Lelo Udi na “Mutyima wa Kidishitu”?

“Ebiya Leza mutūkije mutyima, ne wakuseñañana, wemupe . . . mutyima umo bānwe bene na bene, mwendele Kidishitu Yesu.”—LOMA 15:5.

1. I muswelo’ka obafwatulanga Yesu mu bifwatulo bivule bya Bipwilo bya Ki-kidishitu, ne mwanda waka uno ke mufwatwilopo muyampe wa Yesu?

“KASHĀ kebamumwenepo usepa nansha dimo.” Uno i Yesu obesambila’po mu bilembwa byobafwatakanya bya bubela amba byāsonekelwe na mulungu umo wa pa kala mwine Loma. Bino bilembwa biyukilwe mungya mulembelo wabyo wa panopano, abyo bintu byālembelwe tamba mu myaka tutwa 11, binenwanga amba ke byone bafwatudi bavule.a I bafwatule Yesu mu bifwatulo bivule bu muntu musumanane, usepa na dimodimo’tu, pakwabo ne kumungamunga kwine kukomo. Ino uno ke mufwatwilopo muyampe ufwatulwa Yesu, muntu utelwa na Maevanjile amba wādi mwana-mulume wa kyanga, wa mutyima muyampe.

2. I muswelo’ka otukokeja kwikala na ‘mutyima wādi na Kidishitu Yesu,’ ne kino kikokeja kwitukwasha tulonge bika?

² I kimweke patōka amba shi tusaka kuyuka mwādi mwikadile Yesu, tufwaninwe kuyuja mu ñeni ne mu mityima yetu kwivwanija kwabinebine kwa kuyuka Yesu mwine wādi muntu wa muswelo’ka kitatyi kyaādi pano panshi. Tubandaulei nanshi nsekununi imoimo ya mu Maevanjile itwivwanija pa nkote myanda ya mwikadile “mutyima wa Kidishitu”—ko kunena’mba, mwiivwanino, mumweno, milangwe ne mulangilo wandi. (1 Kodinda 2:16) Potubandaula’yo, tutalei muswelo otukokeja kwikala na ‘mutyima umo onka wādi na Kidishitu Yesu.’ (Loma 15:5) Namino, tukalonda senene kifwa kyētushidile Yesu mu būmi bwetu ne mu kipwano kyetu na bantu netu.—Yoano 13:15.

Upēla Kufwenwa

3, 4. (a) Nsekununi idi mu Mako 10:13-16 isekunwinwe mu ngikadilo’ka? (b) I bika byālongele Yesu pādi pasaka bandi bana-babwanga kukankaja twana kwiya kwadi?

³ Bantu bādi basangela kwikala na Yesu. Mu byaba pala pala, bantu ba myaka ne ngikadilo mishileshile kebādipo bakolelwa kufwena kwadi. Ivwana mwanda umo wālongekele usonekelwe mu Mako 10:13-16. Wālongekele kubwipi na mfulo ya mwingilo wa Yesu paādi wenda ku Yelusalema musunsa wandi wa mfulo kukepaibwa lufu lwa malwa.—Mako 10:32-34.

⁴ Langa bidi mobyāpityile. Bantu papo abashilula kuleta bana kwadi, kwela’mo ne twana tutyetye, amba Yesu ebesele.b Ino bana-babwanga kebakimbe kukankaja bano bana kwiya kudi Yesu. Kepabulwe padi balanga amba Yesu kasakepo kukambakanibwa na bano bana mu ano mayenga a byamalwa. Ino abebepela. Yesu pa kuyuka bilonga bana-babwanga, wafītwa. Waityija bana kwadi, amba: “Mwitulekei bidi twana twiye kwami kemukitukandai.” (Mako 10:14) Kupwa walonga’po kintu kilombola amba bine udi na kanye ne lusa. Nsekununi inena’mba: “Ebiya pa kwitutekuna mu maboko andi kētulelele, kadi wetutenteka maboko andi kētwesela dyese.” (Mako 10:16) Twana papo twikele twidilwe’ko ilwē petukwete Yesu mu maboko andi a buledi.

5. Nsekununi idi mu Mako 10:13-16 itulombola bika bitala pa bumuntu bwa Yesu mobwādi bwikadile?

⁵ Ino nsekununi mīpi itulombola bivule bya kuyuka shi Yesu wādi muntu wa muswelo’ka. Abe mwine ubaivwana kala amba Yesu wādi muntu ufwenwa. Nansha byaādi na kitenta kya bulēme momwa mūlu, kādipo muntu uzakaja bantu bakubulwa kubwaninina nansha kwibatyepeka. (Yoano 17:5) I bine, nansha ke bana batyetye kebādipo bakolelwa kumufwena, mwene kino kishintulula bivule? Mungya buluji, kebādipo bakokeja kufwena muntu wa mashikamashika, mukutakane, kayukile kusepa nansha kumungamunga! Bantu ba ndingo yonso bādi bafwena Yesu, mwanda bādi bamumwene amba i muntu wa kyanga, uta bakwabo mutyima, ne kadi bādi bakulupile amba kakebapangapo.

6. Bakulumpe bakokeja namani kwikala bantu bafwenwa na bakwabo?

⁶ Pano potulanguluka pa ino nsekununi, twiipangulei amba, ‘Lelo ndi na mutyima wa Kidishitu? Le nami mfwenwanga?’ Mu kino kitatyi kya malwa, mikōko ya Leza isakilwa bakumbi kebakole kufwenwa, bana-balume badi pamo “bwa kinyemeno kya luvula.” (Isaya 32:1, 2; 2 Temote 3:1) Bakulumpe, shi binebine mwikale na mutyima muyampe, ne kuta’o banabenu, mwipēne kobadi, bine bakamona amba mwibakambakenanga. Bakebimona ku mumwekelo wenu wa mpala, ku muneneno wenu, ne kwibiyukila ku mwikadilo wenu muyampe. Kyanga kyenu ne muswelo omukambakena bakwenu byabinebine bikaleta mushipiditu wa kwikulupila ukafikija bakwabo ku kwimufwena, ne bana batyetye bene kumo. Mwine Kidishitu umo mwana-mukaji ushintulula kyaasabile mukulumpe umo yandi myanda, amba: “Wesambile nami na kanye ne lusa. Shi bitupu, longa padi nkyanenepo kishima nansha kimo. Wauntambwile biyampe, ne mutyima munda wauntūka.”

Kabango ku Bakwabo

7. (a) Yesu wālombwele namani amba udi na kabango ku bakwabo? (b) Mwanda waka Yesu wāputwile bityebitye meso a muntu umo wādi mpofu?

⁷ Yesu wādi na kabango. Wādi ukambakena miivwanino ya bakwabo. Kumweka’tu kwa mpala bitupu kwa boba bādi basusuka kwādi kumutenga mpata, kumutonwena’nka ku kwibatalaja masusu abo. (Mateo 14:14) Wādi kadi ubangile mikalo ne bisakibwa bya bakwabo. (Yoano 16:12) Kyaba kimo bantu bāletele mpofu kudi Yesu, kebamuzenze amundape. Yesu wāpūtula meso a uno muntu, ino wāmupūtula’o bityebitye. Dibajinji, mpofu kāmwenepo bantu biyampe—wāmwene’tu “bantu badingakene pamo na mityi yenda.” Kupwa Yesu wāmupūtwididila meso. Mwanda waka Yesu wābelwile uno muntu bityebitye? Padi i mwanda wa kusaka kupa uno mukelenge wādi wibidile kwikala mu fukutu muswelo wa kutwela biyampe mu mwinya, kutyina amba wakapuakana pa kubozokelwa na kitōkeji kya dyuba ne na ino ntanda miyule bintu bya miswelo ne miswelo.—Mako 8:22-26.

8, 9. (a) I bika byālongekele pāfikile Yesu ne bandi bana-babwanga mu bulolo bwa Dekapodi? (b) Lombola muswelo wābelwile Yesu muntu wa matwi majike.

⁸ Ivwana mwanda mukwabo wālongekele kinondanonda na Pashika wa mu 32 K.K. Yesu ne bandi bana-babwanga bāfikile mu bulolo bwa Dekapodi, kutunduka kwa Dijiba dya Ngadilea. Kwine’ko, kibumbo kikatampe kekyāijijepo kyēbatana, kekiletela Yesu babela ne bilemafu, nandi wēbabelula bonso. (Mateo 15:29, 30) Inoko wēpatalwile muntu umo, wāmukwata na kabango ka pa bula. Mako, mulembi wa Evanjile usekunwine kasuku uno mwanda, ulombola mobyāpityile.—Mako 7:31-35.

⁹ Uno muntu wādi mujike matwi kadi ukukumina. Kepabulwe padi kintu kyātengele Yesu i kusela mutyima kūlu nansha kwiumbila kwa uno muntu. Yesu wāmulongela kintu kishile bityetye na byaādi uloñanga nyeke. Wāmukwata, wālupuka nandi mu kibumbo, wāenda nandi kufula, kwa bunka bwabo. Penepa Yesu wālonga biyukeno mwanda wa kulombola muntu’wa byasaka kulonga. “Wamubīka minwe mu matwi andi, ebiya wapelele mata wamutenga pa ludimi.” (Mako 7:33) Kupwa Yesu wātala mūlu, ku mfulo weikija. Bino bilomboji byonso byādi bya kusaka kuyukija muntu amba, ‘Byonkulongela bino, nonga’byo ku bukomo butamba kudi Leza.’ Ku mfulo Yesu wānena’mba: “Pajikuke.” (Mako 7:34) Ponka’po matwi a muntu’wa ājikuka, ne kunena kanena byonka biyampe.

10, 11. I muswelo’ka otukokeja kuta mutyima ku mwiivwanino wa bakwetu mu kipwilo? mu kisaka?

¹⁰ Bine, Yesu wādi na kabango ku bantu bakwabo! Mwiivwanino wabo wādi umuteneka ku mutyima, kuno kwitūla pa kyaba kya bakwabo kwādi kumutonona ate mutyima ku mwiivwanino wabo. Batwe netu byotudi bene Kidishitu, tufwaninwe kwikala na mutyima wādi na Kidishitu ne kulombola’o patōka mu myanda ya uno muswelo. Bible witusoñanya’mba: “Ikalai ne mutyima umo, ne kanye, ne kwisanswa bu-bāna, ne mutyima wa lusalusa, ne wa bumvubumvu.” (1 Petelo 3:8) Kino kitulomba nanshi kunena ne kulonga bintu na kubanga mwiivwanino wa bakwetu.

¹¹ Mu kipwilo, tukokeja kulombola kabango ku mwiivwanino wa bakwetu na kwibapa bulēme, kwibalongela bintu monka motusakila abo betulongele’byo. (Mateo 7:12) Pa kino, tufwaninwe kuta mutyima ku byotunena ne ku muswelo otwibinena. (Kolose 4:6) Vuluka amba ‘binenwa bimo bisabanga pamo bwa kipete.’ (Nkindi 12:18) Lelo mu kisaka namo? Ba mulume ne mukaji beswele binebine batanga mutyima ku mwiivwanino wabo umo ku mukwabo. (Efisesa 5:33) Bepuka kunena bishima bitapa, kwiketa bitambi nansha kwizawila mizaulo mibimibi—ne byobya byonso bibwanya kushīla mukwabo bilonda ku mutyima bikoma ne mwa kwidilwa’byo. Bana nabo badi na mwiivwanino wabo, bambutwile badi na buswe bayukile kubanga bino bintu. Nansha shi kebalemununa babo bana, bebalemununanga biyampe bilombola bulēme bobadi nabo ku bulēmantu bwa babo bana, pampikwa kwibangadika ngitu bya bitupubitupu.c (Kolose 3:21) Wivwane netu tudi na kabango namino, nankyo tudi na mutyima wa Kidishitu.

Mutyima wa Kukulupila Bakwabo

12. Yesu wādi na mumweno’ka mujalale ne mwendele’mo ku bandi bana-babwanga?

¹² Yesu wādi na mumweno mujalale ne mwendele’mo ku bandi bana-babwanga. Wādi uyukile biyampe amba i bantu bakubulwa kubwaninina. Ne kadi wādi ubwanya kuyuka bidi mu mityima ya bantu. (Yoano 2:24, 25) Nansha namino, kādipo umona enka kubulwa kubwaninina kwabo, mhm, wādi umona ne ngikadilo yabo miyampe. Wādi utala ne bukomo bwa kutabwila’ko matabula a kwendelela kumeso bwādi na bano bantu bafwenene kudi Yehova. (Yoano 6:44) Mumweno muyampe wādi na Yesu pa bandi bana-babwanga i mumweke mu muswelo waāshikete nabo ne waādi wibalongela bintu. Kintu kimo bidi i mutyima wandi wa kusaka kwibakulupila.

13. Yesu wālombwele muswelo’ka amba wādi ukulupile bandi bana-babwanga?

¹³ Yesu wālombwele muswelo’ka kino kikulupiji? Paādi kataluka pano panshi, wāpele bandi bana-babwanga bashingwe-māni kiselwa kikatampe. Wēbashila kiselwa kya kukwatakanya tumweno twa Bulopwe bwandi pano pantanda ponsololo. (Mateo 25:14, 15; Luka 12:42-44) Kadi, kitatyi kyaādi wingila mwingilo, wādi ulombola patōkelela ne mu tubintu tutyetutye amba ukulupile mobadi. Paāvudije bidibwa mu kingelengele bya kudisha bibumbo, wāpele bandi bana-babwanga kiselwa kya kwibyabanya.—Mateo 14:15-21; 15:32-37.

14. I muswelo’ka obwanya kunena mu kīpi mānga idi mu Mako 4:35-41?

¹⁴ Ivwana ne nsekununi idi mu Mako 4:35-41. Pano Yesu ne bandi bana-babwanga bāikile mu bwato kebakabukila kutunduka kwa Dijiba dya Ngadilea. Abo bāshunuka’tu kebenda, Yesu wālāla ku mutofi wa bwato, wāpona mu tulo kalēle. Kepāijijepo, “luvula lukatampe lwine” lwātetuka. Bimpumpu bya uno muswelo kebyādipo byeni pa Dijiba dya Ngadilea. Mwanda byodidi munshi (kintu kya metele 200 munshi mwa mbeyabeya ya kalunga ka mema), luvula ludi’po i lukabe kutabuka lolwa lupukuma mu bifuko bya kubwipi, kyanga kya uno muswelo kekyo kutetula bimpumpu. Kutentekela pa kino, kudi kadi luvula lupulumukila mu Musanza wa Yodano lutamba ku Lūlu lwa Helemone ludi mutamba wa kungala. Kūlu nansha kutalale, kekwijangapo, enka na pano kala ke kimpumpu kya malwa. Langa bidi pa kino: Yesu kādipo widilwe bimpumpu bipukumanga pa dino dijiba, mwanda wātamīne mu Ngadilea. Ino papo wādi wilādile talala nyā wandi, ukulupile amba bandi bana-babwanga i bamvuwi bapotolwele’byo, bamo bādi babiluwe.—Mateo 4:18, 19.

15. Lelo tukokeja kwiula namani mutyima wa Yesu wa kusaka kukulupila bandi bana-babwanga?

¹⁵ Lelo tukokeja kwiula mutyima wa Yesu wa kusaka kukulupila bandi bana-babwanga? Bamo bakolelwanga kupāna biselwa ku bakwabo. Ko kunena amba basakanga nyeke enka kuludika. Babwanya padi kulanga amba, ‘Pa kusaka bintu bilongeke senene, mfwaninwe kulonga’byo ami mwine!’ Ino shi tukimba kulonga bintu byonso enka batwe bene, tubeela mu kyaka kya kuvudilwa mingilo; pakwabo tukokeja kupungila ne kulengwa kisaka kyetu. Pakwabo kadi, shi ketusakepo kupa bakwabo mingilo ne biselwa bibafwaninwe, tukebasuminwa bufundiji ne bwino bwibasakilwa. I kipite buya kuyuka kukulupila bakwetu, mwa kwibapela nabo mingilo. Twiipangulei’po bidi batwe bene pambulwa budimbidimbi amba, ‘Lelo ami uno ndi na mutyima wa Kidishitu pa uno mwanda? Lelo nsangelanga kupa bakwetu mingilo imoimo, ne kukulupila amba kebakabulwepo kwielela’ko?’

Wālombwele Patōkelela Amba Ukulupile Bandi Bana-Babwanga

16, 17. Yesu, mu bufuku bwandi bwa mfulo pano panshi, wāpele batumibwa bandi kikulupiji’ka, nansha byaādi uyukile amba basa kumunyema?

¹⁶ Yesu wālombwele mumweno muyampe ku bandi bana-babwanga mu muswelo mukwabo wa kamweno. Wēbayukije amba wibakulupile. Kino i kimweke patōka mu binenwa bikulupija byaānene ku batumibwa bandi mu bufuku bwandi bwa mfulo pano panshi. Ivwana mobyāpityile.

¹⁷ Mu kyolwa’kya, Yesu wālongele bintu bivule. Wāfundije batumibwa kwityepeja na kwiboija ku maulu. Kupwa, wāshilula bidibwa bya kyolwa bishele bu kivulukilo kya lufu lwandi. Ebiya batumibwa bāshilula monka kwikoka na lupata lwa kufwila kuyuka wa kwikala mukatampe mobadi i ani. Yesu na mutyima mutūke nyeke, wālanguluka nabo, pa kyaba kya kwibafunina. Wēbasapwila bintu byādi bibatengele kumeso, amba: “Bānwe bonso mukankolewa bufuku buno’bu, ke-kintu kyalembelwe’mba: Nkakupila mukumbi wayo, ne mikōko luombe īkapalakēna mungi mungi.” (Mateo 26:31; Zekadia 13:7) Wādi uyukile amba bapwani nandi basa kukamunyema mu kitatyi kyaādi wa kusakilwa bukwashi. Ino kebātopekelepo. Wēbasapwidile biyampe amba: “Pa kusanguka nkemubadikidila ku Ngadilea.” (Mateo 26:32) Bine, wēbakulupije amba nansha shi abamunyema, ino aye kakebanyemapo. Amba shi kino kinkumbulu kibapite, ukebatana dikwabo.

18. I mwingilo’ka mukatampe wāpene Yesu ku bandi bana-babwanga mu Ngadilea, ne batumibwa bāingile’o namani?

¹⁸ Yesu wāfikidije byaānene. Mafuku pa kupita’po, Yesu musanguke wāmwekela batumibwa bandi 11 bakikōkeji, bādi bakongakenine pamo na bantu bavule bakwabo. (Mateo 28:16, 17; 1 Kodinda 15:6) Kwine’ko, Yesu wēbapa mwingilo mukatampe, amba: “Endai nanshi mukafundijei mizo yonso ya bantu nabo ke bāna-babwanga, kwibabatyija mu dijina dya Tata, ne dya Mwana, ne dya [m]ushipiditu [s]andu. Kadi ne kwibalombola balaminine byonso byo nemulaīle ami mwine.” (Mateo 28:19, 20) Mukanda wa Bilongwa witulombola patōkelela amba batumibwa bāingile uno mwingilo wēbapelwe. Bātangidile na kikōkeji kyonso uno mwingilo wa kusapula myanda miyampe mu myaka katwa imbajinji.—Bilongwa 2:41, 42; 4:33; 5:27-32.

19. Byobya byālongele Yesu pa kupwa kusanguka bitufundija bika pa mutyima wādi na Kidishitu?

¹⁹ Lelo ino nsekununi isekunwinwe pano itufundija bika pa mutyima wa Kidishitu? Yesu wāmwene bubi bwa batumibwa bandi ne mobubaile, ino aye “mwibasanswe’tu ne kumfulo.” (Yoano 13:1) Wēbayukije amba wibakulupile nansha byobādi bantu ba kutupatupa. Yuka amba Yesu kētupilepo pa kutūla kikulupiji kyandi mobadi. Kikulupiji kyādi na Yesu mudi batumibwa bandi kyēbapēle bukomo mu mityima yabo, bāsumininwa kwingila mwingilo wandi waēbasoñenye kwingila.

20, 21. I muswelo’ka otukokeja kulombola mumweno muyampe ku balunda netu betabije?

²⁰ I kika kikokeja kulombola amba tudi na mutyima wa Kidishitu mu uno mwanda? I kuleka kwikala na mumweno mubi pa balunda netu betabije. Shi ulangila bakwenu bibi, binenwa ne bilongwa byobe bikebisokwela patōka. (Luka 6:45) Inoko, Bible unena amba buswe ‘bwitabijanga byonso.’ (1 Kodinda 13:7) Buswe bukulupilanga, kebudipo na malangalanga. Būbakanga, kebupomonangapo, mhm. Bantu betabanga ku buswe ne ku kukankamikwa pakubulwa kukolelwa kupita’ko ku kwangadikwa ngitu. Tubwanya kūbaka ne kukankamika bakwetu shi tulombola amba twibakulupile. (1 Tesalonika 5:11) Wivwane twikale na mumweno muyampe pa banabetu bwa mwikadile Kidishitu, nankyo tukebakwata na makasa abidi mu muswelo ūbaka ne kwibasolokeja mutyima wa kulupwila patōka bintu bilumbuluke bidi mobadi.

²¹ Kwikala na mutyima wa Kidishitu ne kwiulombola patōka kyo kintu kipite buya kutabuka kwiula bitupu bintu kampanda byālongele Yesu. Monka motwanenene’kyo mu kishinte kishele kunyuma, shi binebine tusaka kulonga bintu pamo bwa Yesu, tufwaninwe kwifunda bidi kumona bintu pamo na mwaādi umwena’byo. Maevanjile etulombola kintu kikwabo kya kuyukila’po bumuntu, milangwe ne mwiivwanino wa Yesu pa mwingilo wāmupelwe, monka motusa kwikimwena mu kishinte kilonda’ko.

[Kunshi kwa dyani]

Le Ukokeja Kushintulula?

• I bika byālongele Yesu pādi pasaka bandi bana-babwanga kukankaja twana kwiya kwadi?

• Yesu wālombwele muswelo’ka amba udi na kabango ku bakwabo?

• Tukokeja kwiula namani mutyima wādi na Yesu wa kukulupila bandi bana-babwanga?

• I muswelo’ka otukokeja kwiula kikulupiji kyādi na Yesu mu batumibwa bandi?

[Kifwatulo pa paje 10]

Bana bādi bekele pamo na Yesu na mityima mitūke

[Kifwatulo pa paje 11]

Yesu wādi ulongela bakwabo bintu na lusa

[Kifwatulo pa paje 12]

Bakulumpe bafwenwa i madyese abinebine