KISHINTE KYA KWIFUNDA 10
Kusanswa Yehova ne Mutyima wa Kumufwija’ko Bikakulengeja Ubatyijibwe
“Le kinkankaja kubatyijibwa i kika le?”—BIL. 8:36.
LWIMBO 37 Ingidila Yehova na Muya Onso
BIDI MU KISHINTEa
1-2. Mungya Bilongwa 8:27-31, 35-38, le i bika byākweshe ntungu mwine Efiopya abatyijibwe?
LELO usakanga kubatyijibwa wikale mulondi wa Kidishitu? Buswe ne mutyima wa kufwija’ko ke bilengeje bantu bavule bakwate butyibi bwa kubatyijibwa. Tulangulukilei bidi pa kimfwa kya wa lupusa umo wādi wingidila mulopwe mukaji wa Efiopya.
2 Uno mwine Efiopya wāingidije kiponka na ponka byobya byāefundile mu Bisonekwa. (Tanga Bilongwa 8:27-31, 35-38.) Le i bika byāmukweshe? Dibanjiji wādi usangedile Kinenwa kya Leza; wādi utanga mavese a mu mukanda wa Isaya paādi wenda mu dikalo. Kadi Fidipa pa kumusapwila, uno muntu wāikala na mutyima wa kufwija’ko pa byobya bimulongēle Yesu. Ino mwanda waka uno muntu wa lupusa wādi wenda ku Yelusalema? Mwanda wādi kala usenswe Yehova. Le tubayuka kino namani? Wādi kala utōta Yehova mu Yelusalema. Mobimwekela, uno muntu wālekele mutōtelo wandi, wākelunga na muzo umo kete mwipāne kudi Leza wa bine. I buno buswe bwa kuswa Yehova bwāmukweshe atabule ditabula dikwabo dya mvubu, dya kubatyijibwa ne kwikala mwanā bwanga wa Kidishitu.—Mat. 28:19.
3. Le i bika bibwanya kukankaja muntu aleke kubatyijibwa? (Tala kapango kanena’mba, “Le I Bika Bidi mu Mutyima Obe?”)
3 Buswe bosenswe Yehova bukakulengeja ubatyijibwe. Inoko buswe bubwanya ne kukukankaja uleke kubatyibijwa. Namani? Tala’tu bimfwa bimobimo. Padi usenswe bininge bantu ba mu kyenu kisaka bampikwa kwitabija ne balunda nobe, kadi ubwanya kulangalanga’mba shi ubatyijibwe bakakushikwa. (Mat. 10:37) Nansha padi usenswe bibidiji byoyukile amba Leza ushikilwe’byo, ino wakomenwa kwibileka. (Ñim. 97:10) Ne kadi padi watamine na kibidiji kya kufeta mafetyi akwatañene na mutōtelo wa bubela. Ubwanya kusanswa bintu biyampe byadi bilongeka ku ano mafetyi. Mfulo mfulō wakomenwa kuleka kufeta ano mafetyi afītyija Yehova mutyima. (1 Ko. 10:20, 21) Nanshi wiipangule amba, “Le i bika byonsenswe bininge, nansha’mba i ani onsenswe bininge?”
BUSWE BWA MVUBU MIKATAMPE
4. Le i kintu’ka kibajinji kikakulengeja ubatyijibwe?
4 Udi na bintu bivule biyampe bya kusanswa ne kufwijija’ko. Kimfwa, nansha ke powadi kwashilwile kwifunda na Batumoni ba Yehova, wadi kala padi usangedile Bible bininge. Ne kadi wadi padi usenswe Yesu. Pano powayuka Batumoni ba Yehova, ubasanswa padi kupwana nabo. Inoko ke’nkapo kusanswa bino bintu kete kukakulēngeja wipāne kudi Yehova ne kubatyijibwa. Kintu kibajinji kikakulengeja ubatyibijwe i kusanswa Yehova Leza. Shi usenswe Yehova kutabuka bintu byonso bikwabo, kukalekapo kintu nansha kimo nansha ke muntu akukankaje uleke kumwingidila. Ubwanya kumona buswe bosenswe Yehova bu dishinda dikutwala ku kubatyijibwa ne bu kintu kikukwasha wingidile Leza nyeke.
5. Le i bipangujo’ka byotusa kwisambila’po?
5 Yesu wānenene amba tufwaninwe kusanswa Yehova na mutyima wetu onso, muya, ñeni, ne na bukomo bwetu bonso. (Mako 12:30) Le i muswelo’ka obwanya kwifunda kusanswa Yehova bininge ne kumulēmeka? Kulangulukila pa buswe bwitusenswe Yehova kuketukwasha netu tumusanswe. (1 Yo. 4:19) Shi tubatamija buno buswe bwa mvubu, le tukeivwana namani, ne tukalonga bika?b
6. Mungya Bene Loma 1:20, le i muswelo’ka umo obwanya kwifunda myanda ya Yehova?
6 Wifunde myanda ya Yehova kupityila ku bupangi. (Tanga Bene Loma 1:20; Kus. 4:11) Langulukila pa tunangu tumwekēle ku mityi ne ku banyema. Boila ñeni ku muswelo wa kutendelwa ulongelwe umbidi obe. (Ñim. 139:14) Kadi langulukila pa bukomo butūdile Yehova mu dyuba, koku uyukile amba adyo i luñenyenye’tu lumo mu midiyala ne midiyala ya ñenyenye.c (Isa. 40:26) Shi ulonge namino, ukalēmeka Yehova bininge. Inoko, kuyuka’mba Yehova i wa tunangu ne bukomo i kintu’tu kimo kikakukwasha upwane nandi. Pa kusanswa Yehova bininge, ufwaninwe kuyuka myanda mivule imutala.
7. Le i bika byofwaninwe kukulupila pa kusanswa Yehova bininge?
7 Ufwaninwe kukulupila’mba Yehova ukutele mutyima. Le ukomenwanga kwitabija’mba Umpangi wa diulu ne ntanda uyukile amba udi’ko ne amba ukutele mutyima? Shi i amo, vuluka’mba Yehova kadipo “kulampe na batwe bonso.” (Bil. 17:26-28) Aye “usātanga mityima yonso” kadi i mukulaye, na mobānenene Solomone kudi Davida amba “shi umukimbe, aye ukesokwela kodi.” (1 Bi. 28:9) Na bubine, kine kyowifundila Bible dyalelo i pa mwanda wa byobya binena Yehova amba: “Nakukokela kondi.” (Yel. 31:3) Poenda ujingulula bintu byonso bikulongēle Yehova, buswe bomuswele nabo bukavudila’ko.
8. Le ukalombola namani kufwija’ko pa buswe bukusenswe Yehova?
8 Muswelo umo okalombola kufwija’ko pa buswe bukusenswe Yehova i kwisamba nandi mu milombelo. Ukasanswa Leza bininge shi umulombola bikukambakanya ne kumufwija’ko pa byonso byakulongela. Kadi kipwano kyopwene na Yehova kikaninga kitatyi kyomona muswelo walondolola milombelo yobe. (Ñim. 116:1) Bine, ukakulupila’mba ukwivwananga. Inoko pa kufwena kudi Yehova, ufwaninwe kuyuka mulangilo wandi. Kadi ufwaninwe kuyuka byakusakila. Muswelo umo wa kuyuka bino byonso i kwifunda Bible, Kinenwa kyandi.
Muswelo muyampe wa kufwena kudi Leza ne kuyuka byaetusakila i kwifunda Bible (Tala musango 9)d
9. Le ukalombola namani amba usangedile Bible?
9 Sangela Bible, Kinenwa kya Leza. Mu Bible mo mudi bubine butala padi Yehova ne mpango yandi ikutala. Ukalombola’mba usangedile Bible shi umutanga difuku ne difuku, uteakanya mwa kwifundila Bible, ne kwingidija byobya byowifunda. (Ñim. 119:97, 99; Yoa. 17:17) Le wi mwitūdile’ko mpangiko ya butangi bwa Bible? Le wiilondanga, ne kutanga Bible difuku ne difuku?
10. Le i kintu’ka kimo kilengeja Bible ekale wa pa bula?
10 Kintu kimo kilengeja Bible ekale wa pa bula i mwanda mudi nsekununi mimwekelele itala padi Yesu. I dibuku dimo kete dya bine dishintulula bintu bikulongēle Yesu. Shi wifunde bintu byānenene Yesu ne byaālongele, padi ukasaka kupwana nandi.
11. Le i bika bikakukwasha usanswe Yehova?
11 Sanswa Yesu, amba buswe boswele Yehova buvudile’ko. Mwanda waka? Mwanda Yesu wāmwekeje ngikadila ya Shandi mu muswelo mubwaninine. (Yoa. 14:9) Nanshi, shi wifunde myanda itala padi Yesu, ukevwanija mwikadile Yehova ne kumusanswa. Langulukila pa lusa lwālombwele Yesu ku bantu bādi bapēlulwe na bakwabo—balanda, babela, ne bazoze. Kadi langulukila ne pa madingi a kamweno akupele ne pa muswelo ulumbulukile būmi bobe pa mwanda wa kumwivwana.—Mat. 5:1-11; 7:24-27.
12. Shi ubayuka myanda ya Yesu, le ukasaka padi kulonga bika?
12 Padi buswe boswele Yesu bukavudila’ko shi ulangulukila bininge pa kitapwa kyaālambwile mwanda wa tulekelwe bubi bwetu. (Mat. 20:28) Shi ubaivwanija’mba Yesu wāitabije kufwa pa mwanda obe, ukasaka padi kwisāsa ne kulomba Yehova akulekele. (Bil. 3:19, 20; 1 Yo. 1:9) Ne kadi shi ubasanswa ba Yesu ne Yehova, ukapwana na bantu bakwabo bebasenswe.
13. Le i bika bikakupa Yehova?
13 Sanswa kisaka kya Yehova. Bantu ba mu kyenu kisaka bampikwa kwitabija ne balunda nobe kebabwanyapo padi kwivwanija kine kyosakila kwipāna kudi Yehova. Babwanya’nka ne kukulwa. Yehova ukakupa kisaka kya ku mushipiditu. Shi ulamate nyeke kino kisaka kya ku mushipiditu, ukemwena buswe ne bukwashi bosakilwa. (Mako 10:29, 30; Bah. 10:24, 25) Kyaba kimo, bantu ba mu kyenu kisaka babwanya kwilunga kodi na kwingidila Yehova ne kwiendeja mungya misoñanya yandi.—1 Pe. 2:12.
14. Mungya 1 Yoano 5:3, le i bika byowajingulwile pa misoñanya ya Yehova?
14 Sangela misoñanya ya Yehova ne kwiingidija. Kumeso kwa kuyuka Yehova, wadi padi ulonda misoñanya ya abe mwine, ino pano ubamone amba misoñanya ya Yehova i miyampe. (Ñim. 1:1-3; tanga 1 Yoano 5:3.) Langulukila pa madingi a mu Bible obapele balume, bakaji, bambutwile, ne bana. (Ef. 5:22–6:4) Le wamwene mwalumbulukīle būmi bwa kisaka kyenu pa mwanda wa kwingidija ano madingi? Le bibidiji byobe byalumbulukile pa mwanda wa kukōkela buludiki bwa Yehova bwa mwa kutongela balunda na tunangu? Le kodi muntu wa nsangaji? (Nki. 13:20; 1 Ko. 15:33) Padi ubalondolola ku bino bipangujo amba en-en.
15. Le i bika byobwanya kulonga shi usaka kuyuka mwa kwingidijija misoñanya ya mu Bible?
15 Kyaba kimo, ubwanya kumona’mba i bikomo kuyuka mwa kwingidijija misoñanya ya mu Bible yowifunda. O mwanda Yehova wingidijanga bulongolodi bwandi mwanda wa kukupa mabuku esambila pa Bible, mene abwanya kukukwasha uyuke kiyampe ne kibi. (Bah. 5:13, 14) Shi utange ne kwifunda ano mabuku, ukamona’mba adi na kamweno, ne kadi ukasaka padi kulamata ku bulongolodi bwa Yehova.
16. Le Yehova i mulongolole bantu bandi namani?
16 Sanswa Bulongolodi bwa Yehova ne kwibukwatakanya. Yehova i mulongolole bantu bandi mu bipwilo; Yesu wandi Mwana, ye mutwe wa bipwilo byonso. (Ef. 1:22; 5:23) Yesu i mutonge kakibumbo katyetye ka bana-balume bashingwe māni, ba kuteakanya mwingilo wasaka wingilwe dyalelo. Yesu wātelele kano kakibumbo ka bana-balume bu “umpika mukōkele ne mudyumuke,” kadi bengilanga na kusumininwa mwingilo wabo wa kukudisha ne kukukinga ku mushipiditu. (Mat. 24:45-47) Muswelo umo uvuijanga umpika mukōkele bisakibwa byobe i kutonga’ko bakulumpe babwenye bisakibwa ba kukwendeja. (Isa. 32:1, 2; Bah. 13:17; 1 Pe. 5:2, 3) Bakulumpe betabije kukulongela byonso byobabwanya mwanda wa kukusenga, ne kukukwasha ufwene bininge kudi Yehova. Inoko kintu kya mvubu mpata kyobabwanya kukulongela i kukukwasha ufundije bakwenu myanda ya Yehova.—Ef. 4:11-13.
17. Mungya Bene Loma 10:10, 13, 14, mwanda waka tusapwilanga bakwetu myanda ya Yehova?
17 Kwasha bakwenu basanswe Yehova. Yesu wānenene balondi bandi bafundije bakwabo myanda ya Yehova. (Mat. 28:19, 20) Tubwanya kukōkela uno musoñanya shi tuyukile amba tufwaninwe kwiukōkela. Ino buswe boswele Yehova pobwenda buvula, ukeivwana mwēivwanine ba mutumibwa Petelo ne Yoano, bānenene amba: “Batwe, ketubwanyapo kuleka kwisamba bintu byotwamwene ne byotwaivwene.” (Bil. 4:20) Shi tubakwasha muntu asanswe Yehova, tukevwana nsangaji mikatampe. Langa’po bidi nsangaji yāivwene musapudi Fidipa paākweshe mwine Efiopya ayuke bubine bwa mu Bisonekwa ne kubatyijibwa! Shi wiule kimfwa kya Fidipa ne kukōkela musoñanya wa Yesu wa kusapula, ubalombola’mba usakanga kwikala Kamoni wa Yehova. (Tanga Bene Loma 10:10, 13, 14.) Mu uno muswelo, ukeipangula padi kipangujo na kyēipangwile mwine Efiopya amba: “Le kinkankaja kubatyijibwa i kika le?”—Bil. 8:36.
18. Le i bika byotukesambila’po mu kishinte kilonda’ko?
18 Ukatabula ditabula dya mvubu mu būmi bobe shi ukwate butyibi bwa kubatyibijibwa. Byodidi ditabula dikatampe, ufwaninwe kulangulukila senene pa byofwaninwe kulonga. Le i bika byofwaninwe kuyuka shi usaka kubatyijibwa? Le i bika byofwaninwe kulonga kumeso kwa kubatyijibwa ne pa kupwa kubatyijibwa? Tukalondolola bino bipangujo mu kishinte kilonda’ko.
LWIMBO 2 Dijina Dyobe Wi Yehova
a Bantu bamo basenswe Yehova, kebayukilepo shi ke babwanye bisakibwa bya kubatyijibwa ne kwikala Batumoni ba Yehova. Shi nobe ye momwena, nabya kino kishinte kisa kukukwasha uyuke bintu bimo bya kamweno byobwanya kulonga bikakulengeja ubatyijibwe.
b Muntu ne muntu byaeshidile na mukwabo, bamo babwanya kwingidija madingi adi mu kino kishinte mu muswelo mwishile na moaletelwe.
c Shi usaka kuyukila’ko bimfwa bivule, tala boloshile La vie a-t-elle été créée ? ne Cinq questions à se poser sur l’origine de la vie.
d NSHINTULWILO YA KIFWATULO: Kaka umo upa nsongwakaji umo waetana nandi mu mangajini trakte.