Bukalenge bualua kuasa Mparadizu
Patshivuaye pa buloba, Yezu wakalongesha balongi bende bua kulombabo Bukalenge bua Nzambi bamba ne: “Bukalenge buebe bulue! Benze pa buloba muudi musue bu mudibo benza mu diulu!” (Matayi 6:9, 10) Kabidi, uvua’anu mudifile misangu yonso mu dimanyisha “lumu luimpe lua Bukalenge”. (Matayi 4:23) Wakatamba kuakula bikole bua Bukalenge bua Nzambi kupita biena bualu bikuabo bionso. Bua tshinyi? Bualu, Bukalenge bua Nzambi ntshiamu tshikala Nzambi ne bua kuenza natshio mudimu bua kujikija ntatu ne makenga adi nawo bantu lelu’eu. Ku diambuluisha dia Bukalenge buende, Nzambi neajikije mvita, biyole bia nzala, masama, dishipangana, ne neabueje bobumue ne ditalala mu bantu.
Udi mua kusanka bua kuikala ne muoyo mu buloba bua mushindu’eu anyi? Bikalabio nanku, udi ne bua kubala kakanda aka. Neumvuemu ne: Bukalenge ebu budi Mbulamatadi, kadi mbulamatadi mupite bulamatadi mikuabo yonso miludika kudi bantu. Neumone kabidi mushindu uvua Nzambi mumvuije basadidi bende majinga ende adi atangila Bukalenge buende ku kakese ku kakese. Kabidi, neumanye diambuluisha didi Bukalenge bua Nzambi mua kukuambuluisha bituadije ku mpindieu.
Nansha wewe kabidi, udi mua kuikala muena mu Bukalenge ebu. Kadi kumpala kua kuenza disungula dia mushindu’eu, udi ne bua kuanji kupeta dimanya dikumbane. Ke bualu kayi tudi tukukankamija bua wewe kukonkonona kakanda aka. Bionso bikala kakanda aka mua kukumanyisha pa bidi bitangila Bukalenge, bidi bishindamene pa Mukanda wa Nzambi.
Kadi tuanjayi kumona tshitudi tujingila Bukalenge bua Nzambi.
Ku ntuadijilu wa mianda ya bukua-bantu, Nzambi wakafuka muntu mupuangane ne wakamuteka mu mparadizu. Mu tshikondo atshio, kabavua dijinga ne Bukalenge to.
Kadi, Adame ne Eva, baledi betu ba kumpala, bakateleja Satana, muanjelo mutomboke. Yeye wakabashima pa bidi bitangila Nzambi, e kubafikishaye ku dimutombokela. Bavua bakumbanyine tshibawu tshia lufu, bualu “difutu dia bubi, ndufu.” —Lomo 6:23.
Muntu mupange bupuangane ne muena mpekato kena mua kulela bana bapuangane to. Ke bualu kayi bana bonso ba Adame mbaledibue bapange bupuangane, bena mpekato ne bena lufu. —Lomo 5:12.
Pa nanku, bukua-bantu buakatuadija kupeta dijinga dia Bukalenge bua Nzambi bua kubambuluisha ku dipikudibua ku mulawu wa mpekato ne wa lufu. Bukalenge bua Nzambi nebusukule kabidi dina dia Nzambi ku mashimi avua Satana mumushiminyine.
Yehowa Nzambi wakalaya ne: “kankanunuina” ka pa buaku (anyi kankana) nekaledibue bua kupikula bukua-bantu ku mpekato. (Genese 3:15) “Kankanunuina” aka kavua ne bua kuikala Mfumu wa Bukalenge bua Nzambi.
Kadi nganyi uvua ne bua kuikala kankanunuina aka?
Bidimu bu 2 000 bimane kupita kunyima kua Adame mumane kuenza mpekato, kuvua muntu wa lulamatu lukole uvua ubikidibua ne: Abrahame. Yehowa wakambila Abrahame bua kumukaye mu musoko uvuabo bamulele, bua kuyaye kusomba mu nzubu ya tenta mu Palestine.
Abrahame wakenza bionso bivua Yehowa mumuambile, e kuenzaye bualu bukuabo bupite bukole. Yehowa wakamuambila bua kumulambulaye muanende Izake pa tshioshilu.
Bushuwa, Yehowa kavua musue bua kumulambulabo muntu to. Kadi uvua musue kumanya bondoke bua dinanga divua nadio Abrahame kudiye. Abrahame ukavua udilongolola bua kushipaye Izake, kadi Yehowa e kumukandikaye.
Bua ditabuja dikole dia Abrahame, Yehowa wakalaya bua kupeshaye tukankanuina tuende buloba bua Palestine; kabidi, wakamanyisha ne: Kankanunuina kende kalaya nekapatukile ku ndelanganyi yende ne ya muanende Izake. —Genese 22:17,18; 26:4, 5.
Izake wakalela bana babidi ba mapasa, Ezau ne Yakoba. Yehowa wakamanyisha ne: Kankanunuina kalaya nekapatuke mu ndelanganyi ya Yakoba. —Genese 28:13-15.
Yakoba, uvua Yehowa mupeshe kabidi dina dia Izalele, wakalela bana ba balume 12, ne bobo kabidi bakalela bana. Ndelanganyi ya Abrahame yakatuadija kuvulangana. —Genese 46:8-27.
Pakabuela tshiyole tshia nzala mu ditunga, Yakoba ne diku diende bakaya mu Ejipitu muvua Faraone, mfumu wa Ejipitu mubabikile. —Genese 45:16-20.
Mu Ejipitu ke muakafikabo ku dimanya ne: Kankanunuina kalaya nekikale ndelanganyi ya Yuda, muana wa Yakoba. —Genese 49:10.
Pashishe, Yakoba wakafua, ne bana bende bakavulangana e kuenzabo tshisamba tshinene. Bena Ejipitu bakatuadija kubatshina, e kubakuatabo mu bupika. —Ekesode 1:7-14.
Pashishe, Yehowa wakatuma Mozese, muntu wa lulamatu lukole, bua kumanyishaye Faraone wa mu tshikondo atshio bua kupatulaye bana ba Izalele mu Ejipitu. —Ekesode 6:10, 11.
Bu muvua Faraone ubenga, Yehowa wakatumina Bena Ejipitu bipupu dikumi. Bua tshipupu tshia ndekelu, wakatuma muanjelo bua kushipaye ban’abute bonso ba Bena Ejipitu. —Ekesode nshapita wa 7 too ne wa 12.
Nzambi wakambila Bena Izalele ne: bu bobo mua kushipa muana wa mukoko bua didia diabo dia mu dilolo ne kulaba mashi ende ku biibi biabo, muanjelo wa Nzambi neapite ku mutu kua nzubu yabo. Ke muvua ban’abute ba Izalele bapande nanku. —Ekesode 12:1-35.
Pashishe, Faraone wakatuma diyi bua Bena Izalele kumukabo mu Ejipitu. Kunyima, wakatuadija kabidi kubalonda bua kubapingajaye mu Ejipitu.
Yehowa kupandaye njila munkatshi mua mbuwe mukunze bua Bena Izalele kusabukabo. Kadi pavua Faraone ne biluilu biende bakeba mua kubalonda, bakafua mu mayi. —Ekesode 15:5-21.
Yehowa wakalombola bana ba Izalele mu tshipela ku mukuna wa Sinai. Ke kuvuaye mubapeshe mikenji yende. Bu bobo mua kuyilama, bavua mua kuikala bena bukalenge bua bakuidi ne tshisamba tshia tshijila. Kunyima kua matuku makuabo, Bena Izalele bakapeta kabidi diakalenga dia kuikala ne muaba wa pa buawo mu Bukalenge bua Nzambi. —Ekesode 19:6; 24:3-8.
Kunyima kua Bena Izalele bamane kuenza bu tshidimu tshijima ku mukuna wa Sinai, Yehowa wakabalombola ku Palestine, buloba buvuaye mulaye Abrahame, nkambua wabo.
Ku Palestine, Nzambi wakanyisha bua Bena Izalele kulombodibuabo kudi bamfumu. Mu tshikondo atshio, uvua ne bumfumu pa buloba.
Mfumu muibidi wa Izalele uvua Davidi, kankanunuina ka Yuda. Davidi wakatshimuna baluishi bonso ba Izalele, e kuenzaye Yeruzaleme bu tshimenga tshinene tshia tshisa tshiabo.
Malu manene avua menzeke mu bukokeshi bua Davidi adi aleja ne: padi Yehowa muanyishe mfumu kampanda, kakuena mfumu mukuabo nansha umue udi mua kumutshimuna to.
Bilondeshile diyi dia Yehowa, kankanunuina kalaya nekikale ka mu ndelanganyi ya Davidi. —1 Kulondolola 17:7, 11, 14.
Solomo, muana wa Davidi, wakadia bumfumu pashishe. Uvua mfumu wa meji, ne Bena Izalele bakasanka bikole mu bukokeshi buende.
Kabidi, Solomo wakibakila Yehowa ntempelo muimpe mutambe mu Yeruzaleme. Masanka avua mu Izalele mu bukokeshi bua Solomo adi aleja mabenesha ikala Bukalenge bua Nzambi ne bua kutuadila bukua-bantu mu matuku makese aa. —1 Bakalenge 4:24, 25.
Kadi, bamfumu ba bungi bavua bapingane pa mutu pa Solomo kabavua bena lulamatu to.
Patshivua ndelanganyi ya Davidi ikokesha mu Yeruzaleme, Yehowa wakasungula muprofete wende Yeshayi bua kumanyishaye dilua dia muana wa Davidi uvua ne bua kuikala muena lulamatu ne kukokesha pa buloba bujima. Yeye ke uvua ne bua kuikala Kankanunuina kalaya. —Yeshayi 9:6, 7.
Muprofete Yeshayi wakamanyisha ne: bukokeshi buende nebuikale bukokeshi bua butumbi bupite bua Solomo. —Yeshayi nshapita wa 11 ne wa 65.
Pa nanku, basadidi ba Nzambi bavua badikonka bua kumanya muntu uvua ne bua kuikala Kankanunuina aka.
Kumpala kua Kankanunuina kuluaku, bamfumu ba Izalele bakanyanguka bikole, ke Yehowa kulekela bua Bena Babilone kutshimunabo tshisamba etshi mu 607 kumpala kua bikondo bietu ebi. Bantu ba bungi bakakuatshibua mu bupika mu Babilone. Kadi Nzambi kavua mupue mulayi wende muoyo to. Kankanunuina kavua ne bua kumueneka mu ndelanganyi ya Davidi. —Yehezekele 21:25-27.
Malu avua menzekele tshisamba tshia Izalele adi aleja ne: bu mfumu wa lulamatu mua kupa bantu masanka, kaena mua kuikala a kashidi to. Bantu ba lulamatu badi bafua, kadi ba bungi ba ku badi babapingana pa mutu pabo kabena badileja bena lulamatu to. Kadi bantu badi ne dijinga dia tshinyi? Dia Kankanunuina kalaya.
Kunyima kua bamane kuindila munkatshi mua bidimu bia bungi, Kankanunuina kakamueneka. Nnganyi udi Kankanunuina aka?
Mariya, nsongakaji wa Bena Izalele ke uvuabo bamanyishe diandamuna ku lukonko elu kudi muanjelo wa Nzambi. Wakamumanyisha ne: nealele muana wa balume, nebamuidike dina ne: n’Yezu. Muanjelo wakamba ne:
“Neikale munene, nebamubikile ne: Muana wa Muena-Kulu; Yehowa neamupe nkuasa wa tatuende Davidi; neadie bukalenge.” —Luka 1:32, 33.
Nanku! Yezu uvua ne bua kuikala Kankanunuina kalaya, ne Mfumu wa Bukalenge bua Nzambi. Kadi, bua tshinyi Yezu uvua mushilangane ne bantu ba lulamatu bavua kumpala kuende?
Bualu Yezu wakaledibua mu tshishima. Mamuende utshivua kamama, ne Yezu kena ne tatuende wa pa buloba to. Kumpala, Yezu uvua mu diulu. Mu diulu, nyuma muimpe wa Nzambi, bukole buende buenzeji, buakatuma muoyo wa Yezu mu difu dia Mariya. Yezu kavua mupiane mpekato wa Adame to, ne patshivuaye pa buloba, kakenza mpekato to. —1 Petelo 2:22.
Pakakumbajaye bidimu 30, Yezu wakatambushibua. Wakamanyisha Bukalenge bua Nzambi ne kudilejaye muvuaye Mfumu wa Bukalenge ebu. —Matayi 4:23; 21:4-11.
Yezu wakenza kabidi bishima bia bungi. Wakondapa babedi. —Matayi 9:35.
Wakadisha bantu bavua ne nzala biakudia bia mu tshishima. —Matayi 14:14-22.
Wakabisha bafue. —Yone 11:38-44.
Bishima ebi bidi bileja malu ikala Yezu ne bua kuenza bua diakalenga dia bantu bu mudiye Mfumu wa Bukalenge bua Nzambi.
Nudi bavuluke muvua mfumu Davidi muenze Yeruzaleme bu tshimenga tshinene tshia bumfumu buende. Yezu wakumvuija ne: Bukalenge bua Nzambi kabuakuikala pa buloba to, kadi’anu mu diulu. (Yone 18:36) Ke bua tshinyi Bukalenge ebu budi bubikidibua ne: “Yeruzaleme wa mu diulu”. —Ebelu 12:22, 28.
Yezu wakamanyisha mikenji idibo ne bua kutumikila kudi bantu badi ne bua kuikala bena Bukalenge ebu. Mikenji eyi idi mu Mukanda wa Nzambi. Monayi minene ya kudiyo: Kunanga Nzambi ne kunanga muntu nebe. —Matayi 22:37-39.
Yezu wakamanyisha ne: kakuikala nkayende mu bumfumu ebu to. Nebasungule banga bantu bua kuyabo mu diulu ne kukokesha pamue nende. (Luka 12:32; Yone 14:3) Nebikale bungi munyi? Buakabuluibua 14:1 udi ufila diandamuna ne: 144 000.
Kadi bikala’anu bantu 144 000 baya mu diulu bua kukokesha pamue ne Yezu, nditekemena kayi didibo ne bua kuikala nadio kudi banga bantu?
Mukanda wa Nzambi udi wamba ne: “Bantu bakane nebapiane buloba, ne nebasombepu tshiendelele.” —Misambu 37:29.
Bantu bashala tshiendelele pa buloba badi babikidibua ne: “mikoko mikuabo”. —Yone 10:16.
Nanku, kudi matekemena abidi. Yehowa Nzambi mmubikile bantu 144 000 bua kuyabo mu diulu bua kukokesha pamue ne Yezu Kristo. Kadi bantu mbombo ne binunu badi ne ditekemena dilelela dia kuikala ne muoyo wa kashidi pa buloba mu bukokeshi bua Bukalenge buende. — Buakabuluibua 5:10.
Satana uvua mukine Yezu ne mumutombokele. Kunyima kua Yezu mumane kuenza mudimu wa buambi munkatshi mua bidimu bisatu ne tshitupa, Satana wakamukuatshisha ne kumushipeshaye: bakakudika Yezu ku mutshi. Bua tshinyi Nzambi wakalekela bua kushipabo Yezu?
Tuvulukayi ne: tudi ndelanganyi ya Adame ne tuetu bonso tudi tuenza mpekato ne tudi bakanyine lufu. —Lomo 6:23.
Tuvulukayi kabidi ne: bua diledibua diende dia tshishima, Yezu uvua mupuangane ne kavua muakanyine tshibawu tshia lufu to. Kadi, Nzambi wakanyisha bua Satana ‘kusumaye Yezu ku tshikankanya’ bua kumushipa. Kadi Nzambi wakamupesha kabidi muoyo wa mu nyuma udi kauyi ufua. Bu mudi Yezu muikale ne bukokeshi bua kuikala ne muoyo wa bumuntu bupuangane, udi mua kuenza nabo mudimu bua kutupikula ku mpekato. —Genese 3:15; Lomo 5:12, 21; Matayi 20:28.
Bua kutuambuluisha ku diumvua tshidi mulambo wa Yezu umvuija, Mukanda wa Nzambi udi wakula bua bualu ebu mu bimfuanyi.
Nutshidi bavuluke bua se: Yehowa wakateka dinanga dia Abrahame mu diteta pakamuambilaye bua kumulambulaye muanende wa balume anyi?
Tshivua tshimfuanyi tshia mulambo wa Yezu. Abio bivua bileja dinanga didi Yehowa munange bantu. Bualu Yeye wakanyisha bua Muanende kutufuilaye, bua tuetu kuikala ne muoyo. —Yone 3:16.
Nudi bavuluke muvua Yehowa mupikule Bena Izalele mu Ejipitu ne musungile mioyo ya ban’abute babo mu dituma muanjelo mubutudi bua kupitaye ku mutu kua nzubu yabo anyi? —Ekesode 12:12, 13.
Tshivua kabidi tshimfuanyi. Bu mudi mashi a muana wa mukoko umvuija muoyo wa ban’abute ba Bena Izalele, ke mudi kabidi mashi a Yezu umvuija muoyo wa bonso badi bamuitabuja. Bu muvua kabidi malu avua menzeke butuku’abo umvuija budikadidi bua Bena Izalele, lufu lua Yezu ludi lupikula kabidi bukua-bantu ku mpekato ne ku lufu.
Ke bualu kayi badi babikila Yezu ne: “Muana wa mukoko wa Nzambi udi ujimija mpekato ya bantu.” —Yone 1:29.
Kadi patshivuaye pa buloba, Yezu wakasangisha balongi bende ne kubalongesha bua kuyabo kumanyisha lumu luimpe lua Bukalenge, nansha kunyima kua lufu luende kabidi. —Matayi 10:5; Luka 10:1.
Balongi aba bavua bantu ba kumpala bavua Nzambi musungule bua kukokeshabo pamue ne Kristo mu Bukalenge buende. —Luka 12:32.
Vulukayi mulayi eu uvua Nzambi mulaye Bena Yuda ne: bu bobo mua kutumikila mikenji yende, bavua ne bua kuikala bukalenge bua bakuidi. Nanku, bavua ne mushindu wa kuikalabo bena Bukalenge bua Nzambi ne kuikala kabidi bakuidi mu diulu bu bobo bitabuja Yezu. Kadi ba bungi ba munkatshi muabo bakamubenga.
Kabidi, kumukila ku tshikondo atshio, Bena Yuda kabatshivua kabidi tshisamba tshisungula tshia Nzambi to. Kabidi, Palestine katshivua kabidi buloba bulaya to. —Matayi 21:43; 23:37, 38.
Kumukila ku tshikondo tshia Yezu too ne mu matuku etu aa, Yehowa mmusangishe bantu bavua ne bua kukokesha mu diulu pamue ne Yezu. Bamue ba munkatshi muabo batshidi ne muoyo pa buloba. Tudi tubabikila ne: bashadila bela manyi. — Buakabuluibua 12:17.
Nudi numona mpindieu tshidi Bukalenge bua Nzambi bumvuija. Mmbulamatadi wa mu diulu udi Yezu Kristo muikale Mfumu, ne bindondi biende 144 000 bidi bifumina pa buloba. Bukokeshi buende nebubeneshe bantu ba lulamatu ne nebufile ditalala pa buloba.
Kunyima kua lufu luende, Yezu wakabishibua ne wakabanda mu diulu. Wakindilamu bua Nzambi kumufundilaye tshikondo tshivuaye ne bua kutuadija bukokeshi buende bua kuikala Mfumu wa Bukalenge bua Nzambi. (Misambu 110:1) Bivua ne bua kuenzeka nanku diba kayi?
Yehowa uvua ufila kabidi bilota kudi bantu bua kubamanyisha malu kampanda avua atangila Bukalenge buende.
Mu matuku a Danyele, Yehowa wakatuma tshilota tshia mushindu’eu kudi Nabukodonozoro, mfumu wa Babilone. Mu tshilota etshi, mfumu wakalota mutshi munene. —Danyele 4:10-37.
Bakashimbula mutshi eu ne tshitumpampa tshiawo tshiakasuikibua mionji munkatshi mua bidimu 7.
Mutshi uvua tshimfuanyi tshia Nebukodonozoro. Bu muvua tshitumpampa tshia mutshi eu tshisuikibue ne mionji munkatshi mua bidimu 7, ke muvua kabidi Nabukodonozoro mujimije lungenyi munkatshi mua bidimu 7. Kunyima, Nabukodonozoro wakapeta lungenyi tshiakabidi.
Malu aa onso avua tshimfuanyi. Nabukodonozoro uvua tshimfuanyi tshia bukokeshi bua Yehowa mu buloba bujima. Ku ntuadijilu, bukokeshi buvua buenjibue mu butuangaji bua ndelanganyi ya mfumu Davidi mu Yeruzaleme. Pavua Babilone mutshimune Yeruzaleme mu tshidimu tshia 607 kumpala kua bikondo bietu ebi, dilondangana dia bamfumu aba diakajika. Kabavua kabidi ne mfumu uvua ufumina mu tunkanunuina tua Davidi, “too ne pakalua uvua muakanangane nabo”. (Yehezekele 21:27) Uvua Yezu Kristo.
Mbikondo bungi munyi bivua ne bua kupita pankatshi pa 607 kumpala kua bikondo bietu ebi ne tshikondo tshivua Yezu ne bua kutuadija bukokeshi buende? Bidimu 7 bia buprofete, nansha bidimu 2 520. (Buakabuluibua 12:6, 14) Bidimu ebi 2 520 bidi bituadija mu 607 kumpala kua bikondo bietu ebi ne bidi bijika mu 1914.
Yezu wakatuadija bumfumu buende mu diulu mu 1914. Tshivua tshimanyinu kayi? Mukanda wa Nzambi udi utumanyisha ku diambuluisha dia tshikena kumona tshivua mupostolo Yone mumone.
Yone wakamona mukaji mu diulu ulela muana wa balume. — Buakabuluibua 12:1-12.
Mukaji uvua tshimfuanyi tshia bulongolodi bua mu diulu bua Nzambi, bulongolodi buenza kudi banjelo bonso ba Nzambi. Muana wa balume udi tshimfuanyi tshia Bukalenge bua Nzambi. Bukalenge ebu “buakaledibua” mu 1914.
Ntshinyi tshiakenzeka pashishe? Bualu bua kumpala buvua Yezu muenze mu bumfumu buende buvua bua kuipata Satana ne banjelo bende bavua bamutombokele mu diulu. Yezu wakabela pa buloba. —Buakabuluibua 12:9.
Mukanda wa Nzambi udi umvuija malu avua menzeke ne: “Nuenu diulu ne benadio, sankayi. Diakabi dienu nuenu buloba ne mbuwe, bualu Diabolo wapueki muenu, udila ne tshiji, mumanye ne: matuku ende mmabadika.” —Buakabuluibua 12:12.
Nanku, pakatuadija Yezu kukokesha mu diulu, baluishi bende bakadifila mu dienza mudimu bikole pa buloba. Bu mukavua Mukanda wa Nzambi mumane kumanyisha, Yezu wakatuadija kukokesha munkatshi mua baluishi bende. —Misambu 110:1, 2.
Mmalu kayi avua ne bua kuenzekela bukua-bantu?
Yezu udi wandamuna ne: mvita, biyole bia nzala, masama, ne bikumina. —Matayi 24:7, 8; Luka 21:10, 11.
Kumukila ku 1914, tudi tumona makenga aa. Ntshijadiki tshikuabo tshia se: bukokeshi bua Bukalenge bua Nzambi buakatuadija mu tshidimu atshio.
Kuvua kabidi ne bua kumueneka ‘disumpakana dia bukua-bisamba, dipampakana . . ., bantu buma ne buowa ne batshina.’ (Luka 21:25, 26) Katuena tumona malu aa kumukila mu 1914 anyi?
Mupostolo Paulo wakamba kabidi ne: bantu nebikale “badinangi, banangi ba biuma, . . . kabayi batumikila baledi babo, . . . bashipi ba bipungidi, bena bunsonge, kabayi mua kudikanda.” —2 Timote 3:1-5.
Udi umona mpindieu tshidi malu a pa buloba manyangukile lelu’eu anyi? Satana kena musombe tshianana to. Kadi Bukalenge bua Nzambi pabo budi buenza mudimu.
Kunyima kua 1914, bashadila ba munkatshi mua bantu badi ne ditekemena dia kukokesha mu diulu pamue ne Yezu bakatuadija kumanyisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi. Mudimu eu udi wenjibua mu buloba bujima bu muvua Yezu mumanyishe. —Matayi 24:14.
Mudimu eu wa buambi udi wenjibua bua tshinyi? Tshia kumpala, bua bantu bamanye Bukalenge bua Nzambi.
Tshiibidi, mudimu eu udi ubambuluisha bua kuangatabo dipangadika dia kulua bena Bukalenge bua Nzambi.
Yezu wakamba ne: mu tshikondo tshietu etshi, bantu bonso nebabuluijibue mu bitupa bibidi: tshitupa tshia “mikoko”, ne tshitupa tshia “mbuji”. —Matayi 25:31-46.
“Mikoko” idi mimunange ne minange kabidi bana babo. Kadi “mbuji” kayena ne dinanga edi to.
“Mikoko” neipete muoyo wa kashidi wikalabo kabayi ne bua kupesha “mbuji” to.
Mudimu eu wa diabuluja udi muenjibue ku diambuluisha dia dimanyisha dia lumu luimpe lua Bukalenge.
Tangila umue wa ku milayi ya Yeshayi:
“Mu matuku atshidi alua, mukuna wa nzubu wa Yehowa neujadikibue bu mukuna mupite mikuabo; neubandishibue pamutu pa mikuna mikese; ne ba mu bisamba bionso nebabuelemu.” — Yeshayi 2:2.
Bukua-bantu budi mpindieu “mu matuku a ku nshikidilu”.
“Nzubu” wa tshitendelelu tshia Yehowa udi “mubandishibue” ku mutu kua bitendelelu bia dishima.
“Bantu ba bungi nebayeku, nebambe ne: ‘luayi bienu, tubande ku mukuna wa Yehowa, tubuele mu nzubu wa Nzambi wa Yakoba, bua yeye atulongeshe bienzedi biende, ne bua tuetu tuende mu njila yende.’ ” — Yeshayi 2:3.
Nanku, bantu ba bisamba bionso badi balua kutendelela Yehowa ne badi babikila bantu nabo bua kubalondabo. Badi balonga mua kuenzabo tshidi Yehowa musue.
“Bobo nebafule nkasu ya kudima nayo ku miele yabo ya mvita, nebafule miele ya kukosa nayo matamba mafubidile a mitshi ku mafuma abo. Tshisamba tshikuabo katshiena tshibisha muele wa mvita bua kuluisha nawo tshisamba tshikuabo.” —Yeshayi 2:4.
Batendeledi ba Yehowa badi mu bobumue ne mu ditalala.
Bukole bua Bukalenge bua Nzambi mbusake bantu batue ku miliyo isatu bua kuluabo bena bukalenge ebu.
Badi balamate bashadila ba ku badi ne ditekemena dia kuya mu diulu ne kukokesha pamue ne Kristo.
Bulongolodi bua Nzambi budi bubapesha biakudia bia mu nyuma. — Matayi 24:45-47.
Badi benza diku dimue dia buloba bujima dia bena muntu badi ne dinanga dilelela munkatshi muabo. —Yone 13:35.
Badi ne ditalala dia mu nyuma ne ditekemena dimue. —Filipoi 4:7.
Mpindieu, lumu luimpe ludi lumanyishibue miaba yonso. Ne “mikoko” idi misangishibue kaba kamue. Bukalenge nebuenze tshinyi?
Tuvulukayi ne: Davidi mfumu wa lulamatu wakatshimuna baluishi bonso ba bantu ba Nzambi. Eyowa, Yezu neenze kabidi momumue.
Ku kale, mfumu Nabukodonozoro wakamona mu tshilota lupingu lunene luvua ne tshimfuanyi tshia mamfumu onso a pa buloba kumukila ku tshikondo tshiende too ne mu matuku etu aa.
Pashishe, wakamona dibue diumukila mu mukuna ne dilua kutshibula lupingu elu. Dibue edi divua tshimfuanyi tshia Bukalenge bua Nzambi.
Abio bidi biumvuija kabutu ka bulongolodi ebu bua malu mabi. — Danyele 2:44.
Monayi bimue bia ku bintu bikala Bukalenge bua Nzambi ne bua kubutula:
Bitendelelu bia dishima nebibutudibue, bu dibue didibo bela mu mayi manene. —Buakabuluibua 18:21.
Ke bualu kayi bantu bonso badi banange Nzambi badi bakoleshibue ku muoyo bua kupatukabo BITUADIJE KU MPINDIEU mu bitendelelu bia dishima. —Buakabuluibua 18:4.
Pashishe, Mfumu Yezu ‘neatape bukua-bisamba, ne neabaludike ne dikombo dia tshiamu.’ —Buakabuluibua 19:15.
Ke bualu kayi, Bantemu ba Yehowa kabena babuelakana mu malu a tshididi to, kadi badi bafuta bitadi ne batumikila mikenji ya ditunga diabo.
Ku ndekelu kua bionso, Satana, “dragon” munene, needibue mu dijiba dia kapia. —Buakabuluibua 20:2, 3.
Anu “mikoko”, nansha bantu badi batumikila Mfumu Yezu ke bikala ne bua kupanda mu dikenga edi. —Matayi 25:31-34, 41, 46.
Mupostolo Yone wakamona mu tshikena kumona “mikoko” idi ipanda mu dikenga.
“Nakatangila, e kumona tshisumbu tshinene tshia bantu tshiakadi muntu kayi mua kubala, munkatshi mua ditunga dionso, munkatshi mua bisamba bionso, ne bantu bonso, ne miaku yonso, bimane kumpala kua nkuasa wa butumbi ne kumpala kua Muana wa mukoko, baluatshishibue mayeke matoke, bikale ne malala a mabue mu bianza biabo.” —Buakabuluibua 7:9.
“Tshisumbu tshinene” ntshienza kudi bantu bonso badi banyishe lumu luimpe.
“Badi bafuma mu dikenga dinene.” —Buakabuluibua 7:14.
“Malala” adi aleja ne: mbanyishe Yezu bua kuikalaye Mfumu wabo.
Divuala diabo dia “mayeke matoke” didi dileja ne: badi bitabuja mulambo wa bupikudi wa Yezu.
“Muana wa mukoko”, udi Yezu Kristo.
Mmabenesha kayi adibo nawo? Vuluka muvua Bena Izalele bikale ne disanka mu bukokeshi bua Solomo mfumu wa lulamatu. Bivua tshimfuanyi tshia diakalenga dikalabo ne bua kupeta kudi bantu mu bukokeshi bua Yezu.
Ditalala nedikale munkatshi mua bantu ne munkatshi mua bantu ne nyama, bu muvua Yeshayi mumanyishe. —Misambu 46:9; Yeshayi 11:6-9.
Bu muvua Yezu muondape babedi mu tshikondo tshivuaye pa buloba, neajikije kabidi masama a bantu. —Yeshayi 33:24.
Bu muvuaye mudishe bisumbu bia bantu, neajikije kabidi biyole bia nzala bidi bikengesha bantu. —Misambu 72:16.
Bu muvuaye mubishe bafue, neapeshe bantu muoyo bavua kabayi bapete mushindu wa kutumikila Bukalenge bua Nzambi. —Yone 5:28, 29.
Ku kakese ku kakese, neafikishe bukua-bantu ku bupuangane buvua Adame mujimije.
Ki nditekemena disheme anyi? Udi pebe mua kuikala ne ditekemena dia mushindu’eu anyi? Bikalabio nanku, udi ne bua kutumikila Bukalenge bua Nzambi ne kulua “mukoko” bituadije ku mpindieu.
Longa Mukanda wa Nzambi ne keba kabidi mua kumanya Yehowa Nzambi ne Yezu Kristo. —Yone 17:3.
Wikale udisangisha pamue ne bakuabo bena Bukalenge ebu. —Ebelu 10:25.
Umanye mikenji ya Bukalenge ebu ne uyitumikile kabidi. —Yeshayi 2:3, 4.
Udifile ne muoyo webe mujima mu mudimu wa Yehowa ne utambushibue. —Matayi 28:19, 20.
Unyeme malu mabi: buivi, dishima, masandi, dikuatshika dia maluvu, ne malu makuabo onso adi Yehowa Nzambi mubenge. —1 Kolinto 6:9-11.
Wenze mudimu wa kuamba kua lumu luimpe lua Bukalenge. —Matayi 24:14.
Nanku, ku diambuluisha dia Nzambi, neumone diasa dia Mparadizu uvua Adame mujimijile ndelanganyi yende, ne neumone dikumbana dia mulayi udi wamba ne: “Nakumvua diyi dikole difuma mu nkuasa wa butumbi diamba ne: ‘tangilayi, nzubu wa tshilulu wa Nzambi udi munkatshi mua bantu, ne yeye neikale nabo, ne bobo nebikale bantu bende; ne Nzambi muine neikale nabo, neikale Nzambi wabo. Yeye neakupule tshinsoji tshionso ku mesu kuabo; ne lufu kaluena luikalaku kabidi, madilu keana ikalaku kabidi, nansha muadi, nansha kanyinganyinga kabidi; malu a ku mudilu akumuka.’ ” — Buakabuluibua 21:3, 4.
[Picture captions on page 11]
Abrahame
Izake
Yakoba
Yuda
Davidi
[Picture captions on page 16]
Yezu
Adame
[Chart on page 20]
607
1914
500
1 000
1 500
2 000
2 520