-
Dituku dia Dilumbuluisha ntshinyi?Bible utu ulongesha tshinyi menemene?
-
-
bantu bilondeshile malu ikalabu ne bua kuenza mu Dituku dia Dilumbuluisha.
Bantu miliyare mivule nebapete bua musangu wa kumpala mushindu wa kulonga disua dia Nzambi ne kuditumikila mu Dituku dia Dilumbuluisha. Bidi biumvuija ne: nekuikale mudimu wa bungi wa dilongesha bantu. Bushuwa, ‘badi bashikama pa buloba nebayile buakane.’ (Yeshaya 26:9) Tshidibi, ki mbantu bonso bajinga kuenza disua dia Nzambi to. Bualu Yeshaya 26:10 udi wamba ne: ‘Bialejabu muntu mubi diakalengele, kêna uyila buakane; munkatshi mua buloba bua buakane mene yeye neenze malu mabi, ne kêna umona butumbi bua Yehowa.’ Nebashipe bantu babi aba bua kashidi mu Dituku dia Dilumbuluisha.—Yeshaya 65:20.
Ku ndekelu kua Dituku dia Dilumbuluisha, bantu bikala ne bua kupanduka ‘nebikale ne muoyo’ menemene bualu nebikale bapuangane. (Buakabuluibua 20:5) Nunku Dituku dia Dilumbuluisha nedifikishe bantu ku nsombelu mupuangane uvuaku ku ntuadijilu. (1 Kolinto 15:24-28) Pashishe, nekuikale diteta dia ndekelu. Nebasulule Satana ne nebamulekele bua atete kupambuisha kabidi bantu bua musangu wa ndekelu. (Buakabuluibua 20:3, 7-10) Mulayi wa mu Bible udi ulonda eu neukumbane bua bantu babenga kulonda Satana: ‘Bantu bakane nebapiane buloba, nebashikamemu tshiendelele.’ (Musambu 37:29) Bulelela, Dituku dia Dilumbuluisha nedituadile bena lulamatu bonso masanka a bungi be!
-
-
1914 ntshidimu tshinene mu milayi ya mu BibleBible utu ulongesha tshinyi menemene?
-
-
TSHISAKIDILA
1914 ntshidimu tshinene mu milayi ya mu Bible
BALONGI ba Bible bakamanyisha bidimu bitue ku 40 kumpala ne: kuvua ne bua kuenzeka malu manene mu 1914. Mmalu kayi avua ne bua kuenzeka, ne ntshinyi tshidi tshileja ne: 1914 tshivua tshidimu tshinene?
Yezu wakamba mu Luka 21:24 ne: ‘Bantu ba bisamba bia bende nebadiate Yelushalema muinshi mua makasa abu too ne pajika tshikondo tshia bantu ba bisamba bia bende.’ Yelushalema uvua tshimamuende wa Bukalenge tshia tshisamba tshia Yuda: muaba uvua bakalenge ba mu dîku dia Mukalenge Davidi bakokeshila. (Musambu 48:1, 2) Kadi bakalenge aba bavua bashilangane bikole ne bakalenge ba bisamba bikuabu. Bobu bavua basomba “mu nkuasa wa Yehowa” bu baleji-mpala ba Nzambi. (1 Kulondolola 29:23) Nunku, Yelushalema uvua uleja bumfumu bua Yehowa.
Kadi ndîba kayi ne mmunyi muakabangisha ‘bisamba bia bende kudiata muinshi mua makasa abi’ bumfumu bua Nzambi? Biakenzeka mu 607 K.B.B., dîba divua bena Babulona batshimune Yelushalema. “Nkuasa wa Yehowa” wakashala munda mutupu, ne bakalenge ba mu dîku dia Davidi bakanji kuimana. (2 Bakelenge 25:1-26) ‘Didiata’ edi divua ne bua kutungunuka kashidi anyi? Tòo, bualu mulayi wa Yehezekele wakamba bua Sedekiya, mukalenge wa ndekelu wa mu Yelushalema ne: ‘Umushe tshitambala, utule tshifulu tshiebe tshia bumfumu; kabuena buikalaku kabidi too ne palua muakanangane nabu ne nemmupebu.’ (Yehezekele 21:26, 27) Muntu udi ‘muakanangane’ ne bukalenge bua dîku dia Davidi udi Kristo Yezu. (Luka 1:32, 33) Nunku, ‘didiata’ edi divua ne bua kujika pavua Yezu udia bukalenge.
Ndîba kayi divua Yezu ne bua kudia bukalenge? Yezu wakaleja ne: bisamba bia bende bivua ne bua kukokesha bua tshikondo kampanda. Danyele nshapita 4 udi ne malu adi atuambuluisha bua kumanya bule bua tshikondo atshi. Udi wakula bua tshilota tshia Nebukadenesâ Mukalenge wa Babulona wakamona mutshi munene mutambe wakaluabu kukosa. Tshikuku tshiawu katshivua mua kusasa to, bualu bakatshisuika ne tshiamu tshifike ne tshiamu tshia mitaku. Muanjelu wakamba ne: “Ashale nunku bidimu [anyi bikondo] muanda mutekete.”—Danyele 4:10-16.
Mu Bible, mitshi itu imue misangu ileja bumfumu. (Yehezekele 17:22-24; 31:2-5) Nenku, dikosa dia mutshi eu wa mu tshimfuanyi didi dileja muvuabu ne bua kuimanyika bumfumu bua Nzambi, buvua buleja mpala kudi bakalenge ba mu Yelushalema. Tshidibi, tshikena-kumona tshiakaleja ne: ‘didiata dia Yelushalema’ edi divua ne bua kunenga tshikondo bule kampanda, tuamba ne: ‘bikondo muanda mutekete.’ Tshikondo etshi tshivua ne bua kunenga mutantshi bule kayi?
Buakabuluibua 12:6, 14 udi uleja ne: bikondo bisatu ne tshitupa bidi ne “matuku tshinunu ne nkama ibidi ne makumi asambombo.” Nunku, ‘bikondo muanda mutekete’ bivua ne bua kunenga matuku aa misangu ibidi, tuamba ne: matuku 2 520. Kadi bisamba bia bende kabivua bilekele ‘kudiata’ bumfumu bua Nzambi anu matuku 2 520 tshianana kunyima kua dibutuka dia Yelushalema to. Bidi bimueneka ne: mulayi eu udi wenzeka mu tshikondo tshile kupita matuku aa. Bilondeshile Nomba 14:34 ne Yehezekele 4:6, ‘dituku dimue didi bu tshidimu tshijima,’ nunku ‘bikondo muanda mutekete’ bivua ne bua kuenza bidimu 2 520.
Bidimu 2 520 ebi biakatuadija mu ngondo wa dikumi wa 607 K.B.B., dîba divua bena Babulona bakuate Yelushalema ne kuimanyikabu bakalenge ba mu dîku dia Davidi. Bikondo ebi biakajika mu ngondo wa dikumi mu 1914. Mu tshidimu atshi, ‘tshikondo tshia bisamba bia bende’ tshiakajika, ne Yezu Kristo wakasomba mu Bukalenge mu diulu.a—Musambu 2:1-6; Danyele 7:13, 14.
Anu muvua Yezu muambe, ‘dikalaku’ diende bu Mukalenge mu diulu diakamuenekela ku malu manene akenzeka pa buloba bu mudi: mvita, biyole bia nzala, bikumina ne bipupu bia masama. (Matayo 24:3-8, NW; Luka 21:11) Malu aa adi ajadika bikole ne: Bukalenge bua Nzambi bua mu diulu buakaledibua mu tshidimu tshia 1914 ne ‘matuku a ku nshikidilu’ wa tshikondo etshi tshibi akatuadija.—2 Timote 3:1-5.
a Kumukila ku Kasuamansense wa 607 K.B.B. too ne ku Kasuamansense wa 1 K.B.B. tudi ne bidimu 606. Bu mudi tshidimu tshia tshijengu katshiyiku, kubangila ku Kasuamansense wa 1 K.B.B. too ne ku Kasuamansense wa 1914 B.B. tudi ne bidimu 1914. Patudi tusangisha bidimu 606 ne bidimu 1914, tudi tupeta bidimu 2 520. Bua kumanya malu adi atangila dikuata dia Yelushalema mu 607 K.B.B., bala tshiena-bualu tshia “Chronologie” mu mukanda wa Étude perspicace des Écritures, mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.
-
-
Mikaele muanjelu mutambe bakuabu bunene nnganyi?Bible utu ulongesha tshinyi menemene?
-
-
TSHISAKIDILA
Mikaele muanjelu mutambe bakuabu bunene nnganyi?
BIBLE kêna utamba kuakula bua muanjelu Mikaele to. Kadi misangu yonso idibu bamutela, udi wenza anu bualu kampanda. Tshilejilu, mu mukanda wa Danyele, Mikaele udi uluangana ne banjelu babi; mu mukanda wa Yuda, udi ukokangana ne Satana; mu Buakabuluibua, udi uluangana ne Diabolo ne bademon bende. Padi Mikaele uluila bumfumu bua Yehowa ne uluangisha baluishi ba Nzambi, udi wenza anu tshidi dîna diende diumvuija: “Nnganyi udi bu Nzambi?” Kadi Mikaele eu nnganyi?
Bamue bantu batu ne mêna a bungi. Tshilejilu, bavua kabidi babikila Yakoba ne: Isalele, ne mupostolo Petelo kabidi ne: Simona. (Genese 49:1, 2; Matayo 10:2) Bible udi kabidi uleja ne: Mikaele ndîna dikuabu dia Yezu Kristo kumpala ne kunyima kua dilua diende pa buloba. Tumonayi mu Bible tshitudi tuambila nanku.
-