Watchtower KIBĪKO PA ENTELENETE
Watchtower
KIBĪKO PA ENTELENETE
Kiluba
Ā
  • Ā
  • ā
  • Ē
  • ē
  • Ī
  • ī
  • Ō
  • ō
  • Ū
  • ū
  • Á
  • á
  • É
  • é
  • Ó
  • ó
  • Ñ
  • ñ
  • BIBLE
  • BILUPWILWE
  • KUPWILA
  • w98 1/1 p. 6-11
  • Kupanda Ku “Difuku Dya Yehova”

Pano i patupu video

Yō, bibakoma kupūtula video.

  • Kupanda Ku “Difuku Dya Yehova”
  • Kiteba kya Mulami Kisapula Bulopwe bwa Yehova—1998
  • Tumitwe twa Myanda
  • Myanda Iifwene Nayo
  • Byālongele Yehova mu Mafuku a Noa
  • Mfuto ya Butyibi bwa Yehova pa Sodoma ne Ngomola
  • Isalela Waangula “Kimpumpu”
  • Yehova Ulandula Yuda Mupondoke
  • “Kyamalwa Kibūke” kya mu Myaka Katwa Imbajinji
  • Kupanda ku kyamalwa kibūke
    Kiteba kya Mulami Kisapula Bulopwe bwa Yehova—1995
  • Nenai Mwanda Wa Lupandilo Ku Meso A Bantu Bonso
    Kiteba kya Mulami Kisapula Bulopwe bwa Yehova—1998
  • Pano po Pene Potusakilwa Kukesha
    Kiteba kya Mulami Kisapula Bulopwe bwa Yehova—2004
  • Lelo Wi Mwiteakanye Ku Difuku Dya Yehova?
    Kiteba kya Mulami Kisapula Bulopwe bwa Yehova—1997
Tala Bikwabo
Kiteba kya Mulami Kisapula Bulopwe bwa Yehova—1998
w98 1/1 p. 6-11

Kupanda Ku “Difuku Dya Yehova”

‘Difuku dya Yehova i dikatampe kadi i dya kitenteji byamwiko’tu; ino lelo i ani ukashala’dyo bwimwa?’​—YOELA 2:11.

“DYA kitenteji byamwiko’tu”! Mo musaswila Yoela, mupolofeto wa Leza, “difuku dya Yehova” dikatakata. Ino batwe basenswe Yehova, bepēne kudi aye kupityila ku kitapwa kya kinkūlwa kya Yesu, ketudipo ne kyotuzakela dino difuku dya Yehova dyenda difwena. Eyo, dikekala shadyo dya nzuba binebine, ino kadi i difuku dya lupandilo lukatampe, dya kukūlwa ku ino ngikadilo mibi ya bintu imwesha bantu malwa tununu ne tununu twa myaka tupwa tupunguluka. Yoela wita bantu ba Leza, batengele dino difuku, amba bekale “[ku]sangala ne kusepelela; mwanda Yehova walonga bintu bikatakata,” kadi witukulupija’mba: “Kikafika nenki enselele ukēta dijina dya Yehova ukanyongololwa.” Kino kishintulula’mba, mungya mpango ya Bulopwe bwa Leza, “[ku]kekalanga boba bapande, mwanenena Yehova, ne umbukata mwa basheleshele boba betwe na Yehova.”​—Yoela 2:​11, 21, 22, 32.

2 Difuku dya Yehova dya kitenteji i dishile na “difuku dya Mfumwetu” ditelelwe mu Kusokwelwa 1:​10. Difuku dya Mfumwetu i dyodya dikafikidila bimonwa 16 bilombwelwe mu Kusokwelwa tamba shapita 1 kutūla ku wa 22. Kubadila’mo ne kitatyi kya kufikidila kwa binkumenkume byonso byātobele Yesu paālondolwele ku kipangujo kyāmwipangwile bandi bana-babwanga’mba: “I kitatyi’ka kikalongeka bino bintu, ne i kika kikekala kiyukeno kya kwikala’po kobe ne kya kuvuika kwa ngikadilo ya bintu?” Kuno kwikala’po kwa Yesu momwa mūlu kuyukenanga pano panshi ku bintu bivule bilengeja moyo, ‘mavita, nzala, mushikwa, bipupo bya mba, ne kujilula kwa bijila.’ Nansha byavudila’ko bino byamalwa, Yesu uletanga busengi ku bantu bakaminwe Leza na kutuma bandi bana-babwanga ba mu kino kitatyi bendanga basapula ‘ino myanda miyampe ya bulopwe . . . pano pantanda ponso, ke bukamoni ku mizo yonsololo.’ Penepo, pa kanketenkete ka difuku dya Mfumwetu, po apo pakaposoka difuku dya Yehova dya kitenteji, i byabine, ino yo ikekala “mfulo” ya ino ngikadilo ya bintu. (Mateo 24:​3-​14, NW; Luka 21:11) Dino dikekala difuku dya Yehova dyakafikidija butyibi bwa kibozo pa ntanda myoneke ya Satana. “Madiulu ne panshi bikatetema; ino Yehova ukekalanga mpakala ya bantu bandi.”​—Yoela 3:​16.

Byālongele Yehova mu Mafuku a Noa

3 Ngikadilo ya ntanda dyalelo i midingakane’nka na yoya yādi’ko “mu myaka ya Noa,” myaka 4 000 kunyuma. (Luka 17:26, 27) Tutanga mu Ngalwilo 6:5 amba: “Yehova wamona bubi bwa bantu byo bwadi ke bwa ntanda ne miseke panopantanda; kadi’mba ne kufwatakanya konsololo’tu kwa kuvuluka kwa mityima yabo kwadi bubi bonka bonka nyeke.” Mo monka mwikadile ne ntanda dyalelo! Bubi, makomwa-meso, ne kubulwa buswe, bibasambakana mitamba yonso. Kyaba kimo tukokeja kulanga amba kekubulwe padi bupupakane busa kutūka. Ino abo bupolofeto bwa mutumibwa Polo butala pa “mafuku a kumfulo” bukyenda bufikidila, bwa’mba: “Babi, ne banzazangi, basa kwenda bavula ne kuvula ku kubipa, ne kongojana, ne kwiongola abo bene.”​—2 Temote 3:​1, 13.

4 Le mutōtelo wābwenye kuleta bukwashi ku bantu ba mu myaka ya Noa? Ehe. Mutōtelo wa bupondo wādi’ko o mwine wābwejeje’ko koneka kwa ngikadilo. Bambutwile betu babajinji bāitabije bufundiji bwa bubela bwa “nyoka wa kala na kalā, wakutelwa dya bu-dyabola ne dya bu-Satana.” Mu lukongo lwabubidi kutamba padi Adama, “e ponka popa pashilwidile bantu kwita pa dijina dya Yehova,” mobimwekela, kwādi kwita kwa mutonko. (Kusokwelwa 12:9; Ngalwilo 3:​3-6; 4:​26) Kupwa, bamwikeulu bantomboki, boba bāpelele kulamata kudi Leza kasuku kandi, bāvwele ngitu ya bu muntu mwanda wa kwenda busekese na bana ba bantu bana-bakaji bapopoke. Bano bana-bakaji bābutula nabo bana ba nsanga bapume, batelwa bu Banefidimi, bāsuswile muzo wa muntu ne kwiumwesha dyemo. Bine “bantu bonso bapwile kuboleja mwikadilo wabo panopantanda” na luno lupusa lwa bademona.​—Ngalwilo 6:​1-​12.

5 Inoko kudi kisaka kimo kyālamine bululame bwakyo ku meso a Yehova. I amo, “enka Noa, mwedi wa mbila ya boloke ye walamin[we na Leza], ne bakwabopo basamba-babidi, pāletele dilobe panopantanda pa [bantu] bakubulwa [bwine] Leza.” (2 Petelo 2:5) Dyodya Dilobe dyādi mujiñininya wa difuku dya Yehova dya kitenteji, dikafikidija mfulo ya ino ngikadilo ya bintu, kadi dyo dyonka dyātobele’po Yesu butobo amba: “Mwendele dyodya difuku nansha nsa mine, kekudipo uyukile. Ne bamwikeulu badi umadiulu bene, nansha Mwana mwine, kebayukile’dyopo, poso’nka Tata kete ye uyukile’dyo. Enka mo byaikadile mu myaka ya Noa, ne [pa kwikala’po kwa, NW] Mwan[ā] Muntu napo bikekala’nka nabya. Mwanda mu mafuku onso abadikidile dilobe dikatampe dya mema, bantu badi badya tu batoma, bakwisonga besonga, ba bana-bakaji basongeja, kufika’nka ne mu difuku dyatwelele Noa umbwato bwa safini. Abo ne kuta’ko mityima mpika, dilobe dikatampe dya mema dyafika, dyebakubija bonsololo. E mo bikekadila ne [pa kwikala’po kwa, NW] Mwan[ā] Muntu napo’nka nabya.” (Mateo 24:36-​39, MB) Tudi mu ngikadilo ya muswelo umo onka ne dyalelo, o mwanda Yesu wētusoñenye ‘twikale kudyumuka batwe bene, ko kunena’mba, kudyumuka mafuku onso, ne kulombela mwa kukapandila ku byobya byonso bisa kufika.’​—Luka 21:34-​36.

Mfuto ya Butyibi bwa Yehova pa Sodoma ne Ngomola

6 Myaka tutwa kupwa kwa Dilobe, papo lutundu lwa Noa ke lwivudije pano panshi, Abalahama, muntu wakikōkeji, ne mwipwa wandi Lota bēmwenine difuku dikwabo dya Yehova dya kitenteji. Lota wādi ushikete na kyandi kisaka mu kibundi kya Sodoma. Kino kibundi ne kya Ngomola kyādi kilondakene nakyo, byēpēne mu busekese bwa munyanji. Kulondalonda byabupeta nako monka na monka, ku mfulo ne mukaja Lota nandi wātādilwa na uno mushipiditu. Yehova wāsapwila Abalahama amba: “Binebine ntumbo ya Sodoma ne Ngomola i mikatakata, kadi binebine bubi bwabo i butabuke kutonda.” (Ngalwilo 18:20) Abalahama wēsashila Yehova amba leka konakanya bino bibundi pa mwanda wa bantu boloke bādi’mo, ino Yehova wāmulombola’mba nkikatana’mopo nansha boloke dikumi bene. Bamwikeulu bātuminwe na Leza bālupula Lota ne bana bandi bana-bakaji babidi, bānyemena ku kibundi kya Zola kyādi kubwipi.

7 Lelo byāfula kwepi? Luka 17:28-​30 unena namino pa kwenzankanya ano etu “mafuku a kumfulo” na oa a Lota amba: “Kadi monka mo kyadi kīkadile mu myaka ya Lota badi badya, batoma, badi bēpota bēpotolola, badi badima, bashimika enka nabya. Ino difuku dyātambilemo Lota mu Sodoma [Leza] wanokeja mudilo wa kibidi[ki]tyi mūlu, waonakanya bonsololo. Kadi nankyo kikēkalanga’nka nabya mu difuku dya kusokoka Mwanā muntu.” Kinzengele kyāponēne Sodoma ne Ngomola mu difuku dya Yehova dilenga nzuba i kidyumu kya patōkelela ku batwe badi mu kitatyi kya kwikala’po kwa Yesu. Mwanda luno lukongo lwa bantu nalo i lwipāne “ku busekese ku muswelo wabo umo onka, ne kulonda mu ngitu īngi.” (Yude 7) I kyabine, busekese bwa munyanji bwendwa ino myaka i bibutule ‘bipupo bya mba’ byātobele Yesu byotumona dyalelo.​—Luka 21:⁠11.

Isalela Waangula “Kimpumpu”

8 Kitatyi pa kubwana, Yehova wātonga Isalela ekale ‘kileme kyandi aye mwine umbukata mwa bantu bonsololo; . . . bulopwe bwa babitobo, muzo ujila.’ Ino kino kyādi kibalomba ‘kukōkela diwi dyandi binebine ne kulama kipwano kyandi.’ (Divilu 19:​5, 6) Lelo balēmekele ano madyese makatampe? Mhm, kebālēmekele’opo! Eyo, kwādi shako bantu bamo bakikōkeji bādi mu uno muzo bāmwingidile na dikōkeji​—Mosesa, Samwele, Davida, Yehoshafata, Hezekia, Yoshia, ne bapolofeto bepāne bana-balume ne bana-bakaji. Ino shi kulonda mu kikonge, wādi muzo wakubulwa kikōkeji. Kyo kyonka kyālengeje ne bulopwe bwabo bwikale kwilala pabidi​—Isalela ne Yuda. Koku na koku, mizo yonso ibidi yāmunwa na mitōtelo ya bajentaila ne na bibidiji bikwabo bipunikija Leza byādi mu matanda obādi balondakene nao.​—Ezekyele 23:49.

9 Le Yehova wātyibile ino myanda muswelo’ka? Wāletele bidi kidyumu mwaletelanga’kyo nyeke, pamo na munenena musoñanya wāletele Amose, amba: “Mfumwetu Leza kakalongapo nansha kamo kene, ino usokwela kifibwe kyandi bengidi bandi, ke bapolofeto kadi.” Ne Amose mwine nandi wāelele lubila lwa kyamalwa ku bulopwe bwa Isalela bwa kungala, amba: “Lelo i mwanda ka o musakila difuku dya Yehova’a? i fukutu kemwinyapo, mhm.” (Amose 3:7; 5:​18) Kupwa, Hosea, mupolofeto mupwani na Amose, wānena’mba: “Mwanda abakune luvula, ino bakangula kimpumpu.” (Hosea 8:7) Mu 740 K.K.K., Yehova wāpulula bibumbo bya bulwi bya bene Ashidia, byāsala bulopwe bwa Isalela bwa kungala, musunsa umo kupwididile lonso.

Yehova Ulandula Yuda Mupondoke

10 Yehova wātumine kadi bapolofeto bandi ku bulopwe bwa Yuda bwa kunshi. Ino ne balopwe ba Yuda bene nabo monka na monka, kifwa Manase ne Amona wāmupyene, bāendelele na kulonga bintu bibi ku meso Andi, bāmwanga ‘mashi ampikwa mambo a ntanda ne miseke, ne kwingidila bilezaleza ne kwibitōta.’ Nansha byokwādi Yoshia, mwanā Amona, wālongele byoloke ku meso a Yehova, ino balopwe bāmulondele kunyuma, ne bantu bene kumo, bājokēle monka mu bya bubi, o mwanda ‘Yehova wāpelele kwibafwila lusa.’​—2 Balopwe 21:16-​21; 24:​3, 4.

11 Yehova wānena kupityila kudi mupolofeto wandi Yelemia amba: “Kintu kya kwana ne kya nzuzu kyafika mu ntanda’ya; bapolofeto bafumika na bubelabubela, ne [babitobo] balela mwendele mityima yabo; ino bantu bami basanswa bidi namino’bi; kabidi lelo kyo mukalonga kumfulo’kwa i kika’le, a?” Muzo wa Yuda wāpile mambo makatampe a kulambikwa mashi, mwanda bantu bao bādi boneke na bintu bivule, bwivi, kwipayañana, makoji, mityipo ya bubelabubela, kulonda baleza bangi, ne bintu bikwabo bya munyanji. Tempelo ya Leza yāalamuka ke “muta wa bakabwalāla.”​—Yelemia 2:​34; 5:​30, 31; 7:​8-​12.

12 Yehova wānena’mba: “Nkaleta kyamalwa kungala [ku Kaladea], ne bonakane bukatampe.” (Yelemia 4:6) Ebiya wātuma Umbikalo wādi Utādile Ntanda Yonso wa Babiloni, “kitōtwa kyapanshi ponsololo” kya mu kyokya kitatyi, kwiya kutūta Yelusalema mushetemuke ne tempelo yandi. (Yelemia 50:23) Mu 607 K.K.K., kupwa kwa kutekelwa kasala ka malwa, kibundi kyāpona mu makasa a kibumbo kya bashidika bakomokomo ba Nebukaneza. “Penepa kala mulopwe wa Babiloni waipaya bāna ba [Mulopwe] Zedekia bana-balume mu Dibela ku meso andi; kabidi mulopwe wa Babiloni waipaya ne babulēme bonsololo ba Yuda. Pakwabo napo wabongotola meso a Zedekia, ne kumukuta mu nkano kumuselela ku Babiloni. Byobiya kadi bene Kaladea basōka njibo ya mulopwe, ne mobo a bantu bene ne mudilo, ne kutūta masakwa a Yelusalema. Ponkapo Nebuzaladana mudyavita wa balami wasela misungi kwenda mu Babiloni basheleshele ba bantu bashele mu kibundi’mwa, ne boba banyemene nabo baponena kwadi, ne basheleshele ba ku bantu bashele.”​—Yelemia 39:​6-9.

13 Bine dyādi difuku dya kitenteji byamwiko! Ino kudi myuya mityetye yākōkele Yehova ibadilwa mu boba bānyongolwelwe mu butyibi bwa kasumalomo. Kifwa bene Lekaba, bādi na mushipiditu wa kwityepeja ne wa kukōkela, nansha byobādi bakubulwa kwikala bene Isalela, bine bādi beshile mpata na bene Yuda. Kwāpandile kadi ne Ebede-meleke, ntungu wakikōkeji, wāpandije Yelemia mu lubao lwa kyumbu, ne Baluki mulembi wadikōkeji wa Yelemia. (Yelemia 35:18, 19; 38:​7-​13; 39:15-​18; 45:​1-5) Pa bantu ba uno muswelo po apo pānenene Yehova amba: “Ami ndyukile milangwe yo nalanga ko mudi, milangwe ya ndoe, keyabibipo, ehe; kwimupa lukulupilo ne ku myaka yonso ya kumeso.” Uno mulao wāfikidile bityetye mu 539 K.K.K. pānyongolwelwe Bayuda bādi bakaminwe Leza, na Mulopwe Shilusa, mushindañani wānekenye Babiloni, ne kujoka bājoka kukobakulula kibundi kya Yelusalema ne tempelo. Boba batambile dyalelo mu mutōtelo wa bwine Babiloni, bajokejibwa mu mutōtelo utōka wa Yehova bafwaninwe nabo kutengela būmi bwa ntumbo bwiya kumeso bwa ndoe yanyeke mu Paladisa ya Yehova myalujibwe.​—Yelemia 29:11; Mitōto 37:34; Kusokwelwa 18:​2, 4.

“Kyamalwa Kibūke” kya mu Myaka Katwa Imbajinji

14 Pano tutalei byālongekele mu myaka katwa imbajinji K.K. Pobādi kebasenselela ku mine myaka’yo, Bayuda bājokejibwe bādi ke baponene kadi mu bupondo. Yehova wātuma wandi Mwana wabunka pano panshi amba ekale Mushingwe-māni wandi, ke bu Meshiasa kadi. Tamba mu mwaka wa 29 kutūla ku wa 33 K.K., Yesu wāsapwile pi na pi mu ntanda ya Isalela, amba: “Alamukai bidi ku mityima ke-buntu bulopwe bwa Leza bubafwena pa bwipi.” (Mateo 4:​17) Ebiya wākongakanya bana-babwanga, wēbafundija mwa kwenda kusapwila nandi myanda miyampe ya Bulopwe. Lelo bendeji ba Bayuda bālongele’po kika? Bāfutulwile Yesu, ku mfulo wāfwa lufu lubi, bāmwipaila ku nshikani pa mutyi wa malwa. Yehova wāela Bayuda, kebakidipo bantu bandi. Kuno kwelwa kwāelelwe uno muzo i kwa lonso.

15 Mu difuku dya Pentekosa mu 33 K.K., Yesu musangulwe wāpungulwila mushipiditu sandu pa bandi bana-babwanga, nao wēbapa bukomo bwa kwisamba mu ndimi ku Bayuda ne ku bētūtyile umbwine Yuda, bābungakena bonso pamo bukidibukidi bonka. Petelo wēsamba ku meso a kibumbo amba: “Uno Yesu aye, Leza wamusangula ne bātwe bonsololo bano twi [ba]tumoni. . . . Penepo njibo yonso ya Isalela īyūkile’tu binebine byonka’mba, Leza wamupe umo Yesu bu-Mfumwetu ne bu-Kidishitu aye uno enka o mwaipaīle banwe ku [mutyi, NW].” Lelo Bayuda bakubulwa budimbidimbi bālongele’po kika? “Batapilwe ku mityima,” bēsasa bubi bwabo, ne kubatyijibwa bābatyijibwa. (Bilongwa 2:​32-​41) Kusapulwa kwa Bulopwe kwāendelele kumeso, mu bula bwa myaka 30 musapu wāsambakana “mu bipangibwa byonso bya muno munshi.”​—Kolose 1:​23.

16 Penepa kitatyi kyābwana kya Yehova kufikidija butyibi pa bantu bandi baāelele, ke Isalela wa kungitu kadi. Bantu tununu ne tununu bātambile mu mizo yonso ya ntanda yādi iyukene mu kyokya kitatyi, bātutyikile mu kipwilo kya bwine Kidishitu, bāshingwa māni ke bene ‘Isalela wa kumushipiditu wa Leza.’ (Ngalatea 6:​16) Ino bene Yuda ba mu kine kitatyi’kya bēpēne bininge mu mushikwa ne mu nshikani ya kwilalulula kwa pala pala. Bāleka kulonda byāsonekele Polo pangala pa “kukōkela bakatampe balupusa,” bātombokela bulopwe bwa Loma bwādi bwibaludika. (Loma 13:⁠1) Mobimwekela, padi i Yehova wāludikile bintu byālondele’po. Mu 66 K.K., kibumbo kya bulwi kyādi kyendejibwa na Mudyavita Ngalusa kyāiya kwela Yelusalema mu lukalo. Bantambañani bene Loma bātwela’nka ne mu kibundi, kebābundula lubumbu lwa tempelo. I bine kyādi kyamalwa ku kibundi ne ku bantu bene, mungya musekunwina mānga ya Josephus.a Ino pamo’nka na mu kukopa kwa diso, bashidika bāile kutambañana bēkoka. Kino kyo kyāpele bana-babwanga ba Yesu mukenga wa ‘kunyemena mu ngulu,’ monka mwaēbadyumwinine mu bupolofeto bwandi butanwa mu Mateo 24:15, 16.

17 Yoya yādi’tu nsolweji, kufikidila kwinekwine kwa butyibi bwa Yehova kwādi kekwafikile pa kunana kwa kyamalwa. Mu 70 K.K., bibumbo bya bene Loma byāiya dikwabo kwibatamba divita, byendejibwa na Mudyavita Titus. Kano ko kādi kakulu kene ka bulwi! Bayuda, bādi kala belwa abo bene na bene, bākomenwa kwitatyika ku bene Loma. Kibundi ne tempelo yakyo byātūtwa panshi lukuluku. Papo Bayuda mudiyo mutuntulu ne kupita bānyana kinyano tē, ne kufwa bāfwa, kubwipi kwa imbidi mifwe 600000 yāsumbulwa panja pa bibelo bya kibundi. Kibundi pa kukwatwa, kwāselwa Bayuda 97000 bu misungi, bavule bāfwa mwenda mafuku mu bikailo bya makayo a butombe. Bine, bantu batyetye kete bāpandile mu yoya myaka ya kyamalwa bādi’nka bene Kidishitu bakikōkeji bānyemēne ku ngulu bukila bwa Yodano.​—Mateo 24:21, 22; Luka 21:20-​22.

18 Enka namino, bupolofeto bukatampe bwa Yesu butala pa “kuvuika kwa ngikadilo ya bintu” bwāfikidila kufikidila kwabo kubajinji, kwāfikile pa mutwe wako mu difuku dya Yehova dya kulubula kinongo ku muzo mutomboke wa Bayuda mu 66-​70 K.K. (Mateo 24:​3-​22, NW) Ino bino byonso byādi’tu mujiñininya bitupu wa “kwiya [kwa] difuku dikatakata dya kitenteji dya Yehova,” dya kyamalwa kine kyamfulo kisa kwiya kutukija ntanda yonsololo. (Yoela 2:​31) Le i muswelo’ka okokeja “[k]ukanyongololwa”? Kishinte kilonda’ko kiketulombola’o.

[Kunshi kwa dyani]

a Josephus usekununa’mba bantambañani bene Loma bāile bājokoloka kibundi, bābundula’ko ne kipindi kya mpembwe, kwāshele’tu patye basoke kinjilo kya tempelo ya Yehova. Kino kyākwatyije moyo mukatampe Bayuda bavule bājikakenibwe umbukata, mwanda bāmwene lufu molwibafwenena.​—Mavita a Bayuda, Dibuku II, shapita 19 (Angele).

[Bipangujo]

1. Mwanda waka ‘difuku dya Yehova dya kitenteji’ i kyaba kya nsangaji?

2. Mu kufikidila kwa mpango ya Leza, i bika bitungilwe kulongeka (a) mu “difuku dya Mfumwetu” (b) mu “difuku dya Yehova”?

3. Ngikadilo ya dyalelo idingakene muswelo’ka na yoya ya mu mafuku a Noa?

4. I lupusa’ka lwādi na mutōtelo wabubela mu yoya myaka ya kala?

5. I kidyumu’ka kyētudyumwine Yesu ku bintu bidingakene na byobya byālongekele mu mafuku a Noa?

6, 7. (a) Myanda yālongekele mu mafuku a Lota yādi mujiñininya wa kika? (b) Lelo kino kitupa patōkelela kidyumu’ka?

8. Isalela wāfikile pa ditabula’ka mu kulama kipwano kyandi na Yehova?

9. Yehova wātyibile mambo a bulopwe butomboke bwa bisaka dikumi muswelo’ka?

10, 11. (a) Mwanda waka Yehova wāpelele kufwila Yuda lusa? (b) I bintu’ka bya munyanji byāsubije muzo’wa?

12. Yehova wālongele namani mwanda wa kupa Yelusalema mushetemuke mfuto?

13. I bāni bāpandile ku difuku dya Yehova mu 607 K.K.K., ne mwanda waka?

14. Mwanda waka Yehova wāelele Isalela lonso?

15. Bayuda bēsashile bāpelwe madyese a kuvuija mwingilo’ka?

16. I muswelo’ka wāludikile Yehova bintu byāfikije ku kufikidija butyibi bwandi pa Isalela wa kungitu?

17, 18. (a) I kyamalwa’ka kyāletele Yehova pa kulubula kinongo kyandi pa bene Yuda? (b) I bantu’ka ‘bānyongolwelwe,’ ne kino kyādi mujiñininya wa kika?

[Binenwa bya Kifwatulo pa paje 9]

Yehova wāpandije kisaka kya Noa ne kya Lota, ne bantu bakwabo mu 607 K.K.K. ne mu 70 K.K.

Bipangujo bya Kupituluka’mo

◻ “Difuku dya Mfumwetu” dikwatañene muswelo’ka na “difuku dya Yehova”?

◻ Shi tudingakanye na byāpityile mu mafuku a Noa, i kidyumu’ka kyotufwaninwe kulama?

◻ Sodoma ne Ngomola bitupa bufundiji’ka bukatampe?

◻ I bāni bāpandile ku “kyamalwa kibūke” kya mu myaka katwa imbajinji?

    Mabuku a mu Kiluba (1993-2025)
    Tamba
    Twela
    • Kiluba
    • Tumina
    • Byosaka
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Bijila bya Mwingidijijo
    • Bitala Myanda Mifyame
    • Mwa Kujadikila Myanda Mifyame
    • JW.ORG
    • Twela
    Tumina