TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w23 ngondo 2 dib. 26-30
  • Ngakamona muvua bena lulamatu batanta

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Ngakamona muvua bena lulamatu batanta
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2023
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • IRLANDE DU NORD: “DITUNGA DIA BINGOMA BIA MBUTULA NE MASASHI”
  • SIERRA LEONE: BANA BETU BAVUA NE LULAMATU NANSHA MUVUABU BAPELE
  • NIGERIA: DILONGA BILELE BIPIABIPIA
  • KENYA: BANA BETU BAVUA NANYI LUTULU
  • ÉTATS-UNIS: BANA BETU BAVUA NE LULAMATU NANSHA MUVUABU BABANJI
  • “Bantu badi bakuteleja” nebapandishibue
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2019
  • Mudimu wa kuvuija bantu bayidi mmulengeje nsombelu wanyi
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2007
  • Tshintu tshitambe buimpe tshia kuenza ne muoyo wanyi
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1995
  • Patudi tuenza tshidi Yehowa utulomba, tudi tupeta mabenesha
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2017
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2023
w23 ngondo 2 dib. 26-30
Robert Landis.

MALU A MU NSOMBELU

Ngakamona muvua bena lulamatu batanta

MALONDA KUDI ROBERT LANDIS

PAMUAPA udi uvuluka malu anuvua nuyukila avua ne mushinga wa bungi kuudi. Meme ndi mvuluka bualu bumue butuvua bayukile ne mulunda wanyi mukuabu patuvua tuota mudilu mu ditunga dia Kenya kukadi mpindieu bidimu 50. Bu mutuvua benze luendu lua ngondo ya bungi mubidi wetu ukavua mufiike ne mupape; tuvua tuenda tuyukila bua filme wa malu a ntendelelu ne mulunda wanyi kungambilaye ne: “Kabena bambamu tshitu Bible ulongesha to.”

Ngakamuseka bualu tshivua mumanye ne: uvua pende utendelela to. Ke meme kumuebeja ne: “Mmalu kayi a mu Bible audi mumanye?” Kakangandamuna diakamue to. Kadi wakalua kungambila ne: mamuende uvua Ntemu wa Yehowa. Uvua mulongele malu ndambu kudiye. Ngakamuela mutoyi bua andondele malu a bungi bu mumvua musue kuamanya.

Tuakayukila nende too ne mundankulu. Wakangambila mudi Bible uleja ne: Satana ke udi ukokesha buloba. (Yone 14:30) Pamuapa wewe udi mumanye bualu abu katshia ku buana, kadi buvua buenyi kundi ne buvua bunkemesha. Nkavua anu mumvue ne: Nzambi muimpe ne muakane ke uvua ukokesha buloba. Kadi bua mianda inkavua mumone, kabivua ne mutu to. Nansha mumvua ne bidimu 26 nkavua mumone malu a bungi avua ansamisha mutu.

Tatu uvua wendesha ndeke ya mvita ya mu États-Unis. Bu mumvua mupuekele mvua mumanye bimpe ne: mvita ya bingoma binene bia mbutula ivua mua kuenzeka; basalayi bavua mua kubitayisha dîba dionso divuabu basue. Mvita yakenzeka mu ditunga dia Vietnam tshikondo tshimvua mu iniversite mu Californie. Meme kubuela mu dingumba dia balongi bavua bakeba mashintuluka. Bampulushi bavua batuipata ne boyo, tuvua tunyema, tupuyakana ne lutatu ne katuyi tumona bimpe bua muishi wa tubulubulu tuvuabu batayisha. Tshivua tshikondo tshia tshimvundu ne buntomboji bua bungi. Bavua bashipa bena tshididi, kuvua bantu bavua batombokela bukalenge, ne bakebesha bimvundu. Muntu yonso uvua ne lungenyi lua tshia kuenza. Kabavua bamanye tshia kuenza to.

Robert musomba pa moto wende uleja karte ka miaba idiye.

Kumbukila mu Londres too mu Afrike wa munkatshi

Mu 1970 ngakapeta mudimu uvua umpetesha makuta a bungi lua ku nord ku muelelu kua Alaska. Pashishe ngakaya mu Londres, meme kusumba moto, kuya lua ku sud tshiyi mumanye kumvua nya to. Panyima pa ngondo ya bungi meme kufika mu Afrike. Pamvua mu njila mvua nsambakena ne bantu bavua bajinga kumbuka pabu bua ntatu ivuabu nayi.

Nunku malu amvua mumone ne mumvue akamfikisha ku diumvua bimpe dilongesha dia ne: Satana ke uvua ulombola buloba ebu. Ngakajinga kumanya tshivua Nzambi wenza padi eku Satana ulombola buloba.

Mu ngondo yakalonda ngakapeta diandamuna. Mu kupita kua matuku ngakafika ku dimanya kabidi balume ne bakaji ba bungi bavua balamate Nzambi umuepele mulelela mu nsombelu ya mishindu ne mishindu. Mvua mubanange bikole.

IRLANDE DU NORD: “DITUNGA DIA BINGOMA BIA MBUTULA NE MASASHI”

Pangakapingana mu Londres ngakapetangana ne mulunda wa mamu, yeye kumpesha Bible. Panyima pa matuku pangakaya mu Amsterdam mu Pays-Bas, muanetu mukuabu wa balume wakammona mbala Bible mu njila muvua butoke bua nzembu, kundongeshaye malu a bungi. Pashishe ngakaya mu Dublin mu Irlande meme kupetamu Betele wa Bantemu ba Yehowa. Ngakakokola ku tshiibi. Ke muaba umvua mutuilangane ne muanetu Arthur Matthews uvua ne meji ne dimanya dia bungi. Meme kumulomba bua andongeshe Bible, yeye kuitaba.

Ngakadifila mu dilonga bikole, mvua mbala mikanda mishilashilangane ya Bantemu ne tshisumi tshia bungi. Kadi mvua mbala kabidi Bible. Bivua binsankisha be! Mu bisangilu mvua mmona ne: nansha bana batekete bavua bamanye mandamuna a nkonko idi bamanyi ba mukanda badiele munkatshi mua bidimu nkama ya bungi, bu mudi: ‘Bua tshinyi kudi malu mabi? Nzambi nnganyi? Ntshinyi tshidi tshienzekela muntu padiye ufua?’ Mvua nsomba anu ne Bantemu. Bivua bipepele bualu tshivua mumanye muntu mukuabu mu ditunga dijima adi to. Bakamfikisha ku dinanga Yehowa ne kuenza disua diende.

Meme ne Nigel ne Denis

Ngakabatijibua mu 1972. Tshidimu tshimue pashishe meme kulua mpanda-njila ne kuya kuambuluisha mu kasumbu kavua mu Newry mu Irlande du Nord. Mvua mfutshila nzubu uvua ku luseke lua mukuna wa dibue. Kuvua ngombe mu budimi buvua pabuipi apu, mvua ngambulula miyuki yanyi kumpala kuayi. Ivua imueneka inteleja ne ntema yonso pavuayi yenda idiululula bikavuayi midie. Kayivua mua kumbela to, kadi ivua ingambuluisha bua kumanya mua kutangila bantu pamvua ngela miyuki. Bakanteka mpanda-njila wa pa buende mu 1974, meme kupetangana ne Nigel Pitt wakalua mulunda wanyi matuku anyi onso a muoyo.

Tshikondo atshi kuvua ndululu ya bungi mu Irlande du Nord. Bamue bakinyika Irlande du Nord ne: “ditunga dia bingoma bia mbutula ne masashi.” Kuvua mvita ivua yenzeka mu njila, bantu bavua babundangana, bashipangana ne bosha mashinyi. Bilumbu bivua anu bia malu a tshididi ne a ntendelelu. Kadi bena Mishonyi ne bena Katolike bavua bamanye ne: Bantemu kabatu babuelakana mu malu a tshididi to, ke bualu kayi tuvua tuyisha badilekelele kakuyi tshia kutshina nansha. Pa tshibidilu bantu batuvua tuyisha bavua bamanye miaba ne dîba divua malu a tshikisu enzeka, ne bavua batudimuija bua tumone mua kuepuka njiwu.

Nansha nanku kuvua nsombelu ivua ikebesha njiwu. Dituku dikuabu meme ne Denis Carrigan uvua pende mpanda-njila tuvua tuyisha mu tshimenga tshia pabuipi muvua kamuyi Bantemu ne mutukavua baye anu musangu umue. Mamu mukuabu wakatuamba mutuvua basalayi ba mu Grande-Bretagne bavua balue kutentekela muaba au, pamuapa bua mutuvua katuyi tuakula tshiena Irlande bimpe. Bivuaye wamba abi biakatupetesha buôwa. Bualu muntu uvua ulamakana ne basalayi bavua mua kumushipa anyi kumuasa mu binu. Patuvua bimane pambelu nkayetu bapuwe bindile bise, tuetu kumona mashinyi imana ku restoran muaba uvua mamu au mutuambe. Kupatukaye pambelu utuadija kuyukila ne bantu babidi bavua mu mashinyi utufunkuna ne luya luonso. Bantu abu kuluabu ne mashinyi abu bitekete bitekete kutudi kutuelabu imue nkonko ya dîba ditu mashinyi alua. Pakeyeka mashinyi bobu kuyukila ne muendeshi. Katuvua tumvua bivuabu bamba to. Kakuvua kuanji kufika bantu bakuabu bavua mua kubuelamu, ke tuetu kuela meji ne: bavua bapetangana bua kuya netu pambelu pa tshimenga bua kutuenzela bibi. Kadi kabiakenzeka nanku to. Patuakatuluka mu mashinyi ngakebeja muendeshi au ne: “Bantu abu bavua bamba tshinyi bua bualu buetu?” Yeye kuamba ne: “Kanusamishi mutu to, ndi munumanye bimpe, nkadi mubambile. Kakuena bualu bubi buanufikila to.”

Robert ne Pauline dituku didibu baselangane.

Dituku dituvua baselangane mu ngondo 3 wa 1977

Mu mpungilu wa distrikea uvua muenzeke mu Dublin mu 1976, ngakamanyangana ne Pauline Lomax mpanda-njila wa pa buende uvua ufumina mu Angleterre. Uvua ne lulamatu, budipuekeshi, ne uvua munange malu mimpe. Yeye ne muakunyende Ray bavua bamanye bulelela katshia ku buana buabu. Tshidimu tshimue pashishe tuakaselangana ne Pauline, tuetu kutungunuka ne mudimu wetu wa bumpanda-njila bua pa buabu mu Ballymena mu Irlande du Nord.

Tshikondo kampanda tuvua mu mudimu wa butangidi bua tshijengu, tuambuluisha bana betu mu tshimenga tshia Belfast, Londonderry, ne miaba mikuabu ivua ne njiwu. Ditabuja dia bena Kristo netu diakatukankamija bua kumona mukavuabu balekele kansungansunga, lukinu ne malongesha a bitendelelu akavua mele miji bikole munda muabu bua kuenzela Yehowa mudimu. Bushuwa Yehowa uvua mubabeneshe ne mubakube!

Tuvua benze bidimu 10 mu Irlande. Pashishe mu 1981 bakatubikila mu Kalasa ka Gilada ka 72. Patuakajikija kalasa aku, bakatutuma mu ditunga dia Sierra Leone mu Afrike wa ku Ouest.

SIERRA LEONE: BANA BETU BAVUA NE LULAMATU NANSHA MUVUABU BAPELE

Tuvua basombele mu nzubu wa bamisionere ne bana betu bakuabu 11 ba malu mimpe. Tuvua tulambila mu tshikuku tshimue, tuvua ne nkumba isatu, biowedi bibidi, telefone umue, mashinyi a kusukuila bilamba amuepele, ne makuabu a kumisha nawu bilamba. Nzembu ivua itamba kuya bikole. Mpuku ivua itambakanangana kuulu kua musaka wa nzubu, ne nyoka ya kobra ivua ibuela payi mu nzubu amu.

Robert ne bantu bakuabu bikale ne mioto yabu basabuka mâyi bimane pa mabaya.

Tusabuka musulu tuya mu mpungilu mu Guinée

Nansha muvuaku nsombelu mukole, tuvua tuyisha ne disanka. Bantu bavua banemeka Bible ne bateleja ne ntema nyonso. Ba bungi bavua balonga Bible ne bitaba bulelela. Bantu ba muaba au bavua bambikila ne: “Tatu Robert.” Babikila Pauline pende ne: “Mamu Robert.” Kadi panyima pa tshikondo kampanda patuakaya ku Betele, mvua ngenza mudimu mêba a bungi tshitshiyi nyisha bikole to. Bantu kutuadijabu kubikila Pauline ne: “Mamu Pauline.” Bambikila meme ne: “Tatu Pauline.” Pauline uvua munange bikole pavuabu batubikila nanku!

Robert ne Pauline bimana ku mashinyi abu.

Tufuma ku diyisha mu Sierra Leone

Bena Kristo ba bungi bavua bapele, kadi Yehowa uvua anu ubakumbajila majinga abu, imue misangu wenza nanku mu mushindu wa dikema. (Mat. 6:33) Tshilejilu ndi mvuluka muanetu wa bakaji mukuabu uvua anu ne tukuta tukese bua kusumba biakudia bia dituku dimue buende yeye ne bana bende, kadi wakaapesha muanetu wa balume uvua usama kayi ne makuta a kusumba buanga bua malaria to. Kadi panyima pa mêba, mamu mukuabu wakalua kudi muanetu wa bakaji au kumupeshaye makuta bua amuakaje nsuki. Kuvua nsombelu ya bungi ivua mifuanangane ne au.

NIGERIA: DILONGA BILELE BIPIABIPIA

Tuvua benze bidimu tshitema mu Sierra Leone. Bobu kulua kututuma ku Betele wa mu Nigeria. Betele au uvua munene bikole. Mvua ngenza mudimu wa buena umvua ngenza pamvua mu Sierra Leone, kadi Pauline yeye bavua bamupeshe mudimu mukuabu ne bivua lutatu kudiye. Kumpala uvua wenza mêba 130 ngondo yonso mu mudimu wa buambi, ne balongi bende ba Bible bavua baya kumpala. Kadi bakalua kumupesha mudimu wa kutela bilamba bia bana betu ne ubalongoluela bivua binyanguke. Wakenza tshikondo kampanda bua yeye kuibidilangana ne mudimu au; nansha nanku bana betu bavua banyisha bikole mudimu uvuaye wenza, ke yeye kudifila ne muende muonso bua kuikala kukankamija bena Kristo nende ba ku Betele.

Bilele bia mu Nigeria bivua bienyi kutudi, ne tuvua ne bia bungi bia kulonga. Dimue dituku muanetu wa balume mukuabu wakalua bua kundeja muanetu wa bakaji uvuabu bafuma ku dibikila ku Betele. Pangakolola tshianza bua kumuela muoyo, yeye kuinama ku makasa anyi. Biakankemesha bikole! Meme kuvuluka diakamue tshidi Bienzendi 10:25, 26 ne Buakabuluibua 19:10 wamba. Ngakadiambila ne: ‘Bikengela mmuambile bua kenji nanku anyi?’ Kadi meme kujingulula ne: bakavua bamubikile ku Betele ne uvua mumanye tshitu Bible ulongesha.

Ngakumvua bibi bia dikema nansha mutuvua batungunuke ne kuyukila, ke meme kukebulula malu ndambu. Meme kumona ne: muanetu wa bakaji au uvua mungele muoyo bilondeshile bilele bia kuabu bitshivuabu balonda mu bitupa bikuabu bia mu Nigéria. Bantu balume bavua binaminangana pabu nanku mu bobu. Tshivua mushindu wa kulejangana kanemu, katshivua mushindu wa kutendelelangana to; kudi bilejilu bia nanku mu Bible. (1 Sam. 24:8) Ngakumvua disanka bua mumvua tshiyi muambe muanetu au bualu buvua mua kumunyingalaja mu dipanga.

Tuakatuilangana ne bena mu Nigéria ba bungi bakavua baleje lulamatu lua dikema mu kupita kua bidimu. Tshilejilu, Isaiah Adagbonab uvua mulonge bulelela patshivuaye mupuekele, kadi bakalua kumukuata ne disama dia nsudi. Bakamutuma mu musoko wa bantu bavua ne nsudi, muvuaye nkayende Ntemu. Nansha muvuaku buluishi wakambuluisha bena nsudi bapite pa 30 bua kumanya bulelela ne kuenzabu tshisumbu mu musoko au.

KENYA: BANA BETU BAVUA NANYI LUTULU

Meme ne muana wa tshiboko mu Kenya

Mu 1996 bakatutuma kabidi ku Betele wa mu Kenya. Tshivua musangu wanyi wa kumpala wa kupingana mu ditunga adi katshia ku dîba dimvua muye kuendakanamu anu munkavua muleje ku ntuadijilu. Tuvua basombele ku Betele. Mu lupangu lua Betele amu muvua nsoko ya bungi. Ivua ilonda bana betu ba bakaji bavua ne bimuma bua kubiangata. Dituku dikuabu muanetu wa bakaji uvua mushiye dididishi dia ku nzubu wende dikangula. Pakalukilaye wakasangana nsoko mipite bungi itunka ne biakudia bivuayi mipete mu nzubu amu. Wakapatuka pambelu lubilu wenda wela mbila. Nsoko ayi yakashiya muadi kudielayi lubilu pa dididishi.

Meme ne Pauline tuakabuela mu tshisumbu tshia Swahili. Matuku makese pashishe bakampesha mudimu wa dilombola dilonga dia mukanda (ditukadi tubikila lelu ne: dilonga dia Bible dia tshisumbu). Mvua ngakula ne bilema anu bu muana mutekete. Mvua ndilongolola kumpala kua dîba bua mmone mua kubala nkonko. Kadi pavua bana betu bandamuna basakidila nansha mêyi makese ku bivua bifunda, tshivua ngumvua tshintu to. Bivua lutatu lua dikema! Mvua ngumvua bibi be bua bana betu. Biakankemesha bua muvuabu bangenzela malu ne lutulu ne budipuekeshi, banganyishila bua kulombola tshisangilu.

ÉTATS-UNIS: BANA BETU BAVUA NE LULAMATU NANSHA MUVUABU BABANJI

Katuvua benze tshidimu tshijima mu Kenya to. Mu 1997 bakatubikila ku Betele wa ku Brooklyn mu New York. Tukavua mpindieu mu ditunga muvua bantu ne bintu bia bungi bia ku mubidi, kadi dikale ne yadi ntatu. (Nsu. 30:8, 9) Nansha muvua bana betu ne bintu bia bungi bavua ne ditabuja dikole. Bana betu bavua bafila dîba diabu ne bintu biabu bua kutua mudimu muimpe wa bulongolodi bua Yehowa mpanda, pamutu pa kudivuija anu babanji.

Nunku mu kupita kua bidimu tuakamona muvua Bantemu netu ne lulamatu mu nsombelu mishilashilangane. Mu Irlande bana betu bavua ne lulamatu nansha muvuaku mvita. Mu Afrike bana betu bavua ne lulamatu nansha muvuabu bapele ne kabayi pabuipi ne Bantemu nabu. Mu États-Unis, bana betu bavua ne lulamatu nansha muvuabu babanji. Bidi bisankisha Yehowa bikole padiye umona bantu bamunanga mu nsombelu ya mishindu yonso!

Meme ne Pauline ku Betele ku Warwick

Bidimu mbipite “lubilu lupite lua mundongo wa muluki wa bilamba.” (Yobo 7:6) Mpindieu tukadi tuenza mudimu ku biro bietu binene bia buloba bujima ku Warwick mu New York, tudi ne disanka dia kutungunuka ne kuenza mudimu pamue ne bantu badi banangangane bushuwa. Tudi tusanka ne bitudi nabi ne tudi ne disanka diyila ne panshi dia kuenza tshionso tshitudi mua kuenza bua kutua Mukalenge Yezu Kristo mpanda bualu ukadi pa kufuta bena lulamatu bungi kabuyi kubala mu katupa kîpi emu.​—Mat. 25:34.

a Kumpala bavua babikila mpungilu ya rejon ne: mpungilu ya distrike.

b Malu a mu nsombelu wa Isaiah Adagbona adi mu Tshibumba tshia Nsentedi tshia 1/4/1998, dib. 22-27. Wakafua mu 2010.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu