Shala mu tshibandabanda tshia bukubi tshia Yehowa
‘Yehowa nealuangane ne ba mu bisamba abi bu muakaluanganaye mu dituku dia mvita.’—ZEK. 14:3.
1, 2. Mmvita kayi milelela ikadi pa kuenzeka? Batendeledi ba Nzambi kabakuenza tshinyi mu mvita eyi?
BANTU miliyo mivule ba mu États-Unis bavua bateleja ndongamu kampanda ku tshisanji mu dia 30 ngondo wa 10 mu 1938. Mu ndongamu amu, bantu bavua bamanyisha malu avua mua kuenzeka mu dinaya bakaleja ne: kuvua bifukibua bikuabu bivua bifumina mu dibulunge dia Mars bivua bilua pa buloba bua kububutula. Nansha mukavuabu bamanyishe ne: tshivua dinaya, bantu ba bungi bavua balonda ndongamu au bakela meji ne: tshivua mvita milelela ivua mituadije ne bakumvua buôwa. Bakuabu bakadilongolola bua kudikuba ku muishi uvuabu bela meji ne: uvua mua kubalewula.
2 Lelu kudi mvita milelela ikadi pa kuenzeka. Kadi, bantu ki mbadilongolole bua dilua dia mvita eyi to. Bakavua bamanyishe bua mvita eyi mu Bible Dîyi dia Nzambi difundisha ku nyuma wende, kadi ki mmu miyuki ya bantu to. Mvita eyi nya Armagedone, mmumue ne: mvita ya Nzambi bua kubutula bulongolodi bubi bua malu ebu. (Buak. 16:14-16) Mu mvita eyi, batendeledi ba Nzambi badi pa buloba kabakuluangana bua kudisungila kudi bantu badi bafumina mu dibulunge dikuabu to. Kadi, nebakeme bua malu manene ne adi enza buôwa enzeka ku bukole bua Nzambi.
3. Netukonkonone mêyi kayi a buprofete? Bua tshinyi dikonkonona edi didi ne mushinga kutudi?
3 Mêyi a buprofete adi mu Zekâya nshapita wa 14 adi akula bikole bua mvita ya Armagedone. Nansha muvuabu bafunde mêyi aa kukadi bidimu 2 500, adi ne mushinga kutudi. (Lomo 15:4) Malu a bungi adibu bambamu adi akula bua malu avua menzekele batendeledi ba Nzambi katshia Masiya watuadija kukokesha bu Mukalenge mu diulu mu 1914 ne bua malu adi asankisha ikala mua kuenzeka mu matuku makese emu. Mu malu a mushinga a mu mêyi aa mudi kabidi dienzeka dia ‘tshibandabanda tshitambe bunene’ ne dipatuka dia ‘mâyi a muoyo.’ (Zek. 14:4, 8) Tshibandabanda etshi tshidi ne mudimu munene wa kukuba batendeledi ba Yehowa. Patudi tumanya tshidi mâyi a muoyo mua kutuenzela, katuakumona anu mudibi ne mushinga bua kuangata patupu, kadi netujinge kabidi bua kuanua. Nunku, tuetu bateya ntema ku mêyi a buprofete aa netupete masanka.—2 Pet. 1:19, 20.
“DITUKU DIA YEHOWA” DIDI DITUADIJA
4. a) Ndîba kayi divua “dituku dia Yehowa” dituadije? b) Ntshinyi tshivua batendeledi ba Yehowa bamanyishe bidimu bia bungi kumpala kua 1914? Tshiakenza bamfumu ba pa buloba ntshinyi?
4 Zekâya nshapita wa 14 udi utuadija ne mêyi adi akula bua “dituku dia Yehowa.” (Bala Zekâya 14:1, 2.) Ndituku kayi adi? ‘Ndituku dia Mukalenge’ divua dituadije pavua “bukalenge bua pa buloba” bulue “bukalenge bua Mukalenge wetu ne bua Kristo wende.” (Buak. 1:10; 11:15) Dituku adi diakatuadija pavua Bukalenge bua Masiya buledibue mu diulu mu 1914. Bidimu bia bungi kumpala kua 1914, batendeledi ba Yehowa bakavua bambile bantu ne: nshikidilu wa “tshikondo tshijadika tshia bisamba” uvua ne bua kufika mu tshidimu atshi ne kuleja kabidi muvua buloba mua kubuela mu bimvundu bitu kabiyi bianji kuenzeka. (Luka 21:24) Tshiakenza bantu ntshinyi? Pamutu pa bena tshididi ne bamfumu ba bitendelelu kuteya ntema ku didimuija divua difike pa dîba diadi adi, bakabenga ne kukengeshabu bela manyi bavua bayisha ne tshisumi abu. Pavua bamfumu ba pa buloba abu benza nanku, bavua baseke Nzambi wa Bukole buonso bualu bela manyi mbaleji-mpala ba “Yelushalema wa mu diulu” anyi Bukalenge bua Masiya budibu benza.—Eb. 12:22, 28.
5, 6. a) Ntshinyi tshivuabu bamanyishe tshivua bisamba ne bua kuenzela “musoko” ne bena ‘kuabu’? b) ‘Bantu bavua bashale’ mbanganyi?
5 Zekâya ukavua mumanyishe tshivua bisamba ne bua kuenza wamba ne: “Nebanyenge musoko” wa Yelushalema. “Musoko” udi tshimfuanyi tshia Bukalenge bua Masiya. Bukalenge ebu mbuleja pa buloba kudi bena ‘kuabu,’ anyi bashadila bena Kristo bela manyi. (Filip. 3:20) Mu Mvita ya kumpala ya buloba bujima, ‘bakanyenga’ anyi kukuata bavua balombola tshitupa tshia bulongolodi bua Yehowa tshia pa buloba ne kubelabu mu buloko mu tshimenga tshia Atlanta mu Géorgie mu États-Unis. ‘Bakapawula nzubu’ mu mushindu wa ne: bakenzela bantu bavua kabayi ne bualu bavua bashale ne lulamatu abu malu ne kansungasunga ne tshikisu. Baluishi bakakandika mikanda yabu ne kutetabu bua kuimanyika mudimu wabu wa diyisha.
6 Nansha muvua bungi bua bantu ba Nzambi bukepele, babashiminyina malu, babaluisha ne babakengesha kudi baluishi babu, ntendelelu mulelela kavua mua kujimina to. Kuvua ‘bantu bavua bashale,’ mmumue ne: bashadile bela manyi bavua babenge bua ‘kumushibua mu musoko.’
7. Malu avua bena Kristo bela manyi benze adi apesha batendeledi balelela bonso ba lelu tshilejilu kayi?
7 Mêyi a buprofete aa avuaku makumbane onso ku ndekelu kua Mvita ya kumpala ya buloba bujima anyi? Tòo. Bisamba bia bungi bivua ne bua kuluisha bashadile bela manyi ne bena diabu badi babalamate badi ne ditekemena dia kupeta muoyo pa buloba. (Buak. 12:17) Mvita mibidi ya buloba bujima idi ijadika bualu ebu. Dishala ne lulamatu dia bela manyi didi disaka batendeledi ba Nzambi ba lelu bua kutantamena lutatu kayi luonso ludibu bapeta kusangisha ne buluishi budi bufimina kudi balela babu, bena mudimu nabu anyi balongi babu badi kabayi Bantemu badi babakengesha bua ditabuja diabu. (1 Pet. 1:6, 7) Nansha batendeledi balelela basombele muaba kayi, mbadisuike bikole bua kushala “bashindame mu lungenyi lumue” kabayi ‘batshina baluishi babu.’ (Filip. 1:27, 28) Kadi, nkuepi kuapetela batendeledi ba Yehowa bukubi mu bulongolodi ebu mudibu babakine?—Yone 15:17-19.
YEHOWA UDI WENZA ‘TSHIBANDABANDA TSHITAMBE BUNENE’
8. a) Mu Bible, mikuna itu imue misangu tshimfuanyi tshia tshinyi? b) “Mukuna wa olive” udi tshimfuanyi tshia tshinyi?
8 Bu mudi Yelushalema muikale “musoko,” udi tshimfuanyi tshia Yelushalema wa mu diulu; tudi ne bua kuangata kabidi ‘Mukuna wa olive, udi kumpala kua Yelushalema’ mu ngumvuilu wa mu tshimfuanyi. Mukuna au udi tshimfuanyi tshia tshinyi? Mmunyi ‘muapandika mukuna eu pankatshi’ ne kulua mikuna ibidi? Bua tshinyi mu mvese eyi Yehowa udi ufuanyikija bintu ebi ne ‘mikuna’? (Bala Zekâya 14:3-5.) Mu Bible, mikuna itu imue misangu tshimfuanyi tshia makalenge anyi mamfumu. Batu bakula kabidi bua mukuna wa Nzambi bua kuleja masanka ne bukubi. (Mus. 72:3; Yesh. 25:6, 7) Nunku, mukuna wa mitshi ya olive udi ku Est kua Yelushalema wa pa buloba udi uleja bumfumu bunene budi nabu Yehowa kudi bifukibua biende.
9. Mmu ngumvuilu kayi mudi “mukuna wa olive” upandika?
9 Dipandika dia mukuna wa mitshi ya olive didi dileja tshinyi? Mukuna udi ku Est kua Yelushalema udi upandika mu ngumvuilu wa ne: Yehowa udi ujadika bukalenge bukuabu, tuambe ne: buibidi. Bukalenge buibidi ebu mBukalenge bua Masiya budi nabu Yezu Kristo. Ke bua tshinyi Yehowa udi wakula bua mikuna ibidi idi ifumina ku dipandika dia “Mukuna wa olive” bu mikuna yende. (Zek. 14:4) Yonso ibidi nyende.
10. ‘Tshibandabanda tshitambe bunene’ tshidi pankatshi pa mikuna ibidi tshidi tshileja tshinyi?
10 Padi mukuna wa mu tshimfuanyi eu upandika, tshitupa tshimue tshiya ku Nord ne tshikuabu ku Sud, Yehowa udi ushala muteke makasa ende pa yonso ibidi. ‘Tshibandabanda tshitambe bunene’ tshidi tshienzeka pankatshi pa makasa abidi a Yehowa. Tshibandabanda tshia mu tshimfuanyi etshi tshidi tshileja bukubi bua Nzambi budi bantu bende bapetela muinshi mua bumfumu buende bunene ne bua Muanende udi Masiya. Yehowa neenze bua kabimanyiki ntendelelu mukezuke to. Ndîba kayi divua mukuna wa olive mupandike? Wakapandika pakenzabu Bukalenge bua Masiya ku nshikidilu kua bikondo bia bisamba bia bende mu 1914. Ndîba kayi divua batendeledi balelela batuadije kunyemena mu tshibandabanda tshia mu tshimfuanyi etshi?
BANTU BADI BATUADIJA KUNYEMENA MU TSHIBANDABANDA
11, 12. a) Ndîba kayi divua bantu batuadije kunyemena mu tshibandabanda tshia mu tshimfuanyi? b) Tshidi tshileja ne: diboko dia Yehowa dia bukole didi ne bantu bende ntshinyi?
11 Yezu wakadimuija bayidi bende ne: “Bantu ba mu bisamba bionso nebanukine bua dîna dianyi.” (Mat. 24:9) Mu matuku a ku nshikidilu wa bulongolodi bua malu ebu avua matuadije mu 1914 ke muvua lukinu alu lutuadije kukola. Nansha muvua bashadile bela manyi bapete buluishi bukole mu Mvita ya kumpala ya buloba bujima, kabakashipa kasumbu ka bena lulamatu aka to. Mu 1919, bakabapatula mu nzadi ya Babilona Munene udi nsangilu wa bitendelelu bionso bia dishima. (Buak. 11:11, 12)a Ke dîba divua bantu batuadije kunyemena mu tshibandabanda tshidi pankatshi pa mikuna ya Yehowa.
12 Katshia ku 1919 tshibandabanda tshia bukubi tshia Nzambi tshidi tshitungunuka ne kukuba batendeledi balelela pa buloba bujima. Munkatshi mua bidimu bia bungi, bavua bakandike mudimu wa buambi ne mikanda ya Bantemu ba Yehowa miaba ya bungi. Dikandika dia nunku ditshidiku mu amue matunga. Kadi nansha mudi bisamba biteta bua kuimanyika ntendelelu mulelela, kabiakukumbana to. Diboko dia Yehowa dia bukole nedikale ne bantu bende.—Dut. 11:2.
13. Mmunyi mutudi tushala mu tshibandabanda tshia bukubi tshia Yehowa? Bua tshinyi bidi ne mushinga bua kuenza nanku nangananga mpindieu?
13 Tuetu balamate Yehowa ne bashale bimane mu bulelela, yeye ne Muanende Yezu Kristo nebenze wabu mudimu ne Nzambi kakuitaba bua muntu anyi tshintu nansha tshimue ‘tshitunyenge mu tshianza tshiende’ to. (Yone 10:28, 29) Yehowa udi pabuipi bua kutupesha diambuluisha dionso ditudi nadi dijinga bua tumutumikile bu Mfumu ku mutu kua bionso ne bua tushale anu balamate ku Bukalenge bua Masiya. Tudi ne bua kushala mu tshibandabanda tshia bukubi bualu tshidi ne mushinga wa bungi bua batendeledi balelela mu dikenga dinene didi dienda disemena ne lukasa.
‘DITUKU DIA MVITA’ DIDI DIFIKA
14, 15. Mu ‘dituku dia mvita’ ya Nzambi kudi baluishi bende, ntshinyi tshienzekela bantu bikala pambelu pa tshibandabanda?
14 Bu mudi nshikidilu wa bulongolodi ebu wenda usemena pabuipi, Satana neavudijile batendeledi ba Yehowa buluishi. Pashishe ‘dituku dia mvita’ ya Nzambi kudi baluishi bende nedituadije. Yehowa neenze bua buluishi bua Satana ebu buikala bua ndekelu. Dituku adi, Mfumu wa diulu ne buloba nealeje mudiye Mutshimunyi munene wa mvita kupita mukatuye mutshimune mu ‘dituku dia mvita’ kayi dionso.—Zek. 14:3.
15 Mu dituku dia mvita dia Nzambi, ntshinyi tshienzekela bantu bikale pambelu pa ‘tshibandabanda tshinene’ tshia bukubi? Bible udi wamba ne: ‘Kabakuikala ne munya utema bikole’ anyi butoke to, mbuena kuamba ne: Nzambi kakubanyisha to. Mu dituku dia mvita didi dilua edi, “tubalu, mpunda, tumelo ne nyama yonso” idi tshimfuanyi tshia bia mvita bia basalayi ba bisamba kabiakuenza tshintu to. Bintu bia mvita ebi nebikuate mashika makole, mbuena kuamba ne: kabiakuikala ne mushinga to. Yehowa neakuate mudimu ne bipupu ne ‘dikenga.’ Katuena bamanye menemene muikala dikenga adi to. Mu dituku adi ‘mêsu abu ne ndimi yabu nebibole’ mu mushindu wa ne: baluishi kabakutuenzela bibi anyi kuakula bibi bua Nzambi to. (Zek. 14:6, 7, 12, 15) Bakalenge ba pa buloba ne biluilu biabu bionso nebikale ku luseke lua Satana. Kadi nansha bobu bikala muaba kayi pa buloba, nebikale mua kubutudibua. (Buak. 19:19-21) ‘Badi Yehowa ushipa mu dituku adi nebikale pa buloba ku ditengu diabu dimue too ne kumfudilu kuabu.’—Yel. 25:32, 33.
16. Bua bidi bitangila dituku dia mvita ya Nzambi didi dienda dilua, nnkonko kayi itudi ne bua kuelela meji? Ntshinyi tshituikala ne bua kuenza?
16 Misangu ya bungi mvita itu ituadila bantu ntatu, too ne badi batshimuna. Biakudia bidi mua kukepela. Bantu badi mua kujimija bintu biabu. Nsombelu wa bantu udi mua kunyanguka. Bantu badi mua kujimija manême abu. Ntatu ya mushindu eu yoyi mua kutukuata, tshitudi mua kuenza ntshinyi? Netuzakale anyi? Netulekele ditabuja dietu bua ntatu anyi? Netujimije ditekemena dietu ne kuteketa mu mikolo anyi? Mu tshikondo tshia dikenga dinene, nebikale bimpe bua tuetu kushala ne ditabuja dietu mu bukole budi nabu Yehowa bua kusungila bantu ne kushala mu tshibandabanda tshia bukubi buende.—Bala Habakuka 3:17, 18.
‘MÂYI A MUOYO NEAPATUKE’
17, 18. a) ‘Mâyi a muoyo’ ntshinyi? b) ‘Mâyi manene a ku esete’ adi aleja tshinyi? ‘Mâyi manene a ku wesete’ adi aleja tshinyi? c) Udi mudisuike bua kuenza tshinyi bua matuku adi alua kumpala?
17 Panyima pa mvita ya Armagedone, ‘mâyi a muoyo’ neatungunuke ne kupueka afumina ku nkuasa wa Bukalenge wa Masiya. ‘Mâyi a muoyo’ aa adi aleja bintu bionso bidi Yehowa upesha bantu bua kuikalabu ne muoyo wa tshiendelele. ‘Mâyi manene a ku esete’ adi aleja Mbuu Mufue ne ‘mâyi manene a ku wesete’ adi aleja Mbuu wa Mediterane. Yonso ibidi idi ileja bantu. Mbuu Mufue udi uleja bantu badi mu nkita ya bantu bonso. Bu mudi bintu bidi mu Mbuu wa Mediterane bikala ne muoyo, udi uleja “musumba munene” wa bantu bapanduka ku Armagedone. (Bala Zekâya 14:8, 9; Buak. 7:9-15) Nunku, bisumbu bionso bibidi bia bantu ebi nebipete masanka pabapikulabu ku bupika bua tshibawu tshia lufu tshia mu Adama padibu benda bajikija nyota yabu ne mâyi a muoyo a mu tshimfuanyi anyi “musulu wa mâyi a muoyo.”—Buak. 22:1, 2.
Ikala mudisuike bua kushala mu tshibandabanda tshia bukubi tshia Yehowa
18 Bu mutudi mu bukubi bua Yehowa, netupanduke ku nshikidilu wa bulongolodi bubi bua malu ebu ne netubuele mu bulongolodi bupiabupia bua buakane bua Nzambi. Nansha mudibu batukine kudi bisamba bionso, tudisuike bua kushala balamate Bukalenge bua Nzambi ne tudisuike bua kushala mu tshibandabanda tshia bukubi tshia Yehowa bua kashidi.
a Bala mukanda wa Buakabuluibua—Nkomenu wabu munene ukadi pabuipi! dibeji dia 169-170.