TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w01 15/3 dib. 29-31
  • Paulo udi ulongolola disangishila bansantu bintu

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Paulo udi ulongolola disangishila bansantu bintu
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2001
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Nsombelu uvua mu tshisumbu tshia mu Yelushalema
  • Paulo udi ulongolola disangisha dia bintu
  • Lungenyi luvua nalu bakafila bintu
  • Badi baya kufila bintu bidibu basangishe ebi
  • Mushindu utudi tuambuluishangana ne bintu lelu
  • “Tshiena ne dibanza dia mashi a muntu nansha umue”
    ‘Fila bumanyishi buonso menemene’ bua Bukalenge bua Nzambi
  • ‘Nzambi mmusue muena kupa udi ufila ne disanka’
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1998
  • Bena Kristo badi dijinga ne bana babu
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2002
  • Difila didi dipetesha disanka
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2002
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2001
w01 15/3 dib. 29-31

Paulo udi ulongolola disangishila bansantu bintu

BENA KRISTO balelela batu bangata malu a mu nyuma ne mushinga wa bungi kumpala kua bionso. Nansha nanku, diditatshisha bua bimpe bia bakuabu ditu kabidi ne mushinga. Pa tshibidilu, batu bambuluisha aba badi mu ntatu. Dinanga didi bena Kristo banange bana babu ke didi dibasaka bua kuambuluisha bena Kristo nabu badi bakenga.​—Yone 13:34, 35.

Dinanga divua mupostolo Paulo munange bena Kristo nende ke diakamusaka bua kulongolola disangisha dia bintu mu tshisumbu tshia Akaya, tshia Galatia, tshia Makedonia ne bisumbu bia mu tshitupa tshia Asia. Bua tshinyi bavua ne bua kusangisha bintu ebi? Mmunyi muakalongololabu mudimu eu? Mmushindu kayi uvua bana betu bamone muanda eu? Ne bua tshinyi tudi ne bua kukeba bua kumanya malu akenzeka dîba adi?

Nsombelu uvua mu tshisumbu tshia mu Yelushalema

Kunyima kua Pantekoste wa mu 33 B.B., bena Yuda ne benyi bavua bitabuje buena-Yuda bavua balue bayidi mu Pantekoste bakashala matuku mu Yelushalema bua kulonga malu makuabu a ntendelelu mulelela. Bena Kristo bavua banyisha ne muoyo wabu wonso bua kuambula bujitu ne kuambuluisha bana babu bavua bashale mu Yelushalema aba. (Bienzedi 2:7-11, 41-44; 4:32-37) Bimvundu ke bivua mua kuikala bikebeshe makenga makuabu, bualu bena Yuda bavua basue kufuila ditunga diabu bakajula buntomboji ne kubanga kuenza malu a bungi a tshikisu. Nanku bua muyidi wa Kristo nansha umue kubenga kufua ne nzala, bavua babanyina bakamba bavua mu dikenga bintu dituku dionso. (Bienzedi 6:1-6) Helode wakatuadija kukengesha tshisumbu tshia bena Kristo bikole, ne munkatshi mua bidimu bia 40 B.B., nzala yakabuela mu Yudaya mujima. Malu onso aa avua mua kuikala makebele bayidi ba Yezu “makenga” ne ‘dipawula dia bintu [biabu]’ anu muakamba Paulo.​—Ebelu 10:32-34; Bienzedi 11:27–12:1.

Mu tshidimu bu tshia 49 B.B., nsombelu utshivua anu mukole. Ke bualu kayi Petelo, Yakobo ne Yone bakambila Paulo bua ‘avuluke bapele,’ kunyima kua buobu bamane kumvuangana bua yeye kutamba kuyisha bantu ba bisamba bia bende. Paulo wakadienzeja bua kukumbaja bualu ebu.​—Galatia 2:7-10.

Paulo udi ulongolola disangisha dia bintu

Paulo wakalombola disangishila bena Kristo bavua bakenga mu Yudaya bintu. Mu tshidimu bu tshia 55 B.B., wakambila bena Kolinto ne: ‘Bualu bua disangisha dia bintu bia kufila kudi bansanto, bu mungakela dîyi kudi [“bisumbu bia,” NW] mu Galatia, enzayi bienu muomumue kabidi. Ku dituku dia kumudilu dia lumingu ne lumingu, muntu ne muntu wa munkatshi muenu adibutshile bintu bu muakabipetaye. Nentume bantu banuakajadika ne mikanda yenu, bua kuyabu ne bintu bienu bia luse ku Yelushalema.’ (1 Kolinto 16:1-3) Kunyima kua tshidimu tshijima, Paulo wakamba ne: bena mu Makedonia ne bena mu Akaya bakavua batuadije pabu kusangisha bintu ebi. Nenku pakatumabu bintu bivuabu basangishe ebi mu Yelushalema, dikala dia bena mu Asia munkatshi mua bavuabu batume didi disua kuleja ne: bisumbu bia mu tshitupa atshi bivua pabi bisangishe bintu.​—Bienzedi 20:4; 2 Kolinto 8:1-4; 9:1, 2.

Kakuvua muntu uvuabu benzeje bua kufila bintu bipite bivuaye mua kukokesha to. Kadi tshilumbu tshivuaku tshivua tshia dikala muomumue, bua bantu bafile bintu biabu bia pa mutu bua kuambuluisha nabi bansantu ba mu Yelushalema bavua bakenga. (2 Kolinto 8:13-15) Paulo wakamba ne: ‘Muntu ne muntu afile bintu bu muakadisunguileye mu mutshima wende; kafidi ne kanyinganyinga, anyi bu muenzeja ku bukole; bualu bua Nzambi udi musue muena kupa udi ufila ne disanka.’​—2 Kolinto 9:7.

Paulo wakaleja bena Kolinto bua bamanye tshivuabu ne bua kuikadila pabu bena kalolo. Wakabambila ne: Yezu ‘wakalua mupele bua bualu buabu, bua buobu balue babanji’ mu nyuma. (2 Kolinto 8:9) Bavua ne bua kuidikija muoyo wende wa kalolo. Kabidi, bu muvua Nzambi wenda ubavuija babanji ‘bua kupa kuonso,’ bivua bikumbane bua buobu kuambuluisha bansantu.​—2 Kolinto 9:10-12.

Lungenyi luvua nalu bakafila bintu

Tuetu bamanye lungenyi luvua nalu bena Kristo bavua basangishile bansantu bintu mu bidimu lukama bia kumpala, tudi mua kupeta malongesha a bungi pa bidi bitangila difila dia bintu ku budisuile. Disangisha dia bintu edi divua dileja ne: bana betu kabavua anu baditatshisha patupu bua batendeledi nabu ba Yehowa bavua bakenga to. Divua dileja ne: kuvua dinanga pankatshi pa bena Kristo bena Yuda ne ba bisamba bia bende. Difila dia bintu ebi ne dibitaba diakaleja ne: bena Kristo ba bisamba ne bena Yuda bavua mu buobumue ne bavua balunda. Bavua bakuatshishangana ne bintu, bambuluishangana kabidi mu nyuma.​—Lomo 15:26, 27.

Pamu’apa Paulo kavua mua kuikala mulombe bena Kristo ba mu Makedonia bua kusangishabu pabu bintu to, bualu buobu pabu bavua mu bupele bua dikema. Kadi ‘bakalomba ne disengelela dikole bua kusangisha pabu bintu.’ Nansha muvuabu ‘batetshibue bikole mu makenga akadi mabakuate,’ bakafila ne disanka ‘kupitshisha ne biakadibu mua kufila.’ (2 Kolinto 8:1-4, Muanda Mulenga Lelu) Bidi bimueneka ne: munkatshi mua mateta abu makole muvua malu avuabu babashiminyina a se: bavua mu tshitendelelu tshivua bena Lomo bakandike. Ke bualu kayi kabivua bibakolele bua kumvuila bana babu ba mu Yudaya bavua ne ntatu ya buena yabu luse.​—Bienzedi 16:20, 21; 17:5-9; 1 Tesalonike 2:14.

Nansha muvua Paulo mutele bualu bua lukunukunu luvua bena Kolinto basangishe nalu bintu kumpala bua kukankamija bena Makedonia, lukunukunu lua bena mu Kolinto lukavua lukepele. Mpindieu Paulo wakatela kalolo ka bena Makedonia bua kujululula lukunukunu lua bena Kolinto. Ke pakabavuluijaye ne: tshivua tshikondo tshikumbane bua buobu kujikija tshikavuabu batuadije kuenza kukavua tshidimu tshijima. Ntshinyi tshivua tshienzeke?​—2 Kolinto 8:10, 11; 9:1-5.

Tito ke uvua mubangishe disangisha dia bintu mu Kolinto, kadi bilumbu biakajukamu, pamu’apa biobi ke bivua bimupangishe bua kutungunuka. Kunyima kua yeye mumane kumonangana ne Paulo mu Makedonia, wakapingana ne bena Kristo bakuabu babidi bua kukolesha tshisumbu tshia mu Kolinto ne kujikija mudimu wa disangisha dia bintu. Bamue bavua mua kuikala bambe muinshimuinshi ne: Paulo uvua ukeba bua kupetela bintu pambidi pa bena Kolinto. Misangu mikuabu ke tshivuaye mubatumine bantu basatu bua kujikija mudimu wa disangisha dia bintu, kubalejaye muvuaye wanyisha yonso wa kudi bantu aba. Wakamba ne: ‘Tudi tuepuka bualu ebu bua muntu katubandi bua bungi bua bintu ebu bitudi tukuatshisha nabi bakuabu. Tudi tulongolola malu adi mimpe, ki nku mêsu kua Mukalenge nkayende, kadi nku mêsu kua bantu kabidi.’​—2 Kolinto 8:6, 18-23; 12:18.

Badi baya kufila bintu bidibu basangishe ebi

Mu muvu wa printemps wa mu 56 B.B., makuta avuabu basangishe akavua pabuipi bua kuya nawu mu Yelushalema. Paulo wakaya pamue ne bantu bavuabu basungule kudi bavua bafile makuta au. Bienzedi 20:4 udi wamba ne: “Bakadi bamufila ku Asia bakadi Sopato wa ku Beloya, muana wa Pulo; ne bena Tesalonike, Alistâko ne Sekundo; ne Gayo wa ku Dêbe; ne Timote; ne Tukiko ne Tofimo.” Bidi bimueneka ne: Luka uvua kabidi munkatshi muabu, yeye ke uvua mua kuikala muleji-mpala wa bena Kristo ba mu Filipoi. Bantu batue ku tshitema bakenza luendu alu.

Mumanyi mukuabu Dieter Georgi udi wamba ne: “Makuta onso akasangishabu avua ne bua kuikala mavule, bualu ntatu ne bionso bivua bijimija bua mudimu wa ndekelu wakenza Paulo ne bantu ba bungi bavuabu batume kabivua mua kuikala bia tshianana to.” Bantu bakenza luendu ne Paulo kabavua baye nende anu bua kamulama to, kadi bivua kabidi bua kumuepula bua kabalu kumubanda ne: uvua muele tshianza mu makuta au. Bantu bavuabu batume abu bavua baleji-mpala ba bisumbu bia mu bisamba bia bende kumpala kua bansantu ba mu Yelushalema.

Pakumbuka bantu bavuabu batume aba ne mazuwa a mâyi mu Kolinto batangile mu Sulia, bavua mua kuikala bafike mu Yelushalema mu tshikondo tshia Pasaka. Kadi bakashintulula lungenyi pakumvuabu ne: bavua belele Paulo tshifufu bua kumushipa. (Bienzedi 20:3) Pamu’apa baluishi bende bavua bakeba kumushipela pa mâyi.

Paulo uvua ne malu makuabu avua mamutonde. Kumpala kua yeye kumbuka mu Kolinto, wakafundila bena Kristo ba mu Lomo bua basambile bua ‘apanduke mu bianza bia bena tshitshu ba mu Yudaya, ne bua dikuatshisha divuaye uya nadi mu Yelushalema kuikaladi bu muvua bansantu basue.’ (Lomo 15:30, 31) Nansha muvua bansantu ne bua kuangata bintu bivuabu babasangishile ebi ne dianyisha dia bungi, Paulo uvua mua kuikala ulubakana bua tshimvundu tshivua mua kujuka munkatshi mua bena Yuda pavuaye ufika.

Paulo kavua mupue bakengi muoyo to. Nansha mudi Mukanda wa Nzambi kauyi uleja dîba divuabu bafile bintu ebi, dibifila diakakolesha buobumue ne divua mushindu uvua bena Kristo ba bisamba bia bende baleje bena Kristo nabu ba mu Yudaya dianyisha bua biuma bia mu nyuma bivuabu babapeshe. Diya dia Paulo ku ntempelo kayi muanji kuenza matuku a bungi mu Yelushalema diakajudija tshimvundu ne buobu kumukuata. Kadi ndekelu wa bionso dimukuata edi diakalua kumupetesha mushindu wa kuyisha bangovena ne bakalenge.​—Bienzedi 9:15; 21:17-36; 23:11; 24:1–26:32.

Mushindu utudi tuambuluishangana ne bintu lelu

Katshia mu bidimu lukama bia kumpala, malu a bungi mmashintuluke, kadi pa kumbusha mêyi manene a mu Bible. Batu bamanyisha bena Kristo bua ntatu idi bana babu badi kabayi ne makuta nayi. Bintu bionso bidibu basangishila aba badi mu dikenga bidi ne bua kuikala bia ku budisuile, babifila bualu mbanange Nzambi ne bantu nabu.​—Mâko 12:28-31.

Mapangadika avuabu bangate bua bintu biakasangishilabu bansantu mu bidimu lukama bia kumpala adi aleja ne: nansha lelu badi ne bua kulongolola mudimu wa disangisha bintu eu bimpe ne kuwenza ne muoyo mololoke. Yehowa Nzambi mmumanye majinga adi nawu basadidi bende, ne udi ubapesha bintu bua bamone mua kutungunuka ne kuambila bantu bakuabu lumu luimpe lua Bukalenge nansha bikale ne makenga. (Matayo 6:25-34) Kadi tuetu bonso tudi mua kufila ketu katudi naku nansha tuetu bikale babanji anyi bapele. Tuetu benze nunku, ‘muntu udi muangule bia bungi, kakuikala nabi bipite; udi muangule bikese, kakuikala ukengela tshintu.’​—2 Kolinto 8:15, MMM.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu