Myanda ya Kunyemena’ko ya Kabuku ka ku Kupwila Būmi ne Mwingilo
7-13 KWEJI 3
BYABULĒME BYA MU KINENWA KYA LEZA | 1 SAMWELE 12-13
“Mitatulo Ifikijanga Muntu ku Kufwa Bumvu”
Mitatulo Ifikijanga Muntu ku Kufwa Bumvu
17 Bilongwa bya Solo bimweka ku meso bitupu bu byendele’mo. Bantu ba Leza bāmwene amba “abakolejibwa,” “badi ne tusua,” penepa luzakalo lwēbakwata pa kyēbatene. (1 Samwele 13:6, 7) I bine, ke kibipo kukwata ñeni ya kulonga bintu shi mubatanwa mu ngikadilo imbi. Ino kokelwa’ko kino, Yehova utañanga mityima, umona kukanina kwetu kwa mundamunda. (1 Samwele 16:7) O mwanda wāmwene bintu kampanda byāfikije Solo ku kulonga uno muswelo nansha byokebilembelwepo mu Bible patōkelela. Kifwa, Yehova padi wāmwene amba kubulwa kitūkijetyima kwa Solo kwādi’tu kutamba ku kwitatula. Pakwabo Solo wākalabele amba aye—mulopwe mutuntulu wa Isalela enselele—kadipo ne kyailaijija mupolofeto mununu, ulonga bintu na lukoko! Mu bino byonso, Solo wāmwene amba kwija kwa Samwele bo bubinga bwa aye kulongela bintu monso mwasakila, ne kufutulula mbila yāmupelwe patōkelela. Ino byāfula kwepi? Samwele kātendelepo ñeni yākwete Solo. Ino wāmutopeka’mba: “Bulopwe bobe kebukaladilamopo, mhm; . . . mwanda abe kwalaminepo kyākusoñenye Yehova.” (1 Samwele 13:13, 14) Pano napo, mitatulo yāfikija muntu ku kufwa bumvu.
Yehova Umwene Kikōkeji Kyobe na Mvubu
8 Nsekununi ya mu Bible ya Mulopwe Solo ilombola patōka mvubu mikatampe ya kikōkeji. Solo wāshilwile bu muludiki mwityepeje kadi mutūkanye, ‘mutyetye mu meso andi.’ Ino mwenda myaka, mitatulo ne milangwe ya bubela yāshilula kuludika butyibi bwandi. (1 Samwele 10:21, 22; 15:17) Kyaba kimo, Solo wādi kaenda kukalwa na Bene Fidishitia. Samwele wāsapwila mulopwe amba ungilaija bidi ngiye kwela bitapwa kudi Yehova ne kuleta bulombodi bukwabo. Ino Samwele wāija kwiya mpika kitatyi kyādi kimutengelwe, bantu bāshilula kupalakana. Solo pa kumona nabya, “waela kyakwela kisōkwe.” Kino kyāfityije Yehova mutyima. Samwele pa kufika, mulopwe wāshilula kubingija kwandi kubulwa kikōkeji, amba mwanda abe Samwele wadi ubaije o mwanda nadi “neningija’tu ami mwine” kwela kyakwela kisokwe mwanda wa kutūkija Yehova mutyima. Ku meso a Mulopwe Solo, kulambula kitapwa’kya ko kwādi kwa mvubu mpata kupita’ko kukōkela bulombodi bwa kwilaija Samwele āye ele kitapwa. Samwele wāmunena’mba: “Abe ubalonga kya bulembakane; kwalaminepo kyakanwa kya Yehova Leza obe kyakusoñenye.” Kubulwa kukōkela Yehova ko kwāfikije Solo ku kujimija bulopwe.—1 Samwele 10:8; 13:5-13.
Byabupeta bya ku Mushipiditu
Le Ukalonda Buludiki Bwa Yehova Bwa Buswe?
15 Le bano bantu bādi balanga’mba kubikalwa na muntu bu mulopwe kwādi kuyampe mu muswelo kampanda, kukulupilwa kupita’ko Yehova? Shi ye mobādi balangila, nankyo na bubine bādi balonda bintu bya bitupubitupu! Ne kadi, bādi mu kyaka kya kulondalonda bya bubela bivule bya Satana. Bantu bebabikala bādi ba kwibakokela ku kutōta bankishi. Boba batōta bankishi beongolanga amba bintu bimweka na meso—baleza bapungwe na mityi ne mabwe—byo bya bine, bikulupilwa kupita’ko Yehova, Leza wampikwa kumweka, wāpangile bintu byonso. Inoko enka na mwālembele mutumibwa Polo, bankishi i “kintu kya bitupu.” (1 Kod. 8:4, Myanda Miyampe ku Bonso) Kebakokejapo kumona, kwimvwana, kunena, nansha kulonga kintu. Ukokeja kwibamona ne kwibatenga, ino shi kowibatōta, ubalondalonda bintu bya bitupubitupu—bya bubela bitwala’nka ku musala.—Mit. 115:4-8.
14-20 KWEJI 3
BYABULĒME BYA MU KINENWA KYA LEZA | 1 SAMWELE 14-15
“Kikōkeji I Kipite Buya Kitapwa”
Yehova Umwene Kikōkeji Kyobe na Mvubu
4 Yehova byadi Umpangi, aye udi kala na bintu byonso bya ku ngitu byotudi nabyo. Byobidi namino, lelo kudi kadi kintu kampanda kyotukokeja kumupa? Eyo, kudi kintu kilēme mpata kyotukokeja kumupa. Le i kika? Tukokeja kutana malondololo mu uno musoñanya unena’mba: “Wami mwana, wikale wañeni ne kusangaja mutyima wami, amba nondolole yewa umpunika.” (Nkindi 27:11) Tukokeja kupa Leza kikōkeji kyetu. Nansha byotudi na ngikadilo ne bibidiji palapala, ino shi tukōkele, nankyo umo ne umo wa motudi ukokeja kutuluja Satana Dyabola wābepele na nshikani yonso amba bantu kebabwanyapo kukōkela Leza shi abatanwa na matompo. Bine dino i dyese ne dyese’po!
it-2-F p. 429 mus. 1
Kikōkeji
I kutupu kintu kibwanya kupingakanibwa na kikōkeji, mwanda kwampikwa kikōkeji ketubwanyapo kwitabijibwa na Leza. O mwanda Samwele wālombwele Mulopwe Solo amba: “Lelo Yehova usangelanga bininge byamulambu bisōkwe ne bitapwa kupita’ko kukōkela [mungya shamaʽʹ] diwi dya Yehova? Tala! Kukōkela [kishima pa kishima, kuteja] i kupite buya kitapwa, kadi kuta mutyima i kutabuke māni a mikōko milume.” (1Sa 15:22) Kuleka kukōkela i kupela binena Yehova, kokunena’mba kuleka mukulupila ne kuleka kwitabija kinenwa kya kyandi ne kwine kokitambile. Muntu upela kukōkela udi pamo bwa muntu ubuka lubuko ne kutōta bilezaleza. (1Sa 15:23; dingakanya na Lo 6:16.) kwitabija kulonga kintu kyobakulombele kulonga ino kwikilonga mpika, i kubulwa kikulupiji nansha bulēme kudi muntu wa kunena kulonga kintu’kya. (Mat 21:28-32) Bantu bamo bemwekejanga bubatejanga bubine bwa mu kinenwa kya Leza ne kwibusangela, ino kulonga byobya byaebalomba mpika, beongolanga abo bene na milangwe ya bubela kadi kebeselwangapo nandi. (Yak 1:22-25) Yesu wānene boba balonga bintu byobebanene kulonga ino bebilonga mu muswelo mubi ne na kukanina kubi kwa mutyima amba, kebakatwelapo mu Bulopwe bwandi kadi ukebonakanya lonso.—Mat 7:15-23.
Byabupeta bya ku Mushipiditu
it-1-F p. 598
Lusa
Kwivwanina bantu lusa mwanda abetuningila, ino kebikwatañepo na kiswa-mutyima kya Leza kubwanya kwitulengeja tulonge bubi bukatampe. Kino i kimweke kubyātene Mulopwe Solo. Kitatyi po kyābwene kya kufikija butyibi bwa Leza bwa konokanya bene Amaleke, muzo mubajinji kutamba bene Isalela bulwi pobādi bakitambatamba mu Edipito. Solo wāsoñanibwe kuleka kwibakwatyilwa lusa. Ino aye pakuningilwa na bantu wapela kulonda byonso byāmusoñenye Yehova. Penepa Yehova nandi wamupela bu mulopwe. (1Sa 15:2-24) Shi tulamate Yehova ne kulonga bintu mwasakila tulombolanga amba tufwijanga’ko pa boloke bwandi ne kadi ketukaponenapo mu kilubo na kyaponene’mo Solo. Ne ku mfulo Yehova uketwitabija bu bengidi bandi.
21-27 KWEJI 3
BYABULĒME BYA MU KINENWA KYA LEZA | 1 SAMWELE 16-17
“Bulwi i bwa Yehova”
wp16-F.5 p. 11 mus. 2-3
“Bulwi i bwa Yehova”
Davida wākulupije Solo na kumulombola mwaānekeninye ntambo ne uluse. Le Davida wādi witendela? keamopo. Davida wādi uyukile mwine wāmukweshe anekenye buno bulwi. Wānene amba: “Yehova mwine waunkūdile mu māla a ntambo ne a uluse, ye aye usa kunkūla ku kuboko kwa uno mwine Fidishitia.” Solo wamutentulula amba: “Enda, Yehova ekale nobe.”—1 Samwele 17:37.
Le usakanga kwikala na lwitabijo na lwa Davida? Yuka’mba lwitabijo lwa lwandi kelwadipo lwimanine pa muswelo waādi ulanga nansha pa mwivwanino wandi. Wādi na lwitabijo mudi Leza mwanda wādi mumuyuke biyampe ne kwimwena bintu byakadi mumulongele. Wādi uyukile amba Yehova i Umpadiji ne Ufikidijanga nyeke milao yandi. Shi tusaka kwikala na lwitabijo na lwa Davida, tufwaninwe kwifunda myanda ya Leza isonokelwe mu Bible. Shi twiendeja mungya byobya byotwifunda, nabya lwitabijo lwetu nalo lukakomena’ko.—Bahebelu 11:1.
wp16-F.5 p. 11-12
“Bulwi i bwa Yehova”
Pano tumonei mukomene lwitabijo lwa Davida ku malondololo andi. Mona mu ñeni nkasampe Davida wimene kumeso a Ngodiata koku umunena amba: “Abe wiyanga kulwa nami na kipete ne mukobe ne musungu, ino ami ngiyanga kulwa nobe mu dijina dya Yehova wa bibumbo, Leza wa mulongo wa bulwi wa Isalela, mwine owakolomona.” Davida wādi uyukile’mba bukomo bwa muntu ne byabulwi byandi kebidipo na bukomo kumeso a Leza. Ngodiata wāfutulwile Yehova Leza, Yehova nandi walonga’po kintu. Enka na mwanene’kyo Davida, “bulwi i bwa Yehova.”—1 Samwele 17:45-47.
Davida wādi umwene biyampe kupuñama kwa Ngodiata ne byabulwi byandi. Nansha nankyo bino bintu kebyāmuzakejepo. Kazakelepo na mwazakedile Solo ne basola bandi. Davida kedingakenyepo aye mwine na Ngodiata ino wāmudingakenye na Yehova. Pa mwanda wa bula bwandi bwa (ma metele 2.9), Ngodiata wādi mutādile bantu bakwabo, ino wādi mutyetyetyetye shi tumudingakanye na Mfumu wa dyulu ne ntanda. Na bubine pamo’nka na muntu ense, Ngodiata wādi pamo’nka bwa kakīshi katengele kuvingakanibwa na Yehova!
wp16-F.5 p. 12 mus. 4
“Bulwi i bwa Yehova”
Dyalelo bengidi ba Leza kebakilungapo divita na pa kala. (Mateo 26:52) Ino nansha nankyo tusakilwa kwiula lwitabijo lwa Davida. Pamo bwa aye tufwaninwe kumona Yehova bu muntu udi’ko binebine, ufwaninwe kwingidilwa ne kwakamwa. Kitatyi kimo tubwanya kwimona amba makambakano abetupite’byo kipimo, ino i matyetye bininge shi twiadingakanye na bukomo bwa Yehova kebudi mpwilo. Shi tutonge Yehova bu Leza wetu ne kumukulupila pamo bwa Davida, nabya i kutupu makambakano nansha myanda iketuzakaja. I kutupu kintu nansha kimo kibwanya kukalakanya bukomo bwa Yehova!
Byabupeta bya ku Mushipiditu
it-2-F p. 905-906
Solo
Kitatyi kyāshingilwe Davida māni mwanda wa kukekala bu mulopwe pa Isalela kyo kitatyi kyātalukile mushipiditu wa Yehova padi Solo. Tamba penepa “mushipiditu mubi utamba kudi Yehova wamuzakaja.” Yehova pa kutalula mushipiditu wandi padi Solo, udi pamo bwa aye walengeje mushipiditu mubi utwele mwadi, kino kyamuvutakenya ndoe ya mutyima, mwiivwanino, milangwe yandi ne kwanza kulonga bintu mu muswelo mubi. Solo pa kupela kukōkela Yehova wāikala na kunina kubi mu mutyima ne mu ñeni, ponka’pa mushipiditu wa Leza waleka ku mukinga ne ku mupa bukomo. Nanshi Yehova pa kuleka “mushipiditu mubi” upingakane mushipiditu wandi mudi Solo ne kumuzakaja, bidi pamo bwa “mushipiditu mubi utamba kudi Yehova,” enka na mwānenene’kyo Bengidi ba Solo amba i “mushipiditu mubi utamba kudi Leza.” Kine kyālengeje mwingidi wandi umo amunene akimbe muntu wa kumombela lunsense. Penepo Solo walombeja bamuletele Davida mu kipango kyandi mwanda wa kumombela, kine kyadi kyādi kya kumutalaja padi muvutakanibwe na “mushipiditu mubi.”—1 Samwele 16:14-23; 17:15.
28 KWEJI 3–3 KWEJI 4
BYABULĒME BYA MU KINENWA KYA LEZA | 1 SAMWELE 18-19
“Ikala Nyeke Mwityepeje shi Ubabwanya Kulonga Kintu”
Wiubije mu Mushipiditu wa Leza Pashinta Bintu Umbūmi
4 Ne kwija mpika uno nkasampe mukumbi wātumba mu muzo onso. Wāitwa kukengidila mulopwe ne kumombela minjiki. Kupwa wāipaya Ngodiata kalala ka mavita, kampangala mukalabale wādi utyinwa ne na basola ba myaka na myaka mu Isalela. Ino Davida pa kutangidila bana-balume ba bulwi, wātyumuna bene Fidishitia. Bantu bāmuswa mpata. Bābunda ne lwimbo lwa kumutumbija. Mafuku kunyuma, mudingidi umo wa Mulopwe Solo wātelele nsongwalume Davida amba “uyukidije kōmba biyampe” lunsense, ino wābweja’ko ne kubweja amba “i kalāla kakomokomo, muntu wa bulwi ne ñeni ya kwisamba, [kadi] mulumbuluke.”—1 Samwele 16:18; 17:23, 24, 45-51; 18:5-7.
Mona Kwishila Kudi pa Bukata bwa Bantu
6 Bantu bamo betatulanga pa mwanda wa buya bwa mpala, kutumba, kwikala na bwino mu buimba, kwikala nkomonkomo, nansha pa mwanda wa kutendelwa na bantu. Davida wādi na bino bintu byonso’bi, nansha nankyo wādi nyeke mwityepeje mu būmi bwandi bonso. Kimfwa, Davida pa kwipaya Ngodiata, Mulopwe Solo wāmunenene asonge wandi mwana. Ino Davida wāmulondolola’mba: “Lelo ne ani, ne bumi bwami i bwa ka, nansha difu dya tata mu Isalela, amba ngikale muko wa mulopwe, a?” (1 Samwele 18:18) Le i bika byākweshe Davida ekale nyeke mwityepeje? Wādi uyukile amba wādi na ino ngikadila, bwino, ne madyese pa mwanda wa kwityepeja kwa Leza ne kumuta mutyima. (Ñimbo ya Mitōto 113:5-8) Davida wādi ujingulwile amba bintu byonso biyampe byaādi nabyo byātambile kudi Yehova.—Dingakanya na 1 Kodinda 4:7.
7 Pamo bwa Davida, bantu ba Yehova dyalelo baloñanga bukomo mwanda wa kwikala betyepeje. Tuteñwanga mpata ku mutyima pa kuyuka’mba Yehova, Mwine wa Mūlu Mwine nandi i mwityepeje. (Ñimbo ya Mitōto 18:35) Tufwaninwe kwingidija bino binenwa bya amba: “Vwalai kisanso kya mutyima wa lusalusa, kanye, kwityepeja, kutalala, ne kitūkijetyima.” (Kolose 3:12) Kadi tuyukile amba buswe “kebwianyangapo, kebwitatulangapo.” (1 Kodinda 13:4) Shi bantu bakwabo betumona’mba twi betyepeje, nabya nabo babwanya kwikala na mutyima wa kuyuka Yehova. Pamo’nka na mubwanya kukokelwa mulume wampikwa kwitabija kudi Yehova kupityila ku mwikadilo muyampe wa wandi mukaji mwine Kidishitu, mo monka ne bantu nabo babwanya kukokelwa kudi Yehova kupityila ku kwityepeja kwa bengidi bandi.—1 Petelo 3:1.
Byabupeta bya ku Mushipiditu
it-2-F p. 671-672
Mupolofeto
Nansha bapolofeto byobādi baludikwa na mushipiditu wa Yehova, ino kekunenapo amba byonso byobādi besamba byādi biletwa enka na mushipiditu. Ino mushipiditu wa Leza owādi, ‘wiya pobadi’ pa kitatyi kifwaninwe, mwanda wa kwibasokwela musapu wa kusapwila bantu. (Ezk 11:4, 5; Mik 3:8) Kino kyo kyādi kibapa bukomo bwa kwisamba bupolofeto. (1Sa 10:10; Yel 20:9; Amo 3:8) Nansha byobādi balonga bintu enka na bilonganga bantu bonso, inoko mushipiditu o wādi wibapa bukomo bwa kwisamba, kulanga ne kulonga bintu bishile na bilonganga bantu bakwabo. Nanshi kino padi kyokyādi kilengeja muntu ‘eendeje pamo bwa umo wa mu bapolofeto’. (1Sa 10:6-11; 19:20-24; Yel 29:24-32; dingakanya na Bil 2:4, 12-17; 6:15; 7:55.) Bukankamane ne bupyasakane bwabo mu mingilo yabo ya bu mupolofeto bwādi bubwanya kwibalengeja beendeje mu muswelo obādi bamonwa na bantu bakwabo bu mwishile na mobekadilanga mafuku onso. Enka na mwapityile mupolofeto umo bakatampe ba basola mwanda wa kukashinga Yehu māni. Bano bakatampe ba basolo pa kujingulula’mba uno muntu wadi mupolofeto baitabija musapu wandi na kusumininwa. (2 Ba 9:1-13; dingakanya na Bil 26:24, 25.) Solo paādi upangapanga Davida, nandi ‘weēndeje pamo mupolofeto,’ wavula bivwalwa byandi ne kulāla “mutaka difuku dyonso’dya ne bufuku bonso’bwa,” kufika’nka ne byanyemene Davida. (1Sa 19:18–20:1) Inoko Bible kanenangapo amba bapolofeto bādi bavudile kwenda mutaka. Mu myanda mikwabo ibidi mwisambile Bible pa bapolofeto baēndele mutaka, i mwanda wa kuvuija ne kwimanina mingilo kampanda itala bupolofeto bwabo. (Isa 20:2-4; Mik 1:8-11) I kutupu bubinga bulombola kine kyaikadile Solo mutaka—pad i mwanda wa kumumwekeja bu muntu wa munshi, ne kumuvudija bivwalwa byandi bya bulopwe, pa kwabo padi i mwanda wa kumumwekeja bu wampikwa bukomo shi tumudingakanye na bukomo ne lupusa lwa Yehova lwa kuludika, nansha padi i pa bubinga kampanda bwampikwa kuyukana.
4-10 KWEJI 4
BYABULĒME BYA MU KINENWA KYA LEZA | 1 SAMWELE 20-22
“Mwa Kwikadila Mulunda Muyampe”
Tuningijei Kipwano Kyetu Kumeso kwa Mfulo Kufika
18 Dyalelo nadyo, batutu ne bakaka balwanga na makambakano meshileshile. Kimfwa, bavule basusukanga na bimpengele bya kipangila ne bimpengele bikolomonwa na bantu. Shi kino kibalongeka, bamo mu bukata mwetu babwanya kutundaila bano balunda ku mobo abo. Bakwabo nabo babwanya kwibakwasha na lupeto. Inoko batwe bonso tubwanya kulomba Yehova akwashe batutu ne bakaka. Shi tubayuka’mba tutu nansha kaka i mutyumukwe mutyima, padi tubwanya kukomenwa kya kunena nansha kya kulonga. Inoko batwe bonso tufwaninwe kukwasha’ko. Kimfwa, tubwanya kwitūdila’ko kitatyi kya kupityija nandi pamo. Tubwanya kumuteja senene paesamba. Kadi tubwanya kumusenga na kisonekwa kyotusenswe. (Isa. 50:4) Kintu kya mvubu mpata i kwikala na balunda nobe kitatyi kyobadi nobe buya.—Tanga Nkindi 17:17.
Nangai mu Mashinda a Yehova
7 Leza usakanga twikale balunda bakulupilwa bine. (Nk. 17:17) Yonafane mwana Mulopwe Solo, wāpwene na Davida. Yonafane pa kwivwana’mba Davida waipaya Ngodiata, ‘muya wa Yonafane wākutyilwe ku muya wa Davida, kabidi Yonafane wāmusanshilwe’tu bwa muya wandi.’ (1 Sam. 18:1, 3) Yonafane wādyumwine Davida nansha ke kitatyi kyādi Solo usaka kumwipaya. Kupwa Davida pa kunyema, Yonafane wakāmutēne ne kusamba bāsamba nandi kipwano. Kunenena Davida kumeso a Solo kwāswile kwipaija Yonafane, ino bano balunda babidi bētēne monka ne kusamba bulunda dikwabo. (1 Sam. 20:24-41) Pobētēne dya mfulo, Yonafane wākankamika kuboko kwa Davida “mudi Leza.”—1 Sam. 23:16-18.
Mwa Kulamina Bulunda mu Ntanda Yampikwa’mo Buswe
11 Ikala wa bine. Solomone wāandikile amba: “Mulunda usanswanga mafuku onso nyeke, mukimonya-malwa wilombola bu-mwanabo.” (Nk. 17:17) Solomone pa kwandika bino binenwa, wādi ulanga bulunda bwāsambile shandi Davida na Yonafane. (1 Sam. 18:1) Mulopwe Solo wādi usaka wandi mwana Yonafane apyane bulopwe bwa Isalela. Ino Yonafane wāitabije kutongwa kwa Davida na Yehova pa buno bulopwe. Yonafane kādipo bwa Solo wāivwanine Davida mukao. Kādipo na manimani pa mitendelo yātendelwe Davida, nansha kwitabija lunsamfwakanwa lwa Solo padi Davida. (1 Sam. 20:24-34) Lelo tudi bwa Yonafane? Shi balunda netu abapebwa madyese, le tusangalanga? Le shi abatanwa na makambakano, twi baseñanga ne kwibakankamika? Shi tubaimvwana bababa mulunda, le twitabijanga’byo bukidibukidi? Nansha tulwilanga mulunda netu na kikōkeji pamo bwa Yonafane?
Byabupeta bya ku Mushipiditu
Myanda Mikatampe ya mu Mukanda Umbajinji wa Samwele
21:12, 13. Yehova usaka twingidije nangu yetu ne manwa etu mwanda wa kulwa na bikoleja bitutana mu būmi. I mwitupe Kinenwa kyandi kya ku bukomo bwa mushipiditu kitupa budyumuku, buyuki, ne bukomo bwa kulanga. (Nkindi 1:4) Kadi tudi ne na bukwashi bwa bakulumpe bene Kidishitu batongwe.
18-24 KWEJI 4
BYABULĒME BYA MU KINENWA KYA LEZA | 1 SAMWELE 23-24
“Nkungila Yehova na Kitukijetyima”
Wiubije mu Mushipiditu wa Leza Pashinta Bintu Umbūmi
8 Ino Davida wāpela kusanshija Solo. Wālombola lwitabijo ne kitūkijetyima, wāshiya myanda’ya mu makasa a Yehova. Kupwa, mulopwe wātamba mu muta, ebiya Davida kāmwela mabila amba: “Yehova atyibe padi abe ne ami, kadi Yehova ukandubwila kinongo kodi; ino kuboko kwami kekukekalapo padi abe.” (1 Samwele 24:12) Davida wādi uyukile amba Solo i mulube, ino kalubwilepo kinongo; kadi kānenenepo Solo bibi nansha kumushinika bishima kufula. Mu byaba bikwabo bivulevule, Davida wādi wikaka kupwija aye mwine myanda. Ino wākulupile enka mudi Yehova amba ye aye wa kolola bintu byonso.—1 Samwele 25:32-34; 26:10, 11.
w04-F1/6 p. 22-23
Lelo Ulekanga Ngikadilo Yodi’mo Iludike Būmi Bobe?
Ñeni ya busatu i ya amba: Pa kyaba kya kwingidija bubinga bwampikwa kukwatañana na bisonekwa mwanda wa kushinta ngikadilo yotudi’mo, ino tufwaninwe kukungila Yehova. Mwana bwanga Yakoba wālembele amba: “Ino lekai kūminina kuvuye mwingilo wako, amba mwikale babwane kadi bakunkane mu byonso, ne kubulwa kintu nansha kimo kine mpika.” (Yakoba 1:4) Kūminina kufwaninwe ‘kuvuija mwingilo wako’ na kuleka makambakano avuije mwingilo wao pa kyaba kya kulonga bintu kebikwatañenepo na bisonekwa mwanda wa kukimba kwiapwija. Kitatyi kyotutompibwa lwitabijo lwetu lukomenanga’ko ne bukomo bwalo bumwekanga patōkelela. Yosefa ne Davida bālombwele kuno kūminina. Kebālongelepo bintu bifityija Yehova mutyima mwanda wa kupwija makambakano. Ino bālongele byobabwanya kulonga mungya ngikadilo yobādi’mo. Bākungile Yehova nandi webesela madyese mavule! Yehova wēbengidije mwanda wa kukūla bantu bandi.—Ngalwilo 41:39-41; 45:5; 2 Samwele 5:4, 5
Batwe netu tubwanya kulwa na makambakano abwanya kwitulengeja tulonge bintu kebikwatañenepo na bisonekwa. Kimfwa le wimutyumukwe mutyima mwanda kwatene muntu wa kwisonga nandi ukusangaja? Shi i amo epuka matompo o-onso akulengeja uleke kukōkela musoñanya wa Yehova wa kwisonga “enka mudi Mfumwetu.” (1 Bene Kodinda 7:39) Le mulwanga na makambakano mu busongi bwenu? Nabya kemwakalekai mushipiditu wa ino ntanda wimulengeje mwisansanye nansha kwilubula, ino longai bukomo bwa kupwija’o. (Malaki 2:16; Bene Efisesa 5:21-33) Le wikondanga na makambakano a mwa kukwatakenya kisaka pa mwanda wa kusakana kwa misokwe? Mu kukungila Yehova mubadilwa kuleka kwingila mingilo yampikwa kukwatañana na bijila mwanda wa kusokola lupeto. (Ñimbo ya Mitōto 37:25; Bahebelu 13:18) Batwe bonso kitatyi kyotutanwa mu ngikadilo mikomo, tufwaninwe kulonga bukomo bwa kukungila Yehova ne shi tulonge namino uketwesela. Enka na motulongelanga kala, tusumininwei kukungila Yehova mwine usa kutalula’ko makambakano etu lonso.—Mika 7:7
Byabupeta bya ku Mushipiditu
Kokaleka Kintu Nansha Kimo Kikubudije Mpalo
11 Shi tulonga bukomo bwa kwikala na buswe bwa binebine ne kanye, nabya ketukekalapo na mukao. Kinenwa kya Leza kinena’mba: “Buswe budi na kitūkijetyima ne kanye. Buswe kebudipo na mukao.” (1 Kodinda 13:4) Pa kukomena mukao uleke kwitutādila, tufwaninwe kulonga bukomo bwa kumona bintu na mwibimwena Yehova. Tufwaninwe kumona batutu ne bakaka pamo bwa bipindi bya ku umbidi umo onka, ke kipwilo kadi. Bible unena’mba: “Shi kya ku ngitu kimo kitumbijibwe ntumbo, bya ku ngitu byonso bisangalanga pamo nakyo.” (1 Kodinda 12:16-18, 26) Shi mwanetu walongelwa kintu kiyampe, nabya tukasangala nandi pamo, ino kwampikwa kumukwatyilwa mukao. Langulukila pa kimfwa kiyampe kya Yonafane mwanā Mulopwe Solo. Yonafane kākwetwepo mukao pātongelwe Davida kwikala bu mulopwe pa kyaba kya aye. Wākankamikile’nka ne Davida ne kumukwatakanya. (1 Samwele 23:16-18) Lelo ubulwe’po kwikala na buswe ne kanye pamo bwa Yonafane?
25 KWEJI 4–1 KWEJI 5
BYABULĒME BYA MU KINENWA KYA LEZA | 1 SAMWELE 25-26
“Kulonga Bintu na Kansontomokela”
Wālongele bya Ñeni
10 Le bano bashidika bankanka, bāikele na bano bakumbi namani? Kyādi kipēla kobadi kwibadīla mikōko kitatyi kyonso kyobasaka, inoko kebālongelepo namino. Abo bālamine mikōko ya Nabalu ne bengidi bandi bene. (Tanga 1 Samwele 25:15, 16.) Mikōko ne bakumbi bādi batanwa na byaka bikatampe. Banyema ba budyani bāvudīle’ko, kadi byokwādi kubwipi na mikalo ya kunshi kwa Isalela, kwādi kwiya bibumbo byeni bya bantapañani ne bangivi kyaba ne kyaba.
11 Bine kudisha bano bana-balume bonso mu ntanda mutuputupu wādi mwingilo mukomo. O mwanda difuku dimo Davida wātumine mikendi dikumi kudi Nabalu kukalomba bukwashi. Davida wātongele kitatyi kifwaninwe. Kyādi kitatyi kyobādi batenda mikōko myoya, kyādi kikala bantu na buntu ne kyobādi basoba masobo. Davida wātongele bishima byendele’mo, na kwingidija muneneno wa bulēme. Wētela’nka ne kwitela amba, i “obe mwana Davida,” padi i kusaka kumulēmeka mwanda wādi uyukile amba Nabalu i mumukudile. Lelo Nabalu wālongele’po namani?—1 Sam. 25:5-8.
12 Wādi mukalabale! “Webafunina,” mo mwānenene’kyo nsongwalume wisambilwe’po kungala’u pawāile kulombola Abikele byālongekele. I kya bulanda, Nabalu wāfuna bininge pangala pa mikate yandi, mema, ne mwita wandi mulēme. Wāfutulula Davida bu muntu wa bituputupu ne kumudingakanya bu mwingidi mutomboke. Mumweno wa Nabalu wādi padi mwiifwane na wa Solo, mwine wāshikilwe Davida. Abo bonso kebādipo na mumweno na wa Yehova. Leza wādi usenswe Davida kadi kādipo umumwene pamo bwa mwingidi mutomboke ino bu mulopwe ukabikadila Isalela.—1 Sam. 25:10, 11, 14.
Wālongele bya ñeni
18 Wētwikile mwanda’wa bu wandi ne kulomba Davida amufwile’ko lusa aye. Wājingulwile patōka amba wandi mulume wādi mulembakane enka na mushintulwila dyandi dijina, padi ne kulanga’mba ke kyendele’mopo Davida ape muntu wa uno muswelo mfuto. Wālombola kikulupiji kyandi mudi Davida na kumutela bu ntunguluji wa Yehova, ne kwitabija amba wādi ulwa “malwi a Yehova.” Wālombwele monka amba wādi uyukile mulao wa Yehova utala Davida ne bulopwe bwandi, mwanda wānene amba: ‘Yehova ukakutonga kōdi muledi pa Isalela.’ Kupwa, wāzenza Davida aleke kulonga kintu nansha kimo kibwanya kumulambikilwa mashi nansha kibwanya kwikala mwenda mafuku bu “kya kukukala”—padi wādi wisambila pa kwikala na mutyima wa mundamunda umutopeka. (Tanga 1 Samwele 25:24-31.) Bine binenwa byandi byādi bya kanye kadi bitenga mutyima!
Byabupeta bya ku Mushipiditu
Wālongele bya ñeni
16 Le bino bilombola amba Abikele wātombokele lupusa lwa mulumyandi lwa bu mutwe? Mhm; kyotufwaninwe kuyuka i kino amba, Nabalu wālongele bibi kudi mushingwe māni wa Yehova, kilongwa kyandi kyādi kibwanya kwipaija bantu bavule bampikwa mwanda ba mu njibo yandi. Shi Abikele wākomenwe kulonga’po kintu, abulwepo kumweka bu nandi wādi mulunge kuboko ku bupya-mambo bwa mulume? Mu uno mwanda, wādi ufwaninwe kukōkela Leza, mulume kunyuma.