-
Kikomeninwe Bantu Bavule Kusanswa LezaKiteba kya Mulami—2013 | 1 Kweji 11
-
-
MUTWE WA MWANDA WA PA KIBALU | KIKOMENINWE BANTU BAVULE KUSANSWA LEZA
Kikomeninwe Bantu Bavule Kusanswa Leza
“‘Sanswa Yehova Leza obe na mutyima obe onso ne na muya obe onso ne na ñeni yobe yonso.’ Ino’i yo mbila itabukile bukatampe kadi yo imbajinji.”—Yesu Kidishitu, 33 K.K.a
Bantu bamo i bakomenwe kusanswa Leza. Kobadi, Leza i mukomo kwivwanija, udi kulampe, nansha ntapani. Tala bino binenwa bilonda’ko:
“Nadi nomba bukwashi kudi Leza, ino mu kitatyi kimo kyonka, mona’mba udi kulampe, kadi kafweneka. Kondi, Leza wadi pamo bwa muntu wa kufwatakanya katengwa na mwanda ku mutyima.”—Marco, mu Itadi.
“Nansha byonadi nsaka kwingidila Leza bya binebine, wadi umweka bu udi kulampe bininge. Nadi nanga’mba i Leza wa mutyima mūmu witupa’nka mfuto. Nkyadipo nkulupile’mba udi na mutyima wa lusa.”—Rosa, mu Guatemala.
“Ponakidi mwanuke, nadi nkulupile’mba Leza ukimbanga bilubo byetu, utengele kwitupa mfuto kitatyi kyonso kyotufwaninwe’yo. Mwenda mafuku, namumona bu muntu usudile bantu. Leza wadi pamo bwa mpingakani umbajinji wa mulopwe utala myanda ya bantu baendeja—ino kebatele mutyima bya binebine.”—Raymonde, mu Kanada.
Le ulanga’po namani? Lelo Leza kadipo na buswe? Bene Kidishitu bepangulanga kino kipangujo mu bula bwa tutwa twa myaka. Na bubine, mu myaka ya pa bukata, bantu bavule ba kipwilo kya kine Kidishitu kebadipo balombela’nka ne kudi Leza Mwine Bukomo Bonso. Mwanda waka? Bantu badi bamutyina bininge. Will Durant mwifundi wa mānga unena’kyo uno muswelo’mba: “Le kipya-mambo ubwanya namani kusomonwa kulomba kudi Leza ulenga moyo ne udi kulampe?”
Le i muswelo’ka wafudile bantu ku kumona Leza bu “ulenga moyo ne udi kulampe”? Le i bika bine bifundija Bible padi Leza? Le kwifunda bubinebine butala padi Leza i kukukwashe umusanswe?
-
-
Bubela bwa Amba Leza Kadipo na DijinaKiteba kya Mulami—2013 | 1 Kweji 11
-
-
MUTWE WA MWANDA WA PA KIBALU | KIKOMENINWE BANTU BAVULE KUSANSWA LEZA
Bubela bwa Amba Leza Kadipo na Dijina
BYOBYA BIKULUPILE BAVULE
“Ketwadipo twiivwene shi Leza ubwanya kwikala na dijina, ne shi udi nadyo, le i dijina’ka.”—David Cunningham Polofesele wa Teoloji.
BUBINEBINE BWA MU BIBLE
Leza wānene amba: “Ami ne Yehova, dyo dyami dijina.” (Isaya 42:8) Yehova i dijina dya mu Kihebelu dishintulula’mba “Yewa Wikadija Ke.”—Ngalwilo 2:4.
Yehova witusakilanga twingidije dijina dyandi. Bible unena’mba, “telai’dyo amba dijina dyandi; sapulai bilongwa byandi umbukata mwa bantu’ba, telai’dyo amba dijina dyandi i dizunzulwe.”—Isaya 12:4.
Yesu wāingidije dijina dya Leza. Yesu wālombwele Yehova mu milombelo amba: “Nayukanya dijina dyobe kobadi [bana ba bwanga ba Yesu] kadi nkediyukanya.” Mwanda waka Yesu wāyukenye dijina dya Leza ku bandi bana ba bwanga? Wābwejeje’ko amba: “Amba buswe bowaunsenswe [Leza] bwikale mobadi kadi ami nami umbumo nabo.”—Yoano 17:26.
MWANDA WAKA KIDI NA MVUBU?
Walter Lowrie mwifundi wa teoloji wasonekele’mba, “muntu kayukilepo dijina dya Leza kamuyukilepo bu muntu udi’ko binebine, kadi kabwanyapo kumusanswa shi umuyukile’tu’nka bu bukomo kampanda.”
Kufya nansha kupingakanya dijina dya Leza dya bunka kudi pamo bwa kwiditalula mu Bible
Muntu umo witwa bu Victor wadi wenda ku kipwilo kyabo yenga ne yenga, ino kadipo umwene’mba uyukile Leza bya binebine. Unena’mba “kitatyi kyonayukile amba dijina dya Leza i Yehova, nadi pamo bwa ami weyukanya kwadi. Neivwene pamo bwa ami wafula ku kwitana na Muntu onadi ngivwana yandi myanda. Nafudile ku kumumona bu Muntu udi’ko bine ne kutamija nandi kipwano.”
Yehova nandi, ufwenanga bantu bengidija dijina dyandi. Leza ulaile pangala pa boba “bafwatakanya pa dijina dyandi,” amba: “nkebapandija’nka bwa muntu upandija mwana wa aye mwine umwingidila.” (Malaki 3:16, 17) Kadi Leza upalanga mpalo boba beta pa dijina dyandi. Bible unena amba: “Ense wa kwita dijina dya Yehova ukapandanga.”—Loma 10:13.
-
-
Bubela bwa Amba Leza I Kikata KifyameKiteba kya Mulami—2013 | 1 Kweji 11
-
-
MUTWE WA MWANDA WA PA KIBALU | KIKOMENINWE BANTU BAVULE KUSANSWA LEZA
Bubela bwa Amba Leza I Kikata Kifyame
BYOBYA BIKULUPILE BAVULE
Bipwilo bisatu bya bwine Kidishitu “bikatampe, ko kunena’mba Katolika Loma, Orthodoxe wa Kutunduka, ne bwine Mishoni binenanga’mba mu Leza umo mudi bantu basatu: Leza Tata, Leza Mwana, ne Leza Mushipiditu Sandu. Kukwatañana na teoloji ya bwine Kidishitu, kunena kwa uno muswelo ke kwitabijapo baleza basatu ino amba bano bantu basatu babundile’tu’nka muntu umo.”—The New Encyclopædia Britannica.
BUBINEBINE BWA MU BIBLE
Yesu, Mwana Leza kēdingakenyepo nansha dimo kwikala pamo na Shandi. Ino, wānene amba: “Keñenda kudi Tata, mwanda Tata untabukile ami bukata.” (Yoano 14:28) Kadi wāsapwidile mulondi wandi umo amba: “Kenkanda kwa Tata kadi ye Shenu, kwa Leza wami kadi ye Leza wenu.”—Yoano 20:17.
Mushipiditu sandu ke muntupo. Bene Kidishitu babajinji ‘bāyudilwe mushipiditu ujila,’ ebiya Yehova wānena amba: “Nkapungulwila mushipiditu wami umo pa ngitu ya miswelo yonso.” (Bilongwa 2:1-4, 17) Mushipiditu sandu keubadilwapo mu Busatu Busantu. Ino i bukomo bwa Leza bwingila.
MWANDA WAKA KIDI NA MVUBU
Karl Rahner ne Herbert Vorgrimler bafundi ba Katolika bashintulula’mba, Busatu Busantu “kebubwanyapo kuyukwa pa kubulwa kusokwelwa’bo, kadi nansha ke pa kupwa kusokwelwa’bo kubwanyapo kwikala na tunangu tonso.” Lelo ubwanya bine kusanswa muntu mukomo kuyuka nansha kwivwanija? Nanshi, lufundijo lwa Busatu Busantu, i kijika kilengeja bantu bakomenwe kuyuka Leza ne kumusanswa.
Marco, utelelwe mu kishinte kibajinji, wamwene Busatu Busantu bu kijika. Unena’mba, “nadi nanga’mba Leza wadi mwifye mwaikadile kondi, ne amba udi kulampe bininge, kikata kifyame, kadi kafwenwapo.” Inoko, “Leza aye ke Leza wa kavutakanyapo.” (1 Kodinda 14:33) Kefilepo mwaikadile kotudi. Usakanga tumuyuke. Yesu wānene amba: “Tutōtanga kyotuyukile.”—Yoano 4:22.
Marco unena’mba, “kitatyi kyonayukile’mba Leza kabadilwapo mu Busatu Busantu, nabwenye kusamba nandi kipwano.” Shi tumwene Yehova bu Muntu wa pala pa kyaba kya kwikala kikata kifyame, nabya tukapēlelwa kumusanswa. Bible unena’mba, “yewa ense kasenswepo kayukile Leza, mwanda Leza i buswe.”—1 Yoano 4:8.
-
-
Bubela Bumwekeja Leza bu NtapaniKiteba kya Mulami—2013 | 1 Kweji 11
-
-
MUTWE WA MWANDA WA PA KIBALU | KIKOMENINWE BANTU BAVULE KUSANSWA LEZA
Bubela Bumwekeja Leza bu Ntapani
BYOBYA BIKULUPILE BAVULE
“Pa kupwa’tu kwa kufwa, myuya ya boba bafwile pa mwanda wa bubi bwa lufu, yendanga mu kalunga-nyembo mwine moipebwa mfuto ya kususulwa mu kalunga-nyembo ka ‘mudilo wa nyeke.’” (Catechism of the Catholic Church) Bendeji bamo ba bipwilo banenanga’mba, kalunga-nyembo i ngikadilo ya kupaluka ne kusonsoloka kudi Leza.
BUBINEBINE BWA MU BIBLE
“Mūya uloñanga bubi, kufwa ukafwanga.” (Ezekyele 18:4) Bafwe “kebayukilepo nansha kimo kine.” (Musapudi 9:5) Shi muya ufwanga ne kuyuka’o kintu mpika, le ubwanya namani kususuka mu “mudilo wa nyeke” nansha kusonsoloka nyeke kudi Leza?
Mu Bible, kishima kya Kihebelu ne kya Kingidiki byalamwinwe bu “kalunga-nyembo” bifunkila na bubine pa kibundu kijikwanga’mo bantu. Kimfwa, kitatyi kyāsusukile Yoba na misongo isansa, wālombele amba: “Shi uswele kumfya mu Kalunga-nyembo.” (Yoba 14:13) Yoba wādi usaka kwitūkija, ke mu kifukopo kya masusu nansha kya kusonsoloka kudi Leza, ino mu kibundu.
MWANDA WAKA KIDI NA MVUBU
Lufundijo lwa amba Leza i ntapani, kelwitulengajangapo tumusanswe; ino lwitupalulanga kwadi. Rocío ushikatanga mu Meksike unena’mba, “pa bwanuke nafundijibwe lufundijo lwa kalunga-nyembo ka mudilo. Nadi na moyo wadi unengeja ndeke kwitabija’mba Leza udi na ngikadilo miyampe. Nadi nanga’mba i kilobo kadi wa kasumalomo.”
Binenwa bya patōkelela binena Bible pa butyibi bwa Leza ne pa ngikadilo idi’mo bafwe, byashintyile muswelo wadi umona Rocío Leza. Unena kadi’mba, “nanyongolwelwe—pa kutūlwa kiselwa kilēma kya mu ñeni. Nashilula kukulupila’mba Leza witusakilanga biyampe, witusenswe, ne amba mbwanya kumuswa. Udi pamo bwa shabana ukwete bandi bana ku kuboko ne wibasakila biyampe.”—Isaya 41:13.
Bantu bavule badi na moyo wa kutyina kalunga-nyembo ka mudilo, ino Leza kakusakilangapo umwingidile mwanda wa kutyina komutyina. Ino, Yesu wānene amba: “Sanswa Yehova Leza obe.” (Mako 12:29, 30) Kadi, shi tubayuka’mba Yehova kaloñangapo bintu na bukondame dyalelo, tubwanya kukulupila ne butyibi bwandi bwa kumeso. Pamo bwa Edihu mulunda na Yoba, tubwanya kunena na kikulupiji amba: “Leka! Leka! Leka! kulampe kwine, Leza kalongapo bibi; kadi ku Mwinebukomobonso alonge bukondame.”—Yoba 34:10.
-
-
Bubinebine Bubwanya kukunyongololaKiteba kya Mulami—2013 | 1 Kweji 11
-
-
MUTWE WA MWANDA WA PA KIBALU | KIKOMENINWE BANTU BAVULE KUSANSWA LEZA
Bubinebine Bubwanya kukunyongolola
Difuku dimo mu Yelusalema, Yesu wēsambīle padi Shandi Yehova ne kusokwela patōka bubela bwa bendeji ba bipwilo ba mu andi mafuku. (Yoano 8:12-30) Byobya byaānene mu dino difuku bitufundija muswelo wa kubandaula nkulupilo idi na bantu bavule padi Leza dyalelo. Yesu wānene amba: “Shi mwikale mu mwanda wami, nabya mwi bami bana ba bwanga binebine, kadi mukayuka bubine, bubine nabo bukemupa bwanapabo.”—Yoano 8:31, 32.
“Mwikale mu mwanda wami.” Pano Yesu uleta musoñanya wa kubandaula shi bufundiji bwa bipwilo i bwa “bubinebine.” Shi ubaivwana binenwa bisambila padi Leza, wiipangule’mba, ‘le i bikwatañane na binenwa bya Yesu ne Bisonekwa bikwabo Bijila?’ Iula boba bādi bateja pādi pesamba mutumibwa Polo ne boba bādi “babandaula senene Bisonekwa difuku ne difuku mwa kuyukila shi bino bintu [bintu byobefundile] ye mobikadile.”—Bilongwa 17:11.
Marco, Rosa, ne Raymonde, bonso batelelwe mu kishinte kibajinji kya mu bino bishinte, babandawile senene nkulupilo yabo na kwifunda Bible na Batumoni ba Yehova. Le i bika byobefundile?
Marco unena’mba: “Otwadi twifunda nandi Bible wadi wingidija bisonekwa mwanda wa kulondolola ku bipangujo byonso byotwadi twipangula na wami mukaji. Buswe botwadi tusenswe Yehova bwashilula kutama, kadi twelamata bininge bu ba mulume ne mukaji!”
Rosa unena’mba: “Dibajinji, nadi nanga’mba Bible i dibuku’tu dya filozofi didi’mo milangwe ya bantu bakimba kushintulula mwikadile Leza. Ino, bityebitye natana malondololo aleta Bible ku bipangujo byami. Pano mwene Yehova bu muntu udi’ko bine. I Muntu ombwanya kukulupila.”
Raymonde unena amba: “Nadi nombela Leza ankwashe ndyuke myanda imutala. Kitatyi kityetye pa kupita’po, ami ne wami mulume twashilula kwifunda Bible. Mfulo mfulō, twayuka bubinebine butala padi Leza! Twasangele bininge pa kusokola mwine mwikadile Leza.”
Bible unena bivule kupita ne pa kulombola patōka bubela bubepelwa Leza; ulombola bubinebine butala pa ngikadilo yandi isangaja. I Kinenwa kyandi kya ku bukomo bwa mushipiditu, kadi kitukwashanga “tuyuke bintu byetupele Leza ku lusa.” (1 Kodinda 2:12) Ubulwe’po kwimwena muswelo ubwanya Bible kulondolola bipangujo bikatampe bivudile kwipangulwa padi Leza, pa mpango yandi ne pa būmi bwetu bwa kumeso? Tanga malondololo a bipangujo bimo pa bino mu kamutwe ka mwanda kanena’mba “Bufundiji bwa Bible > Malondololo a Bipangujo Bimanine pa Bible” pa www.pr418.com. Ubwanya ne kulomba kifundwa kya Bible pa dino diteba nansha kudi Batumoni ba Yehova. Tukulupile’mba shi ulonge namino, ukamona’mba i bipēla kusanswa Leza kupita ne mowadi ulangila.
-