Mibelu bua kusungula balunda bimpe
UAPOLO lua mu tshikandakanda kampanda ludi luleja ne: pamutu pa kunyemena kudi baledi babu, bansonga batu balomba balunda babu mibelu pa mvuadilu ne mijiki. Nanku bidi ne mushinga bua baledi bamanye balunda ba bana babu ne miaba idibu basomba nabu.—Reader’s Digest.
Esmé van Rensburg, mulongeshi mukaji wa mu tshibambalu tshia malu a bikadilu (psikoloji) mu iniversite wa mu ditunga dia Afrique du Sud, udi wamba ne: “Wewe ke udi ne bujitu bua kukeba bua kumanya malu aa.” Udi usakidila ne: “Bidi mua kuenzeka ne: muana amone bu udi umutondesha, kadi panyima neatukije.” Pashishe udi umanyisha baledi malu a mushinga adi alonda aa. Mikandu idi ne bua kuikala ya meji, ne mêyi-maludiki adi ne bua kuikala masunguluke; uteleje muanebe; kuikadi ne luya nansha, kadi utukije ne wikale mumanye tshiudi usua kuamba. Bikala muanebe ukadi mudie bulunda ne muana mubi, ushindamene pa bikadilu bibi bidi mulunda eu mukankamije pamutu pa kukandika patupu disomba nende kabidi.
Mibelu mimpe bua baledi itu kuonso eku mu Bible. Tshilejilu, Bible udi wamba ne: “Muntu yonso ikale ne lutulu ku diteleja, ne lujoko ku diakula ne ku difika munda.” (Yakobo 1:19, MMM) Bible udi kabidi ufila mubelu eu muimpe bua disungula dia balunda: ‘Udi wenda ne bena meji udi ulua muena meji, kadi udi ubuelakana ne bapote neakenge bua bualu ebu.’ (Nsumuinu 13:20) Bilejilu ebi bidi bileja mudi bantu badi babala Bible ne dianyisha dionso ne badi batumikila bidiye wamba mu nsombelu wabu wa ku dituku dionso bikale bapeta meji.