Lelo Wadi Uyukile Kala?

Mwanda waka Yesu wātopekele kutyipa mutyipo?

MUNGYA Bijila bya Mosesa kebyādipo bibi bantu kutyipa mityipo imoimo, kimfwa na kunena’mba, “Nakutyipila’nka ne padi Leza,” nansha’mba “Nakutyipila’nka ne mu dijina dya Yehova.” Inoko, mu mafuku a Yesu, Bayuda bādi kebatyipe mutyipo mu kanda ko-konso kobanena. Bādi balonga namino mwanda wa bantu bakulupile byobanena’bya, inoko Yesu wātopekele misunsa ibidi kino kibidiji kyampikwa mvubu. Wāfundije amba: “Kinenwa kyenu ‘En-en’ kishintulule amba en-en, wenu ‘Aa’ nandi aa.”​—Mateo 5:33-37; 23:16-22.

Kukwatañana na Theological Dictionary of the New Testament, Talmud itukwashanga tuyuke mwāzambaledile kisela kya kutyipa mutyipo ku Bayuda, ko kunena’mba kutyipa mwanda wa kulombola’mba byobanena’bya i bya bine. Mwanda Talmud ilombola senene mu myanda mwādi mufwaninwe kulama mutyipo ne mu myanda mowādi ubwanya kuleka kulamwa.

Ke enkapo Yesu kete wākankeje kino kibidiji kibi. Kimfwa, Flavius Jozefu, mulembi umo wa mānga Muyuda wālembele pangala pa katango kamo ka Bayuda kādi kapela kutyipa mutyipo. Bantu ba mu kano katango bādi bakulupile amba kutyipa mutyipo i kubi mpata kupita ne kubepa bubela. Bādi bamona muntu ense utyipa mutyipo pa mwanda wa bantu bamukulupile bu mbepai. Bilembwa bya Bayuda bitatanwa ne Dibuku dya Sirake (Ecclesiasticus) (23:11) nabyo binena’mba: “Muntu utyipa mutyipo ujilulanga bijila mu ludingo lwa peulu.” Yesu wākankeje kutyipa mutyipo pa myanda yampikwa mvubu. Shi twisambanga nyeke bya bine, nabya ketukasakilwapo kutyipa mutyipo mwanda wa bantu bakulupile byotunena.