NSHAPITA WA 15
Nusanke bua mudimu mukole unudi nuenza
‘Muntu yonso asanke biende mu midimu yende yonso.’—MUAMBI 3:13.
1-3. (a) Mushindu kayi utu bantu ba bungi bamona kuenza mudimu wa bianza? (b) Bible udi utuambila bua kumona mudimu bishi? Netuandamune nkonko kayi mu nshapita eu?
KUENZA mudimu kakutu kusankisha bantu ba bungi lelu eu to. Batu bamona kupitshisha mêba a bungi ku mudimu udibu kabayi basue anu bu buloko ne batu bumvua bibatonda bua kuya ku mudimu dituku dionso. Ke bualu kayi mbikole bua bobu kuenza mudimu ne muoyo mujima, anyi bua mudimu wabu kubasankishawu.
2 Bible udi utuambila bua kunanga mudimu. Udi wamba ne: kuenza mudimu ne kupeta difutu nkupa kua Nzambi. Solomo wakafunda ne: ‘Muntu yonso adie biende, anue biende, asanke biende mu midimu yende yonso, bua eku nkupa kua Nzambi.’ (Muambi 3:13) Yehowa mmusue bua tupete disanka mu mudimu wa bianza bietu bualu mmutunange ne udi ujinga bua tuikale ne diakalenga. Bua tuetu kushala mu dinanga diende, tudi ne bua kumona mudimu anu bu mudiye uumona ne kulonda tshidi mikenji yamba bua mudimu.—Muambi 2:24; 5:18.
3 Mu nshapita eu, netuandamune nkonko inayi eyi: Mmunyi mutudi mua kusanka bua mudimu utudi tuenza? Mmidimu kayi idi bena Kristo balelela kabayi mua kuenza? Mmushindu kayi utudi mua kuenza mudimu wa bianza eku tuenzela Yehowa mudimu bimpe? Mmudimu kayi wamushinga mukole utudi ne bua kuenza? Kadi tuanji kuakula bua tshilejilu tshia benji ba mudimu banene ba mu diulu ne buloba aba: Yehowa Nzambi ne Yezu Kristo.
MUENJI WA MUDIMU MUTAMBE BUNENE NE MUENA MUDIMU MUNENE
4, 5. Mmunyi mudi Bible uleja ne: Yehowa mmuenji wa mudimu muimpe?
4 Yehowa mmuenji wa mudimu mutambe bunene. Genese 1:1 udi wamba ne: “Ku tshibangidilu Nzambi wakafuka diulu ne buloba.” Pakajikija Nzambi kufuka bintu bia pa buloba, wakamona ne: bionso biakadi “bimpe be!” (Genese 1:31) Mu mêyi makuabu, uvua ne disanka bua bionso bivuaye mufuke pa buloba. Yehowa ‘Nzambi wa disanka’ uvua ne disanka dia bungi bua mudimu muimpe uvuaye muenze.—1 Timote 1:11, NW.
5 Nzambi wetu katu muanji kulekela kuenza mudimu to. Bidimu bia bungi Nzambi mumane kujikija kufuka bintu bionso bia pa buloba, Yezu wakamba ne: ‘Tatu wanyi udi ukuata mudimu too ne katataka.’ (Yone 5:17) Mmudimu kayi udi Tatu wenza? Nzambi udi mu diulu, kadi udi utungunuka ne kuludika bantu ne kubambuluisha. Mmuenze ‘tshifukibua tshipiatshipia,’ tuambe ne: bena Kristo balela ku nyuma muimpe bikala mua kukokesha ne Yezu mu diulu. (2 Kolinto 5:17) Mmuenze mudimu bua kukumbaja malu adiye mulongolole bua bantu badi bamunange bapete muoyo wa tshiendelele mu bulongolodi bupiabupia. (Lomo 6:23) Kakuyi mpata, Yehowa udi usanka bikole padiye umona tshidi mudimu wende mupatule. Bantu binunu ne binunu mbitabe mukenji wa Bukalenge bua Nzambi, mbadie nende bulunda ne mbashintulule nsombelu wabu bua kushalabu mu dinanga diende.—Yone 6:44.
6, 7. Ntshinyi tshidi tshileja ne: Yezu mmuenze mudimu mukole kukadi bidimu bia bungi?
6 Yezu mmuende pende lumu bua mutuye wenza mudimu bikole. Kumpala kua kuluaye pa buloba, uvua “muena mudimu” wa Nzambi mu diulu ne wakamuambuluisha bua kufuka bintu bionso bia ‘mu diulu ne bia pa buloba.’ (Nsumuinu 8:22-31; Kolosai 1:15-17) Nansha pavuaye pa buloba, wakatungunuka ne kuenza mudimu bikole. Patshivuaye muana wakalonga mudimu wa mabaya, ke bualu kayi bavua bamubikila ne: “Muena mabaya.”a (Mâko 6:3) Mudimu eu uvua ulomba makanda a bungi ne dimanya dikumbane nangananga mu tshikondo atshi, bualu kabavua ne biamu bia kupanda nabi mabaya, miaba ya kuasumbila anyi biamu bia nzembu bia kuenza nabi mudimu to. Fuanyikijabi Yezu uya kukeba mutshi wa kuenza mabaya ne pamuapa udikoselawu, uwambula ne uya nawu muaba uvuaye wenzela mudimu. Fuanyikija kabidi Yezu utenga nzubu, ututa mikamba, wenza biibi anyi bintu bikuabu bia mu nzubu. Kakuyi mpata, Yezu uvua umvua disanka bua mudimu muimpe uvuaye wenza.
7 Yezu uvua wenza mudimu wende wa kuyisha ne tshisumi tshia bungi. Wakadifila bikole mu mudimu wa mushinga mukole eu munkatshi mua bidimu bisatu ne tshitupa. Bu muvuaye musue kuyisha bantu ba bungi menemene, matuku onso uvua utuadija mudimu wende patshiatshia too ne butuku. (Luka 21:37, 38; Yone 3:2) Uvua uya ‘mu bimenga ne mu misoko mikese, wambila bantu bualu bua Nzambi ne wenda ne lumu luimpe lua bukalenge bua Nzambi.’ (Luka 8:1) Yezu uvua wenza ngendu mile ku makasa mu njila ya lupuishi anu bua kuambila bantu lumu luimpe.
8, 9. Yezu uvua ne tshisumi bua mudimu kayi? Uvua mupete disanka kayi bua mudimu wende mukole?
8 Yezu uvuaku usanka bua mudimu wende mukole wa kuyisha anyi? Eyowa! Uvua mukune ntete ya Bukalenge ne wakashiya madimi makumbane bua kunowa. Kuenza mudimu wa Nzambi kuvua kukolesha Yezu ne uvua ufika too ne ku dipua muoyo bua kudia anu bua mudimu eu. (Yone 4:31-38) Ela meji bungi bua disanka divua nadi Yezu pakajikijaye mudimu uvuabu bamutumine pa buloba ne pakambilaye Tatuende ne: ‘Ngakukutumbisha pa buloba, ngakujikija mudimu uwakumpa.’—Yone 17:4.
9 Bushuwa, Yehowa ne Yezu mbenji ba mudimu banene badi bapeta disanka bua mudimu wabu mukole. Dinanga ditudi banange Yehowa didi ditusaka bua ‘kuidikija mudiye wenza’ malu. (Efeso 5:1) Dinanga ditudi banange Yezu didi ditusaka bua “kulonda mu makasa ende.” (1 Petelo 2:21) Tumonayi mpindieu mutudi petu mua kupeta disanka bua mudimu wetu mukole.
MUTUDI MUA KUSANKA BUA MUDIMU WETU MUKOLE
10, 11. Ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua kuikala ne meji mimpe bua mudimu wetu?
10 Mudimu wa bianza udi ne muaba mu nsombelu wa bena Kristo balelela. Tutu basue kupeta disanka mu mudimu wa bianza utudi tuenza, kadi bitu bikole bua kuikala nadi patudi tuenza mudimu utudi katuyi basue to. Mmunyi mutudi mua kuikala ne disanka nansha patudi tuenza mudimu utudi katuyi basue?
11 Ikala ne meji mimpe. Katutu ne mushindu wa kushintulula malu misangu yonso to, kadi tudi mua kushintulula mushindu utudi tuamona. Kuela meji bua mushindu udi Nzambi umona malu kudi mua kutuambuluisha bua kuikala ne meji mimpe bua mudimu. Tshilejilu, wewe muikale mfumu wa dîku ikala umona mudimu webe bu mushindu uudi upetela bena mu dîku diebe bidibu nabi dijinga nansha wowu umueneka muikale wa patupu. Kudisha bena mu dîku diebe ki mbualu bukese ku mêsu kua Nzambi to. Bible udi wamba ne: Muntu udi kayi udisha bena mu dîku diende ‘mmutambe muntu udi kayi ne ditabuja bubi.’ (1 Timote 5:8) Wewe umona ne: mudimu uudi wenza udi ukuambuluisha bua kukumbaja bujitu budi Nzambi mukupeshe, newikale ne disanka ku mudimu kupita bena mudimu nebe bakuabu.
12. Kuenza mudimu ne tshisumi ne kuamba anu bulelela kudi kutupetesha masanka kayi?
12 Ikala ne tshisumi, amba anu bulelela. Kuenza mudimu ne tshisumi ne kulonga mua kuwenza bimpe kudi kupetesha muntu masanka. Bamfumu ba mudimu batu banyisha bikole bena mudimu badi benza mudimu bimpe, bawenza ne tshisumi. (Nsumuinu 12:24; 22:29) Tuetu bena Kristo balelela tudi ne bua kuikala tuamba anu bulelela ku mudimu, mbuena kuamba ne: katuena mua kuiba makuta, kuiba bintu anyi kuikala bena lulengu ku mudimu to. (Efeso 4:28) Anu bu mutuvua balonge mu nshapita mushale, kuamba anu bulelela kutu kupetesha bantu masanka a bungi. Bitu bipepele bua kueyemena muena mudimu utu wamba anu bulelela. Nansha mfumuetu wa mudimu mumone mutudi tuenza mudimu bimpe anyi kayi mumone, tudi tumvua disanka bua mutudi ne ‘muoyo mukese muimpe,’ ne bualu tudi bamanye ne: tudi tusankisha Nzambi utudi banange.—Ebelu 13:18; Kolosai 3:22-24.
13. Kuikala ne bienzedi bimpe muaba wa mudimu kudi mua kutupetesha tshinyi?
13 Umanye ne: bienzedi biebe nebitumbishishe Nzambi. Paudi muena Kristo wa tshitembu ku mudimu, bena mudimu nebe nebamone bualu abu. Tshidi mua kuenzeka ntshinyi? ‘Nebitumbishe diyisha dia Nzambi Musungidi wetu.’ (Tito 2:9, 10) Eyowa, bienzedi biebe bimpe bidi mua kufikisha bakuabu ku dimona mudi ntendelelu wetu muimpe ne kubafikisha ku dimuanyisha. Ela meji disanka diudi mua kumvua paudi umona muena mudimu nebe utuadija kunanga bulelela anu bua bienzedi biebe bimpe. Kadi bualu budi ne mushinga wa bungi mbua ne: bienzedi biebe bidi bitumbisha Yehowa ne bimusankisha.—Nsumuinu 27:11; 1 Petelo 2:12.
IKALA NE BUSUNGULUJI PAUDI USUNGULA MUDIMU
14-16. Nnkonko kayi itudi ne bua kudiela kumpala kua kuitaba mudimu?
14 Bible kena utuleja midimu yonso idi muena Kristo mua kuenza ne idiye kayi mua kuenza to. Kadi kabiena biumvuija ne: tudi mua kuitaba midimu yonso tshianana tshianana to. Bible udi utuambuluisha bua kusungula mudimu muimpe udi usankisha Nzambi ne kubenga udi mua kumunyingalaja. (Nsumuinu 2:6) Kumpala kua tuetu kuitaba mudimu, kudi nkonko ibidi itudi ne bua kudiela.
15 Kuenza mudimu eu kudiku mua kuikala bualu budi Bible ukandika anyi? Bible udi ukandika buivi, dishima ne dienza dia mpingu. (Ekesode 20:4; Bienzedi 15:29; Efeso 4:28; Buakabuluibua 21:8) Katuena mua kuenza mudimu udi mua kutufikisha ku dienza bintu bia mushindu eu to. Bu mutudi banange Yehowa, katuena mua kuitaba mudimu udi mua kutufikisha ku dienza malu adi mikenji yende ikandika to.—1 Yone 5:3.
16 Kuwenza kudiku kumbueja mu tshilele tshibi kampanda, peshi kudiku kusaka bantu bua kutshienza anyi? Tuangate tshilejilu. Kuenza mudimu wa diakidila bantu ki nkubi to. Kadi netuambe tshinyi bua muena Kristo udibu bateka bua kuakidila bantu mu lupitadi lua ditudishangana mafu? Ntshia bushuwa ne: yeye kena wenza mudimu wa kutudisha bantu mafu to. Kadi padiye utungunuka ne kuenza mudimu au, kenaku wambuluisha bena lupitadi bua kuenza tshilele tshia kutula mafu ku bukole tshidi Bible ukandika anyi? (Ekesode 21:22-24) Bu mutudi banange Yehowa, katuena basue kubuelakana mu bilele bidi Dîyi diende dikandika to.
17. (a) Leja malu atudi ne bua kutangila kumpala kua kuitaba mudimu. (Bala malu adi mu kazubu kadi kamba ne: “Ndi ne bua kuitaba mudimu eu anyi?.”) (b) Mushindu kayi udi kondo ka muoyo mua kutuambuluisha bua kuangata mapangadika adi asankisha Nzambi?
17 Tudi mua kuandamuna nkonko mikuabu ya bungi idi itangila malu a mudimu tuetu bakonkonone bimpe nkonko ibidi idibu bele mu tshikoso tshia 15 ne tshia 16. Kadi kudi malu makuabu atudi ne bua kutangila kumpala kua kuitaba mudimu.b Katukebi bua mupika wa lulamatu atuambile tshia kuenza mu bualu buonso butudi mua kupetangana nabu to. Tudi ne bua kuikala ne busunguluji mu bualu ebu. Anu mutuvua balonge mu nshapita 2, tudi ne bua kulongesha kondo ketu ka muoyo bua kutumikila Dîyi dia Nzambi dituku dionso. Padi ‘meji etu ibidila’ ne Dîyi dia Nzambi, kondo ketu ka muoyo nekatuambuluishe bua kuangata mapangadika adi asankisha Nzambi ne atuambuluisha bua kushala mu dinanga diende.—Ebelu 5:14.
TEKA MUDIMU WA BIANZA PA MUABA WAWU
18. Bua tshinyi ki mbitekete bua kuenza mudimu wa bianza eku tuenzela Nzambi mudimu bimpe?
18 Mbikole bua kuenza midimu yetu ya bianza eku tuenzela kabidi Nzambi mudimu mu ‘matuku a ku nshikidilu’ aa adi ne “malu makole.” (2 Timote 3:1) Bidi mua kuikala bikole bua kupeta mudimu ne bua kuulama. Tuetu bena Kristo balelela tudi bamanye ne: tudi ne bua kuenza mudimu bikole bua kudisha dîku dietu. Kadi tuetu katuyi batangile bimpe, malu adibu batulomba ku mudimu anyi lungenyi lua pa buloba ebu lua kulua babanji ludi mua kutupangisha bua kuenzela Nzambi mudimu bimpe. (1 Timote 6:9, 10) Tumonayi mutudi mua kuteka mudimu wa bianza pa muaba wawu ne kuteka “malu adi makane” pa muaba wawu.—Filipoi 1:10.
19. Bua tshinyi Yehowa mmukumbane bua tuetu kumueyemena ne muoyo mujima? Dieyemena edi nedituepule ku tshinyi?
19 Eyemena Yehowa ne muoyo umue. (Nsumuinu 3:5, 6) Yehowa mmukumbane bua tuetu kumueyemena, bualu udi utulama. (1 Petelo 5:7) Mmumanye bintu bionso bitudi nabi dijinga kutupita tuetu ne udi utupeshabi. (Musambu 37:25) Ke bualu kayi tudi ne bua kutumikila mubelu wa mu Dîyi diende udi wamba ne: ‘Mioyo yenu kayikadi ne lukuka lua biuma, nuikale ne disanka ne bintu binudi nabi, bualu bua Nzambi muine wakuamba ne: Tshiena nkulekela, nansha kakese, tshiena nkushiya tshianana.’ (Ebelu 13:5) Bana betu ba bungi badi benza mudimu wa ku dîba ne ku dîba mbamanye mudi Nzambi ne bukole bua kutupesha bintu bitudi nabi dijinga. Tuetu bashindike ne: Yehowa neatuambuluishe, katuakusamisha mutu bikole bua mutudi mua kudisha dîku dietu to. (Matayo 6:25-32) Katuakuitaba bua mudimu wetu wa bianza utupangishe bua kuenza midimu yetu ya bena Kristo bu mudi wa kuyisha lumu luimpe anyi bua kubuela mu bisangilu to.—Matayo 24:14; Ebelu 10:24, 25.
20. Kuikala ne dîsu dimpe kudi kumvuija tshinyi? Ntshinyi tshiudi ne bua kuenza bua kuikala nadi?
20 Lama dîsu dimpe. (Matayo 6:22, 23) Kuikala ne dîsu dimpe kudi kumvuija kubenga kukeba bintu bipite bungi. Muena Kristo udi ne dîsu dimpe padiye utangila anu ku tshipatshila tshimue tshia kuenza disua dia Nzambi. Wewe ne dîsu dimpe, kuakukeba anu mudimu udibu bafuta makuta a bungi anyi bua kuikala ne nsombelu wa bena kantu ku bianza to. Katuakulonda bidi bantu bamba ku tudiomba bia ne: bua kuikala ne disanka bidi bikengela kusumba bintu bia mushinga mukole anyi bitshidi bipatukilaku. Mmunyi muudi mua kuikala ne dîsu dimpe? Kudibueji mu mabanza bua malu a mukodi to. Lekela kukutakaja nsombelu webe ne bintu bidi mua kukuangata dîba dia bungi, bidi bikengela kutabalela bikole. Londa mubelu wa mu Bible wa kukeba anu ‘biakudia ne bia kuluata.’ (1 Timote 6:8) Keba mua kuikala anu ne bintu bidi ne mushinga.
21. Bua tshinyi tudi ne bua kumanya malu atudi ne bua kuteka pa muaba wa kumpala? Ntshinyi tshitudi ne bua kuteka pa muaba wa kumpala?
21 Difundila malu a kuenza mu mudimu wa Nzambi, ne uakumbaje. Bu mutudi ne bia bungi bia kuenza, mbimpe tumanye malu atudi ne bua kuteka pa muaba wa kumpala. Tshianana, malu adi kaayi ne mushinga adi mua kutuangata dîba dionso dituvua mua kuenza malu adi ne mushinga wa bungi. Mmalu kayi atudi ne bua kuteka pa muaba wa kumpala? Bantu ba bungi lelu eu batu bateka kulonga tulasa tua bungi bua kupeta mudimu muimpe pa muaba wa kumpala. Kadi Yezu wakambila bayidi bende bua ‘kukeba diambedi bukalenge’ bua Nzambi. (Matayo 6:33) Tuetu bena Kristo balelela tudi ne bua kuteka Bukalenge bua Nzambi pa muaba wa kumpala. Malu onso atudi tuenza mu nsombelu bu mudi mapangadika etu, bipatshila bietu ne midimu yetu bidi ne bua kuleja ne: malu a Bukalenge bua Nzambi ne disua diende ke bidi ne mushinga wa bungi.
YISHA BIKOLE
22, 23. (a) Bena Kristo balelela badi ne mudimu munene kayi? Mmunyi mutudi mua kuleja ne: mudimu eu udi ne mushinga kutudi? (Bala malu adi mu kazubu kadi kamba ne: “Dipangadika dianyi ndimpeteshe disanka.”) (b) Udi mudisuike bua kuenza tshinyi bua mudimu webe wa bianza?
22 Bu mutudi bamanye ne: nshikidilu ukadi pabuipi menemene, mudimu munene utudi ne bua kuenza ngua kuyisha ne kuvuija bantu bayidi. (Matayo 24:14; 28:19, 20) Anu bu Yezu, tudi ne bua kuenza mudimu wa kusungila mioyo ya bantu eu bikole. Mmunyi mutudi mua kuleja ne: tudi tuwangata ne mushinga wa bungi? Bambi ba lumu luimpe ba bungi batu benza mudimu eu ne muoyo mujima mu bisumbu biabu pa buloba bujima. Bakuabu mbalue bampanda-njila anyi bamisionere. Baledi ba bungi badi bamanye mudi kuenzela Nzambi mudimu kuikale ne mushinga, badi bakankamija bana babu bua kuenza mudimu wa ku dîba ne ku dîba. Bamanyishi badi bayisha ne tshisumi badiku pabu basanka bua mudimu wabu mukole eu anyi? Eyowa. Kuenzela Yehowa mudimu ne muoyo mujima ke mushindu wa kupeta disanka, diakalenga ne mabenesha a bungi.—Nsumuinu 10:22.
23 Ba bungi ba kutudi batu benza mêba a bungi ku midimu ya bianza bua kudisha mêku abu. Katupu muoyo ne: Yehowa mmusue bua tusanke bua mudimu mukole utudi tuenza. Tuetu tumona malu bu mudiye uamona ne tuenza malu bilondeshile mikenji yende, netupete disanka mu mudimu wetu wa bianza. Kadi katuitabi bua mudimu wetu wa bianza utupangishe mua kuenza mudimu munene utudi nawu wa kuyisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi to. Patudi tuteka mudimu eu pa muaba wa kumpala, tudi tuleja mutudi banange Yehowa ne netushale mu dinanga diende.
[Mêyi adi kuinshi]
a Muaku wa mu tshiena Greke udibu bakudimune ne: “Muena mabaya” mmuaku udi umvuija muntu udi utenga nzubu anyi wenza bintu bia mu nzubu peshi bintu bionso bia mabaya.
b Bua malu makuabu adi atangila mudimu, bala Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 15 Tshisanga 1999, dibeji dia 28-30, ne tshia dia 15 Kasuamansense 1982, dibeji dia 26 mu Mfualansa.
[Kazubu mu dibeji 177]
NDI NE BUA KUITABA MUDIMU EU ANYI?
Dîyi dia kulonda: “Nuenze malu onso bua kutumbisha Nzambi.”—1 Kolinto 10:31.
Imue nkonko iudi ne bua kudiela
▪ Mudimu eu udi ne malu adi Dîyi dia Nzambi dikandika patoke anyi?—Ekesode 20:13-15.
▪ Kuwenza kudiku kumbueja mu tshilele tshibi kampanda anyi?—Buakabuluibua 18:4.
▪ Mudimu eu udi anu wa kuambuluisha bantu patupu, kauyi ubengangana ne Bible anyi?—Bienzedi 14:16, 17.
▪ Meme muwitabe, ndiku mua kulenduisha bantu bakuabu anyi?—Lomo 14:19-22.
▪ Meme muitabe bua kushiya dîku dianyi ne kuya kuenza mudimu muaba mukuabu, malanda etu a mu dîku ne malanda etu ne Yehowa neikale bishi?—Efeso 5:28–6:4.
[Kazubu mu dibeji 180]
“DIPANGADIKA DIANYI NDIMPETESHE DISANKA”
“Mvua ne meji a bungi mu kalasa. Mbulamatadi [wetu wa États-Unis] wakitaba bua kumfutshila tulasa tuanyi mu tshilongelu tshinene tshia mu New York. Tatu wakansaka bikole bua meme kudifundisha mu iniversite minene. Bakangitaba mu iniversite ya bungi, bakampesha mukanda mu iniversite muende lumu wa mu États-Unis bua meme kulongamu tshianana. Kadi ngakabenga bua malu abidi. Ngakamona ne: kuya kusombela mu iniversite kule ne baledi banyi kuvua mua kumfikisha ku dienza malu mabi, kadi panyi mvua musue kulua mpanda-njila.
“Ndi mpanda-njila wa pa tshibidilu kukadi mpindieu bidimu bipite pa 20. Ndi muenze malu a bungi mu mudimu wa Nzambi bu mudi kuya kuyisha miaba ivuabu dijinga ne bamanyishi ba Bukalenge, kuambuluisha mu dibaka dia Nzubu ya Bukalenge ne kuambuluisha bantu miaba ivua bikumina bienzeke. Patudi tuakula apa, ndi ne disanka dia kuambuluisha bena mu kasumbu ka muakulu mukuabu mu New York.
“Pandi ngela meji bua mudimu undi muenze mu bidimu bionso ebi, ndi mmona ne: ndi mupete mabenesha a bungi. Dipangadika dianyi ndimpeteshe disanka dia bungi. Tshiena mua kuitaba nansha kakese bua kushintulula malu mimpe ne balunda bandi mupete mu mudimu eu ne tshintu nansha tshimue to.”—Zenaida.
[Bimfuanyi mu dibeji 175]
Wewe mulonde tshidi Bible wamba, neusanke bua mudimu webe mukole
[Tshimfuanyi mu dibeji 178]
Tudi tuleja mutudi banange Yehowa patudi tuteka mudimu wa kuyisha pa muaba wa kumpala