TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w23 ngondo 2 dib. 2-7
  • Tshidi Bible wamba bua Muenaye

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Tshidi Bible wamba bua Muenaye
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2023
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • BIBLE UDI ULEJA NE: NZAMBI UDI NE MEJI
  • BIBLE UDI ULEJA NE: NZAMBI MMUAKANE
  • MUDI BIBLE ULEJA NE: NZAMBI UDI DINANGA
  • ANYISHA ‘DIPA DIMPE’ DIA DÎYI DIA NZAMBI
  • Bible udi ne mêyi adi Nzambi utumanyisha
    Shala ne muoyo kashidi!—Dilonga dia Bible dia nuenda nuyukila
  • Lumu luimpe ludi lufumina bulelela kudi Nzambi anyi?
    Lumu luimpe lua kudi Nzambi
  • Meji adi mu “Dîyi dia Nzambi”
    Semena pabuipi ne Yehowa
  • Bua tshinyi kulongela malu kudi Nzambi?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2011
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2023
w23 ngondo 2 dib. 2-7

TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 6

Tshidi Bible wamba bua Muenaye

“Mêyi onso andi nkuambila, afunda mu mukanda.”​—YEL. 30:2.

MUSAMBU WA 96 Mukanda wa Nzambi ntshiuma

KADIOSHAa

1. Bua tshinyi tudi tuanyisha Bible?

TUDI ne dianyisha dia dikema kudi Yehowa Nzambi bua mudiye mutupeshe Bible! Ku diambuluisha dia Bible udi utupesha mibelu ya meji idi mua kutuambuluisha bua kutantamena ntatu itudi tutuilangana nayi lelu. Udi kabidi utupesha ditekemena dia dikema bua matuku atshilualua. Bualu bua mushinga budi ne: Yehowa mmufile Bible bua kutusokoluela bibadi bia bungi bia bumuntu buende. Bidi bitulenga ku muoyo bikole patudi tuelangana meji a ngikadilu yende milenga ne bitusaka bua kusemena pabuipi nende ne kukolesha bulunda buetu nende.​—Mis. 25:14.

2. Mmushindu kayi udi Yehowa mudimanyishe kudi bantu?

2 Yehowa mmusue bua bantu bamumanye. Wakadimanyisha ku kale ku diambuluisha dia bilota, dia bikena kumona, ne dia banjelu. (Nom. 12:6; Bien. 10:3, 4) Kadi mmunyi mutuvua mua kumanya bilota abi, bikena kumona anyi mikenji ya kudi banjelu ayi bu bobu kabayi babifunde? Ke bualu kayi, Yehowa wakasaka bantu bua ‘bafunde mu mukanda’ malu avuaye musue bua tumanye. (Yel. 30:2) Bu mudi ‘njila wa Nzambi mulelela mupuangane,’ tudi batuishibue ne: mushindu wa kuyukila netu eu mmuimpe mutambe ne udi utuambuluisha.​—Mis. 18:30.

3. Ntshinyi tshivua Yehowa muenze bua balame Bible? (Yeshaya 40:8)

3 Bala Yeshaya 40:8. Dîyi dia Nzambi ndilombole balume ne bakaji ba lulamatu bimpe munkatshi mua bidimu binunu ne binunu. Bua tshinyi mbienzeke nanku? Bualu bavua bafunde Mifundu kukadi bidimu bia bungi pa bintu bivua binyanguka lukasa. Nunku kakutshiena mivungu ya ntuadijilu idiku lelu eu to. Kadi Yehowa wakenza bua bantu batentule Mifundu ya tshijila ayi. Nansha muvua batentudi bapange bupuangane, bavua bayitentule bimpe bimpe. Tshilejilu, mumanyi kampanda wa malu a mu Bible wakamba bua Mifundu ya mu tshiena Ebelu ne: “Tudi batuishibue ne: kakuena mukanda mukuabu wa kale uvuabu batentule bimpe menemene bu Bible to.” Nunku nansha muvuabu bafunde Bible kukadi bidimu bia bungi pa bintu bivua binyanguka lukasa, ne bamutentule kudi bantu bapange bupuangane, tudi bashindike ne: malu atudi tubalamu lelu adi afumina kudi Yehowa Muenaye.

4. Ntshinyi tshituamona mu tshiena-bualu etshi?

4 Yehowa ke Muena “dipa dionso dimpe ne dipa dionso dipuangane.” (Yak. 1:17) Bible ndimue dia ku mapa matambe buimpe adiye mutupeshe. Dipa didi ditulongesha bualu kampanda bua muntu udi mudifile, didi dileja mudiye mumanye majinga etu ne mutumanye bimpe. Ke mudibi kabidi bua Mufidi wa Bible. Patudi tutangila dipa edi bimpe, tudi tulonga malu a Yehowa a bungi. Tudi tulonga mudiye mutumanye bimpe ne mudiye mumanye majinga etu. Mu tshiena-bualu etshi, netumone mudi Bible uleja ngikadilu isatu ya Yehowa eyi: meji, buakane, ne dinanga. Tuanji tumone mudiye uleja ne: Nzambi udi ne meji.

BIBLE UDI ULEJA NE: NZAMBI UDI NE MEJI

5. Ngumue mushindu kayi udi Bible uleja ne: Nzambi udi ne meji?

5 Yehowa mmumanye ne: tutu dijinga ne mibelu yende ya meji. Bible dipa diende ndiuwule tente ne meji ende. Mibelu ya mu Bible itu yambuluisha bantu bikole. Bible utu ushintulula bantu. Pakafunda Mose mukanda wa kumpala wa mu Bible, wakambila bena Isalele bantu ba Nzambi ne: “Ki ndîyi dia tshianana kunudi to, kadi didi diumvuija muoyo wenu.” (Dut. 32:47) Bantu bavua batumikila Mifundu bavua mua kututa diakalengele ne kuikala ne disanka. (Mis. 1:2, 3) Dîyi dia Nzambi ditshidi anu ne bukole bua kushintulula bantu nansha mudibu badifunde kukadi bidimu bia bungi. Tshilejilu mu tshitupa tshia “Bible utu ushintulula bantu” tshidi mu jw.org, mudi bilejilu bia bantu bapite pa 50 bidi bileja mudi Bible ne bukole bua ‘kukuata mudimu munda mua bantu badi bamuitabuja’ lelu.​—1 Tes. 2:13.

6. Bua tshinyi tudi tuamba ne: kakuena mukanda mukuabu udi bu Bible?

6 Kakuena mukanda mukuabu udi bu Dîyi dia Nzambi to. Bua tshinyi tudi tuamba nanku? Bualu Yehowa Nzambi Muenaye ngua bukole buonso, ngua tshiendelele, ne udi ne meji kupita muntu kayi yonso. Bantu batu bashala babala mikanda ya bungi nansha muvua bavua bayifunde bamane kufua. Mu kupita kua matuku malu adimu kaatu kabidi ambuluisha to. Ku lukuabu luseke, mêyi manene a meji a mu Bible owu atu ambuluisha bua kashidi; akadi mambuluishe bantu ba bikondo bionso. Tuetu tubala mukanda wa tshijila eu ne tuelangana meji a malu adimu, Muenaye udi utuambuluisha ne nyuma wende muimpe wa bukole bua tumone mua kutumikila mibelu idimu. (Mis. 119:27; Mal. 3:16; Eb. 4:12) Eyowa, Muena Bible udi ne dijinga dikole dia kukuambuluisha. Atshi ke tshidi ne bua kutusaka bua kuikala kumubala.

Bimfuanyi bilamakaja: 1. Bible ya pa mabeji, bu mudi mivungu, kodekse, mikanda, ne ya mu biamu. 2. Bantu ba makoba ne miaba mishilashilangane babala Bible ya mu biamu ne ya pa mabeji mu miaba mishilashilangane bu mudi kumbelu, ku mudimu, ne mu mashinyi.

Mmunyi mudi Bible musangishe bantu ba Yehowa ku kale ne matuku etu aa? (Tangila tshikoso 7-8)

7. Mmunyi muvua Bible musangishe bantu ba Nzambi pamue ku kale?

7 Kuambuluisha bantu ba Nzambi bua bikale mu buobumue ke bualu bukuabu bunene budi Bible uleja ne: Nzambi udi ne meji. Pakabuela bena Isalele mu Buloba Bulaya, bakasomba miaba mishilashilangane. Bamue bakalua balobi, bakuabu bamunyi ba ngombe, ne banga ba bidime. Bena Isalele bavua mu tshitupa kampanda bavua mua kupanga kutabalela bena Isalele nabu ba mu bitupa bikuabu bia mu ditunga bipepele. Kadi Yehowa wakalongolola bua bikale badisangisha pamue misangu ya bungi bua kuteleja Dîyi diende divuabu bababadila ne babumvuija. (Dut. 31:10-13; Neh. 8:2, 8, 18) Anji elabi meji muvua muena Isalele wa lulamatu mua kumvua pavuaye ufika ku Yelushalema, umona pamuapa batendeledi nende bakuabu ba Nzambi miliyo ne miliyo bafumina ku nseke yonso ya mu ditunga! Au ke mushindu uvua Yehowa muambuluishe bantu bende bua kushala anu mu buobumue. Pashishe pakenzabu tshisumbu tshia bena Kristo, kuvua balume ne bakaji bavua bakula miakulu ya bungi mishilashilangane. Banga bavua bende lumu, bakuabu bapuekele, ne kuvua babanji ne bapele. Bavua batendelela Nzambi mulelela mu buobumue bualu bavua banange Mifundu bikole. Bantu bakalua bena kuitabuja bavua mua kumvua Dîyi dia Nzambi bimpe anu pavuabu babumvuijadi kudi bena kuitabuja nabu bakuabu anyi pavuabu badisangisha nabu pamue.​—Bien. 2:42; 8:30, 31.

8. Mmunyi mudi Bible usangisha bantu ba Yehowa lelu?

8 Nzambi wetu wa meji udi utungunuka ne kulongesha bantu bende ne ubasangisha pamue ku diambuluisha dia Bible. Mu Bible ke mutu biakudia bia mu nyuma bitutu tuanyisha bikole. Pa tshibidilu, tutu tudisangisha pamue mu bisangilu bietu, mu mpuilu ne mu mpungilu bua kuteleja Mifundu itubu babala, batata ne bumvuija. Bible ke tshia mudimu tshinene tshitu Yehowa ulongesha natshi batendeledi bende bua “bamuenzele mudimu dikaya dituangane ne dikaya dikuabu.”​—Sef. 3:9.

9. Nngikadilu kayi wa mushinga udi mua kutuambuluisha bua kumvua malu a mu Bible bimpe? (Luka 10:21)

9 Tumonayi tshijadiki tshikuabu tshidi tshileja ne: Yehowa udi ne meji. Wakafundisha bitupa bia bungi bia mu Bible mu mushindu wa ne: babiumvue anu kudi bena bupuekele badi babibala. (Bala Luka 10:21.) Bantu ba miaba yonso batu babala Bible. Mumanyi mukuabu wa malu a mu Bible wakamba ne: “Bible ke mukanda utu bantu batamba kubala bikole pa buloba bujima, bawubala ne ntema yonso kupita mikanda mikuabu yonso.” Nunku anu bena bupuekele ke batu bumvua bimpe malu adimu ne baatumikila.​—2 Kol. 3:15, 16.

10. Mmushindu kayi mukuabu udi Bible uleja ne: Nzambi udi ne meji?

10 Tudi tujingulula meji a Yehowa mu Bible mu mushindu mukuabu. Yehowa utu ulongesha bantu bende pamue ku diambuluisha dia Bible ne ubasamba. Utu wenza kabidi nanku ne muntu pa nkayende. Patudi tubala Dîyi diende, tudi mua kumona mudiye utabalela yonso wa kutudi. (Yesh. 30:21) Pautu utuilangana ne lutatu kampanda, mmisangu bungi kayi iukadi mubulule Bible bua kubala mvese kampanda udi umueneka bu ne: mmukufundila anu wewe? Bushuwa Bible udi wambuluisha bantu miliyo ya bungi. Mmunyi mudiye mua kuikala ne malu mapiamapia audi ukengela menemene? Bidi nanku bualu Muenaye udi ne meji a bungi menemene kupita muntu kayi yonso mu diulu ne pa buloba.​—2 Tim. 3:16, 17.

BIBLE UDI ULEJA NE: NZAMBI MMUAKANE

11. Mmunyi muvua Nzambi muleje ne: kena ne kansungansunga pavuaye mufundishe Bible?

11 Buakane nngikadilu mukuabu wa Yehowa. (Dut. 32:4) Budi bupetangana bikole ne dibenga kuikala ne kansungansunga. Yehowa katu ne kansungansunga to. (Bien. 10:34, 35; Lomo 2:11) Bidi bimuenekela bimpe mu miakulu idiye mufundishe Bible. Bakafunda mikanda 39 ya kumpala ya mu Bible nangananga mu tshiena Ebelu tshivua bantu ba Nzambi bumvua bipepele tshikondo atshi. Kadi mu bidimu lukama bia kumpala panyima pa Yezu, tshiena Greke ke tshivua bantu batamba kuakula, nunku bakafunda mikanda 27 ya ndekelu ya mu Bible nangananga mu tshiena Greke atshi. Yehowa kakafundisha Dîyi diende anu mu muakulu umue to. Lelu bantu batue ku miliyare 8 badi pa buloba badi bakula miakulu mishilashilangane. Mmunyi mudi bantu bungi nunku mua kufika ku dilonga malu a Yehowa?

12. Ngumue mushindu kayi udi Danyele 12:4 mukumbane mu matuku a ku nshikidilu aa?

12 Yehowa wakalaya ku butuangaji bua muprofete Danyele ne: mu tshikondo tshia ku nshikidilu “dimanya dilelela” dia mu Bible “nedivulangane.” Nunku bantu ba bungi badi mua kumumvua. (Bala Danyele 12:4.) Umue mushindu udi dimanya edi difike ku divulangana, nku diambuluisha dia dikudimuna dia Bible, dimupatula ne dimuabanya pamue ne mikanda idi imumvuija. Bible mmulue mukanda udibu batamba kukudimuna ne kuabanyina bantu bikole pa buloba. Misangu mikuabu Bible itu biapu bia bangenda mushinga bipatula batu bayipana ku mushinga mukole. Bantu ba Yehowa bakadi bakudimune Bible mujima anyi tshitupa tshiende bikole mu miakulu mipite pa 240, ne muntu yonso udi mua kumupeta kayi ufuta makuta to. Ke bualu kayi bantu ba bisamba bionso badi bitaba “lumu luimpe . . . lua Bukalenge” kumpala kua nshikidilu kulua. (Mat. 24:14) Nzambi wetu wa buakane mmusue bua bantu ba bungi bapete mushindu wa kubala Bible Dîyi diende bua bafike ku dimumanya. Bidi nanku bualu mmutunange tuetu bonso bikole menemene.

MUDI BIBLE ULEJA NE: NZAMBI UDI DINANGA

13. Bua tshinyi tudi mua kuamba ne: Bible udi uleja mudi Yehowa mutunange? (Yone 21:25)

13 Bible udi utuambuluisha bua kumanya ne: dinanga ke ngikadilu mutambe bunene wa Yehowa. (1 Yone 4:8) Tumonayi malu adi Yehowa mufundishe mu Bible ne adiye kayi mufundishamu. Mmufundishamu anu malu atudi nawu dijinga bua kudia nende bulunda, bua kuikala ne nsombelu wa disanka mpindieu, ne bua kupeta muoyo wa tshiendelele. Bu mudiye mutunange, ki mmufudishe malu mapite bungi menemene atudi katuyi nawu dijinga to.​—Bala Yone 21:25.

14. Mmushindu kayi udi malu adi mu Bible aleja kabidi ne: Nzambi mmutunange?

14 Yehowa mmutunange kabidi padiye uyukila netu mu mushindu udi uleja ne: udi ututua mushinga. Ki mmutuelele mulongolongo wa mikenji mu Bible idi ileja menemene tshitudi mua kuenza mu bibadi bionso bia nsombelu wetu to. Kadi udi utulondela malu malelela avua menzeke, mêyi a buprofete mimpe ne mibelu idi ituambuluisha bua kuangata mapangadika mimpe. Ke mushindu udi Dîyi dia Nzambi ditusaka bua kumunanga ne kumutumikila ne muoyo wetu wonso.

Bimfuanyi bilamakaja: 1. Kana ka bakaji kabala mukanda wa “Malongesha audi mua kupeta mu Bible” ne welangana meji a bualu bua muana wa bakaji muena Isalele uyukila ne mukalenge wende mukaji. 2. Muanetu wa balume ubala Bible ne welangana meji a bualu bua Jozefe unyema mukaji wa Potifâ. 3. Muanetu wa bakaji mukulakaje ubala Bible ne welangana meji a bualu bua muprofete mukaji Ana umona Yezu muana wa katoto.

Bua tshinyi mbimpe tuikale tuelangana meji a mushindu uvua Yehowa wenzela batendeledi bende malu ku kale? (Tangila tshikoso 15)

15. a) Mmunyi mudi Yehowa muleje mudiye utabalela badi babala Dîyi diende? b) Kana ka bakaji, nsongalume, ne muanetu wa bakaji mukulakaje badibu baleje mu tshimfuanyi badi belangana meji a bantu kayi ba mu Bible? (Gen. 39:1, 10-12; 2 Bak. 5:1-3; Luka 2:25-38)

15 Bible udi uleja ne: Yehowa udi ututabalela bikole. Mushindu kayi? Dîyi diende ndiuwule tente ne malu adibu balondamu adi aleja mudi bantu bumvua. Tudi mua kufuana bantu badibu bakuile mu Bible bualu bavua ‘badiumvua anu bu mututu tudiumvua petu.’ (Yak. 5:17) Bualu bua mushinga budi ne: patudi tumona mushindu uvua Yehowa ubenzela malu, tudi tumvua bimpe mudiye ne “dinanga dikole menemene ne luse.”​—Yak. 5:11.

16. Dibala malu a bantu bavua benze bilema badibu bakuile mu Bible didi ditulongesha tshinyi bua Yehowa? (Yeshaya 55:7)

16 Bible udi uleja mushindu mukuabu udi Yehowa mutunange. Udi utujadikila ne: Nzambi wetu kakutulekela patudi tuenza bilema to. Bena Isalele bakenzela Yehowa mpekatu misangu ne misangu; kadi Yehowa uvua ubafuila luse pavuabu banyingalala ne muoyo mujima. (Bala Yeshaya 55:7.) Bena Kristo ba mu bidimu lukama bia kumpala bavua bamanye pabu ne: Nzambi uvua mubanange bikole. Mupostolo Paulo wakasengelela bena kuitabuja nende ku bukole bua nyuma bua ‘kufuila muntu uvua muenze mpekatu munene kadi munyingalale luse ne kumukolesha.’ (2 Kol. 2:6, 7; 1 Kol. 5:1-5) Bidi bikemesha bikole bua muvua Yehowa kayi mubenge batendeledi bende anu bualu bavua benze bilema. Kadi wakabambuluisha ne dinanga dionso, kubapingajaye mu njila, ne kubalombaye bua bapingane kudiye. Mmulaye ne: neenzele benji ba mpekatu bonso badi banyingalala lelu bia muomumue.​—Yak. 4:8-10.

ANYISHA ‘DIPA DIMPE’ DIA DÎYI DIA NZAMBI

17. Bua tshinyi Bible ndipa dia mushinga mukole?

17 Yehowa mmutupeshe dipa dimpe ditambe. Bua tshinyi Dîyi diende didi ne mushinga wa bungi? Anu mutudi bamone, Bible udi uleja ne: Nzambi udi ne meji, udi ne buakane, ne udi dinanga. Mukanda au udi utujadikila ne: Yehowa mmusue tumumanye. Mmusue tulue balunda bende.

18. Mmunyi mutudi mua kuleja ne: tudi tuanyisha Bible ‘dipa dimpe’ dia Yehowa?

18 Katuena basue kupua muoyo ne: Dîyi dia Nzambi ‘ndipa dimpe’ to. (Yak. 1:17) Nunku tutungunukayi ne kuanyisha dipa edi. Tudi mua kuenza nanku patudi tubala mêyi a tshijila adimu ne tuelangana meji a mêyi au. Dîba adi netuikale bashindike ne: Muena Bible neabeneshe didienzeja dietu ne ‘netupete dimanya dia Nzambi.’​—Nsu. 2:5.

MMUNYI MUDI BIBLE ULEJA NE: YEHOWA UDI . . .

  • ne meji?

  • ne buakane?

  • dinanga?

MUSAMBU WA 98 Mifundu mmifundisha ku nyuma wa Nzambi

a Bible udi utuambuluisha bua kusemena pabuipi ne Yehowa. Mukanda wa tshijila au udi utulongesha tshinyi bua meji adi nawu Nzambi, bua buakane buende, ne bua dinanga didiye nadi? Malu atudi tulonga adi mua kutuambuluisha bua kuanyisha Dîyi dia Nzambi bikole ne kumona ne: Bible udi bushuwa dipa dia Tatu wetu wa mu diulu.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu