Wewe pebe udi mua kuyisha padi mpunga umueneka
1. (a) Kuyisha padi mpunga umueneka kudi kumvuija tshinyi? (b) Bantu bungi munyi badi mu bisangilu emu bavua bapete bulelela bua musangu wa kumpala bualu bavua babayishe pavua mpunga mumueneke?
1 Bantu bungi munyi mu tshisumbu tshienu bavua bumvue bulelela musangu wa kumpala bualu bavua babayishe pavua mpunga mumueke? Diandamuna didi mua kukukemesha. Kuyisha padi mpunga umueneka kudi kumvuija kuyisha bantu batudi tupetangana nabu mu malu atudi tuenza dituku dionso bu mudi: patudi tuenza ngendu, tuya kumona balela betu anyi bena mutumba, mu tshisalu, mu kalasa ne ku mudimu. Bavua bebeje Bantemu 200 bua muvuabu bamanye bulelela bua musangu wa kumpala, Bantemu 80 bakamba muvuabu babupete pavuabu babayisha pavua mpunga mumueneke. Nunku, kuyisha padi mpunga umueneka kudi kupatula bipeta bimpe menemene.
2. Mbilejilu kayi bia mushindu uvuabu bayishe pavua mpunga mumueneke bidi mu Bible?
2 Bamanyishi ba Bukalenge ba mu bidimu lukama bia kumpala bavua ne tshibidilu tshia kuyisha pavua mpunga umueneka. Tshilejilu, pavua Yezu upitshila mu Samalea wakayisha mukaji uvua usuna mâyi ku tshina tshia mâyi tshia Yakoba. (Yone 4:6-26) Filipo wakatuadija kuyukila ne munene kampanda wa mu Atiopia uvua ubala mukanda wa Yeshaya pakamukonkaye ne: ‘Udi mujingulule bualu buudi ubala anyi?’ (Bien. 8:26-38) Pavua mupostolo Paulo mu buloko mu Filipoi wakayisha mulami wa buloko. (Bien. 16:23-34) Pakaluabu kumukuata kabidi, uvua ‘witaba bantu bonso bavua balua kudiye, ubambila bua bukalenge bua Nzambi, ubayisha malu a Mukalenge Yezu Kristo.’ (Bien. 28:30, 31) Wewe pebe udi mua kuyisha padi mpunga umueneka, nansha wewe muikale muena bundu. Mmushindu kayi?
3. Ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua kutshimuna bundu?
3 Mushindu wa kutuadija: Ba bungi ba kutudi batu ne lutatu bua kutuadija kuyukila ne bantu badibu kabayi bamanye. Bidi mua kutukolela bua kuakula bua bulelela nansha ne bantu batudi bamanyangane nabu. Kadi kuelela meji pa buimpe bua Yehowa, bulelela budiye mupeshe batendeledi bende ne nsombelu mukole udi nende bantu lelu nekutusake bua kuyisha. (Yona 4:11; Mus. 40:5; Mat. 13:52) Tudi kabidi mua kulomba Yehowa bua atuambuluishe bua ‘tukoleshe mitshima.’ (1 Tes. 2:2) Mulongi mukuabu wa mu kalasa ka Gilada wakamba ne: “Ntu mmona ne: disambila ditu dingambuluisha padibi binkolela bua kuakula ne bantu.” Paudi welakana bua kuakula, enza disambila dîpi mundamunda.—Neh. 2:4.
4. Nkipatshila kayi katudi ne bua kuanji kudifundila? Bua tshinyi?
4 Anu mudi dîna diaku dileja, kuyisha padi mpunga umueneka kakuena kulomba bua kubanga muyuki ne mvese anyi bu mututu tuyisha pa tshibidilu. Bidi mua kutuambuluisha bua kutuadija kuyukila ne muntu katuyi ne kipatshila ka kumuyisha diakamue. Bamanyishi ba bungi mbaleje ne: kuenza nunku kutu kubapesha muoyo mukole wa kulua kuyisha muntu au. Pikala muntu kayi musue kuyukila, katumuenzeji to. Tukose muyuki ne bukalanga buonso ne tumulekele.
5. Ntshinyi tshitu tshiambuluisha muanetu wa bakaji mukuabu muena bundu bua kuyisha padi mpunga umueneka?
5 Patu muanetu wa bakaji mukuabu utu ne bundu bua bungi usumba bintu mu tshisalu, utu wanji utangila muntu ne umusekesha. Padi muntu umusekesha pende, udi umuambila tumêyi tuimpe. Muntu yeye mumuandamune bimpe, bidi bimupesha muoyo mukole wa kutungunuka ne kuyukila nende. Udi uteleja muntu eu ne ntema ne uteta mua kumona bualu budi mua kumulenga. Kuenza nunku nkumuambuluishe bua kupesha bantu mikanda ya bungi ne kutuadija kulonga Bible ne muntu umue.
6. Mmunyi mutudi mua kutuadija kuyukila ne bantu mu nsombelu itudi tupeta?
6 Tshia kuamba bua kutuadija: Tudi mua kuamba tshinyi bua kutuadija kuyukila ne muntu? Pavua Yezu uyukila ne mukaji wa mu Samalea ku tshina tshia mâyi, wakatuadija ne dimulomba mâyi. (Yone 4:7) Nunku tudi mua kubanga kuyukila ne muntu pa kumuela muoyo ne disanka anyi kumuela kalukonko. Panudi nuyukila, udi mua kupeta mpunga wa kufila lungenyi kampanda lua mu Bible ne pamuapa kukuna lutete lua bulelela. (Muam. 11:6) Bamanyishi bakuabu mbapatule bipeta bimpe pa kuambila muntu bualu budi bukoka ntema yende anyi bumusaka bua kuela nkonko. Tshilejilu, paudi muindile munganga, udi mua kutuadija kuyukila ne muntu pa kumuambila ne: “Nengikale ne disanka pangikala tshiyi nsama kabidi.”
7. Mmunyi mudi kutangila bimpe nsombelu wa muntu kutuambuluisha bua kuyisha padi mpunga umueneka?
7 Kutangila bimpe nsombelu wa muntu kudi kabidi mua kutuambuluisha bua kutuadija kuyukila nende. Tuetu bamone muledi udi ne bana badi ne bukalanga, tudi mua kumuela kalumbandi ne kumuebeja ne: “Ntshinyi tshidi tshikuambuluishe bua kukolesha bana bebe bimpe?” Muanetu wa bakaji mukuabu yeye utu uteleja malu adi bena mudimu nende bakuabu bayukila ne ubayisha bilondeshile malu adi mua kubasankisha. Pakumvuaye ne: mamu mukuabu wa ku mudimu uvua udilongolola bua kubuela mu dibaka, wakamupesha Réveillez-vous! uvua uleja mushindu wa kulongolola fete wa dibaka. Bualu ebu buakamufikisha ku diyukila nende malu makuabu a mu Bible.
8. Mmunyi mutudi mua kuenza mudimu ne mikanda yetu bua kutuadija kuyukila ne bantu?
8 Mukuabu mushindu wa kutuadija kuyukila ngua kubala mikanda yetu muaba udi bantu mua kutumona. Muanetu mukuabu wa balume utu ubulula Tshibumba tshia Nsentedi anyi Réveillez-vous! pa tshiena-bualu tshidi tshikoka ntema ne utuadija kubala mu tshimuma. Yeye mumone muntu udi pabuipi nende mutangile tshibejibeji tshidiye natshi, udi umuela lukonko anyi umuambila bualu bukese bua mu tshiena-bualu atshi. Kuenza nunku kutu kumufikisha ku diyukila ne bantu ne kubayisha. Tudi kabidi mua kushiya umue wa ku mikanda yetu patoke bua kukoka ntema ya bena mudimu netu anyi balongi betu ne kubasaka bua kuela nkonko.
9, 10. (a) Mmunyi mutudi mua kukeba mpunga ya kuyisha? (b) Ntshinyi tshiudi muenze bua kukeba mpunga ya kuyisha?
9 Tukebe mpunga: Bu mudi mudimu wetu wa kuyisha muikale ne mushinga wa bungi, katuena ne bua kumona kuyisha padi mpunga umueneka bu tshintu tshia kuenza ku mpukapuka to. Kadi tudi ne bua kukeba mpunga ya kuyisha patudi tuenza malu etu dituku dionso. Tudianjile kuela meji bua bantu batudi mua kusambakena nabu ne tukonkonone mutudi mua kutuadija kuyukila nabu mu mushindu muimpe. Tuikale ne Bible ne mikanda yetu mikuabu pabuipi bua kuyisha bantu badi baleja dijinga.—1 Pet. 3:15.
10 Mu diela meji pa mishindu ya kuyisha padi mpunga umueneka, bamanyishi babungi mbapete mpunga ya kuyisha. Muanetu wa bakaji mukuabu udi musombele mu nzubu idi milama bikole utu wenza dinaya dia kulamakaja tutupa tukese tua bimfuanyi bilenga muaba utu bantu bajikijila lutetuku. Padi bantu balua muaba udiye ne banyisha bimfuanyi abi, udi ubuelela muaba au bua kubanga kuyukila nabu ne kubambila malu adi Bible mulaye bua ‘diulu dipiadipia ne buloba bupiabupia.’ (Buak. 21:1-4) Udiku mua kuela meji bua mishindu iudi mua kukeba mpunga ya kuyisha anyi?
11. Ntshinyi tshitudi mua kuenza bua kumonangana ne muntu uvua muleje dijinga?
11 Tudilongolole bua kumonangana ne badi baleje dijinga: Wewe mupete muntu udi uteleja ne uleja dijinga, udilongolole bua kumonangana nende pashishe. Bikalaku mushindu, udi mua kuambila muntu ne: “Ndi ne disanka dia bungi bua mutudi bayukile nebe. Tudi mua kumonangana kabidi kuepi bua kuyukila kabidi?” Kudi bamanyishi batu bafundila muntu adrese wabu ne nimero yabu ya telefone ne bamuambila ne: “Muyuki wetu eu mmusankishe bikole. Wewe musue kumanya malu a bungi pa bitudi bayukile, udi mua kumpeta ku adrese eu anyi kumbikila ku nimero eyi.” Pawikala kuyi ne mushindu wa kumonangana nende kabidi, uuja formilere wa Veuillez suivre l’intérêt (S-43) ne umupeshe sekretere wa mu tshisumbu tshienu bua bena mu tshisumbu tshidi pabuipi nende baye kumutangila.
12. (a) Bua tshinyi tudi ne bua kufunda bungi bua minite anyi mêba atudi tuyisha padi mpunga umueneka? (b) Mmalu kayi mimpe adi bana betu bapete bua diyisha padi mpunga umueneka? (Tangila malu adi mu kazubu kadi kamba ne: “Kuyisha padi mpunga umueneka kudi kupatula bipeta bimpe”)
12 Tudi ne bua kufunda bungi bua minite anyi mêba atudi tuyisha padi mpunga umueneka. Ke bualu kayi ikala ufunda bungi bua minite yonso nansha yoyi mikese iudi uyisha padi mpunga umueneka. Ela meji ku bualu ebu: Mumanyishi yonso yeye uyisha minite 5 dituku dionso padi mpunga umueneka, netusakidile mêba mapite pa miliyo 17 ku mêba atudi tuyisha ku ngondo.
13. Ntshinyi tshidi ne bua kutusaka bua kuyisha padi mpunga umueneka?
13 Kudi malu mimpe adi atusaka bua kuyisha padi mpunga umueneka: tudi banange Nzambi ne bantu netu. (Mat. 22:37-39) Muoyo wetu udi muule tente ne dianyisha bua ngikadilu mimpe ya Yehowa ne malu adiye mulongolole bua kuenza udi utusaka bua kuakula bua ‘butumbi bua bunene bua bukalenge buende.’ (Mus. 145:7, 10-12) Kuditatshisha ne muoyo mujima bua bena mutumba netu kudi kutusaka bua kukeba mpunga yonso udi umueneka bua kubayisha lumu luimpe patshidiku dîba. (Lomo 10:13, 14) Bituikala tuetu bonso tudianjila kuela meji ne tudilongolola, tudi mua kuyisha padi mpunga umueneka ne kupeta pamuapa disanka dia kumanyisha bantu badi banange buakane bulelela.
[Lungenyi lunene lua mu dibeji 4]
Bidi mua kutuambuluisha bua kuikala ne kipatshila ka kupetangana ne bantu ne kutuadija kuyukila nabu patupu
[Lungenyi lunene lua mu dibeji 5]
Mu diela meji pa mishindu ya kuyisha padi mpunga umueneka, bamanyishi babungi mbapete mpunga ya kuyisha
[Kazubu mu dibeji 5]
Malu a kuenza bua kutuadija kuyukila
▪ Lomba Nzambi diambuluisha bua kutuadija
▪ Sungula bantu badi bamueneka ne: badi mua kukuteleja ne badi kabayi lukasa
▪ Anji tangila muntu, umusekeshe ne wambe bualu budi bukoka ntema yenu nuenu bonso babidi
▪ Ikala uteleja bimpe
[Kazubu mu dibeji 6]
Kuyisha padi mpunga umueneka kudi kupatula bipeta bimpe
• Pavua muanetu wa balume mukuabu muindile pavuabu balongolola mashinyi ende wakayisha bantu bavua muaba au ne kubapesha tubeji tua dibikila ku muyiki wa patoke. Mu mpungilu wakenzeka tshidimu tshiakalonda, muanetu mukuabu wa balume uvuaye kayi mumanye wakamuela muoyo ne disanka. Uvua umue wa ku bantu bavuaye mupeshe kabeji ka dibikila tshidimu tshishale muaba utubu balongolola mashinyi. Muntu au uvua muye kuteleja muyuki wa patoke ne mulombe bua kumulongeshabu Bible. Yeye ne mukajende bakavua batambule.
• Muanetu wa bakaji uvua mupete bulelela bualu bavua bamuyishe pavua mpunga mumueneke utu umona ne: teritware wende munene mbantu batuye upetangana nabu ku diambuluisha dia bana bende basatu. Tshilejilu, utu uyisha bena mutumba ne baledi batuye upetangana nabu mu bisangilu bia baledi bitubu benza mu tulasa. Padiye udimanyisha kudibu, utu ne tshibidilu tshia kuamba mudi Bible mumuambuluishe bua kukolesha bana bende ne pashishe wakula bua bualu bukuabu. Kadi bu mukadiye mutuadije muyuki, kabitu kabidi bimukolela bua kubueja malu a mu Bible mu muyuki amu. Mushindu eu mmumuambuluishe bua kufikisha bantu 12 ku ditambula.
• Pavua muena asiranse kampanda mulue kua muanetu mukuabu wa bakaji, muanetu eu wakapeta mpunga wa kumuyisha. Wakamukonka bikalaye musue kupeta asiranse wa kuikala ne makanda a mubidi, disanka ne muoyo wa tshiendelele. Muntu au wakitaba ne kumuebeja asiranse wa mushindu kayi uvuaye wamba. Muanetu wakamuleja malu adi Bible mulaye ne kumupesha umue wa ku mikanda yetu. Wakaubala wonso mujima dilolo dia dituku dimue. Wakatuadija kulonga Bible, kubuela mu bisangilu ne kuluaye kutambula.
• Pavua muanetu mukuabu wa bakaji wenza luendu mu ndeke wakatuadija kuyukila ne mamu uvua ku luseke luende ne kumuyisha. Pakafikabu kuvuabu baya, wakamupesha adrese wende ne nimero ya telefone wende ne kumukankamija bua kulomba Ntemu wa Yehowa uvuaye ne bua kupetangana nende bua amulongeshe Bible. Dituku diakalonda, Bantemu babidi bakakokola ku tshibi tshia mamu au. Wakatuadija kulonga Bible, kuya kumpala ne lukasa, kutambula ne matuku makese pashishe wakatuadija pende kulongesha bantu basatu Bible.
• Muanetu wa balume mukuabu mpofu wa bidimu 100 udi musombele mu nzubu itubu balamina bantu bakulakaje utu ne tshibidilu tshia kuamba ne: “Tudi dijinga ne Bukalenge.” Bualu ebu mbusake baminganga ne babedi bakuabu bua kumuela nkonko idi mimufikishe bua kubambila tshidi Bukalenge bumvuija. Mamu mukuabu utu wenza mudimu muaba au wakamukonka tshikalaye mua kuenza mu Mparadizu. Wakamuandamuna ne: “Nemmone, nengende kabidi ne nengoshe kakalu kanyi ka balema.” Bu mudiye mpofu, utu ulomba mamu eu bua kumubadila bibejibeji. Pavua muana wa bakaji wa muanetu eu mulue kumutangila, muena mudimu au wakamulomba bibejibeji bua kuya nabi kuende. Munganga mukuabu wakambila muanende eu ne: “Tshiena-bualu tshietu tshinene mu nzubu emu tshidi tshia ne: ‘Tudi dijinga ne Bukalenge.’”
• Muanetu mukuabu uvua muele mulongo ku restoran bua kusumba biakudi wakumvua tshisumbu tshia batatu bakulumpe bavua basombe pabuipi bayukila malu a tshididi. Umue wa kudibu wakamba muvua mbulamatadi kayi mua kujikija ntatu yetu. Ke muanetu wa bakaji kudiambila ne: ‘Tshiena mua kupitshisha mpunga eu to.’ Wakenza disambila dîpi ne kusemena kudibu. Mumane kudimanyisha kudibu, wakabambila ne: Bukalenge bua Nzambi ke mbulamatadi wikala mua kujikija ntatu ya bantu ne kubapeshaye broshire umue uvuaye nende. Diakamue mutangidi wa restoran wakasemena kudiye. Muanetu wakela meji ne: uvua ukeba kumuipata. Kadi muntu eu wakamuambila ne: uvua uteleja ne uvua ukeba pende broshire. Mamu mukuabu uvua wenza mudimu muaba au uvua pende muteleje wakasemena kudiye ne binsonji kuisu. Uvua ulonga Bible kumpala ne uvua musue kubangishilula kulonga.