Tadijai Koku Mwingila Na Kininga!

“Mwikale kutengela nanshi, ke-mwi-bantu kemuyūkile shi dyuba ka? shi dyuba pi?”​—MATEO 25:13.

YESU wālaile mu mīsambo ya mfulo mu Bible amba: “Yao ngiya bukidi.” Yoano mutumibwa wandi wālondolola’mba: “Amena; iya Mfumwetu Yesu.” Mutumibwa kāalakenepo kwiya kwa Yesu. Yoano wādi pamo na batumibwa bāipangwile Yesu amba: “I kitatyi’ka kikalongeka bino bintu, ne i kika kikekala kiyukeno kya kwikala’po kobe [Kingidiki, pa·rou·siʹa] ne kya kuvuika kwa ngikadilo ya bintu?” Eyo, Yoano wādi utengele na kikulupiji kyonso kwikala’po kwa Yesu mu mafuku a kumeso.​—Kusokwelwa 22:20; Mateo 24:​3, NW.

² Kikulupiji kya uno muswelo ke kisakane ano mafuku. Bipwilo bivule bidi na lufundijo lobikwete makasa abidi lutala pa “kwiya” kwa Yesu, ino balondi babyo bekutengele byabinebine i batyetye. Būmi bwa bavule bulombola’mba kebekutengelepo. Dibuku dimo (The Parousia in the New Testament) dinena’mba: “Lukulupilo lwa Kwikala’po keludipo na lupusa mu būmi, mu mulangwe nansha mu mingilo ya kipwilo. . . . Kininga kyadi kifwaninwe kwingila nakyo kipwilo mingilo yakyo ya kwalamuka pa mutyima ne ya bumishonele bwa kwenda kusapula evanjile kibazoza, kisengele akyo kyonso kijimine jimejime.” Ino ke ku bonsopo!

³ Bana-babwanga babine ba Yesu batengele na kipyupyu mfulo ya ino ngikadilo imbi ya bintu. Nansha byotutengele, tufwaninwe kulama mumweno moloke wa bintu byonso bitala pa kwikala’po kwa Yesu ne kulonga bintu kukwatañana nako. Mu uno muswelo tukabwanya ‘kūminina ne ku mfulo ne kupanda tukapanda.’ (Mateo 24:​13) Yesu pa kunena bupolofeto butanwa mu Mateo shapita 24 ne 25, wāletele ne madingi a tunangu otukokeja kulonda ne kumwena’mo kamweno kaendaenda. Shapita 25 udi na nkindi yoyukile kala, kifwa lukindi lwa bajike dikumi (bajike batunangu ne bivila) ne lukindi lwa talenta. (Mateo 25:​1-​30) I ñeni’ka yotukokeja kuboila mu bino byelekejo?

Tadijai, Pamo bwa Bajike Batano!

⁴ Tangulula bidi lukindi lwa bajike mu Mateo 25:​1-​13. I pa masobo makatampe a Bayuda, musoñañani waenda kukasela mutundaile kwa shandi, kaiya nandi ku yandi njibo (nansha ku ya shandi). Mu kino kibumbo mudi bañomba ne batuimba, kadi ne kitatyi kine kya kufika’bo kekiyukenepo senene. Mu lukindi i bajike dikumi bādi batengele bufuku kwiya kwa musoñañani. Batano bālongele bya buvila, bāsela mu binanu māni matyetye, byēbalomba kwenda kukapotela’ko makwabo. Batano bakwabo bāikala na tunangu bāsela māni a maleya mu byō a kubweja mu binanu byabo shi mubatyepa māni pa kwilaija. Musoñañani pa kufika, enka bano batano kete bātanwa batengele. O mwanda bātwejibwe mu masobo. Ino bajike batano bivila pa kujoka, kyaba kyādi ke kipite kala kya abo kutwela.

⁵ Bintu bivule bya mu luno lukindi i byelekejo. Kifwa, Bisonekwa bitelanga Yesu bu musoñañani. (Yoano 3:​28-​30) Yesu wēdingakenye na mwanā mulopwe wāsobēlwe masobo a butundaile. (Mateo 22:​1-​14) Kadi Bible udingakanyanga Kidishitu na mulume. (Efisesa 5:​23) Ivwana, mu luno lukindi mutundaile katelelwepo, inoko bene Kidishitu bashingwe-māni i batelwe pavule bu “mutundaile” wa Kidishitu. (Yoano 3:​29; Kusokwelwa 19:7; 21:​2, 9) Luno lukindi lutela bajike dikumi, ino bashingwe-māni nabo i badingakanibwe pakwabo na mujike ulailwe kutundailwa na Kidishitu.​—2 Kodinda 11:2.a

⁶ Kutentekela pa bino byonso byotwabandaula ne pa buluji bo-bonso bwa buno bupolofeto, kudi kadi misoñanya milumbuluke yotukokeja kuboila’po ñeni mu luno lukindi. Kifwa, ivwana binenwa byāvuile nabyo Yesu luno lukindi: “Mwikale kutengela nanshi, ke-mwi-bantu kemuyūkile shi dyuba ka? shi dyuba pi?” Nanshi luno lukindi luselele mulangwe wa amba umo ne umo umbukata mwetu ufwaninwe kutadija ne kudyumuka pafwena mfulo ya ino ngikadilo imbi. Mfulo īyanga binebine, nansha byoketuyukile difuku dinedine dyoikafika. Pa kino, bandaula mwikadilo wādi na bisumpi bibidi bya bajike.

⁷ Yesu wānene’mba: “Batano bakwabo nabo [bādi] bivila.” Lelo bādi bivila mwanda kebādipo bakulupile amba musoñañani wiya? Le bākepēne bininge mu bya mazua? Nansha bāongwelwe? Ehe. Yesu wānene amba bano batano ‘bāendele kukatundaila musoñañani.’ Bādi bayukile amba wiya, o mwanda bāsakile kutanwa’po ne kudya “masobo” a butundaile. Ino le bēlongolwele byabinebine? Eyo, bāmwilaije shabo, kufika ne “pa bukata bwa bufuku,” ino kebēlongolwelepo amba ukokeja kwiya kitatyi kyo-kyonso​—shi kumeso, shi kunyuma kwa kitatyi kyobādi balangila amba kyo kyasa kufika.

⁸ Batano bakwabo​—boba bāityilwe na Yesu bu batunangu​—nabo bāendele na binanu byabo kukatengela kwiya kwa musoñañani. Nabo bādi bakungila, ino abo bādi ‘batunangu.’ Kishima kya Kingidiki kyalamwinwe bu ‘batunangu’ kidi na mulangwe wa kwikala “mudyumuke, utelekeja, wa tunangu tufwaninwe.” Bano batano bāikele batunangu pa kusela byō bya māni a maleya obādi bakokeja kubweja mu binanu shi mubatyepa. I bine, māni abo keādipo mwa kupwila, mwanda bādi bapipidile bininge ku kutengela musoñañani. Kutadija kwa uno muswelo kekwādipo kufwa na kaji bitupu, mwanda pāile musoñañani, abo bātenwe’po, belongolole senene. Papo byobādi “batengele kala nabo batwelela nandi pamo mu masobo ne kinjilo bashitako.”

⁹ Yesu kādipo ufundija mwa kusobela masobo a butundaile, nansha kupāna madingi a mwa kudīla’o. Mwanda wandi i uno: “Mwikale kutengela nanshi, ke-mwi-bantu kemuyūkile shi dyuba ka? shi dyuba pi?” Wiipangule’po bidi amba, ‘Lelo ntadijanga binebine mu myanda itala pa kwikala’po kwa Yesu?’ Eyo, tukulupile shetu amba Yesu pano ubikele mūlu, ino i muswelo’ka otutala bubinebine bwa ‘kwiya kwa Mwanā muntu pa makumbi a mūlu na bulobo ne ntumbo mikatampe kumo’? (Mateo 24:30) “Pa bukata bwa bufuku,” kwiya kwa musoñañani kwāfwenene pabwipi kutabuka pa kitatyi kyātalukile bajike kwenda kukamutundaila. Mo monka ne kwiya kwa Mwanā muntu kwaiya konakanya ino ngikadilo imbi ke kufwene mpata kutabuka potwāshilwile kutengela kwiya kwandi. (Loma 13:11-​14) Lelo tukilamine kutadija kwetu, kutadija kwabinebine, nakampata pano penda pafwena kitatyi?

¹⁰ Kukōkela ku lubila lwa ‘kwikala batengele’ kwitusakilanga kutadija kitatyi kyonso. Bajike batano bālekele māni abo apwa, penepa kebakapote makwabo. Dyalelo mwine Kidishitu ukokeja nandi kulabikwa, wabulwa kwiteakanya senene ku kwiya kwa Yesu. Kino kyo kyāfikile bene Kidishitu bamobamo mu myaka katwa imbajinji. Kikokeja ne kufikila bamobamo dyalelo. Penepa nanshi twiipangulei amba, ‘Le kikamfikila ne ami?’​—1 Tesalonika 5:​6-8; Bahebelu 2:1; 3:​12; 12:3; Kusokwelwa 16:15.

Ingila na Kininga Byafwena Mfulo

¹¹ Mu lukindi lulonda’po, Yesu wālongele bintu bipite ne pa kudyumuna balondi bandi amba bekale kutadija. Wēbasekunwinine kyelekejo kya talenta pa kupwa kwibalombola myanda ya bajike ba tunangu ne bivila. (Tanga Mateo 25:14-​30.) Luno lukindi ludingakene mu myanda mivule na lolwa lwa mina lwāletele Yesu, mwanda bavule bādi “bafwatakanya’mba: Bulopwe bwa Leza ke busake kumweka.”​—Luka 19:11-​27.

¹² Mu lukindi lwa talenta, Yesu wāletele kifwa kya mukelenge umo wāityile bapika bandi basatu kumeso kwa kukuta lwendo lulampe. Wāpa umo talenta itano, mukwabo ibidi, wa mfulo imo kete​—“monka mwikadile ñeni yabo.” Mobimwekela ino yādi talenta ya ndalama, mungya bulēmi bwādi bwingidijibwa, yādi na bulēme bwa mfutwa ya kupa mwingidi wingile myaka 14​—bine i lupeto luvule! Pājokele uno mukelenge, wābadile lupeto na bandi bapika mwanda wa kuyuka byobālongele mu “kitatyi kikatampe kīne” kyaādi wendele. Bapika babidi babajinji bāsungulwile, bavudija pabidi lupeto lobāpelwe. Wānena ku umo ne umo amba: “Ubanengeja shobe,” wāmulaya kumupa biselwa bikatampe, ku mfulo wāmunena’mba: “Katwele muyampe momwa mu ndoe ya mfumobe.” Umpika wādi na talenta imo, pa kufwatakanya amba mfumwandi wādi muntu ulandula bivule, kāsungulwilepo talenta’ya. Wāfile lupeto pakubulwa kwilutūla nansha ku banki amba amwene’mo ngelo. Mfumwandi wāmutela bu “mubi mubi wa mulele” mwanda kāvudijepo lupeto lwa mfumwandi. O mwanda talenta yāmuyetwe, wāelwa panja “pakēkalanga madilo ne kushenkanya meno.”

¹³ Pano napo bintu bivule i byelekejo. Kifwa, uno mukelenge wāendele ntanda milampe welekejanga Yesu wāshile bandi bana-babwanga, wāenda mūlu kukelaija kitatyi kilampe kufika ne pobāmubikikile bulopwe.b (Mitōto 110:​1-4; Bilongwa 2:​34-​36; Loma 8:​34; Bahebelu 10:12, 13) Kadi mu luno lukindi namo tukokeja kusokola’mo bufundiji buvule ne misoñanya yotufwaninwe batwe bonso kwingidija mu būmi bwetu. I misoñanya’ka?

¹⁴ Twikale na lukulupilo lwa kukekala mūlu na būmi bwampikwa lufu nansha lwa būmi bwanyeke mu paladisa pano pantanda, i kimweke patōka mu lukindi lwa Yesu amba tufwaninwe kwingila na kininga mingilo ya bwine Kidishitu. Bine, musapu udi mu luno lukindi ukokeja kwipipijibwa mu kishima kimo: kininga. Batumibwa bāshile kifwa kiyampe tamba mu Pentekosa 33 K.K. ne kūya kumeso. Tutanga’mba: “Ne myanda mikwabo mingi mingi [Petelo] webasapwididila’yo, wibafundija’mba: Mwipandijei bidi bānwe bene ku luno lukongo lukondame.” (Bilongwa 2:​40-​42) Bine kāingilepo kaji kabitupu, wāmwenene’mo mpalo yabinebine! Bantu bakwabo nabo bēlunga na batumibwa ku mwingilo wa bwine Kidishitu wa kusapula, nabo bāingila na kininga, myanda miyampe yāfikila “konso konso panopantanda.”​—Kolose 1:​3-6, 23; 1 Kodinda 3:​5-9.

¹⁵ Vuluka kushilwidile luno lukindi, i ku bupolofeto bwa kwikala’po kwa Yesu. Tudi na bubinga budi patōka, pa·rou·siʹa ya Yesu ikyendelela, kadi panopano ponka isa kufika pa kunana kwayo. Vuluka mwākwatañeninye Yesu “mfulo” ne mwingilo ufwaninwe kwingila bene Kidishitu, amba: “Myanda Miyampe ino’i ya Bulopwe ikasapulwa panopantanda ponso, amba ikale bu kiyukeno ku mizo yonso, penepa mfulo keifika shayo.” (Mateo 24:​14, MB) Shi tulamine kino mu ñeni, i umpika’ka otukadingakana nandi? Wiipangule amba: ‘Lelo kudi buluji kampanda bondingakenine na umpika wāfile byāmupelwe, wādi padi utele mutyima ku bya aye mwine? Nansha i kimweke patōka amba ndingakene na boba bādi bayampe, bakikōkeji? Le nsumininwe ne mutyima wami onso kuvudija lupeto lwa Mfumwami mu mikenga yo-yonso yomona?’

Kutadija ne Kwingila na Kininga mu Kitatyi kya Kwikala’po Kwandi

¹⁶ Eyo, ino nkindi ibidi, kutentekela pa buluji bwayo bwa kyelekejo ne bwa bupolofeto, itupanga kadi kukankamikwa kwa patōkelela kutamba mu kyakanwa kya Yesu mwine. Musapu wandi i uno: Tadijai; ingilai na kininga, nakampata pakamweka kiyukeno kya pa·rou·siʹa ya Kidishitu. Po apo pano kadi. Le binebine tutadijanga ne kwingila na kininga?

¹⁷ Yakoba mwanabo na Yesu wa munda mwa inandi kāivwenepo bupolofeto bwa Yesu ku Lūlu lwa Impafu mwanda kādi’kopo; ino wēbuyukile mwenda mafuku, wāivwanija ne buluji bwabo senene. Wāsoneka’mba: “Penepo, bānwe bāna betu, tūkijai mityima [kufika ne ku kwikala’po kwa Mfumwetu, NW]. Talaipo bidi, ku mudimi wilaīja bipa bilumbuluke bya panopanshi, utūkije ne mutyima ponka, poso wamona mvula wa kijima-mapya ne wa kumukadiko. Bānwe nenu mo monka tūkijai mityima; kankamijai mityima yenu; ke-kuntu [kwikala’po, “NW”] kwa Mfumwetu ke kudi pa bwipi ponka.”​—Yakoba 5:​7, 8.

¹⁸ Yakoba wāletele kikulupiji amba Leza ukaponeja umbutyibi boba bengidijanga lupeto lwabo bibi, kupwa wādyumuna bene Kidishitu bepuke kwikala na kiyumbye kitatyi kyobakungila Yehova wa kutyibila bantu mambo. Mwine Kidishitu wa kiyumbye ukokeja kwaluja kinongo, pamo bwa aye udi na mbila ya kolola bilubo byalongwa. Kekifwaninwepo kwikala uno muswelo, mwanda kitatyi kya butyibi kisa kufika binebine. Kifwa kya mudimi kilombolanga uno mwanda senene, monka mwikishintulwidile Yakoba.

¹⁹ Mudimi mwine Isalela wādi shi wakune nkunwa yandi namino, wilaija’nka poso mitombo itambe, kupwa bidimibwa bitame, ebiya ku mfulo ke mwangulo. (Luka 8:​5-8; Yoano 4:​35) Mu ino myeji yonso, kwādi kitatyi kampanda pakwabo mwanda kansangwa ulengeja kuzumbija mutyima. Lelo mvula wa kijima-mapya usa kunoka ne kutonda’ye senene? Le mvula wa ku mukadiko nandi? Bishi nansha kimpumpu bibulwe kwipaya bidimibwa? (Enzankanya na Yoela 1:4; 2:​23-​25.) Mu bino byonso, mudimi mwine Isalela divule wādi ukulupila mudi Yehova ne mu kushinta kwa bitatyi bya kipangila byātūdile’ko Leza. (Kupituluka 11:14; Yelemia 5:​24) Kitūkijetyima kya mudimi kyādi kilonda ne mungya kikulupiji kyatengela nakyo. Mu lukulupilo lwandi, wādi uyukile amba kyokya kyatengele kikafika. Bine kyādi kifika!

²⁰ Eyo, mudimi wādi ukokeja kufwatakanya kitatyi kikafikila’po mwangulo, ino bene Kidishitu ba mu myaka katwa imbajinji abo kebādipo mwa kupikwila kitatyi kya kwikala’po kwa Yesu. Ino kwādi kwa kumweka binebine. Yakoba wāsonekele’mba: ‘Kwikala’po [Kingidiki, pa·rou·siʹa] kwa Mfumwetu kekudi pa bwipi ponka.’ Pālembele Yakoba bino binenwa, kiyukeno kikatampe nansha kya ntanda yonso kya kwikala’po kwa Kidishitu kyādi kekyamwekele. Ino pano i kimweke! I muswelo’ka otufwaninwe kwimona mu kino kyaba? Bine kiyukeno i kimwekelele’tu patōka. Twikimwene. Tukokeja kunena tusumininwe amba, ‘Namone kufikidila kwa kiyukeno.’ Tubwanya kunena na kikulupiji amba: ‘Kwikala’po kwa Mfumwetu kekudi’po, ne ke kusa kufika pa kunana kwako.’

²¹ Byafwena kwikala’po kwa Mfumwetu, tudi na bubinga bukatampe bwa kulamina ne kwingidijija bufundiji bwa pa kitako budi mu nkindi ibidi ya Yesu yotwesambila’po. Wānene amba: “Mwikale kutengela nanshi, ke-mwi-bantu kemuyūkile shi dyuba ka? shi dyuba pi?” (Mateo 25:13) Bine, kino kyo kitatyi kya kwikala bapyasakane mu mwingilo wetu wa bwine Kidishitu. Būmi bwetu bwa difuku ne difuku bufwaninwe kulombola amba twi bemvwanije kyānene Yesu. I amo, tutadijei! Twingilei na kininga!

[Footnotes]

[Questions]

1. Mutumibwa Yoano wādi utengele bika?

2. Bipwilo bidi na ngikadila’ka pa mwanda utala kwikala’po kwa Yesu?

3. (a) I mumweno’ka udi na bene Kidishitu babine pa mwanda utala pa·rou·siʹa? (b) I bika nakampata byotusa kubandaula pano?

4. Mwanda mwine mukatampe udi mu lukindi lwa bajike i mwanda’ka?

5. I bisonekwa’ka bileta kitōkeji pa nshintulwilo ya kyelekejo ya lukindi lwa bajike?

6. Yesu wāletele madingi’ka pa kuvuya lukindi lwa bajike?

7. Bajike batano ba mu lukindi bādi bivila mu buluji’ka?

8. I muswelo’ka wēlombwele bajike batano bu bantu batunangu?

9, 10. I mwanda’ka usaka kunenwa mu lukindi lwa bajike, ne i bipangujo’ka byotufwaninwe kwiipangula?

11. I lukindi’ka lukwabo lwāelele Yesu, ne lwādi ludingakene na lukindi’ka?

12. I mwanda’ka mukatampe mwine wimanine’po lukindi lwa talenta?

13. Yesu wēlombwele namani amba ye aye mfumu wa mu lukindi?

14. Lukindi lwa talenta lukokela milangwe pa bintu’ka bya kamweno?

15. I mu muswelo’ka wa pa bula motufwaninwe kwingidija kine kimanine’po lukindi lwa talenta?

16. Le i musapu’ka owatambula mu nkindi ibidi yotwesambila’po?

17, 18. I madingi’ka ādingile mwanā-bwanga Yakoba pa mwanda utala kwikala’po kwa Yesu?

19. Mudimi ye-yense mwine Isalela wādi unenwe kwikala na kitūkijetyima kya muswelo’ka?

20. I muswelo’ka otukokeja kulombola amba tudi na kitūkijetyima mungya madingi a Yakoba?

21. Tufwaninwe kusumininwa byabinebine mu kulonga bika?

[Caption on page 31]

I ñeni’ka yowaboila mu lukindi lwa bajike ne lwa talenta?

[Review on page 31]

Lelo Ukivulukile?

◻ I mulangwe’ka mukatampe owaboya mu lukindi lwa bajike batunangu ne bivila?

◻ I madingi’ka a pa kitako akupele Yesu mu lukindi lwa talenta?

◻ Kitūkijetyima kyobe i kikwatañane namani na pa·rou·siʹa pamo bwa kya mudimi mwine Isalela?

◻ I kika kinenenwa amba kino kitatyi kyotudi’mo i kitatyi kya nsangaji ne kya kwielela’ko?