-
Badi bakezula ntempelo tshiakabidiYezu udi njila ne bulelela ne muoyo
-
-
NSHAPITA WA 103
Badi bakezula ntempelo tshiakabidi
MATAYI 21:12, 13, 18, 19 MÂKO 11:12-18 LUKA 19:45-48 YONE 12:20-27
YEZU UDI WELA MUTSHI WA MFIGI MULAWU NE UKEZULA NTEMPELO
YEZU UVUA NE BUA KUFUA BUA BANTU BA BUNGI BAPETE MUOYO
Yezu ne bayidi bende badi bafuma ku dipitshisha butuku buisatu mu Betania katshia bafuma mu Yeliko. Mpindieu patshiatshia mu Dimue dia 10 ngondo wa Nisana, badi baya batangile mu Yelushalema. Yezu udi ne nzala. Nunku padiye umona mutshi wa mfigi, udi uya mutangilaku. Mutshi au uvuaku mukuame tumuma anyi?
Tudi ku ndekelu kua ngondo muisatu, kadi tshikondo tshivua mfigi ikuama tshivua tshituadija mu ngondo muisambombo. Mabeji akavua matuadije kupatuka wowu kumpala. Ke Yezu kuela meji ne: kuvua mua kuikala tumuma tua kumpala. Kadi kakasangana kamuma nansha kamue to. Mabeji avua mafile tshimuenekelu tshia dishima. Ke Yezu kuamba ne: “Muntu kadi kabidi tumuma tuebe nansha.” (Mâko 11:14) Diakamue mutshi wakatuadija kuuma, mmumue ne: diumvuija dia tshivuabu ne bua kulonga dituku divua dilonda mu dinda.
Katupa kakese pashishe, Yezu ne bayidi bende bakafika mu Yelushalema. Wakaya ku ntempelo ukavuaye mutangile dituku dishale mu mapingaja. Bua musangu eu udi wenza bualu bunene kupita kutangila tshianana, udi wenza kabidi malu a muomumue ne avuaye muenze kukadi bidimu bisatu kumpala mu Pasaka wa mu 30 B.B. (Yone 2:14-16) Musangu eu Yezu udi wipata “bantu bavua basumbisha ne basumba bintu mu ntempelo.” Wakatonkola kabidi “mêsa a bashintudi ba makuta ne bibasa bia bavua basumbisha nyunyi ya nkutshi.” (Mâko 11:15) Kakalekela muntu nansha umue wambula bintu bua kuya nabi mu tshimenga tshikuabu ukosoluela mu lubanza lua ntempelo to.
Bua tshinyi Yezu wakangata dipangadika dinene edi bua bantu bavua bashintula makuta ne bavua bapanyisha nyama ku ntempelo? Udi wamba ne: “Ki mbafunde ne: ‘Nebabikile nzubu wanyi ne: nzubu wa disambila bua bantu ba bisamba bionso anyi’? Kadi nuenu nudi bamuvuije tshisokomenu tshia banyengianganyi ba bintu.” (Mâko 11:17) Uvua mubikile bantu aba ne: banyengianganyi ba bintu bualu bavua balomba bantu bavua bakeba kusumba nyama ya kulambula makuta a bungi. Yezu wakamona tshivuabu benza etshi bu buivi ne dinyengangana dia bintu.
Bushuwa, bamfumu ba bakuidi, bafundi ne balombodi ba bantu bakumvua malu avua Yezu muenze, ne bakajinga ne muabu muonso bua bamushipe. Kadi bakatuilangana ne lutatu kampanda. Kabavua bamanye tshiakuenza bua kushipa Yezu to, bualu bantu bavua balua bapite bungi bua kumuteleja.
Bena Yuda ne bantu ba bisamba bia bende bavua bitabe ntendelelu wa bena Yuda bavua balue bua Pasaka. Munkatshi muabu muvua bena Greke bavua balue bua kutendelela mu tshibilu etshi. Bantu aba bakatuilangana ne Filipo, pamuapa bakaya kudiye bua muvuaye ne dîna dia mu tshiena Greke, ne bakamuambila bua bamonangane ne Yezu. Filipo uvua mua kuikala welakana bikale dituilangana diabu edi divua dimpe, ke kuyaye kuambila Andele. Bubidi buabu bakambila Yezu bualu abu, pamuapa utshivua ku ntempelo.
Yezu uvua mumanye ne: uvua ne bua kufua mu matuku makese, nunku etshi katshivua tshikondo tshia kuenza malu bua kusankisha bantu tshianana tshianana anyi bua kukeba bua bantu ba bungi bamunange to. Wakandamuna bapostolo babidi aba ne tshilejilu kampanda wamba ne: “Dîba ndikumbane bua Muana wa muntu kutumbishibua. Bulelela, bulelela, ndi nnuambila ne: bikala lutete lua blé kaluyi lumate panshi ne lufue, ludi lushala anu lutete lumue; kadi luolu lufue, dîba adi ludi lukuama mamuma a bungi.”—Yone 12:23, 24.
Lutete lumue lua blé luvua mua kuikala mushinga mukese. Kadi bobu balukune ne luolu “lufue” bu dimiinu, ludi mua kutoloka ne panyima pa matuku ludi mua kukola ne kulua tshikolakola tshikale ne ntete ya bungi. Bia muomumue Yezu ke uvua muntu mupuangane. Bu muvua Yezu mushale ne lulamatu kudi Nzambi too ku lufu luende biakenza bua bantu ba bungi badi ne lungenyi lua muomumue lua kudipangisha malu bapete muoyo wa tshiendelele ku diambuluisha diende. Nunku, Yezu udi wamba ne: “Muntu yonso udi munange muoyo wende bikole udi uwubutula, kadi muntu yonso udi mukine muoyo wende pa buloba ebu neawulame bua muoyo wa tshiendelele.”—Yone 12:25.
Yezu kavua anu uditatshisha bua bualu buende nkayende to, bualu wakamba ne: “Muntu yeye musue kungenzela mudimu, andonde ne muaba undi, ke wikala kabidi muena mudimu wanyi. Muntu yeye musue kungenzela mudimu, Tatu neamuambike bunême.” (Yone 12:26) Edi ndifutu dimpe be! Bantu badi Tatu wambika bunême nebakokeshe pamue ne Kristo mu Bukalenge bua Nzambi.
Bu muvua Yezu mumanye ne: uvua ne bua kukenga bikole ne kufua lufu lubi, wakamba ne: “Ndi ne dipampakana mpindieu, ngambe tshinyi? Tatu, umpandishe ku dîba edi.” Kadi Yezu kavua musue kubenga kukumbaja disua dia Nzambi to. Ke kutungunukaye wamba ne: “Nansha nanku, bua bualu ebu ke bundi mufikile ku dîba edi.” (Yone 12:27) Yezu wakitaba malu onso avua Nzambi mulongolole too ne lufu luende bu mulambu.
-
-
Padi bena Yuda bumvua dîyi dia Nzambi, nebalejaku ditabuja anyi?Yezu udi njila ne bulelela ne muoyo
-
-
NSHAPITA WA 104
Padi bena Yuda bumvua dîyi dia Nzambi, nebalejaku ditabuja anyi?
BANTU BA BUNGI BADI BUMVUA DÎYI DIA NZAMBI
TSHIDI TSHIENZA BUA BALUMBULUISHE BANTU
Ku ntempelo mu Dimue dia 10 ngondo wa Nisana, Yezu udi wakula bua lufu luende lukadi lusemene. Bu mudiye mumanye muikala bualu ebu mua kulenga lumu lua Nzambi, udi wamba ne: “Tatu, utumbishe dîna diebe.” Dîyi dikole diakumvuika mu diulu diandamuna ne: “Ndi muditumbishe, nenditumbishe kabidi.”—Yone 12:27, 28.
Biakapitshila bantu bavua muaba au. Bamue bavua bela meji ne: bavua bumvue dikubakuba. Bakuabu bakamba ne: “Muanjelu mmuakule nende.” (Yone 12:29) Kadi Yehowa ke uvuabu bumvue wakula. Eu ki mmusangu wa kumpala uvua bantu bumvue Nzambi wakula bua Yezu to.
Bidimu bisatu ne tshitupa kumpala, pavua Yezu mutambule, Yone mubatiji wakumvua Nzambi wakula bua Yezu wamba ne: “Eu udi Muananyi, munanga, undi muanyishe.” Pashishe, panyima pa Pasaka wa mu 32 B.B., Yezu wakandamuka kumpala kua Yakobo, Yone ne Petelo. Bantu basatu abu bakumvua Nzambi wamba ne: “Eu udi Muananyi, munanga, undi muanyishe. Mutelejayi.” (Matayi 3:17; 17:5) Kadi mpindieu, bua musangu eu muisatu, Yehowa udi wakula mu mushindu wa bantu ba bungi kumvuabu.
Yezu wakamba ne: “Dîyi edi ndiumvuike, ki mbuanyi meme, kadi mbuenu nuenu.” (Yone 12:30) Etshi tshivua tshijadiki tshia ne: bushuwa eu uvua Muana wa Nzambi ne Masiya uvuabu balaye.
Bualu bukuabu, bu muvua Yezu mushale ne lulamatu mu nsombelu wende yonso, bualu ebu buakaleja nsombelu uvua bantu ne bua kuikala nende, ne buakajadika ne: Satana Diabolo mukokeshi wa buloba ebu mmukumbanyine lufu. Yezu udi wamba ne: “Mpindieu badi balumbuluisha ba pa buloba ebu; mpindieu mukokeshi wa buloba ebu neipatshibue.” Pamutu pa lufu lua Yezu luvua luenda lusemena kuikala ditshimunyibua, luvua ditshimuna. Mmushindu kayi? Udi umvuija ne: “Kadi meme, biambandishabu kuulu pa buloba, nenkoke bantu ba mishindu yonso kundi.” (Yone 12:31, 32) Ku diambuluisha dia lufu luende pa mutshi, Yezu neakoke bantu bakuabu kudiye, ubunzuluila njila wa muoyo wa kashidi.
Bua mêyi a Yezu a ne: “biambandishabu kuulu,” musumba wa bantu wakamba ne: “Tuvua bumvue mu Mikenji ne: Kristo udi ushala kashidi. Mmunyi muudi wamba ne: Muana wa muntu udi ne bua kubandishibua kuulu? Muana wa muntu eu nnganyi?” (Yone 12:34) Nansha muvuaku bijadiki bionso ebi, kusakidila ne dîyi dia Nzambi divuabu bumvue, ba bungi ba kudibu kabakitaba Yezu bu Muana mulelela wa muntu ne bu Masiya uvuabu balaye to.
Anu bu mukavua Yezu muenze kumpala, udi udiamba mudiye “butoke.” (Yone 8:12; 9:5) Udi ukankamija musumba wa bantu ne: “Butoke nebuikale kabidi munkatshi muenu bua tshitupa tshîpi. Endayi panutshidi ne butoke, bua mîdima kayinupitshi bukole . . . Panutshidi ne butoke, lejayi ditabuja mu butoke, bua nulue bana ba butoke.” (Yone 12:35, 36) Pashishe Yezu wakumbuka, bualu kavua ne bua kufua mu dituku dia 10 dia ngondo wa Nisana to. Uvua ne bua ‘kubandishibua kuulu,’ mmumue ne: bamupopela ku mutshi mu Pasaka wa dia 14 ngondo wa Nisana.—Galatiya 3:13.
Patudi tutangila mudimu wa Yezu wonso wa diyisha, bidi bimueneka patoke ne: dîyi dia buprofete divua dikumbane pavua bena Yuda babenge bua kumuitabuja. Yeshaya ukavua mumanyishe ne: bavua ne bua kufofomija mêsu a bantu ne kupapisha mioyo yabu bua kabakudimuki bua kuondopibua. (Yeshaya 6:10; Yone 12:40) Bushuwa, bena Yuda ba bungi bakabenga ne mutu mukole tshijadiki tshia ne: Yezu uvua Mubapikudi uvuabu balaye, ne njila wa ku muoyo.
Nikodemo, Jozefe wa ku Alimataya ne bamfumu ba bungi bakuabu ‘bakitabuja bushuwa’ Yezu. Kadi nebenzaku malu ne ditabuja anyi? Peshi nebapingane tshianyima batshina bua kabalu kubipata mu nsunagoga anyi bualu bavua “banange butumbi bua kudi bantu”?—Yone 12:42, 43.
Yezu nkayende wakumvuija tshidi kumuitabuja kumvuija wamba ne: “Muntu yonso udi ungitabuja kena ungitabuja anu meme to, kadi udi witabuja kabidi uvua muntume; ne muntu yonso udi ummona meme udi umona kabidi Yeye uvua muntume.” Bulelela buvua Nzambi muambile Yezu bua kulongesha ne buvua Yezu mutungunuke ne kumanyisha budi ne mushinga, nunku biakamufikisha ku diamba ne: “Muntu yonso udi umbenga ne kayi witaba mêyi anyi, udi ne eu wamulumbuluisha. Dîyi dindi muambe ke diamulumbuluisha dituku dia ku nshikidilu.”—Yone 12:44, 45, 48.
Pashishe Yezu wakajikija wamba ne: “Tshiena mudiakuile mu meme nkayanyi to, kadi Tatu uvua muntume yeye muine ke udi mumpeshe mukenji wa tshia kuamba ne tshia kuakula. Ndi mumanye ne: mukenji wende udi umvuija muoyo wa tshiendelele.” (Yone 12:49, 50) Yezu uvua mumanye ne: mu katupa kakese uvua ne bua kupongolola mashi a muoyo wende bu mulambu bua bantu badi baleja ditabuja kudiye.—Lomo 5:8, 9.
-