Dimukilayi njiwu idi nayi programe ya Internet!
Bantu ba Yehowa batu basanka bua diumvuangana didi munkatshi muabu. Batu ne disanka dia kulondelangana malu mamona mu mudimu wa buambi ne banyisha bua kuteleja malu a Bantemu ba Yehowa ne mudimu wa Bukalenge udi wenzeka pa buloba bujima. Batu basue kumanya bualu buonso bua pa buabu budi mua kufikila bana betu, bu mudi makenga anyi tshipupu tshia ku bintu bifuka, ne mbasue kumanya tshidibu mua kuenza bua kubambuluisha. Ditabalelangana dia nunku didi dileja buobumue bua buena-muntu, dijadika menemene mutudi banangangane.—Yone 13:34, 35.
2 Lelu’eu, tutu tumanya pa lukasa malu adi apitakana pa buloba. Bisanji ne televizion bidi bimanyisha malu onso adi enzeka pa buloba bujima anu dîba didiwu apitakana. Telefone pende udi wambuluisha bua kuyikila ne bantu anu pa dîba ditudi basue kuyukila nabu miaba yonso pa buloba. Mushindu mupiamupia wa dimanyisha nawu mianda ku diambuluisha dia ordinatere udi bantu ba bungi benda banyisha pa buloba ng’udibu babikila ne: Internet.—Tangila Réveillez-vous! wa 22 Kashipu 1997.
3 Katshia benza telefone, mbunzuluile bantu njila wa kuyukila ne bakuabu lukasa pa buloba bujima. Nansha mudi telefone wambuluisha bikole, bidi bikengela kuenza nende mudimu ne budimu, bualu udi mua kushemejila muntu malanda ne bantu babi anyi kumufikisha ku dienza malu mabi, ne kabidi muntu udi mua kutula makuta a bungi bua ditamba kuakuila ku nshinga peshi ku telefone. Badi mua kulongeshila bantu malu ku televizion ne ku bisanji. Kadi diakabi, malu a bungi adi apitakanaku mmabi, ne ditamba kuateleja ndijimija dia dîba. Meji adi atuambuluisha bua kumanya mua kusungula menemene malu a kutangila ku televizion ne a kuteleja ku tshisanji.
4 Bua makuta makese patupu, Internet udi upesha muntu mushindu wa kumanyishangana malu ku ordinatere ne bantu miliyo ya bungi pa buloba, ne udi unzuluila bantu njila wa kumanya malu a bungi menemene. (Réveillez-vous! wa 8 Tshiongo 1998) Nansha nanku, dilonda malu onso tshianana tshianana ku Internet didi mua kujiwula muntu mu nyuma ne kunyanga bibidilu biende bilenga. Mmunyi mudibi mua kuenzeka?
5 Ba bungi kabena basanka bua malu adibu bamanyisha adi aleja mushindu wa kuenza bingoma ne bombe. Bamfumu ba midimu badi badiabakena bua mudi bena mudimu ba bungi bajimija dîba ku Internet. Mbaleje malu a bungi mu mikanda yetu bua njiwu milelela ya mu nyuma idi nayi Internet. Bitupa bia bungi bia programe ya ku ordinatere (sites Web) bidi bileja malu a tshinyangu ne bimfuanyi bia bantu butaka, bidi kabiyi biakanyine bena Kristo. (Mus. 119:37) Kudi kabidi njiwu mikuabu ya muinshimuinshi idi Bantemu ba Yehowa ne bua kudimukila. Nnjiwu kayi ayi?
6 Udi mua kubueja muenyi mu nzubu muebe kuyi muanji kumanya né nnganyi anyi? Kadi bikalaku kakuyi mushindu wa kumumanya? Udi mua kuanyisha bua kudishadilaye ne bana bebe anyi? Ebu mbualu bulelela budi nabu Internet.
7 Udi mua kutumina bantu baudi kuyi mumanye mikanda ku ordinatere ne kupeta mikuabu kudibu. Ke mudibi panudi nuyikila ku ordinatere ne kasumbu ka bantu. Bantu batu baditua mu mayuki aa batu pamu’apa badiamba mudibu Bantemu ba Yehowa, kadi kabitu nanku misangu mivule to. Muntu udi nansha mua kushima mudiye nsonga. Anyi mukuabu udi nansha mua kudinga ne: mmuntu mulume anyi muntu mukaji pabi kabiyi nanku to.
8 Mamanyisha adibu bakutumina adi mua kuikala malu mamonamona anyi mumvuija a malongesha etu. Mamanyisha aa badi baasambulujilangana. Pa tshibidilu, mbikole bua kujadika ne: mamanyisha a nunku mmalelela anyi ng’a dishima. Bidibu bumvuija bidi mua kuikala malu mafuikakaja ne budimu bua kumuangalaja ngelelu wa meji udi nende batontolodi.—2 Tes. 2:1-3.
9 Mumane kumanya njiwu eyi, biwikala ulonda malu mu programe ya Internet, dikonka ne: ‘Mmalu kayi andi ndondamu? Malu aa adi mua kukepesha makanda anyi a mu nyuma anyi? Ndi mua kuikala panyi ngenda nyanga bakuabu mu nyuma anyi?’
10 Bitupa bia programe (anyi sites Web) wa “Bantemu ba Yehowa”: Tshilejilu, tangila mudi bimue bitupa bia programe ya ku Internet bienza kudi bantu badi badiamba ne: m’Bantemu ba Yehowa. Badi bakulomba bua kutangila programe yabu ne kubala malu mamonamona mafunda kudi bakuabu badi badiamba pabu ne: m’Bantemu. Badi bakukankamija bua kufila yebe ngenyi ne kuleja mmuenenu yebe pa mikanda ya Société. Bamue batu bafila ngenyi pa mishindu ya miyuki itudi mua kulonda mu mudimu wa buambi. Programe eyi idi ifila mushindu wa bantu kuyikilabu ku ordinatere pa kufundilangana malu ne kuandamunangana, bienze anu bu mutu bantu bayikila ku nshinga. Itu misangu mivule ileja muntu miaba mikuabu ku ordinatere idiye mua kupetelangana ne Bantemu ba Yehowa pa buloba bujima. Kadi udi mujadike ne: ndongoluelu eyi ki mmibueja mu musokoko kudi batontolodi anyi?
11 Kudia bulunda ne muntu ku Internet kakuena mua kuikala kumvuangana ne mubelu mufila mu Efeso 5:15-17. Mupostolo Paulo wakafunda ne: ‘Nudimuke bienu bu munudi nuenda; kanuendi bu badi kabayi ne meji, kadi nuende bu bena meji; nudisumbile tshikondo patshiditshiku tshia kuenzamu malu mimpe, bualu bua matuku adi mabi. Nunku kanuikadi bu bapote, kadi nujingulule mudi disua dia Mukalenge.’
12 Tshisumbu tshia bena Kristo ke ndongoluelu wa Nzambi udi “mupika wa lulamatu ne wa budimu” ukuata nende mudimu bua kutudisha mu nyuma. (Mat. 24:45-47, NW) Mu bulongolodi bua Nzambi ke mutudi tupeta bulombodi ne bukubi bidi bituambuluisha bua kushala batapuluke ne bena panu kabidi ne batusaka bua kudifila bikole mu mudimu wa Mukalenge. (1 Kol. 15:58) Mufundi wa misambu wakamba ne: uvua ne disanka ne udiumvua bimpe muaba uvua bantu ba Yehowa badisangishile. (Mus. 27:4, 5; 55:14; 122:1) Tshisumbu tshitu kabidi tshikuatshisha mu nyuma ne tshiambuluisha bantu badi badisangishamu. Munkatshi muatshi, nudi mua kupeta balunda ba dinanga, badi baditatshisha bua bakuabu ne bakuatshishangana—mbantu baudi mumanye bimpe badi ne muoyo wa kuambuluisha ne kusamba bakuabu ku budisuile mu bikondo bia dikenga. (2 Kol. 7:5-7) Bena mu tshisumbu mbakubibue kudi Mifundu idi yamba bua kumbushamu benji ba mpekatu badi kabayi banyingalala anyi badi bajula ngenyi ya butontolodi. (1 Kol. 5:9-13; Tito 3:10, 11) Tudiku mua kutekemena bua kumona ndongoluelu ya dinanga ya muomumue ya nunku patudi tudia bulunda ne bantu ku Internet anyi?
13 Mbilue kumueneka patoke ne: katuena mua kupeta ndongoluelu ya nunku. Bitupa bikuabu bia programe mmiaba idi batontolodi benzela kampanye. Bena programe ya nunku badi mua kuvila bualu ebu, ne batontolodi bine badi batua programe ya nunku nyama ku mikolo badi mua kufila mumvuija a bungi bua kujadika ne: badi bushuwa Bantemu ba Yehowa. Badi nansha mua kukeba mamanyisha kuudi bua kumona ne: udi Ntemu wa Yehowa.
14 Yehowa mmusue bua uleje busunguluji. Bua tshinyi? Bualu mmumanye se: nebukuepule ku njiwu kabukabu. Nsumuinu 2:10-19 (NW) udi utuadija wamba ne: “Padi meji abuela mu mutshima webe ne dimanya dine dilua kulengelela anyima webe mene, bukokeshi buine bua diela meji nebukujingile ne bukubi, busunguluji buine nebukukube.” Nebukukube ku tshinyi? Ku malu bu mudi: “njila mubi,” ku bantu badi bumbuka mu tujila tululame, ne ku aba badi ne bikadilu bibi ne badi basesuka mu nsombelu wabu wa matuku onso.
15 Patutu tuya ku Nzubu wa Bukalenge, katutu tuelakana ne: tudi munkatshi mua bana betu nansha. Tudi babamanye. Kakutu muntu utu ukeba bua kujadika bualu ebu to, bualu dinanga dia buena-muntu didiku ditu dileja bionso ebi patoke. Tuetu bine kabatu batulomba bua kuleja mabeji kampanda bua kujadika ne: tudi bushuwa Bantemu ba Yehowa. Eyowa, muaba eu ke ututu tupeta dikankamijangana dilelela diakamba Paulo mu Ebelu 10:24, 25. Bitupa bia programe bidi bikankamija malanda ku ordinatere kabiena mua kutupesha dikankamijangana edi to. Kuvuluka lungenyi ludi mu Musambu 26:4, 5 kudi mua kutudimuija ku njiwu idi mua kutukuata bipepele patudi tulonda malu mu imue miaba (anyi sites Web) ya Internet.
16 Kakuena mushindu wa kuela mikalu anyi kusunguluja mamanyisha adibu babuejila bantu mu programe ya Internet anyi adibu mua kupeta to. Misangu mivule, mu nsombelu eu bana ne mipiankunde ke batu bakuatshika ku buteyi ebu bua malu mabi. Bana batu bitabakana malu, bazuka bua kumanya makuabu ne basumpakana bua kutangila bidi mu programe mupiamupia wa Internet utu uleja malu mafuikakaja a dikema adi bantu mua kuenza ne biamu. Nunku baledi badi ne bua kukuba bana ne kubaludika bimpe ku diambuluisha dia Mifundu idi mua kubaleja mushindu wa kuenza mudimu ne Internet, anu bu mudibu ne bua kubambuluisha bua kusungula mijiki anyi filme idibu mua kutangila.—1 Kol. 15:33.
17 Bia dibungama, bamue bavua bana betu bakafika ku dipatshibua mu tshisumbu bua malanda avuabu batuadije mu dipetangana ne bantu ba panu ku programe ya Internet ne kubafikishabi too ne ku buendenda. Bakulu mbatutumine mikanda ne dibungama, bakema pa kumona bana betu bakuabu banyeme babayabu peshi balekele bakaji babu bua kushemeja malanda avuabu batuadijile ne bantu bavua bapetangane nabu mu programe ya Internet. (2 Tim. 3:6) Bantu bakuabu mbafike ku dibenga bulelela anu bua malu adibu bumvuile kudi batontolodi. (1 Tim. 4:1, 2) Pa kumona njiwu minene ya nunku, kabienaku bia meji bua kuikala ne budimu dîba dinudi nujinga bua kuyikila ne bantu banudi nupeta mu programe ya Internet anyi? Bushuwa, kuleja meji, dimanya, bukokeshi bua diela meji ne busunguluji bitela mu Nsumuinu 2:10-19 kudi ne bua kutukuba mu malu aa.
18 Bualu bua kumanya mbua se: kudi bantu ba bungi badi benze miaba (anyi sites) idi ne programe milongolola ne meji, bashiminyinaku bua kuyisha lumu luimpe. Programe mivule ya nunku badi mene bayitua nyama ku mikolo kudi bana betu badi kabayi badimuke. Mikuabu miaba idi ne programe ya batontolodi badi bajinga kushindisha bantu ba tshitaba mvinyingu anyi batu bitaba bionso bidibu babambila. (2 Yone 9-11) Mudimu wetu wa Bukalenge wa Tshisua-munene 1997, mu dibeji 5 uvua umvuija bikalabi ne mushinga bua bana betu kuenzabu programe kampanda wa ordinatere, wakamba ne: “Kabiena bikengela bua umue wa kutudi pa nkayende alongolole mamanyisha a bungi pa Bantemu ba Yehowa, pa midimu yetu ne mitabuja etu mu Internet. Tshitekelu tshietu tshilongolola kudi Société [www.watchtower.org] tshidi tshifila mamanyisha majalame adi muntu yonso mua kupeta.”
19 Ndiambuluisha pa kufila bintu bua kulonga ku butuangaji bua Internet anyi? Bamue mbamone ne: badi bambuluisha bana betu padibu bafunda ku Internet mamanyisha adibu bapete mu makebulula abu adi atangila midimu kabukabu ya teokrasi. Tshilejilu, muntu udi mua kuenza makebulula pa plan wa muyuki kampanda ne pashishe kufunda malu aa mu Internet, wela meji ne: neambuluishe bantu bajinga kulongolola muyuki umue-umue eu. Bakuabu badi bafunda mvese yonso idi mu Tshibumba tshia Nsentedi tshialuabu kulonga matuku adi kumpala peshi bamanyisha mikanda ya kudiambuluisha nayi bua Kalasa ka Mudimu wa Teokrasi anyi Dilonga dia Mukanda dia Tshisumbu. Bamue badi mua kufila ngenyi pa mushindu wa kutuadija diyikila ne bantu mu mudimu wa buambi. Diambuluisha diabi didi ku tshinyi?
20 Mikanda idi bulongolodi bua Yehowa bufile idi isonsola lungenyi luetu ne ngenyi idi ikolesha ku muoyo ne ituibidija bua “kusunguluja tshidi tshimpe ne tshidi tshibi.” (Eb. 5:14, NW) Tudi mua kuamba ne: tudi bafike ku tshipatshila etshi padi bantu bakuabu batuenzela makebulula atudi ne bua kuenza anyi?
21 Bible udi wamba ne: bena Beloya “bakatamba ba mu Tesalonike buimpe.” Bua tshinyi? Bualu ‘bakitabuja dîyi ne mitshima mimana kulongolola; badikebela mu Mukanda wa Nzambi ku dituku ku dituku ne: malu aa adi malelela.’ (Bien. 17:11) Nansha muakabayisha Paulo ne Sila, kabavua mua kulamata bulelela mu nsombelu wabu kabayi badibuejamu buobu bine to.
22 Dikuata mudimu ne makebulula matuenzela kudi mukuabu muntu bua muyuki anyi bua mudimu mukuabu wa mu tshisangilu didi dipuekesha mushinga wa tshipatshila tshia didilongela. Kuenaku ne dijinga dia kukolesha ditabuja diebe mu Dîyi dia Nzambi anyi? Wewe mumane kutuishibua mushindu’eu, udi mua kuleja patoke ditabuja diebe—mu miyuki iwenza, mu nseka iwela peshi mumvuija awafila mu bisangilu ne mu mudimu wa buambi. (Lomo 10:10) Dienza mudimu ne makebulula a muntu mukuabu kadiena dipetangana ne mêyi adi mu Nsumuinu 2:4, 5 adi amba ne: muntu ne muntu ‘akebe ne akeje dimanya dia Nzambi bu biuma bisokoka.’
23 Tshilejilu, paudi ukeba mvese mu Bible, udi mua kukonkonona mvese idi ku mutu ne kuinshi kua mvese au. Udi mua ‘kulonda malu onso bimpe,’ bu muakenza Luka pakafundaye Evanjeliyo wende. (Luka 1:3) Madikolela makuabu neakuambuluishe kabidi bua kuikala muzanzamuke mu dikeba dia mvese mu buambi ne paudi wenza miyuki. Bantu ba bungi batu bamba mutubu banyisha Bantemu ba Yehowa bualu mbamanye mua kukuata mudimu ne Bible. Mushindu umuepele utudi mua kufika ku dienza nunku mpa kudibidija bua kukeba mvese mu Bible yetu.
24 Katujimiji dîba dietu patupu to: Bualu bukuabu bua kutabalela muaba eu, ndîba ditudi mua kujimija mu difunda, dibala ne diandamuna ku malu mamanyisha mu Internet. Musambu wa 90:12 udi utukankamija bua kusambila ne: ‘Utuyishe mua kubala matuku etu onso ne dibala edi nunku bua tuetu kudipetela mutshima udi ne meji.’ Paulo wakamba ne: “matuku adi mashale makese.” (1 Kol. 7:29, Muanda Mulenga Lelu) Kabidi ne: ‘Nunku, patudi ne dîba, tuenzelayi bonso bimpe, kadi nangananga bana betu bena kuitabuja netu.’—Gal. 6:10, MML.
25 Mibelu eyi idi ileja mushinga wa kuikala ne budimu mu mushindu utudi tupitshisha dîba dietu. Kupitshisha dîba mu dibala Dîyi dia Nzambi kudi ne dikuatshisha dia bungi bulelela! (Mus. 1:1, 2) Ke malanda mimpe atudi mua kuikala nawu. (2 Tim. 3:16, 17) Baledi, nudi nulongesha bana benu mushinga wa kukuata mudimu ne dîba diabu ne meji bua malu adi atangila Bukalenge anyi? (Muam. 12:1) Dîba dipitshisha mu dilonga dia muntu pa nkayende ne dia mu dîku, mu dibuela mu bisangilu ne dienza mudimu wa buambi didi ne mushinga wa bungi menemene kupita dîba dijimija mu programe ya Internet, ne ditekemena dia kupetelamu masanka.
26 Pa bualu ebu, meji adi atulomba bua kushindamija ntema yetu pa malu a mu nyuma adi ne mushinga ne adi umvuangana ne nsombelu wetu wa bena Kristo. Ebi bidi bitulomba bua kumanya mua kusungula ne meji mamanyisha adi makanyine dîba dietu ne lungenyi luetu. Bu mutudi bena Kristo, malu adi mu diumvuangana ne nsombelu wetu avua maleja mu tshikoso kudi Kristo, pakambaye ne: “Nunku, tungunukayi ne kukeba diambedi bukalenge ne buakane buende, ne bintu bikuabu ebi bionso nebanusakidilebi.” (Mat. 6:33, NW) Kuenaku ne disanka dia bungi menemene padi malu a Bukalenge muuje nsombelu webe kupita midimu mikuabu anyi?
27 Difundilangana mikanda ku Internet (E-mail): Nansha mudibi biakanyine bua kumanyisha bena dîku peshi balunda badi basombele kule malu atudi bamone anyi ngenyi yetu, bidiku bileja dinanga bua kubimanyisha bakuabu badi mua kuikala kabayi bamanye dîku diebe peshi balunda bebe anyi? Udi mua kubifunda mu sites Web anyi programe kampanda anu bua ne: muntu yonso abibale anyi? Udiku mua kuanyisha bua kutentulabu malu ebe nkayebe aa ne kuatumina bakuabu kakuyi disunguluja baudi mua kuikala mumanye peshi baudi kuyi mumanye anyi? Bia muomumue, wewe mupete mikenji ya kudi bantu bakuabu ivua kayiyi mikutumina wewe, bidiku bileja dinanga bua kuangata malu aa ne kuatumina bantu bakuabu anyi?
28 Kadi bikala bualu abu kabuyi bujalame? Kuena mumone ne: udi muditue mu dimuangalaja malu a dishima anyi? (Nsu. 12:19; 21:28; 30:8; Kolos. 3:9) Bushuwa, ‘kudimuka bu mutudi tuenda bua katuendi bu badi kabayi ne meji, kadi tuenda bu bena meji’ nekutusake bua kuela meji pa bualu ebu. (Ef. 5:15) Ndisanka kayipu ditudi nadi bua mudi mikanda ya Annuaire, Tshibumba tshia Nsentedi ne Réveillez-vous! biuwule tente ne malu adi menzeke atudi mua kujadika adi atukankamija ne atusaka bua kutungunuka ne kuendela mu ‘njila’!—Yesh. 30:20, 21.
29 Kudi kabidi njiwu mikuabu. Mupostolo Paulo wakamba bua bamue bantu ne: ‘Badi bayila kabidi mua kuikala bafuba, bendakana ku nzubu ne ku nzubu; ne kabena bayila mua kuikala anu ne bufuba nkayabu, kadi mua kuikala bena mukoso ne bena bienzenza, bakula mêyi adi kaayi mimpe bua kuakula.’ (1 Tim. 5:13) Mêyi aa adi atukankamija bua kubenga kujimija dîba patupu ne madikolela mu dimanyisha bana betu malu a mushinga mukese.
30 Ela kabidi meji ku bungi bua mêba majimija ku dikonkonona mikanda mipite bungi idi bantu batuminangana mu Internet. Bualu budi butukemesha mbua ne: mukanda kampanda udi wamba ne: “Padi muntu upitshisha dîba dia bungi ku ordinatere, mikanda idibu bamutumina kayakuikala kabidi ne mushinga to, kadi idi ilua bujitu bunene budi budia dîba, bualu dituku dionso udi ne bua kubala ne kuandamuna mikenji mipite pa dikumi idi ifumina kudi bena mudimu nende, balunda, bena mu dîku, . . . ne bintu bidibu bamuleja bua kusumba bivuaye kayi mulombe.” Mukanda eu udi usakidila ne: “Bantu ba bungi batu banange bikole kubadila malu ku ordinatere mbalue kulua ne tshilele tshibi menemene tshia kutumina bantu bonso badi adrese yabu mikale mu ordinatere ka-bualu konso kadibu bapeta bu dimanyisha—bilele, malu kaayi majadika adi menzeke mu tshimenga, mikanda mifundila bantu ba bungi ku ordinatere, ne bikuabu.”—Data Smog.
31 Ke tshidi tshienzeka mu programe wa mikanda mifundilangana ku ordinatere idibu basambulujilangana kudi bana betu ba bungi—malu adi asekeshangana mamone mu mudimu wa buambi; tusala tudibu bamba ne: ntushindamene pa mitabuja etu; mifuanu ya mu miyuki mishilashilangane miteleja mu mpuilu, mpungilu peshi mu bisangilu bietu bikuabu; malu mamona mu mudimu wa buambi; ne makuabu malu adi amueneka kaayi mabi. Ba bungi batu basambulujilangana mikanda eyi kabayi bakeba nansha bua kumanya kudiyi mifumine, bilue kukola bua kumanya udi muyifunde ne pa nanku bieleshisha muntu meji bua kumanya bikala mamanyisha aa mikale malelela.—Nsu. 22:20, 21.
32 Mikenji eyi itu misangu yonso kayiyi ne mushinga mmishilangane bikole ne mêyi malenga avua nawu Paulo mu lungenyi pakafundilaye Timote ne: ‘Ulamate tshidikijilu tshia mêyi malenga awakumvua kundi mu ditabuja ne mu dinanga dia mu Kristo Yezu.’ (2 Tim. 1:13) “Muakulu mukezuke” wa bulelela bua mu Mifundu udi ne ‘tshidikijilu tshia mêyi malenga’ mashindamene nangananga pa tshiena-bualu tshia Bible tshia dibingisha dia bumfumu bukulu bua Yehowa ku diambuluisha dia Bukalenge. (Sef. 3:9, NW) Tudi ne bua kuenza madikolela bua kufila dîba dietu dionso ne makanda etu onso bua kubingisha bumfumu bukulu bua Yehowa.
33 Bu mutukadi kule mu tshikondo tshia ku nshikidilu wa ndongoluelu eu wa malu, ki ndîba dia kupanga budimu nansha. Bible udi utudimuija ne: ‘Nuikale bapole, nutabale; muena lukuna wenu, Diabolo mene, udi wendakana bu nyama wa ntambue udi ukungula, ukeba bantu ba kudiaye.’ (1 Pet. 5:8) Udi wamba kabidi ne: ‘Luatayi bintu bionso bia mvita bia Nzambi, bua nuenu numanye mua kuimana bakandamane kumpala kua mateyi a Diabolo.’—Ef. 6:11.
34 Internet udi mua kulua njila udi Satana upitshila bua kukokela bantu badi ku bukokeshi bua programe eu panshi, padibu bakuata nende mudimu bibi. Nansha mudiye mua kuambuluisha ndambu, Internet udi ne njiwu padi muntu ubuelamu kayi ne budimu. Nangananga baledi ke badi ne bua kutabalela malu adi bana babu balonda ku Internet.
35 Kuikala ne nkatshinkatshi mu dilonda malu mu Internet mbukubi. Tuanyishayi divuluija dia Paulo diakanyine tshikondo etshi, dia ne: ‘Bantu badi balonda malu a pa buloba bikale bu bantu badi kabayi bukuta nawu; bualu bua tshimuenekelu tshia malu a pa buloba ebu netshijimine.’ (1 Kol. 7:29-31) Tuetu balame malu onso aa mu lungenyi neatuambuluishe, tuetu ne mêku etu, bua kudimukila ditanaji dia kudi bukua-panu ne bintu biabu ku diambuluisha dia Internet.
36 Tudi ne bua kushala balamate bana betu mu tshisumbu ne kuenza mudimu ne meji ne dîba didi ditushadile, nunku netudiakaje bua kutungunuja malu a Bukalenge. Bu mudi ndongoluelu eu usemena pabuipi ne ndekelu wende, ‘katuendi kabidi bu mudi bantu ba bisamba bia bende benda mu meji abu a patupu,’ kadi tutungunuke ne ‘kujingulula mudi disua dia Mukalenge.’—Ef. 4:17; 5:17.