Watchtower KIBĪKO PA ENTELENETE
Watchtower
KIBĪKO PA ENTELENETE
Kiluba
Ā
  • Ā
  • ā
  • Ē
  • ē
  • Ī
  • ī
  • Ō
  • ō
  • Ū
  • ū
  • Á
  • á
  • É
  • é
  • Ó
  • ó
  • Ñ
  • ñ
  • BIBLE
  • BILUPWILWE
  • KUPWILA
  • kl shap. 13 p. 118-129
  • Mwanda’ka būmi bwa bwine-Leza buletanga nsangaji

Pano i patupu video

Yō, bibakoma kupūtula video.

  • Mwanda’ka būmi bwa bwine-Leza buletanga nsangaji
  • Buyuki Butwala ku Būmi bwa Nyeke
  • Tumitwe twa Myanda
  • Myanda Iifwene Nayo
  • KUBULWA BUDIMBIDIMBI KULETANGA NSANGAJI
  • BUNTU BULETANGA NSANGAJI
  • BINTU BIKWABO BIVUDIJA NSANGAJI
  • NSANGAJI MU BUSONGI
  • “KEBADIPO MU BYA PANO PANTANDA”
  • MWIMANINO PA MYANDA ITALA MAFETYI A MWAKA
  • MINGILO NE KWIPWIJA MUKOSE
  • KULEMEKA BŪMI NE MASHI
  • Teakenyai Kyenu Kisaka Būmi Bwakuladila Nyeke
    Lufungulo lwa Būmi Bwansangaji mu Kisaka
  • Bwejai Bwine Leza ku Kūminina Kwenu
    Kiteba kya Mulami Kisapula Bulopwe bwa Yehova—2002
  • Londalondai Ndoe Ya Leza mu Būmi Bwa Kisaka
    Kiteba kya Mulami Kisapula Bulopwe bwa Yehova—1997
  • Le Ulēmekele Būmi Mwibulēmekele Leza?
    Mwa Kwikadila Nyeke mu Buswe bwa Leza
Buyuki Butwala ku Būmi bwa Nyeke
kl shap. 13 p. 118-129

Shapita 13

Mwanda’ka būmi bwa bwine-Leza buletanga nsangaji

YEHOVA i ‘Leza wansangaji,’ usakanga būmi bobe nabo bwikale bwansangaji. (1 Temote 1:11) Na kunangila mu mashinda andi, ukokeja kumwenamo ne kwikala na mutyima-nteke wamushike ne wa kuladila nyeke, pamo’nka bwa munonga ukuka mema. Kadi kunangila mu mashinda a Leza kwitukwashanga twendelele na kulonga bilongwa byaboloke pamo’nka “bwa mantanki a kalunga-kamema.” Kino kiletanga nsangaji yabinebine.​—⁠Isaya 48:​17, 18.

2 Padi bakwabo bakapatanya’mba ‘kyaba kimo bantu bekalanga basusulwa pamwanda wa byoloke.’ I kyabine, ne ye akyo kyāfikile ne batumibwa ba Yesu. Nansha byobādi bapangwapangwa, ino bādi na nsangaji ne bāendelele na kusapula ‘myanda miyampe ya Kristu.’ (Bilongwa 5:​40-42) Tukokeja kuboila’ko ñeni mivule. Dibajinji, nansha byotudi na būmi bwa bwine-Leza, kekishintululapo’mba tukalongelwa enka biyampe. Mutumibwa Polo wāsonekele’mba: “I binebine ne bonso batele mutyima ku bwine-Leza kupangwapangwa ko kwabo.” (2 Temote 3:12) Buluji i buno, Satana ne ntanda yandi balwanga na boba badi na būmi bwa bwine-Leza. (Yoano 15:​18, 19; 1 Petelo 5:⁠8) Ino, nsangaji yabine keitambangapo ku bintu bya kungitu. Ino itambanga ku kukulupila’mba myanda yonso yotulonga i myoloke, ne twibetabijibwe na Leza.​—⁠Mateo 5:​10-12; Yakoba 1:​2, 3; 1 Petelo 4:​13, 14.

3 Kudi bantu balanga’mba bakokeja kwitabijibwa na Leza pamwanda wa bilongwa byabo bya kwipāna kwa mu bitatyi bimo-bimo kete, nansha shi bamwilwanga mu bitatyi bikwabo. Mutōtelo wabine wa Yehova Leza keudipo namino. Udi na lupusa lukatampe mu mwiendelejo wa muntu kitatyi kyonso umbūmi bwandi, difuku ne difuku, mwaka ne mwaka. Omwanda witwanga ne bu “Dishinda.” (Bilongwa 19:9; Isaya 30:21) I dishinda dya būmi bwa bwine-Leza ditulomba kwisamba ne kulongela monka mwendele Kinenwa kya Leza.

4 Bantu bapya befunda Bible, kitatyi kyobasakilwa kulemununa ngikadilo kampanda umbūmi bwabo mwanda wa kusangaja Yehova, padi bakokeja kwīipangula’mba: ‘Lelo bine būmi bwa bwine-Leza budi na kamweno?’ Kulupila’mba bine budi na kamweno. Mwanda waka? Mwanda “Leza i buswe,” ne mashinda andi i onka a kamweno. (1 Yoano 4:⁠8, NW) Kadi i Leza watunangu, uyukile biyampe byonso bitusakila. Yehova Leza byadi Mwinebukomobonso, ukokeja kwitupa bukomo bwa kuleka bibidiji bibi, twikale bantu bamusangaja. (Fidipai 4:13) Tubandaulei pano misoñanya imo-imo itala pa būmi bwa bwine-Leza ne muswelo oiletanga nsangaji pa kwiingidija.

KUBULWA BUDIMBIDIMBI KULETANGA NSANGAJI

5 Yehova i “Leza wa binebine.” (Mitōto 31:⁠5) Bine, nobe usakanga kulonda kimfwa kyandi ne kuyukana bu muntu wabubinebine. Kubulwa budimbidimbi kuletelanga muntu bulemantu ne kwīivwana senene mu ngitu. Budimbidimbi byobusambakene mu ino ntanda yabubi, bakristu bafwaninwe kuvulujibwa ano madingi: “Mwisambe byabinebine wa ku mukwabo, wa ku mukwabo . . . Wakwiba nandi ēbuleke bwivi bwandi; nanshi aputumine mu mingilo . . . amba amone byakupana kudi yewa wampikwa’byo.” (Efisesa 4:​25, 28) Bakristu bengila ku twaji bafwaninwe kwingila difuku dyonso dituntulu dya mingilo pakubulwa budimbidimbi. Kebafwaninwepo kusela bintu bya ku kaji, poso’nka shi mwine kaji webape lupusa. Kwikale i ku kaji, ku masomo nansha ku njibo, mutōtyi wa Yehova ufwaninwe kwikala ‘wakubulwa budimbidimbi umbintu byonso.’ (Bahebelu 13:18) Muntu udi na kibidiji kya kubepa nansha kya kwiba kakokejapo kwitabijibwa na Leza.​—⁠Kupituluka 5:19; Kusokwelwa 21:⁠8.

6 Kwikala wakubulwa budimbidimbi kuletanga madyese mavule. Selina i mwana-mukaji wakishala mwine Afrika usenswe Yehova Leza ne misoñanya yandi. Difuku dimo, wātene sakoshi yādimo mikanda ya kulupula nayo lupeto ku banki, mwelwe ne lupeto luvule. Wātana mu mukanda wa manimelo a telefone kifuko kikalangako uno mwine lupeto​—⁠nsunga mukatampe wāibilwe. Uno mwana-mulume ne kya kunena kyamupumbwa pa kumona Selina, nansha byādi ubela, kwiya kumupempula ne kumujokejeja sakoshi ne byonso byādi’mo. Wānena’mba: “Kubulwa budimbidimbi kwa uno muswelo bine kufwaninwe kupalwa mpalo,” penepo wāpa Selina lupeto. Kyamvubu nakampata, uno muntu wātendele mutōtelo wa Selina. I bine, bilongwa byakubulwa budimbidimbi byanijanga bufundiji bwa Bible, bitumbijanga Yehova Leza, kadi biletelanga batōtyi bandi bakubulwa budimbidimbi nsangaji.​—⁠Tetusa 2:10; 1 Petelo 2:⁠12.

BUNTU BULETANGA NSANGAJI

7 Boba badi na buntu badi na nsangaji, ino balwīso “kebakapyanapo bulopwe bwa Leza.” (1 Kodinda 6:10) Muswelo umo wa lwīso usambakene konso-konso i makayo a bubale, makayo a kukimba kupetela bakwabo pa mutwe. Yehova ketabijepo ‘bamakomwameso bakumwena bupeta mu byabudimbidimbi.’ (1 Temote 3:⁠8) Nansha mu matanda mwitabijibwe makayo a bubale na balupusa, muntu ukaya mwanda wa kwipwija mukose, ukokeja kulabikwa ne kukwatakanya bisela byonakanya būmi bwa bantu bavule. Makayo aletanga bufudile mu kisaka kya mwine ukaya’wa, mwanda ukashala na tulupeto tutyetye tukola ne mwa kupotela bisakibwa, kimfwa bidibwa ne bivwalwa.​—⁠1 Temote 6:⁠10.

8 Pamwanda wa mutyima wabo wa buntu, bakristu baloelelwanga bininge mu kukwasha bakwabo, nakampata balunda nabo mu lwitabijo. (Yakoba 2:​15, 16) Kumeso kwa kwiya’ye pano pantanda, Yesu wāmwene muswelo wādi ulombola Leza buntu ku bantu. (Bilongwa 14:​16, 17) Yesu aye mwine wāpityije kitatyi kyandi, manwa andi ne būmi bwandi bwine mu kukwasha bantu. Omwanda wādi na buluji bwa kunena’mba: “Dyese dyakupana ditabukile dyakupebwa.” (Bilongwa 20:35) Kadi Yesu wātendele mwana-mukaji umo wakishala wātudile tulupeto tubidi mu kitudilo kya byabuntu kya mu tempelo, mwanda wātudile na mutyima wa buntu “tonso twādi nato.” (Mako 12:​41-44) Bene Isalela wakala ne bakristu ba mu myaka katwa imbajinji bālombwele bimfwa bya buntu bwansangaji na kuleta bintu bya kukwasha nabyo kipwilo ne mwingilo wa Bulopwe. (1 Bilongwa 29:9; 2 Kodinda 9:​11-14) Kutentekela pa kupāna byabuntu bya kukwatakanya ino mpangiko, bakristu dyalelo batendelanga Leza na nsangaji ne kupāna būmi bwabo mu mwingilo wandi. (Loma 12:1; Bahebelu 13:15) Yehova wibeselanga madyese mwanda wa kitatyi, lupeto, ne bintu byabo byobengidija mwanda wa kukwatakanya mutōtelo wabine ne kwendeja kumeso mwingilo wa busapudi bwa myanda miyampe ya Bulopwe ntanda yonso.​—⁠Nkindi 3:​9, 10.

BINTU BIKWABO BIVUDIJA NSANGAJI

9 Pa kutana nsangaji, bakristu bafwaninwe ne ‘kuta mutyima ku mulangilo wabo.’ (Nkindi 5:​1, 2) Kino kibalomba kutanga ne kulanguluka pa Kinenwa kya Leza ne pa mabuku onso ashintulula Bible. Ino kudi bintu bifwaninwe kwepuka. Kimfwa butondwe bwa mālwa bukokeja kufikija muntu ku kubulwa kujadika milangwe yandi. Na kulonga uno muswelo, bavule baponenanga mu bilongwa byamunyanji, mu bukalabale, ne kulenga bitulu bileta lufu. Omwanda Bible unena’mba bankolwankolwa kebakapyanapo Bulopwe bwa Leza! (1 Kodinda 6:10) Bakristu babine i basumininwe kwikala ‘babwane mu ñeni,’ omwanda belamanga ku bunkolwankolwa, ne kino kibakwashanga ku kulama nsangaji umbukata mwabo.​—⁠Tetusa 2:​2-6.

10 Umbidi wakubulwa kusubijibwa ulundilanga’ko nsangaji. Ino, bantu bavule i bamunwe na bitomibwa byonakanya ngitu. Tubandaulei bidi kimfwa kya mfwanka. Kitango Kitala Bukomo ne Bumeni Mungitu kinena’mba kutoma mfwanka “kwipayanga midiyo isatu ya bantu mwaka ne mwaka.” Kuleka kutoma mfwanka kikokeja kwikala kikomo pamwanda wa kibidiji ne dityima kuyoka-yoka. Ino, bavule bādi batoma mfwanka pakala, pano badi na bukomo bwangitu bulumbuluke ne lupeto luvule lwa kukwasha nalo kyabo kisaka. Eyo, kuleka kibidiji kya kutoma mfwanka nansha kya kumunwa na bitomibwa bikwabo byonakanya ngitu kukakukwasha wikale na ngitu yakubulwa koneka, na mutyima wa mundamunda mujalale, ne nsangaji yabinebine.​—⁠2 Kodinda 7:⁠1.

NSANGAJI MU BUSONGI

11 Boba bashikete pamo bu ba mulume ne mukaji bafwaninwe kujingulula shi busongi bwabo i buyukane kumeso a Leta ne shi i beandikije mungya bijila bya Leta. (Mako 12:17) Bafwaninwe kadi kumona bulubo bwabo bu kiselwa kikatampe. Eyo, kukalañana kukokeja kwikala kufwaninwe enka shi umo upelanga na nshikani kulondolola ku bisakibwa bya mwine-pandi, shi umumweshanga malwa makomokomo, nansha shi ukimbanga patōkelela kumwipaya kumushipiditu. (1 Temote 5:8; Ngalatea 5:​19-21) Inoko binenwa bya mutumibwa Polo bidi mu 1 Kodinda 7:​10-17 bikankamikanga ba mulume ne mukaji bekale nyeke pamo. Pa kutana nsangaji yabine, bafwaninwe kwilamata nabubinebine enka abo bubidi kete umo ku mukwabo. Polo wāsonekele’mba: “Kusonga nako kulemekibwe ku bonsololo, ne butanda [bwa busongi, NW] nabo bwikale senene, biyampe, tō; ino babusekese ne bampongoloki Leza ukebatyibilanga mambo abo.” (Bahebelu 13:⁠4) Kishima ‘butanda bwa busongi’ kishintulula kusambakena pamo kwa ba mulume ne mukaji besonge mungya bijila kumeso a balupusa. Kusambakena pamo kwa muswelo mukwabo, kimfwa mu busongi bwa muntu umo udi na bakaji bavule, kekukokejapo kutelwa bu “kulemekibwe ku bonsololo.” Kadi, Bible i mupeleje kusambakena pamo kwa kumeso kwa kwisonga ne kwa bana-balume na bana-balume.​—⁠Loma 1:​26, 27; 1 Kodinda 6:⁠18.

12 Busekese bukokeja kuleta nsangaji ya mu kitatyi kityetye, ino kebuletangapo nsangaji yabinebine. Bufityijanga Leza mutyima, kadi bushilanga muntu kilonda ku mutyima wa mundamunda. (1 Tesalonika 4:​3-5) Byamalwa bilupuka ku buenda bwa bantu bakubulwa kwisonga bibwanya kwikala SIDA nansha misongo mikwabo ipibwa ku busekese. Lapolo imo ya kiñanga ilombola’mba: “Kudi kubwipi kwa bantu midiyo 250 bapya kisengula ku mwaka ne mwaka, ne kubwipi kwa midiyo 50 bapya kasele.” Kudi kadi ne makambakano makwabo a memi emitwa pakubulwa kusaka. Kitango Kyantanda Kitala Myanda ya Bambutwile kilombola’mba, kujokoloka ntanda yonso, bansongwakaji midiyo 15 ne kupita ba myaka tamba ku 15 kufika ku 19 bapebwanga memi mwaka ne mwaka, ne pa memi asatu papulumunwanga dimo. Bwifundi bumo bulombola’mba mu ntanda imo ya mu Afrika, makambakano atamba ku kupulumuna memi afulanga ku kwipaya basongwakaji 72 pa katwa. Babusekese bamo-bamo bakokeja kupanda ku kupya luba ne memi, ino kebakokejapo kupanda ku kujondwa mutyima. Bavule bajimijanga bulemantu ne kwishikwa abo bene ponka.

13 Nansha bikokejika kulekelwa muntu ulongele makoji, ino ku mwikadi ulubilwe i buluji bwendelemo mungya Bisonekwa bumupa mbila ya kulomba dilubu. (Mateo 5:32; enzankanya na Hosea 3:​1-5.) Shi abafule ku dilubu, kino kikashiya yewa ulubilwe na kilonda kikatampe ku mutyima pamo ne bana. Pamwanda wa kamweno ka kisaka kya muntu, Kinenwa kya Leza kinena’mba butyibi bwa Leza bukaponenanga pa babusekese ne bampongoloki. Kadi i kilombolwe patōka’mba boba balonga busekese “kebakapyanapo bulopwe bwa Leza.”​—⁠Ngalatea 5:​19, 21.

“KEBADIPO MU BYA PANO PANTANDA”

14 Boba basaka kusangaja Yehova ne kukasepelela mu madyese a Bulopwe, bafwaninwe kwilama ku miswelo yonso ya kutōta bilezaleza. Bible ulombola’mba i kibi kwipungila byelekejo ne kutōta bankishi, kutentekelapo byelekejo bya Kristu, ne bya Madia inandya Yesu bine. (Divilu 20:​4, 5; 1 Yoano 5:21) Omwanda bakristu babine kebatōtangapo bankishi, misalaba, ne byelekejo. Belamanga ne ku miswelo ya munshi-munshi ya butōtyi bwa bilezaleza, kimfwa bisela bya kutōta lwembela ne kwimba ñimbo itumbija yabo ntanda. Kitatyi kyobebaningila kulonga bilongwa bya uno muswelo, bavulukanga bino binenwa bya Yesu: “Ukafukatyila kutōta’nka Yehova Leza obe. E yenka okengidila mingilo.” (Mateo 4:​8-10) Yesu wānene’mba balondi bandi “kebadipo mu bya pano pantanda.” (Yoano 17:​14, NW) Kino kishintulula kuleka kwikuja mu myanda ya kipolitike, ne kushikata mu ndoe kukwatañana na Isaya 2:⁠4 unena’mba: “[Yehova Leza] ukatyibanga umbukata mwa mizo, ne kudingila bantu bangibangi; ebiyampe bakabunda bipete byabo ke makasu, ne mikobe yabo ke mpete ya kukukula mityi; muzo keukatalulapo kipete pa muzo mukwabo, nansha kwilombolapo bulwi monka, ehe.”

15 Kubulwa kwikuja mu ‘bya ino ntanda’ kushintulula ne kutyiba kipwano kyonso na “Babiloni Mukatakata,” umbikalo wa mitōtelo ya bubela. I mutōtelo wa disubi wātambile mu Babiloni wakala wingidija lupusa lubi pa bantu kujokoloka ntanda yonso. “Babiloni Mukatakata” ukongakenye mitōtelo yonso idi na mfudijo ne bisela kebikwatañene na buyuki bwa Leza. (Kusokwelwa 17:​1, 5, 15) Batōtyi bonso ba Yehova bakikokeji kebafwaninwepo kwikuja mu bilongwa bya busekese-bwa-mulwitabijo na kukwatañana na mitōtelo mishileshile nansha na kwikala na kipwano kya kumushipiditu na bipindi bya Babiloni Mukatakata. (Umbadilo 25:​1-9; 2 Kodinda 6:14) Omwanda, befundi ba Bible bapya bekalanga batuma mukanda wa kulombola patōkelela kutamba kwabo mu kipwilo kyobādimo. Kino kibafwenyanga pabwipi bininge na Leza wabine, nka na mokyālailwe’mba: “Pandukaimo mudi abo, mwikale bapandukemo; e mwānenena Yehova; kadi kemukatenga ku kyakujidikwa; ke-ne-muntu ami nami nkemusepelela.” (2 Kodinda 6:17; Kusokwelwa 18:​4, 5) Lelo kuno kwitabijibwa na Tata wetu wamūlu, kwikuloedilwepo?

MWIMANINO PA MYANDA ITALA MAFETYI A MWAKA

16 Būmi bwa bwine-Leza bwitunyongololanga mu lupungu lwa kulemeka mafuku makatampe a bwine-ntanda. Kimfwa, Bible kalombwelepo difuku dine dyābutwilwe Yesu. Bamo bakanena’mba: ‘Nalanga Yesu wābutwilwe mu mafuku 25 a kweji wa 12!’ Kebikokejikapo, mwanda aye wāfwile mu buyo bwa mwaka wa 33 K.K. na myaka 33 ne kipindi. Kadi, mu kitatyi kya kubutulwa kwandi, bakumbi ba mikōko bādi “bashikilwa bufuku muntanda, balamapo luombe lwabo.” (Luka 2:⁠8) Mu ntanda ya Isalela, kumfulo kwa kweji wa 12, kwikalanga mashika makomo, kadi i buyo, mikōko yādi ifwaninwe kushityilwa mu bipombo bufuku bonso mwanda wa kwiilama ku munoko wa mvula. Kunena bubine, mafuku 25 a kweji wa 12 i difuku dyātungilwe na bene Loma dya kivulukilo kya kubutulwa kwa wabo leza: dyuba. Tutwa twa myaka kupwa kwa kwiya kwa Yesu pano pantanda, bakristu batupondo bātongele dino difuku mwanda wa kuvuluka kubutulwa kwa Yesu. Omwanda bakristu babine kebavulukangapo Noele nansha mafuku makwabo onso emanine pa nkulupilo ya mitōtelo ya bubela. Balamete enka kudi Yehova kasuku kandi, omwanda kebavulukangapo mafuku makatampe emanine pa kutumbija bantu babubi nansha mizo.

17 Bible imutele bivulukilo bibidi bya mafuku a kubutulwa kwa bantu babidi kete, abo bonso kebādipo bengidila Leza. (Ngalwilo 40:​20-22; Mateo 14:​6-11) Bisonekwa byokebitelelepo difuku dya kubutulwa kwa muntu mubwaninine Yesu Kristu, lelo tufwaninwe kuta mutyima ku mafuku a kubutulwa kwa bantu bakubulwa kubwaninina? (Musapudi 7:⁠1) Bine, bambutwile bakwakamwa Leza kebakelaijapo enka difuku dyapabula mwanda wa kulombola buswe ku babo bana. Mukristu umo mwana-mukaji wa myaka 13 wānene’mba: “Ami ne kyetu kisaka tudi na bintu bivule bya kwipwija nabyo mukose. . . . Ndamete bambutwile bami bininge, ne kitatyi kingipangulanga banuke bakwabo mwanda’ka nkilemekangapo mafuku a mafetyi, nebalondololanga’mba mfetanga difuku ne difuku.” Mukristu umo nkasampe wa myaka 17 wānene’mba: “Mu yetu njibo, twiabilanga byabuntu bitatyi bivule umbula bwa mwaka.” Nsangaji mikatampe itambanga ku kutambula kyabuntu kyokutelekopo mutyima.

18 Kudi difuku dimo difwaninwe kuvulukwa mwaka ne mwaka ku boba bakaminwe Leza umbūmi bwabo. I dya Kivulukilo kya Bidibwa bya Mfumwetu bya Kukyolwa, ditwanga pavule bu Kivulukilo kya Lufu lwa Kristu. Pamwanda utala kino kivulukilo, Yesu wāsoñenye balondi bandi’mba: “Longai kino ke kyakumvulukilapo.” (Luka 22:​19, 20; 1 Kodinda 11:​23-25) Pāteakenye Yesu bino bidibwa bya kukyolwa mu mafuku 14 a kweji wa Nisane, mwaka wa 33 K.K., wāingidije mukate wakubulwa kiyujo ne mvinyu ityila, byelekejo bya umbidi wandi wakubulwa bubi ne mashi andi mabwaninine. (Mateo 26:​26-29) Bino byelekejo bidibwanga ne kutomibwa na bakristu bashingwe-māni a mushipiditu sandu wa Leza. Badi mu kipwanino kipya ne kipwanino kya pa Bulopwe, kadi badi na lukulupilo lwa kukekala momwa mūlu. (Luka 12:32; 22:​20, 28-30; Loma 8:​16, 17; Kusokwelwa 14:​1-5) Inoko, boba batanwanga ku kyolwa kyenzankene na mafuku 14 a kweji wa Nisane mungya kalandadiye kakala ka Bayuda, bekalanga bamwenamo kamweno. Bebavulujanga buswe bwētulombwele Yehova Leza ne Yesu Kristu pa kwela kitapwa kya kinkūlwa kya pamwanda wa bubi bwetu kishitwila dishinda dya būmi bwanyeke ku bonso betabijibwe na Leza.​—⁠Mateo 20:28; Yoano 3:⁠16.

MINGILO NE KWIPWIJA MUKOSE

19 Bakristu babine bafwaninwe kwingila bininge mwanda wa kulondolola ku bisakibwa byabo. Kuvuija bino bintu kuletelanga mutwe wa kisaka nsangaji. (1 Tesalonika 4:​11, 12) Eyo, shi mwingilo wa mukristu keukwatañenepo na binena Bible, kino kikokeja kumujimijija nsangaji. Inoko kyaba kimo, kikalanga kikomo ku bakristu kutana mingilo ikwatañene na misoñanya ya mu Bible. Kimfwa, bengidi bavule bekalanga bebasoñanya bengidije budimbidimbi mu busunga. Ku mutamba mukwabo nao, kudi bene mingilo bekalanga betabija kulemeka mutyima wa mundamunda wa mwingidi wabo wakubulwa budimbidimbi, mwanda wa kutyina’mba bakajimija mwingidi obakulupile. Ino nansha kikekale muswelo’ka, kulupila’mba Leza ukeselanga bukomo bolonga mwanda wa kutana kaji kakukupa muswelo wa kwikala na mutyima wa mundamunda utōka.​—⁠2 Kodinda 4:⁠2.

20 Bitusakila Leza twikale na nsangaji, tufwaninwe kudingamanya bitatyi bya mingilo mikomo na bya kwisangaja ne bya kōlolokwa. (Mako 6:31; Musapudi 3:​12, 13) Ino ntanda ya Satana itumbijanga kwipwija mukose kubi-kubi. Ino pa kusangaja Leza, tufwaninwe kutonga mabuku otufwaninwe kutanga, myanda yotukokeja kuteja ku ladiyo, minjiki yotufwaninwe kwivwana, luja, ma filime, makayo, myanda ya ku televijo ne ma video otukabandila. Shi mazua otwādi tusenswe pakala keakwatañenepo na bidyumu bidi mu bisonekwa, kimfwa Kupituluka 18:​10-12, Mitōto 11:​5, ne Efisesa 5:​3-5, tukasangaja Yehova na kwilemununa, kadi ne batwe bene tukaloelelwa.

KULEMEKA BŪMI NE MASHI

21 Shi tusaka kutana nsangaji yabine, tufwaninwe kumona būmi bwa muntu bu bujila, pamo na mwibumwena Yehova. Kinenwa kyandi kitukankaja kwipaijana. (Mateo 19:​16-18) Bijila byāpele Leza bene Isalela bilombola’mba Aye umwene kana katyetye kakidi munda bu būmi buleme​—⁠ke kintupo kifwaninwe konakanya mhm. (Divilu 21:​22, 23) Omwanda ketufwaninwepo kumona būmi bu kintu kya mvubu mityetye, kwiela mu kutoma mfwanka, konakanya umbidi wetu na kwiponga dyamba nansha lutuku, nansha kuleka kupengakanya ngitu ku byaka. Kadi ketufwaninwepo kukuja mutwe mu bilongwa bitūla būmi bwetu mu kyaka, nansha kwipija mambo na kusūla bidyumu bitala pa bintu bileta lufu.​—⁠Kupituluka 22:⁠8.

22 Yehova wāsapwidile Noa ne kisaka kyandi’mba mashi i muya, nansha būmi. Omwanda Leza webakandile kudya mashi o-onso. (Ngalwilo 9:⁠3, 4) Batwe bonso byotudi ba ku lukunwa lwabo, kino kijila kitutalanga batwe bonso. Yehova wāsapwidile bene Isalela’mba mashi afwaninwe kumwangwa panshi, kadi muntu kādipo ufwaninwe kwiengidija ku kintu kyandi aye mwine nansha kimo. (Kupituluka 12:​15, 16) Kadi kino kijila kya Leza kitala pa mashi kyāpitulukilwe’mo kitatyi kyāpelwe bakristu ba mu myaka katwa imbajinji uno musoñanya’mba: “Mwilamei ku . . . mashi.” (Bilongwa 15:​28, 29) Pamwanda wa buleme bobalemekele bu-ujila bwa mashi, bantu ba Leza kebetabijangapo kwelwa mashi mu mijilo na bipompa, nansha shi bakwabo abebaningila’mba ye muswelo umo kete ukokeja kupandija būmi bwabo. Kudi malawa mavule a kupingakena pa mashi metabijibwe ku ba Tumoni twa Yehova ondapa byabinebine, kadi keatūlangapo bantu mu kyaka kya kwelwa mashi. Bakristu bayukile’mba enka mashi a Yesu āmwangikile ye ao kete apandija būmi. Kutūla lwitabijo mu ano mashi kwituletelanga kulekelwa bubi ne lukulupilo lwa būmi bwanyeke.​—⁠Efisesa 1:⁠7.

23 I kimweke patōka’mba, būmi bwa bwine-Leza bulombanga kulonga buninge. Bukokeja kukuletela kafutululo ku ba mu kyobe kisaka nansha ku balunda nobe. (Mateo 10:32-39; 1 Petelo 4:⁠4) Ino mpalo ya būmi bwa uno muswelo i mipite kulampe matompo onso. Bwitupanga mutyima wa mundamunda utōka tōo ne kipwano kilumbuluke na balunda netu batōtyi ba Yehova. (Mateo 19:​27, 29) Langapo ne mokekadila na būmi bwanyeke mu ntanda impya ya Leza yaboloke. (Isaya 65:​17, 18) Bine i kya nsangaji mikatampe kukokela ku madingi a Bible, ne kusangaja Yehova mutyima! (Nkindi 27:11) Bine, būmi bwa bwine-Leza buletanga nsangaji!​—⁠Mitōto 128:​1, 2.

[Bipangujo]

1. Mwanda’ka tukokeja kunena’mba dishinda dya Yehova diletanga būmi bwa nsangaji?

2. I muswelo’ka ukokeja bakristu kwikala na nsangaji nansha byobasusulwa kyaba kimo-kimo?

3. Mutōtelo wa Yehova ukokeja kwalamuna būmi bwa muntu muswelo’ka?

4. Mwanda’ka i kyakamweno kwilemununa mwanda wa kunangila mu mashinda a Leza?

5. I kika kinena Bible pamwanda utala bubela ne bwivi?

6. Kubulwa budimbidimbi na kwakamwa Leza kukokeja kuletela Yehova buleme muswelo’ka?

7. I bubi’ka budi mu makayo a kuta bubale?

8. I muswelo’ka wāshile Yesu kimfwa kilumbuluke kya buntu ne i muswelo’ka otukokeja kwikala na buntu?

9. I bubi’ka budi mu butondwe bwa mālwa?

10. (a) Mwanda waka bakristu kebatomangapo mfwanka? (b) I byabuyabuya’ka bilupuka ku kuleka bibidiji bya kwimuna bupika?

11. I kika kisakibwa mwanda wa busongi bwenu bwikale bwitabijibwe mungya bijila bya Leta, bwa buleme ne bwa kuladila nyeke?

12. I bipa’ka bibi-bibi bilupukanga ku busekese?

13. I myanda’ka mikwabo iletwanga na makoji, ne i kika kitengele boba bonso babusekese ne bampongoloki?

14. (a) I miswelo’ka imo-imo ya kutōta bankishi ifwaninwe kwilama’ko bene-Leza? (b) I bulombodi’ka buletelwe mu Yoano 17:14 ne mu Isaya 2:⁠4?

15. Babiloni Mukatakata i kika, ne i kika kifwaninwe kulonga befundi ba Bible bapya pa kutamba’mo?

16. Mwanda’ka bakristu babine kebalemekangapo Noele?

17. Mwanda’ka boba ba bwine-Leza kebaloñangapo masobo a mafuku obābutwilwe, ne mwanda’ka nansha byokidi namino bakristu bankasampe badi na nsangaji?

18. I kivulukilo’ka kimo kete kyāsoñenye Yesu balondi bandi kuvuluka, ne kituvulujanga kika?

19. I makambakano’ka atananga bakristu mu twaji?

20. Mwanda’ka tufwaninwe kutonga bya kwitupwija mukose?

21. I muswelo’ka ufwaninwe buleme bwetu butala pa būmi kwalamuna milangwe yetu pamwanda utala kupulumuna memi, bibidiji byetu ne mwiendelejo wetu?

22. (a) I muswelo’ka umwene Leza mashi ne muswelo wa kwiengidija? (b) I mashi a ani kete apandija būmi?

23. Lelo būmi bwa bwine-Leza bwituletelanga byabuyabuya’ka umbūmi?

[Kapango pa paje 125]

Kudingamanya mingilo ya kumushipiditu na bitatyi bya kukokolokwa kiletanga nsangaji yabinebine mu būmi bwa bwine-Leza

TOMPA BUYUKI BOBE

I buluji’ka bumo-bumo bulengeja būmi bwa bwine-Leza bwikale bwa nsangaji?

Būmi bwa bwine-Leza bukokeja kulomba kwilemununa mu bintu’ka?

Mwanda’ka ufwaninwe kwikala na būmi bwa bwine-Leza?

    Mabuku a mu Kiluba (1993-2025)
    Tamba
    Twela
    • Kiluba
    • Tumina
    • Byosaka
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Bijila bya Mwingidijijo
    • Bitala Myanda Mifyame
    • Mwa Kujadikila Myanda Mifyame
    • JW.ORG
    • Twela
    Tumina