KISHINTE KYA KWIFUNDA 19
LWIMBO 6 Madiulu Asapula Ntumbo ya Leza
Twiulei Bamwikeulu ba Kikōkeji
“Tendelai Yehova, banwe bamwikeulu bandi bonso.”—ÑIM. 103:20.
PEMANINE KISHINTE
Ñeni yotubwanya kuboila ku kimfwa kya bamwikeulu ba kikōkeji.
1-2. (a) Le twi beshile namani na bamwikeulu? (b) Le twi beifwane namani na bamwikeulu?
KITATYI kyakukokēle Yehova mu bubine, wakwityile mu kisaka kya batōtyi bandi beshileshile kadi ba buswe, mwine mubadilwa ne bamwikeulu bandi ba kikōkeji midiyala ne midiyala. (Dan. 7:9, 10) Potulangulukila pa bamwikeulu, tubwanya kumona muswelo obeshidile netu. Kimfwa, bamwikeulu bāikele’ko mu bula bwa kitatyi kilampe kumeso kwa batwe kwikala’ko. (Yoba 38:4, 7) I bakomo bininge kwitupita. Kadi i bajila ne boloke mu ludingo loketubwanyapo kufikila’po batwe bantu ba kubulwa kubwaninina.—Luka 9:26.
2 Inoko nansha byokudi kuno kwishila, twi beifwane na bamwikeulu mu bintu bivule. Kimfwa, pamo bwa bamwikeulu, netu tubwanya kumwekeja ngikadila miyampe ya Yehova. Tudi na bwanapabo bwa kwitongela pamo bwa bamwikeulu. Kutabukidila, pamo bwa abo, netu tudi muntu ne muntu na dijina, na ngikadila mishileshile, ne na biselwa palapala. Kadi pamo bwa bamwikeulu, tunenwe kutōta Umpangi wetu.—1 Pe. 1:12.
3. Le i myanda’ka yotusa kwifunda ku bamwikeulu ba kikōkeji?
3 Byotwiifwene na bamwikeulu mu bintu bivule, kimfwa kyabo kiyampe kibwanya kwitukankamika ne kwitufundija ñeni mivule ya kamweno. Mu kino kishinte, tusa kubandaula’mo muswelo otubwanya kwiula kwityepeja kwa bamwikeulu ba kikōkeji, buswe bobasenswe bantu, kūminina kwabo, ne bukomo bobendelela kulonga mwanda wa kulama butōki bwa kipwilo.
BAMWIKEULU I BETYEPEJE
4. (a) Le bamwikeulu balombolanga namani kwityepeja? (b) Mwanda waka bamwikeulu i betyepeje? (Ñimbo ya Mitōto 89:7)
4 Bamwikeulu ba kikōkeji i betyepeje. Nansha byobadi na bwino, bukomo, ne tunangu, bakōkelanga bulombodi bwa Yehova. (Ñim. 103:20) Pobavuija mingilo yabo, kebeaninyangapo bintu byobalonga nansha kwilombola mobekadile na bukomo kutabuka bantu. Baloñanga na nsangaji byonso bibasapwila Yehova kulonga, nansha shi bantu bakwabo kebakayukapo nansha dimo majina abo.a (Ngo. 32:24, 29; 2 Ba. 19:35) Bapelanga ntumbo yo-yonso ifwaninwe kupebwa Yehova. Mwanda waka bamwikeulu i betyepeje? I mwanda basenswe Yehova kadi bamulēmekele bininge.—Tanga Ñimbo ya Mitōto 89:7.
5. Le mwikeulu umo wālombwele namani kwityepeja paālemunwine mutumibwa Yoano? (Tala ne kifwatulo.)
5 Tubandaulei’ko mwanda umo ulombola’mba bamwikeulu i betyepeje. Dya mu mwaka wa 96 Yesu ke mwiye, mwikeulu umo kayukenepo dijina wālombwele mutumibwa Yoano kimonwa kilenga nzuba. (Kus. 1:1) Le Yoano wālongele’po namani? Wāsakile kumutōta. Inoko uno mwikeulu wa kikōkeji wāmukankaja bukidi bonka ne kumunena’mba: “Tadija! Kokilonga nankyo! Amiwa ne umpika’tu pamo bwa abe ne bwa banabenu . . . Tōta Leza!” (Kus. 19:10) Kino shakyo kyo kilondololwa kya kwityepeja! Mwikeulu kāsakilepo kupebwa ntumbo nansha kutendelwa. Ponka na ponka wālombola Yoano atōte Yehova Leza. Inoko kadi mwikeulu kēmwenepo bu wa mvubu kupita Yoano. Nansha byaādi ke mwingidile Yehova mu bula bwa kitatyi kilampe ne wa bukomo kutabuka Yoano, wālombwele uno mutumibwa na kwityepeja amba i umpika pamo bwa aye. Kadi nansha mwikeulu byaālemunwine Yoano, kēsambilepo nandi bya kubulwa bulēme. Wēsambile nandi na kanye. Ye uno wājingulwile amba Yoano wakwatwa nzuba.
Mwikeulu wālombwele kwityepeja kitatyi kyaēsambile na Yoano ne kumulemununa (Tala musango 5)
6. Le i muswelo’ka otubwanya kwiula kwityepeja kwa bamwikeulu?
6 Le i muswelo’ka otubwanya kwiula kwityepeja kwa bamwikeulu? Netu tubwanya kuvuija mingilo yetu pampikwa kwianya nansha kukimba kupebwa ntumbo pa bintu byotulonga. (1 Ko. 4:7) Kadi ketufwaninwepo kwimona bu batabuke bakwetu shi ketudi bengidile Yehova mu bula bwa myaka mivule kwibapita, nansha shi tudi na madyese kampanda. Ke-pantu, shi twenda twikadila’ko na biselwa bivule, po pene potunenwe kwimwena’ko bu batyetyetyetye. (Luka 9:48) Pamo bwa bamwikeulu, tusakanga kwingidila bakwetu. Ketusakengapo kulengeja bakwetu betumone bu ba mvubu kwibapita.
7. Le i muswelo’ka otubwanya kulombola kwityepeja kitatyi kyotulemununa nansha kudingila muntu?
7 Kadi tubwanya kulombola kwityepeja kitatyi kyotulemununa nansha kudingila muntu—kimfwa mwanetu mu lwitabijo nansha mwana. Kitatyi kyotudingilañana, bibwanya kwitulomba kusumininwa. Inoko pamo bwa mwikeulu wālemunwine Yoano na kanye, tubwanya kulombola kusumininwa pampikwa kulengeja muntu otudingila atyumukwe mutyima. Shi ketwimonepo bu bapite bakwetu, tukaleta madingi a mu Bible na bulēme ne na lusa.—Kol. 4:6.
BAMWIKEULU BASENSWE BANTU
8. (a) Le kukwatañana na Luka 15:10, bamwikeulu balombolanga namani amba basenswe bantu? (b) Le bamwikeulu betukwashanga namani mu mwingilo wa busapudi? (Tala ne kifwatulo.)
8 Bamwikeulu kebasūlangapo myanda ya bantu nansha kulanga’mba bantu kebadipo na mvubu. Basenswe bantu. Basangalanga kitatyi kīsāsa nonga-bibi, ko kunena’mba kitatyi kijokela mukōko mujimine kudi Yehova nansha kitatyi kishinta muntu bilongwa byandi ne kutwela mu bubine. (Tanga Luka 15:10.) Kadi bamwikeulu bengilanga bininge mu mwingilo wa kusapula Bulopwe. (Kus. 14:6) Nansha abo bene byokebasapwilangapo bantu, ino babwanya kuludikila musapudi ku muntu usaka kwifunda myanda ya Yehova. Na bubine, ketubwanyapo kunena na kikulupiji kyonso amba bamwikeulu betuludikilanga ku muntu yense. Ke-pantu, Yehova ubwanya kwingidija miswelo mikwabo, kimfwa mushipiditu wandi ujila mwanda wa kukwasha bantu nansha kuludika bantu bandi. (Bil. 16:6, 7) Inoko, wingidijanga bininge bamwikeulu bandi. Nanshi kitatyi kyotusapula myanda miyampe, tukulupilei amba bamwikeulu bakekala’ko mwanda wa kwitukwasha.—Tala kapango “Milombelo Yabo Yalondolwelwe.”b
Ba mulume ne mukaji abapu’tu kusapula busapudi bwa mu bantu bavule. Pobajoka, kaka wamone mwana-mukaji umo umweka bu mutyumukwe mutyima. Kaka wajingulula’mba, bamwikeulu babwanya kwituludikila ku boba bakimba kukwashibwa ku mushipiditu. Kino kibamulengeja esambe na uno mwana-mukaji mu muswelo usenga (Tala musango 8)
9. Le i muswelo’ka otubwanya kwiula buswe bwa bamwikeulu pa bantu?
9 Le i muswelo’ka otubwanya kwiula buswe bwa bamwikeulu pa bantu? Kitatyi kyotwivwana musapu amba muntu kampanda wajokejibwa, tusangalei pamo bwa bamwikeulu. Tubwanya kutundaila mwanetu wajoka ne kumukulupija’mba tumusenswe. (Luka 15:4-7; 2 Ko. 2:6-8) Kadi tubwanya kwiula bamwikeulu na kulonga byonso byotubwanya mu mwingilo wa busapudi. (Mus. 11:6) Kadi, monka mwitukwatakenyanga bamwikeulu potusapula myanda miyampe, netu tukimbei’ko miswelo ya kukwatakanya’mo batutu ne bakaka mu busapudi. Kimfwa, tubwanya kukwata’ko mpangiko ya kusapula na basapudi bapya. Kadi tubwanya kukwatakanya batutu ne bakaka banunu nansha boba badi na bulema mwanda wa babwanye kusapula.
10. Le i ñeni’ka yotubwanya kuboila ku kimfwa kya kaka Sara?
10 Le i bika byotubwanya kulonga shi ngikadilo yotudi’mo keikitulengejapo tulonge bivule mu mwingilo wa Yehova? Ne papo pene, tubwanya kusokwela’ko miswelo mikwabo ya kwingila na bamwikeulu mu busapudi. Tubandaulei’ko byemwenine kaka Sara,c wa mu India. Pa kupwa kwingila bu pania mu bula bwa myaka 20, Sara wabelele kakibwanyapo kutaluka mu butanda. Na bubine, watyumukilwe mutyima bininge! Inoko kupityila ku bukwashi bwa batutu ne bakaka ne ku butangi bwandi bwa Bible, Sara waikele bityebitye na mumweno muyampe. Shako, wadi unenwe kujadika mwingilo wa busapudi mungya ngikadilo yandi mipya. Byakadipo ubwanya nansha kushikata mwanda wa kulemba mikanda, wadi kasapula enka kupityila ku telefone. O mwanda waityile bantu baalaile kujokela, nabo bamuludikila ku bantu bakwabo balombwele kusangela. Le i bika byalupukile’ko? Mu myeji’tu mityetye, Sara waikele na bifundwa bya Bible 70 bine byakadipo ubwanya kwendeja aye mwine. Ebiya wapāna’ko bifundwa bimo ku batutu ne bakaka mu kipwilo. Bifundwa bivule pano bitanwanga ku kupwila. Bine, bamwikeulu basangalanga bininge kwingila pamo na batutu ne bakaka pamo bwa Sara, bene balonga byobabwanya mu mwingilo wa busapudi!
BAMWIKEULU BŌMININANGA
11. Le bamwikeulu i balombole namani kūminina kwa kutendelwa?
11 Bamwikeulu ba kikōkeji i bimfwa bya kutendelwa bya kūminina. I bōminine bukondame ne bintu bibi mu bula bwa myaka tununu ne tununu. Bāmwene Satana ne bamwikeulu bavule bobādi bengidila nabo Yehova dibajinji, bamutombokela. (Ngo. 3:1; 6:1, 2; Yude 6) Bible witusapwila mwikeulu umo wa kikōkeji ōbalwile kudi ndemona mukomo. (Dan. 10:13) Ne kadi, mu bula bwa mānga yonso ya muzo wa muntu, bamwikeulu i bamone bantu batyetye kete batonga kwingidila Yehova. Nansha byobemwenine bino bintu byonso, bano bamwikeulu ba kikōkeji bendelelanga kwingidila Yehova na nsangaji ne na bupyasakane. Bayukile amba pa kitatyi kifwaninwe, Leza ukatalula’ko bukondame bonso.
12. Le i bika bibwanya kwitukwasha tūminine?
12 Le i muswelo’ka otubwanya kwiula kūminina kwa bamwikeulu? Pamo bwa bamwikeulu, tubwanya kumona bintu bibi bilongeka ne kulwibwa. Inoko pamo bwa abo, tuyukile amba pa kitatyi kifwaninwe, Leza ukatalula’ko bibi byonso. O mwanda ‘ketulekanga’byopo kulonga bilumbuluke’ pamo bwa bamwikeulu ba kikōkeji. (Ngt. 6:9) Kadi Leza i mulaye kwitukwasha tūminine. (1 Ko. 10:13) Tubwanya kumulomba etupe mushipiditu wandi mwine uketupa kitūkijetyima ne ndoe. (Ngt. 5:22; Kol. 1:11) Le ukalonga namani shi wikondanga na kulwibwa? Kulupila bya binebine mudi Yehova, kadi kokakwatwa moyo. Yehova ukakukwatakanya nyeke ne kukukomeja.—Bah. 13:6.
BAMWIKEULU BAKWASHANGA KU KULAMA BUTŌKI BWA KIPWILO
13. Le i mwingilo’ka wa pa bula udi na bamwikeulu mu ano mafuku a mfulo? (Mateo 13:47-49)
13 Mu ano mafuku a mfulo, Yehova i mupe bamwikeulu mwingilo wa pa bula. (Tanga Mateo 13:47-49.) Mwingilo wa busapudi ukokanga bantu midiyo ne midiyo ba miswelo yonso. Bantu bamo mu bano’ba bakwatanga butyibi bwa kwikala bene Kidishitu ba bine, inoko bakwabo nabo kebakwatangapo buno butyibi. Bamwikeulu i bapebwe mwingilo wa “kusansanya babi mu boloke.” Kino kishintulula’mba badi na mwingilo wa kulama butōki bwa kipwilo. Inoko kino kekishintululapo amba muntu yense upaluka motudi pa bubinga bo-bonso kakajokapo nansha dimo; kadi kekishintululapo amba mu kipwilo kemukekalapo makambakano. Inoko tubwanya kukulupila’mba bamwikeulu bengilanga bininge mwanda wa kulama butōki bwa kipwilo.
14-15. Le i muswelo’ka otubwanya kwiula bamwikeulu ne kulombola’mba tusakanga kulama butōki bwa kipwilo? (Tala ne bifwatulo.)
14 Le i muswelo’ka otubwanya kwiula bamwikeulu mu mwanda utala kulama butōki bwa kipwilo? I na kulonga byonso byotubwanya mwanda wa kulama butōki bwa kipwilo mu mwikadilo ne ku mushipiditu. Pa kufikila’po, tuloñanga bukomo bwa kulama mutyima wetu na kutonga balunda bayampe, ne na kupela bintu byonso bibi bibwanya kwikala na lupusa potudi. (Ñim. 101:3) Kadi tubwanya kukwasha batōtyi-netu bashale ba kikōkeji kudi Yehova. Kimfwa, i bika byotunenwe kulonga shi tubayuka’mba mwanetu mu lwitabijo i mulonge bubi bukatampe? Pa mwanda wa buswe botumusenswe, tunenwe kumukankamika akesambe na bakulumpe. Shi wakomenwa kulonga namino, tufwaninwe kuyukija bakulumpe mwanda’wa. Tusakanga mwanetu onene kipwano kyandi na Yehova akwashibwe bukidi bonka!—Yak. 5:14, 15.
15 Kya bulanda, bamo baloñanga bubi bukatampe bafundulwanga mu kipwilo. Shi bibaikala namino, ‘tulekanga kupwana’ nabo.d (1 Ko. 5:9-13) Ino mpangiko ikwashanga ku kulama butōki bwa kipwilo. Kadi kitatyi kyotuleka kupwana na bafundulwe, tulombolanga’mba twibatele mutyima. Kusumininwa kwetu kubwanya kwibakwasha bealuje. Shi abealuja, tusangalanga pamo na Yehova ne na bamwikeulu bandi.—Luka 15:7.
Le i bika byotunenwe kulonga shi tubajingulula’mba mwanetu mu lwitabijo i mulonge bubi bukatampe? (Tala musango 14)e
16. Le i mu miswelo’ka mokalonga bukomo bwa kwiula bamwikeulu?
16 Tudi na dyese dikatampe dya kumona mu kīkalo kya mūlu na meso a lwitabijo ne kwingila pamo na bamwikeulu! Nanshi twiulei ngikadila yabo miyampe: kwityepeja kwabo, buswe bobasenswe bantu, kūminina kwabo, ne muswelo obatele mutyima ku butōki bwa kipwilo mu mwikadilo ne ku mushipiditu. Shi twiule bamwikeulu ba kikōkeji, netu tukabadilwa mu kisaka kya Yehova kya batōtyi bandi ba kikōkeji nyeke ne nyeke.
LWIMBO 123 Tukōkelelelei ku Ndudi ya Leza
a Kudi bamwikeulu midiyo ne midiyo, ino i enka babidi kete batelelwe majina abo mu Bible—Mikele ne Ngabudyele.—Dan. 12:1; Luka 1:19.
b Ubwanya kutana bimfwa bikwabo mu Index mu mutwe wa mwanda “Anges” munshi mwa kamutwe ka mwanda “direction angélique (exemples).”
c Majina i mashintwe.
d Monka mobyashintulwidilwe mu Mapya 2 Atamba ku Kitango Kyendeji mu 2024, shi muntu ufundwilwe mu kipwilo waiya kutanwa ku kupwila, musapudi ubwanya kukwata butyibi bwa kumwimuna ne kumulubula mu kīpi mungya mutyima wandi wa mundamunda mufundijibwe na Bible.
e NSHINTULWILO YA BIFWATULO: Kaka ukankamika mulunda nandi akesambe na bakulumpe. Kitatyi kampanda pa kupita’po, mulunda nandi’wa kakasapwidile’mopo bakulumpe, ebiya kaka wakebasapwila’mo.