Watchtower KIBĪKO PA ENTELENETE
Watchtower
KIBĪKO PA ENTELENETE
Kiluba
Ā
  • Ā
  • ā
  • Ē
  • ē
  • Ī
  • ī
  • Ō
  • ō
  • Ū
  • ū
  • Á
  • á
  • É
  • é
  • Ó
  • ó
  • Ñ
  • ñ
  • BIBLE
  • BILUPWILWE
  • KUPWILA
  • lv shap. 4 p. 36-49
  • Mwanda Waka Tufwaninwe Kukōkela Lupusa?

Pano i patupu video

Yō, bibakoma kupūtula video.

  • Mwanda Waka Tufwaninwe Kukōkela Lupusa?
  • ‘Mwilamei mu Buswe bwa Leza’
  • Tumitwe twa Myanda
  • Myanda Iifwene Nayo
  • MWANDA WAKA I BIKOMO
  • MWANDA WAKA TUFWANINWE KUKŌKELA LUPUSA?
  • KIKŌKEJI MU KISAKA
  • KIKŌKEJI MU KIPWILO
  • KIKŌKEJI KU BA LUPUSA BA NTANDA
  • Mwanda Waka Tufwaninwe Kulēmeka Lupusa?
    Mwa Kwikadila Nyeke mu Buswe bwa Leza
  • Lēmekai Boba Bapelwe Lupusa Pomudi
    Kiteba kya Mulami Kisapula Bulopwe bwa Yehova—2000
  • Itabija Lupusa lwa Yehova
    Kiteba kya Mulami Kisapula Bulopwe bwa Yehova—2008
  • Kulēmeka Lupusa—Mwanda Waka I kwa Kamweno?
    Kiteba kya Mulami Kisapula Bulopwe bwa Yehova—2000
Tala Bikwabo
‘Mwilamei mu Buswe bwa Leza’
lv shap. 4 p. 36-49
Shabana ufundija kyandi kisaka

SHAPITA 4

Mwanda Waka Tufwaninwe Kukōkela Lupusa?

“Lēmekai bantu ba miswelo yonso.”​—1 PETELO 2:17.

1, 2. (a) Le i kikoleja’ka kyotutanwanga nakyo batwe bonso pa mwanda utala kukōkela? (b) I bipangujo’ka byotusa kubandaula?

LELO kodi mumone mulongelanga mwanuke shi abamunena kulonga kintu kyakaswele? Usa kumumwena’tu ku mpala amba bibamukoleja. Waivwana shandi umunena, kadi uyukile amba ufwaninwe kukōkela lupusa lwa shandi. Inoko pano, kasakilepo kukōkela. Kino kimfwa kilombola kikoleja kyotutanwanga nakyo batwe bonso.

2 Kukōkela lupusa kekwitupēlelangapo nyeke. Lelo bikukolelanga kyaba kimo kukōkela boba bapelwe lupusa kampanda podi? Shi bikukolelanga, kudipo bunka. Kitatyi kyotudi’mo bantu i bapēleke lupusa. Nansha nabya, Bible unena’mba tufwaninwe kukōkela boba badi na lupusa potudi. (Nkindi 24:21) Na bubine, kukōkela kudi na mvubu shi tusaka kwilama mu buswe bwa Leza. O mwanda, kudi bino bipangujo. Mwanda waka tukolelwanga uno muswelo kukōkela lupusa? Mwanda waka Yehova witulombanga tukōkele, ne i bika biketukwasha? Ne kadi, i mu miswelo’ka motukalombola’mba tukōkele lupusa?

MWANDA WAKA I BIKOMO

3, 4. Lelo bubi ne kubulwa kubwaninina byāshilwile namani, ne mwanda waka bupya-mambo bwetu bwitukolejanga tukomenwe kukōkela lupusa?

3 Tubandaulei mu kīpi bubinga bubidi bukolejanga bantu kukōkela boba badi na lupusa. Dibajinji, kubulwa kubwaninina kwitukambakanyanga; kya bubidi, kukambakanyanga ne badi na lupusa potudi bene. Bubi ne kubulwa kubwaninina byātwelele mu bantu pa kala, mu budimi bwa Edena pāikele Adama ne Eva kutombokela lupusa lwa Leza. Nanshi bubi bwāshilwile na butomboki. Kufika ne dyalelo, tubutulwanga na mutyima wa kutomboka.​—Ngalwilo 2:15-17; 3:1-7; Ñimbo 51:5; Loma 5:12.

4 Byotudi babipya-mambo tamba kubutulwa, bavule motudi kebejangapo kwitatula ne kwianya, kadi kwityepeja nako kubasakana, nayo yo ngikadilo itulomba kutamija ne kulama. Nansha shi twingidilanga Leza na kikōkeji mu myaka mivule, tubwanya kwikala na kipuni ne ditatu. Tala kimfwa kya Kola, wādi na kikōkeji pamo na bantu ba Yehova mu bitatyi bivule bya makambakano. Inoko, waābila kitenta kyāmufikija ne ku kutombokela na kimpuma Mosesa, muntu wādi mwityepeje kupita bonso ba mu mafuku’a. (Umbadilo 12:3; 16:1-3) Vuluka kadi ne Mulopwe Uzia, wādi na mitatulo wākatwela mu tempelo ya Yehova ne kukalonga kintu kikola kyādi kilongwa’nka na babitobo. (2 Bilongwa 26:16-21) Bano bantu baāngwile bintu bibi mu butomboki bwabo. Ino, bimfwa byabo bibi i bidyumu bya mvubu kotudi batwe bonso. Tufwaninwe kulwa na mitatulo mine itulengeja tukomenwe kukōkela lupusa.

5. Lelo bantu ba kubulwa kubwaninina i bengidije bibi lupusa lwabo namani?

5 Ku mutamba mukwabo, bantu bampikwa kibwaninina badi na lupusa baloñanga bintu bikoleja bakwabo kukōkela lupusa. Bavule badi na kasusu, na kaninga-mpo, nansha na buñumauma. Na bubine, mānga ya bantu i miyule myanda ya balopwe basusulañana. (Tanga Musapudi 8:9.) Kimfwa, Solo wādi muntu muyampe, mwityepeje pāmutongele Yehova amba ekale mulopwe. Ino, wāikala na mitatulo ne mukao; wāshilula kupangapanga Davida, muntu wa kikōkeji. (1 Samwele 9:20, 21; 10:20-22; 18:7-11) Kupwa Davida wāikele mulopwe muyampe’po kashā, ino nandi wāingidija bibi lupusa lwandi na kuyata mukaja Udia mwine Hiti ne kutuma wātuma Udia wampikwa mambo ku mulongo umbajinji wa bulwi amba epaibwe. (2 Samwele 11:1-17) I bine, bantu bakomenwanga kwingidija biyampe lupusa lwabo mwanda wa kubulwa kubwaninina. Shi bene badi na lupusa kebalēmekelepo Yehova, po pene byabipila’ko. Mulungu umo wa Leta wa mu Beletanye pa kupwa kulombola muswelo bapapa bene Katolika obaletele lubila lwa kupangwapangwa, walemba’mba: “Bukomo bonanga muntu, kwikala mukomo mu byonso konanga muntu mu byonso.” Pano tuvulukei uno mwanda potubandaula kino kipangujo: Mwanda waka tufwaninwe kukōkela lupusa?

MWANDA WAKA TUFWANINWE KUKŌKELA LUPUSA?

6, 7. (a) Lelo buswe botuswele Yehova bwitutononanga tulonge bika, ne mwanda waka? (b) I kitatyi’ka kilomba kukōkelelela, ne tukakōkelelela namani?

6 Kine kyotufwaninwe kukōkelela lupusa i buswe​—buswe botuswele Yehova, bantu-netu, ne botwiswele batwe bene. Byotuswele bininge Yehova, tusakanga kusangaja mutyima wandi. (Tanga Nkindi 27:11; Mako 12:29, 30.) Tuyukile’mba bubikadi bwandi, kyepelo kyandi kya kuludika diulu ne ntanda, kyāpatenwe tamba pa butomboki bwa mu Edena ne kadi bantu bavule i bekupe ku mutamba wa Satana ne kupela bubikadi bwa Yehova. Batwe tudi na nsangaji ya kwimana ku mutamba wa Yehova. Tuteñwanga ku mutyima potutanga binenwa bikatampe bya Kusokwelwa 4:11. Bine, tuyukile biyampe amba Yehova ye mufwaninwe kwikala bu Mubikadi wa diulu ne ntanda! Tukwatakanyanga bubikadi bwa Yehova na kwitabija aludike būmi bwetu difuku ne difuku.

7 Buno bulēme bwitulomba kukōkela ne kulonga bivule. Twitabijanga kukōkela Yehova mwanda tumuswele. Inoko, kudi ne bitatyi bimo biketukolela kukōkela. Pamo bwa mwana wanenenwanga’po ku ngalwilo, biketulomba papo twikale kukōkelelela. Tuyukile amba Yesu wākōkelelele ku kiswa-mutyima kya Shandi nansha ke pokyāmwekele bu kikomo. Ko kunena wānena Shandi amba: “Kiswa-mutyima kyobe kilongeke, ke kyamipo, aa.”​—Luka 22:42.

8. (a) Kukōkelelela lupusa lwa Yehova dyalelo kulombanga bika ne bika, ne i bika bilombola mumwena Yehova uno mwanda? (b) I bika biketukwasha tuteje ñeni ne kwitabija bulombodi? (Tala kapango “Ivwana Ñeni, Tambula Bulombodi.”)

8 Na bubine, dyalelo Yehova kesambengapo netu mpala na mpala; wingidijanga Kinenwa kyandi ne bemaniji bandi pano pa ntanda. O mwanda divule dine, tukōkelelelanga lupusa lwa Yehova na kulēmeka boba batongele, nansha balekele bendelele na kwituludika. Shi tutombokele bano bantu​—kimfwa na kupela kwitabija madingi ne bulombodi bwa mu Bisonekwa bobaleta​—tukalobeja Leza. Bene Isalela pobāshilwile kwiuningauninga ne kutombokela Mosesa, Yehova wāmwene amba i aye obatombokela.​—Umbadilo 14:26, 27.

9. Mwanda waka buswe botuswele bakwetu bwitutononanga tukōkele lupusa? Leta kimfwa.

9 Kadi tukōkelanga lupusa mwanda wa buswe botuswele bakwetu. Namani? Langa’po bidi shi wi sola. Kunekenya divita ne kupanda kwenu, bimanine pa muswelo witabija sola ne sola bulombodi buletwa na komanda, kwibulēmeka ne kwibukōkela. Shi ufutulule ne kupela ino ndudi, nankyo ubatūla būmi bwa basola bakwenu mu kyaka. Eyo, dyalelo bibumbo bya basola ba ino ntanda baletanga musala. Ino, Yehova udi na bibumbo bya basola balonga enka biyampe. Bible utela Leza misunsa mivule bu “Yehova wa bibumbo.” (1 Samwele 1:3) Aye i Kalāla wendeja bibumbo bikatampe bya bipangwa bya ku mushipiditu bya bukomo bukatampe. Kyaba kimo, Yehova udingakanyanga bengidi bandi ba pano panshi na kibumbo kya basola. (Ñimbo 68:11; Ezekyele 37:1-10) Shi tutombokele bantu bapelwe lupusa na Yehova potudi, tubulwepo kutūla būmi bwa basola bakwetu ba ku mushipiditu mu kyaka? Shi mwine Kidishitu watombokela bakulumpe batongelwe, bakwabo mu kipwilo bakokeja kususukila’mo. (1 Kodinda 12:14, 25, 26) Shi mwana watomboka, kisaka kituntulu kikambakananga. Nanshi tukalombola’mba tuswele banabetu shi twikala na mushipiditu wa kukōkela ne kwingidila pamo.

10, 11. Lelo kusaka kuyampe kwa kumwena mu lupusa kwitukwasha namani tukōkele’lo?

10 Kadi tukōkelanga lupusa i ne mwanda wa kamweno ketu. Petulombanga Yehova kukōkela lupusa, divule utelanga ne byabuyabuya byotukamwena’mo. Kimfwa, usoñanyanga bana bakōkele bambutwile babo mwanda wa būmi bwabo bwikale bulampe kadi buyampe. (Kupituluka 5:16; Efisesa 6:2, 3) Witunena tukōkele bakulumpe mu kipwilo amba mwanda shi tupele tukakambakana ku mushipiditu. (Bahebelu 13:7, 17) Kadi witunenanga tukōkele ba lupusa ba ino ntanda mwanda wa kulamwa.​—Loma 13:4.

11 Lelo mwene ubaitabija’mba kuyuka kine kisakila Yehova tukōkele lupusa kwitukwasha tukōkele? Pano, tubandaulei muswelo otukokeja kukōkela lupusa mu bintu bisatu bya mu būmi.

KIKŌKEJI MU KISAKA

12. Le Yehova i mupe mulume mwingilo’ka mu kisaka, ne i muswelo’ka wakavuija uno mwingilo?

12 Yehova ye mwine wātūdile’ko mpango ya kisaka. Leza wampikwa kavutakanya i mulete ndudi mwanda wa kisaka kikale senene. (1 Kodinda 14:33) I mupe mulume lupusa lwa bu mutwe wa kisaka. Mulume ukakōkela Mutwe wandi, Yesu Kidishitu, na kwiula muswelo wādi wingidija Yesu bumutwe bwandi pa kipwilo. (Efisesa 5:23) O mwanda, mulume kafwaninwepo kunyema kiselwa kyandi, ino ukekivuija bya bwana-bulume; kwampikwa kasusu nansha kasumalomo, ino na buswe, bujalale ne kanye. Uyukile amba lupusa lwandi ludi ne mikalo​—kelutabukilepo lupusa lwa Yehova.

Shabana mwine Kidishitu wiulanga muswelo wingidija Kidishitu bu mutwe bwandi

13. Le mukaji ubwanya kuvuija mwingilo wandi mu kisaka namani mu muswelo usangaja Yehova?

13 Mukaji ufwaninwe kwikala mukwashi wa wandi mulume, wa kumubwaninija. Nandi udi na lupusa mu kisaka, ke-muntu Bible wisambila ne pa “lufundijo lwa inobe.” (Nkindi 1:8) Inoko, lupusa lwandi ludi munshi mwa wandi mulume. Mukaji mwine Kidishitu ukōkelanga lupusa lwa wandi mulume na kumukwasha’ko avuije senene mwingilo wa bu mutwe wa kisaka. Katyepekangapo mulume, kamutādilangapo, nansha kufwila nandi bu mutwe. Inoko, umukwashanga ne kwingila nandi pamo. Shi butongi bwa mulume kebumusangejepo, ukalombola milangwe yandi na bulēme, aye koku kashā ukōkelela. Shi mulumyandi i wampikwa kwitabija, mukaji ubwanya kutanwa na makambakano; inoko kikōkeji kya mukaji kibwanya kutenga mutyima wa mulume akimbe Yehova.​—Tanga 1 Petelo 3:1.

Shabana ulemununa na buswe wandi mwana watwela na bitoto mu njibo

14. Lelo bana babwanya kusangaja namani babo bambutwile ne Yehova mwine?

14 Bana batōkejanga mutyima wa Yehova kitatyi kyobakōkela shabo ne inabo. Kadi balēmekanga ne kusangaja babo bambutwile. (Nkindi 10:1) Bana badi mu bisaka bidi na mbutwile umo, balondanga nabo musoñanya umo onka wa kukōkela, koku bayukile amba bambutwile babo basakanga bininge bana bebakwashe’ko ne kwingidila nabo pamo. Mu bisaka muvuija muntu ne muntu mwingilo wandi umupele Leza, mwikalanga ndoe ne nsangaji. Kino kipējanga Yehova Leza bulēme, mwine Mushiludi wa bisaka byonso.​—Efisesa 3:14, 15.

KIKŌKEJI MU KIPWILO

15. (a) Le i muswelo’ka otukalombola’mba tukōkele lupusa lwa Yehova mu kipwilo? (b) I misoñanya’ka iketukwasha tukōkele boba betuludika? (Tala kapango “Kōkelai Boba Bemutangidile Kumeso.”)

15 Yehova i mutonge wandi Mwana bu Mwendeji wa kipwilo kya bwine Kidishitu. (Kolose 1:13) Yesu nandi, i mutonge wandi “umpika mukōkele ne mudyumuke” kutala bisakibwa bya ku mushipiditu bya bantu ba Leza pano pa ntanda. (Mateo 24:45-47) Kitango Kyendeji kya Batumoni ba Yehova kyo kingila bu “umpika mukōkele ne mudyumuke.” Enka na mobyādi bikadile mu bipwilo bya bwine Kidishitu bya mu myaka katwa kabajinji, ne dyalelo nadyo bakulumpe bapebwanga bulombodi ne madingi na Kitango Kyendeji akyo kine, nansha kupityila ku bemaniji bakyo, kimfwa batadi bendakana. Shi umo ne umo umbukata mwetu wakōkela lupusa lwa bakulumpe bene Kidishitu, nabya i Yehova waakōkela.​—Tanga 1 Tesalonika 5:12; Bahebelu 13:17.

16. Lelo bakulumpe batoñwanga na mushipiditu ujila muswelo’ka?

16 Bakulumpe ne bengidi ba mingilo kebabwanininepo. Nabo balubanga. Inoko, bakulumpe i “bantu bu byabuntu” batūdilwe’ko mwanda wa kukwasha kipwilo kikankamane ku mushipiditu. (Efisesa 4:8) Bakulumpe batoñwanga na mushipiditu ujila. (Bilongwa 20:28) Muswelo’ka? Dibajinji bano bana-balume babwanyanga bisakibwa bilembelwe mu Kinenwa kya Leza kya ku bukomo bwa mushipiditu. (1 Temote 3:1-7, 12; Tetusa 1:5-9) Ne kadi bakulumpe pobabandaula tutu shi ubwenye bisakibwa, balombelanga na kininga mwanda wa kulomba buludiki bwa mushipiditu ujila wa Yehova.

17. Mwanda waka bana-bakaji bene Kidishitu bapūtanga ku mutwe kyaba kimo pobengila mingilo mu kipwilo?

17 Bikokejika padi mu kipwilo mubabulwe bakulumpe nansha bengidi ba mingilo badi na kyaba kya kwingila mingilo yobafwaninwe kwingila, kimfwa kwendeja kupwila kwa kwenda mu busapudi. Shi bidi uno muswelo, nankyo batutu bakwabo babatyijibwe babwanya kwingila’o. Shi nabo kebadi’kopo, nabya kaka mwine Kidishitu mubwanye bisakibwa ubwanya kwingila’o. Inoko, shi mwana-mukaji wingila mwingilo ufwaninwe mwana-mulume mubatyijibwe, nankyo ukapūta ku mutwe.a (1 Kodinda 11:3-10) Kulomba bana-bakaji kino ke kwibatyepekapo. Ino, i kwibapa mukenga wa kulombola’mba balēmekele mpango ya Yehova ya bu mutwe, mu kisaka ne mu kipwilo mwine.

KIKŌKEJI KU BA LUPUSA BA NTANDA

18, 19. (a) Le ukashintulula namani misoñanya itelelwe mu Loma 13:1-7? (b) Le tulēmekanga namani ba lupusa ba ino ntanda?

18 Bene Kidishitu ba bine balondanga na mutyima umo misoñanya idi mu Loma 13:1-7. (Tanga.) Potanga kino kisonekwa, usa kumona’mba bano “ba lupusa batabukile bukatampe” batēlelwe’mo i baludiki ba ntanda. Pano pakilekele’ko Yehova bano balopwe bendelele, bengilanga mingilo ya mvubu, kutūla’ko ndudi kampanda ne mingilo ya kwitukwasha. Tulombolanga kikōkeji kobadi na kwiendeja mungya bijila. Tutanga mutyima ku kufuta bitanshi byo-byonso byotulombelwe, kulembeja mikanda yo-yonso itulomba Leta, kadi tukōkelanga ku bijila byonso bitala pa kisaka kyetu, busunga ne pa bintu byotudi nabyo. Inoko, ketukōkelangapo ba lupusa ba ino ntanda pobetukankaja kukōkela Leza. Ino, tulondololanga pamo bwa batumibwa ba pa kala amba: “Tufwaninwe kukōkela Leza bu mulopwe kupita’ko bantu.”​—Bilongwa 5:28, 29; tala kapango “Lelo I Ani Omfwaninwe Kukōkela?”

LELO I ANI OMFWANINWE KUKŌKELA?

Musoñanya: “Yehova i mutyibi wetu, Yehova i mujidiki wa bijila wetu, Yehova i mulopwe wetu.”​—Isaya 33:22.

Bipangujo bimo bya kwiipangula

  • Lelo mbwanya kulonga namani shi abaunena kujilula misoñanya ya Yehova?​—Mateo 22:37-39; 26:52; Yoano 18:36.

  • Lelo mbwanya kulonga namani shi abaunsoñanya ndeke kulama mbila ya Yehova?​—Bilongwa 5:27-29; Bahebelu 10:24, 25.

  • Lelo i bika bikankwasha nkōkele boba bapelwe lupusa?​—Loma 13:1-4; 1 Kodinda 11:3; Efisesa 6:1-3.

19 Kadi tulombolanga’mba tukōkele ba lupusa mu muswelo otushikete na bakwetu. Kitatyi kimo, twisambanga mpala na mpala na bakatampe ba lupusa. Mutumibwa Polo wēsambile nabo, kimfwa Mulopwe Heloda Akidipa ne Mbikavu Fetuse. Bano bantu bādi bankuma-bibi, ino Polo wēsamba nabo bya bulēme. (Bilongwa 26:2, 25) Twiulanga kimfwa kya Polo, potwisamba na mulopwe mukatampe nansha na mpulushi wa mu kibundi. Ku masomo, bankasampe bene Kidishitu baloñanga bukomo bwa kukōkela muswelo umo onka badimu babo, bakulu ba masomo, ne bakwabo bengila’ko. Na bubine, ketulēmekangapo enka boba betabije nkulupilo yetu, ino tulēmekanga ne boba bene balwana na Batumoni ba Yehova. Na bubine, boba ba kubulwa kwitabija nabo bafwaninwe kumona bulēme botudi nabo.​—Tanga Loma 12:17, 18; 1 Petelo 3:15.

20, 21. Le i madyese’ka amoamo otukamwena mu kukōkela lupusa mu muswelo mwendele’mo?

20 Ketufwaninwepo kuzoza mu mwanda utala kwikala na bulēme. Mutumibwa Petelo wāsonekele amba: “Lēmekai bantu ba miswelo yonso.” (1 Petelo 2:17) Shi bantu abamone amba twi bebalēmeke bya binebine, bakatengwa pa mutyima. Vuluka, kukōkela kubasakana bininge. Kwikala na kikōkeji i muswelo umo wa kulombola amba tulondanga byānene Yesu amba: “Banwe nenu mo monka, lekai kitōkeji kyenu kimunikile bantu, amba bamone mingilo yenu milumbuluke ne kutumbija Shenu udi mūlu.”​—Mateo 5:16.

21 Mu ino ntanda ya fukutu, bantu ba mityima myoloke bakokelwanga ku mwinya wa ku mushipiditu. O mwanda kwikala na kikōkeji mu kisaka, mu kipwilo, ne ku ba lupusa bene kubwanya kukoka bantu banangile pamo netu mu mwinya. Kino i kyepelo kilumbuluke’po kashā! Nansha shi kebakokelwepo, ino kudi kyotukulupile. Kukōkela kotukōkela bantu kusangajanga Yehova Leza ne kwitukwashanga twilame mu buswe bwandi. Le kudi’po mpalo itabukile ino?

a Mbwejo “Kwipūta ku Mutwe​—Kitatyi’ka ne Mwanda Waka?” ilombola miswelo imoimo ya mwa kulondela uno musoñanya.

“IVWANA ÑENI, TAMBULA BULOMBODI”

Mushipiditu wa Satana​—butomboki, ne mwikadilo wa lupotopoto​—ubatāla mu ntanda ya dyalelo. O mwanda Bible utela Satana bu “mulopwe wa lupusa lwa luvula” ne kulombola byobya bilupuka ku “mushipiditu wingila pano mu bana bampikwa kikōkeji.” (Efisesa 2:2) Bantu bavule dyalelo basaka bwanapabo, pampikwa lupusa kampanda. Ino i kya bulanda, mwanda uno mushipiditu ubakwata ne bene Kidishitu bamo mu kipwilo. Kimfwa, mukulumpe ukokeja kupāna madingi mayampe atala pa byaka bidi mu kwipwija mukose kulombola busekese nansha bikandangobo, ino muntu wapela. Tufwaninwe kulonda batwe bonso binenwa bidi mu Nkindi 19:20 binena’mba: “Ivwana ñeni, tambula bulombodi; amba wikale wañeni ku mfulo yobe.”

I bika biketukwasha tulonde’o? Tala milangwe isatu ikalanga ilengeja bantu bapele bulombodi nansha madingi, ne kupwa mona munenena’po Bible.

  • “Nkilangapo amba madingi’a adi mafwaninwe.” Tukokeja kulanga’mba madingi adi keapēnwepo pa kitatyi kifwaninwe nansha amba upēnañene’o’wa kadipo uyukile mwanda onso senene. Kilongwa kyetu kibajinji kyaikala kya kupumpunya madingi. (Bahebelu 12:5) Batwe bonso byotudi ba kubulwa kubwaninina, le, pabulwe padi i milangwe’ko yetu ya motumwena mwanda yo ilomba kusendululwa? (Nkindi 19:3) Le kepadipo buluji kampanda bupotoloke bwa kupēlwa madingi? Nanshi ye botufwaninwe kuta’ko mutyima. Kinenwa kya Leza kitusoñanya’mba: “Uminina’tu ku bulombodi, kokalekelela’bopo; wibulaminine, mwanda abo [bo] bobe būmi.”​—Nkindi 4:13.

  • “Nkisakengapo kundingila owa muswelo.” Dyese, Kinenwa kya Leza kilombola muswelo ufwaninwe kupānwa madingi. (Ngalatea 6:1) Kadi Bible unena monka’mba: “Bonso i bapye mambo kadi kebafikilangapo pa ntumbo ya Leza.” (Loma 3:23) Shi tusaka kudingilwa madingi mabwaninine mu muswelo mubwaninine, i enka poso muntu upāna’o nandi ekale mubwaninine. (Yakoba 3:2) Yehova witudingilanga kupityila ku bantu ba kubulwa kubwaninina, o mwanda twepukei kutala enka muswelo oapānwa. Yuka i myanda’ka idi mu madingi’a, ne kulombela uyuke mwa kulondela’o.

  • “Kafwaninwepo kundingila ami!” Shi tumona’mba madingi i a bitupu mwanda wa bukōkekōke bwa mwine udingila’o, nankyo i biyampe tuvuluke myanda yanenwa kūlu. Kadi napo, shi tulanga’mba kimano kyetu, bwino, nansha mingilo yetu mu kipwilo bibetutūla peulu pakoma kudingilwa, nankyo tufwaninwe kusendulula mulangilo wetu. Mu Isalela wa kala, balopwe bādi na mingilo mikatampe, ino nansha nabya, bādi bafwaninwe kuteja madingi atamba ku bapolofeto, ku babitobo, ne ku babikalwa babo bene. (2 Samwele 12:1-13; 2 Bilongwa 26:16-20) Dyalelo, bulongolodi bwa Yehova i butūle’ko bantu bampikwa kubwaninina mwanda wa kwitudingila, kadi bene Kidishitu batame basangelanga madingi ne kwialonda. Shi tudi na biselwa bivule kupita bakwabo, ye potufwaninwe kwikadila na bujalale ne kwityepeja mwanda wa kushila banabetu kimfwa na kuteja madingi ne kwialonda.​—1 Temote 3:2, 3; Tetusa 3:2.

Na bubine, i kutupu muntu udi peulu pa madingi. O mwanda nanshi tusumininwei kwitabija madingi, kwialonda na kikōkeji, ne kufwija’ko Yehova na mutyima umo pangala pa kino kyabuntu kinyongolola būmi. Bine madingi i muswelo ulombola Yehova amba wituswele, kadi netu tusakanga kwilama mu buswe bwa Leza.—Bahebelu 12:6-11.

“KŌKELAI BOBA BEMUTANGIDILE KUMESO”

Bulongolodi bwādi bulombwa kutūlwa’ko mu Isalela wa kala. Mosesa bunka kādipo wa kubwanya kwendeja senene bantu tununu na tununu mu ntanda mutuputupu mudi byaka. Le wālongele’po namani? “Ebiya kadi Mosesa watonga mu Isalela monso bana-balume babwanye, webalupula’bo ke bamfumu ba ku bantu, baledi ba tununu, baledi ba tutwa, baledi ba makumi atano ne baledi ba bu-dikumi.”​—Divilu 18:25.

Ne dyalelo nadyo bulongolodi budi na mvubu umbukata bwa bene Kidishitu. O mwanda mwine kisumpi kya busapudi kidi na mutadi, kipwilo nakyo na bakulumpe, kisumpi kampanda kya bipwilo kidi na mutadi wa kipindi, kadi ntanda nayo idi na Komite wa Ntanda nansha Komite wa Musambo. Na buno bulongolodi, kibapēlela boba bengila bu bakumbi bakumbe senene mikōko ya Yehova yobapelwe kulama. Bano bakumbi bakeshintulwila ku meso a Yehova ne a Yesu Kidishitu.—Bilongwa 20:28.

Ino mpango ya bulongolodi ilomba batwe bonso twikale kukōkela ne kukōkelelela. Ketusakilepo kwikala bwa Deotefese, wābudilwe bulēme ku bendeji ba mu mafuku abo. (3 Yoano 9, 10) Ino, tusakanga kuteja binenwa byāsonekele mutumibwa Polo amba: “Kōkelai boba bemutangidile kumeso ne kwibakōkelelela, mwanda balamanga nyeke myuya yenu bu bantu bakeshintulwila; amba balonge namino na nsangaji ke na kubinzapo, nabya bikemwikadila bibi.” (Bahebelu 13:17) Bamo bakōkelanga enka shi byobya byanena boba bebalelele ye byobasaka, ino shi ke abyopo nansha shi kadi kebajingulwilepo mwanda mwine, bapela kukōkela. Vulukai amba mulangwe wa kukōkelelela witulomba kukōkela ne mu byoketusangedilepo. I biyampe umo ne umo eipangule amba, ‘Lelo nkōkele ne kukōkelelela boba bandelele?’

Shako, Kinenwa kya Leza kekitelelepo kamwanda ne kamwanda ka mufwaninwe kwendela kipwilo. Inoko, Bible unena’mba: “Bintu byonso bilongwe bya bulēme ne mu ndudi.” (1 Kodinda 14:40) Kitango Kyendeji kikōkelanga uno musoñanya na kutūla’ko miswelo palapala ya mingidilo ne ndudi mwanda wa kipwilo kingile senene kwampikwa kavutakanya. Bana-balume bene Kidishitu bavuijanga’mo kipindi kyabo na kuleta kimfwa mu kukōkela pobalonda ino mpangiko. Balombolanga amba badi na “mutyima unekena, [bakōkela] bukidi bonka” ku boba bebendeja. (Yakoba 3:17) O mwanda banabetu mu kisumpi ne kisumpi, mu kipwilo, mu kipindi, ne mu ntanda badi na dyese dya kwikala kibumbo kya bantu badi umbumo, bengila mu ndudi ne kumwekeja ngikadila ya Leza wa nsangaji.—1 Kodinda 14:33; 1 Temote 1:11.

Pakwabo kadi, binenwa bya Polo bidi mu Bahebelu 13:17 bilombola kibipīle kubulwa kukōkela. Kukokeja kulengeja boba bapelwe biselwa bengile na ‘kubinza.’ Bano batutu bakamona mwingilo wabo bu kiselwa kilēma shi bekale na bantu mu luombe badi na mutyima wa kubulwa kwingidila pamo, wa butomboki. Kadi “bikemwikadila” banwe bibi, ke kipwilo kituntulu kadi. Bine kudi ne kintu kikwabo kibi kikokeja kumweka shi ubapele kukōkelelela mpangiko ya kiteokratike. Shi muntu apele na kibengo kukōkela, waone būmi bwandi bwa ku mushipiditu, ne kwikolela kina na Shandi udi mūlu. (Ñimbo 138:6) Shi ke pano, tusumininwei nyeke kukōkela ne kukōkelelela.

    Mabuku a mu Kiluba (1993-2025)
    Tamba
    Twela
    • Kiluba
    • Tumina
    • Byosaka
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Bijila bya Mwingidijijo
    • Bitala Myanda Mifyame
    • Mwa Kujadikila Myanda Mifyame
    • JW.ORG
    • Twela
    Tumina