Eyemena Yehowa “Nzambi wa busambi buonso”
‘Nzambi Tatu wa Mukalenge wetu Yezu Kristo, Tatu wa luse ne Nzambi wa busambi buonso, atumbishibue.’—2 KOL. 1:3.
1. Bantu bonso bana ne bakole batu dijinga ne tshinyi?
KATSHIA ku tshilelelu, tutu dijinga ne busambi. Muana utu udila bua kuleja ne: udi dijinga ne diambuluisha. Imue misangu udi ujinga bua bamuambule anyi udi mua kuikala ne nzala. Nansha patudi tukola, tutu anu dijinga ne busambi, nangananga patudi tutuilangana ne ntatu mikole.
2. Ndishindika kayi didi Yehowa ufila didi mua kukolesha bonso badi bamueyemena?
2 Balela ne balunda betu batu mua kutusamba mu mushindu kampanda anyi kansanga. Kadi imue misangu malu adi mua kutukebela tunyinganyinga adi mua kuikala makolele bantu. Anu Nzambi ke udi mua kutusamba mu ntatu ya mishindu yonso. Bible udi wamba ne: ‘Yehowa udi pabuipi ne bonso badi bamubikila, udi umvua muadi wabu kabidi udi ubasungila.’ (Mus. 145:18, 19) Bushuwa, ‘mêsu a Yehowa adi kudi bakane ne matshi ende adi buashi ku kudila kuabu.’ (Mus. 34:15) Kadi bua Nzambi kutuambuluisha ne kutukolesha, tudi ne bua kumueyemena. Davidi wakumvuija bualu ebu pakambaye ne: ‘Yehowa neikale tshibumba tshile kudi bantu badi bakengeshibua. Neikale tshibumba tshile kudi bantu mu tshikondo tshia ntatu. Badi bamanye dîna diebe nebakueyemene; bualu bua wewe Yehowa kuena muanji kulekela bantu badi bakukeba.’—Mus. 9:9, 10.
3. Mmunyi muvua Yezu mumvuije dinanga didi Yehowa munange bantu?
3 Batendeledi ba Yehowa badi ne mushinga wa bungi ku mêsu kuende. Yezu wakaleja bualu ebu patoke pakambaye ne: ‘Kabatu bapana mishamisha itanu ku makuta makese abidi anyi? Mushamusha umue kawena mupua muoyo ku mêsu kua Nzambi. Nsuki ya ku mitu yenu mene mene idi mibala yonso. Kanutshinyi, mushinga wenu udi mutambe wa mishamisha ya bungi.’ (Luka 12:6, 7) Yehowa wakambila bantu bende ba kale ku diambuluisha dia muprofete Yelemiya ne: ‘Yehowa wakamueneka kundi kale, wamba ne: Ngakukunanga ne dinanga dia tshiendelele, nunku ngakunanukila kukuleja luse lujalame.’—Yel. 31:3.
4. Bua tshinyi tudi mua kueyemena malu adi Yehowa mulaye?
4 Tuetu beyemene Yehowa ne muoyo mujima, bidi mua kutukolesha mu bikondo bia ntatu. Tudi mua kuikala ne dieyemena kudi Nzambi anu bu Yoshua wakamba ne: ‘Kanuakapanga tshintu tshimpe tshimue tshiakanulaya Yehowa Nzambi wenu; nuakapeta bintu bionso, kanuakapanga tshintu tshimue.’ (Yosh. 23:14) Kabidi tudi mua kuikala bashindike ne: nansha tuetu batondeshibue bua nsombelu kampanda mikole, “Nzambi udi mua kueyemenyibua” ne kena mua kulekela batendeledi bende ba lulamatu to.—Bala 1 Kolinto 10:13.
5. Mmunyi mutudi petu mua kusamba bantu bakuabu?
5 Mupostolo Paulo wakamba ne: Yehowa udi “Nzambi wa busambi buonso.” Muaku ‘kusamba’ udi umvuija kukolesha muntu udi mu lutatu anyi udi ne kanyinganyinga. Tudi tusamba muntu patudi tumupepejila dikenga anyi tumukolesha. Ke tshitu Yehowa wenza bushuwa. (Bala 2 Kolinto 1:3, 4.) Kakuena tshintu anyi muntu udi mua kupangisha Tatu wetu wa mu diulu bua kutukolesha, ne udi ne mushindu wa kusamba bonso badi bamunange. Tuetu petu tudi mua kusamba bena Kristo netu ‘mu makenga abu onso.’ Tudi mua kuenza nunku “ne busambi butudi tusambibua kudi Nzambi.” Bualu ebu budi buleja mudi Yehowa muikale ne bukole bua kukolesha bantu badi ne tunyinganyinga.
Mua kupita ne malu adi akebesha tunyinganyinga
6. Tela malu adi mua kukebesha tunyinganyinga.
6 Tutu tujinga bua batusambe mu malu a bungi. Bumue bua ku malu atu anyingalaja bikole ndifuisha muntu utudi banange nangananga muena dibaka netu anyi muana. Muntu udi kabidi mua kujinga bua bamusambe padibu bamuenzela malu ne kansungansunga. Masama, bukulakaje, bupele, ntatu ya mu dîku anyi malu makole a pa buloba bidi mua kusaka muntu bua kujinga busambi.
7. (a) Mbusambi kayi bututu nabu dijinga patudi mu nsombelu mikole? (b) Yehowa udi mua kuenza tshinyi bua kusamba mutshima udi ne ‘majiya ne unyingalala’?
7 Padi ntatu itukuata, tudi mua kuikala dijinga ne kukolesha mutshima wetu, lungenyi luetu, majinga etu, makanda etu a mubidi ne malanda etu ne Nzambi. Tuangate tshilejilu tshia mutshima. Bible udi uleja ne: mutshima wetu udi mua kuikala ne ‘majiya ne unyingalala.’ (Mus. 51:17) Yehowa udi mua kutukuatshisha mu nsombelu wa mushindu eu bualu yeye ‘udi ukolesha badi ne mitshima minyingalale, ne udi ujingila bilulu pa mputa yabu.’ (Mus. 147:3) Nansha mu nsombelu mikole, Nzambi udi mua kutukolesha patudi ne kanyinganyinga mu mutshima tuetu bamulombe mu disambila ne ditabuja ne batumikile mikenji yende.—Bala 1 Yone 3:19-22; 5:14, 15.
8. Tuetu ne ntatu ya mu lungenyi, mmunyi mudi Yehowa mua kutuambuluisha?
8 Lungenyi luetu lutu dijinga ne busambi bualu nsombelu itutu tutuilangana nayi idi mua kutusamisha lungenyi bikole. Tuetu nkayetu katuena mua kupita bimpe ne mateta a ditabuja to. Kadi mufundi wa Misambu wakamba ne: ‘Mu divulangana dia matata munda muanyi, busambi buebe budi busankisha mutshima wanyi.’ (Mus. 94:19) Paulo wakafunda kabidi ne: ‘Lekelayi kuditatshisha ku bualu bumue; kadi mu malu onso ku ditendelela ne ku disengelela numanyishe Nzambi bua milombu yenu ne disakidila. Ne ditalala dia Nzambi didi ditamba dijingulula dionso dia bantu, nedilame mitshima yenu ne meji enu mu Kristo Yezu.’ (Filip. 4:6, 7) Kubala Bible ne kuelanganapu meji kudi mua kutuambuluisha bikole bua kupita bimpe ne ntatu ya mu lungenyi.—2 Tim. 3:15-17.
9. Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza bua kutantamena majinga mabi?
9 Misangu mikuabu, tudi mua kuteketa mu mikolo bafuane kufika too ne ku dipeta majinga mabi. Tudi imue misangu mua kudimona katuyi bakumbane bua kuambula bujitu kampanda mu tshisumbu. Nansha mu nsombelu wa nunku, Yehowa udi mua kutukolesha. Tshilejilu, pavuabu bapeshe Yoshua bujitu bua kulombola tshisamba tshia Isalele bua kuluangana ne bisamba bikuabu bivua bibaluisha, Mose wakambila bena Isalele ne: ‘Nuikale ne bukole ne mitshima ya dikima, kanubatshinyi, bualu bua Yehowa Nzambi wenu, yeye mene uyaya nenu; yeye kena unupanga, kena unulekela.’ (Dut. 31:6) Ku diambuluisha dia Yehowa, Yoshua wakabueja tshisamba tshia Nzambi mu Buloba bulaya ne wakatshimuna baluishi babu bonso. Pavuabu ku Mbuu mukunze, Mose wakamona kabidi dikuatshisha dia Nzambi dia muomumue.—Ekes. 14:13, 14, 29-31.
10. Tuetu bapete disama bua lutatu kampanda, ndiambuluisha kayi ditudi mua kupeta?
10 Nsombelu ya tunyinganyinga idi mua kutukebela ntatu ya ku mubidi. Kadi tuetu tudia bimpe, tuikisha bimpe, tuibidija mubidi ne bikale ne mankenda, bidi mua kutuambuluisha bikole. Mmuenenu muimpe wa malu muimanyine pa Bible udi mua kutuambuluisha bua kuikala ne makanda a mubidi mimpe. Nunku patudi mu lutatu, mbimpe kuelangana meji pa nsombelu uvua nende Paulo ne mêyi ende adi akolesha aa: ‘Bakatutshintshimika ku nseke yonso, kadi katuena mu muaba mubumbakane; tudi tulubakana, kadi katuena banji kuteketa; tuakuipatshibua, kadi katuena tulekedibua pa nkayetu; tuakukumibua panshi, kadi katuena tushipibua.’—2 Kol. 4:8, 9.
11. Mmunyi mutudi mua kutantamena ntatu idi mua kunyanga malanda etu ne Nzambi?
11 Imue ntatu idi mua kulenga malanda etu ne Yehowa. Yehowa udi mua kutuambuluisha kabidi mu nsombelu wa nunku. Bible udi utujadikila ne: ‘Yehowa udi wimanyika bonso badi bamba kupona, udi ubisha bonso badi biname panshi.’ (Mus. 145:14) Bua kutantamena lutatu ludi mua kunyanga malanda etu ne Nzambi, tudi ne bua kukeba diambuluisha dia bakulu. (Yak. 5:14, 15) Tuetu balame ditekemena dia muoyo wa tshiendelele mu lungenyi luetu, nebituambuluishe bua kutantamena mateta adi alenga ditabuja dietu.—Yone 17:3.
Bilejilu bia muvua Nzambi musambe bantu
12. Leja muvua Yehowa mukoleshe Abalahama.
12 Mufundi wa Misambu wakafunda ne: ‘Uvuluke mulayi webe kudi muntu webe, uwakubueja nawu ditekemena munda muanyi. Ebu mbusambi buanyi mu dikenga dianyi ne mulayi webe udi usangaja muoyo wanyi.’ (Mus. 119:49, 50) Lelu tudi ne Dîyi dia Nzambi didi ne bilejilu bia bungi bia muvua Nzambi musambe bantu. Tshilejilu, Abalahama uvua mua kuikala munyingalale pakamanyaye ne: Yehowa uvua ne bua kubutula tshimenga tshia Sodoma ne Amola. Wakakonka Nzambi ne: ‘Neushipe bantu bakane ne bantu babi popamue anyi?’ Yehowa wakakolesha Abalahama pakamujadikilaye ne: yeye musangane bantu bakane 50, kavua ne bua kubutula Sodoma to. Kadi Abalahama wakebeja Yehowa misangu mitue ku itanu ne: neubutule tshimenga wewe musangane bantu bakane 45, 40, 30, 20 peshi 10 anyi? Ku lukonko luonso, Yehowa uvua umuandamuna ne lutulu luonso ne umujadikila ne: momu bantu bakane bungi abu kavua mua kubutula Sodoma to. Nansha muvuaku kakuyi bantu bakane dikumi mu tshimenga, Yehowa wakapandisha Lota ne bana bende ba bakaji babidi.—Gen. 18:22-32; 19:15, 16, 26.
13. Mmunyi muvua Hana muleje ne uvua mueyemene Yehowa?
13 Hana mukaji wa Elekana uvua ujinga bikole bua kupeta muana. Kadi uvua nkumba ne bualu ebu buvua bumunyingalaja bikole. Wakasambila Yehowa bua tshilumbu etshi, ne muakuidi munene Eli wakamuambila ne: ‘Nzambi wa Isalele umvue biende kulomba kuwakumulomba.’ Mêyi aa akakolesha Hana ne ‘mutshima wende kawakadi unyingalala kabidi.’ (1 Sam. 1:8, 17, 18) Hana uvua mueyemene Yehowa ne mulekele malu mu bianza biende. Nansha muvuaye kayi mumanye tshivua mua kumufikila, Hana wakapeta ditalala dia mu mutshima. Pakakumbana dîba, Yehowa wakandamuna disambila diende. Hana wakapeta difu ne kulelaye muana wa balume kumuinyika ne: Samuele.—1 Sam. 1:20.
14. Bua tshinyi Davidi uvua dijinga ne busambi? Uvua mueyemene nganyi?
14 Davidi mukalenge wa Isalele udi pende tshilejilu tshia muntu uvuabu bakoleshe kudi Nzambi. Bu mudi Yehowa “utangila mu mutshima,” pavuaye musungule Davidi bua kuikala mukalenge wa Isalele uvua mumanye ne: Davidi uvua muena bululame ne uvua udifila bua ntendelelu mulelela. (1 Sam. 16:7; 2 Sam. 5:10) Kadi pashishe Davidi wakenda masandi ne Bate-sheba ne kushipesha bayende bua kusokoka bubi buende. Pakamona Davidi bunene bua bubi buvuaye muenze, wakalomba Yehowa ne: ‘Bu mudi luse luebe lujalame; ku divulangana dia luse luebe, unjimijile matomboka anyi. Unguvuwe tshishiki ku mapambuka anyi, untokeshe ku bubi buanyi. Bualu bua ndi mumanye matomboka anyi, ne bubi buanyi butu buikala kumpala kuanyi matuku onso.’ (Mus. 51:1-3) Davidi uvua munyingalale ne muoyo mujima ne Yehowa wakamufuila luse. Kadi Davidi uvua ne bua kupeta bipeta bia bubi buvuaye muenze. (2 Sam. 12:9-12) Nansha nanku, luse lua Yehowa luvua busambi bunene kudi mutendeledi wende uvua ne budipuekeshi.
15. Ndiambuluisha kayi divua Yehowa mupeshe Yezu kumpala kua lufu luende?
15 Pavua Yezu pa buloba wakatuilangana ne mateta a bungi. Nzambi uvua mulekele bua ditabuja dia muanende ditetshibue ne Yezu uvua mushale anu ne muoyo mutoke, ne bu muvuaye muntu mupuangane uvua anu mueyemene Yehowa ne utua bumfumu buende nyama ku mikolo. Pakavuabu pa kumutungila ne kumushipa, Yezu wakasambila Yehowa ne: ‘Bualu buenjibue bu muudi musue, kabuenjibu bu mundi musue.’ Muanjelu wakamumuenekela ne wakamukolesha. (Luka 22:42, 43) Nzambi wakasamba Yezu, kumukolesha ne kumukuatshisha mu tshikondo tshivuaye mu dijinga.
16. Ntshinyi tshikala Nzambi mua kutuenzela bikala muoyo wetu mu njiwu bua ditabuja dietu?
16 Nansha tuetu mua kutuilangana ne lufu bua mutudi balamate buena Kristo, Yehowa neatuambuluishe bua kulama muoyo mutoke kudiye. Tudi kabidi tukoleshibua kudi ditekemena dia dibika dia bafue. Tudi bindile ne muoyo kulukulu dituku dikala ‘muena lukuna wa ku nshikidilu lufu ne bua kujimina.’ (1 Kol. 15:26) Batendeledi ba Yehowa ba lulamatu bakadi bafue ne bantu bakuabu badi mu lungenyi luende nebabishibue ku lufu. (Yone 5:28, 29; Bien. 24:15) Tuetu beyemene mulayi wa Yehowa udi utangila dibika dia bafue, nebitukoleshe ne netuikale ne ditekemena mu bikondo bia ntatu.
17. Mmunyi mudi Yehowa mua kutusamba patudi tufuisha muntu utudi banange?
17 Bidi bitukolesha patudi tumvua ne: bananga betu bakadi bafue badi ne ditekemena dia kupeta muoyo mu bulongolodi bupiabupia muikala kamuyi tunyinganyinga to. Netshikale diakalenga dinene bua ‘musumba munene’ wa batendeledi ba Yehowa bikala mua kupanduka ku nshikidilu wa bulongolodi bubi bua malu ebu bua kuakidila ne kulongesha bonso babika bua kuikala ne muoyo pa buloba.—Buak. 7:9, 10.
Nzambi udi utulama mu maboko ende a tshiendelele
18, 19. Mmunyi muvua batendeledi ba Yehowa bakoleshibue pavuabu babakengesha?
18 Mu mêyi a musambu wende udi ulenga ku mutshima, Mose wakajadikila bena Isalele ne: ‘Nzambi wa kashidi udi muaba webe wa kushikama talalaa, ne maboko ende a tshiendelele atu akubisha.’ (Dut. 33:27) Pashishe muprofete Samuele wakambila bena Isalele ne: ‘Kanulekedi kulonda Yehowa, kadi nukuatshile Yehowa mudimu ne mitshima yenu yonso; Yehowa kena ulekela bantu bende bualu bua dîna diende dinene.’ (1 Sam. 12:20-22) Tuetu balamate anu ntendelelu mulelela wa Yehowa, kakutulekela nansha kakese. Neikale anu utupesha diambuluisha ditudi tukengela.
19 Mu matuku mabi a ku nshikidilu aa, Nzambi katu upanga kupesha bantu bende diambuluisha didibu bakengela ne busambi to. Munkatshi mua bidimu bipite pa lukama, mbakengeshe bena Kristo netu ba bungi pa buloba bujima ne mbele bakuabu mu maloko anu bualu bavua benzela Yehowa mudimu. Malu adi mabafikile adi aleja ne: Yehowa utu bushuwa ukolesha batendeledi bende mu bikondo bia ntatu. Tshilejilu, bavua bakosele muanetu mukuabu wa balume wa mu Union Soviétique bidimu 23 bia buloko bua ditabuja diende. Nansha muvuaye mu buloko, uvua anu upeta mikanda ya malu a mu Bible ivua imukolesha. Wakamba ne: “Mu bidimu bionso abi, ngakalonga mua kueyemena Yehowa ne ngakapeta bukole budi bufumina kudiye.”—Bala 1 Petelo 5:6, 7.
20. Bua tshinyi tudi ne bua kuikala bashindike ne: Yehowa kakutulekela?
20 Nansha tuetu bapete ntatu ya mushindu kayi, tudi ne bua kuvuluka mêyi a muimbi wa Misambu adi akolesha ku muoyo aa: ‘Yehowa kena ulekela bantu bende.’ (Mus. 94:14) Nansha mutudi dijinga ne busambi, tudi petu ne diakalenga dinene dia kukolesha bakuabu. Anu mutuabimona mu tshiena-bualu tshidi tshilonda, tudi mua kusamba badi badila mu bulongolodi ebu bubi.
Newandamune munyi?
• Ngamue malu kayi adi mua kutukebela tunyinganyinga?
• Mmunyi mudi Yehowa usamba batendeledi bende?
• Tuetu batuilangane ne lufu, ntshinyi tshidi mua kutukolesha?
[Kazubu/Bimfuanyi mu dibeji 25]
MUTUDI MUA KUPITA NE MALU ADI MUA KUNYANGA:
▪ mutshima wetu Mus. 147:3; 1 Yone 3:19-22; 5:14, 15
▪ lungenyi luetu Mus. 94:19; Filip. 4:6, 7
▪ majinga etu Ekes. 14:13, 14; Dut. 31:6
▪ makanda etu a mubidi 2 Kol. 4:8, 9
▪ malanda etu ne Nzambi Mus. 145:14; Yak. 5:14, 15