TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • mwbr21 ngondo wa 11 dib. 1-11
  • Malu adibu baledile mu Mabeji a tshisangilu tshia Nsombelu ne mudimu wetu (11/2021)

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Malu adibu baledile mu Mabeji a tshisangilu tshia Nsombelu ne mudimu wetu (11/2021)
  • Malu adibu baledile mu Mabeji a tshisangilu tshia Nsombelu ne mudimu wetu—2021
  • Tumitu tua bualu
  • LUMINGU LUA DIA 1-7/11
  • LUMINGU LUA DIA 8-14/11
  • LUMINGU LUA DIA 15-21/11
  • LUMINGU LUA DIA 22-28/11
  • LUMINGU LUA DIA 29/11–5/12
  • LUMINGU LUA DIA 6-12/12
  • LUMINGU LUA DIA 13-19/12
  • LUMINGU LUA DIA 20-26/12
  • LUMINGU LUA DIA 27/12–2/1
Malu adibu baledile mu Mabeji a tshisangilu tshia Nsombelu ne mudimu wetu—2021
mwbr21 ngondo wa 11 dib. 1-11

Malu adibu baledile mu Mabeji a tshisangilu tshia Nsombelu ne mudimu wetu

LUMINGU LUA DIA 1-7/11

BIUMA BIA MU DÎYI DIA NZAMBI | YOSHUA 18-19

“Yehowa uvua wabanyinangana maloba ne meji”

it-1-F 933 §5

Mikalu

Nunku bidi bimueneka ne: bua kukosela bisa maloba, bavua balondesha malu abidi aa: muaba uvua nshobo ikuata, ne bunene bua tshisa. Pamuapa nshobo ivua anu ileja patupu muaba kampanda uvuabu mua kukosela tshisa tshionso bumpianyi, ileja bumpianyi abu mu tshitupa kampanda anyi kansanga tshia buloba, tshilejilu bu mudi lua ku Nord anyi ku Sud, ku Est anyi ku Ouest mu tshibatabata tshia ku muelelu kua mâyi anyi mu miaba ya ku mikuna. Dipangadika dia nshobo divua difumina kudi Yehowa, nunku bivua biambuluisha bua kakuikadi mukawu anyi matandu pankatshi pa bisa. (Nsu 6:33) Eu ke mushindu uvua Nzambi ulombola kabidi malu bua nsombelu wa tshisa tshionso apetangane ne mêyi a buprofete mamba ku bukole bua nyuma kudi nkambua Yakoba pakavuaye usua kufua. Mêyi au adi mu Genese 49:1-33.

it-1-F 1107 §5

Bumpianyi

Maloba a bumpianyi. Bumpianyi bua bana ba Isalele buvua bufumina kudi Yehowa. Wakaleja Mose mikalu ya buloba buabu. (Nom 34:1-12; Yos 1:4) Mose ke uvua mupeshe bana ba Gada, bana ba Lubena, ne tshitupa tshia tshisa tshia Manashe tshitupa tshiabu tshia buloba. (Nom 32:33; Yos 14:3) Bisa bivua bishale biakapeta bumpianyi buabi ku nshobo, ku bulombodi bua Yoshua ne Eleazâ. (Yos 14:1, 2) Anu muvua mêyi a bubrofete avua Yakoba muambe mu Genese 49:5, 7, Simeona ne Lewi kabakapeta tshitupa tshia buloba bu bumpianyi pa bule to. Bakapesha Simeona bitupa bia maloba (ne bimenga biela munkatshi) mu buloba bua Yuda (Yos 19:1-9), kadi Lewi yeye bakamupesha bimenga 48 bivua mu buloba buonso bua Isalele. Bavua bamba bua bena Lewi ne: Yehowa ke uvua buabu bumpianyi bualu bavua babasungule bua kuenza mudimu wa pabuawu mu muaba munsantu. Bavua babapesha tshia dikumi bu tshiabu tshitupa anyi bu buabu bumpianyi bua mudimu wabu. (Nom 18:20, 21; 35:6, 7) Bakapesha mêku bitupa bia maloba mu buloba bua tshisa tshiabu. Bu muvua mêku mua kuenda kudiunda ne bana bapeta bumpianyi bua tatuabu, ku kakese ku kakese buloba abu buvua mua kuenda kukosoloka mu tumpangu tua tukese tukese.

it-1-F 933 §6

Mikalu

Pavua nshobo ikuata muaba kampanda bua tshisa kansanga, bivua bikengela mpindieu bajadike bunene bua muaba wa kupesha tshisa atshi bilondeshile bualu buibidi ebu: bunene buatshi. “Nudi ne bua kuabanya buloba ku nshobo munkatshi mua mêku enu bua buikale buenu. Bua tshisumbu tshidi ne bantu ba bungi nenudiundishe bumpianyi buatshi, ne bua tshisumbu tshidi ne bantu bakese nenukepeshe bumpianyi buatshi. Bumpianyi bua muntu nebuikale muaba udi nshobo ikuata.” (Nom 33:54) Pavua nshobo ikuata muaba kampanda, kabavua mua kushintulula dipangadika adi to, kadi bavua mua kushintulula bunene bua muaba anyi bumpianyi abu. Ke bualu kayi pakamonabu ne: buloba bua tshisa tshia Yuda buvua bunene bikole, bakabukepesha, kukosabu bimue bitupa kubipesha tshisa tshia Simeona.​—Yos 19:9.

Bubanji bua mu Dîyi dia Nzambi

it-1-F 934 §1

Mukalu

Bilondeshile muyuki wa diabanya buloba bua ku Ouest kua Yadene, bakanji kujadika miaba ivua nshobo ya Yuda (Yos 15:1-63), ya Yozefe (Efelayima) (Yos 16:1-10), ne ya tshisa tshia Manashe tshivua ku Ouest kua Yadene (Yos 17:1-13) mikuate bualu mikalu yabu ne bimenga biabu bivua bibadika. Pashishe bu muvuabu bumbushe tshitudilu tshia Isalele mu Gilegala baye natshi ku Shilo, bidi bimueneka ne: diabanyinangana maloba diakimana. (Yos 14:6; 18:1) Bule bua tshipolu tshivua tshipite ki mbumanyike to, kadi ndekelu wa bionso Yoshua wakakanyina bisa muanda mutekete bivua bishale bua muvuabi bijingakana bua kuya kuangata tshitupa tshikuabu tshia buloba. (Yos 18:2, 3) Kuvua malu avuabu bumvuije bua kuleja tshivua tshisake bisa muanda mutekete abi bua kujingakana. Bamue bumvuiji ba malu badi batshinka ne: bua bintu bia bungi bivua bisa abi bipete pavuabi bitshimuna, ne muvua bena Kanâna kabayi nangananga babafunyina bua kubaluisha, pamuapa bakamona ne: kabivua anu bilomba kuenza malu ne lukasa bua kuangata tshitupa tshikuabu tshia buloba nansha. Bisa abi bivua biumvue bibi bua kukeba tshilumbu tshia kubunda muaba mukuata kudi muena lukuna wa bukole. Pamuapa ke bualu buvua kabidi buenze bua bapange kuenza malu ne lukasa. (Yos 13:1-7) Bualu bukuabu, pamuapa kabivua bimanye bimpe menemene tshitupa tshia Buloba bulaya atshi bu muvuabu bamanye bipapu bikuabu bikavuabu babanye to.

LUMINGU LUA DIA 8-14/11

BIUMA BIA MU DÎYI DIA NZAMBI | YOSHUA 20-22

“Malongesha atudi tupeta bua ngumvuilu mubi wa malu”

w06 15/4 5 §3

Malu akuambuluisha bua kuyukila bimpe ne muena dibaka nebe

Kuyukila ne muoyo mujima kudi mua kuambuluisha muntu bua kumvua bimpe bidi mukuabu wamba anyi kuepula bantu ku dibenga kubuejakaja malu. Tshilejilu, bena Lubena, bena Gada ne tshitupa tshia tshisamba tshia bena Manashe bavua basombele dishiya dia musulu wa Yadene bavua bibake “tshioshelu tshinene tshia dikema” ku muelelu wa musulu eu. Bena bisa bikuabu bivua bishale kabavua bamanye tshivuabu bibakile tshioshelu atshi to. Bavua bela meji ne: bavua batombokele Nzambi. Ke buobu kulongolola bua kuya kubela mvita. Kadi kumpala kua bobu kuasa luendu, bakatuma bantu bua kuanji bayukila ne bavua bibake tshioshelu abu. Dituma bantu aba divua bualu buimpe! Bantu bavuabu batume bakasangana ne: tshioshelu atshi katshivua bua kuoshelapu nyama ya milambu anyi milambu mikuabu to. Bavua bibake tshioshelu bakamba ne: tuvua batshibake bua mu matuku alualua kanulu kuamba ne: ‘Nuenu kanuena ne bumpianyi kudi Yehowa.’ Tshioshelu atshi tshivua tshileja ne: bobu pabu bavua batendelela Yehowa. (Yoshua 22:10-29) Bakabikila tshioshelu atshi ne: Ede (muaku wa mu tshiena-Ebelu udi umvuija: Ntemu), bualu tshivua bu tshimanyinu tshivua tshibavuluije ne: Yehowa ke Nzambi mulelela.​—Yoshua 22:34.

w08 15/11 18 §5

‘Tulonde malu adi avuija ditalala’

Bamue bena Isalele bavua mua kuikala bele meji ne: bubi bua bantu abu buvua bumueneke patoke ne bu bobu mua kubabunda mvita mu tshimpitshimpi, kuvua mua kufua anu bantu bakese patupu. Kadi pamutu pa kuya kubaluisha diakamue, bena bisamba bikuabu abi bakatuma bantu bua kuyukila ne bana babu. Bakabakonka ne: “Bualu ebu bubi bunuakuenzela Nzambi wa Isalele budi munyi? Munyi munuakulekela kulonda Yehowa?” Mu bulelela, bena bisamba abi kabavua bibake tshioshelu bua kutombokela Yehowa to. Kadi ntshinyi tshivuabu ne bua kuenza pakababandabu kudi bana babu? Bavuaku ne bua kubandamuna dîyi dibi peshi kubenga kubandamuna anyi? Bisamba bivuabu babanda abi, biakandamuna ne lutulu, kulejabi patoke ne: bavua base tshioshelu etshi bua kutendelela Yehowa. Diandamuna diabu edi diakabambuluisha bua kulama malanda abu ne Nzambi ne bua kubenga kushipesha bantu. Diyukidilangana ne lutulu diakajikija tshilumbu atshi ne kupingaja ditalala.​—Yosh. 22:13-34.

Bubanji bua mu Dîyi dia Nzambi

it-1-F 390 §4

Kanâna

Nansha muvua bena Kanâna ba bungi menemene bapanduke ku kabutu ne kabayi bafue bua midimu mikole ivuabu babenzeja, Bible uvua anu muambe ne: “Yehowa wakapesha Isalele buloba buonso buvuaye muditshipe bua kupesha bankambua babu,” kabidi ne: uvua mubapeshe “dikisha ku nseke yonso,” ne “bualu nansha bumue bua ku malu mimpe onso avua Yehowa mulaye nzubu wa Isalele kabuakapanga kukumbana; onso akakumbana.” (Yos 21:43-45) Bena lukuna bonso bavua banyunguluke bena Isalele bavua ne buôwa ne kabavua ne tshivuabu mua kuenza bua kupangisha bena Isalele bua kuikalabu mu bukubi to. Nzambi ukavua mudianjile kuamba ne: uvua ne bua kuipata bena Kanâna “ku kakese ku kakese” bua nyama ya luonji kayivudi mu buloba buvua bushale munda mutupu mu tshintuluntulu. (Eks 23:29, 30; Dut 7:22) Nansha muvua bena Kanâna bikale ne bia mvita bipite bunene, bu mudi matempu a mvita mikale ne miele mikobame, katuena mua kuamba ne: bu muvua bena Isalele kabayi bafike ku diangata maloba kampanda, mmumue ne: Yehowa uvua mupangile mua kukumbaja mulayi wende to. (Yos 17:16-18; Bal 4:13) Kadi malu adi mu Bible adi aleja ne: kuvua misangu ivuabu batshimuna bena Isalele bua dipanga diabu dia lulamatu.​—Nom 14:44, 45; Yos 7:1-12.

LUMINGU LUA DIA 15-21/11

BIUMA BIA MU DÎYI DIA NZAMBI | YOSHUA 23-24

“Yoshua wakadimuija tshisamba bua musangu wa ndekelu”

it-1-F 82 §2

Tshipungidi

Pakabuela tshisamba tshia Isalele mu Kanâna, mu Buloba bulaya, malu akenzeka mushindu mukuabu. Nzambi, Mukalenge Mutambe Bunene wakapesha bena Isalele bukokeshi buonso bua kupiana buloba, ke tshivuaye mulaye bankambua babu. Nunku kabakabuelamu bu benyi to, ne Yehowa uvua mubakandike bua kudiabu bipungu ne bisamba bia bampanganu bivua mu buloba abu. (Eks 23:31-33; 34:11-16) Bena Isalele bavua ne bua kutumikila anu mikenji ya Nzambi ne mêyi ende. Kabavua ne bua kutumikila mikenji ya bisamba bivuabu ne bua kuipatamu to. (Lew 18:3, 4; 20:22-24) Bavua babadimuije nangananga bua kabasedianganyi ne bisamba bikuabu nansha. Bipungu bia nunku bivua mua kubafikisha ku dilamakanangana bikole ne bakaji bampanganu, bena mu mêku a bampanganu, ne kuditua mu bibidilu ne bilele bia mu ntendelelu ya dishima, malu a nunku avua mua kubavuija batontolodi ne kubela mu buteyi.​—Dut 7:2-4; Eks 34:16; Yos 23:12, 13.

w07 1/11 26 §19-20

Dîyi dia Yehowa kaditu dipangila

19 Bushuwa, malu atudi badimuene ne mêsu etu adi atufikisha ku diamba ne: “Malaya onso avua [Yehowa Nzambi] wenu munulaye, mmakumbane onso bualu buenu. Kakuena dilaya nansha dimue didi kadiyi dikumbane.” (Yoshua 23:14, MMM) Yehowa udi upikula bantu bende, ubakuba ne ubakuatshisha. Udiku mua kutela bualu kampanda buvuaye mulaye kadi kabuyi bukumbane dîba divuaye mulongolole anyi? Kabuenaku to. Tudi beyemene Dîyi dia Nzambi ne meji onso.

20 Netuambe tshinyi bua matuku atshilualua? Yehowa mmutuambile ne: ba bungi ba kutudi badi mua kutekemena bua kuikala ne muoyo pa buloba bukudimuna mparadizu. Bantu bakese munkatshi muetu ke badi ne ditekemena dia kukokesha ne Kristo mu diulu. Nansha tuetu bikale ne ditekemena kayi, kakuena tshidi mua kutupangisha bua kushala ne lulamatu bu Yoshua. Nekulue dituku diakumbana ditekemena dietu. Pashishe netuvuluke milayi yonso ivua Yehowa mutulaye, ne tuetu petu netuambe ne: ‘Mmikumbane yonso.’

Bubanji bua mu Dîyi dia Nzambi

w04 1/12 12 §1

Malu manene a mu mukanda wa Yoshua

24:2​—Tela tatuende wa Abalahama uvua mutendeledi wa mpingu anyi? Kumpala, Tela kavua mutendeledi wa Yehowa Nzambi to. Uvua pamuapa utendelela nzambi-ngondo uvuabu babikila ne: Sin, nzambi uvuabu batendelela bikole mu tshimenga tshia Ula. Bilondeshile mianu ya bena Yuda, Tela uvua mua kuikala muenji wa mpingu. Kadi, dîba divua Abalahama mumbuke mu Ula ku dilomba dia Nzambi, Tela wakaya nende ku Halana.​—Genese 11:31.

LUMINGU LUA DIA 22-28/11

BIUMA BIA MU DÎYI DIA NZAMBI | BALUMBULUISHI 1-3

“Muyuki wa dikima wa dikema”

w04 15/3 31 §3

Ehuda udi wimanyika Dikengeshangana dia muena tshikisu

Ehuda wakakumbaja bivuaye mulongolole ki mbualu uvua ne lungenyi lua bungi anyi bualu baluishi kabavua bamanye malu a mvita bimpe to. Malu atu Nzambi ulongolola kaatu akumbana ku disua dia bantu to. Tshintu tshia kumpala tshivua tshienza ne: Ehuda akumbaje mudimu wende bimpe tshivua bualu Yehowa uvua mumukuatshishe bualu uvua wenza malu mu diumvuangana ne disua Diende divua kadiyi mua kupangila: dia kupikula bantu Bende. Nzambi uvua mubatumine Ehuda ne ‘pavua [Yehowa] ubatumina muludiki, uvua ulama muludiki au.’​—Balumbuluishi 2:18, MMM; 3:15.

w04 15/3 30 §1-3

Ehuda udi wimanyika Dikengeshangana dia muena tshikisu

Bualu bua kumpala buakenza Ehuda buvua bua kudienzela ‘muele wa mvita,’ muele wa mvita musakisha nseke ibidi uvua ne bule bukumbane bua kuusokoka mu bilamba biende. Uvua pamu’apa mutekemene ne: nebaukebe. Bavua bavuala miele ya mvita ku luseke lua dia bakaji, kuvua bantu bena diboko dia balume ne bua kuyipatula lukasa. Bu muvua Ehuda muikale muena luboko, wakasokoka muele wende au “muinshi mua bilamba biende, ku tshibelu tshiende tshia balume.” muaba uvua balami ba mukalenge kabayi mua kukebela to. Nunku, kakuyi lutatu, kuyaye “bua kulambula mukalenge [Egelona] bintu abi.”​—Balumbuluishi 3:16, 17, MMV.

Ki mbaleje malu avua menzeke kumpala mu lupangu lua Egelona to. Kadi Bible udi wamba patupu ne: ‘Pakajikijaye kufila milambu, yeye wakapingaja bambudi ba milambu kuabu.’ (Balumbuluishi 3:18) Ehuda wakafila milambu, kushindikija bambudi ba milambu muaba uvuabu kabayi mua kubenzela bibi, kule ne nzubu wa Egelona ne kupingana kua Egelona panyima pa yeye mumane kubapingaja. Bua tshinyi? Uvua mulue ne bantu aba bua kumulamabu, bualu ke muvua tshibidilu anyi peshi uvua mulue nabu bu bambudi ba milambu patupu? Uvua musue bikale kule bua kababenzedi bibi kumpala kua kukumbajaye malu avuaye mulongolole anyi? Nansha mutudi katuyi mua kujadika meji avuaye nawu, Ehuda wakapingana kua Egelona nkayende ne dikima dionso.

‘Ehuda wakapinganyina ku muaba wakadibu basongela mpingu ya mabue wakadi mu Gilegala, wakamba ne: Mukalenge, ndi ne dîyi dia kukuambila mu musokoko.’ Mukanda wa Nzambi kawena umvuija muvuaye muenze bua kupingana kudi Egelona to. Balami kabavuaku ne bua kumuelela meji mabi anyi? Bavua bela meji ne: muena Isalele umuepele kavua ne njiwu bua mukalenge wabu anyi? Mushindu uvua Ehuda mulue nkayende uvuaku uleja ne: uvua utungila bana babu anyi? Ehuda wakakeba bua kuyukila ne mukalenge anu babidi ne ke tshiakenzeka.​—Balumbuluishi 3:19.

Bubanji bua mu Dîyi dia Nzambi

w05 15/1 24 §7

Malu manene a mu mukanda wa Balumbuluishi

2:10-12. Tudi ne bua kuikala tulonga Bible dituku dionso bua ‘katupu muoyo bienzedi bia Yehowa.’ (Musambu 103:2, NW) Baledi badi ne bua kubueja bulelela bua mu Dîyi dia Nzambi mu mitshima ya bana babu.​—Dutelonome 6:6-9.

LUMINGU LUA DIA 29/11–5/12

BIUMA BIA MU DÎYI DIA NZAMBI | BALUMBULUISHI 4-5

“Yehowa udi usaka bakaji babidi bua kusungila bantu bende”

w15 1/8 12 §6

‘Ngakajuka bu mamu mu Isalele’

Sisela ndina divua ditamba kuenza bena Isalele buôwa. Ntendelelu wa bena Kanana ne bilele biabu bivua ne malu a tshikisu a bungi bu mudi dilambula dia bana ne tshiendenda tshia masandi. Mmunyi muvua malu enzeka pavua mfumu wa tshiluilu tshia bena Kanana ne bantu bende bakokesha musoko? Musambu wa Debola udi uleja ne: bivua bikole bua kuenza ngendu ne bantu kabatshivua basomba mu musoko to. (Balumbuluishi 5:6, 7) Tudi mua kufuanyikija muvua bantu mua kuikala basokoma mu mitshi ne mu mikuna batshina bua kudima anyi kusomba mu misoko kayiyi ngumbu ne batshina bua kuendela mu njila minene bua kabalu kubaluisha, kubanyenga bana anyi kutombola bakaji babu.

w15 1/8 13 §1

‘Ngakajuka bu mamu mu Isalele’

Malu avua enza buôwa aa akenza bidimu 20 too ne pakamona Yehowa ne: bantu bende ba mutu mukole aba bavua bitabe bua kushintuluka anu mudi musambu wa Debola ne Balaka mufundisha ku nyuma muimpe eu wamba ne: ‘too ne panakabika, meme Debola mene; nakabika bu muledi wa bana ba Isalele.’ Katuena bamanye bikala Debola mukaji wa Lapidota ni uvua mamu wa bana muena dîna eu to, kadi tshiambilu etshi ntshifunda mu ngakuilu wa mu tshimfuanyi. Mu bulelela, Yehowa uvua mupeshe Debola mudimu wa kupetesha tshisamba tshia Isalele bukubi bua mamu muledi. Uvua mumuambile bua kubikidisha Balaka mulumbuluishi uvua ne ditabuja dikole ne kumuambile bua aye kuluangana ne Sisela.​—Balumbuluishi 4:3, 6, 7; 5:7.

w15 1/8 15 §1

‘Ngakajuka bu mamu mu Isalele’

Yaele uvua ne bua kuelangana meji ne lukasa luonso. Wakapesha Sisela muaba wa kuikishila. Sisela kumuambilaye bua kambidi muntu nansha umue uvua mua kulua kumukeba ne: uvuaku to. Yaele wakamubuikila pakalalaye ne pakamulomba Sisela mâyi, Yaele wakamupesha mabele. Sisela kudituaye mu tulu tukole. Ke Yaele kuangata biamu bibidi bivua bakaji badi basombele mu ntenta bamanye mua kuenza nabi mudimu bimpe, mmumue ne: mpopo ne marto. Yaele uvua kumpala kua diteta dikole pakazonzamaye pabuipi ne mutu wa Sisela, bualu uvua ne bua kufila dinyoka dia kudi Yehowa. Bu yeye mua kuelakana nansha katupa kakese patupu, bivua mua kufikisha ku kabutu. Uvua mua kuikala muele meji bua muvua muntu eu mukengeshe bantu ba Nzambi munkatshi mua makumi a bidimu anyi? Peshi uvua muele meji bua diakalenga divuaye nadi dia kuikala ku luseke lua Yehowa? Muyuki eu kawena uleja patoke bualu ebu to. Tshitudi bamanye ntshia se: bualu ebu buakenzeka diakamue. Sisela wakafua!​—Balumbuluishi 4:18-21; 5:24-27.

Bubanji bua mu Dîyi dia Nzambi

w05 15/1 25 §5

Malu manene a mu mukanda wa Balumbuluishi

5:20​—Mmu mushindu kayi muvua mitoto ya mu diulu miluangane bua Balaka? Bible kêna wamba bikala bualu ebu buvua buenzeke ku diambuluisha dia banjelu, ni buvua dikuluka dia bintu bia mu diulu pa buloba diakangatabu kudi bena meji ba Sisela bu tshimanyinu tshia dikenga, anyi pamuapa malu mamanyisha kudi bena lubuku lua mitoto ba Sisela akamueneka a dishima. Nansha nanku, Nzambi uvua mua kuikala mumuambuluishe mu mushindu kampanda anyi kansanga.

LUMINGU LUA DIA 6-12/12

BIUMA BIA MU DÎYI DIA NZAMBI | BALUMBULUISHI 6-7

“Ndaku ne bukole buudi nabu”

w02 15/2 6-7

Mêyi adi Nzambi muele adi mua kukukuatshisha

Gideona mulumbuluishi wa bena Ebelu ba kale wakadiangata ne meji makanyine ne wakatumbisha mushinga wende mu mushindu muimpe. Kakakeba bua kulua mulombodi wa bena Isalele to. Kadi pakamusungulabu bua kuenza mudimu au, Gideona wakamba muvuaye kayi ne mushinga. Wakumvuija ne: “Tshiota tshianyi ntshia bantu bafuba ku biota bionso bia bena Menashe, kabidi meme ndi wa ndekelu ku bana bonso ba mu nzubu mua tatu wanyi.”​—Balumbuluishi 6:12-16, MMM.

w05 15/7 16 §3

‘Muele wa mvita wa Yehowa ne wa Gideona!’

Mbuôwa kayipu budi bena Midiyana bumvua mpindieu! Diakamue, badi bumvua mutoyi wa ditayika dia milondo 300 ne wa mpungi 300, ne bumvua kabidi mbila ya bantu 300. Bena Midiyana badi bapapuka, nangananga bua lubila lua ‘muele wa mvita wa Yehowa ne wa Gideona,’ ne badi batuadija pabu kuela mbila. Mu kayumbayumba aku, ki mbamanye mua kusunguluja mulunda ne muluishi to. Bena Isalele 300 mbimane anu miaba yabu padi Nzambi wenza bua baluishi bashipangane ne miele yabu nkayabu. Badi mu tshitudilu badi batuadija kunyemakana, kabayi ne kua kuya; bena Isalele badi balondakaja badi banyema ne babashipa, mikanu ya bena Midiyana ijika kashidi. Bukokeshi buabu bua tshikisu ne bua mutantshi mule budi butua ku tshibungubungu.​—Balumbuluishi 7:19-25; 8:10-12, 28.

Bubanji bua mu Dîyi dia Nzambi

w05 15/1 26 §6

Malu manene a mu mukanda wa Balumbuluishi

6:25-27. Gideona wakenza malu ne budimu bua kubenga kufuisha bena lukuna bende tshiji patupu. Patudi tuyisha lumu luimpe, tudi ne bua kutangila bua se: katunyingalaji bantu patupu ku ngakuilu wetu to.

LUMINGU LUA DIA 13-19/12

BIUMA BIA MU DÎYI DIA NZAMBI | BALUMBULUISHI 8-9

“Didipuekesha ndipite lutambishi”

w00 15/8 25 §3

Mmunyi muutu ujikija bilumbu?

Pavua Gideona mu mvita mikole ne bena Midiyana, wakabikila tshisa tshia Efelayima bua kulua kumuambuluisha. Kadi mvita mimane kujika, bena Efelayima bakakudimukila Gideona ne kumukanyina bikole bualu kavua mubabikile patshivua mvita ku ntuadijilu to. Bible udi uleja ne: “bakamutandisha bikole.” Gideona wakabakudimuna ne: ‘Bualu kayi bungakuenza budi butamba bunuakuenza? Kupuola kua tumuma tua mvinyo tua Efelayima kakuena kupita kupuola kua tumuma tua Abiezê buimpe anyi? Nzambi wakafila bana ba mukalenge wa Midiyana, Oleba ne Zêbe, mu bianza bienu; meme ndi mumanye mua kuidikija bualu buanyi ne bualu buenu anyi?’ (Balumbuluishi 8:1-3) Gideona wakepuka tshivua mua kulua mvita ya kabutu ya bisa bua mêyi ende masungula bimpe ne mapole. Bena mu tshisa tshia Efelayima bavua mua kuikala badimone ne mushinga wa bungi ne lutambishi mu tshilumbu etshi. Kadi, abi kabiakapangisha Gideona bua kudienzeja bua kujikija bualu ebu mu ditalala nansha. Tudiku petu mua kuenza mushindu wa muomumue anyi?

w17.01 20 §15

Bua tshinyi bupuekele butshidi anu ne mushinga?

15 Bu muvua Gideona ne bupuekele, udi tshilejilu tshimpe tshitambe. Pavua Yehowa mumupeshe mudimu wa kusungila bena Isalele kudi bena Midiyana, Gideona wakamba ne: ‘Ba mu dîku dianyi badi bapita bena Manashe bonso bupele, ne meme ndi mutambe bupuekele mu nzubu wa tatu wanyi.’ (Balumbuluishi 6:15) Kadi Gideona wakeyemena Yehowa ne kuitaba mudimu uvuabu bamupeshe. Pashishe Gideona wakadienzeja bua kumvua bimpe tshivua Yehowa umulomba, kusambilaye bua kupeta buludiki. (Balumbuluishi 6:36-40) Gideona uvua muntu wa bukole ne wa dikima, kadi uvua kabidi ne meji ne budimu. (Balumbuluishi 6:11, 27) Panyima pa matuku, pakajinga bantu bua abakokeshe, wakabenga. Yeye mumane kuenza tshivua Yehowa mumulombe, wakapingana ku mbelu.​—Balumbuluishi 8:22, 23, 29.

w08 15/2 9 §9

Tuende mu njila ya Yehowa

9 Bua kuikala balunda ba Nzambi, tudi ne bua kuikala ne ‘mitshima mipuekele.’ (1 Pet. 3:8; Mus. 138:6) Balumbuluishi nshapita 9 udi uleja mushinga wa kuikala ne budipuekeshi. Yotama muana wa Gideona wakamba ne: ‘Kale mitshi yonso yakadisangisha bua kusungula mukalenge wa ku mutu kuayi.’ Wakatela mutshi wa olive, wa mfigi ne muonji wa tumuma tua mvinyo. Mitshi eyi ivua ileja bena Isalele bavua bakumbane bua kuikala bakalenge kadi kabayi bakeba bua kukokesha bena Isalele nabu to. Kadi mutshi wa meba (utu muimpe anu bua kulamba nawu) uvua uleja bukalenge bua Abimeleke muena diambu ne mushipianganyi uvua ukeba kukokesha bakuabu. Nansha muvuaye ‘mukalenge ku mutu kua bena Isalele bidimu bisatu,’ wakafua lufu lua tshikoso. (Bal. 9:8-15, 22, 50-54) Bualu ebu kabuenaku buleja mushinga wa kuikala ne ‘mutshima mupuekele’ anyi?

Bubanji bua mu Dîyi dia Nzambi

it-1-F 784 §5

Efoda, I

Nansha muvua Gideona ne meji mimpe a kutumbisha Yehowa ne kuenza tshibilu tshia kuvuluka butshimunyi buvua Yehowa mupeshe bena Isalele, efoda ‘wakalua buteyi kudi Gideona ne kudi ba mu nzubu muende,’ bualu bena Isalele bakenda masandi a mu nyuma, mmumue ne: bakakukuila efoda au. (Bal 8:27) Kadi Bible kena wamba ne: Gideona wakamukukuila pende nansha; bua kumanya, mupostolo Paulo mmutele dîna diende mu Bantemu ba Yehowa ba lulamatu ba mu bikondo bia kumpala kua Yezu badi benza “tshisumbu tshinene.”​—Eb 11:32; 12:1.

LUMINGU LUA DIA 20-26/12

BIUMA BIA MU DÎYI DIA NZAMBI | BALUMBULUISHI 10-12

“Yefeta uvua muntu wa mu nyuma”

w16.04 4 §9

Kuikala ne lulamatu kudi kufikisha muntu ku dianyishibua kudi Nzambi

9 Tshilejilu tshia Jozefe tshivua pamuapa tshiambuluishe Yefeta. Uvua ne bua kuikala mulonge mushindu uvua Jozefe muleje bana babu luse nansha muvuabu bamukine. (Genese 37:4; 45:4, 5) Kuela meji bua tshilejilu etshi kuvua mua kuikala kuambuluishe Yefeta bua kuenza malu mu mushindu uvua usankisha Yehowa. Tshivua bana babu ne Yefeta benze tshivua bulelela tshimunyingalaje. Kadi kuluangana kua Yefeta bua dîna dia Yehowa ne bua bantu bende kuvua ne mushinga wa bungi kupita kanyinganyinga kavuaye naku. (Balumbuluishi 11:9) Uvua mudisuike bua kushala ne lulamatu kudi Yehowa. Lungenyi luende elu luakamupetesha yeye ne bena Isalele mabenesha a kudi Yehowa.​—Ebelu 11:32, 33.

it-2-F 1202 §6

Yefeta

Yefeta uvua muenji wa malu, wakakeba tshia kuenza ne muoyo mujima kayi ujingakana. Wakatumina mukalenge Amona mukenji, wamba muvuaye muluishi bualu uvua mubuele mu buloba bua Isalele bua kumubunda. Mukalenge wakandamuna ne: buvua buloba bua bena Amona buvua bena Isalele bangate. (Bal 11:12, 13) Yefeta wakaleja ne: kavua muluanganyi wa mvita patupu muena tshikisu uvua kayi mushidimuke to, kadi uvua mumanye muvua malu menzeke, nangananga a muvua Yehowa wenzela tshisamba tshiende malu. Wakabenga tshivua mukalenge muena Amona muambe, kulejaye ne: 1) Isalele kavua mutatshishe Amona, Moaba, anyi Edome to (Bal 11:14-18; Dut 2:9, 19, 37; 2Ku 20:10, 11); 2) Dîba divua Isalele mutshimune buloba abu kabuvua bua bena Amona to, bualu buvua mu bianza bia bena Amole ba mu Kanâna; ne Nzambi uvua mufile mukalenge wabu, Sihona, mu tshianza tshia Isalele; 3) Isalele uvua musombe mu buloba abu bidimu 300 bipite, kadi Amona kavua mukokangane nende bua bualu abu to; mpindieu mbualu kayi menemene budi mua kumusaka bua kukokangana nende lelu eu?​—Bal 11:19-27.

it-2-F 1202 §7

Yefeta

Yefeta wakalenga pavua bualu kuleja ne: tshilumbu tshivua tshitangila malu a ntendelelu. Wakamba ne: Yehowa Nzambi uvua mupeshe bena Isalele buloba abu, ne bua bualu abu kabavua ne bua kupesha batendeledi ba nzambi ya dishima katupa ka buloba nansha kakese to. Wakabikila Kemoshe ne: nzambi wa bena Amona. Bua bamue bantu, uvua muenze tshilema pavuaye mumubikile nanku. Kadi nansha muvuabi ne: Milekoma ke uvua nzambi wa bena Amona, ne Kemoshe muikale nzambi wa bena Moaba, bisamba bivua ne bulela pankatshi pabi ebi bivua bitendelela nzambi ya bungi. Tòo ne Solomo wakakuluka mu tshilema tshia kubueja ntendelelu wa Kemoshe mu Isalele bua bakaji ba bisamba bikuabu bavuaye musele. (Bal 11:24; 1Bk 11:1, 7, 8, 33; 2Bk 23:13) Bualu bukuabu, bilondeshile bamue bamanyi ba malu a mu Bible, “Kemoshe” udi mua kumvuija “mutshimunyi”. (Tangila Hebräisches und chaldäisches Handwörterbuch über das Alte Testament, par W. Gesenius, Leipzig, 1857, tome 5, vol. 1, p. 414.) Bidi bimueneka ne: Yefeta uvua muakule bua nzambi eu bualu bena Amona bavua bamba muvuaye ne bukokeshi bua ‘kutshimuna’ bakuabu bua kubapesha bobu buloba.

Bubanji bua mu Dîyi dia Nzambi

it-2-F 1201

Yefeta

Yefeta kavua muana mulela mu bundumba to. Mamuende wa Yefeta uvua “mukaji wa ndumba.” Kadi abi kabiena biumvuija ne: Yefeta uvua muledibue mu bundumba to. Mamuende uvua ndumba kumpala kua kumuselabu kudi Gilada bu mukaji muibidi, anu muvua Lahaba pende ndumba kumpala kua kumuselabu kudi Solomo. (Bal 11:1; Yos 2:1; Mat 1:5) Tshintu tshivua bana babu ne Yefeta, ba mukaji wa kumpala wa Gilada benze tshidi tshileja ne: Yefeta kavua muana mulela mu bundumba to; ntshiotshi etshi: bakamuipata bua kalu kupeta pumbianyi. (Bal 11:2) Bualu bukuabu, pashishe Yefeta wakalua mulombodi uvua bantu balume ba mu Gilada banyisha (bidi bimueneka ne: munkatshi mua bantu abu, bana babu ne Yefeta, ba mukaji wa kumpala ke bavua bantunga-mulongo). (Bal 11:11) Bualu bukuabu kabidi, wakalambula Nzambi mulambu ku ntenta wa tshitendelelu. (Bal 11:30, 31) Bualu nansha bumue bua ku malu aa kabuvua mua kukumbanyina muana mulela mu bundumba nansha kakese, bualu bavua baleje patoke mu Mikenji ya Mose ne: “Muana nansha umue udibu balele mu bundumba kena mua kubuela mu tshisumbu tshia Yehowa to. Muntu nansha umue wa mu ndelanganyi yende kena mua kubuela mu tshisumbu tshia Yehowa, too ne ku tshipungu tshia dikumi.”​—Dut 23:2.

LUMINGU LUA DIA 27/12–2/1

BIUMA BIA MU DÎYI DIA NZAMBI | BALUMBULUISHI 13-14

“Tshidi tshilejilu tshia Manoa ne mukajende mua kulongesha baledi”

w13 15/8 16 §1

Baledi wetu​—Longeshayi bana benu kubangila ku buana

Tuangate tshilejilu tshia Manoa muena Dana uvua musombele mu tshimenga tshia Solea mu Isalele wa kale. Muanjelu wa Yehowa wakambila mukaji wa Manoa uvua nkumba ne: uvua ne bua kulela muana wa balume. (Bal. 13:2, 3) Kakuyi mpata, Manoa muena lulamatu ne mukajende bakasanka bikole bua lumu lua disanka elu. Kadi bavua kabidi ne malu a bungi avuabu bajinga kumanya. Nunku Manoa wakalomba Yehowa ne: ‘Mukalenge, ndi nkusengelela ne: Witabuje bua muntu wa Nzambi uwakutuma alue kutudi kabidi bua kutuyisha tshitudi mua kuenzela muana utualela.’ (Bal. 13:8) Manoa ne mukajende bavua bajinga bikole bua kumanya mushindu wa kukolesha muanabu. Kakuyi mpata bakalongesha muanabu Shimishona mikenji ya Nzambi ne diditatshisha diabu diakapatula bipeta bimpe. Bible udi wamba ne: ‘Nyuma wa Nzambi wakabanga kuenzeja Shimishona.’ Nunku, Shimishona wakenza malu a bukole a bungi bu umue wa mu balumbuluishi ba Isalele.—Bal. 13:25; 14:5, 6; 15:14, 15.

w05 15/3 25-26

Shimishona udi utshimuna ne bukole bua Yehowa!

Pavua Shimishona wenda ukola, “Yehowa wakamusankisha.” (Balumbuluishi 13:24) Dimue dituku Shimishona wakaya kudi tatuende ne muamuende ne kubambilaye ne: ‘Ngakatangila mukaji mu Timena wa mu bana bakaji ba bena Peleshete, numungangatshile bu mukaji wanyi.’ (Balumbuluishi 14:2) Elabi meji muvuabi bibakemeshe. Pamutu pa kusungila bena Isalele mu bianza bia bavua babakengesha, muanabu wa balume eu uvua ukeba kudia nabu tshipungidi tshia dibaka. Mikenji ya Nzambi ivua ikandika disela mukaji wa munkatshi mua batendeledi ba nzambi ya dishima. (Ekesode 34:11-16) Ke bualu kayi baledi bakabenga bamba ne: ‘Kakuena mukaji munkatshi mua bana bakaji ba bana betu anyi munkatshi mua bantu bonso ba mu tshisamba tshietu, bua wewe kuya kuangata mukaji kudi bena Peleshete badi kabayi batengula anyi?’ Kadi Shimishona wakasuminyina anu ne: “Umungangatshile, bualu bua yeye udi utamba kunsankisha bimpe.”​—Balumbuluishi 14:3.

Bubanji bua mu Dîyi dia Nzambi

w05 15/3 26 §1

Shimishona udi utshimuna ne bukole bua Yehowa!

Mmushindu kayi uvua mukaji muena Peleshete wa pa buende eu ‘utamba kusankisha’ Shimishona? Mukanda kampanda udi uleja ne: ki mmu ngumvuilu wa se: uvua “mulenga kumona anyi uvua ututshishangana mioyo ya munda, kadi bivua anu bua kukumbaja tshipatshila kampanda.” (Cyclopedia wa McClintock ne Strong) Tshipatshila tshivua tshitangila bualu kayi? Balumbuluishi 14:4 udi umvuija ne: Shimishona “wakadi ukeba bualu kudi bena Peleshete.” Shimishona uvua munange mukaji au bua tshipatshila atshi. Pakakola Shimishona, “nyuma wa Nzambi wakabanga kumuenzeja” anyi kumusaka. (Balumbuluishi 13:25) Nenku nyuma wa Yehowa ke bukole buvua busake Shimishona bua kulomba bualu buvua kabuyi bua tshibidilu bua mukaji au ne buvua bumuenzeja mudimu wende wonso wa mulumbuluishi wa Isalele. Shimishona wakapeta tshivuaye ukeba anyi? Tumonayi diambedi muvua Yehowa mumujadikile muvuaye mua kumukuatshisha.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu