Malu adibu baledile mu Mabeji a Tshisangilu tshia Nsombelu ne mudimu wetu wa buena Kristo
LUMINGU LUA DIA 2-8/4
BIUMA BIA MU DÎYI DIA NZAMBI | MATAYI 26
“Difuanangana ne dishilangana pankatshi pa Pasaka ne Tshivulukilu”
bindidimbi bia mu nwtsty
Bintu bivuabu badia mu Pasaka
Bintu binene bivuabu badia mu Pasaka mbiobi ebi: 1) muana wa mukoko muosha (kabavua batshibula mifuba yende to); 2) mampa avua kaayi mela luevene; ne 3) bisekiseki bia bululu. (Eks 12:5, 8; Nom 9:11) Bilondeshile mukanda udibu babikila ne: Mishnah, mu bisekiseki abi muvua salade, mbata wa ku mukuna, ne shu mikuabu ya bululu, bivua bivuluija bena Isalele muvuabu babakengesha ne tshikisu mu Ejipitu. Yezu wakapesha bayidi mampa avua kaayi mela luevene bua kuleja mubidi wende wa buntu mupuangane. (Mat 26:26) Kabidi mupostolo Paulo wakabikila Yezu ne: “muana wa mukoko wetu wa Pasaka.” (1Ko 5:7) Mu bidimu lukama bia kumpala bavua kabidi 4) banua mvinyo, pavuabu benza Pasaka. Yezu wakafila mvinyo bua kuleja mashi ende avuabu ne bua kuela panshi bu mulambu.—Mat 26:27, 28.
dimanyisha dia mu nwtsty bua Mat 26:26
tshidi tshiumvuija: Muaku e·stinʹ wa mu tshiena Greke (ku muaku ku muaku “tshidi”) muaba eu badi mua kuwukudimuna kabidi ne: “tshileja; ntshimfuanyi tshia.” Bapostolo bavua bamanye diumvuija edi bimpe bualu dîba adi mubidi mupuangane wa Yezu uvua muaba au ne mampa avua kaayi mela luevene akavuabu pa kudia avua muaba au. Nunku mampa au kaavua mubidi wende muena dîna to. Mbatele muaku umue umue wa mu tshiena Greke eu mu Mat 12:7, ne nkudimuinu ya Bible ya bungi idi iukudimuna ne: “umvuija.”
dimanyisha dia mu nwtsty bua Mat 26:28
mashi a tshipungidi: Mulambu wa Yezu ke uvua mujadike tshipungidi tshipiatshipia tshivua Yehowa mudie ne bena Kristo bela manyi. (Eb 8:10) Muaba eu Yezu udi utela tshiambilu tshia buena tshivua Mose pende mutele pavuaye mutuangaji wa tshipungidi tshia Mikenji pankatshi pa Nzambi ne bena Isalele ku mukuna wa Sinai. (Eks 24:8; Eb 9:19-21) Anu muvua mashi a ngombe ne a mbuji majadike tshipungidi tshia Mikenji tshivua Nzambi mudie ne tshisamba tshia Isalele, mashi a Yezu pawu ke avua majadike tshipungidi tshipiatshipia tshivua Yehowa ne bua kudia ne Isalele wa mu nyuma. Tshipungidi atshi tshiakatuadija mudimu watshi mu Pentekoste wa mu 33 panyima pa Yezu.—Eb 9:14, 15.
Dikeba bubanji bua mu Dîyi dia Nzambi
(Matthew 26:17)
dimanyisha dia mu nwtsty bua Mat 26:17
Dituku dia kumpala dia Mampa kaayi mela Luevene: Tshibilu tshia mampa kaayi mela luevene tshivua tshituadija mu dia 15 ngondo wa Nisana, dituku dimue panyima pa dituku dia Pasaka (dia 14 ngondo wa Nisana), ne tshienza matuku muanda mutekete. (Tangila Tshis. B15.) Kadi mu tshikondo tshia Yezu bakalua kulamakaja Pasaka ne tshibilu etshi bikole, bangata matuku onso muandamukulu (ne dia 14 ngondo wa Nisana), baabikila imue misangu ne: “Tshibilu tshia Mampa kaayi mela Luevene.” (Luk 22:1) Muaba eu, tshiambilu tshia ne: “Dituku dia kumpala dia” bavua mua kutshikudimuna kabidi ne: “Dituku dimue kumpala kua.” (Tangila kabidi Yne 1:15, 30, mudi tshiambilu tshia muomumue, kadi mbakudimunamu muaku [protos] wa tshiena Greke ne: “kumpala” pamutu pa “dia kumpala,” bu mudi mu tshiambilu tshia ne: “uvuaku kumpala [protos] kuanyi.”) Nunku tshiena Greke tshia kale ne bilele bia bena Yuda bidi bileja ne: lukonko luvua bayidi bele Yezu alu, bavua bamuelalu mu dia 13 ngondo wa Nisana. Munda munya mua dituku dia 13 ngondo wa Nisana, bayidi bakalongolola malu bua kulua kuenza Pasaka “pakavua mêba a dilolo mafike,” ku ntuadijilu wa dituku dia 14 ngondo wa Nisana.—Mâk 14:16, 17.
dimanyisha dia mu nwtsty bua Mat 26:39
dikopo edi diyile kule nanyi: Mu Bible, batu batamba kutela “dikopo” mu ngumvuilu wa mu tshimfuanyi bua kuleja disua dia Nzambi, anyi “mudimu” kampanda udiye upesha muntu. (Bala dimanyisha dia mu nwtsty bua Mat 20:22.) Kakuyi mpata bivua bitonde Yezu bikole bua muvua lufu luende bu mupendi wa Nzambi ne mupambuishi wa bantu mua kunyanga lumu lua Nzambi, kumusakabi bua kusambila bua “dikopo” adi diyile kule nende.
Dibala dia Bible
LUMINGU LUA DIA 9-15/4
BIUMA BIA MU DÎYI DIA NZAMBI | MATAYI 27-28
“Ndayi nuvuije bantu bayidi: Bua tshinyi? Kuepi? Mushindu kayi?”
‘Yayi Nuvuije Bayidi’
dimanyisha dia mu nwtsty bua Mat 28:19
nuvuije bantu bayidi: Badi mua kukudimuna kabidi muaku wa pa muanda wa mu tshiena Greke wa ne: matheteuo ne: “kulongesha” ne tshipatshila tshia kuvuija bantu balongi anyi bayidi. (Tangila kabidi mudibu bawukudimune mu Mat 13:52 ne: “balongeshe.”) Muaku wa pa muanda wa ne: “nubabatiza” ne wa ne: “nubalongesha” idi ileja tshidi dîyi dituma dia “kuvuija bantu bayidi” dikongoloja.
bantu ba mu bisamba bionso: Badi mua kukudimuna tshiambilu etshi ku muaku ku muaku ne: “bisamba bionso,” kadi muaba eu Yezu uvua wakula bua bantu ba mu bisamba bionso bualu mupinganyi wa mu tshiena Greke udibu bakudimune mu tshiambilu tshia ne: nubabatiza udi ku bantu balume ne udi uleja bantu, kadi ki “mbisamba” to. Dîyi dituma dia kuya kudi “bantu ba mu bisamba bionso” adi divua dipiadipia. Bible udi uleja ne: kumpala kua Yezu kutuadija mudimu wende wa diyisha, bena Isalele bavua bakidila bantu ba mu bisamba bikuabu bavua balua kutendelela Yehowa. (1Bk 8:41-43) Kadi padi Yezu utuma dîyi edi, udi ulomba bayidi bende bua kualabaja mudimu wa diyisha, bua kuyisha bantu bavua kabayi bena Yuda, uleja muvua bena Kristo ne bua kuvuija bantu bayidi pa buloba bujima.—Mat 10:1, 5-7; Bua 7:9; bala dimanyisha dia mu nwtsty bua Mat 24:14.
dimanyisha dia mu nwtsty bua Mat 28:20
nubalongesha: Muaku wa mu tshiena Greke udibu bakudimune ne: “kulongesha” udi ukonnga kulongesha, kumvuija, kuitabijija bantu ne kufila bijadiki. (Bala mamanyisha a mu nwtsty bua Mat 3:1; 4:23.) Kubalongesha mua kutumikila malu onso avua Yezu muambe kuvua mudimu uvua ne bua kutungunuka mutantshi mule uvua ukonga kulongesha bivuaye mulongeshe, kubitumikila, ne kulonda tshilejilu tshiende.—Yne 13:17; Ef 4:21; 1Pt 2:21.
Dikeba bubanji bua mu Dîyi dia Nzambi
dimanyisha dia mu nwtsty bua Mat 27:51
tshilamba tshia kukosolola natshi: Tshilamba tshilengeja bimpe etshi tshivua tshikosolola Muaba Mutambe Tshijila ne Muaba wa Tshijila wa ntempelo. Miyuki ya malu a bena Yuda idi ileja ne: tshilamba tshia bujitu tshia kukosolola natshi atshi tshivua metre matue ku 18 mu bule ne metre 9 mu butshiama, ne tshivua ne mupimbu wa santimetre 7,4. Dipandika dia tshilamba atshi mu bitupa bibidi divua dileja tshiji tshia Yehowa bua bantu bavua bashipe Muanende; divua dileja kabidi ne: kuvua mpindieu mushindu wa bantu kuyabu mu diulu.—Eb 10:19, 20; Tangila Diumvuija.
muaba munsantu: Muaku naos wa mu tshiena Greke udibu bakudimune muaba eu udi uleja tshibambalu tshia munda mua ntempelo tshivua ne Muaba wa Tshijila ne Muaba Mutambe Tshijila.
dimanyisha dia mu nwtsty bua Mat 28:7
nuambile bayidi bende ne: ukadi mujudibue ku lufu: Bakaji aba ke bayidi ba kumpala bavua bamanyishe dibishibua dia Yezu ku lufu, ne kabidi bobu ke bavuabu bambile bua kuya kuambila bayidi bakuabu. (Mat 28:2, 5, 7) Bilondeshile bilele bia bena Yuda bivua kabiyi bipetangana ne Bible, kabavua banyishila muntu mukaji bua kufila bumanyishi ku kabadi to. Kadi muanjelu wa Yehowa yeye wakatua bakaji abu mushinga, kubapeshaye mudimu wa disanka au.
Dibala dia Bible
LUMINGU LUA DIA 16-22/4
BIUMA BIA MU DÎYI DIA NZAMBI | MÂKO 1-2
“Mpekatu yebe mmijimijibue”
“Mpekatu yebe mmijimijibue”
dimanyisha dia mu nwtsty bua Mâk 2:9
Tshidi tshitekete bikole: Bidi mua kuikala bitekete bua muntu kuamba ne: mibi yebe mmijimijibue bualu kakuena tshijadiki tshidi tshimueneka bua kujadika ne: mêyi au mmalelela to. Kadi kuamba ne: Juka . . . enda ntshishima tshivua ne bua kujadikila bantu bonso patoke ne: Yezu uvua ne bukokeshi bua kujimija mpekatu. Muyuki eu ne Yes 33:24 bidi bileja ne: masama ntshipeta tshia dikala bena mibi.
Dikeba bubanji bua mu Dîyi dia Nzambi
mamanyisha a mu nwtsty bua Mâk 1:11
dîyi diakafuma mu diulu: Eu ke muaba wa kumpala ku miaba isatu idibu bafunde mu Evanjeliyo, ileja muvua Yehowa wakula buludiludi ne bantu.—Bala dimanyisha dia mu nwtsty bua Mâk 9:7 ne Yne 12:28.
Wewe udi Muananyi: Pavua Yezu tshifukibua tshia mu nyuma, uvua Muana wa Nzambi. (Yne 3:16) Pakamulelabu muikale muntu, uvua “muana wa Nzambi” anu muvua Adama pavuaye muntu mupuangane. (Luk 1:35; 3:38) Kadi tudi mua kuamba ne: mêyi adi Nzambi wamba muaba eu kaena imanyina anu pa bumuntu bua Yezu abu patupu to. Mêyi aa, ne nyuma muimpe uvua Nzambi muitshikijile Yezu, bidi bijadika ne: Yezu uvua muntu au uvua muledibue bu Muanende wa mu nyuma, “muledibue tshiakabidi” ne ditekemena dia kupingana ne muoyo mu diulu ne muedibue manyi a nyuma bua kuikala Mukalenge ne Muakuidi Munene uvua Nzambi muteke.—Tangila kabidi Yne 3:3-6; 6:51; Luk 1:31-33; Eb 2:17; 5:1, 4-10; 7:1-3.
ndi mukuanyishe: Anyi “Udi unsankisha bimpe; Ndi mukunange bikole.” Tshiambilu tshia muomumue tshidi kabidi mu Mat 12:18, mudibu bambulule mêyi a mu Yes 42:1 avua atangila Masiya anyi Kristo uvuabu balaye. Mêyi a Nzambi ne ditshikijila diende dia Muanende nyuma muimpe bivua bileja patoke ne: Yezu ke Masiya uvuabu balaye au.—Bala mamanyisha a mu nwtsty bua Mat 3:17; 12:18.
dimanyisha dia mu nwtsty bua Mâk 2:28
Mukalenge wa Nsabatu: Pavua Yezu wamba mêyi aa, uvua wakula buende yeye muine (Mat 12:8; Lu 6:5), uleja ne: Nsabatu uvua mumulongoluela bua kuenzaye mudimu uvua Tatuende wa mu diulu mumupeshe. (Tangila kabidi Yne 5:19; 10:37, 38.) Yezu wakenza bishima bia katshia ne katshia, kuondopaye ne babedi dituku dia Nsabatu. (Luk 13:10-13; Yne 5:5-9; 9:1-14) Bualu ebu budi buleja muikalaye mua kupetesha bantu disulakana patuadija Bukalenge buende kukokesha, disulakana adi nedikale bu dikisha mu dituku dia Nsabatu.—Eb 10:1.
Dibala dia Bible
LUMINGU LUA DIA 23-29/4
BIUMA BIA MU DÎYI DIA NZAMBI | MÂKO 3-4
“Diondopangana dituku dia Nsabatu”
Ntshinyi tshidi Mikenji mianyishe dituku dia Nsabatu?
Ntshinyi tshidi Mikenji mianyishe dituku dia Nsabatu?
(Mâko 3:5)
dimanyisha dia mu nwtsty bua Mâk 3:5
ne tshiji, unyingalala bikole: Anu Mâko ke udi mufunde tshivua Yezu muenze pavuaye mumone muvua bamfumu ba bitendelelu ne mioyo mipape musangu au. (Mat 12:13; Luk 6:10) Bu muvua Petelo muntu uvua uleja muvuaye udiumvua munda muende bikole, yeye ke uvua mua kuikala mumvuije tshivua tshifikile Yezu etshi.—Teleja “Diumvuija dia mukanda wa Mâko.”
Dikeba bubanji bua mu Dîyi dia Nzambi
dimanyisha dia mu nwtsty bua Mâk 3:29
udi upenda nyuma muimpe: Kupenda Nzambi kudi kumvuija kumunyangila lumu, kuakula bibi buende ne kupetula bintu bia tshijila. Bu mudi nyuma muimpe ufumina kudi Nzambi nkayende, kubenga kulonda buenzeji buende ku makanda anyi kubenga kuitaba malu adiye wenza, nkupenda Nzambi. Anu mudi Bible uleja mu Mat 12:24, 28 ne mu Mâk 3:22, bamfumu ba bitendelelu bena Yuda bavua bamone nyuma wa Nzambi mu tshienzedi pavua Yezu wenza bishima, kadi bobu bavua bamba ne: bukole abu buvua bua kudi Satana Diabolo.
tshibawu tshia mpekatu wa tshiendelele: Tshidi mua kuikala tshileja mpekatu muenza ku makanda udi upetesha muntu bipeta bibi bua kashidi; kakuena mulambu udi mua kubuikila mpekatu wa nanku to.—Bala dimanyisha dia mu mvese eu bua udi upenda nyuma muimpe ne dia mu nwtsty bua Mat 12:31, mudi muyuki mufuanangane ne eu.
Udiku ‘ujingulula malu’ anyi?
Dibala dia Bible
LUMINGU LUA DIA 30/4–6/5
BIUMA BIA MU DÎYI DIA NZAMBI | MÂKO 5-6
“Yezu udi ne bukole bua kubisha bananga betu ku lufu”
dimanyisha dia mu nwtsty bua Mâk 5:39
ki mmufue to, kadi mmulale: Bible utu ufuanyikija misangu ya bungi lufu ne tulu. (Mis 13:3; Yne 11:11-14; Bz 7:60; 1Ko 7:39; 15:51; 1Ts 4:13) Yezu uvua usua kubisha muana wa bakaji au ku lufu, nunku uvua mua kuikala muambe mêyi au bua kuleja bantu ne: anu mudibu mua kubisha bantu badi balale tulu tukole, ke mudibu kabidi mua kubisha bantu badi bafue. Bukole buvua Yezu mua kubisha nabu muana wa bakaji au buvua bufumina kudi Tatuende ‘udi upesha bafue muoyo ne ubikila bintu bidi kabiyiku bienze anu bu ne: bidiku.’—Lom 4:17.
Muana wa bakaji udi kabidi ne muoyo!
Dikeba bubanji bua mu Dîyi dia Nzambi
dimanyisha dia mu nwtsty bua Mâk 5:19
ubalondele: Bishilangane ne muvua Yezu wambila bantu bua kabambidi bakuabu bishima biende (Mâk 1:44; 3:12; 7:36), muaba eu Yezu udi utuma muntu au bua aye kulondela balela bende tshivua tshimufikile. Uvua mua kuikala mumuambile nanku bualu bantu bavua bamulombe bua kumbuka mu tshimenga atshi, nunku kavua ne mushindu wa kubayisha to; kabidi kuambila balela bende bualu abu kuvua mua kupangisha bantu bua kumuangalaja ngumu mibi bua dijimina dia tshisumbu tshia ngulube.
dimanyisha dia mu nwtsty bua Mâk 6:11
nututule lupuishi ludi ku makasa enu: Tshienzedi etshi tshivua tshileja ne: bayidi bavua bowa bantu bianza bua dinyoka dionso divua Nzambi mua kulua kubapesha. Tshiambilu tshia muomumue tshidi mu Mat 10:14 ne mu Luk 9:5. Anu Mâko ne Luka ke bavua basakidile tshiambilu tshia ne: bu bujadiki kudibu. Paulo ne Bânaba bakenza pabu bualu ebu pavuabu mu Antiokia wa ku Pisidia (Bz 13:51), ne pavua Paulo muenze bualu bua muomumue mu Kolinto, wakatutula bilamba biende, kusakidilaye mêyi a ne: “Mashi enu ikale pa mitu yenu. Meme tshiena ne bualu to.” (Bz 18:6) Bayidi ba Yezu bakavua pamuapa bamanye tshienzedi atshi bimpe; bena Yuda bavua balamate buena Yuda buabu bikole bavua benda mu maloba a bantu ba bisamba bikuabu bavua pabu batutula bukoya buonso buvua ku makasa abu kumpala kua kupinganabu mu teritware wa bena Yuda. Kadi pavua Yezu wambila bayidi bende bualu abu, kavua yeye ne alu lungenyi mu mutu nansha.
Dibala dia Bible