NSHAPITA WA 22
“Tendelela Nzambi”
LUNGENYI LUNENE: Diambulula dia malu manene a mu mukanda wa Yehezekele, mudiwu akumbana lelu ne muakumbanawu kumpala eku
1, 2. a) Tuetu bonso tudi ne dipangidika kayi dia kuangata? b) Ntshinyi tshivua muanjelu wa lulamatu muenze pavuabu bajinga kumutendelela?
MBIMPE yonso wa kutudi adiele lukonko lua mushinga mukole elu: Nentendelele nnganyi? Ba bungi badi mua kuamba ne: elu ndukonko lupepele bualu Nzambi nkayende ke utudi ne bua kutendelela. Kadi ki nganu kuamba mêyi aa patupu kudi kuleja bualu ebu to, malu atudi tuenza ke aleja bituikala tutendelela Nzambi anyi Satana.
2 Satana mmusue bikole bua bamutendelele. Bualu ebu buakamueneka patoke nangananga dîba divuaye mutete Yezu. Anu mutuvua bamone mu nshapita 1 wa mukanda eu, Satana wakajinga kupesha Yezu tshintu kampanda tshia mushinga mukole, mmumue ne: kuikala ne bukokeshi pa makalenge onso a pa buloba. Ntshinyi tshivua Diabolo ujinga? Wakalomba Yezu bua ‘enze tshienzedi tshia dimukukuila.’ (Mat. 4:9) Kadi muanjelu uvua mubuluile mupostolo Yone malu adi mu mukanda wa Buakabuluibua wakabenga bua bamutendelele. (Bala Buakabuluibua 22:8, 9.) Muana wa Nzambi wa mu nyuma uvua ne budipuekeshi au wakandamuna Yone pavuaye ujinga kumutendelela ne: “Kuenji nanku to!” Pamutu pa muanjelu au kuitaba wamba ne: ‘Ntendelele meme,’ wakamba ne: “Tendelela Nzambi.”
3. a) Mukanda eu uvua ne tshipatshila kayi? b) Netumone malu kayi mpindieu?
3 Mukanda eu uvua ne tshipatshila tshia kukolesha dipangadika dietu dia kutendelela Yehowa Nzambi nkayende anu bu muvua muanjelu au muambe. (Dut. 10:20; Mat. 4:10) Tuambululayi mu tshikoso malu adi atangila ntendelelu mukezuke atudi balonge mu mêyi a buprofete ne mu bikena kumona bia Yehezekele. Pashishe, ku diambuluisha dia Bible netumone malu enzeka kumpala eku tshikondo tshikala muntu yonso ne bua kutuilangana ne diteta dia ndekelu. Diteta adi nediambuluishe bua kumanya bantu bashala ne muoyo bua kumona ntendelelu mukezuke wa Yehowa mujadikulula menemene bua kashidi.
Malu manene asatu adi mu mukanda wa Yehezekele
4. Mmalu kayi asatu adibu bashindike bikole mu mukanda wa Yehezekele?
4 Mukanda wa Yehezekele udi utulongesha ne: ntendelelu mukezuke udi utulomba bua 1) kulamata anu Yehowa nkayende, 2) kushala mu buobumue mu ntendelelu mukezuke, ne 3) kuleja mutudi banange bakuabu. Tumonayi mudi mêyi a buprofete ne bikena kumona bitukadi balonge mu mukanda eu bishindika malu manene asatu aa.
Bua kumpala: Kulamata anu Yehowa nkayende
5-9. Mmalu kayi atudi balonge bua dilamata anu Yehowa nkayende?
5 Nshapita 3:a Tshikena kumona tshia dikema tshia Yehowa munyunguluka kudi muanza nkongolo ulombola bifukibua bia mu nyuma bia bukole tshidi tshileja bualu bunene budi butukankamija ebu: Wa Bukole Buonso nkayende ke udi mukumbane bua tuetu kutendelela.—Yeh. 1:4, 15-28.
6 Nshapita 5: Bivua bienze bibi bitambe bua kumona mu tshikena kumona muvua ntempelo wa Yehowa munyanga! Tshikena kumona atshi tshivua tshileja ne: kakuena tshintu nansha tshimue tshidi tshisokome ku mêsu kua Yehowa to. Udi umona bienzedi bia dipanga lulamatu bu mudi dîba didi bantu bende batendelela mpingu, nansha mudi bakuabu kabayi mua kubimona. Nzambi udi umvua bibi bua malu a nunku ne udi unyoka badi baenza.—Yeh. 8:1-18.
7 Nshapita wa 7: Malumbuluisha avua Yehowa mufile kudi bisamba bivua binyunguluke Isalele ne bimuenzele malu ne “kapeja kakole” adi ajadika ne: Nzambi nealumbuluishe aba badi bakengesha bantu bende. (Yeh. 25:6) Mushindu uvua bisamba abi bienzela bena Isalele malu udi utulongesha bualu bukuabu bua ne: tudi ne bua kuikala ne lulamatu kudi Yehowa kumpala kua malu makuabu onso. Katuakuitaba bua kulekela bikadilu bietu bilenga bua kusankisha balela betu badi kabayi batendelela Yehowa to; peshi kueyemena biuma anyi kubuelakana mu malu a pa buloba bua kutumikila mbulamatadi ya bana ba bantu pamutu pa kutumikila Yehowa nansha.
8 Nshapita wa 13 ne wa 14: Tshikena kumona tshia ntempelo uvua pa mukuna mutumbuke tshidi tshitulongesha ne: mbimpe tutumikile mikenji ya Yehowa mitumbuke, bamanye ne: yeye ke udi ku mutu kua nzambi mikuabu yonso.—Yeh. 40:1–48:35.
9 Nshapita wa 15: Mêyi a buprofete avua aleja muvua bena Isalele ne bena Yuda bu bandumba adi atuvuluija ne: masandi a mu nyuma mmabi menemene ku mêsu kua Yehowa.—Yeh., nshap. wa 16, 23.
Buibidi: Kushala mu buobumue mu ntendelelu mukezuke
10-14. Mmunyi mudibu baleje mudibi ne mushinga bua tuetu kushala mu buobumue mu ntendelelu mukezuke?
10 Nshapita wa 8: Mêyi a buprofete avua alaya ne: Yehowa neajule “mulami umue” bua kutabalela bantu bende, adi aleja mudibi ne mushinga bua tuetu kudienzeja bua kuikala mu buobumue ne mu ditalala ku bulombodi bua Yezu.—Yeh. 34:23, 24; 37:24-28.
11 Nshapita wa 9: Mêyi a buprofete a Yehezekele avua atangila bantu ba Nzambi bavua bapatuke mu bupika mu Babilona, bapingane mu ditunga diabu diakajilula adi ne mukenji kampanda bua bantu badi basue kusankisha Yehowa lelu. Batendeledi bakezuke ba Yehowa badi ne bua kukosa malanda ne bitendelelu bia dishima ne kuepuka lungenyi luabi lubi luonso ludi mua kubanyanga. Tudi ne bua kulama buobumue buetu budi buenza bua tumanyike bu bantu ba Nzambi nansha mutudi ba mu bisa bishilangane, bikale ne nkoleshilu ne nsombelu mishilangane, ne bafume mu bitendelelu bishilangane.—Yeh. 11:17, 18; 12:24; Yone 17:20-23.
12 Nshapita wa 10: Tshikena kumona tshia mifuba miume ivua mipetulule muoyo tshidi tshileja mudibi ne mushinga bua kuikala mu buobumue. Tudi ne diakalenga dinene dia kuikala munkatshi mua tshisumbu tshiakajilula tshia batendeledi bakezuke badi benza mudimu pamue bu tshiluilu tshia mvita!—Yeh. 37:1-14.
13 Nshapita wa 12: Mêyi a buprofete a mitshi ibidi ivua milue mutshi umue avua maleje nangananga mudibi ne mushinga bua kuikala mu buobumue. Bidi bikolesha ditabuja dietu bua kumona mudi bela manyi ne mikoko mikuabu bakumbaja mêyi a buprofete au. Dinanga ne lulamatu ke bidi bituambuluisha bua kushala mu buobumue nansha mutudi mu buloba budi butapulula kudi nkinu ya malu a ntendelelu ne a tshididi.—Yeh. 37:15-23.
14 Nshapita wa 16: Tshikena kumona tshia muntu uvua ne kalondo ka mâyi a mukanda ne bantu bavua ne bia mvita bia kutayisha nabi tshivua ne mukenji mukole wa ne: anu bantu badi babuela mu “dikenga dinene” bu batendeledi bakezuke ke bikalabu mua kutua tshimanyinu bua kupanduka.—Mat. 24:21; Yeh. 9:1-11.
Buisatu: Kuleja mutudi banange bakuabu
15-18. Bua tshinyi tudi ne bua kutungunuka ne kuleja bantu dinanga? Mmushindu kayi utudi mua kubalejadi?
15 Nshapita 4: Tshikena kumona tshia bifukibua binayi bidi ne muoyo tshivua tshitulongeshe ngikadilu ya Yehowa. Dinanga ke ngikadilu wende mutambe bunene. Patudi tuakula ne tuenza malu ne dinanga, tudi tuleja ne: Yehowa ke Nzambi wetu.—Yeh. 1:5-14; 1 Yone 4:8.
16 Nshapita 6 ne wa 11: Dinanga ke divua disake Nzambi bua kupesha bantu bu mudi Yehezekele mudimu wa bunsentedi. Bu mudi Nzambi dinanga ki mmusue bua muntu nansha umue abutudibue padiye umbusha bukokeshi bua Satana pa buloba to. (2 Pet. 3:9) Tudi ne diakalenga dia kuidikija dinanga dia Nzambi patudi tukumbaja mudimu wetu wa kutua nsentedi wa matuku etu aa mpanda.—Yeh. 33:1-9.
17 Nshapita wa 17 ne wa 18: Yehowa mmumanye ne: ba bungi nebapetule luse luende ne nebatete bua kubutula batendeledi bende ba lulamatu. Dinanga nedimusake bua kusungila bantu bende padi “Goga wa mu buloba bua Magoga” utuadija kubunda aba badi bamulamate. Dinanga ditudi banange bakuabu didi ditusaka bua kudimuija bantu ba bungi ne: Yehowa neabutule bantu badi bakengesha batendeledi bende.—Yeh. 38:1–39:20; 2 Tes. 1:6, 7.
18 Nshapita wa 19, wa 20, ne wa 21: Dinanga dia Yehowa bua bantu didi dimuenekela patoke bikole mu bikena kumona bidi biakula bua musulu wa mâyi a muoyo ne bua diabanya dia bitupa bia maloba. Bikena kumona abi bivua bileje bualu bua mushinga mukole mutambe bua dinanga buvua Yehowa muenze, pakafilaye muoyo wa Muanende bua batubuikidile mpekatu yetu ne tuikale ne muoyo mupuangane bu bena mu dîku dia Nzambi. Kuambila bantu malu mimpe adi matuindile kumpala eku adi Yehowa mulongoluele bonso badi bitabuja Muanende, ke mushindu muimpe mutambe wa kubaleja dinanga.—Yeh. 45:1-7; 47:1–48:35; Buak. 21:1-4; 22:17.
Tshienzedi tshia pa buatshi tshia didipuekesha panyima pa Bukokeshi bua bidimu tshinunu
19. Yezu neenze tshinyi mu Bukokeshi bua bidimu tshinunu? (Tangila kazubu ka “Diteta dia ndekelu.”)
19 Mu Bukokeshi bua bidimu tshinunu, Yezu neabishe bantu miliyare ne miliyare ne neumbushe kanyinganyinga kadi ‘muena lukuna wetu lufu’ mukebeshe. (1 Kol. 15:26; Mâko 5:38-42; Bien. 24:15) Katshia ku tshikondo tshivua Adama ne Eva benze mpekatu, bantu mbatuilangane ne nsombelu ya tunyinganyinga ya bungi. Kadi Yezu neabumbushile tunyinganyinga atu pabishaye bonso badi bafua, ubapesha mpunga wa kusomba mu buloba budi bufuanangane ne buvuaku kumpala kua Adama ne Eva kuenzabu mpekatu. Ku diambuluisha dia mulambu udi upikula, Yezu neumbushe kanyinganyinga konso kadi kakebesha kudi masama, mvita ne biyole bia nzala. Kupita apu, neatuambuluishe bua kujomona muji udi utukebela kanyinganyinga, mmumue ne: mpekatu utuvua bapiane kudi Adama. (Lomo 5:18, 19) Yezu ‘neabutule midimu ya Diabolo’ butubutu. (1 Yone 3:8) Ntshinyi tshienzeka pashishe?
Bantu babishabu ku lufu nebapete mpunga wa kusomba mu buloba budi bufuanangane ne buvuaku kumpala kua Adama ne Eva kuenzabu mpekatu
20. Yezu ne bantu 144 000 nebaleje budipuekeshi bua bungi mushindu kayi? Umvuija. (Tangila tshimfuanyi tshia ku ntuadijilu kua nshapita.)
20 Bala 1 Kolinto 15:24-28. Palua bantu bonso bapuangane, ne ndekelu wa bionso buloba bulua Mparadizu anu muvua Yehowa mulongolole katshia ku tshibangidilu, Yezu ne bantu 144 000 bakokesha nende nebaleje budipuekeshi bua bungi papingajilabu Yehowa Bukalenge. Nebapingaje bukokeshi buvuabu nabu munkatshi mua bidimu tshinunu ku budisuile. Malu onso enza Bukalenge neashale kashidi.
Diteta dia ndekelu
21, 22. a) Buloba nebuikale mushindu kayi ku ndekelu kua bidimu tshinunu? b) Bua tshinyi Yehowa nealekele Satana ne bademon?
21 Pashishe Yehowa neenze bualu bua dikema budi buleja mudiye mueyemene bantu bende badi pa buloba bikole. Neenze bua Satana ne bademon bende bapatuke mu dijimba dile menemene muvuabu babasuike munkatshi mua bidimu tshinunu. (Bala Buakabuluibua 20:1-3.) Bantu ne buloba biamonabu nebikale bishilangane bikole ne bivuabu bamanye kuonso eku. Kumpala kua Armagedone Satana uvua mupambuishe bantu ba bungi, nkinu ne kansungansunga bivua pabi binyange buobumue bua bantu. (Buak. 12:9) Kadi ku ndekelu kua bidimu tshinunu, bantu bonso nebikale batendelela Yehowa mu buobumue ne dinanga. Buloba nebuikale Mparadizu wa ditalala.
22 Bua tshinyi Yehowa nealekele kabidi benzavi bu mudi Satana ne bademon mu muaba mukezuke eu? Bualu ba bungi bikale ne muoyo ku ndekelu kua bidimu tshinunu, lulamatu luabu kaluvua lutetshibue bu muvuabu batete lua batendeledi bakuabu ba Yehowa ba lulamatu nansha. Ba bungi bavua bafue kabayi bamanye Yehowa, pashishe kubabishabu bua kuikala mu Mparadizu. Yehowa kavua mubapeshe anu muoyo nkayawu to, kadi uvua mubakumbajile majinga abu onso a ku mubidi ne a mu nyuma. Kakuvua bantu babi bavua babasake bua kuenza malu mabi to, kadi bavua anu ne bantu bavua babasaka bua kuenza malu mimpe. Bavua banyunguluka kudi bantu badi banange Yehowa ne bamuenzela mudimu. Satana neabande bantu babishabu ku lufu abu ne bualu bua muomumue ne buvuaye mubande nabu Yobo bua ne: badi benzela Nzambi mudimu anu bualu udi ubakuba ne ubabenesha. (Yobo 1:9, 10) Nunku kumpala kua Yehowa kufundaye mêna etu mu mukanda wa muoyo bua kashidi, neatupeteshe mpunga wa tuetu kuleja bushuwa ne: tudi bamulamate bu Tatu wetu Mutambe Bunene.—Buak. 20:12, 15.
23. Muntu yonso neatuilangane ne diteta kayi?
23 Nebapeshe Satana mpunga wa kupambuisha bantu badi benzela Nzambi mudimu bua tshipolo tshîpi. Nedikale diteta dia mushindu kayi? Kakuyi mpata, muntu yonso neatuilangane ne bualu bua muomumue ne buvua Adama ne Eva batuilangane pabu nabu, mmumue ne: kuitaba mikenji ya Yehowa, kutua bukokeshi buende mpanda ne kumutendelela peshi kumutombokela ne kutua ku tshia Satana.
24. Bua tshinyi badi babikila bantu badi batombokela Nzambi aba ne: Goga ne Magoga?
24 Bala Buakabuluibua 20:7-10. Bushuwa, nebabikile bantu bikala mua kutombokela Nzambi ku ndekelu kua bidimu tshinunu abu ne: Goga ne Magoga. Nebaleje pabu ngikadilu idi mifuanangane ne ivua bantomboji bavua Yehezekele mumanyishe ne: bavua ne bua kubunda bantu ba Nzambi mu dikenga dinene. Tshisumbu tshia bantu tshia kumpala atshi, mmumue ne: “Goga wa mu buloba bua Magoga,” tshivua tshikosolola mu bisamba bivua biluishe bukokeshi bua Yehowa. (Yeh. 38:2) Bia muomumue, Bible udi uleja ne: bantu batombokela Nzambi ku ndekelu kua Bukokeshi bua Kristo bua bidimu tshinunu nebikale bu “bisamba.” Ditela muaku “bisamba” didi dikoka ntema yetu. Bua tshinyi? Bualu mu bukokeshi bua bidimu tshinunu malu onso a bukua ne buena neikale akadi majike; bantu bonso nebakokele mbulamatadi umue, Bukalenge bua Nzambi. Tuetu bonso netuikale tshisamba tshimue tshia mu nyuma. Padibu babikila bantomboji abu ne: Goga ne Magoga ne bamba mudibu benza “bisamba,” mêyi a buprofete au adi aleja ne: Satana neakokeshe bua kuenza tusumbusumbu munkatshi mua bamue bantu ba Nzambi. Kabakuenzeja muntu nansha umue bua kuikala ku luseke lua Satana to. Muntu yonso mupuangane neadiangatshile dipangadika.
Badi babikila bantu badi batombokela Nzambi ne: Goga ne Magoga (Tangila tshikoso tshia 24)
25, 26. Mbantu bungi kayi baditua ku tshia Satana? Ntshinyi tshiabafikila?
25 Mbantu bungi kayi baditua ku tshia Satana? Bungi bua bantomboji abu budi “bu nsenga ya ku mbuu.” Tshiambilu etshi katshiena anu nangananga tshileja ne: ba bungi nebatombokele Nzambi to. Bua tshinyi tudi tuamba nanku? Tuangate tshilejilu tshia bualu buvua Nzambi mulaye Abalahama. Yehowa uvua muleje ne: uvua ne bua kuvudija muana wa Abalahama bu “nsenga ya ku muelelu kua mbuu.” (Gen. 22:17, 18) Kadi bungi bua bantu badi benza muanende au buvua bushikile anu ku bantu 144 001. (Gal. 3:16, 29) Nansha mudi bantu abu ndambu, mbakese patudi tubafuanyikija ne bantu bonso badiku. Bia muomumue, bantu baditua ku tshia Satana badi mua kuikala bungi bukumbane, kadi kabakuikala anu ba bungi menemene to. Bantomboji abu kabakukokesha bua kubutula batendeledi ba Yehowa ba lulamatu to.
26 Nebabutule ne lukasa luonso bantu batombokela Nzambi. Bantu abu pamue ne Satana ne bademon kabakuilaku kabidi to, mbuena kuamba ne: nebababutule kabayi ne ditekemena dia kubishibua ku lufu to. Netuikale tuvuluka anu mapangadika abu mabi ne bipeta biawu bua kashidi.—Buak. 20:10.
27-29. Mmalu kayi adi mindile bantu badi bapita mu diteta dia ndekelu?
27 Ku lukuabu luseke, nebafunde mêna a bantu bapita mu diteta dia ndekelu “mu mukanda wa muoyo” bua kashidi. (Buak. 20:15) Pashishe bana bonso ba Yehowa ba lulamatu nebikale mu buobumue ne nebamutendelele mu mushindu mukumbanyine menemene.
28 Elabi meji bua malu adi matuindile aa! Mudimu muimpe ne balunda bimpe. Wewe anyi bantu baudi munange kanuakukenga kabidi nansha. Bu muwikala muntu mupuangane, kuakuikala kabidi dijinga ne mudimu wa Muakuidi Munene anyi mulambu wa Yezu bua kuimana kumpala kua Yehowa to. Muntu yonso neikale mu malanda ne Nzambi kakuyi mikalu to. Tshidi ne mushinga wa bungi kupita bionso ntshia ne: mu diulu ne pa buloba ntendelelu mukezuke neikale wenzeka menemene bilondeshile mikenji ya Yehowa. Atshi ke tshialeja ne: ntendelelu mukezuke mmujadikulula ndekelu wa bionso!
Bu muwikala muntu mupuangane, kuakuikala kabidi dijinga ne mudimu wa Muakuidi Munene anyi mulambu wa Yezu bua kuimana kumpala kua Yehowa to (Tangila tshikoso tshia 28)
29 Newikalamu bua kumona dituku dinene adi anyi? Udi mua kubuelamu anu wewe mutungunuke ne kutumikila malu manene asatu atudi balonge mu mukanda wa Yehezekele aa: kulamata anu Yehowa nkayende, kushala mu buobumue mu ntendelelu mukezuke, ne kuleja mutudi banange bakuabu. Mêyi a buprofete a Yehezekele adi atupesha dilongesha dia nshindamenu dia ndekelu. Ndilongesha kayi adi?
Fuanyikijabi disanka dikalaku padi bifukibua bionso bia mu diulu ne bia pa buloba bikale ndekelu wa bionso mu buobumue mu ntendelelu mukezuke (Tangila tshikoso tshia 27-29)
‘Numanye ne: meme ndi Yehowa’
30, 31. Dimanyisha dia ne: “Nebafike ku dimanya ne: meme ndi Yehowa” nediumvuije tshinyi a) bua baluishi ba Nzambi? b) bua bantu ba Nzambi?
30 Mu mukanda mujima wa Yehezekele, dimanyisha dia ne: “Nebafike ku dimanya ne: meme ndi Yehowa” didi dipingana njila ne njila. (Yeh. 6:10; 39:28) Dimanyisha adi nedikale mvita ne lufu bua baluishi ba Nzambi. Nebadimone benzejibue bua kumanya bia bungi kupita kumanya patupu ne: Yehowa udiku. Nebadimone kabidi benzejibue bua kumanya tshidi dîna diende dinene diumvuija, mmumue ne: “Yeye udi uvuija.” “Yehowa wa biluilu” nealue ‘muluanganyi wa mvita munene’ wikala ne bua kuluangana nabu. (1 Sam. 17:45; Ekes. 15:3) Nebafike ku diumvua ku shòo bulelela bua mushinga ebu: Tshintu nansha tshimue katshiena mua kupangisha Yehowa bua kukumbaja disua diende to.
31 Dimanyisha dia ne: “Nebafike ku dimanya ne: meme ndi Yehowa” nedikale ditalala ne muoyo bua bantu ba Nzambi. Yehowa neatuvuije tshivuaye musue bua tuikale katshia ku tshibangidilu, mmumue ne: bana badi bidikija ngikadilu yende bimpe mu mushindu mupuangane. (Gen. 1:26) Yehowa ukadi Tatu wetu wa dinanga ne Mulami wetu udi utukuba. Mu katupa kîpi emu, nealue Mukalenge wetu udi ututshimuina mvita. Kumpala kua dituku adi kulua, tutumikilayi ne muoyo mujima mukenji wa Yehezekele. Tulejayi mu mêyi ne malu atudi tuenza dituku dionso ne: tudi bamanye Yehowa ne tshidiye menemene. Pashishe palekelelabu mpepele ya kabutu mu dikenga dinene, katuakuikala ne buôwa to. Kadi netujule mitu yetu muulu bualu netuikale bamanye ne: dipikudibua dietu didi pabuipi. (Luka 21:28) Mu dindila dituku adi, tuenzayiku muetu muonso bua kuambuluisha bantu ba miaba yonso bua bamanye Nzambi umuepele udi muakanyine ntendelelu wetu ne bamunange, yeye udi ne dîna dia Yehowa, dîna didi ditambe mêna makuabu onso.—Yeh. 28:26.
a Nomba ya nshapita idi ileja nshapita idi mu mukanda eu.