Bipangujo bya Batangi
Lelo kudi lukulupilo lwa lusangukilo ku mwana mufwile munda mwa inandi?
Boba kebafwidilwe mwana mu uno muswelo, i bikomo kulanga mobisanshila boba bafikilwa na uno mwanda. Bambutwile bamo badilanga bikomo lufu lwa mwana kabutukile. Lolo umo wafwidilwe bana batano munda. Kupwa wamona dyese dya kubutula ne kutamija bana babidi. Inoko, wadi ukivuluka bana bafwile. Pa kununupa wadi ukivuluka bana bapulumukile ne kufwa pa kubutulwa myaka yobadi ba kwikala nayo shi kebafwilepo. Lelo Bene Kidishitu badi bwa uno lolo bakokeja kukulupila amba babo bana bakasangulwa?
Malondololo apēla i amba ketuyukilepo. Bible kesambilepo patōkelela pa lusangukilo lwa bana bapulumukile ne bafwile pa kubutulwa. Shako, Kinenwa kya Leza kidi na misoñanya itala pa uno mwanda ne ikokeja kwitusenga mu muswelo kampanda.
Tubandaulei bipangujo bibidi bitala pa uno mwanda. Kibajinji, mungya mumwena Leza, i kitatyi’ka kishilulanga būmi bwa muntu—le i pa kwimitwa’ni nansha i pa kubutulwa? Kya bubidi, le Yehova umonanga namani mwana kabutwilwe—bu muntu pandi’ni, nansha bu mashi onka akidi munda mwa inamwana? Misoñanya ya mu Bible ilondolola senene bino bipangujo bibidi.
Bijila bya Mosesa byālombwele patōka amba būmi bushilulanga kumeso kwa mwana kubutulwa. Namani? Amba kwipaya mwana udi mu dimi i kupya mambo a lufu. Kijila kinena’mba: “Nabya apane muya pa muya.”a (Div. 21:22, 23) Nanshi mwana ukidi munda mwa inandi i mūmi, kadi i muya mūmi. Kwivwanija biyampe buno bubinebine ko kukweshe Bene Kidishitu bavule bapele kupulumuna memi, mwanda kupulumuna dimi i bubi bukatampe ku meso a Leza.
Eyo, mwana ukidi munda i mūmi, ino le i muswelo’ka umwene Yehova buno būmi? Kijila kitelelwe kūlu’ku kyalombwele amba muntu mutame wipaya mwana kabutwilwe nandi wadi ufwaninwe kwipaibwa. Nanshi i kimweke patōka amba būmi bwa mwana kabutukile budi na mvubu ku meso a Leza. Kadi kudi Bisonekwa bivule bine bilombola amba Yehova umwene mwana ukidi munda bu muntu pandi. Kimfwa, Mulopwe Davida wēsambile padi Yehova ku bukomo bwa mushipiditu amba: “Abe wampūtyile ne munda mwa lolo. . . . Meso obe amwene ngitu yami po yadi keyabwanininepo, kadi umukanda obe byonso byakungitu byami byasonekelwe, byobya byapangilwe mo bukila, mo bukila.”—Mit. 139:13-16; Yoba 31:14, 15.
Kadi Yehova umonanga ngikadila ya mwana ukidi munda ne kuyuka byabwanya kulonga mu mafuku a kumeso. Lebeka, mukaja Isake, paādi na dimi dya mapasa, Yehova wānene bupolofeto butala pa bana babidi badi balwa munda, ne kulombola amba wamone kala ngikadila yabo moikekadila na lupusa lukatampe pa bantu mu mafuku a kumeso.—Ngal. 25:22, 23; Loma 9:10-13.
Mwanda mukwabo usangaja i wa Yoano Mubatyiji. Nsekununi ya Evanjile inena’mba: “Paubilepo Edisabeta byāivwene lwimu lwa Madia kāna katomboka munda mwandi kadi, ne Edisabeta wadi wayūlwa Mushipiditu Sandu.” (Luka 1:41) Muñanga Luka, pa kushintulula mobyāikadile, wāingidije kishima kya Kingidiki kifunkila pa kitete ne pa lukeke. Wāingidije kishima kimo kyonka ne pa kutela Yesu ukidi mwana ulēle mu kidīlo.—Luka 2:12, 16; 18:15.
Penepa, lelo Bible i mushiyañanye bininge mwana udi munda ne yewa wadila ña? Mhm, kashiyañenyepo. Ne kino i kikwatañane na bisokwele befundi ba sianse dyalelo. Kimfwa, bakimbi i basokole amba mwana udi munda ubwanya kwimvwana ne kutenekwa na bintu bipita panja. Nanshi ke kya kutulumukapo shi lolo utengele kubutula upwananga bikatampe na mwana utama munda.
Mfulo mfulō, mwana wabwanija mafuku a kubutulwa pampikwa muntu umutungila’o. Tala kino kimfwa: Lolo umo wabutula kabishi, mafuku matyetye kupita’po mwana wafu. Lolo mukwabo nandi wabutula mukomo, ino wafu pa kubutulwa. Le lolo umbajinji’wa udi na dyese dya kukamona mwana ku lusangukilo mwanda’po’tu wamubutwile kabishi, ino lolo wa bubidi wabutwile mukomo abulwe’lo?
Mu kīpi, Bible witufundija patōka amba būmi bushilulanga ponka pemitwa muntu ne amba Yehova umwene na mvubu mwana udi munda bu muntu pandi. Mungya buno bubinebine bwa mu Bisonekwa, bamo bakamona’mba kuleka kusangula mwana ufwila munda ke kwendele’mopo. Bine, bakokeja kumona amba kwikokanya pa uno mwanda i kupatanya binena Bisonekwa pa kupulumuna dimi, bubinebine bwimanine pa uno mwanda.
Mafuku kunyuma, dino dipepala dyalupwile bipangujo bimo bipwija lupata pa lukulupilo lukokeja kwikala’ko lwa kusangulwa kwa bana bafwa kumeso kwa kubutulwa. Kimfwa, Lelo mu Paladisa, Leza ubwanya kukatūla dikwabo kitete munda mwa mwana-mukaji? Inoko, kwifunda myanda mikwabo ne kulanguka ne milombelo ponka kwafikije Kitango Kyendeji ku kwela kashinga amba, kulanga namino kekwitupilepo na lukulupilo lwa lusangukilo. Yesu wānene amba: “Kudi Leza bintu byonso kebikolepo.” (Mako 10:27) Būmi bwa Yesu mwine bubingija buno bubinebine bwaānenene; ke-buntu būmi bwandi bwātundulwilwe kutamba mūlu bwātūlwa munda mwa mwana-mukaji mujike—kintu kikolele bantu.
Lelo byonso bino bishintulula amba Bible ufundijanga amba bana bafwa kumeso kwa kubutulwa bakasangulwa? Tunena tukoma monka amba Bible kalondolwelepo patōkelela kino kipangujo, o mwanda ke kyendele’mopo muntu kukulupija bakwabo milangwe yandi pa uno mwanda. Uno mwanda ubwanya kukolomona bipangujo palapala kebidi mpwilo. Nanshi pano, i kipite buya kwepuka kufwatakanya. Kyotuyukile i kino amba: Yehova mwine, Leza muyule kanye ne buntu, uyukile mwakalongela. (Mit. 86:15) Ne kutatana mpika, udi na mutyima wa kufundula’ko lufu kupityila ku lusangukilo. (Yoba 14:14, 15) Tukulupile amba Aye uloñanga nyeke byoloke. Ukondapa misongo mivule itufikila umbūmi mu ino ngikadila imbi ya bintu, ke-muntu unene na buswe wandi Mwana “ōne mīngilo ya dyabola.”—1 Yoa. 3:8.
[Kunshi kwa dyani]
a Kino kisonekwa i kyalamunwe pakwabo amba lufu luleta mambo a lufu i enka lwa inamwana. Inoko bilembwa bibajinjibajinji bya Kihebelu bilombola amba kino kijila kitala pa lufu lwa inamwana ne lwa mwana udi munda mwine.
[Kifwatulo pa paje 23]
Yehova ukondapa misongo yonso yotutanwa nayo