Nnganyi udi ne bua kulongesha bana malu a Nzambi?
‘Muyidi kena mutambe muyishi wende; kadi muntu yonso wakumana kuyishibua neikale bu muyishi wende.’—LUKA 6:40.
BAMUE baledi batu badimona kabayi bakumbane bua kulongesha bana babu malu a Nzambi. Badi mua kuela meji ne: ki mbalonge tulasa tua bungi anyi ki mbamanye malu a Nzambi a bungi bua kuikalabu balongeshi bimpe to. Bua bualu abu, badi mua kulekeela balela babu anyi banene ba mu bitendelelu mudimu wa mushinga mukole eu.
Nunku, nnganyi udi bushuwa mukumbane bua kulongesha bana bimpe malu malelela adi atangila Nzambi ne bikadilu bilenga? Tangila tshidi Bible wamba bua bualu ebu ne fuanyikija malu adiye wamba aa ne tshidi makebulula maleje.
Tatu udi ne mudimu kayi?
Tshidi Bible wamba: ‘Batatu, kanufuishi bana benu balela tshiji; nubadiundishe bimpe ne dibela ne didimuija bia Mukalenge.’—Efeso 6:4.
Tshidi malu adibu bakonkonone maleje: Mmasanka kayi adi batatu mua kupeta bobu bikale anu ne ditabuja dikole mu malu a Nzambi? Tshiena-bualu tshikuabu tshivuabu bapatule mu 2009 tshivua tshiamba ne: “Kuikala mu tshisumbu tshia malu a Nzambi kudi mua kuambuluisha bantu bua kuluabu batatu bimpe ba mêku. Kutendelela kudi kuambuluisha bantu bua kumanya mua kusomba ne bantu nabu, kuikala ne ngikadilu mimpe ne kupeta malongesha ne mibelu ya mushindu wa kumanya mudi kufua ne kupeta muoyo.”—Fathers’ Religious Involvement and Early Childhood Behavior.
Bible udi wimanyina bikole pa mushinga wa mudimu udi nawu tatu wa kukolesha ne kulongesha bana. (Nsumuinu 4:1; Kolosai 3:21; Ebelu 12:9) Mubelu eu utshidiku ne mushinga lelu anyi? Mu 2009, iniversite wa Florida wakapatula tshiena-bualu tshidi tshiakula bua buenzeji budi nabu batatu kudi bana babu. Malu adibu bapete adi aleja ne: mu dîku mudi tatu wenza ne muenda muonso bua kukolesha bana bende, bana ba mêku a nunku badi bamueneka bikale bumvuila bakuabu ne bikala badiangata ne mushinga mukumbanyine. Bana ba balume kabena batamba kuenza malu a lukutukutu; ba bakaji pabu kabena batamba kupeta masama a mu lungenyi to. Bushuwa, mibelu ya mu Bible itshidi anu ne mushinga.
Mudimu wa mamu udi ne mushinga kayi?
Tshidi Bible wamba: ‘Kupidi diyisha dia mamu webe.’—Nsumuinu 1:8.
Tshidi malu adibu bakonkonone maleje: Mu 2006, mukanda mukuabu wakamba ne: “Mbasangane ne: bamamu ke batu bapitshisha mêba a bungi pamue ne bana babu kupita batatu; bualu ebu budi nanku mu matunga a bungi.” (Handbook of Child Psychology) Bu mudibi nanku, malu adi mamu wakula, bidiye wenza ne bikadilu biende bidi bienza mudimu wa bungi mu dikole dia muana.
Padi tatu ne mamu badienzeja bua kulongesha bana babu bulelela bua malu a Nzambi pamue, badi babapesha bintu bia mushinga bibidi. Tshia kumpala, bana badi bapeta mushindu wa kudia bulunda ne tatuabu wa mu diulu, bulunda budi mua kubambuluisha mu matuku abu onso a muoyo. Tshibidi, bana badi balonga tshilejilu tshia mudi mulume ne bua kueleshangana diboko ne mukajende bua kukumbaja bipatshila kampanda bia mushinga. (Kolosai 3:18-20) Nansha mudi bantu bakuabu mua kuambuluisha tatu ne mamu bua kulongesha bana, baledi ba bana ke badi ne bujitu bua kulongesha bana babu malu a Nzambi ne a mudi Nzambi musue bua dîku kuendadi.
Kadi mmushindu kayi udi baledi ne bua kulongesha bana babu? Mminshindu kayi idibu mua kukuata nayi mudimu bua kubalongesha bimpe?