Tukwashei Bakwetu Banangile mwa Kufwaninwa Yehova

‘Ketushikilwangapo . . . kulombela pa mwanda wenu ne kulomba’mba, . . . munangile mwa kufwaninwa Yehova, mwa kumutōkejeja ku mutyima tō; po mwendelela na kupa bipa mu mingilo yonso milumbuluke.’​—KOLOSE 1:9, 10.

1, 2. I kintu’ka kikokeja nakampata kuleta nsangaji ne maloa?

“TUSHIKATANGA mu madimi, mu kobo kakokwa na motoka. Tudi na kyaba kivule kya kusapwila bantu myanda miyampe mwanda tupēleje būmi bwetu. Kadi Yehova witweselanga madyese makatampe a kukwasha bantu bavule bepāne kwadi.”​—Ba mulume ne mukaji, bengidi ba kitatyi kyonso mu Afrika wa Kunshi.

² Mwene nobe uyukile amba kukwashañana kuletanga nsangaji? Bavule bakwashanga kitatyi ne kitatyi babela, bafudilwe, ne bantu bashikete bunka bwabo​—bine, bamwenanga’mo kuloelelwa. Bene Kidishitu babine nabo bakulupile amba kusambulwila bakwabo buyuki butala padi Yehova Leza ne padi Yesu Kidishitu bo bukwashi bukatampe bobabwanya kwibakwasha. Mwanda bo bufikija bantu ku kwitabija kinkūlwa kya Yesu, ku kuningija kipwano kyabo na Leza, ne ku kubadilwa mu boba bakamona būmi bwa nyeke.​—Bilongwa 3:19-21; 13:48.

3. I bukwashi bwa muswelo’ka botufwaninwe kuta’ko mutyima?

³ Le boba bengidila kala Leza, balonda “dishinda,” nabo bakokeja kukwashibwa namani? (Bilongwa 19:9) Eyo, na bubine wabilanga mpata kwibakwasha, ino padi kuyukilepo mwa kulongela bipite pa byoloñanga kala nansha mwa kwibapela bukwashi bwaendaenda. Pakwabo ngikadilo yobe nayo ikokeja kukubudija mukenga wa kwibakwasha, wabulwa ne kuloelelwa kowadi wa kumwena’mo. (Bilongwa 20:35) Pa ino myanda yonso ibidi, tukokeja kuboila ñeni mu mukanda wa bene Kolose.

4. (a) I ngikadilo’ka yādi’mo Polo pa kutumina bene Kolose mukanda? (b) Epafalasa nandi utalwa namani na ino myanda?

⁴ Mutumibwa Polo paātumīne bene Kidishitu ba mu Kolose mukanda, aye mwine wādi mu Loma, mu njibo ya buloko, inoko bantu bādi bāya bamupempula’mo. Monka mowikiyukile, Polo wāingidije uno mukenga wa bwanapabo butyetye mwanda wa kusapula Bulopwe bwa Leza. (Bilongwa 28:16-31) Banababo bene Kidishitu nabo bādi bāya bamupempula, padi bamo bādi bakutwa nandi pamo mu kifungo. (Kolose 1:7, 8; 4:10) Mupempudi umo bidi i Epafalasa, musapudi mupyasakane wātambile ku kibundi kya Kolose mu Fidya, ntanda ya mikuna ya kutunduka kwa Efisesa mu Azia Minele (mu Tirki wa dyalelo). Epafalasa wākweshe bininge pa kushimikwa kwa kipwilo kya mu Kolose, wāingidila ne bipwilo bya kubwipi, kya Laodesea ne kya Hilapodesa, mwingilo mukatampe. (Kolose 4:12, 13) Mwanda waka Epafalasa wāendele kukamona Polo mu Loma, ne i ñeni’ka yotukokeja kuboila ku malondololo a Polo?

Bukwashi bufwaninwe ku bene Kolose

5. Mwanda waka Polo wātumīne bene Kolose mukanda?

⁵ Epafalasa wāendele lwendo lulampe ku Loma mwanda wa kukesamba na Polo pangala pa ngikadilo ya kipwilo kya Kolose. Wātūla lapolo amba bano bene Kidishitu badi na lwitabijo, buswe ne kininga mu busapudi. (Kolose 1:4-8) Ino mobimwekela, kābudilwepo ne kutela myanda ya bintu bibi byādi bitūla būmi bwa ku mushipiditu bwa bene Kolose mu kyaka. O mwanda Polo wātumine mukanda wa ku bukomo bwa mushipiditu wa kujikila mashinda milangwe imoimo yāzambaleje bafundiji ba bubela. Wēsambila nakampata pa mwingilo mukatampe ufwaninwe kwingila Yesu Kidishitu.a Lelo bukwashi bwandi bwāimanine’nka pa kwisambila pa bubinebine bwa pa kitako bwa mu Bible kete? Lelo i muswelo’ka mukwabo waākweshe bene Kolose, ne i ñeni’ka yotukokeja kuboila’po mu kukwasha bakwetu?

6. I bintu’ka byāimanine’po Polo mu mukanda wandi ku bene Kolose?

⁶ Ku ñanjilo ya mukanda wandi, Polo i mulete bujinguludi pa muswelo kampanda wa bukwashi oketudi padi balengwe. Polo ne Epafalasa bādi kulampe na Kolose, ino bāmwene muswelo mufwaninwe wa kupāna bukwashi bwa kulampe. Polo unena’mba: “Tufwijanga Leza, Shandya Mfumwetu Yesu Kidishitu, mafuku onso po twimulombelanga [“kwimulombelela nyeke,” Mukanda Ukola].” I bine, ino yo milombelo mipotoloke yādi ifwaninwe kulombelwa pangala pa bene Kidishitu ba mu Kolose. Kupwa Polo wābweja’ko amba: ‘Po pa mwanda mwine netu, tamba difuku dyotwaivwene’kyo, ketulekangapo kulombela pa mwanda wenu ne kulomba amba muyulwe buyuki bwabinebine bwa kiswa-mutyima kyandi mu tunangu tonso ne mu kwivwanija kwa ku mushipiditu.’​—Kolose 1:3, 9, MB.

7, 8. Le i myanda’ka yotutelanga divule mu milombelo yetu ya pa kasuku ne ya mu kipwilo?

⁷ Tuyukile amba Yehova i ‘Mwimvwaniki wa milombelo,’ nanshi tufwaninwe kukulupila amba kejangapo kwivwana milombelo yetu yotumulomba mungya kiswa-mutyima kyandi. (Mitōto 65:2; 86:6; Nkindi 15:8, 29; 1 Yoano 5:14) Lelo milombelo yetu yotulombela pangala pa bakwetu nayo ifwaninwe kwikala namani?

⁸ Kekubulwe padi tuvudile kala kulanga ne kutela ‘kisaka kya banabetu kya pano pa ntanda ponso’ mu milombelo. (1 Petelo 5:9) Pakwabo twifwenyanga kudi Yehova pangala pa bene Kidishitu ne bakwetu badi mu bifuko muponene bimpengele nansha binkumbulu. Bana-babwanga ba mu myaka katwa imbajinji ba mu bifuko bishileshile pobāivwene amba kipupo kya nzala kibapone mu Yudea, kebābudilwepo kulombela milombelo mivule pangala pa banababo kumeso kwa kwibatumina ne mukōlo wa bukwashi mwine. (Bilongwa 11:27-30) Ne dyalelo nadyo mo monka, milombelo ilombelwa pangala pa bu bana na bana bwetu bonsololo nansha pangala pa kisumpi kampanda kya banabetu ipityijibwanga nyeke ku kupwila kwa bwine Kidishitu kukokeja kwivwana’yo banabetu bavule ne kwitabija’mba “Amena.”​—1 Kodinda 14:16.

Lombela milombelo mipotoloke

9, 10. (a) I bifwa’ka bilombola amba i biyampe kulombela pangala pa bantu kampanda? (b) Lelo Polo wādi utelwa namani mu milombelo ya pa bula?

⁹ Mu Bible mudi bifwa bya milombelo mipotoloke ya bantu bālombele pangala pa bakwabo, bebatela ne kwibatela. Ivwana myanda ya Yesu isekunwinwe mu Luka 22:31, 32. Yesu wādi pamo na batumibwa bandi bakikōkeji 11. Abo bonso bādi basakilwa bukwashi bwa Leza bwa kwibakankamika mu bitatyi bikomo byādi bibatengele, o mwanda Yesu wālombēle pangala pa abo bonso. (Yoano 17:9-14) Inoko Yesu wālombele ne milombelo ya pa bula, itala pa mwanā-bwanga umo kete, Petelo. Bifwa bikwabo i bino: Edisha wālombele kudi Leza pangala pa muntu umo, mwingidi wandi. (2 Balopwe 6:15-17) Mutumibwa Yoano nandi wālombela amba Ngaiusa ekale biyampe ku ngitu ne ku mushipiditu. (3 Yoano 1, 2) Bakwabo nabo bādi balombela pangala pa kisumpi kampanda kipotoloke.​—Yoba 42:7, 8; Luka 6:28; Bilongwa 7:60; 1 Temote 2:1, 2.

¹⁰ Mikanda ya Polo ilombola patōka uno mwanda wa kulombela milombelo mipotoloke. Wānene banababo bekale kulombela pangala pandi ne pangala pa balunda nandi. Tutanga mu Kolose 4:2, 3 amba: “Ikalai nyeke mu kulombela, mityima ītele monka, ne kutengela monka ne kufwijako ponka; ne kwitulombelela ne bātwe bano, amba Leza ētushitwile pa kibelo kya pa kinenwa kya kwisamba kifībwe kya Kidishitu, kyokyo ngikadile monka mu bino byakunkuta.” Tala ne bifwa bikwabo mu Loma 15:30; 1 Tesalonika 5:25; 2 Tesalonika 3:1; ne mu Bahebelu 13:18.

11. Epafalasa paādi mu Loma, wālombele pangala pa bāni?

¹¹ Ne bapwani bādi na Polo mu Loma nabo bālongele muswelo umo onka. “Aye Epafalasa, nandi i wa kwako kwenu konka, . . . wemwimunapo, kadi wimulwilanga mafuku onso, nyeke, mu milombelo yandi.” (Kolose 4:12) Kishima kyalamwinwe pano bu “wimulwilanga” kidi na mulangwe wa “kwikonda” pamo na mwādi mupakamina bakayi ba mu makayo a pa kala. Lelo Epafalasa wādi wipēne mu kulombela pangala pa banababo betabije kujokoloka ntanda yonso nansha pangala pa batōtyi babine ba mu Azia Minele yonso? Mhm, Polo wālombwele amba Epafalasa wādi ulombela pangala pa boba bādi mu Kolose kete. Epafalasa kādipo mwa kwidilwa ngikadilo yabo. Eyo, batwe ketuyukilepo bonso pa dijina pa dijina ne makambakano obādi bekonda nao, ino tukokeja kulanga’ko myanda imoimo. Padi nkasampe Dinusa wādi ulwa na lupusa lwa mafilozofi ādi atumbile, koku Lufusa nandi usakilwa buninge bwa kukomena bisela bya mu mutōtelo wabo wa kala wa Bayuda byādi bimukoka. Peshise wa mulume wampikwa kwitabija nandi, mwene wādi padi usakilwa kūminina ne tunangu twa mwa kulelela bandi bana mudi Mfumwetu? Le Asenkitusa wādi ususuka na misongo keidi mpwilo nandi, abulwe’po kusakilwa busengi? I bine, Epafalasa wādi uyukile banababo ba mu kyabo kipwilo, o mwanda wādi ulombela na kininga pa mwanda wabo, mwanda aye ne Polo bādi basaka bano bengidi bepāne banangile mwa kufwaninwa Yehova.

12. I muswelo’ka mupotoloke otukokeja kulombela milombelo yetu ya pafula?

¹² Lelo ubamone kifwa kyobetushidile​—kya mwa kukwashisha bakwetu? Monka motwekimwena, milombelo ya bantu bonso ilombelwanga ku kupwila kwa bwine Kidishitu ikalanga na myanda mivule, mwanda bemvwaniki i beshileshile. Ino milombelo yetu ya pafula nansha ya mu kisaka ifwaninwe kwikala mipotoloke. Tukokeja kyaba kimo kulomba Leza aludike ne kwesela batadi bonso bendakana nansha bakumbi ba ku mushipiditu, pa uno mwanda, mwene mukokeja ne kutela’mo majina a bamobamo? Kifwa, mwene mubwanya kutela dijina dya mutadi wa kipindi upempulanga kipwilo kyenu nansha dya mwendeji wa Kifundwa kyenu kya Kitabo? Mukanda wa Fidipai 2:25-28 ne wa 1 Temote 5:23 ilombola amba Polo wādi utele mutyima pa bukomo bwa ngitu bwa Temote ne bwa Epafolodetusa. Mwene netu tukokeja kuta mutyima namino ku babela botuyukile majina?

13. Le i myanda’ka imoimo mifwaninwe yotukokeja kutweja mu milombelo yetu ya pafula?

¹³ Eyo, tufwaninwe kwepuka kwikuja mu myanda itala bakwetu abo bene, inoko ke kibipo kulombola mu milombelo yetu amba tutele mutyima byabinebine ku boba botuyukile. (1 Temote 5:13; 1 Petelo 4:15) Kifwa, mwanetu ukokeja kujimija kaji, batwe netu kumona muswelo wa kumupa kaji kakwabo mpika. Ino tukokeja kutela dijina dyandi ne kwimanina pa kikoleja kyandi mu milombelo yetu ya pafula. (Mitōto 37:25; Nkindi 10:3) Lelo tuyukile kaka nkungakaji ke mutame ino kasokwele mulume ne kubutula bana mwanda usumininwe’nka kusongwa “mudi Mfumwetu”? (1 Kodinda 7:39) Wabulwa’po kumutela mu milombelo yobe ya pafula ne kulomba Yehova amwesele ne kumukwasha endelele na kulama dikōkeji mu mwingilo wandi? Kifwa kikwabo, shi bakulumpe babidi abapebwa kiselwa kya kudingila tutu ulubile, mwene babwanya umo ne umo kutela dijina dya uno mwanetu mu milombelo yabo ya pafula?

14. Milombelo mipotoloke ikokeja kukwasha bakwenu namani?

¹⁴ Kudi myanda mivule yobwanya kutweja mu milombelo yobe ya kasuku itala pa bantu boyukile basakilwa bukwashi, busengi, tunangu, ne mushipiditu wa Yehova, nansha kipa kyao kyo-kyonso. Padi ukokeja kwimona amba kubwanyapo kwibakwasha na bintu bya ku ngitu mwanda wa kulampe kodi nansha mwanda wa ngikadilo yodi’mo. Nansha namino, kokilwa kulombela pangala pa batutu ne bakaka. Uyukile biyampe amba nabo basakanga kunangila mwa kufwaninwa Yehova, ino bakokeja ne kusakilwa bukwashi mwa kunangila’mo nyeke. Kintu kya kwibakwasha i milombelo yobe. Mitōto 18:2; 20:1, 2; 34:15; 46:1; 121:1-3.

Kankamika bakwenu

15. Mwanda waka tufwaninwe kuta mutyima ku kipindi kya mvuyo kya mukanda wa bene Kolose?

¹⁵ Milombelo mipotoloke, ya kininga, ke muswelopo umo kete okokeja kukwasha bakwenu, nakampata baswe bobe bodi nabo pabwipi. Mukanda wa bene Kolose ulombwele kino patōkelela. Bafundi bavule balañanga amba Polo wāletele bidi bwendeji butala pa mfundijo ne madingi mafwaninwe, kupwa wātentekela’po ñimu ya bitupu ya kwimuna muntu ne muntu. (Kolose 4:7-18) Uno mulangilo ke molokepo, mwanda twi bamone amba kipindi kya mvuyo kya uno mukanda kidi na madingi mayampe, kadi tukokeja kuboila’ko ñeni mivule.

16, 17. I bika byotukokeja kunena pangala pa banabetu batelelwe mu Kolose 4:10, 11?

¹⁶ Polo wāsonekele amba: “Aye Aditakusa mukwetu, wakukutyibwa nami mu kifungo, wemwimunapo, ne Mako mwanabo na Banabasa, (konka ko mwatambwile ne [mbila amba], shi wafika kwako ko mudi musepelelei) ne Yesu wakutelwa dya bu-Yusutusa, abo i ba ku disao; bo bonka bano bakwetu ba mu mīngilo ya ku bulopwe bwa Leza, i bāna-balume bakunkomeja pa mutyima.”​—Kolose 4:10, 11.

¹⁷ Polo watela pano batutu kebādipo bafwaninwe kuvulaminibwa. Amba nabo i ba mu boba batwejibwe kwisao, ba mu Bayuda. Mu Loma mwādi Bayuda bavule batwejibwe kwisao, bakwabo bāikele ke bene Kidishitu. Ino bano batelelwe na Polo bo bāile kumukwasha. Mobimwekela kebēkakilepo kwilunga na bene Kidishitu Bajentaila, kadi kebābudilwepo kwingila na nsangaji pamo na Polo mu busapudi bwa kusapwila Bajentaila.​—Loma 11:13; Ngalatea 1:16; 2:11-14.

18. Polo wātendele namani banababo bamobamo baādi nabo?

¹⁸ Ivwana mwibatelela Polo, amba: “I bāna-balume bakunkomeja pa mutyima.” Polo i mwingidije pano kishima kya Kingidiki kitelelwe enka uno musungu umo kete mu Bible. Balamuni bavule balamunanga’kyo bu “busengi.” Ino kudi kishima kikwabo kya Kingidiki (pa·ra·ka·le’o) kyalamunwanga nyeke bu “busengi.” Polo wingidije’kyo mu byaba bivule mu uno mukanda umo onka, ino kengidije’kyopo mu Kolose 4:11.​—Mateo 5:4; Bilongwa 4:36; 9:31; 2 Kodinda 1:4; Kolose 2:2; 4:8.

19, 20. (a) Lelo kishima kyāingidije Polo pa banabetu bāmukweshe mu Loma kidi na buluji’ka? (b) Bano banabetu bādi padi bakwasha Polo mu bika ne bika?

¹⁹ Bano bantu batelelwe na Polo kebādipo bamusenga’nka na binenwa kete, mhm, ino bādi bamulongela bivule. Kishima kya Kingidiki kyalamwinwe bu “bakunkomeja pa mutyima” mu Kolose 4:11 kyādi kingidijibwa kyaba kimo mu bilembwa bya bwine ntanda bisambila pa bundapi bwa kupwija luba lwa kikona-mulá. Tutanga mu Bible umo (New Life Version) amba: “Bine, baikele bu bukwashi kondi!” Bible wa Angele (Today’s English Version) nandi utūdile’po uno musemwa amba: “Baikele bu bukwashi bukatampe kondi.” Lelo i bika bine byālongele bano banabetu bene Kidishitu bādi pamo na Polo mwanda wa kumukwasha?

²⁰ Eyo, Polo wādi upempulwa na bantu, ino kwādi bintu bivule byākadipo ubwanya kwilongela, kifwa kupota bintu bya mvubu byaādi usaka​—bidibwa, ne bivwalwa bya kitatyi kya mashika makomokomo. Lelo wādi ukokeja kumona namani mivungo ya kwifunda’mo nansha bya kwandika’po? (2 Temote 4:13) Mwene ubamone amba bano banabetu bādi bakwasha Polo mu bisakibwa byandi, kifwa na kwenda kukamupotela bino bintu? Polo wādi pakwabo ukimba kuyuka myanda moikadile mu bipwilo kampanda mwa kwibikankamikila. Byaādi mukutwe, kādipo ubwanya kwibilonga, o mwanda bano banabetu bādi padi bakamupempwila bipwilo, basela misapu, kupwa bamuletela malapolo. Bine, bāikele kumukomeja!

21, 22. (a) Mwanda waka tufwaninwe kuta mutyima ku binenwa bidi mu Kolose 4:11? (b) I miswelo’ka imoimo yotukokeja kulonda kifwa kya boba bādi na Polo?

²¹ Byobya byāsonekele Polo pangala pa bana-balume ‘bakumukomeja pa mutyima’ bitukwasha tujingulule muswelo otukokeja netu kukwasha bakwetu. Pakwabo banangilanga kala mwa kufwaninwa Yehova na kulama misoñanya yandi, batanwa ku kupwila kwa bwine Kidishitu ne kutambila mu mwingilo wa busapudi. Bine, tufwaninwe kwibafwija’ko pa kino. Ino tubulwe’po kwibalongela bintu bikwabo bya ‘kwibakomeja pa mutyima’ pamo na mwālongele boba bādi na Polo?

²² Ekale muyukile kaka wilamine biyampe mungya 1 Kodinda 7:37 (NW) ino kadipo na balongo bandi kubwipi, mwene mubwanya kumwita ku bintu bimobimo byomulonga mu kisaka kyenu, pakwabo kumwendela bidibwa nansha ku kafetyi komudya na balunda nansha na babutule benu? Mwabulwa’po kumwita mwende nandi ku kitango nansha mu konje wenu? Mubwanya pakwabo kumunena shi usakile mwende mukapote nandi bidibwa. Mukokeja kulonga namino ne ku balume ne bakaji ba bishala, nansha ke ku boba bakolelwe. Mukasangala pa kwibevwana basekununa bintu bibafikile umbūmi ne pa kuyuka bintu byobayukile mu myanda pala pala, kifwa ya mwa kutongela bipa biyampe nansha mbwija miyampe ya bana. (Levi 19:32; Nkindi 16:31) Kino kikemufwenya bininge umo ku mukwabo. Ne kadi nabo bakapēlelwa kwimulomba bukwashi ponso pobasakilwa malawa a kupota ne bintu bikwabokwabo. Banabetu bādi na Polo mu Loma bāikele kumupa bukwashi bukankamika, bwa kamweno umbūmi, pamo na bokokeja nobe kupāna. Mu oa mafuku ne mu ano etu mene, tumwenanga’mo madyese makatampe, mwanda tuningijanga bijimba byetu bya buswe, ne kukomeja mutyima wa kusumininwa kotusuminwe kwingidila Yehova umbumo na dikōkeji.

23. Lelo i kintu’ka kiyampe kyotufwaninwe kulonga?

²³ Umo ne umo ufwaninwe kulanguluka pa ngikadilo itelelwe mu kino kishinte. Eyo, bino i bifwa’tu, ino bituvuluja ngikadilo yabinebine netu yotukokeja ‘kukomeja’mo mityima’ ya batutu ne bakaka. Kyotusaka ke kutamijapo ngikadilo iifwene na ya banonga-biya, mhm. Mwanda kino kekyādipo kitungo kya banabetu batelelwe mu Kolose 4:10, 11. Ino abo bādi “bakwetu ba mu mīngilo ya ku bulopwe bwa Leza.” Nanshi kukankamika kwabo kwādi kwimanine dibajinji pa ino mingilo. Ne batwe netu mo monka, twikankamikei pa uno mwanda umo onka.

24. Lelo buluji bwitutonona tulombele pangala pa bakwetu ne kwibakankamika i buluji’ka?

²⁴ Buluji botutelelanga banabetu pa majina mu milombelo yetu ya pafula ne botulongelanga bukomo bwa kwibakankamika i buno: Tukulupile amba batutu ne bakaka nabo basakanga ‘kunangila mwa kufwaninwa Yehova, mwa kumutōkejeja ku mutyima tō.’ (Kolose 1:10) Uno mwanda ukwatañene na kintu kikwabo kyātelele Polo pa kulemba milombelo yālombele Epafalasa pangala pa bene Kolose, amba bekale ‘kwimanija kebadi batuntulu bonka, ne kusumininwa monso muswidile mutyima wa Leza.’ (Kolose 4:12) Lelo umo ne umo umbukata mwetu ukokeja kufikila’po namani? Tutalei.

[Kunshi kwa dyani]

Lelo Wadi Ukwatyile?

• I muswelo’ka otukokeja kukwasha bakwetu bininge mu milombelo yetu ya pafula?

• Bene Kidishitu bamobamo bādi ‘bakomeja mutyima’ wa Polo mu buluji’ka?

• I mu ngikadilo ya muswelo’ka motukokeja ‘kukomeja mityima’ ya bakwetu?

• Lelo i kitungo’ka kitutonona tulombele pangala pa batutu ne bakaka ne kwibakankamika?

[Kifwatulo pa paje 11]

Wabulwa’po kwita mwanenu mwine Kidishitu nandi atambe pamo na kisaka kyenu?

[Kutambile Kifwatulo]

Courtesy of Green Chimney’s Farm