Watchtower KIBĪKO PA ENTELENETE
Watchtower
KIBĪKO PA ENTELENETE
Kiluba
Ā
  • Ā
  • ā
  • Ē
  • ē
  • Ī
  • ī
  • Ō
  • ō
  • Ū
  • ū
  • Á
  • á
  • É
  • é
  • Ó
  • ó
  • Ñ
  • ñ
  • BIBLE
  • BILUPWILWE
  • KUPWILA
  • mwbr21 Kweji 11 p. 1-10
  • Myanda ya Kunyemena’ko ya Kabuku ka ku Kupwila Būmi ne Mwingilo

Pano i patupu video

Yō, bibakoma kupūtula video.

  • Myanda ya Kunyemena’ko ya Kabuku ka ku Kupwila Būmi ne Mwingilo
  • Myanda ya Kunyemena’ko ya Kabuku ka ku Kupwila Būmi ne Mwingilo—2021
  • Tumitwe twa Myanda
  • 1-7 KWEJI 11
  • 8-14 KWEJI 11
  • 15-21 KWEJI 11
  • 22-28 KWEJI 11
  • 29 KWEJI 11–5 KWEJI 12
  • 6-12 KWEJI 12
  • 13-19 KWEJI 12
  • 20-26 KWEJI 12
  • 27 KWEJI 12–2 KWEJI 1
Myanda ya Kunyemena’ko ya Kabuku ka ku Kupwila Būmi ne Mwingilo—2021
mwbr21 Kweji 11 p. 1-10

Myanda ya Kunyemena’ko ya Kabuku ka ku Kupwila Būmi ne Mwingilo

1-7 KWEJI 11

BYABULĒME BYA MU KINENWA KYA LEZA | YOSHUA 18-19

“Yehova Wāabenye Ntanda mu Muswelo Muyampe”

it-1-F p. 933 mus. 5

Mukalo

Mobimwekela kwabanya ntanda ku bisaka kwālongekele mu miswelo ibidi: kupityila ku bubale ne mungya bukata bwa kisaka. Padi bubale bwādi bulombola’enka ntanda ya kupyana kisaka ne kisaka na kulombola kutanwa kipindi ne kipindi kya ntanda ya bupyani bwakyo, kimfwa kungala, kunshi, kutunduka, nansha kushika, ku musanza nansha ku ntanda ya ngulu. Nansha nankyo Yehova yēwadi ukwata butyibi pa bubale, ne kino kyālengeje kuleke kwikala mukao ne lupotopoto mu bukata mwa bisaka byonso. (Nki 16:33) Leza wālongele namino mwanda wa bupyani bwa kisaka ne kisaka bukwatañane na bupolofeto bwa kubukomo bwa mushipiditu bwānenene mukulutuba Yakoba aye pa butanda bwa lufu, budi mu Ngalwilo 49:1-33.

it-1-F p. 1107 mus. 6

Bupyani

Matanda a Bupyani. Yehova yēwapyanikile bene Isalela bupyani, kadi yēwalombwele Mosesa mikalo ya ntanda (Umb 34:1-12; Yos 1:4) Bana ba Ngade, bana ba Lubeni, ne kipindi kya kisaka kya Manase bātambwile bupyani bwa ntanda yabo kupityila kudi Mosesa. (Umb 32:33; Yos 14:3) Bisaka bikwabo byātambwile bupyani bwabyo na bubale mu buludiki bwa Yoshua ne kitobo Eleaza. (Yos 14:1, 2) Kukwatañana na bupolofeto budi mu Ngalwilo 49:5, 7, kisaka kya Shimioni ne kya Levi kebyāpelwepo bupyani bwabyo pa bula. Ntanda yāpelwe kisaka kya Shimioni yādi ibadilwa mu ntanda ya mu (bibundi bīshityile) bya mu ntanda ya Yuda (Yos 19:1-9), ino kisaka kya Levi kyāpelwe bibundi 48 mu ntanda yonso ya Isalela, mwanda bene Levi bāpelwe mwingilo wa pabula wa ku kipandulwe, mwanda Yehova yēwadi bupyani bwabo. Bādi bāpebwa kipindi kya pa bipindi dikumi bu bupyani bwabo pa mwanda wa mingilo yobādi bengila. (Umb 18:20, 21; 35:6, 7) Bisaka byāpelwe bifuko pa kwikala mu matanda apēlwe bisaka byabo. Bisaka pa kwenda bivudila’ko bana nabo pa kupyana bupyani bwa bashabo ntanda nayo yeketaketa mu tubipindi tubipindi.

it-1-F p. 933 mus. 6

Mukalo

Bubale pa kupwa kulombola kipindi ne kipindi kya kisaka, byādi kebilombe muswelo wa bubidi wa mwa kutudila bukata bwa ntanda: ke bukata bwa kisaka kadi. “Mufwaninwe kwabanya ntanda’ya na bubale bu kintu kyenu mu bisaka byenu byonso. Ku kibumbo kikatampe mukavudija bupyani bwakyo, kadi ku kibumbo kityetye nakyo mukatyepeja bupyani bwakyo. Bupyani bwa muntu ne muntu bukekala kokwa kuponena bubale bwandi.” (Umb 33:54) Bubale shi bubaleta bulombodi butala bukata bwa ntanda ne pa kufudila’yo, bwādi bulondwa. Inoko buno bupyani bwādi bushintwa mungya bukata bwa kisaka. Kimfwa, pobāmwene amba ntanda ya kisaka kya Yuda imikata bininge bātyepeje bukata bwa’yo na kupa’ko kisaka kya Shimioni bipindi bimo bya ntanda.​—Yos 19:9.

Byabupeta bya ku Mushipiditu

it-1-F p. 934 mus. 1

Mukalo

Kukwatañana na mānga isambila pa kwa banibwa kwa ntanda ya kushika kwa Yodano ilombola’mba, mabubale mabajinji ātelwe ādi a kisaka kya Yuda (Yos 15:1-63), kya Yosefa (Efelaimi) (Yos 17:1-13), ne kipindi kya kisaka kya Manase bine byākashikete kushika kwa Yodano (Yos 17:1-13) mwanda mikalo ne bibundi bya bino bisaka byādi biyukane. Mwingilo wa kwabanya ntanda wāimene kitatyi kyātalukile nkambi ya Isalela mu Ngilengale kwenda ku Shilo. (Yos 14:6; 18:1) Ketuyukilepo bula bwa kitatyi kyāpityile’po, ino nansha nankyo Yoshua wātopekele bisaka bikwabo bisamba-bibidi mwanda byāikele kulejaleja kukakwata kipindi kya ntanda kyādi kikishele’ko. (Yos 18:2, 3) Bantu bamo baletanga mabubinga palapala pa kuno kulejaleja kwa bino bisaka, balañanga’mba i pa mwanda wa bitutwa bivule byobāselele pobānekenye bulwi ne pa kumona’mba balwana nabo bene Kenani kebādipo bakileta kyaka, padi yekyālenge bino bisaka bilejeleje kwenda kukakwata kipindi kya ntanda kyādi kikishele’ko. Pakwabo kadi kuno kulejaleja kwādi kwimanine pa kutyina kukolomona myanda na balwana bakomokomo bādi bashikete mu ano matanda obādi kebakwete. (Yos 13:1-7) Kadi mobimwekela bādi bayukile enka bipindi bya ntanda yēbapelwe ino bipindi bikwabo bya ntanda ya Mulao kebādipo bebiyukile senene.

8-14 KWEJI 11

BYABULĒME BYA MU KINENWA KYA LEZA | YOSHUA 20-22

“Ñeni Yotuboila ku Kubulwa Kwivwanija Myanda Senene”

w06 1/5 p. 5 mus. 3

Madingi a Mwa Kwisambila Pamo na Mwinē Pobe

Kwisambila pamo kwa binebine kukwashanga bantu baleke kwitupa ku mawi ne ku malangidija. Mu mānga ya Bene Isalela ba kala, kisaka kya Lubeni, kya Ngade, ne kipindi kya kisaka kya Manase, bādi kutunduka kwa Yodano, bāshimikile “madabahu makatakata pa kumona’o” pa Yodano. Bisaka bikwabo byālangidija kilongwa’kya muswelo ungi. Bisaka bya kushika pa kulanga amba banababo abaabuka Yodano ne kulonga kilongwa kya bupondo, ko kwilongolola bēlongolola kukalwa divita na bano ‘bantomboki.’ Ino kumeso kwa kushilula divita, bēbatumina mikendi kukesamba nabo. Bine, tuno to twādi tunangu! Pakufika batana’mba nanshi madabahu’a keādipo a kwela’po milambu nansha bitapwa bipelejibwe. Ino bisaka bya kutunduka byākwetwe’tu moyo amba padi mwenda mafuku bisaka bya kushika bikanena’mba: “Kemudipo ne kyepelo kya mudi Yehova.” Penepa ano madabahu ādi a kwibekadila bukamoni amba nabo i batōtyi ba Yehova. (Yoshua 22:10-29) Madabahu’a āinikilwe bu Kamoni, mobimwekela mwanda bwādi bukamoni bulombola amba kobadi Yehova i Leza wa bine.​—Yoshua 22:34.

w08-F 15/11 p. 18 mus. 5

“Tulondelondei Bintu Bileta Ndoe”

Bene Isalela bamo bāmwene amba badi na bubinga bwa patōkelela ne bāmwene’mba i biyampe kukebatamba mu kitumukila kutyina kwipaya bantu bavule. Pa kyaba kya kulonga bintu na kansotomokela, ino bisaka bya kushika kwa Yodano byātumine bantu mwanda wa kukesamba pamo na banababo. Kupwa bebepangula’mba: “I kika kyomwalongela kino kilongwa kya kubulwa kikōkeji kudi Leza wa Isalela, dyalelo’di mubaleka kulonda Yehova?” Nabubine kubāka kwāubākile bino bisaka kisōkelo kekwadipo kubulwa kikōkeji. Pa kupwa kulambikwa mambo, le bino bisaka byālongele’po namani? Le bātombokēle bano banababo bēbalambikile mambo ne kupela kwisamba nabo? Bisaka byālambikilwe mambo byālondolwele nabutukanye, ne kulombola patokelela’mba shi twaubākile kisōkelo i mwanda wa kwingidila Yehova. Malondololo abo ālengeje balame kipwano kyabo na Leza ne kuleka kumwanga mashi. Misambo ya butukanye yāpwijije myanda mu muswelo muyampe ne kwaluja ndoe.​—Yos. 22:13-34.

Byabupeta bya ku Mushipiditu

it-1-F p. 390 mus. 4

Kenani

Nansha shi bene Kenani bonso byokebāipailwepo mu matanda ānekenibwe, ne bamo byokebādipo bakōkela bupika inoko Bible ubingija’mba“Yehova wapa Isalela ntanda yonso yawatyipile kupa bakulutuba babo,” kadi webapa “kukōkolokwa ku mitamba yonso,” ne kadi “Kekudipo mulao nansha umo wakankelwe kufikidila mu milao yonso miyampe yalaile Yehova njibo ya Isalela; yonso yafikidile.” (Yos 21:43-45) Ku mitamba yonso kekwādipo walwana nabo nansha umo wēbazakeje ne kwibalengeja babulwe mutyima-ntenke. Leza wālaile kala’mba wādi wa kupanga bene Kenani “bityebitye” kutyina’mba banyema ba ntanda bakavula bukidibukidi ne ntanda yakekala ke masala. (Div 23:29, 30; Kup 7:22) Nansha bene Kenani byobādi na bya bulwi bikomo, mwine mubadilwa makalo a divita adi na bikwakwa bya byuma, ketubwanyapo kutopeka Yehova shi bene Isalela kebatambwilepo bipindi bimo bya ntanda na mwālaile’kyo Yehova. (Yos 17:16-18; Bat 4:13) Ino Bible ulombola’mba bene Isalela bākomenwe kutambula bipindi bimo bya ntanda yādi ibalailwe, mwanda bābudilwe kikōkeji.​—Umb 14:44, 45; Yos 7:1-12.

15-21 KWEJI 11

BYABULĒME BYA MU KINENWA KYA LEZA | YOSHUA 23-24

“Binenwa bya Mfulo bya Yoshua ku Muzo wa Isalela”

it-1-F p. 82

Kipwano

Bene Isalela pa kutwela mu ntanda ya Mulao, kokunena’mba Kenani bintu bya shinta. Pamo’nka na mwālaile’kyo Leza ku bakulutuba babo, Leza Mwine Lupusa Lonso wāpele bene Isalela lupusa lwa kupyana ntanda. Kebātwelele’mopo pamo bwa beni. Inoko Yehova wēbapeleje kupwana na mizo ingi keyādipo imutōta. (Div 23:31-33; 34:11-16) Bene Isalela bādi banenwe kukōkela bijila bya Leza ne bitungo byandi, ino kēbadipo banenwe kukōkela bijila bya mizo yobāpangile. (Lev 18:3, 4; 20:22-24) Kadi kebādipo bafwaninwe kwisonga na bantu ba ino mizo. Mwanda kino kyādi kya kwibalengeja bekale na bakaji bampikwa kutōta Leza, bisaka bya mpikwa kutōta Leza ne kwikala na bibidiji bya mitōtelo ya bubela bine byādi bya kwibalengeja baponene mu dikinga dya kuleka kutōta Leza.​—Kup 7:2-4; Div 34:16; Yos 23:12, 13.

w07 1/11 p. 26 mus. 19-20

Kinenwa kya Yehova Kifikidilanga Nyeke

19 Kunena na bubine, byotwimwena na meso etu bitutonona tunene’mba: “Nansha kintu kimo kine kyabulwa ku byonso bintu bilumbuluke byesambile Yehova Leza wenu pa mwanda wenu, mhm; byonsololo’tu byemufikidile, kadi nansha kimo kine kya byobya kyabudilwepo, mhm.” (Yoshua 23:14) Yehova unyongololanga, ulama, ne kukwatakanya bengidi bandi. Le ukokeja kutela’ko mulao wandi nansha umo utunyinye kufikidila pa kitatyi kyao kitungwe? Bine, kebikokejikapo. Nanshi i kipite buya tukulupile Kinenwa kya Leza mwanda i kya bine.

20 Le tunene bika pa būmi bwa kumeso? Yehova i munene amba bavule motudi bakokeja kukulupila kwikala na būmi pa ntanda ikalamunwa ke paladisa ya nsangaji. Batyetye kete bo bakulupile kukabikala na Kidishitu momwa mūlu. Eyo, nansha shi tudi na lukulupilo lwa kukekala kwepi, tudi na bubinga bwa kusumininwa pamo bwa Yoshua. Dyakadilwe kantu dino lukulupilo lwetu lukafikidila. Ebiya tukela meso kunyuma ne kutala milao yonso yalaile Yehova, ne kunena’mba: ‘Yonsololo’tu i mifikidile.’

Byabupeta bya ku Mushipiditu

w05 1/4 p. 32 mus. 1

Myanda Mikatampe ya mu Mukanda wa Yoshua

24:2​—Lelo Tela shandya Abalahama wādi mutōtyi wa bilezaleza? Dibajinji, Tela kādipo mutōtyi wa Yehova Leza. Bimweka bu wādi mutōtyi wa Sini, leza kweji​—wādi mutumbe mu Ulu. Kukwatañana na myanda ya kishi kya Bayuda, Tela wādi padi upunga ne bankishi. Inoko, Abalahama pa kufunduka mu Ulu mungya musoñanya wa Leza, Tela wāendele nandi ku Halane.​—Ngalwilo 11:31.

22-28 KWEJI 11

BYABULĒME BYA MU KINENWA KYA LEZA | BATYIBI 1-3

“Mānga ya Bukankamane Kadi Isangaja”

w04-F 15/3 p. 31 mus. 3

Ehuda Wānekenye Lupungu lwa Walwana

Shi Ehuda wābwenye kunekenya uno walwana, ke pa mwandapo wa bwino bwandi nansha kalengwa ka walwana nandi. Kufikidila kwa mpango ya Leza ke kwimaninangapo pa bwino ne bukomo budi na muntu. Shi Ehuda wānekenye i mwanda Yehova wādi umukwatakenye, kadi wālongele namino mwanda wa kufikidija kiswa-mutyima kyandi kya kukūla bantu bandi. Leza webāletele Ehuda, “Ponso padi pebaletela Yehova batyibi, [bantu bandi], Yehova wadi pamo na mutyibi.”​—Bat 2:18; 3:15.

w04-F 15/3 p. 30 mus. 1-3

Ehuda Wānekenye Lupungu lwa Walwana

Dibajinji Ehuda “wēpungila kipete” kipi kya bui kubidi mwanda wa kwisomeka’kyo mushi mwa bivwalwa byandi. Mobimwekela wādi uyukile amba basa kumubabata. Mungya buluji kipete kyādi kisomekwa ku kuboko kwa lunkuso, mwanda wa kuboko kwa lundyo kupelelwe mwa kusomwena’kyo. Ehuda byāadi wa kinkuso, wesomeka’kyo “munshi mwa bivwalwa byandi dya pa ditangatanga dya lundyo,” kwine kekwādipo padi balami ba mulopwe babwanya kuta’ko mutyima. Penepo aye pa kupita pampikwa makambakano “watūla mulambu kudi Engelone mulopwe wa Moabu.”​—Batyibi 3:16, 17.

Kemyanda yonsopo yāpityile mu kipango kya Engelone isambilwe’po. Ino Bible unena’tu amba: “Ehuda pa kupwa kutūla mulambu, wanena bantu badi baselele mulambu bende.” (Batyibi 3:18) Ehuda wātula mulambu, washindikila bantu bādi baselele mulambu kupwa wajokela kwa mulopwe. Mwanda waka bano bana-balume bājokele? Le bano bantu yebādi ba kumukinga ne kumukwasha ku mingilo, nansha padi bāile’tu mwanda wa kutula mulambu? Le webālekele bende mwanda wa kwibapandija, ne amba amone mwa kuvuijija mpango yandi? Nansha kwikale bubinga’ka, Ehuda wājokele na bukankamane bunka bwandi.

“[Ehuda] pa kupwa kufika pa bankishi basōnge pa Ngilengale, wajoka kanena’mba: ‘A mulopwe, ndi na musapu mufyame wa kukusapwila.’” Bisonekwa kebilombwelepo muswelo wāabwenye kukatwela mudi Engelone. Le balami kebādipo bamutele mutyima? Le bālangile amba mwine Isalela’tu umo kabwanyapo kuleta kyaka kudi mfumwabo? Le kwiya bunka kwa Ehuda kwebalengeje balange amba waiya kwaba bantu bandi? Nansha bikale namani, Ehuda wābwenye kwisamba na mulopwe pafula.​—Batyibi 3:19.

Byabupeta bya ku Mushipiditu

w05 1/3 p. 8 mus. 7

Myanda Mikatampe ya mu Mukanda wa Batyibi

2:10-12. Tufwaninwe kwikala na mpangiko ya kwifunda Bible kitatyi ne kitatyi kutyina twakavulaminwa ‘byabuntu bitulongele Yehova.’ (Mitōto 103:2) Bambutwile nabo bafwaninwe kukuna bubinebine bwa Kinenwa kya Leza mu mityima ya babo bana.​—Kupituluka 6:6-9.

29 KWEJI 11–5 KWEJI 12

BYABULĒME BYA MU KINENWA KYA LEZA | BATYIBI 4-5

“Yehova Wāingidije Bana-Bakaji Babidi pa Kukūla Bantu Bandi”

w15-F 1/8 p.12 mus. 6

“Naimene Pamo bwa Inabana mu Isalela”

Shisela! I dijina dyadi dituyula ne kuzakaja Isalela. Mutōtelo ne bibidiji bya bene Kenani byādi bimanine pa butapani, kulambula bana ne busekese bwa ku tempelo. Le būmi bwādi namani mu bwendeji bwa uno kalāla mwine Kenani ne kibumbo kyandi kya divita? Lwimbo lwa Debola lulombola’mba kwenda ñendo kekwādipo kupēla, kadi mu bibundi būmi bwākomene’ko. (Batyibi 5:6, 7) Tubwanya kumona mu ñeni mwifidile bene Isalela mu mityi ne mu mikuna. Kadi bādi na moyo wa kwenda ku madimi, kwikala mu bibundi byampikwa sankwa ne kwenda mu mashinda a mu ntanda kutyina bakebatamba ne kwibasela bana nansha kulala kubukomo na babo bakaji.

w15-F 1/8 p. 13 mus. 1

“Naimene Pamo bwa Inabana mu Isalela”

Bene Isalela bāsusukile mubula bwa myaka 20 kufika ne byāmwene Yehova amba bantu bandi ba mitwe myumu abaikala na mutyima wakushinta bya binebine, pamo’nka na mulombwela’kyo lwimbo lwa ku bukomo bwa mushipiditu lwāimbile ba Debola ne Balaka lwa amba, “kufika’nka ne byonaimene ami, Debola, Kufika’nka ne byonaimene pamo bwa inabana mu Isalela.” Ketuyukilepo shi Debola mukaja Lapidote wādi inabana mu buluji bwinebwine. Inoko kutelwa kwatelelwe pano bu inabana, i muneneno wa kyelekejo. Yehova ye wāpele Debola mwingilo wa kukinga muzo wandi pamo bwa inabana. Wāmunena ete Balaka muntu wa lwitabijo lukomo kadi mutyibi, ne kumunena akalwe na Shisela.​—Batyibi 4:3, 6, 7; 5:7.

w15-F 1/8 p. 15 mus. 1

“Naimene Pamo bwa Inabana mu Isalela”

Yaile wākwata mulangwe bukidibukidi. Wāadila Shisela pa kushikata. Shisela wālombola Yaile amba, shi kudi muntu wiya nkukimba, kokamulombola’mba ngidi’ko. Aye pa kusendalala Yaile wāmuputa bulangetyi kupwa Shisela wa mulomba mema, ino Yaile wāmupa mabele ādi mu mutyibi. Kepejije Shisela wāponena mutulo bukū. Yaile wāsela bingidilwa bibidi bivudile kwingidija bana-bakaji bashikatanga mu mapema, kikomo kya pema ne kitotwa. Wafwena kwadi bityebitye, pano kaeteakanya mwa kuvuijija butyibi bwa Yehova kadi mwingilo uleta luzakalo. Kutatana ne kwikaka’tu kutyetye kwādi kwakumutwala kumusala. Le Yaile wālangulukile pa bibi byonso byālongele uno muntu mu bula bwa myaka pa bantu ba Leza? Nansha wālangulukile pa dyese dyāadi nadyo dya kwikala ku mutamba wa Yehova? Bisonekwa kebinenenepo’po kintu. Kyotuyukile’tu i amba, Yaile wālongele’po kintu bukidibukidi. Wāipaya Shisela!​—Batyibi 4:18-21; 5:24-27

Byabupeta bya ku Mushipiditu

w05 1/3 p. 9 mus. 5

Myanda Mikatampe ya mu Mukanda wa Batyibi

5:20​—Le ñenyenye ya mūlu yālwidile Balake namani? Bible kanenepo’po shi kino kyādi kitala bukwashi bwa bamwikeulu, nansha bilomboji bya bintu bya mūlu byāmwenwe bu mijimu na bañeni ba Shisela, nansha bu lubuko lwa malumba a ñenyenye lobābepele Shisela. Ino na bubine, kuboko kwa Leza kwātengele pa uno mwanda.

6-12 KWEJI 12

BYABULĒME BYA MU KINENWA KYA LEZA | BATYIBI 6-7

“Enda na Bukomo Bodi Nabo’bo”

w02 1/3 p. 6-7

Nobe Ukokeja Kumwena mu Misoñanya ya Leza

Muntu wādi wilangila biyampe aye mwine, kadi wētūdile pa kyaba kyandi i Ngideoni, mutyibi Muhebelu wa pa kala. Kādipo usaka kwikala mwendeji wa Isalela. Ino pa kutongwa’ye pa uno mwingilo, wākokela milangwe pa kubulwa kufwaninwa kwandi. Ushintulula’mba: “Talapo bidi, difu dyetu i ditabuke bulanda muno mu Manase, ne ami mwine ne mutabuke butyetye mu njibo ya tata.”​—Batyibi 6:12-16.

w05-F 15/7 p. 16 mus. 3

“Kipete kya Yehova ne kya Ngideoni!”

Bene Midyana abashilula kuzakala! Mukitulumukila abaube nyā mwanda abaivwana lunwa lwa kuladika kwa milondo 300, kuvuma kwa masengo 300, lunwa lwa ñanji ya bana-balume 300. Bazakajibwe nakampata na lwanji lwa amba “Kipete kya Yehova ne kya Ngideoni!,” bene Midyana abaela ñanji yabo koku banyema lubilo. Abo pa kutuyuka abakomenwa kujingulula bantu ba ku wabo muntamba. Penepa bana-balume 300 abaimana muntu ne muntu pa kifuko kyandi, kadi Yehova walengeja balwana betape abo bene na bene. Kambi yonso ibapalakanibwa, bene Isalela abebalonda lubilo kufika ne byobaonakanya balwana bonso bene Midyana. Ntanda yakōkolokwa mwanda kebakidipo bebakoleja monka.​—Batyibi 7:19-25; 8:10-12, 28.

Byabupeta bya ku Mushipiditu

w05 1/3 p. 10 mus. 6

Myanda Mikatampe ya mu Mukanda wa Batyibi

6:25-27. Ngideoni wāikele na bunwa kutyina wa kakalabaja bitupu balwana nandi. Netu potusapula myanda miyampe, tufwaninwe kutadija kutyina twakafityija bakwetu mityima bya bituputupu na muneneno wetu.

13-19 KWEJI 12

BYABULĒME BYA MU KINENWA KYA LEZA | BATYIBI 8-9

“Kwityepeja I Kupite Buya Kwitatula”

w00-F 15/8 p. 25 mus. 3

Muswelo Omubwanya Kupwija Myanda

Ngideoni pāadi ulwa na bene Midyana wālombele bukwashi ku kisaka kya Efalaimi. Bulwi pa kupwa, bene Efelaimi batopeka bininge Ngideoni pa kine kya kebetyilepo ku meso kwa bulwi kushilula. Bible unena’mba “bamupotomeja bibibibi.” Ngideoni webalondolola’mba: “Le i bika byonalonga bipityile byenu? Mwene kukōkolola kwa Efelaimi i kutabuke buya mwangulo wa mañanza wa Abi-Ezele? I mu kuboko kwenu mwapēne Leza bamfumu ba Midyana, ba Olebe ne Zebe, penepa i bika byonalonga bipityile byenu?” (Batyibi 8:1-3) Kupityila ku binenwa bya tunangu kadi bitukija mutyima, byālengeje bino bisaka bileke kwilwa abyo bine na bine. Nabubine kisaka kya Efelaimi kyādi na mitatulo ne kwilangila kupitepite. Nansha nankyo kino kekyālengejepo Ngideoni aleke kulonga bintu bileta ndoe. Le tubulwe’po kumwiula na kuleta ndoe?

w17.01 p. 20 mus. 15

Kikikadile Butūkanye na Mvubu

15 Ngideoni i kimfwa kiyampe mpata kya butūkanye. Pāmupele Yehova mwingilo wa kupandija bene Isalela ku bene Midyana, wānenene amba: “Talapo bidi, difu dyetu i ditabuke bulanda muno mu Manase, ne ami mwine ne mutabuke butyetye mu njibo ya tata.” (Batyibi 6:15) Inoko Ngideoni wākulupile mudi Yehova ne kwitabija mwingilo’wa. Ebiya Ngideoni wākimbile kwivwanija bimusakila Yehova, ko kulomba, wāmulomba amukwashe. (Batyibi 6:36-40) Ngideoni wādi nkomokomo kadi mukankamane, ino kadi wādi ne na tunangu kadi mudyumuke. (Batyibi 6:11, 27) Mwenda mafuku bantu pobāsakile kumubikika bulopwe, wāpela. Aye pa kupwa kulonga byāmunenene Yehova, wājokela kwabo.​—Batyibi 8:22, 23, 29.

w08 1/2 p. 13 mus. 9

Nangai mu Mashinda a Yehova

9 Shi tusaka kupwana na Leza, tufwaninwe kwikala ba “bumvubumvu.” (1 Pet. 3:8; Mit. 138:6) Batyibi shapita 9 ulombola mvubu ya kwityepeja. Yotama mwana Ngideoni wānēne amba: “Pa kitatyi’kya mityi yaenda kushinga mulopwe māni, abikale ko idi.” Kwātelelwe umpafu, kikuyu ne muñanza. Ino mityi yādi ifunkila pa bantu ba bulēme bāpelele kubikadila balunda nabo Bene Isalela. Ino kimuna kya miba​—kingidijibwa’tu enka bu nkuni​—kyādi kifunkila pa bulopwe bwa Abimeleke wa mitatulo, ntapañani wādi usaka kubikala bakwabo. Nansha ‘byawābikele ke mulopwe wa Isalela myaka isatu,’ wāfwile’tu mubishimubishi. (Bat. 9:8-15, 22, 50-54) I kilumbuluke nakampata kwikala ‘bakwityepeja!’

Byabupeta bya ku Mushipiditu

it-1-F p. 784 mus. 5

Efoda

Nansha Ngideoni byāadi usaka kutumbija Yehova mwine wāpele Isalela bushindañani, ino efoda yawālongele “yaikala ke dikinga kudi Ngideoni ne ba mu njibo yandi,” mwanda bene Isalela bālongele nayo busekese bwa ku mushipiditu. (Bat 8:27) Bible kanenepo amba Ngideoni wātōtele’yo, ino aye i mutelwe mu bantu batelelwe na mutumibwa Polo bu ‘kibumbo kikatampe’ kya batumoni ba Yehova ba kikōkeji bāikele’ko kumeso kwa bwine Kidishitu.​—Bah 11:32; 12:1.

20-26 KWEJI 12

BYABULĒME BYA MU KINENWA KYA LEZA | BATYIBI 10-12

“Yefeta​—Muntu wa ku Mushipiditu”

w16.04 p. 5 mus. 9

Kikōkeji Kitwala ku Kwitabijibwa na Leza

9 Padi kimfwa kya Yosefa kyākweshe Yefeta. Ye uno wēfundile muswelo Yosefa waāfwidile banababo lusa nansha byobādi bamushikilwe. (Ngalwilo 37:4; 45:4, 5) Padi kulangulukila pa kino kimfwa ko kwākweshe Yefeta alonge bintu mu muswelo usangaja Yehova. Byālongele banababo byāsanshije bine Yefeta mutyima. Inoko kulwila dijina dya Yehova ne bantu bandi kwādi kwa mvubu kutabuka mwiimvwanino wa Yefeta. (Batyibi 11:9) Wādi usumininwe kukōkela Yehova. Pa kino Yehova wāesele Yefeta ne bene Isalela.—Bahebelu 11:32, 33.

it-2-F p. 1202 mus. 6

Yefeta

Yefeta mwana-mulume kanka, pampikwa ne kwija kwine walonga bintu na bukankamane. Wātuma mukendi kudi mulopwe wa bene Amone na kumutela’mba i walwana, mwanda wādi ukimba kwiya kutamba Isalela bulwi. Ebiya mulopwe wānena’mba Isalela wāyete ntanda ya bene Amone. (Bat 11:12, 13) Pa kino Yefeta kēlombwelepo’tu bu wa bulwi mukomokomo kete, ino wēlombwele bu muntu uyukile senene mānga yāmwadi mwikadile Yehova na bantu bandi. Wāpela kwitabija byānene bene Amone na kunena’mba, (1) Isalela kāyetepo ntanda ya bene Amone, bene Moabu ne bene Edoma (Bat 11:14-18; Kup 2:9, 19, 37; 2Bi 20:10, 11); (2) Ino ntanda yobādi bafwila keyādipo ku kumakasa bene Amone kitatyi kyāyete’yo Isalela ku makasa bene Amole, mwanda Leza wāpene Shihone mulopwe wa bene Amole mu kuboko kwa Isalela, kupwa Isalela wayata ntanda yonso ya bene Amole (3) Yefeta wāmwipangala’mba, pāyete Isalela ino ntanda pano kepadi myaka 300, mwanda waka kwāilepo nansha dimo kwibajokeja mu kine kitatyi’kya?​—Bat 11:19-27.

it-2-F p. 1202 mus. 7

Yefeta

Yefeta wātengele mwanda mwine mwine na kwisambila pa butōtyi na kunena’mba, Yehova Leza yewāpele Isalela ino ntanda. Pa buno bubinga Yefeta wānena’mba, ketukapānapo nansha kakipindi katyetye ka ntanda ku batōtyi ba bilezaleza. Wātelele Kemoshi bu ye leza wa bene Amone. Bamo balañanga’mba ke bubinepo. Ino nansha bene Amone byobādi batōta leza wabo Milekome, bene Moabu nabo batōta Kemoshi, kya kuyuka i amba ino mizo yonso yādi na baleza bavule. Kupityila ku bakaji beni, Solomoni wāselēle leza Kemoshi mu Isalela ne ku mutōta. (Bat 11:24; 1Ba 11:1, 7, 8, 33; 2Ba 23:13) Mungya befundi bamo ba Bible dijina “Kemoshi” dibwanya kushintulula bu “Mushindañani nansha wa Kunekenya,”. (tala dibuku Gesenius’s Hebrew and Chaldee Lexicon, dyalamwinwe na S. Tregelles, 1 901, p. 401.) Mobimwekela Yefeta wēsambīle pa uno leza mwanda bene Amone bādi bamwene amba, uno leza ubwanya ‘kunekenya’ nansha kwibaletela ‘bushindañani’ ne kwibapa ntanda.

Byabupeta bya ku Mushipiditu

it-2-F p. 1201

Yefeta

Yefeta Kādipo Mwana Kamabula. Inandya Yefeta wādi “mwana-mukaji ndumba,” ino kino kekishintululapo amba Yefeta wābutwidilwe mu bundumba nansha amba wādi mwana kamabula. Inandi wādi ndumba ku meso kwa kusongwa bu mukaji wa bubidi na Ngileade, pamo’nka na Lehaba wādi ndumba ino mwenda mafuku wasongwa na Salamona. (Bat 11:1; Yos 2:1; Mat 1:5) Kadi byānene bana babo na Yefeta ba mukaja Ngileade mubajinji bilombola’mba Yefeta kādipomwana kamabula na kumunena’ mba: Kusapo kupyana netu kintu nansha kimo. (Bat 11:2) Mwenda mafuku bana-balume ba Ngileade bamutūdile ke wabo muledi (bana babo na Yefeta bādi bamonwa bu bantu bamvubu). (Bat 11:11) Ne kadi wālambwile kya mulambu kisōkwe kudi Leza ku kipema. (Bat 11:30, 31) Shi Yefeta wādi mwana kamabula kādipo ubwanya kulonga bino bintu byonso’bi, mwanda Kijila kyādi kinena’mba: “Mwana ense wa kamabula kabwanyapo kutwela mu kipwilo kya Yehova. Nansha ke ku lukongo lwa dikumi, kekukekalapo nansha umo wa ku lutundu lwandi ubwanya kutwela mu kipwilo kya Yehova.”​—Kup 23:2.

27 KWEJI 12–2 KWEJI 1

BYABULĒME BYA MU KINENWA KYA LEZA | BATYIBI 13-14

“Ñeni Ibwanya Kuboila ba Mbutwile ku Kimfwa kya Manoa ne Wandi Mukaji”

w13 15/8 p. 16 mus. 1

Bambutwile—Fundijai Benu Bana Tamba pa Bwanuke

Tubandaulei bidi mwanda wa mwine Dani witwa bu Manoa, wāshikete mu kibundi kya Zola mu Isalela wa kala. Mwikeulu wa Yehova wālombwele mukaja Manoa ñumba’mba ukabutula mwana. (Bat. 13:2, 3) Manoa muntu wa kikōkeji ne wandi mukaji bāsangedile dino dyese. Inoko, badi balangalanga bininge. O mwanda Manoa wālombele’mba: “Mfumwami, nakwisashila, muntu wa Leza’wa o watumine aye monka ko tudi, etulombole kyo tukalonga kudi mwana ukabutulwa’wa.” (Bat. 13:8) Manoa ne wandi mukaji bādi balanga bininge pa mwa kulelela wabo mwana. Na bubine, bāfundije wabo mwana Samishoni bijila bya Leza, ne kadi bukomo bobālongele bwapele bipa biyampe. Bible unena’mba, “penepo mushipiditu wa Yehova waalula kumutununa [Samishoni].” Mfulo mfulō, Samishoni wāingila mingilo mivule ya kwakamwa, kimfwa bu mutyibi wa Isalela.​—Bat. 13:25; 14:5, 6; 15:14, 15.

w05-F 15/3 p. 25-26

Samishoni Wānekenye Kupityila ku Bukomo bwa Yehova!

Pādi penda patama Samishoni, “Yehova wadi umwesela.” (Batyibi 13:24) Difuku dimo Samishoni wanena ba shandi ne inandi amba: “Mu Timina mudi mwana-mukaji umo mwine Fidishitia wansangaja, nsaka munsongele’ye ke wami mukaji.” (Batyibi 14:2) Fwatakanya’po mobātulumukile. Pa kyaba kukūla Isalela ku balwana nandi, ino Samishoni kakimbe kusamba nabo kipwano kya busongi. Kusonga mukaji mu bukata mwa batōtyi ba bilezaleza kwādi kujulula Kijila kya Leza. (Divilu 34:11-16) Ino ba shandi ne inandi bamunena’mba: “Le kubwanyapo kusokola mwana-mukaji mu babutule bobe ne mu bantu betu bonso, le bikulomba enka wende kukasela mukaji mu bene Fidishitia ba kubulwa kutwejibwa kwisao?” Inoko Samishoni walondolola shandi amba: “Nsongele’ye mwanda aye ye umfwaninwe.”​—Batyibi 14:3.

Byabupeta bya ku Mushipiditu

w05-F 15/3 p. 26 mus. 1

Samishoni Wānekenye Kupityila ku Bukomo bwa Yehova!

Le mwana-mukaji mwine Fidishitia wādi “mufwaninwe mu meso” a Samishoni mu buluji’ka? Cyclopedia ya McClintock ne Strong inena’mba, ke mu bulujipo bwa amba wādi “muyampe mpala, ukoka, ukulula mutyima,” “ino i mu buluji bwa kufikidija mpango nansha kitungo kampanda.” Le i kitungo’ka? Batyibi 14:4 unena’mba, “mwanda Aye wadi ukimba mukenga wa kulwa na bene Fidishitia.” Kino kyo kitungo kine kyāsanshilwe Samishoni uno mwana-mukaji. Samishoni pa kutama, “mushipiditu wa Yehova washilula kumutonona,” nansha kumuludika alonge’po kintu. (Batyibi 13:25) Nanshi mushipiditu wa Yehova bo bukomo bwālengeje Samishoni akimbe kusonga uno mwana-mukaji, kintu kekyādipo kivudile kulongeka. Kadi mushipiditu o wamukweshe mu mwingilo wandi onso wa bu mutyibi mu Isalela. Le Samishoni wāfikīle pa kitungo kyāadi ukimba? Tutalei mwāmukwatakeninye Yehova.

    Mabuku a mu Kiluba (1993-2025)
    Tamba
    Twela
    • Kiluba
    • Tumina
    • Byosaka
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Bijila bya Mwingidijijo
    • Bitala Myanda Mifyame
    • Mwa Kujadikila Myanda Mifyame
    • JW.ORG
    • Twela
    Tumina