‘Nudie bulunda ku diambuluisha dia biuma bibi’
“Nudie bulunda ku diambuluisha dia biuma bibi . . . Muntu udi ne lulamatu mu bintu bikese udi kabidi ne lulamatu mu bintu bivule.”—LUKA 16:9, 10, NW.
1. Kunyima kua dipandishibua mu Ejipitu, mmunyi muakasamuna Mozese ne bana ba Izalele Yehowa?
KUPIKUDIBUA mu tshishima—mmushindu kayipu udi bualu ebu bukankamija ditabuja! Diumbuka dia Izalele mu Ejipitu diakenzek’anu ku diambuluisha dia Yehowa, Wa-Bukole-Buonso. Kabiena bikemesha bua Mozese ne bena Izalele kuimbabu ne: “Dikanda ne bukole bianyi n’Yah, bualu udi utumika bua lupandu luanyi. Yeye nNzambi wanyi, ne nemutumbishe; Nzambi wa tatu wanyi, ne nemubandishe muulu.”—Ekesode 15:1, 2, NW; Dutelonome 29:2.
2. Mbinganyi biakapatuka nabi tshisamba tshia Yehowa mu Ejipitu?
2 Ndishilangana kayipu didi pankatshi pa budikadidi bupiabupia bua bena Izalele ne nsombelu uvuabo nende mu Ejipitu! Mpindieu bavua mua kutendelela Yehowa kakuyi dipumbishibua. Ne kabakumbuka mu Ejipitu bianza bitupu to. Mozese udi ulonda ne: “Bena Isalele . . . bakalomba Bena Ejipitu bilenga bia argent ne bia or ne bilulu. Yehowa wakaha bantu dikasa dimpe ku mesu kua Bena Ejipitu, bakabaha bintu biakabalombabo. Bakahaula Bena Ejipitu.” (Ekesode 12:35, 36) Kadi mmunyi muakatumikabu ne mabanji aa a bena Ejipitu? Ebi biakafikishaku ku ‘dibandisha Yehowa muulu’ anyi? Ntshinyi tshitudi tulongela ku tshilejilu tshiabu?—Fuanyikija ne 1 Kolinto 10:11.
“Dikuatshisha bua Yehowa”
3. Ditumika ne ngolo mu ntendelelu wa dishima diakakebesha diandamuna kayi dia kudi Yehowa?
3 Munkatshi mua matuku 40 akapitshisha Mozese ku Mukuna wa Sinayi bua kupeta mêyi-mashidimunyi a Nzambi bua Izalele, bena tshisamba bavua kuinshi kua mukuna bakatuadija kufika munda. Batula tukanu tuabu tua ku matshi tua ngolo, buobo e kutumina Alona dîyi bua abafumbile tshimfuanyi tshia kutendelela. Alona wakabiibakila kabidi tshilambuilu, ne pa kabundubundu ka dituku diakalonda, bakalambuilapu milambo. Ditumika diabu edi ne ngolo yabo diakabavuijaku bantu ba mushinga muvule kudi Mubapikudi wabo anyi? Kabiena nanku to! “Mpindieu kumpumbishi to,” ke muakambilabo Mozese kudi Yehowa, “bua mbatemeshile tshiji tshianyi tshikole ne bua mbabutule.” Anu disengelela dia Mozese ke diakabengesha Yehowa kubutula ditunga, kadi nansha nanku, ba-ntunga-mulongo ba bantomboji bakashipibua ku tshipupu tshia kudi Nzambi.—Ekesode 32:1-6, 10-14, 30-35, NW.
4. Ntshinyi tshivua “dikuatshisha bua Yehowa,” ne mbanganyi bavua badifila?
4 Kunyima, Izalele wakapeta tshikondo bua kutumika ne biuma biabo mu mushindu wa kusankisha Yehowa. Bakasangisha “dikuatshisha bua Yehowa.”a Ngolo, argent, tshiamu tshia mitaku, manda mafikuluke, bintu kabukabu bia mêkala mashilangane, biseba bia bimpanga, biseba bia nkonge ya mu mâyi, ne mabaya a mutshi wa acacia bivua munkatshi mua mapa akafilabu bua luibaku ne bilengejilu bia tabernakle. Muyuki eu udi ukoka ntema yetu pa mmuenenu wa bafidi. “Muntu yonso wa mutshima mulenga alue nadi bu dikuatshisha bua Yehowa.” (Ekesode 35:5-9, NW) Izalele e kuandamuna bimpe bitambe. Ke bua tshinyi, tabernakle uvua ne ngibakilu “mulengele ne wa mpatshi,” bituasua kutela mêyi a mushikuluji kampanda.
Dikuatshisha bua ntempelo
5, 6. Pa bidi bitangila ntempelo, Davidi wakatumika munyi ne biuma biende, ne mmunyi muakandamuna bakuabo?
5 Nansha muakalombola Mukalenge Solomo wa Izalele diibakibua dia nzubu wa ntendelelu wa Yehowa uvua ne bua kunenga, tatuende Davidi ke uvua muenze bangabanga malongolola a mushinga mukole buadi. Wakasangisha ngolo, argent, biamu bia mitaku, fer, mabaya a luibaku, ne muabue a mushinga mukole bivulavulayi. “Bu mundi nsanka bua nzubu wa Nzambi wanyi,” ke muakambila Davidi tshisamba tshiende, “kutshidi bintu bianyi bia pa buabi, ngolo ne argent; pa kumbusha bintu bindi mulongolole bua nzubu munsantu, ndi mbisakidila pa mutu pa bionso ebi: ntalanta ya ngolo binunu bisatu . . . ne ntalanta ya argent mukezula binunu muanda-mutekete, bua kulaba ku bimanu bia nzubu.” Davidi wakakankamija bakuabo bua kuikalabo pabo bena kalolo. Bakandamuna ne bintu bivulavulayi: ngolo, argent, biamu bia mitaku, fer, ne mabue a mushinga mukole bivulavulayi. “Ne muoyo mujima,” bena tshisamba bakafila “mapa a ku budisuile kudi Yehowa.”—1 Kulondolola 22:5; 29:1-9, NW.
6 Ku dikuatshisha edi dia ku budisuile, bena Izalele bakaleja dianyisha diabo diondoke bua ntendelelu wa Yehowa. Davidi wakasambila ne budipuekeshi buonso ne: “Meme ndi nganyi ne bena tshisamba tshianyi mbanganyi, bua tuetu kukanda bukole bua kufila mapa a ku budisuile bu aa?” Mbua tshinyi? “Bualu bintu bionso bidi bifumina kuudi, ne ku tshianza tshiebe tshine nkutudi bakupeshila . . . . Ku luanyi luseke, mu bululame bua mutshima wanyi ndi mufile ku budisuile bintu ebi bionso.”—1 Kulondolola 29:14, 17, NW.
7. Ndilongesha kayi dia didimuija ditudi tulongela ku mianda ya mu tshikondo tshia Amosa?
7 Kadi, bisa bia bena Izalele kabiakatungunuka ne kuteka ntendelelu wa Yehowa mu ngenyi ne mu mitshima yabu pa muaba wa kumpala to. Bituadijile mu siekele wa tshitema K.B.B., Izalele mupandulula wakalua mukata pa bidi bitangila malu a mu nyuma. Pa bidi bitangila bisa dikumi bivua bienza bukalenge bua Izalele bua ku nore, Yehowa wakamba ku butuangaji bua Amosa ne: “Mulau wikale kudi badi bashikame talalâ mu Siona bu badi kabayi ne bualu, ne kudi badi bashikame mu mukuna wa Samalea bu badi kabayi ne ntatu!” Wakabumvuija bu bantu badi “balala ha malalu a mibanga . . . badiolola ha matanda, . . . badi badia bana ba mikoko ba mu tshisumbu tshia mikoko, ne bana ba ngombe ba mu tshikumbi; . . . badi banuina nvinyo mu malonga.” Kadi, bubanji buabo kabuvua bukuba to. Nzambi wakabadimuija ne: “Bua mianda ai nebadianjile kubuela mu buhika, ne mbila ya disanka ya bakadi badiolola ha matanda neyijimine.” Mu 740 K.B.B., Izalele wakakengeshibua kudi bena Assyrie. (Amosa 6:1, 4, 6, 7) Ne mu tshikondo tshifunda, bukalenge bua Yuda bua ku sude buakaditua pabo mu dipatshila dinekesha dia bintu bia ku mubidi.—Yelemiya 5:26-29.
Ditumika dimpe ne mpetu mu tshikondo tshia bena nkisto
8. Ntshilejilu kayi tshimpe tshidi Yozefe ne Mariya bashiye pa ditumika ne biuma?
8 Bishilangane, bupele bua nanku nanku buvua nabo basadidi ba Nzambi ba mu bikondo biakalonda, kabuakabapangisha bua kuleja tshisumi tshiabo bua ntendelelu mulelela to. Tuangata tshilejilu tshia Mariya ne Yozefe. Mu ditumikila dîyi-dituma dia Kezare Auguste, bakaya ku Beteleme, tshimenga tshia dîku diabo. (Luka 2:4, 5) Aku ke kuakaledibua Yezu. Kunyima kua matuku makumi-anayi, Yozefe ne Mariya bakakumbula ntempelo uvua pabuipi ne Yeruzaleme bua kufila mulambo mulomba bua dikezudibua. Bupele buabo buakamueneka pakafila Mariya tunyunyu tubidi. Yeye ne Jozefe kabakangata bupele buabo bu kabingila ka kubenga kulambula Nzambi tshintu kampanda to. Bishilangane, ne butumike buonso, bakatumika ne bumonyi buabo bua nanku nanku.—Lewitiki 12:8; Luka 2:22-24.
9-11. (a) Mêyi a Yezu adi mu Matayo 22:21 adi apetesha buludiki kayi bua mushindu utudi tutumika ne mfranga? (b) Bua tshinyi dikuatshisha dikese dia kudi mukamba kadivua dia tshianana?
9 Kunyima, Bafarizeyi ne tshitupa tshia balondi ba Herode bakateya Yezu, bamba ne: “Anji tuambile pebe muudi mumone: bua mulambo, mbiakane tupe Kezare anyi katumupi?” Diandamuna dia Yezu diakasokolola busunguluji buende. Wakula bua lufualanga lua tshijanja luvuabo bamupeshe, Yezu wakebeja ne: “Mpala ewu kabidi ne tshifundilu etshi mbia nganyi?” Bakandamuna ne: “mBia Kezare.” Wakakomesha ne meji wonso ne: “Pingajilayi Kezare bidi bia Kezare, pingajilayi [Nzambi, NW] bidi bia [Nzambi, NW].” (Mateus 22:17-21, Mukenji Mulenga) Yezu uvua mumanye se: bakokeshi bakenza lufualanga alu bavua batekemene bua bitadi bifutshibue. Kadi wakambuluisha balondi bende bia muomumue ne baluishi bende bua kujingulula se: bena nkristo balelela badi pabo benza madikolela bua kupingaja “bintu bia Nzambi kudi Nzambi.” Munkatshi muawu mudi ditumika dimpe ne bintu bia ku mubidi.
10 Muanda wakadimuena Yezu mu ntempelo udi ujadika bualu ebu. Utshifuma ku dipisha lukuka lua ba-skribe bavua ‘bapawula nzubu ya bakamba.’ “Pashishe wambula meso, kumonaye bena biuma bela milambo mu mushete wa lupetu,” ke mudi Luka ulonda. “[Yezu] kumonaye kabidi mukamba muena dikenga, welamu pende tukuta tubidi, kuambaye ne: ‘Bulelela ndi nnuambila, mukamba ewu mupele mmuele mubapite bonso. Bualu bonso aba mbalambule biabo bivua bipite bungi, kadi yeye mmuele biende bia dikenga bionso bivuaye mua kudidisha nabio.’” (Lukas 20:46, 47; 21:1-4, Mukenji Mulenga) Bamue bantu bakamba se: ntempelo uvua mulengeja ne mabue a mushinga mukole. Yezu wakandamuna ne: “Bionso binudi numona ebi, matuku neavue, kakuakushala dibue pa dibue: bionso nebibutuke.” (Lukas 21:5, 6, Mukenji Mulenga) Dikuatshisha edi dikese diakafila mukamba awu divua dia patupu anyi? Kabiena nanku to. Wakatua ndongoluelu wa Yehowa uvuaku tshikondo atshi nyama ku mikolo.
11 Yezu wakambila balondi bende balelela ne: “Musadidi nansha umue kena mua kusadila bamfumu babidi: nansha neabenge umue, anange mukuabo, nansha alamate umue, apepeje mukuabo. Kanuena mua kusadila [Nzambi, NW] ne biuma.” (Lukas 16:13, Mukenji Mulenga) Nenku, mmunyi mutudi mua kuleja mmuenenu wa pankatshikatshi mu ditumika ne mpetu yetu?
Balami bena lulamatu
12-14. (a) Bena nkristo mbalami ba biuma kayi? (b) Mmushindu kayi udi ulenga ku muoyo udi tshisamba tshia Yehowa lelu’eu tshikumbaja ne lulamatu bulami buatshi? (c) Nkuepi kutu mfranga ya kukuatshisha nayi mudimu wa Nzambi pa buloba bujima lelu’eu ifumina?
12 Kulambula Yehowa mioyo yetu, mbuena-kuamba se: tshintu tshionso tshitudi natshi, mpetu yetu yonso mbiende. Nenku, mmunyi mutudi ne bua kutumika ne bintu bitudi nabi? Mu diyukidilangana pa mudimu wa bena nkristo mu tshisumbu, muanetu C. T. Russell, muludiki wa kumpala wa Société Watch Tower wakafunda ne: “Muntu yonso udi ne bua kudiangata bu musungula kudi Mukalenge bua kuikala mulami wa dîba, buenzeji, mfranga, ne bikuabo biende nkayende, ne muntu yonso udi ne bua kukeba mua kutumika biakane ne makokeshi aa muende muonso bua butumbi bua Mfumu.”—Mukanda wa The New Creation (Bufuki bupiabupia), dibeji dia 345.
13 “Tshidibo balomba kudi balami ntshia muntu kuikalaye muena lulamatu,” ke mudi 1 Kolinto 4:2 [NW] wamba. Bu bulongolodi bua bukua-matunga, Bantemu ba Yehowa badi benza madikolela bua kuikala ne nsombelu udi mu diumvuangana ne bidi biambibua abi, pa kupitshisha mêba mavule bilondeshile muabo muonso mu mudimu wa bena nkristo, badima ne lungenyi luonso nzanzu yabo ya ndongeshilu. Kabidi, bisumbu bia badisuile ku bulombodi bua Komité ya Luibaku ya Rejon badi ku budisuila bafile mêba, bukole ne dimanya kuenza biabo bua kuibaka nzubu mimpe ya bisangilu bua ntendelelu. Bua bionso ebi, Yehowa udi usanka bikole.
14 Nkuepi kudi mfranga ya kukuatshisha nayi kampanye aka kanenanenayi ka dilongesha ne mudimu wa luibaku ifumina? Idi ifumina kudi bena muoyo mulenga, anu bu muvuabi mu tshikondo tshivua tabernakle wibakiibua. Muntu pa nkayende, tudiku tukumbaja tshietu tshitupa anyi? Mushindu utudi tutumika ne mpetu yetu udiku uleja se: mudimu wa Yehowa udi pa muaba wa kumpala anyi? Pa bidi bitangila mfranga, mbimpe tuikale balami bena lulamatu.
Tshitembelu tshia kalolo
15, 16. (a) Mmunyi muakaleja bena nkristo ba mu matuku a Paulo kalolo? (b) Mmunyi mutudi ne bua kuangata diyukidilangana dietu edi?
15 Mupostolo Paulo wakafunda malu adi atangila mmuenenu wa kalolo wa bena nkristo mu Masedwane ne mu Akayi. (Lomo 15:26) Nansha muvuabo mu dikenga, bavua bafila diakamue bintu bua kuambuluisha bana babo. Bia muomumue, Paulo wakakankamija bena nkristo ba ku Kolinto bua kufila ne kalolo kuonso, kufila bintu biabo bia pa mutu kudi bakuabo bavua kabayi nabi bua kuakananganabu. Muntu nansha umue kavua kubinga biabandaye Paulo bu munyengi wa bintu. Wakafunda ne: “Mu muanda eu, eu udi ukuna bikese, neapole bikese; ne eu udi ukuna bivule neanowe bivule. Muntu yonso enze amu bu mudiye mupangadije mu mutshima wende, kabiyi ku tshifula muoyo anyi ku bukole, bualu Nzambi mmunange eu udi upa ne disanka.”—2 Kolinto 8:1-3, 14; 9:5-7, 13, NW.
16 Dikuatshisha dia kalolo didi bana betu ne basankididi ba bulelela bafila bua mudimu wa Bukalenge pa buloba bujima udi ufila tshijadiki tshia mushindu udibo bangata ne mushinga mubandile disanka edi dia mudimu. Kadi, anu bu muakavuluija Paulo bena Kolinto, mbimpe bua tuetu kuangata diyukidilangana edi bu tshivuluiji.
17. Ntshitembelu kayi tshia kufila tshivua Paulo mukankamije, ne abi bidi mua kuikala bia muomumue lelu’eu anyi?
17 Paulo wakabela bana betu bua kulonda tshilejilu kampanda mu dipa diabo. Paulo wakamba ne: “Dituku dia kumpala dionso dia lumingu, yonso wa kunudi ateke tshintu ku luseke ku nzubu kuende, bilondeshile dimona diende.” (1 Kolinto 16:1, 2, NW) Abi bidi ne bua kuikala tshilejilu kutudi ne kudi bana betu mu mushindu utudi tufila dikuatshisha, nansha tudifila ku butuangaji bua tshisumbu anyi bua biro bia filiale wa Société Watch Tower. Bena dibaka babidi ba-misionere buomekela bujitu bua kuenza buambi mu tshimenga kampanda tshidi ku Este wa Afrike, bakabikila basankididi ba bulelela bua badisange kudibo bua dilonga dia Bible. Ku ndekelu kua tshisangilu etshi tshia kumpala, ba-misionere bakela ndambu wa mfranga ya binjanja mu kashete kafunda mêyi aa: “Dikuatshisha bua mudimu wa Bukalenge.” Bakuabo bavuamu bakenza pabo bia muomumue. Pashishe, kunyima kua bapiabapia aba bamane kulongolodibua bimpe mu tshisumbu tshia bena nkristo, mutangidi wa tshijengu wakabakumbula ne kusangana se: bavua pa tshibidilu bafila dikuatshisha diabo.—Musambu wa 50:10, 14, 23.
18. Mmunyi mutudi mua kuambuluisha bana betu badi ne dikenga?
18 Tudi kabidi ne disanka dia kutumika ne mpetu yetu bua kuambuluisha bantu badi bakenga bua bipupu bia ku bintu bifuka ne aba badi basombele miaba idi mvita itua ipela. Mmunyipu mutubi bitulenga ku muoyo patudi tubala bua bintu bia diambuluisha nabi bivuabo batumine bena ku Mputu wa ku Este bualu dikuluka dia bubanji ne tshimvundu mu mianda ya tshididi biakadituta pa tshitupa tshionso etshi tshia buloba! Dikuatshisha ne bintu ne mfranga bidi bileja kalolo ka bana betu ne buwetu kudi bena nkristo badi mu dikenga.b—2 Kolinto 8:13, 14.
19. Mmalu kayi mimpe atudi mua kuenza bua kuambuluisha aba badi mu mudimu wa ku dîba ne ku dîba?
19 Tutuku tuangata ne mushinga mudimu udi ukumbajibua kudi bana betu badi badifila mu mudimu wa ku dîba ne ku dîba bu mudi bampanda-njila, batangidi bena ngendu, ba-misionere ne badisuile ba ku Betele, ki mmuomu anyi? Bituapeta mushindu, tudi pamu’apa mua kubambuluisha buludiludi ne bintu bia ku mubidi. Tshilejilu, pakumbula mutangidi wa tshijengu tshisumbu tshienu, udi pamu’apa mua kumupetesha muaba wa kulala, kumupa biakudia, peshi kumuambuluisha ne mfranga ya njila. Kalolo ka mushindu’eu kakakupuibua muoyo kudi Tatu wetu wa mu diulu, udi musue bua basadidi bende bakubibua. (Musambu wa 37:25) Bidimu bungi kampanda bikadi bipite, muanetu kampanda wa balume uvua kayi nansha ne biakudia bia ndolo wakabikila mutangidi wa tshijengu ne mukajende ku nzubu kuende. Pakumbuka bena dibaka babidi abu bua kuya mu mudimu wa budimi wa ku dilolo, muanetu wa balume wakapesha bamukumbudi bende kabombi. Mu kabombi amu muvua dibeji dia mfranga (divua ne mushinga wa dolare umue wa bena Etats-Unis) pamue ne mukanda eu mufunda ku tshianza ne: “Bua dikopo dia tshiayi, anyi bua litre umue wa esanse.” Ndianyisha kayipu diakalejibua ne bumonyi bukese ebu!
20. Ndisanka kayi ne mbujitu kayi bitudi katuyi ne bua kulengelula?
20 Tshisamba tshia Bantemu ba Yehowa ntshibeneshibua mu nyuma! Tutu tudia biakudia bia dinono bia mu nyuma mu bisangilu ne mu mpuilu, mututu tupeta mikanda mipiamipia, dilongesha diakane, ne mibelu mimpe. Ne mitshima miûle tente ne dianyisha bua mabenesha etu a mu nyuma, katutu tupua muoyo disanka ne bujitu bietu bitudi nabi bua kukuatshisha ne mfranga yatumikabo nayi bua kulubuluja bipatshila bia Bukalenge bua Nzambi pa buloba bujima.
‘Nudie bulunda ku diambuluisha dia biuma bibi’
21, 22. Ntshinyi tshialua kuenzekela mu katupa kîpi emu “biuma bibi,” tshidi tshitulomba bua kuenza bimpe bituadijile mpindieu?
21 Bushuwa, kudi mishindu mivule itudi mua kuleja se: ntendelelu wa Yehowa udi pa muaba wa kumpala mu nsombelu yetu, ne mushindu musunguluke utudi mua kubileja nkuangata ne mushinga mubelu wa Yezu eu: “Nudie bulunda ku diambuluisha dia biuma bienu bibi, biuma bia mu bulongolodi ebu, bua se: pabutukabi, banuakidile mu bisombelu bia kashidi.”—Luka 16:9, NW.
22 Wamonyi se: Yezu wakakula bua dibutuka dia biuma bibi. Eyowa, dituku nedilue dikala mfranga ya mu ndongoluelu eu kayitshiyi ne mushinga. “Nebimanshe bintu biabo bia argent mu misesu ne tshiamu tshiabo tshia or netshikale kudibo bu tshintu tshidi ne manyanu,” ke muakafila Yehezekele mulayi. “Biamu biabo bia argent ne bia or kabiena bimanye mua kubahandisha mu dituku dia tshiji tshikole tshia Yehowa.” (Yehezekele 7:19) Too ne penzeke malu aa, tudi ne bua kuikala ne meji ne busunguluji mu mushindu utudi tutumika ne bintu bietu bia ku mubidi. Nunku, katuakutapa dîsu kunyima ne kanyinganyinga bua dibenga kuteya ntema dietu ku didimuija dia Yezu edi: “Binuikala kanuyi badileje bena lulamatu ne biuma bibi, nnganyi wanueyemena ne bidi biakane? . . . Kanuena mua kuikala bapika ba Nzambi ne ba biuma to.”—Luka 16:11-13, NW.
23. Ntshinyi tshitudi ne bua kutumikila ne meji, ne ntshinyi tshikala difutu dietu?
23 Nenku, tuetu buonso tutambe kuangata bivuluiji ebi ne mushinga mukole bua kumona mua kuteka ntendelelu wa Yehowa pa muaba wa kumpala mu nsombelu yetu ne kutumika biakane ne biuma bietu. Nenku, tudi mua kulama malanda etu ne Yehowa ne Yezu, badi balaya se: pabutuka mfranga, nebatuakidile mu ‘bisombelu bia kashidi,’ ne ditekemena dia muoyo wa kashidi mu Bukalenge bua mu diulu anyi mu mparadizu pa buloba.—Luka 16:9.
[Mêyi adi kuinshi]
a Muaku wa tshiena-Ebelu udibo bakudimune “dikuatshisha” udi ufumina ku muaku wa pa muanda udi ku muaku ku muaku umvuija “kubandishibua; kutumbishibua; kujudibua.”
b Tangila mu mukanda wa Les Témoins de Jéhovah: Proclamateurs du Royaume de Dieu, mabeji a 307-315, mupatula mu 1993 kudi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Utshidi muvuluke anyi?
◻ Mmunyi muakandamuna Izalele ku dibikila dia Yehowa bua kutuala diambuluisha bua kuibaka tabernakle?
◻ Bua tshinyi dikuatshisha dia kudi mukamba kadivua dia patupu?
◻ Mbujitu kayi budi bena nkristo nabo pa mushindu wa kutumika ne biuma biabo?
◻ Mmunyi mutudi mua kuepuka tunyinganyinga bua ditumika dietu ne mfranga?
[Tshimfuanyi mu dibeji 15]
Dikuatshisha dia kudi mukamba, nansha muvuadi dikese, kadivua dia patupu to
[Bimfuanyi mu mabeji 16, 17]
Dikuatshisha dietu didi diambuluisha mudimu wa Bukalenge pa buloba bujima