TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • Dimukila mateyi a Diabolo
    Tshibumba tshia Nsentedi—2012 | 15 ngondo wa 8
    • Dimukila mateyi a Diabolo

      ‘Nupatuke mu mateyi a Diabolo.’​—2 TIM. 2:26.

      NEWANDAMUNE MUNYI?

      Mmushindu kayi uudi mua kudikonkonona biwikala umona mu mushindu mubi malu adi bakuabu benza?

      Tshilejilu tshia Pilato ne tshia Petelo bidi mua kukulongesha tshinyi bua buôwa ne kutshina bantu badi bakeba kukuenzeja malu ku bukole?

      Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua kuepuka lungenyi lua kutamba kudipisha?

      1, 2. Mu tshiena-bualu etshi, netumone mateyi kayi a Diabolo?

      DIABOLO udi ubembela batendeledi ba Yehowa. Kena ujinga bua kubashipa bu mutu tshilembi wenza bua kushipa nyama to. Kadi, tshipatshila tshiende tshinene ntshia kubakuata ne muoyo bua kuenzabu disua diende.​—Bala 2 Timote 2:24-26.

      2 Tshilembi utu mua kuenza mudimu ne buteyi kampanda bua kukuata nyama ne muoyo. Udi mua kuenza bua nyama apatuke muaba udiye musokome bua yeye kushisha kumukuata mu disoka didiye muele. Peshi udi mua kusokoka buteyi bua kukuata nyama kayi mumanye. Diabolo utu wenza mudimu ne mateyi a muomumue bua kukuata batendeledi ba Nzambi ne muoyo. Tuetu basue bua Satana katukuatshi, tudi ne bua kuikala badimuke ne kutumikila mibelu idi ituleja ne: buteyi buende budi muaba eu. Mu tshiena-bualu etshi, netumone tshitudi mua kuenza bua kuepuka mateyi asatu atu Diabolo ukuata nawu bantu aa: 1) kupanga kukanda ludimi, 2) buôwa ne kutshina bantu badi benzejangana malu ku bukole ne 3) kutamba kudipisha. Mu tshiena-bualu tshidi tshilonda, netumone mateyi a Satana makuabu abidi.

      JIMA KAPIA KATU KUPANGA KUKANDA LUDIMI KUTEMESHA

      3, 4. Tuetu katuyi tulama ludimi luetu, ntshinyi tshidi mua kuenzeka? Fila tshilejilu.

      3 Tshilembi udi mua kutua tshisuku tshia muaba udi nyama misokome mudilu bua kuyikuata padiyi ijinga kunyema. Mu mushindu wa muomumue, Diabolo udi ukeba kutemesha mudilu wa mu tshimfuanyi mu tshisumbu tshia bena Kristo. Padi mudilu utema, bena mu tshisumbu badi mua kumbuka muaba udi bukubi eu ne kukuluka mu bianza biende. Mmushindu kayi utudi mua kueleshangana nende diboko ne kukuluka mu mateyi ende katuyi bamanye?

      4 Yakobo udi ufuanyikija ludimi ne kapia. (Bala Yakobo 3:6-8.) Tuetu katuyi tukanda ludimi luetu, tudi mua kutuadija kutemesha kapia ka mu tshimfuanyi mu tshisumbu. Mushindu kayi? Tuangate tshilejilu etshi: badi bamanyisha mu tshisumbu kampanda ne: muanetu wa bakaji kansanga mmulue mpanda-njila wa pa tshibidilu. Padi bisangilu bijika, bana betu ba bakaji babidi badi batuadija kuakula bua dimanyisha adi. Umue udi wanyisha bua mudi muanetu au mulue mpanda-njila ne wamba ne: neakumbaje mudimu wende. Mukuabu udi wamba mudi muanetu au mulue mpanda-njila bualu mmusue kupeta lumu mu tshisumbu. Nnganyi wa ku bana betu aba uudi mua kusungula bua ikale mulunda webe? Ku bana betu babidi aba, mbipepele bua kumona udi utemesha kapia mu tshisumbu bua ngakuilu wende.

      5. Bua kujima mudilu udi kupanga kukanda ludimi kutemesha, tudi ne bua kudikonkonona mushindu kayi?

      5 Tudi mua kujima mudilu udi kupanga kukanda ludimi kutemesha mushindu kayi? Yezu wakamba ne: “Mukana mudi muamba anu malu adi matambe kuvulangana mu mutshima.” (Mat. 12:34) Nunku, bualu bua kumpala nkukonkonona mutshima wetu. Tutuku tumbusha meji mabi adi mua kutufikisha ku diakula bibi bua bakuabu anyi? Tshilejilu, patudi tumvua ne: muanetu kampanda udi wipatshila majitu kansanga mu tshisumbu, tutuku tumona ne: udi wenza malu aa bua kusankisha Yehowa anyi? Peshi tutu tuela meji ne: udi wenza nanku bua kudisankisha? Tuetu tumona malu adi bakuabu benza mu mushindu mubi, mbimpe tuvuluke ne: Diabolo pende wakenza bia muomumue bua tshivua tshisaka Yobo bua kuenzela Nzambi mudimu ne muoyo mujima. (Yobo 1:9-11) Tuetu tumona mu mushindu mubi malu adi muena Kristo netu wenza, mbimpe tukonkonone tshidi tshitusaka bua kuenza nanku. Tudiku ne bualu bulelela budi butusaka bua kuenza nanku anyi? Peshi muoyo wetu mmunyanguke ne lungenyi lubi ludi lutangalake matuku a ku nshikidilu aa?​—2 Tim. 3:1-4.

      6, 7. a) Mmalu kayi adi mua kutufikisha ku dimona mu mushindu mubi bidi bakuabu benza? b) Tudi mua kuenza tshinyi padibu batuamba mêyi mabi?

      6 Tumone malu makuabu adi mua kutufikisha ku dimona mu mushindu mubi bidi bakuabu benza. Imue misangu, tudi mua kuikala tujinga bua bantu bamone anu malu atudi tuetu tuenza. Nunku, tudi mua kutuadija kumona ne: malu atudi tuenza mmapite a bakuabu. Peshi tudi mua kujinga kudibingisha patudi benze tshilema. Kadi tumanye ne: tuetu ne lutambishi, dialakana anyi katuyi tusanka bua bitudi tuenza, netupete ntatu.

      7 Tudi mua kuikala tudimona ne: tudi babinge patudi tuakula bibi bua muntu kampanda. Imue misangu muntu au uvua mutuambe dîyi dibi. Bikalabi nanku, kumuamba pende dîyi dibi ki nkubumana to. Kuenza nanku nkuela mafuta mu kapia ne nkuenza disua dia Diabolo, ki ndia Nzambi to. (2 Tim. 2:26) Mbimpe tuidikije Yezu mu bualu ebu. Pavuabu bamupenda, ‘yeye kakabapenda.’ Kadi, “wakadifila mu bianza bia udi ulumbulula biakane.” (1 Pet. 2:21-23) Yezu uvua mumanye ne: Yehowa uvua ne bua kujikija tshilumbu atshi mu mushindu ne pa dîba divuaye mulongolole. Tudi petu ne bua kueyemena Nzambi mu mushindu wa muomumue. Tuetu tuakula mêyi adi akolesha bakuabu, netuenze bua ‘kulama buobumue buetu bua mu nyuma muimpe mu tshisuikidi tshia ditalala’ mu tshisumbu.​—Bala Efeso 4:1-3.

      EPUKA BUÔWA, KUTSHINYI BANTU BADI BENZEJANGANA MALU KU BUKOLE

      8, 9. Bua tshinyi Pilato wakakosela Yezu tshibawu tshia lufu?

      8 Nyama udibu bakuate mu buteyi utu upanga mushindu wa kunyunga. Bia muomumue, muntu udi ne buôwa, udibu benzeja malu ku bukole udi upanga mushindu wa kudiangatshila mapangadika. (Bala Nsumuinu 29:25.) Tukonkonone bilejilu bia bantu babidi bashilangane bavua ne buôwa ne balekele bantu bakuabu babenzeja malu ne tumone mudi bilejilu biabu mua kutulongesha.

      9 Nguvena wa bena Lomo Ponto Pilato uvua mumanye ne: Yezu kavua ne bualu, ne imue misangu kavua musue kumuenzela bibi to. Nunku Pilato wakamba ne: Yezu kavua ‘muenze bualu buakufuilaye.’ Nansha nanku, Pilato wakamukosela tshibawu tshia lufu. Bua tshinyi? Bualu wakalonda tshivua bantu bamuambile bua kuenza. (Luka 23:15, 21-25) Bantu abu bakela mbila bamba ne: “Biwalekela muntu eu, kuena mulunda wa Kaisa.” Nunku, wakitaba tshivuabu bamuambila bua kubasankisha. (Yone 19:12) Pilato uvua mua kuikala utshina bua kujimija muanzu wende anyi muoyo wende bu yeye mutue ku tshia Kristo. Nunku wakalekela bantu bamusaka bua kuenza disua dia Diabolo.

      10. Tshivua tshifikishe Petelo bua kuvila Kristo ntshinyi?

      10 Mupostolo Petelo uvua umue wa ku bantu bavua batamba kuenda ne Yezu. Wakamba patoke muvua Yezu muikale Masiya. (Mat. 16:16) Petelo wakashala mulamate Yezu pavua bayidi bakuabu bamulekele bualu kabavua bumvue tshivuaye musue kuamba. (Yone 6:66-69) Pavua baluishi balue kukuata Yezu, Petelo wakapatula muele bua kusungila Mfumuende. (Yone 18:10, 11) Kadi pashishe, Petelo wakapeta buôwa ne kuvila too ne muvuaye kayi mumanye Yezu Kristo. Mu tshitupa tshîpi, Petelo wakakuluka mu buteyi bua kutshina bantu ne kumupangishabi bua kuenza malu ne dikima.​—Mat. 26:74, 75.

      11. Mmalu kayi mabi adi bantu bakuabu mua kujinga kutuenzeja?

      11 Bu mutudi bena Kristo, tudi ne bua kubenga bua kuenza malu adi Nzambi mukine adi bantu bakuabu bajinga kutuenzeja. Tshilejilu, bena mudimu netu anyi bantu bakuabu badi mua kujinga kutuenzeja bua kushima anyi kukeba bua tuditue nabu mu tshiendenda. Badi mua kusaka balongi bena Kristo kudi balongi nabu bua kuibila mateta, kutangila bimfuanyi bia bantu kabayi bavuale bilamba, kunua makanya, diamba, kukuatshika maluvu anyi kuenda masandi. Kadi ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua kuepuka buteyi bua kutshina bantu badi batusaka bua kuenza malu adi Yehowa mukine?

      12. Mmalongesha kayi atudi tupetela ku tshilejilu tshia Pilato ne tshia Petelo?

      12 Tumone tshidi tshilejilu tshia Pilato ne tshia Petelo mua kutulongesha. Pilato kavua mumanye Kristo bimpe to. Nansha nanku, uvua mumanye ne: Yezu kavua ne bualu ne kavua muntu bu bantu bakuabu to. Kadi, Pilato wakapangila didipuekesha ne dinanga bua Nzambi mulelela. Diabolo wakamukuata ne muoyo bipepele. Petelo uvua ne dimanya dilelela ne uvua munange Nzambi. Nansha nanku, kuvua misangu ivuaye upanga kudipuekesha, ulua muena buôwa ne utshina bantu. Petelo wakamba ne lutambishi kumpala kua kukuatabu Yezu ne: ‘Bialenduka bakuabu bonso, meme tshiena ndenduka.’ (Mâko 14:29) Bu Petelo mueyemene Nzambi bu muvua mufundi wa Misambu muenze, uvua mua kuikala mudilongolole bimpe kumpala kua mateta avua mamuindile kumukuatawu. Mufundi wa Misambu eu wakamba ne: ‘Yehowa udi nanyi, tshiena ntshina nansha. Muntu udi mua kungenzela tshinyi?’ (Mus. 118:6) Yezu wakaya ne Petelo ne bayidi bakuabu babidi ntanta mule mu budimi bua Getesemane butuku bua muladilu wa lufu luende. Kadi pamutu pa Petelo ne bayidi abu kushala batabale, bakalala. Yezu wakababisha ne kubambila ne: ‘Nudimuke, nutendelele Nzambi; nunku kanuponyi mu mateyi.’ (Mâko 14:38) Kadi Petelo wakalala kabidi ne pashishe wakatshina bantu.

      13. Tudi mua kuenza tshinyi bua kubenga kuenza bualu kampanda bubi budibu batusaka bua kuenza?

      13 Tshilejilu tshia Pilato ne tshia Petelo bidi mua kutulongesha bualu bukuabu bua mushinga ebu: bua tuetu kubenga malu adi bakuabu batusaka bua kuenza, tudi ne bua kuikala ne dimanya dilelela, didipuekesha, kunanga Nzambi ne kutshina Yehowa pamutu pa kutshina bantu. Ditabuja dietu diodi dishindamene pa dimanya dilelela, netuambile bantu malu atudi bitabuje ne dikima. Kuenza nunku nekutuambuluishe bua kubenga kutshina bantu anyi kulonda bidibu batusaka bua kuenza. Bushuwa, katuena ne bua kutamba kueyemena bukole buetu to. Kadi, tudi ne bua kumanya ne budipuekeshi buonso ne: tudi dijinga ne bukole bua kudi Nzambi bua kubenga kulonda malu adi bakuabu bajinga kutuenzeja. Tudi ne bua kulomba Yehowa nyuma wende ne kuenza bua dinanga ditudi bamunange ditusaka bua kuakuila dîna diende ne kutumikila mikenji yende. Tudi kabidi ne bua kudianjila kulongolola tshitudi mua kuenza dîba dikalabu bajinga kutuenzeja malu ku bukole. Tshilejilu, baledi bobu badianjile kudilongolola ne basambile, nebambuluishe bana babu bua kubenga kuenza malu mabi adi balunda babu mua kubasaka bua kuenza.​—2 Kol. 13:7.a

      EPUKA BUTEYI BUDI BUZAZA: KUTAMBA KUDIPISHA

      14. Diabolo mmusue bua tuele meji kayi bua bilema bituvua benze kale?

      14 Imue misangu bua kuteya nyama, tshilembi udi mua kusuika tshitupa tshia mutshi anyi dibue dia bujitu dilembeleja muaba utu nyama itamba kupitshila. Padi nyama udi kayi mudimuke ulenga nshinga, dibue edi didi dimukulukila ne dimuzaza. Tudi mua kufuanyikija ditamba kudipisha ne bujitu bunene budi buzaza. Tuetu tuela meji anu ku tshilema tshituvua benze kale, tudi mua kudiumvua bazaza anyi ‘batshibuke bikole.’ (Bala Musambu wa 38:3-5, 8.) Satana mmusue bua kutufukisha ku diela meji ne: Yehowa ki mmutufuile luse ne katuena mua kukumbaja malu adiye utulomba to.

      15, 16. Udi mua kuenza tshinyi bua kuepuka ditamba kudipisha?

      15 Mmushindu kayi uudi mua kuepuka buteyi budi buzaza? Wewe muenze tshilema tshinene, udienzeje bua kupingaja malanda ebe ne Yehowa. Leja bakulu ne ubalombe bua bakuambuluishe. (Yak. 5:14-16) Enza tshidi tshikengela bua kulongolola tshilema. (2 Kol. 7:11) Bobu bakupeshe dinyoka, kuteketshi mu mikolo to. Dinyoka didi dileja mudi Yehowa mukunange. (Eb. 12:6) Udienzeje bua kuenji kabidi malu avua makufikishe ku tshilema atshi to. Wewe mumane kunyingalala ne mulekele bubi abu, ikala mushindike ne: mulambu wa Yezu Kristo udi mua kubuikila mibi yebe.​—1 Yone 4:9, 14.

      16 Bamue bantu batu batungunuka ne kudipisha bua malu mabi avuabu benze pabi Nzambi mumane kubafuila luse. Pikalabi nanku buebe wewe, uvuluke ne: Yehowa wakafuila Petelo ne bapostolo bakuabu luse bua muvuabu bashiye Yezu, Muanende munanga pavuaye dijinga ne diambuluisha. Yehowa wakafuila muntu uvuabu bipate mu tshisumbu tshia mu Kolinto luse uvua mulue kunyingalale bua muvuaye wenda masandi. (1 Kol. 5:1-5; 2 Kol. 2:6-8) Dîyi dia Nzambi didi diakula bua bantu bavua benze bilema binene, banyingalale ne Nzambi mubafuile luse.​—2 Kul. 33:2, 10-13; 1 Kol. 6:9-11.

      17. Ntshinyi tshidi mulambu wa Yezu udi upikula mua kukuenzela?

      17 Yehowa neakufuile luse ne neapue bilema biebe muoyo wewe munyingalale ne muoyo mujima ne mumulombe luse. Udi wela meji ne: mulambu wa Yezu udi upikula ki mmukumbane bua Yehowa kukubuikidila mibi yebe anyi? Kuela meji nunku nkukuluka mu bumue bua ku mateyi a Satana. Diabolo mmusue bua wele meji ne: mulambu wa Yezu udi upikula ki mmukumbane bua Yehowa kutubuikidila mibi yetu to, kadi umanye ne: Yehowa udi mua kufuila bantu badi banyingalala luse ne muoyo mujima. (Nsu. 24:16) Kuikala ne ditabuja mu mulambu wa Yezu udi upikula kudi mua kukuambuluisha bua kumbusha bujitu bua kutamba kudipisha ne kudi mua kukupesha bukole bua kuenzela Nzambi mudimu ne mutshima webe wonso, lungenyi luebe luonso ne muoyo webe wonso.​—Mat. 22:37.

      TUDI BAMANYE MAYELE A SATANA

      18. Ntshinyi tshitudi mua kuenza bua kuepuka mateyi a Diabolo?

      18 Satana katu uditatshisha bua tukuluke anu mu buteyi kampanda busunguluke to, kadi tshidiye ujinga nkutukuata. Bu mutudi bamanye mayele ende, tudi mua kuenza bua katukuatshi. (2 Kol. 2:10, 11) Tuetu tulomba Nzambi meji bua kutantamena mateta, katuakukuluka mu mateyi a Diabolo to. Yakobo wakamba ne: ‘Biapanga mukuabu wenu meji, aalombe kudi Nzambi udi upa bonso ne mutshima mutoke kayi ubatobolola; neamupebue.’ (Yak. 1:5) Tuetu basue bua Yehowa atupeshe meji, tudi ne bua kudilongela Dîyi dia Nzambi dituku dionso ne kutumikila malu atudi tulonga. Mikanda idi mupika wa lulamatu ne wa budimu upatula idi yumvuija Bible idi ituleja mateyi a Diabolo ne ituambuluisha bua kuepuka.

      19, 20. Tudi ne bua kukina malu mabi bua tshinyi?

      19 Disambila ne didilongela Bible bidi bituambuluisha bua kunanga malu mimpe. Bidi kabidi ne mushinga bualu bidi bituambuluisha bua kukina malu mabi. (Mus. 97:10) Tudi mua kuepuka bua kuenza malu adi atusankisha tuetu badianjile kuela meji pa malu mabi adi mua kutufikila. (Yak. 1:14, 15) Tudi ne bua kulonga bua kukina malu adi mabi ne bua kunanga malu adi makane. Tuetu benze nunku, malu adi Satana ututeya nawu kaakutukuata to, bualu tudi baakine.

      20 Tudi ne dianyisha mudi Nzambi utuambuluisha bua kubenga kukuluka mu mateyi a Satana. Yehowa udi utusungila ‘kudi mubi’ ku diambuluisha dia nyuma wende, Dîyi diende ne bulongolodi buende. (Mat. 6:13) Mu tshiena-bualu tshialonda, netumone mushindu utudi mua kuepuka mateyi makuabu abidi adi Diabolo umona ne: mmakumbane bua kukuata nawu batendeledi ba Nzambi ne muoyo.

  • Kandamena ne epuka mateyi a Satana
    Tshibumba tshia Nsentedi—2012 | 15 ngondo wa 8
    • Kandamena ne epuka mateyi a Satana

      ‘Nuimane bakandamane kumpala kua mateyi a Diabolo.’​—EF. 6:11.

      NEWANDAMUNE MUNYI?

      Ntshinyi tshidi muena Kristo ne bua kuenza bua kubenga kukuluka mu buteyi bua dinanga dia biuma?

      Ntshinyi tshidi mua kuambuluisha muena Kristo udi mu dibaka bua kakuluki mu dijimba dia dienda masandi?

      Bua tshinyi udi witaba ne: kushala bakandamane ku dinanga dia bintu bia ku mubidi ne dienda masandi kudi kupetesha muntu masanka?

      1, 2. a) Bua tshinyi Satana mmukine bela manyi ne ‘mikoko mikuabu’? b) Mmateyi kayi a Satana atuamona mu tshiena-bualu etshi?

      SATANA DIABOLO katu umvuila bantu luse to, nangananga aba badi benzela Yehowa mudimu. Nunku, utu wela bela manyi batshidi pa buloba mvita. (Buak. 12:17) Bena Kristo bela manyi ba lulamatu aba badi balombola mudimu wa diyisha Bukalenge matuku etu aa ne badi baleja patoke mudi Satana muikale mukokeshi wa buloba ebu. Diabolo mmukine kabidi ‘mikoko mikuabu’ idi yambuluisha bela manyi ne mikale ne ditekemena dia kupeta muoyo wa kashidi. (Yone 10:16) Bu mudi Satana katshiyi ne ditekemena edi, ke bualu kayi udi ne tshiji tshikole. Nansha tuetu bikale bela manyi anyi mikoko mikuabu, Satana mmutukine. Tshipatshila tshiende ntshia kutukuata.​—1 Pet. 5:8.

      2 Satana udi wenza mudimu ne mateyi mashilashilangane bua kukumbaja tshipatshila tshiende etshi. Bu mudiye ‘mufofomije mêsu a meji’ a bantu badi kabayi bitabuja Nzambi, bantu aba kabena bitaba lumu luimpe ne kabena bamona mateyi ende aa to. Kadi, Diabolo udi kabidi uteya bantu bakadi bitabe lumu luimpe lua Bukalenge. (2 Kol. 4:3, 4) Mu tshiena-bualu tshishale tuvua bamone mutudi mua kuepuka mateyi a Satana asatu aa: 1) kupanga kukanda ludimi, 2) buôwa ne kutshina bantu badi benzejangana malu ku bukole ne 3) kutamba kudipisha. Tumonayi mpindieu mutudi mua kuimana bakandamane kumpala kua mateyi makuabu abidi a Satana aa: dinanga dia bintu bia ku mubidi ne dijinga dia kuenda masandi.

      DINANGA DIA BINTU BIA KU MUBIDI MBUTEYI BUDI BUFIEKELA

      3, 4. Mmunyi mudi tunyinganyinga tua mu bulongolodi ebu mua kufikisha muntu ku dinanga biuma?

      3 Yezu wakakula mu lumue lua ku nsumuinu yende bua mamiinu avuabu bakune mu mêba. Wakamba ne: muntu udi mua kumvua dîyi, ‘kadi [“tunyinganyinga,” NW] tua malu a pa buloba ne mashimi a biuma bidi binyengela dîyi, yeye udi wikala kayi ne mamiinu.’ (Mat. 13:22) Bushuwa, dinanga dia bintu bia ku mubidi mbumue bua ku mateyi a muluishi wetu Satana.

      4 Kudi malu abidi adi mua kufimpakaja dîyi padibu baasangisha pamue. Bua kumpala ‘ntunyinganyinga tua malu a pa buloba.’ Kudi malu a bungi adi mua kukunyingalaja mu ‘matuku a ku nshikidilu’ aa. (2 Tim. 3:1) Bidi mua kukukolela bua kusumba bintu biudi nabi dijinga bualu mbibande mushinga anyi bualu kuena ne mudimu wa kuenza. Udi kabidi mua kudikonka bua matuku atshidi alua ne: ‘Nengikalaku ne makuta makumbane angambuluisha pangakulakaja anyi?’ Bua tunyinganyinga tua mushindu eu, bamue mbaditue mu dikeba biuma bela meji ne: nebibakube.

      5. Mmu mushindu kayi mudi ‘biuma mua kutushima’?

      5 Yezu wakakula kabidi bua “mashimi a biuma.” Bualu ebu kusangisha ne tunyinganyinga, bidi bifimpakaja dîyi. Bible mmumanye mudi ‘biuma mua kukuatshisha’ muntu. (Muam. 7:12) Kadi, kuditua mu dikeba biuma nkupanga meji. Bantu ba bungi mbafike ku dimona ne: padibu baditatshisha bikole bua kupeta bintu bia ku mubidi, badi benda bakuluka mu buteyi bua kubinanga. Bakuabu mbalue too ne bapika ba biuma.​—Mat. 6:24.

      6, 7. a) Mmunyi mudi dinanga dia biuma mua kulua buteyi muaba wa mudimu? b) Mmalu kayi adi muena Kristo ne bua kutabalela padibu bamulomba bua kuenza mudimu mêba a pa mutu?

      6 Tudi mua kutuadija kunanga biuma katuyi bamanye. Tuangate tshilejilu etshi: mfumuebe wa mudimu udi ukuambila ne: “Ndi ne bualu buimpe bua kukuambila. Tshiapu tshietu ntshipete mudimu munene wa kuenza. Mmumue ne: netuikale tuenza mudimu mêba a bungi ngondo mikese kumpala eku. Ndi nkujadikila ne: difutu diebe nedibande.” Bobu bakuambile nanku, newenze tshinyi? Bushuwa, kuambuluisha bena mu dîku ne bintu bia ku mubidi mbujitu budibu bakupeshe, kadi udi kabidi ne majitu makuabu. (1 Tim. 5:8) Kudi malu makuabu a bungi audi ne bua kutabalela. Newenze mêba a pa mutu bungi kayi? Mudimu webe wa bianza neukupangishaku bua kuenza malu a ntendelelu wetu bu mudi kubuela mu bisangilu ne kuenza Ntendelelu wa mu dîku anyi?

      7 Wewe muele meji bimpe bua dipangadika diwangata, tshiwangata ne mushinga mmakuta a pa mutu awapeta anyi mmalanda ebe ne Yehowa? Dijinga dia kupeta makuta a bungi nedikupangishe bua kuteka Bukalenge bua Nzambi pa muaba wa kumpala mu nsombelu webe anyi? Udiku mumone mudi dinanga dia biuma mua kukunyanga wewe mulengulule malanda audi wewe ne bena mu dîku diebe nawu ne Yehowa anyi? Bualu ebu bobu mua kukufikila mpindieu, mmunyi muudi mua kushala muimane ne kuepuka bua dinanga dia biuma kadikufiekedi.​—Bala 1 Timote 6:9, 10.

      8. Mbilejilu kayi bia mu Bible bidi mua kutuambuluisha bua kukonkonona nsombelu wetu?

      8 Bua dinanga dia bintu bia ku mubidi kubenga kukufiekela, udi ne bua kukonkonona nsombelu webe misangu yonso. Kuenji bu Esau wakenza malu avua aleja ne: uvua upetula malu avua Yehowa mulaye. (Gen. 25:34; Eb. 12:16) Udi kabidi ne bua kubenga kufuana muntu mubanji uvua Yezu muambile bua apane bintu biende, abipeshe bapele ne pashishe amulonde. Pamutu pa kuenza nanku, muntu au ‘wakaya mubungame, bualu bua yeye wakadi ne bintu bia bungi.’ (Mat. 19:21, 22) Muntu eu wakapangila diakalenga dinene dia kulonda muntu mutambe bunene wa katshia ne katshia bualu uvua mukuluke mu buteyi bua dinanga dia bintu bia ku mubidi. Udimuke bua kujimiji diakalenga diebe dia kuikala muyidi wa Yezu Kristo.

      9, 10. Bilondeshile Bible, tudi ne bua kumona bintu bia ku mubidi mushindu kayi?

      9 Bua dinanga dia biuma kubenga kutudinga, tudi ne bua kutumikila mubelu wa Yezu wa ne: ‘Kanutambi kuelangana meji ne: netudie tshinyi? Netunue tshinyi? Netudiluatshishe tshinyi? Bisamba bia bende bidi bikeba bintu ebi bionso; Tatu wenu udi mu diulu udi mumanye ne: nudi ne bintu ebi bionso bualu.’​—Mat. 6:31, 32; Luka 21:34, 35.

      10 Bua kubenga kukuluka mu buteyi bua mashimi a biuma, tudi ne bua kuditatshisha bua kuikala ne lungenyi lua buena luvua nalu Agû, mufundi wa Bible kampanda wakamba ne: ‘Tshikadi mubanji munene, tshikadi mupele menemene. Kadi umpe amu bindi nkengela.’ (Nsu. 30:8, MMV) Bulelela, Agû uvua mumanye mudi makuta mua kuambuluisha muntu ne mudiwu mua kumushima. Umanye ne: tunyinganyinga tua pa buloba ne mashimi a biuma bidi mua kunyanga malanda etu ne Nzambi. Kutamba kuditatshisha bua bintu bia ku mubidi kudi mua kukudia dîba, kunyanga makanda ebe ne kukepesha peshi kunyanga dijinga diebe dia kutungunuka ne kukeba malu a Bukalenge. Nunku, udisuike bua Satana kakukuatshi mu buteyi bua dinanga dia biuma nansha.​—Bala Ebelu 13:5.

      DIENDA MASANDI NDIJIMBA DISOKOKA NE BUDIMU

      11, 12. Mmunyi mudi muena Kristo mua kukuluka mu tshiendenda muaba wa mudimu?

      11 Tshilembi udi ujinga kukuata nyama munene udi mua kumbula dijimba anyi tshina tshile mu njila utu nyama itamba kupitshila. Pa tshibidilu batu bajika tshina ne tumitshi ne batentekapu buloba. Bumue bua ku mateyi atu Satana utamba kukuata nabu bantu mbufuanangane ne tshina etshi. Buteyi abu ndienda masandi. (Nsu. 22:14; 23:27) Bena Kristo ba bungi bakadi bakuluke mu tshina etshi pavuabu badibueje mu nsombelu ivua mua kubafikisha bipepele ku dienda masandi. Bamue bena Kristo bakadi mu dibaka mbafike ku dienda masandi pavuabu balekele dinanga muntu udi kayi muena dibaka nabu dikola munda muabu.

      12 Bidi mua kuenzeka ne: utuadije kuenzelangana malu a mananga ne muntu udi kayi muena dibaka nebe muaba wa mudimu. Bilondeshile makebulula adibu benze, mbafike ku dimona ne: pa bantu bakaji batu bende masandi, bapite pa tshiabibidi tshimue mbende ne bena mudimu nabu; ne bantu balume bobu mbatue ku 3 pa 4. Mudimu uutu wenza utu ukulomba bua kuikala pamue ne bantu badi kabayi balume anyi bakaji nebe anyi? Bikalabi nanku, mmalanda a mushindu kayi adi pankatshi pebe nabu? Utuku wenza bua malanda enu ashikile anu pa mudimu anyi peshi nukadi nuya ku dienzelangana malu a mananga? Tshilejilu, pavua muanetu wa bakaji kampanda utamba kuela miyuki ne muena mudimu nabu muntu mulume mukuabu, muanetu eu wakatuadija kumulondela too ne malu avua amutangila yeye ne bayende. Ku lukuabu luseke, muanetu wa balume mukuabu uvua mudie bulunda ne muena mudimu nende muntu mukaji, wakatuadija kuela meji ne: “Muntu mukaji eu utu wangata malu antu mmuambila ne mushinga ne unteleja bimpe pantu ngakula. Utu unnemeka bikole. Bu mukajanyi ungenzela malu nunku, bivua mua kuikala bimpe be.” Udiku mumone mudi bena Kristo aba bikale mu nsombelu udi mua kubafikisha ku tshiendenda anyi?

      13. Mmunyi mudi dienzelangana malu a mananga mua kubuela mu tshisumbu tshia bena Kristo?

      13 Bidi mua kuenzeka ne: bantu batuadije kuenzelangana malu a mananga mu tshisumbu tshia bena Kristo. Mona bualu buvua buenzeke. Muanetu Daniel ne mukajende Saraha bavua bampanda-njila ba pa tshibidilu. Daniel uvua mukulu uvua witaba bua kuenza mudimu wonso uvuabu bamupesha mu tshisumbu. Uvua ulongesha bansongalume batanu Bible, basatu kutambulabu. Bana betu bapiabapia aba bavua dijinga ne diambuluisha dia bungi. Pavua Daniel ne midimu ya bungi ya kuenza mu tshisumbu, Sarah ke uvua utamba kuambuluisha bansongalume aba. Mona tshiakenzeka matuku makese pashishe, bansongalume abu bavua dijinga ne muntu uvuabu mua kuikala bakuatshila ivua ibatonda, ke kukuatshilabu Sarah. Yeye pende uvua dijinga ne muntu uvua mua kumutabalela, ke bansongalume abu kutuadijabu kumutabalela. Tshivua tshienzeke etshi tshivua buteyi bunene kudibu bonso. Daniel udi wamba ne: “Munkatshi mua ngondo ya bungi, mukajanyi uvua wambuluisha bakuabu ne muoyo mujima, kadi uvua pende dijinga ne muntu uvuaye mua kukuatshila yende ya munda ne kumuambuluisha mu nyuma. Mu matuku onso au ntshitshivua kabidi mmutabalela to. Bionso ebi kumufikishabi ku njiwu. Mukajanyi wakenda ne umue wa ku balongi banyi ba kale abu. Bu mumvua ntamba kudifila mu dienza midimu ya mu tshisumbu, wakateketa mu nyuma meme tshiyi mua kumanya.” Mmunyi muudi mua kuepuka njiwu ya mushindu eu?

      14, 15. Mmalu kayi adi mua kuambuluisha bena Kristo badi mu dibaka bua kubenga kukuluka mu dijimba dia dienda masandi?

      14 Bua kubenga kukuluka mu dijimba edi dia masandi, tudi ne bua kuvuluka mitshipu yetu ya dibaka. Yezu wakamba ne: ‘Muntu kapanduludi tshidi tshibumbakaja kudi Nzambi.’ (Mat. 19:6) Kuedi meji ne: midimu iudi wenza mu tshisumbu idi ne mushinga wa bungi kupita muena dibaka nebe to. Umanye kabidi ne: kutamba kupitshisha dîba kule ne muena dibaka nebe bua malu a tshianana kudi mua kuleja mudiku butekete mu dibaka dienu ne kudi mua kufikisha ku diteta ne pamuapa ku dienza bubi bunene.

      15 Kadi biwikala mukulu, newenze tshinyi bua mikoko? Mupostolo Petelo wakafunda ne: ‘Nulame tshisumbu tshia mikoko ya Nzambi tshidi munkatshi muenu, nubalame, kanuyi benzejibue ku bukole, kadi ne mitshima ya disanka bu mu disua dia Nzambi; ki mbualu bua kukeba biuma, kadi nuikale ne mutshima mulongolola bimpe.’ (1 Pet. 5:2) Kuena ne bua kulengulula bena mu tshisumbu tshienu nansha. Kadi, kuena ne bua kukumbaja mudimu webe wa bulami eku ulengulula uudi nawu mu dîku. Ki mbia meji bua kuambuluisha anu bena mu tshisumbu padi eku mukajebe ukenga kumbelu. Muanetu Daniel udi wamba ne: “Ki mbimpe kuditatshisha bikole anu bua kukumbaja majitu a mu tshisumbu eku ulengulula bena mu dîku diebe to.”

      16, 17. a) Mmalu kayi adi bena Kristo bakadi mu dibaka mua kuenza muaba wa mudimu adi mua kuleja ne: ki mbasue kuenzelangana malu a mananga ne bantu bakuabu? b) Fila tshilejilu tshia biena-bualu bidi mua kuambuluisha bena Kristo bua kuepuka dienda masandi.

      16 Mu Tshibumba tshia Nsentedi ne Réveillez-vous! mutu mibelu mimpe idi mua kuambuluisha bena Kristo bakadi mu dibaka bua kubenga kukuluka mu buteyi bua masandi. Tshilejilu, mu Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 15 ngondo wa 9 mu 2006, mudi mubelu eu: “Muaba wa mudimu anyi muaba mukuabu, mbimpe kudimukila nsombelu idi mua kukolesha malanda mabi. Tshilejilu, kuenza mudimu ne muntu mulume (biwikala muntu mukaji) anyi ne muntu mukaji (biwikala muntu mulume) panyima pa mêba a mudimu kudi mua kukufikisha ku diteta. Wewe muena Kristo mulume anyi mukaji, udi ne bua kuleja patoke ku ngakuilu webe ne ku bienzedi biebe ne: kuena musue kudia malanda a mananga ne muntu mukuabu udi kayi muena dibaka nebe to. Bu muudi utshina Nzambi, kuakujinga kujula majinga a bantu bakuabu pa kuyukila miyuki ya mananga anyi pa kuikala ne mvuadilu anyi tshimuenekelu tshibi to. . . . Kuteka bindidimbi bia muena dibaka nebe ne bia bana bebe muaba uudi wenzela mudimu kudi mua kukuvuluija wewe muine ne bantu bakuabu mushinga udi nawu dîku diebe. Ikala mudisuike bua kubenga kukankamija anyi kuitaba mêyi adi mua kukupambuisha.”

      17 Mu Réveillez-vous! wa ngondo 4 mu 2009 muvua tshiena-bualu tshia ne: “Lulamatu mu dîku ludi lumvuija tshinyi buebe wewe?” (La fidélité conjugale: que signifie-t-elle vraiment?) tshivua tshileja njiwu ya kudifuanyikijila mu lungenyi wenza malu a mananga ne muntu udi kayi muena dibaka nebe. Mu tshiena-bualu etshi bavua baleje ne: kutuadija kudifuanyikijila malu a mushindu eu kudi mua kufikisha muntu ku dienda masandi. (Yak. 1:14, 15) Biwikala mu dibaka, mbimpe wewe ne muena dibaka nebe nuikale nubalulula malu aa pamue misangu ne misangu. Yehowa ke udi muenze dibaka, ke bualu kayi ndia tshijila. Kukeba dîba dia kuyukila ne muena dibaka nebe bua dibaka dienu mmushindu muimpe wa kuleja munudi nuangata malu a tshijila ne mushinga.​—Gen. 2:21-24.

      18, 19. a) Mmalu kayi mabi adi mua kufumina ku dienda masandi? b) Mmalu kayi mimpe apeta muntu udi ushala mulamate muena dibaka nende?

      18 Wewe mumone ne: ukadi usua kukuluka mu buteyi bua kuenzelangana malu a mananga, ela meji bua njiwu idi mua kufumina ku tshienzedi atshi. (Nsu. 7:22, 23; Gal. 6:7) Bantu badi mu dibaka badi benda masandi badi banyingalaja Yehowa, badienzela bibi ne benzela kabidi bena dibaka nabu bibi. (Bala Malaki 2:13, 14.) Kadi, mbimpe wele meji bua masanka adi bantu badi balama bikadilu bimpe bapeta. Bantu aba badi ne ditekemena dia kupeta muoyo wa tshiendelele, badi ne nsombelu wa disanka mpindieu ne badi ne kondo ka muoyo kimpe.​—Bala Nsumuinu 3:1, 2.

      19 Mufundi wa Misambu wakamba ne: “Badi bananga mikenji yebe [ya Nzambi] badi ne ditalala dinene; kakuena tshidi mua kubalenduisha.” (Mus. 119:165) Nunku, unange bulelela ne ‘udimuke bu muudi wenda; kuendi bu udi kuyi ne meji, kadi wende bu muena meji.’ (Ef. 5:15, 16) Kudi mateyi bungi kabuyi kubala adi Satana wela batendeledi balelela. Kadi tudi badiakaje bua kuepuka. Yehowa mmutupeshe bitudi nabi dijinga bua ‘kuimana bakandamane’ ne ‘kuepela miketa yonso ya Satana idi ne kapia kasuikaku.’​—Ef. 6:11, 16.

Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
Patuka
Buela
  • Tshiluba
  • Tumina bakuabu
  • Biudi musue
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Malu a kulonda
  • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
  • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
  • JW.ORG
  • Buela
Tumina bakuabu