TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w19 ngondo wa 12 dib. 8-13
  • Yehowa mmulongolole bua upete budikadidi

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Yehowa mmulongolole bua upete budikadidi
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2019
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • YEZU WAKAMANYISHA DILEKEDIBUA
  • BANTU BA KUMPALA BAVUA BAPETE BUDIKADIDI
  • BANTU BAKUABU BAPITE BUNGI BADI BAPETA BUDIKADIDI
  • Nkonko ya babadi
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2004
  • Tshidimu tshia budikadidi, ne budikadidi bua matuku atshilualua
    Mabeji a tshisangilu tshia Nsombelu ne mudimu wetu wa buena Kristo—2021
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2019
w19 ngondo wa 12 dib. 8-13

TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 50

Yehowa mmulongolole bua upete budikadidi

“Nudi ne bua . . . kumanyisha budikadidi mu buloba kudi bantu bonso badi basombamu.”​—LEW. 25:10.

MUSAMBU WA 22 Bukalenge bukadi bukokesha! Mbimpe bulue!

KADIOSHAa

1-2. a) Mbibilu kayi bia pa buabi bitubu benza mu amue matunga? (Tangila kazubu ka “Tshidimu tshia budikadidi tshivua tshidimu kayi?”) b) Mbualu kayi buvua Yezu muakuile mu Luka 4:16-18?

MU AMUE matunga, batu benza bibilu bia pa buabi padi bakalenge ba matunga au bakumbaja bidimu 50 mu bukalenge. Bibilu ebi bidi mua kuenza dituku dimue anyi lumingu lujima peshi mene kupita apu, kadi bitu bilua anu kujika, ne masanka atu bantu nawu tshikondo atshi kaatu anenga to, atu aya kuabu.

2 Netukonkonone bualu kampanda budi buenze bu tshibilu; buobu mbupite bibilu bitudi batele ebi, bupite too ne Tshidimu tshia budikadidi anyi tshibilu tshivua tshienza tshidimu tshijima tshivuabu bamanyisha mu Isalele wa kale tshidimu tshionso tshia 50. Tshivua tshipetesha bena Isalele bavua batshisekelela budikadidi. Bua tshinyi tshibilu atshi tshidi ne mushinga kutudi lelu? Bualu tshidi tshituvuluija bualu kampanda bua dikema budi Yehowa mutulongoluele. Bualu ebu nebutupeteshe budikadidi bua tshiendelele; tudi mua kubupeta nansha lelu. Yezu wakakula bua budikadidi ebu.​—Bala Luka 4:16-18.

Tshidimu tshia budikadidi tshivua tshidimu kayi?

Yehowa wakambila bena Isalele bua bikale basekelela tshibilu tshia pa buatshi tshidimu tshionso tshia 50. Bavua batshibikila ne: Tshidimu tshia budikadidi. Bena Isalele bavua ne bua kubala bidimu 6 kutuadijila ku dibuela diabu dia mu Buloba bulaya; mu bidimu abi, bavua bakuna bintu mu buloba, badima, ne bapola bia pa madimi. Tshidimu tshia 7 tshivua ne bua kuikala tshia nsabatu. Mu tshidimu atshi, kabavua bakuna bintu anyi basonza bia pa madimi to. Bavua ne bua kubala bikondo 7, tshikondo tshionso tshikale ne bidimu 7 (mmumue ne: bidimu 7 misangu 7 = 49). Tshidimu tshivua tshilonda, tuambe ne: tshia 50, tshivua tshilua Tshidimu tshia budikadidi. Patudi tubala bidimu kubangila ku dîba divua bena Isalele babuele mu Buloba bulaya, tudi tumona ne: tshidimu tshiabu tshia budikadidi tshia kumpala tshiakatuadija mu ngondo wa Tishri mu 1424 kumpala kua Yezu.​—Lew. 25:2-4, 8-10.

Bantu bavua bapika bamane kulekeledibua mu Tshidimu tshia budikadidi, bena mu mêku abu balua babakidila lubilu

Mu Tshidimu tshia budikadidi mu Isalele, bantu bavua basanka pavua bantu bavua ku bupika bapingana mu mêku abu ne mu maloba abu (Tangila tshikoso 3)b

3. Bilondeshile Lewitiki 25:8-12, leja muvua Tshidimu tshia budikadidi tshiambuluisha bena Isalele.

3 Bua tuetu kumvua bimpe tshivua Yezu musue kuamba pavuaye muakule bua budikadidi, tuanji kukonkonona Tshidimu tshia budikadidi tshivua Nzambi muluongoluele tshisamba tshiende tshia kale. Yehowa wakambila bena Isalele ne: “Nudi ne bua kujidila tshidimu tshia 50 ne kumanyisha budikadidi mu buloba kudi bantu bonso badi basombamu. Netshilue Tshidimu tshia budikadidi kunudi, ne yonso wa kunudi neapingane mu buloba buende ne yonso wa kunudi neapingane mu dîku diabu.” (Bala Lewitiki 25:8-12.) Mu tshiena-bualu tshishale, tuvua bamone muvua Nsabatu wa ku lumingu wambuluisha bena Isalele. Kadi mmunyi muvua Tshidimu tshia budikadidi tshiambuluisha bena Isalele? Tshilejilu, pavua muena Isalele kampanda ubuela dibanza kayi ne mushindu mukuabu wa kudifuta, uvua upanyisha buloba buende bua kufuta dibanza adi. Mu tshidimu tshia budikadidi, bavua bamupingajilabu. Dîba adi, uvua mua ‘kupingana mu buloba buende’ ne ditekemena dia ne: bana bende nebapiane buloba abu. Ku luseke lukuabu, pavua muntu ne dibanza dinene, uvua upana muanende mu bupika anyi udipana nansha yeye bua kufuta dibanza adi. Mu Tshidimu tshia budikadidi, muntu uvua mu bupika uvua ne bua ‘kupingana mu dîku diabu.’ Nanku kakuvua muntu uvua ushala mu bupika kashidi kayi ditekemena to! Aa si mmeji mimpe a dikema avua Yehowa mubelele!

4-5. Bua tshinyi Tshidimu tshia budikadidi tshia bena Isalele tshidi ne mushinga kutudi lelu?

4 Tshidimu tshia budikadidi tshivua tshiambuluisha kabidi bena Isalele ku tshinyi? Yehowa wakumvuija wamba ne: “Muntu nansha umue wa munkatshi muebe kena ne bua kulua mupele, bualu Yehowa neakubeneshe kakuyi mpata mu buloba budi Yehowa Nzambi webe ukupesha bua buikale bumpianyi buebe.” (Dut. 15:4) Bualu ebu mbushilangane bikole ne tshidi tshienzeka lelu. Bantu babanji badi anu benda bapeta bubanji bua bungi, kadi bapele bobu badi anu benda bakenga kabidi bikole!

5 Tuetu bena Kristo katuena muinshi mua Mikenji ya Mose to, mmumue ne: dilekelela bapika, dilekeleelangana mabanza, ne dipingaja bantu ku maloba abu bivua bienzeka mu Tshidimu tshia budikadidi kabiena bitutangila to. (Lomo 7:4; 10:4; Ef. 2:15) Nansha nanku, Tshidimu tshia budikadidi tshidi ne mushinga kutudi lelu. Bua tshinyi? Bualu tudi mua kupeta budikadidi anyi budishikaminyi budi butuvuluija tshivua Yehowa mulongoluele bena Isalele.

YEZU WAKAMANYISHA DILEKEDIBUA

6. Bidi bikengela bua bantu bapikudibue ku tshinyi?

6 Tuetu bonso tudi tujinga bua batupikule bualu tudi ku bupika bua mpekatu bubi butambe. Bu mutudi bena mpekatu, tudi tukulakaja, tusama, ne tufua. Ba bungi ba kutudi batu badimuena bualu ebu patubu baditangila mu lumuenu anyi baya ku buanga bua babondope. Tutu kabidi tutekeshibua mu mikolo patutu tuenza mpekatu. Mupostolo Paulo wakamba muvua mukenji kampanda mumukuate uya nende ‘mutangile ku mukenji wa mpekatu uvua mu mubidi wende.’ Wakamba kabidi ne: “Meme muena dikenga! Nnganyi wansungila ku mubidi udi uya nanyi ku lufu elu?”​—Lomo 7:23, 24.

7. Ntshinyi tshikavua Yeshaya muambe bua budikadidi?

7 Bia diakalenga, Nzambi ukadi mulongolole mushindu wa kutupikula anyi kutusungila ku mpekatu. Yezu ke muntu watupetesha budikadidi abu. Mu bidimu bia 700 kumpala kua Yezu, muprofete Yeshaya wakamanyisha dilekedibua dinene divua ne bua kulua kuenzeka. Dilekedibua adi divua ne bua kuenzela bantu malu a bungi kupita avua enzeka mu Tshidimu tshia budikadidi tshia bena Isalele. Wakafunda ne: “Nyuma wa Mukalenge Mutambe Bunene Yehowa udi pambidi panyi, bualu Yehowa uvua mungele manyi bua kuambila bena bupuekele lumu luimpe. Uvua muntume bua kusuika mputa ya badi ne muoyo musunsuke, bua kumanyisha dilekedibua kudi badibu bakuate.” (Yesh. 61:1) Mêyi a buprofete aa adi atangila nganyi?

8. Mêyi a buprofete a Yeshaya adi akula bua dilekedibua adi atangila nganyi?

8 Mêyi a buprofete adi akula bua dilekedibua aa akabanga kukumbana pakavua Yezu mutuadije mudimu wende. Pakabuelaye mu nsunagoga wa kuabu ku Nazaleta, wakabadila bena Yuda bavua badisangishamu mêyi a Yeshaya aa. Yezu wakaleja muvua mêyi adi alonda aa amutangila wamba ne: “Nyuma wa Yehowa udi pambidi panyi, bualu uvua mungele manyi bua kuambila bapele lumu luimpe. Uvua muntume bua kumanyisha dilekedibua kudi badibu bakuate, ne dipetulula dia lumonu kudi bampofu ne bua kupingaja badibu basunsule ne budikadidi, bua kuyisha tshidimu tshidi Yehowa muanyishe.” (Luka 4:16-19) Mmunyi muvua Yezu mukumbaje mêyi a buprofete aa?

BANTU BA KUMPALA BAVUA BAPETE BUDIKADIDI

Yezu ubala muvungu mu nsunagoga wa mu Nazaleta

Yezu wakamanyisha budikadidi mu nsunagoga wa mu Nazaleta (Tangila tshikoso 8-9)

9. Bantu ba bungi ba tshikondo tshia Yezu bavua batekemene budikadidi bua mushindu kayi?

9 Mu bidimu lukama bia kumpala, bantu bakabanga kupeta budikadidi anyi budishikaminyi buvua Yeshaya muambe ne buvua Yezu mubale abu. Yezu wakajadika bualu ebu pakamanyishaye ne: “Lelu mufundu unudi nufuma ku diumvua eu mmukumbane.” (Luka 4:21) Bantu ba bungi bavua bumvue mêyi avua Yezu mubale aa bavua pamuapa bakeba bua malu a tshididi ashintuluke, bua babasungile ku bukokeshi bua bena Lomo. Meji avuabu bela avua mua kuikala a buena a bantu babidi bavua bambe ne: “Tuvua batekemene ne: muntu au ke uvua ne bua kupikula Isalele.” (Luka 24:13, 21) Kadi tudi bamanye ne: Yezu kavua usaka bayidi bende bua kutombokela bukokeshi bua bena Lomo bavua babamuenesha kasuba to. Yeye uvua mubalongeshe bua kufuta “Kaisa bintu bia Kaisa.” (Mat. 22:21) Kadi mmushindu kayi uvua Yezu mupeshe bantu budikadidi tshikondo atshi?

10. Bua bantu kupeta budikadidi, Yezu wakabambuluisha bua bumbuke ku tshinyi?

10 Muana wa Nzambi uvua mulue kupetesha bantu budikadidi anyi budishikaminyi mu mishindu ibidi. Wa kumpala, wakambuluisha bantu bua bumbuke ku malongesha mabi a bamfumu ba bitendelelu. Tshikondo atshi, bena Yuda bavua ku bupika bua bilele bia bantu ne malongesha a dishima. (Mat. 5:31-37; 15:1-11) Mu ngumvuilu kampanda, bantu bavua badiamba muvuabu balombodi ba mu nyuma bavua bampofu. Pavuabu babenge Masiya ne butoke bua mu nyuma buvuaye ufila, bakashala mu mîdima ne mu mpekatu. (Yone 9:1, 14-16, 35-41) Yezu wakaleja bena bupuekele mua kupeta budikadidi bua mu nyuma pavuaye ubalongesha malu malelela ne ufila tshilejilu tshimpe.​—Mâko 1:22; 2:23–3:5.

11. Mmushindu kayi muibidi uvua Yezu mupeteshe bantu budikadidi?

11 Mushindu muibidi uvua Yezu mupeteshe bantu budikadidi ngua kupikula bukua bantu ku bupika bua mpekatu udibu bupiane. Ku diambuluisha dia mulambu wa Yezu, Nzambi udi ubuikila mpekatu ya bantu badi baleja ditabuja mu tshia kupikulangana natshi tshidiye mufile ne batshitaba. (Eb. 10:12-18) Yezu wakamba ne: “Muana yeye munupeshe budikadidi, nenuikale bushuwa ne budikadidi.” (Yone 8:36) Bushuwa, abu buvua budikadidi bunene kupita buvua muntu mua kupeta mu Tshidimu tshia budikadidi tshia bena Isalele! Tshilejilu, muntu uvuabu bapesha budikadidi mu Tshidimu tshia budikadidi uvua mua kulua kabidi mupika, ne kamana kamana uvua ulua kufua.

12. Mbanganyi ba kumpala bavua bapete budikadidi buvua Yezu mumanyishe?

12 Mu dituku dia Pentekoste wa mu 33 panyima pa Yezu, Yehowa wakela bapostolo ne balume ne bakaji bakuabu ba lulamatu manyi a nyuma muimpe. Wakabangata bu bana bende bua mu matuku avua alua babishibue ne baye mu diulu bua kukokesha ne Yezu. (Lomo 8:2, 15-17) Bobu ke bantu ba kumpala bavua bapete budikadidi buvua Yezu mumanyishe mu nsunagoga wa mu Nazaleta. Balume ne bakaji abu kabavua kabidi ku bupika bua malongesha a dishima ne bilele bia balombodi ba bitendelelu bena Yuda to. Nzambi uvua ubamona bu bavua kabatshiyi kabidi ku bupika bua mpekatu udi ufikisha ku lufu. Tshidimu tshia budikadidi tshia mu tshimfuanyi tshivua tshibange ne bayidi ba Kristo bela manyi mu 33 panyima pa Yezu netshijike ku ndekelu kua Bukokeshi bua Yezu bua bidimu tshinunu. Dîba adi, nekuikale kukadi kuenzeke malu kayi?

Malu adi atangila Tshidimu tshia budikadidi tshia mu tshimfuanyi

  1. MU TSHIDIMU TSHIA 30: Yezu udi umanyisha dilekedibua mu nsunagoga mu Nazaleta (Luka 4:21)

  2. MU TSHIDIMU TSHIA 33: Tshidimu tshia budikadidi tshidi tshituadija ne diedibua manyi dia bayidi ba Kristo (Lomo 8:2, 15-17)

  3. LELU: Bela manyi badi bapeta masanka a bungi mu Tshidimu tshia budikadidi tshia mu tshimfuanyi

  4. MU BIDIMU TSHINUNU: Mu Bukokeshi bua bidimu tshinunu bua Yezu, bantu nebapikudibue ku mpekatu ne dipanga bupuangane

  5. KU NDEKELU KUA BUKOKESHI BUA KRISTO BUA BIDIMU TSHINUNU: Tshidimu tshia budikadidi tshia mu tshimfuanyi tshidi tshijika, tshimane kupikula bantu ku mpekatu ne ku lufu tshijikije (Lomo 8:21)

BANTU BAKUABU BAPITE BUNGI BADI BAPETA BUDIKADIDI

13-14. Pa kumbusha bela manyi, mbanganyi bakuabu badi mua kupeta budikadidi buvua Yezu mumanyishe?

13 Lelu, bantu bapite bungi menemene ba mu matunga onso badi basue kumanya Nzambi mba mu “mikoko mikuabu.” (Yone 10:16) Bobu ki mbabasungule kudi Nzambi bua kukokesha ne Yezu mu diulu to. Kadi Bible udi wamba ne: badi ne ditekemena dia kuikala ne muoyo wa kashidi pa buloba. Ke diudi pebe nadi anyi?

14 Nansha mpindieu udi wenda upeta amue masanka adi nawu bantu bakokesha mu Bukalenge bua Nzambi bua mu diulu. Wewe muitabuje mulambu wa Yezu, udi mua kulomba Yehowa bua akubuikidile mpekatu. Dîba adi, newikale nende mu malanda mimpe ne newikale ne kondo ka muoyo kimpe kudiye. (Ef. 1:7; Buak. 7:14, 15) Elabi kabidi meji bua masanka audi nawu bua muudi mupikudibue ku malongesha a dishima auvua mulamate bidimu ne bidimu. Yezu wakamba ne: “Nenumanye bulelela, ne bulelela nebunupeshe budikadidi.” (Yone 8:32) Tudi ne disanka dia dikema bua mutudi bapete budikadidi bua nunku!

15. Mbudikadidi ne masanka kayi bitudi batekemene kumpala eku?

15 Kumpala eku, udi mua kupeta budikadidi bupite buudi upeta lelu. Mu katupa kîpi emu, Yezu neabutule bitendelelu bia dishima ne bukokeshi bubi bua bantu ubibutuilamu. Nzambi nealame “musumba munene wa bantu” badi bamuenzela mudimu, pashishe neabanyishile bua kupeta masanka mu mparadizu wa pa buloba. (Buak. 7:9, 14) Bantu ba bungi menemene nebabishibue ne nebapete mushindu wa kupikudibua ku malu onso adi mpekatu wa Adama ukebesha.​—Bien. 24:15.

16. Ndipikudibua kayi dinene didi dindile bantu kumpala eku?

16 Mu Bukokeshi bua bidimu tshinunu, Yezu ne bena diende nebafikishe bantu ku bupuangane ne nebenze bua bikale mu malanda mimpe menemene ne Nzambi. Tshikondo tshia diakajilulula malu ne dipikudibua etshi netshikale anu bu Tshidimu tshia budikadidi mu Isalele. Ndekelu wa bionso, bantu bonso ba pa buloba bikala benzela Yehowa mudimu ne lulamatu nebalue bapuangane, kabatshiyi ku bupika bua mpekatu to.

Mêku a bantu ba makoba mashilashilangane atula tumuma tua mvinyo mu bulongolodi bupiabupia

Mu bulongolodi bupiabupia, netuikale tuenza midimu mimpe idi isankisha (Tangila tshikoso 17)

17. Ntshinyi tshidi Yeshaya 65:21-23 mudianjile kumanyisha bua bantu ba Nzambi? (Tangila tshimfuanyi tshia pa tshizubu.)

17 Mêyi a buprofete adi aleja muikala nsombelu pa buloba adi mu Yeshaya 65:21-23. (Bala.) Au kakuikala nsombelu wa kusomba muvunge maboko to. Bible udi uleja ne: tshikondo atshi, bantu ba Nzambi nebikale benza midimu ya nsongo idi isankisha. Tuikale batuishibue ne: padi tshikondo atshi tshijika, “bifukibua bine nebipikudibue kabidi ku bupika bua dibola ne nebipete budikadidi bua butumbi bua bana ba Nzambi.”​—Lomo 8:21.

18. Bua tshinyi tudi mua kuamba ne: malu mimpe mmatuindile kumpala eku?

18 Anu muvua Yehowa mulongolole bua bena Isalele bikale ne dîba dia kuenza mudimu ne dia kuikisha, ke muenzelaye kabidi bantu bende kumpala eku mu Bukokeshi bua Yezu bua bidimu tshinunu. Mu bulelela, bantu nebikale ne dîba dia kuenza malu a mu nyuma. Bua kuikala ne disanka lelu, bidi bikengela kutendelela Yehowa; ke muikalabi kabidi mu bulongolodi bupiabupia. Bushuwa, bena lulamatu bonso nebikale ne disanka tshikondo atshi bualu tuetu bonso netuenze midimu idi isankisha eku tuenzela Nzambi mudimu.

NEWANDAMUNE MUNYI?

  • Tshidimu tshia budikadidi mu Isalele tshivua tshidimu kayi? Tshivua tshiambuluisha bantu ku tshinyi?

  • Mmunyi mudi Yehowa muenze bua bela manyi bapete budikadidi?

  • Mmunyi muenza Yehowa bua “mikoko mikuabu” ipete payi budikadidi buonso?

MUSAMBU WA 142 Tukuate ditekemena dietu bikole

a Mu Isalele wa kale, Yehowa wakalongolola bualu kampanda bua pa buabu bua bena Isalele bapete budikadidi anyi budishikaminyi. Tshivuaye mulongolole atshi tshivua Tshidimu tshia budikadidi. Bena Kristo kabena muinshi mua Mikenji ya Mose to; nansha nanku, Tshidimu tshia budikadidi atshi tshidi ne mushinga kutudi. Mu tshiena-bualu etshi, netumone mudi Tshidimu tshia budikadidi mu Isalele wa kale tshituvuluija bualu kampanda budi Yehowa mutulongoluele ne mudibu mua kutuambuluisha.

b DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Mu Tshidimu tshia budikadidi, bavua balekelela bantu bavuabu bakuate ku bupika, bapingana mu mêku abu ne mu maloba abu.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu