TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w18 ngondo 5 dib. 12-16
  • Yehowa mmunange bantu badi “bakuama mamuma ne dinanukila”

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Yehowa mmunange bantu badi “bakuama mamuma ne dinanukila”
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2018
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • NTSHINYI TSHIDI MUA KUTUTEKESHA MU MIKOLO BIMUE BIKONDO?
  • MMUNYI MUTUDI MUA KUKUAMA MAMUMA?
  • MMUNYI MUTUDI MUA KUNANUKILA MU DIKUAMA MAMUMA?
  • “KULEKEDI TSHIANZA TSHIEBE TSHIKISHA”
  • ‘Tungunukayi ne kukuama mamuma a bungi’
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2003
  • Usanke bua mudimu mukole uudi wenza
    Mudimu wetu wa Bukalenge—2012
  • ‘Nzambi ke udi ubidiundisha’
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2008
  • Tshitudi ‘tutungunukila ne kukuama mamuma a bungi’
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2018
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2018
w18 ngondo 5 dib. 12-16
Sergio ne Olinda bapesha bapitshi ba njila mikanda ya malu a mu Bible pabuipi ne muaba utu bise yimanyina

Yehowa mmunange bantu badi “bakuama mamuma ne dinanukila”

“Kadi bua [mamiinu] adi pa buloba buimpe, owu au mbantu badi . . . bakuama mamuma ne dinanukila.”​—LUKA 8:15.

MISAMBU: 68, 72

UDI MUA KUMVUIJA ANYI?

  • Bua tshinyi tudi mua kuteketa mu mikolo patudi tuyisha mu teritware idi bantu ba bungi kabayi bateleja?

  • Bua tshinyi yonso wa kutudi udi mua kukuama mamuma mu mudimu wa buambi?

  • Ntshinyi tshiatuambuluisha bua kutungunuka ne kukuama mamuma ne dinanukila?

1, 2. a) Bua tshinyi bilejilu bia bana betu badi bayisha miaba idi bantu ba bungi kabayi bateleja bidi bitukankamija? (Tangila tshimfuanyi tshia ntuadijilu tshia tshiena-bualu.) b) Yezu uvua muambe tshinyi bua diyisha mu “buloba buabu”? (Tangila dimanyisha dia kuinshi kua dibeji.)

SERGIO ne mukajende Olinda mbampanda-njila badi ne bidimu bipite pa 80 badi basombele mu États-Unis. Matuku mashale aa, mikolo yabu idi ibasama idi ibapangisha bua kuenda bipepele. Nansha nanku, kukadi bidimu bia bungi bitubu baya mu dinda dionso muaba wa tshinsangansanga, mu tshimenga tshiabu, bafikapu pa dîba dia 7:00. Batu basomba pabuipi ne muaba utu bise yimanyina, bapesha bapitshi ba njila mikanda yetu. Bantu ba bungi kabatu babatshiuka to, kadi bobu batu anu bashala muaba au, batuila muntu yonso udi ubatangila mimuemue. Mu midi, batu bapingana kumbelu benda bitekete bitekete. Dinda didi dilonda, pa dîba dia 7:00, bapingana kabidi muaba wabu au. Mu bulelela, bena dibaka ba lulamatu aba batu bayisha bikole mukenji wa Bukalenge muaba au mu dinda dionso, matuku asambombo ku lumingu, tshidimu tshionso.

2 Anu bu Sergio ne Olinda, bena Kristo ba bungi ba lulamatu pa buloba bujima badi bayisha kukadi bidimu bia bungi mu teritware idi bantu ba bungi kabayi bateleja. Biwikala pebe ne lutatu elu, tudi tukuela kalumbandi ne muoyo mujima bua dinanukila diebe.a Dinanukila diebe mu mudimu wa Yehowa didi dikankamija bantu ba bungi, too ne bakadi benzenze mudimu eu. Mona tshiakamba bamue batangidi ba bijengu. Umue wakamba ne: “Pantu nyisha ne bana betu ba balume ne ba bakaji ba lulamatu ba nunku, tshilejilu tshiabu tshitu tshimpeshilula makanda.” Mukuabu wakamba ne: “Lulamatu luabu ludi lunkolesha bua kunanukila ne kuikala ne dikima mu mudimu wanyi wa buambi.” Munga pende kuambaye ne: “Tshilejilu tshiabu tshidi tshinkolesha ku muoyo.”

3. Netuandamune nkonko kayi isatu? Bua tshinyi?

3 Mu tshiena-bualu etshi, netuandamune nkonko isatu eyi: Ntshinyi tshidi mua kututekesha mu mikolo bimue bikondo? Mmunyi mutudi mua kukuama mamuma? Ntshinyi tshiatuambuluisha bua kutungunuka ne kukuama mamuma ne dinanukila? Mandamuna a nkonko eyi neatukankamije bua kutungunuka ne kuenza mudimu wa kuyisha uvua Yezu mutupeshe.

NTSHINYI TSHIDI MUA KUTUTEKESHA MU MIKOLO BIMUE BIKONDO?

4. a) Mmunyi muvua Paulo mumvue pavua bena Yuda ba bungi babenge kumuteleja? b) Paulo wakumvua nanku bua tshinyi?

4 Biwikala mutekete mu mikolo pauvua uyisha mu teritware uvua bantu ba bungi kabayi bateleja, udi mua kumvua muvua mupostolo Paulo mudiumvue pende. Wakenza bidimu bitue ku 30 wenda uyisha, kuvuijaye bantu ba bungi bayidi ba Kristo. (Bien. 14:21; 2 Kol. 3:2, 3) Nansha nanku, kakafikisha bena Yuda ba bungi ku dilua batendeledi balelela to. Kadi bena Yuda ba bungi bakabenga kumuteleja, ne bakuabu mene bakamukengesha. (Bien. 14:19; 17:1, 4, 5, 13) Mmunyi muvua Paulo mumvue bua malu aa? Wakamba ne: “Ndi ngamba bulelela mu Kristo . . . ndi ne kanyinganyinga kakole ne dikenga didi kadiyi dijika mu muoyo wanyi.” (Lomo 9:1-3) Paulo wakumvua nanku bua tshinyi? Bualu uvua munange mudimu wa buambi bikole. Uvua uyisha bena Yuda bualu uvua nabu ku muoyo. Nunku, biakamusama ku muoyo pavuabu babenga luse lua Nzambi.

5. a) Tshidi tshitusaka bua kuyisha bantu ntshinyi? b) Bua tshinyi tudi anu mua kuteketa mu mikolo bimue bikondo?

5 Anu bu Paulo, tudi tuyisha bantu bualu tudi babanange. (Mat. 22:39; 1 Kol. 11:1) Tudi bamanye bimpe ne: masanka a bungi mmindile bantu badi basungula bua kuenzela Yehowa mudimu. Patudi tuela meji bua bantu badi mu teritware wetu, tudi tudiambila ne: ‘Si mbimpe tubambuluishe bamone malu mimpe adibu bapangila!’ Ke bualu kayi tudi tutungunuka ne kubambuluisha bua bamanye Yehowa ne malu adiye mulongoluele bukua bantu. Bidi anu bu ne: tudi tuambila bantu batudi tuyisha ne: ‘Tudi banutuadile dipa dilenga. Diangatayi koku.’ Kadi padi bantu babenga kuangata dipa adi, tudi anu mua kumvua ‘dikenga mu muoyo wetu.’ Tudi tumvua nanku bualu tudi banange mudimu wa buambi bikole, kadi kabiena bileja ne: katuena ne ditabuja to. Nunku, nansha tuetu mua kuteketa mu mikolo bimue bikondo, tudi anu tunanukila. Elena udi mpanda-njila kukadi bidimu bipite pa 25 udi uleja mutu ba bungi ba kutudi bumvua, wamba ne: “Bitu binkolela bua kuyisha. Pabi kakuena mudimu mukuabu undi mua kuenza udi mupite eu to.”

MMUNYI MUTUDI MUA KUKUAMA MAMUMA?

6. Ndukonko kayi lutuandamuna? Netukonkonone tshinyi kumpala kua kuluandamuna?

6 Tshidi mua kutujadikila ne: nansha tuetu tuyisha muaba kayi tudi mua kukuama mamuma ntshinyi? Bua kuandamuna lukonko lua mushinga elu, tukonkononayi bilejilu bibidi bivua Yezu mufile bua kumvuija mushinga wa ‘dikuama mamuma.’ (Mat. 13:23) Tshilejilu tshia kumpala ntshia muonji wa tumuma tua mvinyo.

7. a) “Tshidime,” “muonji wa tumuma tua mvinyo,” ne “matamba” mbanganyi? b) Ndukonko kayi lutuandamuna?

7 Bala Yone 15:1-5, 8. Mona tshivua Yezu muambile bapostolo bende: “Tatu wanyi udi utumbishibua mu bualu ebu: bua nutungunuke ne kukuama mamuma a bungi ne nuleje munudi bayidi banyi.” Yezu uvua muleje ne: Yehowa ke “tshidime,” yeye ke “muonji mulelela wa tumuma tua mvinyo,” ne bayidi bende ke “matamba.”b Mpindieu, mamuma adi bayidi ba Kristo ne bua kukuama ntshinyi? Mu tshilejilu etshi, Yezu ki mmuleje patoke tshidi mamuma au to, kadi mmuleje bualu bua mushinga budi mua kutuambuluisha bua kuandamuna lukonko elu.

8. a) Mu tshilejilu etshi, bua tshinyi mamuma ki mbayidi bapiabapia? b) Mmalu a mushindu kayi atu Yehowa utulomba bua kuenza?

8 Yezu wakamba bua Tatu wende ne: “Yeye udi umbusha ditamba dionso didi munda muanyi didi kadiyi dikuama tumuma.” Mu mêyi makuabu, Yehowa udi utuangata bu bena mudimu bende anu patudi tukuama mamuma. (Mat. 13:23; 21:43) Nunku, mu tshilejilu etshi, mamuma adi muena Kristo yonso ne bua kukuama, ki mbantu batudi tuvuija bayidi bapiabapia to. (Mat. 28:19) Bu biobi nanku, Bantemu ba lulamatu badi kabayi bafika ku divuija bantu bayidi bualu badi bayisha mu teritware udi bantu ba bungi kabayi bateleja bavua mua kuikala matamba a mu tshilejilu tshia Yezu adi kaayi akuama mamuma. Kadi kabiena ne bua kuikala nanku nansha kakese! Bua tshinyi? Bualu katuena mua kuenzeja bantu bua balue bayidi to. Bu mudi Yehowa mutunange, kakutulomba bua kuenza tshitudi katuyi mua kukumbana bua kuenza to. Yehowa utu utulomba bua kuenza anu tshitudi mua kukumbana bua kuenza.​—Dut. 30:11-14.

9. a) Tudi tukuama mamuma patudi tuenza mudimu kayi? b) Ntshilejilu kayi tshituakonkonona? Bua tshinyi?

9 Kadi mamuma atudi ne bua kukuama ntshinyi? Kakuyi mpata, mamuma adi ne bua kuikala mudimu udi yonso wa kutudi ukumbana bua kuenza. Mmudimu kayi munene udi wenza bua ‘tukuame mamuma’? Mmudimu wa kuyisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi.c (Mat. 24:14) Tshilejilu tshia Yezu tshia mumiaminyi wa mamiinu ke tshidi tshitufikisha ku diamba nanku. Tutshikonkononayi.

10. a) Mu tshilejilu tshia Yezu, mamiimu ne buloba bidi bileja tshinyi? b) Kakolakola ka ntete ya blé kadi kakuama tshinyi?

10 Bala Luka 8:5-8, 11-15. Mu tshilejilu tshia mumiaminyi etshi, mamiinu ‘ndîyi dia Nzambi,’ anyi mukenji wa Bukalenge. Buloba mmuoyo wa muntu. Mamiinu avua mamate pa buloba buimpe, kuelawu miji, kutolokawu, ne kukolawu kulua tukolakola tua ntete ya blé. Pashishe, “akakuama bimuma misangu lukama kupita.” Kadi ntshinyi tshidi kakolakola ka ntete ya blé kakuama? Kadi kakuama tukolakola tukuabu anyi? Tòo, kadi kakuama mamiinu mapiamapia adi pawu mua kulua kukola ne kulua tukolakola. Mu tshilejilu etshi, dimiinu dimue didi dipatula mamiinu lukama. Mmunyi mudi bualu bua mu tshilejilu etshi butangila mudimu wetu wa buambi?

Muanetu wa bakaji ukuama mamuma ne dinanukila padiye uyisha ku telefone, ku nzubu ne ku nzubu, padi mpunga umueneka, ne muaba udi bantu ba bungi

Mmunyi mutudi mua ‘kukuama mamuma ne dinanukila’? (Tangila tshikoso tshia 11)

11. a) Mmunyi mudi tshilejilu tshia mumiaminyi wa mamiinu tshitangila mudimu wetu wa buambi? b) Mmunyi mutudi tukuama mamiinu mapiamapia a Bukalenge?

11 Pavua baledi betu bena Kristo anyi Bantemu bakuabu batulongeshe malu a Bukalenge bua Nzambi, bivua anu bu bavua bakune mamiinu mu buloba buimpe. Bakasanka pakamonabu muvua muoyo wetu muakidile mukenji wa Bukalenge udi bu mamiinu. Anu muvua buloba buimpe bua mu tshilejilu tshia Yezu bulame mamiinu, tuvua bitabe mukenji au ne bawulame. Nunku, mukenji wa Bukalenge au udi bu mamiinu wakela miji, kukolawu kulua kakolakola ka ntete ya blé, ndekelu wa bionso, kukumbanaku bua kukuama mamuma. Mamuma atu kakolakola ka ntete ya blé kakuama, ki ntukolakola tupiatupia to, kadi mmamiinu mapiamapia a blé, bia muomumue, mamuma atudi tukuama, ki mbayidi bapiabapia to, kadi mmamiinu mapiamapia a Bukalenge.d Mmunyi mutudi tukuama mamiinu mapiamapia a Bukalenge? Dîba dionso ditudi tumanyisha mukenji wa Bukalenge mu mushindu kampanda anyi kansanga, tudi tupatula mamiinu a buena avuabu bakune mu muoyo wetu bua kuamuangalaja. (Luka 6:45; 8:1) Nunku, tshilejilu etshi tshidi tshitulongesha ne: patudi tutungunuka ne kumanyisha mukenji wa Bukalenge tudi ‘tukuama mamuma ne dinanukila.’

12. a) Tshilejilu tshia Yezu tshia muonji wa tumuma tua mvinyo ne tshia mumiaminyi wa mamiinu bidi bitulongesha tshinyi? b) Udi umvua bishi bua dilongesha adi?

12 Tshilejilu tshia Yezu tshia muonji wa tumuma tua mvinyo ne tshia mumiaminyi wa mamiinu bidi bitulongesha tshinyi? Bidi bituambuluisha bua kumvua ne: ki mmushindu udi bena mu teritware wetu bakidila lumu luimpe udi mua kutufikisha ku dikuama mamuma to, kadi mpatudi tutungunuka ne kuyisha. Paulo wakaleja pende bualu ebu pakambaye ne: “Muntu yonso neapete difutu diende bilondeshile mudimu wende.” (1 Kol. 3:8) Netupete difutu bua mudimu utudi tuenza, kadi ki mbua bipeta biawu to. Matilda udi mpanda-njila kukadi bidimu 20 udi wamba ne: “Ndi ngumvua disanka bua kumanya ne: Yehowa udi utufuta bua mutudi tudifila ne muetu muonso.”

MMUNYI MUTUDI MUA KUNANUKILA MU DIKUAMA MAMUMA?

13, 14. Bilondeshile Lomo 10:1, 2, mmalu kayi avua asaka Paulo bua kutungunuka ne kuyisha bantu bavua babenga kuteleja mukenji wa Bukalenge?

13 Tshiatuambuluisha bua kutungunuka ne kukuama mamuma ne dinanukila ntshinyi? Anu mutukadi balonge, Paulo wakateketa mu mikolo bualu bena Yuda bavua babenga kuteleja mukenji wa Bukalenge. Nansha nanku, kakalekela kubayisha to. Mona tshiakaluaye kuamba mu mukanda wakafundilaye bena Kristo ba mu Lomo bua muvuaye umvua bua bena Yuda abu: “Dijinga dia muoyo wanyi ne disengelela dianyi kudi Nzambi bua bualu buabu bidi ne: bapete lupandu bulelela. Bualu ndi njadika bua bualu buabu ne: badi ne tshisumi bua Nzambi, kadi ki mbilondeshile dimanya dijalame to.” (Lomo 10:1, 2) Mmalu kayi avua Paulo muleje avua amusaka bua kutungunuka ne kuyisha?

14 Tshia kumpala, Paulo wakaleja tshivua tshimusaka bua kutungunuka ne kuyisha bena Yuda abu. Tshivua ‘dijinga dia muoyo wende.’ Uvua musue ne: bamue bena Yuda bapete lupandu. (Lomo 11:13, 14) Tshibidi, Paulo wakakula bua ‘disengelela diende kudi Nzambi bua bualu buabu.’ Uvua ulomba Nzambi bua ambuluishe muena Yuda yonso bua itabe mukenji wa Bukalenge. Tshisatu, wakasakidila ne: “Badi ne tshisumi bua Nzambi.” Uvua mumone malu mimpe kudi bantu abu ne mumone ne: bavua pabu mua kulua kuenzela Yehowa mudimu. Tuetu tuenza mudimu ne tshisumi, tudi mua kuvuija bantu ba muoyo muimpe bayidi ba Kristo ba tshisumi. Paulo pende uvua mumanye bualu ebu.

15. Mmunyi mutudi mua kuidikija Paulo? Fila bilejilu.

15 Mmunyi mutudi mua kuidikija Paulo? Tshia kumpala, tudienzeje bua kulama dijinga dia muoyo wetu, dia kupeta muntu yonso udi ‘muakaje muoyo wende bimpe bua kupeta muoyo wa tshiendelele.’ Tshibidi, tusambile Yehowa, tumusengelela bua akangule mioyo ya bantu bimpe. (Bien. 13:48; 16:14) Silvana udi mpanda-njila kukadi bidimu bitue ku 30 udi wamba ne: “Kumpala kua kuya mu buambi ntu nsambila Yehowa, mmulomba bua ampeshe meji mimpe.” Tudi tusambila kabidi Yehowa bua banjelu batufikishe kudi bantu badi balongolole mioyo yabu. (Mat. 10:11-13; Buak. 14:6) Robert udi mpanda-njila kukadi bidimu bipite pa 30 udi wamba: “Kuyisha ne banjelu badi bamanye nsombelu wa bantu batudi tuya kuyisha kudi kuenza disanka.” Tshisatu, tudienzeje bua kumona malu mimpe adi kudi bantu ne kubamona ne: badi pabu mua kulua kuenzela Yehowa mudimu. Carl, mukulu uvua mubatijibue kukadi bidimu bipite pa 50, udi wamba ne: “Ntu nkeba bua kumona kabualu nansha kakese kadi mua kundeja ne: muntu undi nyukila nende mmusue kuteleja, bu mudi untuila mimuemue, untangila bimpe, anyi wela lukonko ne muoyo mujima.” Eyowa, anu bu Paulo, tudi mua kunanukila mu dikuama mamuma.

“KULEKEDI TSHIANZA TSHIEBE TSHIKISHA”

16, 17. a) Muambi 11:6 udi utulongesha tshinyi? b) Londa bualu budi buleja tshidi mudimu wetu wa kukuna mamiinu mua kuenzela badi batumona.

16 Nansha biobi bimueneka ne: mukenji wa Bukalenge utudi tuyisha bantu kawena ulenga mioyo yabu, katuena mua kupepeja tshidi mudimu wetu wa dikuna mamiinu wenzela bantu to. (Bala Muambi 11:6.) Nansha mudi bantu ba bungi kabayi batuteleja, kadi badi anu batumona. Badi bamona mvuadilu wetu mulenga, bikadilu bietu bimpe, ne musangelu wetu. Mu kupita kua matuku, bienzedi bietu bidi mua kuambuluisha bamue ba kudibu bua kumona ne: malu mabi adibu batuamba nga dishima. Sergio ne Olinda batukadi batele bakamona muvua bualu ebu buenzeke.

17 Sergio udi wamba ne: “Bu mutuvua tusama, tuakenza matuku katuyi tuya muaba wetu wa tshinsangansanga au to. Patuakatuadijilula kuya, bapitshi ba njila bakatuebeja ne: ‘Nuvua kuepi matuku onso aa? Nuvua batusamine muoyo be!’” Olinda udi pende useka wamba ne: “Bamue bendeshi ba bise bavua batukupa muoyo ne tshianza, bakuabu batuela mbila ne: ‘Kalumbandi kenu aku!’ Bavua batulomba too ne bibejibeji.” Bualu buakakemesha bena dibaka abu budi ne: muntu mukuabu wakimana muaba uvua kaditempu ka mikanda, kubapeshaye bilongo, ne kubelaye tuasakidila bua mudimu udibu benza.

18. Udi mudisuike bua ‘kukuama mamuma ne dinanukila’ bua tshinyi?

18 Bushuwa, patudi ‘katuyi tulekela tshianza tshietu tshikisha’ bua kukuna mamiinu a Bukalenge, tudi tuenza mudimu wa mushinga mukole wa kufila “bujadiki kudi bisamba bionso.” (Mat. 24:14) Bualu bua mushinga budi ne: tudi tupeta disanka dia bungi dia mutudi bamanye ne: Yehowa udi utuanyisha, bualu mmunange bantu bonso badi “bakuama mamuma ne dinanukila”!

a Nansha Yezu uvua mumanye ne: kuyisha mu “buloba buabu” kuvua lutatu. Bualu ebu budi mu mikanda ya Evanjeliyo yonso inayi.​—Mat. 13:57; Mâko 6:4; Luka 4:24; Yone 4:44.

b Nansha mudi matamba adi Yezu muakuile mu tshilejilu etshi aleja bantu bapeta muoyo mu diulu, tshilejilu etshi tshidi ne malongesha adi ambuluisha batendeledi ba Nzambi bonso.

c Nansha mudi ‘kukuama mamuma’ kumvuija kabidi kukuama “dimuma dia nyuma,” mu tshiena-bualu etshi ne tshialonda, netutambe kuakula bua dikuama “mamuma a mishiku yetu,” anyi kuyisha Bukalenge.​—Gal. 5:22, 23; Eb. 13:15.

d Kuvua misangu mikuabu ivua Yezu mufile tshilejilu tshia dimiamina mamiinu ne tshia dinowa bua kuakula bua mudimu wa kuvuija bantu bayidi.​—Mat. 9:37; Yone 4:35-38.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu