BIPANGUJO BYA BANKASAMPE
Le I Bintu’ka Byomfwaninwe Kuyuka pa Mālwa?
Bible kapelejangapo kutoma mālwa mu muswelo muyampe ne keutyumunapo bijila bya Leta. Inoko, upelejanga bunkolwankolwa.—Ñimbo ya Mitōto 104:15; 1 Kodinda 6:10.
Ino le ukalonga namani shi ubaningilwa kutoma mālwa mu bitatyi byoapelejibwe na bijila bya Leta ne na bambutwile bobe?
Langulukila pa bikalupuka’ko
Bakwenu bamo babwanya kulanga’mba kutoma mālwa kudi na mvubu pa kwisangaja. Ino le i bika bibwanya kulongeka pa kupwa kutoma mālwa?
Kutyumuna bijila bya Leta. Kukwatañana na kifuko kyoshikete’mo, shi utoma mālwa mu bitatyi byoapelejibwe na bijila bya Leta, ubwanya kufuta amande, kumonwa bu nkuma-bibi, kuyatwa mukanda wa kwendeja nao motoka, kupebwa mfuto ya kwingila mwingilo kampanda nansha kukutwa buloko.—Loma 13:3.
Kōna bumuntu. Mālwa avutakanyanga ñeni. O mwanda muntu mukolwe ubwanya kunena nansha kulonga bintu kupwa wealakanya. (Nkindi 23:31-33) Mu ano mafuku adi’ko bingidilwa bya busendwe, byolonga bibwanya kwikala na lupusa pa bumuntu bobe mu kitatyi kilampe.
Kuletanga buzoze mu ngitu ne mu ñeni. Kukolwa mālwa kubwanya kulengeja bantu bakususule ku ngitu nansha kulāla nobe ku bukomo. Kadi kubwanya kukunekenya bukidi bonka ku lupusa lwa bakwenu, mfulo mfulō waikala ne mu kyaka nansha kwikala na mwiendelejo mubi.
Kumunwa. Myanda ikimbilwe ilombola’mba shi muntu washilula kutoma mālwa pakidi nkasampe, abwanya kumumuna mwenda mafuku. Kutoma mālwa mwanda wa kwipwa njia, kwipwa bushiyena, nansha kwipwija mukose kumunañananga mu muswelo mukomo kwialeka.
Lufu. Mu myaka ipityilei, mu États-Unis mwadi mulongekanga maakishida elonda shi pa bapite maminite 52 a bantu bakolwe bendeja myotoka. Mu kitatyi kimo kya myaka itano, kwadi kufwa bantu 1500 mwaka ne mwaka ba munshi mwa myaka 21 mwanda wa kwendeja myotoka bakolwe. Nansha shi kutomenepo mālwa, uketūla mu kyaka shi ubaitabija muntu mukolwe akusele mu motoka.
Sumininwa
Ukepuka byaka bibi, bipwa lupelo, bilupuka ku mutomeno-mpata shi ukwata butyibi kumeso kwa kitatyi bwa byokalonga.
Musoñanya wa mu Bible: “Mukosoke umonanga kibi wefya.” (Nkindi 22:3) Ke kya tunangupo kutoma mālwa kumeso kwa kwendeja motoka nansha kumeso kwa kwingila mwingilo ulomba kwingilwa na mutyima umo.
Natyipe amba: ‘Shi nakwata butyibi bwa kutoma mālwa, nkikafikapo mu ludingo loapelejibwe na Leta kadi nkatoma’o shi enka ndi mu ngikadilo mifwaninwe kwiatoma.’
Musoñanya wa mu Bible: “Mwi bapika ba yewa omukōkele’wa.” (Loma 6:16) Shi utoma’tu mwanda bakwenu batomanga, nankyo wibalekanga bakuludike. Shi utomanga mwanda’tu wa kwipwija mukose nansha’tu mwanda wa kupwa njia, kutamijangapo ñeni yosakilwa pa kupwija myanda yobe.
Natyipe amba: ‘Nkikalekapo nansha dimo bakwetu baningile ntome mālwa.’
Musoñanya wa mu Bible: “Kokekala mu bukata mwa boba batoma vinyu mingi mpata.” (Nkindi 23:20) Kupwana na bantu babi kubwanya kona mutyipo obe. Witūlanga mu kyaka shi upwana na bankolwankolwa.
Natyipe amba: ‘Nkikapwanapo nansha dimo na boba batoma malwa bibi.’