NSAÑU YAYIWAHI YASHIMWINIYI YOWANU
1 Hakutachika kwadiña Izu, odu Izu dadiña naNzambi, nawa odu Izu dadiña nzambi. 2 Yeniwu wadiña naNzambi hakutachika. 3 Yuma yejima ayileñeli kuhitila mudi yena, nawa kwosi chuma nichimu chaleñeliwu chakadi kuhitila mudi yenaku.
Chuma chaleñeliwu 4 kuhitila mudi yena hiwumi, nawa iwu wumi wadiña chejeji chawantu. 5 Chejeji chenichi chinakutoñeka mumwidima, ilaña mwidima wunakañanyi kujima chejeji chenichi.
6 Kwadiña muntu atemesheliwu kwikala mukwakumwimenaku Nzambi; ijina dindi wadiña Yowanu. 7 Iwu muntu wenjili nakwikala chinsahu hakwila nawu yashimuni nsañu yachejeji, kulonda antu ejima akuhweleli kuhitila mudi yena. 8 Yena hadiña ochu chejejiku, ilaña wenjili nakushimuna oyu nsañu yachejeji.
9 Chejeji chalala chatoñekelaña antu ejima chadiña kwakwihi nakwinza mukaayi. 10 Yena wadiña mukaayi, nawa kaayi akileñeli kuhitila mudi yena, ilaña kaayi hikamwilukiliku. 11 Wenjili mumukala wawu, ilaña antu jindi hiyamwitejeliku. 12 Hela chochu, antu ejima amutambwilili wayinkeli wuswa wakwikala anyana kaNzambi, muloña akuhweleleli mwijina dindi. 13 Nawa wenawa antu hiyavwalikili kumashi hela kumujimba hela kunkeñelu yatata yawantuku, ilaña avwalikili kudi Nzambi.
14 Dichi, Izu dekalili himuntu nawa washakamini mukachi ketu, twamweni kulema kwindi, kulema kwatambwilaña mwana wumu hohu kufuma kudi tata yindi; nawa wadiña naluwi lwasweja nichalala. 15 (Yowanu washimwini wunsahu kutalisha hadi yena, wabidikili nindi: “Iwu diyi ona inahoshelihu nami, ‘Owu wunakwinza hanyima yami wambadika ami, muloña yena wadiñaku dehi henohu ami kanda niikaliku.’”) 16 Hamuloña wakwila wadiña naluwi lwasweja, dichi ninetu nawa twatambwiliku luwi lwasweja. 17 Muloña wakwila Nshimbi ayihanini kuhitila mudi Mosi, ninilu luwi lwasweja nichalala jenjili kuhitila mudi Yesu Kristu. 18 Kwosi muntu wamumonahu dehi Nzambi; chiña mwana wumu hohu owu wekala nzambi wudi kukabadi kaTata yindi,* diyi Wunamulumbululi.
19 Iwu diwu wunsahu washimwiniyi Yowanu chelili aYudeya atemeshi atupristu niaLevi kufuma kuYerusalema nakumwihula nawu: “Komana yeyinyi?” 20 Yena hakaanini kuyakulaku, wetejeli nakuhosha nindi: “Ami hiyami Kristuku.” 21 Wena amwihwili nawu: “Hanu dinu yeyinyi? Komana iyeyi Elija tahindi?” Yena wayakwili nindi: “Yami wanyi.” “Wudi Kaprofwetu tahindi?” Yena waakwili nindi: “Inehi!” 22 Dichi wena amwihwili nawu: “Komana yeyinyi? Tuleji kulonda tuyi nakuyileja owu atutemesha. Komana eyi aweni waditenaña neyi yeyinyi?” 23 Yena wayilejeli nindi: “Ami yami izu danowu wunakubidika mwisaña nindi, ‘Ololenu njila yaYehova,’ neyi chochahosheliyi kaprofwetu Isaya.” 24 Owu atemesheliwu afumini kudi aFwarisi. 25 Dichi, wena amwihwili nawu: “Hanu dinu, muloñadi chiwapapatishilaña neyi hiyeyi Kristu hela Elija hela Kaprofwetuku?” 26 Yowanu wayakwili nindi: “Ami napapatishaña mumenji. Mukachi kenu munemani muntu imwabula kwiluka, 27 owu wunakwinza hanyima yami, ami hinukutwesha kukasununa nyiya yankwabilu yindiku.” 28 Yumiyi yamwekeneni muBetani mwishinadi daYodana, omu mwadiña nakupapatishilayi Yowanu.
29 Ifuku dalondelelihu, wamweni Yesu nakwinza kwadiñayi, dichi yena wahosheli nindi: “Talenu, Mwana kaMukoku waNzambi owu wafumishaña nshidi yakaayi! 30 Iwu diyi ona inahoshelihu nami: ‘Owu muntu wunakwinza hanyima yami wambadika ami, muloña yena wadiñaku dehi henohu ami kanda niikaliku.’ 31 Ninami hinamwilukiliku, ilaña muloña waweni wunenjilili nakupapatisha mumenji, wadiña wakwila nawu akamwiluki kudi aIsarela.” 32 Yowanu washimwini wunsahu cheñi nindi: “Namweni spiritu yasulukileña kufuma mwiwulu neyi kapompa,* nawa yawilili hadi yena. 33 Ninami hinamwilukiliku, ilaña Owu wantemesheli nindi nipapatisheña mumenji wanlejeli nindi: ‘Yowu muntu iwakamona spiritu yinakusuluka nakuwila hadi yena, iwu diyi wakapapatishaña naspiritu yajila.’ 34 Nawa nadimweni ami aweni, dichi nashimuni wunsahu nami, iwu hiMwana kaNzambi.”
35 Ifuku dalondelelihu cheñi, Yowanu wemeni nawatumbanji twindi, 36 nawa chamweniyi Yesu nakwenda, wahosheli nindi: “Talenu, Mwana kaMukoku waNzambi!” 37 Owu atumbanji twindi ayedi chiyamutiyili nakuhosha mwenimu, amulondeleli Yesu. 38 Kuhiñahu, Yesu washetumukili, nawa chayimweniyi anakumulondela, wayihwili nindi: “Munakukeñadi?” Wena amwakwili nawu: “Rabi (neyi kudibalumuna, daya mukwila nawu, “Ntañishi”), wunakushakama kudihi?” 39 Yena wayilili nindi: “Inzenu mutali.” Dichi ayili, amweni kwashakamineñayi nawa ashakamini hamu nindi hanodu ifuku; nawa mpinji yadiña kwakwihi naora yamu 10.* 40 Anderi mana kwaShimona Petulu, wadiña hakachi kanowu ayedi atiyili chahosheliyi Yowanu, dichi amulondeleli Yesu. 41 Wasambilili kuwana manakwindi Shimona nawa wamulejeli nindi: “Tunawani Mesiya” (neyi kudibalumuna, daya mukwila nawu, “Kristu”), 42 nawa wamutwalili kudi Yesu. Yesu chamutaliliyi, wamulejeli nindi: “Yeyi Shimona, mwana kaYowanu; akukutenaña nawu Kefwasi” (dabalumunawu nawu “Petulu”).
43 Ifuku dalondelelihu wakeñeleña kuya kuÑaliliya. Dichi Yesu wawanini Fwilipu nawa wamwilili nindi: “Ikalaku mukwakunlondela.” 44 Fwilipu wadiña wakuBetesayida, kumusumba waAnderi niPetulu. 45 Fwilipu wawanini Nataneli nawa wamulejeli nindi: “Tunawani muntu ashimwiniwu kudi Mosi muNshimbi nimumazu awaTuprofwetu nawu: Yesu wakuNazareta, mwana kaYosefu.” 46 Ilaña Nataneli wamwihwili nindi: “Komana muNazareta munateli kufuma chuma chachiwahi tahindi?” Fwilipu wamwakwili nindi: “Inzaku wutali.” 47 Yesu wamweni Nataneli nakwinza kudi yena nawa wahosheli hadi yena nindi: “Talenu, kaIsarela walala chikupu wabulaña kudimbana.” 48 Nataneli wamwihwili nindi: “Wunañiluki ñahi?” Yesu wamwakwili nindi: “Henohu Fwilipu kanda yakutambiki, nakumonañahu dehi hampinji yiwadiña mwishina damutondu wachikuyu.” 49 Nataneli waakwili nindi: “Rabi, wudi Mwana kaNzambi, wudi Mwanta waIsarela.” 50 Yesu wamwakwili nindi: “Wuneteji muloña wakwila nakuleji nami nakumona hampinji yiwadiña mwishina damutondu wachikuyu tahindi? Wakamona yuma yamaneni kubadika haniyi.” 51 Kuhiñahu, wamulejeli nindi: “Inakuyileja chalala chikupu enu nami, mwakamona iwulu dinenzunuki niañelu aNzambi anakukandama mwiwulu nikusuluka nakwinza kudi Mwana kamuntu.”
2 Nawa hefuku damuchisatu, muKana yamuÑaliliya mwadiña chawija chawulu, mama yaYesu wadiña kwoku. 2 Yesu niatumbanji twindi niwena ayitambikili kunochu chawija chawulu.
3 Chelili vinyu yinashali dehi yantesha, mama yaYesu wamulejeli nindi: “Hiyakweti vinyuku.” 4 Ilaña Yesu wamulejeli mama yindi nindi: “Indi eyi nanami ichi chuma chinatukundami ñahi? Mpinji yami kanda yishiki.” 5 Mama yindi walejeli owu azatileña nindi: “Mwili chuma chejima chikuyilejayi.” 6 Dichi kwadiña nsaba jamalola 6 jamenji jatentekeliwu kwenoku kwesekeja nanshimbi jawaYudeya jakuditookesha nachu, nsaba hinsaba yenzeleña nayesekelu* yamenji yiyedi hela yisatu. 7 Yesu wayilejeli nindi: “Inzeshenu oju nsaba namenji.” Dichi ajinzesheli kushika nihanyivumbu. 8 Kuhiñahu, yena wayilili nindi: “Tehunenumu, twalenu kudi mukulumpi wamawija.” Dichi atwalili. 9 Mukulumpi wamawija chatompeliyi menji abalumwiniwu kwikala vinyu, chakadi kwiluka kuyafumini (hela chakwila owu akwakuzata atehwini menji elukili), mukulumpi wamawija watambikili kalemba 10 nakumuleja nindi: “Muntu wejima wasambilaña kwidisha vinyu yayiwahi, nawa neyi antu anatambikiyi anasheti dehi, wayinkaña vinyu yatama. Ilaña eyi wunahembi vinyu yayiwahi kushika niyinu mpinji.” 11 Ichi chihayamisha chakoñeliyi Yesu muKana yamuÑaliliya, dichadiña chakutachikilahu hayihayamisha yindi, wamwekesheli kulema kwindi nawa atumbanji twindi amukuhweleleli.
12 Hanyima yachumichi, yena nimama yindi niamanakwindi niatumbanji twindi akunkumukilili kuKaperinamu, ilaña hiyashakaminiku mafuku amavuluku.
13 Chipandakenu chawaYudeya chichaswinineña kwakwihi, Yesu wakandukili nakuya kuYerusalema. 14 Wawanini antu alandishileña añombi, anyikoku, tupompa* niakwakuhimpa mali iku anashakami muyitwamu yawu. 15 Cheliliyi nashinti dehi chikoti chanyonji, wahañili antu ejima adiña nanyikoku niañombi mutembeli, nawa wamwañili mawayawaya awakwakuhimpa mali nikuhinuna jimesa jawu. 16 Walejeli ninowu alandishileña tupompa* nindi: “Fumishenu iyi yuma munu! Lekenu kwilisha itala daTata yami kwikala itala dakuselujolelamu!”* 17 Atumbanji twindi anukili nawu chasonekewa nawu: “Iyena dinikweti hetala deyi dikañuda.”
18 Dichi, aYudeya amwihwili nawu: “Chinjikijilwinyi chiwukutumwekeshela chikumwekesha kudi etu nawu wukweti ñovu yakukoña yumiyi?” 19 Yesu wayakwili nindi: “Sandenu iyi tembeli nawa ami nukuyituña mumafuku asatu.” 20 Dichi aYudeya ahosheli nawu: “Iyi tembeli ayituñili hadi yaaka 46, chalala eyi wukutwesha kuyituña mumafuku asatu hohu?” 21 Ilaña yena wateneneña tembeli yamujimba windi. 22 Chamusañwiliwu kufuma mudi afu, atumbanji twindi anukili nawu kakavulu wadiña nakuhosha awa mazu, dichi akuhweleleli nsona ninsañu yahosheliyi Yesu.
23 Hela chochu, hampinji yadiñayi muYerusalema hachawija chaChipandakenu, antu amavulu chamweniwu yinjikijilu yakoñeleñayi, akuhweleleli mwijina dindi. 24 Ilaña Yesu hayikuhweleleli chikupuku, muloña wayilukili wejima wawu 25 nawa hakeñeleña muntu hela wumu yamuleji chekalawu antuku, muloña yena welukili jadiña munyichima yawantu.
3 Kwadiña muntu wakudi aFwarisi, ijina dindi Nikodemu, nyuuli wawaYudeya. 2 Yeniwu muntu wenjili kudi Yesu nawufuku nakumwila nindi: “Rabi, tuneluki netu wudi ntañishi wunafumi kudi Nzambi, muloña kwosi muntu wunateli kukoña iyi yihayamisha yiwunakukoña eyiku, chiña neyi Nzambi wudi nayena.” 3 Yesu wamulejeli nindi: “Inakukuleja chalala chikupu nami, muntu wejima wukubula kuvwalika kamuchiyedi,* hanateli kumona Wanta waNzambiku.” 4 Nikodemu wamwihwili nindi: “Indi muntu wakula dehi nateli kuvwalika ñahi kamuchiyedi? Hanateli kwiñila cheñi mwivumu damama yindi kamuchiyedi nakuvwalika cheñiku, tahindi?” 5 Yesu wamwakwili nindi: “Inakukuleja chalala chikupu nami, neyi muntu kuvwalika mumenji nikuspiritu nehi, hanateli kwiñila muWanta waNzambiku. 6 Owu wunavwaliki kudi muntu, himuntu, nawa owu wunavwaliki kudi spiritu, hispiritu. 7 Bayi wuhayama muloña wakwila nakuleji nami: Enu antu mwatela kuvwalika kamuchiyediku. 8 Mpepela yakunkaña nakuya kuyinakeñi, nawa watiyaña chiyakunkaña, ilaña welukaña wanyi kuyinakufuma hela kuyinakuya. Dichichekala nikudi muntu wejima wunavwaliki kudi spiritu.”
9 Nikodemu wamwihwili nindi: “Indi iyi yuma yinateli kwikala ñahi mwenimu?” 10 Yesu wamwakwili nindi: “Komana eyi hiyeyi ntañishi yawaIsarelaku, hanu dinu wunabuli kwiluka ñahi yumiyi? 11 Inakukuleja chalala chikupu nami, yuma yitweluka diyitwahoshaña nawa yuma yitunamoni diyitwashimunaña, ilaña enu himwatambwilaña wunsahu wutwashimunañaku. 12 Neyi nayileji yuma yahanu hamaseki, ilaña enu munayikuhweleli wanyi, hanu dinu munateli kukuhwelela ñahi neyi niyileja yuma yamwiwulu? 13 Cheñi, kwosi muntu wayahu dehi mwiwulu, chiña hohu owu wafumini mwiwulu, yowu Mwana kamuntu. 14 Nawa neyi chochanyamwiniyi Mosi kapela mwisaña, niMwana kamuntu niyena dichiyatela kumunyamunawu, 15 kulonda muntu wejima wukumukuhwelela yakekali nawumi wahaya nyaaka.
16 “Muloña Nzambi wakeñeli nankashi kaayi chakwila watemesheli Mwanindi wumu hohu, kulonda muntu wejima wukumukuhwelela yakabuli kujilumuka, ilaña yakekali nawumi wahaya nyaaka. 17 Nzambi hatemesheli Mwanindi kwinza mukaayi nakusompesha kaayiku,* ilaña wamutemesheli kulonda kaayi akamwini kuhitila mudi yena. 18 Muntu wejima wamukuhwelelaña, hiyakamusompeshaku. Ilaña muntu wejima wabulaña kumukuhwelela, anamusompeshi dehi, muloña hanakuhweleli mwijina daMwana kaNzambi wumu hohuku. 19 Dichi antu akayisompesha kushindamena hachumichi: chejeji chinenzi mukaayi, ilaña antu anakeñiku mwidima chatela akeñi chejeji, muloña nyidimu yawu yatama. 20 Muntu wejima wakoñaña yuma yatama wahela chejeji nawa henzaña muchejejiku, kulonda nyidimu yindi abuli kuyidiwula.* 21 Ilaña muntu wejima wakoñaña yuma yayiwahi wenzaña kuchejeji, kulonda nyidimu yindi yimwekani nawu nayizati kwesekeja nankeñelu yaNzambi.”
22 Hanyima yachumichi, Yesu niatumbanji twindi ayili mwiluña damukamwihi dawaYudeya, washakamini nawu kwenoku nawa wadiña nakupapatisha antu. 23 Yowanu niyena wadiña nakupapatisha muEnoni kwakwihi naSalimi, muloña kwenoku kwadiña menji amavulu nankashi, dichi antu enjileña nawa ayipapatishileña; 24 haniyi mpinji Yowanu wadiña kanda amushi mukaleya.
25 Dichi, hasañumukili ntaadi hakachi kawatumbanji twaYowanu nakaYudeya hansañu yakuditookesha. 26 Kuhiñahu, wena enjili kudi Yowanu nakumuleja nawu: “Rabi, iyala iwadiña nindi mwishinadi daYodana, ona iwashimwinihu wunsahu hadi yena, tiyaña, nakupapatisha, nawa antu ejima anakuya kudi yena.” 27 Yowanu wahosheli nindi: “Muntu hanateli kutambwila chuma hela chimuku, chiña neyi anamwinkichu kufuma mwiwulu. 28 Enu mudi ayinsahu jami hamazu inahosheli nami, ‘Ami hiyami Kristuku, ilaña anantemeshihu dehi kumbidi yindi.’ 29 Muntu wejima wukweti kankaña hikalemba. Ilaña ibwambu dakalemba neyi yemana nakutiya chinakuhoshayi, wazañalalaña nankashi hakutiya izu dakalemba. Dichi, muzañalu wami wunasweji chikupu. 30 Yenowu watela kuyaña hambidi, ilaña ami natela kufuntaña mwishina.”
31 Owu wafuma mwiwulu wabadika antu ejima. Owu wafuma hamaseki, wahamaseki nawa wahoshaña yuma yahamaseki. Owu wafuma mwiwulu wabadika antu ejima. 32 Washimunaña wunsahu wayuma yinamoniyi nikutiya, ilaña kwosi muntu wetejaña wunsahu windiku. 33 Muntu wejima wuneteji wunsahu windi diyi wuneteji nindi Nzambi walala. 34 Muloña muntu atemesheliwu kudi Nzambi wahoshaña mazu aNzambi, muloña yena hazatishaña chesekelu hakuhana spirituku. 35 Tata wakeña Mwana nawa wamwinka yuma yejima muchikasa chindi. 36 Muntu wamukuhwelelaña Mwana wakekala nawumi wahaya nyaaka; hakwila muntu wadikañaña naMwana hakekala nawumiku, ilaña kuzuwa kwaNzambi kwakekala hadi yena.
4 Mwanta chelukiliyi nindi aFwarisi anatiyi nawu Yesu nakwilisha nikupapatisha atumbanji amavulu kubadika Yowanu, 2 hela chakwila Yesu hidiyi wapapatishileña antuku, ilaña atumbanji twindi diwu apapatishileña, 3 wafumini muYudeya nakufunta cheñi kuÑaliliya. 4 Hela chochu, wateleleli kuhita muSamariya. 5 Dichi wenjili kumusumba wamuSamariya watenañawu nawu Sika, kwakwihi nampata yaheniyi Yakoba kudi mwanindi Yosefu. 6 Kafwampi, kwenoku dikwadiña niishima daYakoba. Yesu wazeyeli nankashi nalwendu, dichi washakamini heshima.* Mpinji yadiña kwakwihi naora yamu 6.*
7 Mumbanda kaSamariya wenjili nakutaha menji. Dichi Yesu wamwilili owu mumbanda nindi: “Nyinkihu menji akunwa.” 8 (Haniyi mpinji atumbanji twindi ayili mumusumba nakulanda yakuda.) 9 Owu mumbanda kaSamariya wamwihwili nindi: “Wunakunlombeladi menji akunwa henohu eyi wudi kaYudeya, ami nidi mumbanda kaSamariya?” (Muloña aYudeya hiyatiyañanaña nawaSamariyaku.) 10 Yesu wamwakwili nindi: “Neyi weluka chawaana chaNzambi ninowu wunakuleji nindi, ‘Nyinkihu menji akunwa,’ mutenowu wadi kumwihula nawa yena wadi kukwinka menji awumi.” 11 Owu mumbanda wamulejeli nindi: “Mwanta, hiwukweti chakutahilaku nachu menjiku nawa ishima dakunama. Hanu owu menji awumi wunayifumishi kudihi? 12 Eyi hiwamubadika nkakulula yetu Yakoba, watwinkeli idi ishima mwanwineñayi yena hamu nianyanindi kushilahu niyimuna yindiku, tahindi?” 13 Yesu wamwakwili owu mumbanda nindi: “Muntu wejima wukunwa munawa menji wukutiya cheñi mpwila. 14 Hakwila muntu wejima wukunwa menji inukumwinka, hamba katiya cheñi mpwilaku, muloña menji inukumwinka akwikala mudi yena neyi kaseloki kamenji anakusefuka nakumwinka wumi wahaya nyaaka.” 15 Owu mumbanda wamulejeli Yesu nindi: “Mwanta, nyinkihu owu menji kulonda nibuleña kutiya mpwila hela kwinza mpinji yejima kudinu iluña nakutaha menji.”
16 Dichi yena wamulejeli owu mumbanda nindi: “Yaña wakatambiki nfumweyi nawa winzi cheñi kunu.” 17 Owu mumbanda waakwili nindi: “Ami kwami hinikweti nfumwamiku.” Yesu wamulejeli nindi: “Wunahoshi mwalala neyi, ‘Ami kwami hinikweti nfumwamiku.’ 18 Muloña eyi wasumbukahu dehi kudi amayala atanu, nawa iyala iwukweti chayinu mpinji hinfumweyiku. Omu muwunahoshi mwalala.” 19 Owu mumbanda wamulejeli nindi: “Mwanta, namoni nami wudi kaprofwetu. 20 Ankakulula jetu adifukwilileña hayinu mpidi, ilaña enu mwahoshaña nenu muYerusalema dimwatela kudifukwilawu antu.” 21 Yesu wamulejeli nindi: “Nkuhweleli eyi mumbanda, muloña mpinji yinakwinza yimwakabula kudifukula kudi Tata hayinu mpidi hela muYerusalema. 22 Enu mwadifukulaña kuchuma chimwabula kwiluka; ilaña etu twadifukulaña kuchuma chitweluka, muloña wamwinu wenjila kuhitila mudi aYudeya. 23 Hela chochu, mpinji yinakwinza, nawa yinashiki dehi, oyu akwakudifukula alala yakadifukulañawu kudi Tata muspiritu nimuwalala, muloña Tata nakukeña antu adi neyi awa kulonda adifukuleña kudi yena. 24 Nzambi hiSpiritu, dichi ejima adifukulaña kudi yena, atela kudifukula muspiritu nimuwalala.” 25 Owu mumbanda wamulejeli nindi: “Neluki nami Mesiya nakwinza, atenañawu nawu Kristu. Nawa neyi owu nenzi dehi, wakatuleja chiwahi yuma yejimiyi.” 26 Yesu wamulejeli owu mumbanda nindi: “Ami inakuhosha naneyi, diyi owu iwunakutena.”
27 Hohenohu atumbanji twindi enjili, nawa ahayamini muloña wahosheleña nanowu mumbanda. Hela chochu, kwosi wahosheli nindi: “Wunakukeñadi?” hela nawu “Wunakuhosheladi nindi?” 28 Dichi owu mumbanda washiyili nsaba yindi yamenji nakuya mumusumba nakuleja antu nindi: 29 “Tuyenu mwakatali muntu wanleja yuma yejima yinakoñeli. Komana iwu muntu hidiyi Kristuku?” 30 Afumini mumusumba nawa atachikili kwinza kwadiñayi.
31 Hayoyenoyu mpinji, atumbanji amulembeleleña nawu: “Rabi, daku.” 32 Ilaña yena wayilejeli nindi: “Nikweti yakuda yinatela kuda yimunabuli kwiluka.” 33 Dichi atumbanji atachikili kudihujola mulwawu nawu: “Komana kudihu muntu wunamuletelihu yakuda tahindi?” 34 Yesu wayilejeli nindi: “Yakuda yami yowu kwila nkeñelu yanowu wantemesheli nikumanisha mudimu windi. 35 Komana himunakuhosha nenu kunashali dehi tukweji tuwana nakutachika kwaañulaku? Tiyenu, inakuyileja nami: Fumbulenu mesu enu kulonda mutali maha, chiyanatookashaniwu dehi to-o, anashiki dehi hampinji yakwaañula. 36 Mukwakumuna natachiki dehi kutambula wufwetu nikupompesha nyikabu yawumi wahaya nyaaka, kulonda mukwakukuwa nimukwakumuna wejima wawu azañaleli hamu. 37 Dichi hamuloña wachumichi, awa mazu alala akwila nawu: Wumu himukwakukuwa, mukwawu nawa himukwakumuna. 38 Nayitemesheli kuya nakumuna himwabulili kuzatila. Antu acheñi azatili, dichi enu munaheteli munyidimu yawu.”
39 ASamariya amavulu afumini mumusumba amukuhweleleli muloña wamazu ashimwiniyi owu mumbanda nindi: “Wanleja yuma yejima yinakoñeli.” 40 Dichi aSamariya chenjiliwu kudi yena, amulembeleleli nawu yashakami nawu, nawa washakamini nawu kwenoku mafuku ayedi. 41 Chafuminimu, antu amavulu akuhweleleli muloña wayuma yahosheliyi, 42 nawa amulejeli owu mumbanda nawu: “Ichi dinu hitunakuhweleli muloña wamazu iwahosheliku; muloña tunaditiyili etu aweni nawa tuneluki netu iwu muntu chalala diyi chamwinu wakaayi.”
43 Chimwahitili mafuku ayedi, wafumini kwenoku nakuya kuÑaliliya. 44 Hela chochu, Yesu yomweni washimwini nindi kaprofwetu hiyamulemeshaña mumukala wawuku. 45 Dichi, chashikiliyi muÑaliliya, akwaÑaliliya amutambwilili chiwahi, muloña amweni yuma yejima yakoñeliyi muYerusalema hachawija, muloña niwena ayili kunochu chawija.
46 Kuhiñahu, wafuntili cheñi kuKana yamuÑaliliya, oku kwabalumwiniyi menji kwikala vinyu. Dichi kwadiña chilolu wadiña namwanindi weyala wakatili muKaperinamu. 47 Iwu iyala chatiyiliyi nawu Yesu nafumi muYudeya nenzi muÑaliliya, wayili kwadiñayi nakumulembelela kulonda yakunkumuki yayi nakumuukila mwanindi weyala wadiña kwakwihi nakufwa. 48 Ilaña Yesu wamulejeli nindi: “Enu antu neyi kumona yinjikijilu niyihayamisha nehi, himukukuhwelelaku.” 49 Owu chilolu wamwilili nindi: “Mwanta, kunkumukaku tuyi kudi mwanami henohu kanda yafwi.” 50 Yesu wamulejeli nindi: “Yaña; mwaneyi nakoli dehi.” Iwu iyala wakuhweleleli izu damulejeliwu kudi Yesu, dichi wayili. 51 Ilaña chadiña nakukunkumukayi, anduñu jindi amubulakeni nakumuleja nawu mwanindi weyala nakoli dehi.* 52 Dichi wayihwili kulonda amuleji ora yakolayi. Wena amwakwili nawu: “Mashika amumana haloshi haora yamu 7.”* 53 Hohenohu tata yindi welukili nindi komana wakola hayoyenoyu ora yamulejawu kudi Yesu nindi: “Mwaneyi nakoli dehi.” Dichi yena niantu ejima amwitala dindi etiyili. 54 Ichi chadiña chihayamisha chamuchiyedi chakoñeliyi Yesu hampinji yafuminiyi muYudeya nakuya muÑaliliya.
5 Hanyima yachumichi, kwadiña chawija chawaYudeya nawa Yesu wakandukili nakuya kuYerusalema. 2 Chashikiliyi muYerusalema, haChiisu chaNyikoku hadiña ijiya dateneneñawu muchiHeberu nawu Betezeta, dadiña namakeeki atanu mwakuhitila. 3 Munawa makeki mwakaamineña antu amavulu akata, amputamesu, akwakubalakata ninowu adiña alepa makasa hela nyendu. 4 ——5 Mwenomu mwadiña iyala wumu wakatili hadi yaaka 38. 6 Yesu chamumweniyi iwu iyala nakaami mwenomu nawa nanochu chelukiliyi nindi nakati hampinji yayilehi, wamwihwili nindi: “Wunakukeña kukola?” 7 Iwu iyala wakata wamwakwili nindi: “Mwanta, hinikweti muntu wakunjimika mwijiya neyi menji anayivundañeshiku, ilaña nelaña neyi hinukukeña nami niyimu, mukwetu wacheñi wanyakalaña kuyamu.” 8 Yesu wamulejeli nindi: “Nyamukaku! Nonaku kadidi keyi wendi.” 9 Hohenohu iwu iyala wakoleli nawa wanoneli kadidi kindi nakutachika kwenda.
Idi ifuku dadiña hiifuku daSabata. 10 Dichi aYudeya atachikili kumwila owu iyala okiliwu nawu: “Lelu hiifuku daSabata, nawa kwesekeja nanshimbi hiwatela kusenda kadidi keyiku.” 11 Ilaña yena wayakwili nindi: “Muntu wañuuka diyi wanleja nindi, ‘Nonaku kadidi keyi wendi.’” 12 Wena amwihwili nawu: “Indi owu muntu wakuleja nindi, ‘Nonaku kadidi keyi wendi, hinyi’?” 13 Ilaña iwu iyala okiliwu helukili muntu wamuukiliku, muloña Yesu weñilili mwizaza dawantu dadiña kwenoku.
14 Hanyima yachumichi, Yesu wamuwanini iwu iyala mutembeli nawa wamulejeli nindi: “Talaña, wunakoli. Bayi wakavulumuna cheñiku kulonda chuma chabadika kutama chakabuli kukumwekena.” 15 Dichi iwu iyala wayili nakuleja aYudeya nindi Yesu diyi wamuuka. 16 Hamuloña wachumichi, aYudeya atachikili kumukabisha Yesu muloña wakoñeleña yumiyi hefuku daSabata. 17 Ilaña yena wayakwili nindi: “Tata yami wuchidi kuzata kushika niyinu mpinji, ninami nawa nichidi kuzata.” 18 Ichi dichakojejeli aYudeya atachiki kukeñakeña njila yakumujahilamu, muloña hafumpileña hohu nshimbi yahaSabataku ilaña wateneneña niNzambi nindi diyi Tata yindi, nakudesekeja hamu naNzambi.
19 Dichi, Yesu wayilejeli nindi: “Inakuyileja chalala chikupu nami, Mwana hanateli kudiilila chuma hela chimuku, ilaña yena welaña chuma chamonañayi Tata yindi nakwila. Muloña yuma yejima yelañayi Tata yindi, diyuma yelañayi Mwana niyena. 20 Muloña Tata wakeña Mwana nawa wamulejaña yuma yejima yelañayi yomweni, wakamuleja ninyidimu yabadika iyi kulonda enu mwakahayami. 21 Neyi chochasañulañayi Tata yindi afu nakuyinka wumi, Mwana niyena dichi chenkañayi wumi muntu wejima anakeñiyi. 22 Muloña Tata hasompeshaña muntu niwumuku, ilaña wamwinka Mwanindi wuswa wejima wakusompesha, 23 kulonda antu ejima amulemesheña Mwana neyi chamulemeshañawu Tata. Muntu wejima wabulaña kulemesha Mwana, halemeshaña niTata wamutemesheliku. 24 Inakuyileja chalala chikupu nami, muntu wejima watiyaña izu dami nikumukuhwelela Owu wantemesheli ami, wukweti wumi wahaya nyaaka, nawa hiyakumusompeshaku, ilaña nafumi dehi kukufwa nakuya kuwumi.
25 “Inakuyileja chalala chikupu nami, mpinji yinakwinza, nawa yinashiki dehi, oyu yakatiyawu afu izu daMwana kaNzambi, dichi owu ovwahilili akahanda. 26 Neyi chochekalayi Tata nawumi mudi yomweni,* namuleñeli Mwanindi niyena yekali nawumi mudi yomweni. 27 Nawa namwinki wuswa wakusompesha, muloña yena hiMwana kamuntu. 28 Bayi muhayama hachumichiku, muloña mpinji yinakwinza hakela antu ejima adi mumajamu achanukishu akatiya izu dindi 29 nakufumamu, owu akoñeleña yuma yayiwahi akasañukila kuwumi wahaya nyaaka, nawa owu akoñeleña yuma yatama akasañukila kukuyisompesha. 30 Hinnateli kudiilila chuma hela chimuku. Nasompeshaña kwesekeja nayuma yinatiyaña, nawa wunsompeshi wami waloña muloña hinelaña nkeñelu yamiku, ilaña nelaña nkeñelu yayena wantemesheli.
31 “Neyi nidishimwina wunsahu ami aweni kudi antu, hiyakwiteja yuma yinukuhoshaku. 32 Kudi muntu wacheñi washimunaña wunsahu kudi antu hadi ami, nawa neluka nami yuma yahoshañayi hadi ami yalala. 33 Enu munatemeshi antu kudi Yowanu, nawa yena nashimuni wunsahu walala hadi ami. 34 Hela chochu, hinakeñaña muntu hela wumu kushimuna wunsahu kudi antu hadi amiku, ilaña nahoshi yumiyi kulonda enu ayamwini. 35 Iwu muntu wadiña inoñu dabutukileña nikutoñeka, nawa enu hakapinji kantesha mwakeñeleña kuzañalela nankashi muchejeji chindi. 36 Ilaña ami inakushimuna wunsahu wabadika waYowanu, muloña nyidimu yanyinkeliyi Tata yami nindi niyizati, diyi yinnakuzata, nawa diyi yinakushimuna wunsahu nawu Tata diyi wantemesheli. 37 Nawa Tata yena wantemesheli diyi wunashimuni wunsahu hadi ami. Enu kanda mutiyeñahu dehi izu dindi hela kumumona chekalayiku, 38 nawa mazu indi hiyashakama mudi enuku, muloña himwakuhwelela muntu atemesheliyiku.
39 “Munakusandujola muNsona muloña enu munakutoñojoka nenu mwakekala nawumi wahaya nyaaka kuhitila muniji Nsona; nawa jeniji Nsona dijashimunaña wunsahu wami. 40 Ilaña, enu himunakukeña kwinza kudi ami kulonda mwiikali nawumiku. 41 Ami hinetejaña kunlemesha kudi antuku, 42 ilaña neluka chikupu nami enu himwamukeña Nzambiku. 43 Ami nenzi mwijina daTata yami, ilaña enu kuntambwila nehi. Neyi muntu wacheñi wenjili mwijina dindi yomweni, owu muntu mwadi kumutambwila. 44 Munateli kukuhwelela ñahi henohu munakudilemesha mulwenu, cheñi nawa himunakukeña kulema kwakufuma kudi Nzambi wumu hohuku? 45 Bayi mutoñojoka nenu ami nakayinka muloña kudi Tataku; ilaña kudi muntu wumu wayinkaña muloña, yowu Mosi, imwakuhwelela. 46 Kuhosha hohu chalala, neyi mwamukuhweleleli Mosi, mwadi kunkuhwelela ninami nawa, muloña yena wasonekeli hadi ami. 47 Ilaña neyi enu kukuhwelela yuma yasonekeliyi nehi, hanu dinu munateli kukuhwelela ñahi yuma yinahoshaña?”
6 Kuhiñahu, Yesu wayili mwishinadi daKaluñalwiji kaÑaliliya hela Tiberasi. 2 Nawa izaza deneni dawantu dadiña nakumulondela hanyima, muloña amweneña yihayamisha yakoñeleñayi yakuuka akata. 3 Dichi Yesu wakandukili nakuya kumpidi nawa washakamini kwenoku nawatumbanji twindi. 4 Chipandakenu, dikwila nawu chawija chawaYudeya, chaswinineña kwakwihi. 5 Yesu chafumbwiliyi mesu indi nakumona izaza deneni dawantu dinakwinza kwadiñayi, wamwihwili Fwilipu nindi: “Kudihi kutukulanda mankendi akudiisha antu ejima awa?” 6 Ilaña, wahosheli mwenimu kulonda yamweseki, muloña yena welukili chuma chakeñeleñayi kwila. 7 Fwilipu wamwakwili nindi: “Mankendi akulanda namadenari 200, awa antu hiyakutwesha kuwaninaku, hela neyi adanzañena kanti-kanti.” 8 Wumu wahadi atumbanji twindi, Anderi, mana kwaShimona Petulu, wamulejeli nindi: 9 “Kudi iwu kansi weyala wudi namankendi atanu abali nituyishi twanyanya tuyedi. Komana iyi yakuda diyi yikuwanina antu amavulu ñaana?”
10 Yesu wahosheli nindi: “Lejenu antu ashakami hamaseki.” Chelili hadiña matahu amavulu hanodu iluña, amayala ashakamini hamaseki, adiña kwakwihi na 5,000. 11 Yesu wanoneli mankendi, hanyima yakulomba nakusakilila, wayinkeli antu ashakamini kwenoku; welili cheñi mwomumu natuyishi twanyanya nawa antu adiili nakwikuta. 12 Ilaña antu chekutiliwu, yena walejeli atumbanji twindi nindi: “Nonenu yakuda yinashalihu kulonda yibuli kukisika.” 13 Dichi anoneli yakuda yashalilihu nakuyisha muyimpaya 12 nawa yenzeli* to-o hanyima yakwila antu anadi dehi mankendi atanu abali.
14 Antu chamweniwu chihayamisha chakoñeliyi, atachikili kuhosha nawu: “Chalala iwu diyi Kaprofwetu washimwiniwu nawu wakenza mukaayi.” 15 Kuhiñahu, Yesu chelukiliyi nindi akeñeleña kwinza nakumukwata kulonda amwilishi kwikala mwanta, wafuminiku kwenoku nakuya cheñi kumpidi kwakankawindi.
16 Chikwelili melela, atumbanji twindi akunkumukilili kukaluñalwiji, 17 chakandaminiwu muwatu, ayili kwishinadi dakaluñalwiji kulonda ayi kuKaperinamu. Haniyi mpinji kwadiña kweyila dehi nawa Yesu wachidiña kanda yafunti kwadiñawu wena. 18 Hakaluñalwiji nihena hatachikili kwila mankanda muloña wampepela yasweja yakunkileña. 19 Hela chochu, chelili anavuwi dehi kwakwihi namamayilu asatu hela awana,* amweni Yesu nakwenda hewulu dakaluñalwiji nawa waswinineña kwakwihi nawatu, dichi wena atiyili woma nankashi. 20 Ilaña yena wayilejeli nindi: “Iyami; bayi mutiya womaku!” 21 Kuhiñahu, amwitejeli kukandama muwatu, dichi hashimbwili wanyi watu washikili kuchikumu kwayileñawu.
22 Ifuku dalondelelihu, izaza dawantu dadiña kwishinadi dikwawu dakaluñalwiji, damweni nawu hikwadiña watu wukwawuku, chiña hohu owu watu wanyanya, damweni cheñi nawu Yesu hakandamini munowu watu hamu nawatumbanji twindiku, ilaña atumbanji twindi ayili kankawawu. 23 Hela chochu, maatu afumini kuTiberasi ashikili kwakwihi nakwiluña kwadiililiwu mankendi hanyima yakwila Mwanta nalombi dehi nakusakilila. 24 Dichi chamweniwu nawu Yesu hela atumbanji twindi adiña kunodu iluña wanyi, akandamini mumaatu awu nakuya kuKaperinamu nakumukeñakeña Yesu.
25 Chamuwaniniwu mwishinadi dakaluñalwiji, amwihwili nawu: “Rabi, wenza mpinjinyi kunu?” 26 Yesu wayakwili nindi: “Inakuyileja chalala chikupu nami, enu munakunkeñakeña, bayi neyi muloña wakwila mwamona yihayamishaku, ilaña muloña wakwila mwada mankendi nakwikuta. 27 Bayi muzatila yakuda yakisikañaku, ilaña zatilenu yakuda yashakamaña haya nyaaka, oyu yikuyinkayi Mwana kamuntu; muloña iwu diyi atiyañawu kuwaha kudi Tata Nzambi yomweni.”
28 Dichi amwihwili nawu: “Yumanyi yitwatela kwila kulonda tuzati nyidimu yaNzambi?” 29 Yesu wayakwili nindi: “Mudimu waNzambi diwiwu, kukuhwelela mudi owu atemesheliyi.” 30 Dichi amwihwili nawu: “Chinjikijilwinyi chiwukukoña kulonda tuchimoni mwaka dinu tukukuhweleli? Chumanyi chiwukwila? 31 Ankakulula jetu adiileña manina mwisaña neyi chochasonekawu nawu: ‘Wayinkeli yakuda yakufuma mwiwulu.’” 32 Yesu wayilejeli nindi: “Inakuyileja chalala chikupu nami, Mosi hayinkeli yakuda yakufuma mwiwuluku, ilaña Tata yami wayinkaña yakuda yalala yakufuma mwiwulu. 33 Muloña yakuda yaNzambi diyi owu wafuma mwiwulu nawa wenkaña kaayi wumi.” 34 Dichi wena amulejeli nawu: “Mwanta, wutwinkeña iyi yakuda mpinji yejima.”
35 Yesu wayilejeli nindi: “Yami yakuda yawumi. Muntu wejima wukwinza kudi ami, hakatiya cheñi nzalaku, nawa muntu wejima wukukuhwelela mudi ami, hakatiya cheñi mpwilaku. 36 Ilaña neyi chochinayileja, enu munammoni dehi, ilaña munankuhweleli wanyi. 37 Antu ejima anyinkañayi Tata akenza kudi ami, nawa owu wenzaña kudi ami, hinamba kamuhañaku; 38 muloña ami nenzi kufuma mwiwulu bayi neyi nakwila nkeñelu yamiku, ilaña nakwila nkeñelu yanowu wantemesheli. 39 Iyi diyi nkeñelu yanowu wantemesheli, nindi bayi nijimbeshahu hela wumu hadi owu anyinkayiku, ilaña nindi nakayisañuli hefuku dakukumishaku. 40 Muloña iyi diyi nkeñelu yaTata yami, nindi muntu wejima wamonaña Mwana nikumukuhwelela watela kwikala nawumi wahaya nyaaka, nawa nakamusañula hefuku dakukumishaku.”
41 Kuhiñahu, aYudeya atachikili kumutoobela muloña wahosheli nindi: “Yami yakuda yafumini mwiwulu.” 42 Nawa atachikili kudihula nawu: “Komana iwu hidiyi Yesu mwana kaYosefu, wukweti tata yindi nimama yindi itwelukaku? Hanu dinu muloñadi chinahosheliyi nindi, ‘Ami nenzi kufuma mwiwulu’?” 43 Yesu wayakwili nindi: “Lekenu kutooba. 44 Kwosi muntu wunateli kwinza kudi amiku, chiña amukoka kudi Tata wantemesheli, nawa nakamusañula hefuku dakukumishaku. 45 Chasonekewa mumazu awaTuprofwetu nawu: ‘Ejima akayidizisha kudi Yehova.’ Muntu wejima wunatiyilili kudi Tata nikudizishewa kudi yena, wenzaña kudi ami. 46 Kwosi muntu wamumonahu dehi Tataku, chiña hohu wafuma kudi Nzambi; iwu diyi wamumona Tata. 47 Inakuyileja chalala chikupu nami, muntu wejima wukwitiya, wukweti wumi wahaya nyaaka.
48 “Ami yami yakuda yawumi. 49 Ankakulula jenu adiili manina mwisaña, ilaña afwili. 50 Iyi diyi yakuda yafuma mwiwulu, kulonda muntu wejima yadiku nawa yabuli kufwa. 51 Ami yami yakuda yayumi yafumini mwiwulu. Neyi muntu yada iyi yakuda wakashakama haya nyaaka; nawa yakuda yinakahana, himujimba wami wunakahana kukoola mawumi awantu* kulonda akahandi.”
52 Kuhiñahu, aYudeya atachikili kuditaadikisha mulwawu, nakuhosha nawu: “Indi iwu muntu nateli kutwinka ñahi mujimba windi nindi tudi?” 53 Dichi Yesu wayilejeli nindi: “Inakuyileja chalala chikupu nami, neyi enu kuda mujimba waMwana kamuntu hela kunwa mashi indi nehi, himwakekala nawumiku. 54 Muntu wejima wadaña mujimba wami nikunwa mashi ami wukweti wumi wahaya nyaaka, nawa nakamusañula hefuku dakukumishaku; 55 muloña mujimba wami hiyakuda yalala, nimashi ami niwena hiyakunwa yalala. 56 Muntu wejima wadaña mujimba wami nikunwa mashi ami, watwalekañahu kudikunda nanami, ninami nawa nadikunda nayena. 57 Neyi chochekalayi Tata wukweti wumi wantemesheli, ninami nawa nikweti wumi muloña waTata, chochimu nawa muntu wejima wadaña mujimba wami niyena wakekala nawumi muloña wanami. 58 Iyi diyi yakuda yafumini mwiwulu. Hiyidi neyi yakuda yadiiliwu ankakulula jenuku, muloña wena afwili. Muntu wejima wadaña iyi yakuda wakashakama haya nyaaka.” 59 Wahosheli yumiyi hampinji yatañishileñayi musinagogi* muKaperinamu.
60 Atumbanji twindi amavulu chatiyiliwu chumichi, ahosheli nawu: “Awa mazu akala; hinyi wukuyitiya?” 61 Ilaña Yesu chelukiliyi nindi atumbanji twindi adiña nakutooba hachumichi, wayilili nindi: “Komana enu awa mazu anayihukeshi tahindi? 62 Hanu dinu, chakekala ñahi chimwakamona Mwana kamuntu hakufunta kwafuminiyi? 63 Spiritu diyi yahanaña wumi, ilaña mujimba hiwukweti mudimuku. Mazu innayileji aspiritu nawa diwu ahanaña wumi. 64 Ilaña mukachi kenu mudi amu abulaña kukuhwelela.” Muloña Yesu welukili kufuma kukutachika antu abulili kukuhwelela nimuntu wamba kamufukejela. 65 Watwalekelihu kuhosha nindi: “Iwu diwu muloña waweni wunayilejelaña nami, kwosi muntu wunateli kwinza kudi amiku, chiña neyi anamwiteji kudi Tata.”
66 Hamuloña wachumichi, atumbanji twindi amavulu afuntili kuyuma yashiliwu nawa alekeli kwendela hamu nindi. 67 Dichi Yesu walejeli apostolu 12 nindi: “Komana ninenu munakukeña kuya tahindi?” 68 Shimona Petulu wamwakwili nindi: “Mwanta, tukuya kudinyi? Eyi yeyi wukweti mazu awumi wahaya nyaaka. 69 Tunakuhweleli nawa tuneluki netu yeyi Wajila Wambala waNzambi.” 70 Yesu wayakwili nindi: “Komana yami wayitondeli enu apostolu 12 wanyi? Ilaña mukwenu wumu hakachi kenu himukwakutwamba.”* 71 Kafwampi, wateneneña Yudasi mwana kaShimona Isakaroti, muloña iwu diyi wamba kamufukejela hela chakwila wadiña hakachi kawapostolu 12.
7 Kuhiñahu, Yesu watwalekelihu kwendujola muÑaliliya, muloña hakeñeleña kwendujola muYudeyaku chelili aYudeya akeñeleña kumujaha. 2 Hela chochu, Chawija chawaYudeya chaJitabanaka* chaswinineña kwakwihi. 3 Dichi amanakwindi amwilili nawu: “Fumaku kunu wuyi kuYudeya kulonda atumbanji tweyi niwena amoni nyidimu yeyi yiwunakuzata. 4 Muloña kwosi muntu welaña chuma hela chimu mukuswamujoka neyi nakukeña nindi amwiluki kudi antuku. Dichi neyi wunakukoña yumiyi, dimwekeshi eyi aweni kukaayi.” 5 Kafwampi, amanakwindi hiyadiña nakumukuhwelelaku. 6 Yesu wayilejeli nindi: “Mpinji yami kanda yishiki, ilaña enu mpinji yejima yenu. 7 Kaayi hikanateli kuyihela enuku, ilaña kanhela ami, muloña nashimunaña wunsahu nami nyidimu yaakayi yatama. 8 Enu kandukenu muyi kuchawija; ami hinukutwesha kuya kunichi chawijaku, muloña mpinji yami kanda yishiki chikupu.” 9 Dichi chelili nayileji dehi yumiyi, yena washalili muÑaliliya.
10 Ilaña chelili amanakwindi anakanduki dehi nakuya kuchawija, niyena nawa wakandukili nakuya, bayi hatookaku, ilaña mukuswamujoka. 11 Dichi aYudeya atachikili kumukeñakeña hachawija nakuhosha nawu: “Indi ona muntu wudi kudihi?” 12 Nawa antu amavulu adiña nakumunyinyinta nankashi hakachi kawu. Amu ahosheleña nawu: “Himuntu wamuwahi.” Amakwawu niwena nawu: “Watama. Waluwañeshaña antu.” 13 Hela chochu, hikwadiñahu muntu wamuhosheleñahu hatookaku, muloña atiyileña woma wawaYudeya.
14 Chawija chichashikili hakachi, Yesu wakandukili nakuya mutembeli nawa watachikili kutañisha. 15 Dichi aYudeya ahayamini nakuhosha nawu: “Indi iwu muntu weluka ñahi Nsona henohu yena kanda yayeñahu dehi kumashikola nakudiza?”* 16 Yesu niyena wayakwili nindi: “Yuma yinatañishaña yami wanyi, ilaña yanowu wantemesheli. 17 Neyi muntu nakukeña kwila nkeñelu Yindi, wukwiluka neyi yuma yinatañishaña yafumaña kudi Nzambi indi kwiji nahoshaña yitoñojoka yami ami aweni. 18 Muntu wejima wahoshaña yitoñojoka yindi yomweni, wakeñaña kudilemesha; ilaña muntu wejima wakeñaña kulema kwanowu wantemesheli, yeniwu diyi walala nawa mudi yena mwosi yuma yabula kuloña. 19 Mosi wayinkeli enu Nshimbi, hidimuku? Ilaña hakachi kenu hosi niwumu wovwahilaña Nshimbiku. Muloñadi chimunakukeña kunjahila?” 20 Izaza dawantu damwakwili nawu: “Eyi wudi nandemoni. Hinyi wunakukeña kukujaha?” 21 Yesu wayakwili nindi: “Nakoñeli chuma chimu nawa wejima wenu nihanu muchidi kuhayama. 22 Hamuloña wachumichi Mosi wayinkeli lushimbi lwakwalama, bayi neyi ilu lushimbi lwafumini kudi Mosiku, ilaña lwafumini kudi ankakulula jenu, nawa enu mwalamishaña muntu hasabata. 23 Neyi muntu amwalamishaña hasabata kulonda abuli kufumpa Nshimbi jaMosi, indi enu munanhilili ami chikupu hamuloña wakwila nokili muntu hasabata tahindi? 24 Lekenu kusompesha kwesekeja nachinakumwekanayi muntu, ilaña sompeshenuña mwaloña.”
25 Kuhiñahu, antu amu amuYerusalema atachikili kuhosha nawu: “Komana iwu hidiyi muntu anakukeña kujahawuku? 26 Talenu! nakuhosha nihatooka, ilaña wena anakumutala hohu. Chidi neyi anyuuli anamwiluki dehi chikupu nawu diyi Kristu tahindi? 27 Kwambukaku nawena, etu tuneluki kwafumayi iwu muntu; ilaña neyi Kristu nenzi, kwosi muntu wakeluka kwakafumayiku.” 28 Dichi Yesu chadiña nakutañishayi mutembeli, wabidikili nindi: “Mwañiluka nawa mweluka ninoku kunafuma. Hinadinjilili ami aweniku, ilaña Owu wantemesheli walala nawa himwamwilukaku. 29 Ami namwiluka, muloña nidi ñimeni yindi, nawa Yenowu diyi wantemesheli.” 30 Dichi atachikili kukeñakeña njila yakumukwatilamu, ilaña kwosi muntu niwumu watwesheli kumukwataku, muloña mpinji yindi yadiña kanda yishiki. 31 Hela chochu, amavulu adiña hezaza dawantu amukuhweleleli, nawa ahosheleña nawu: “Neyi Kristu nenzi, komana wakakoña yihayamisha yayivulu kubadika yinakoñiyi iwu muntu tahindi?”
32 AFwarisi atiyili izaza dawantu dinakumunyinyinta hayumiyi, dichi akulumpi jawatupristu niaFwarisi atemesheli atupasu kulonda amukwati.* 33 Yesu wahosheli nindi: “Nukutwalekahu kwikala nanenu hakapinji kantesha henohu kanda niyi kudi Yena wantemesheli. 34 Mwakankeñakeña, ilaña himwakanwanaku, nawa kunakekala, enu mwakatwesha wanyi kwinzaku.” 35 Dichi aYudeya atachikili kudihoshesha mulwawu nawu: “Indi iwu muntu nakukeña kuya kudihi oku kutukubula kumuwana? Komana nakukeña kuya kudi aYudeya apalañena mudi aGiriki nakutañisha aGiriki tahindi? 36 Natalishi mudihi chinahoshiyi nindi, ‘Mwakankeñakeña, ilaña himwakanwanaku, nawa kunakekala, enu mwakatwesha wanyi kwinzaku’?”
37 Hefuku dakukumishaku, ifuku dachawija dalema nankashi, Yesu wemeni nakubidika nindi: “Muntu wejima wunatiyi mpwila, yenzi kudi ami nimwinki menji akunwa. 38 Muntu wejima wankuhwelelaña, ‘Heshina damuchima windi hakafumaña tuloña twamenji awumi’ neyi chochahosha nsona.” 39 Hela chochu, wahosheli mwenimu kutalisha haspiritu yadiña kwakwihi nakutambulawu antu amukuhweleleli; muloña haniyi mpinji achidiña kanda atambwili spiritu, nanochu chelili Yesu wachidiña kanda amulemeshi. 40 Amu adiña hezaza dawantu atiyili awa mazu atachikili kuhosha nawu: “Chalala iwu hiKaprofwetu.” 41 Amu ahosheleña nawu: “Iwu diyi Kristu.” Ilaña amakwawu ahosheleña nawu: “Kristu hakafumina muÑaliliyaku, tahindi? 42 Komana nsona hiyahosha nawu Kristu wakenjila kuhitila mudi anyana kaDavidi nimuBetelemi, mukala mwadiñayi Davidiku?” 43 Dichi izaza dawantu dambokelelimu muloña wayena. 44 Hela chochu, antu amu akeñeleña nawu amukwati,* ilaña kwosi muntu niwumu watwesheli kumukwataku.
45 Kuhiñahu, atupasu afuntili kudi akulumpi jawatupristu niaFwarisi, nawa wena ayihwili nawu: “Muloñadi chimunabulili kumukwata nakumuleta kunu?” 46 Atupasu aakwili nawu: “Kwosi muntu hela wumu wahoshahu dehi neyi chinakuhoshayi iwu muntuku.” 47 AFwarisi niwena ehwili nawu: “Komana ninenu anayiluwañeshi dehi tahindi? 48 Komana kudihu muntu hela wumu hakachi kawanyuuli hela aFwarisi wunamukuhweleli? 49 Ilaña idi izaza dawantu dabula kwiluka Nshimbi hiyantu ashiñewa.” 50 Dichi Nikodemu wadiña niyena kaFwarisi owu wenjili kudi yena hampinji yimu, wayilejeli nindi: 51 “Kwesekeja naNshimbi jetu, neyi tunakukeña kusompesha muntu, twatela kusambila kutiya mukanwa kindi kulonda twiluki yuma yinakwilayi, hidimuku?” 52 Wena amwakwili nawu: “Nineyi hiwafuma kuÑaliliyaku? Sandujolaku nawa wukwiluka neyi kwosi kaprofwetu wakafuma muÑaliliyaku.”*
8 12 Kuhiñahu, Yesu wayilejeli cheñi nindi: “Ami yami chejeji chakaayi. Muntu wejima wanlondelaña hakenda mumwidimaku, ilaña wakekala nachejeji chawumi.” 13 AFwarisi amwilili nawu: “Eyi wadishimunaña wunsahu eyi aweni; dichi wunsahu weyi walala wanyi.” 14 Yesu wayakwili nindi: “Hela chakwila nadishimunaña wunsahu ami aweni, wunsahu wami walala, muloña neluka kunafumini ninoku kwinnakuya. Ilaña enu himweluka kunafumini hela kwinnakuyaku. 15 Mwasompeshaña kwesekeja nanshimbi jawantu; hakwila ami hinasompeshaña muntu hela wumuku. 16 Ami neyi nisompesha muntu, wunsompeshi wami walala, muloña hinasompeshaña nkawamiku, ilaña Tata wantemesheli wudi nanami. 17 Cheñi nawa, chasonekewa muNshimbi jenu nawu: ‘Wunsahu washimunañawu antu ayedi, walala.’ 18 Ami nadishimunaña wunsahu ami aweni, niTata wantemesheli niyena washimunaña wunsahu hadi ami.” 19 Kuhiñahu, amwihwili nawu: “Tata yeyi wekala kudihi?” Yesu waakwili nindi: “Himwañiluka ami hela Tata yamiku. Neyi mwadiña mwañiluka ami, mutenowu mwadi kwiluka niTata yami.” 20 Wahosheli awa mazu hampinji yadiñayi mwiluña mwashileñawu yikasha yamali hatañishileñayi mutembeli. Ilaña kwosi muntu hela wumu wamukwatiliku, muloña mpinji yindi yadiña kanda yishiki.
21 Dichi wayilejeli cheñi nindi: “Inakuya nawa enu mwakankeñakeña, ilaña mwakafwa nanshidi jenu. Oku kwinnakuya, enu mwakatwesha wanyi kwinzaku.” 22 Kuhiñahu, aYudeya atachikili kuhosha nawu: “Nakukeña kudijaha yomweni tahindi? Muloña nakuhosha nindi, ‘Oku kwinnakuya, enu mwakatwesha wanyi kwinzaku.’” 23 Watwalekelihu nakuyileja nindi: “Enu mudi ahanu hamaseki; ilaña ami nafuma mwiwulu. Enu mudi amukanu kaayi; ilaña ami hinidi wamukanu kaayiku. 24 Diwu muloña waweni wunayilejela nami: mwakafwa nanshidi jenu. Muloña neyi enu mukubula kukuhwelela nenu diyi ami, mwakafwa nanshidi jenu.” 25 Dichi atachikili kumwihula nawu: “Yeyinyi?” Yesu wayakwili nindi: “Muloñadi chinnakumanishila nimpinji yami kuhosha nanenu? 26 Nikweti yuma yayivulu yinatela kuhosha kutalisha hadi enu nawa kudi yuma yayivulu yinatela kusompa. Ilaña kuhosha hohu chalala, Owu wantemesheli walala, nawa yuma yinatiyili kudi yena diyi yinnakuhosha mukaayi.” 27 Wena elukili wanyi nawu wadiña nakuyileja hadi Tata yindi. 28 Kuhiñahu, Yesu wahosheli nindi: “Neyi munamukudiki dehi Mwana kamuntu hamutondu, dihu himwakeluka nenu diyi ami nawa mwakeluka nenu hinadiililaña chuma hela chimuku; ilaña kwesekeja nayuma yanlejeliwu kudi Tata, diyuma yinahoshaña. 29 Nawa Owu wantemesheli wudi nanami; hanlekeli kankawamiku, muloña mpinji yejima nelaña yuma yamutiyishaña kuwaha.” 30 Hampinji yahosheleñayi yumiyi, antu amavulu amukuhweleleli.
31 Kuhiñahu, Yesu walejeli aYudeya amukuhweleleli nindi: “Neyi mukutwalekahu kuhemba mazu ami, chalala mudi atumbanji twami, 32 nawa mukwiluka chalala, chalala nichena chikuyifumisha muwuduñu.” 33 Wena amwakwili nawu: “Etu tudi anyana kaAbarahama nawa kanda twikaleñahu dehi anduñu kudi muntuku. Hanu dinu wunahoshelidi neyi, ‘Mukufuma muwuduñu’?” 34 Yesu wayakwili nindi: “Inakuyileja chalala chikupu nami, muntu wejima wakoñaña nshidi, hinduñu yanshidi. 35 Kubombelahu, nduñu hashakamaña mwitala haya nyaakaku; ilaña mwana washakamaña haya nyaaka. 36 Dichi neyi Mwana yayifumisha muwuduñu, mwakafuma muwuduñu chikupu. 37 Neluki nami mudi anyana kaAbarahama. Ilaña munakukeña kunjaha, muloña himwetejaña yuma yinatañishañaku. 38 Ami nahoshaña yuma yinamweni hampinji yinadiña naTata yami, ilaña enu mwelaña yuma yimwatiyaña kudi tata yenu.” 39 Wena amwakwili nawu: “Etu tata yetu Abarahama.” Yesu wayilejeli nindi: “Neyi mwadiña anyana kaAbarahama, mutenowu mwadi kuzataña nyidimu yaAbarahama. 40 Ilaña ichi munakukeña kunjaha, muntu wunayileji chalala chinatiyili kudi Nzambi. Abarahama helili mwenimuku. 41 Enu munakuzata nyidimu yatata yenu.” Wena amwilili nawu: “Etu hitudi anyana amuwujilaku;* tukweti Tata wumu, Nzambi.”
42 Yesu wayilejeli nindi: “Neyi Nzambi wadiña Tata yenu, mwadi kunkeña, muloña ami nafumini kudi Nzambi nawa nidi hanu. Hinadinjilili ami aweniku, ilaña Yena diyi wantemesheli. 43 Muloñadi chimunakubulila kutiya yuma yinnakuhosha? Muloña himunakwiteja mazu amiku. 44 Enu mwafuma kudi tata yenu Diyabolu, nawa mwakeñaña kwila yuma yafwilañayi tata yenu. Yeniwu wadiña mukwakujaha antu kufuma hatachikiliyi,* nawa hatwalekelihu kwenda muchalalaku, muloña chalala hichekala mudi yenaku. Neyi yahosha mwakutwamba, wahoshaña kwesekeja nachekalayi yomweni, muloña hisakutwamba nawa diyi tata yakutwamba. 45 Ilaña ami nayilejaña enu chalala, hakwila enu himwankuhwelelañaku. 46 Hinyi hakachi kenu wukunkonkolola nindi ami neli nshidi? Neyi nahoshaña chalala, hanu dinu muloñadi chimwabulilaña kunkuhwelela? 47 Muntu wafuma kudi Nzambi watiyililaña mazu aNzambi. Ichi dichayiletishaña enu kubula kutiyilila, muloña himwafuma kudi Nzambiku.”
48 AYudeya amwakwili nawu: “Komana hitwahoshaña mwalala hakuhosha netu, ‘Eyi wudi kaSamariya nawa wukweti ndemoniku’?” 49 Yesu waakwili nindi: “Ami hinikweti ndemoniku, ilaña namulemeshaña Tata yami, hakwila enu mwansawulaña. 50 Ami hinnakukeña kudilemesha ami aweniku; kudi Owu wunakukeña kunlemesha nawa hinsompeshi. 51 Inakuyileja chalala chikupu nami, neyi muntu yahemba mazu ami, hamba kafwaku.” 52 AYudeya amulejeli nawu: “Ichi dinu tuneluki netu wudi nandemoni. Abarahama wafwa dehi niatuprofwetu, ilaña eyi wunakuhosha neyi, ‘Neyi muntu yahemba mazu ami, hamba kafwaku.’ 53 Komana eyi wunamubadiki tata yetu Abarahama wafwa dehi tahindi? Atuprofwetu niwena afwa dehi. Indi eyi wunakuditena neyi yeyinyi?” 54 Yesu waakwili nindi: “Neyi nidilemesha ami aweni, kulema kwami kwamukunkulwayi. Tata yami diyi wanlemeshaña, owu imwatenaña nenu Nzambi yenu. 55 Ilaña enu himwamwilukaku, hakwila ami namwiluka. Nawa neyi nihosha nami hinamwilukaku, nukwikala neyi enu, akwakutwamba. Ilaña namwiluka nawa inakuhemba mazu indi. 56 Tata yenu Abarahama wazañaleli nankashi chachiñejeleñayi kumona ifuku dami, dichi wadimweni nawa wazañaleli.” 57 Kuhiñahu, aYudeya amulejeli nawu: “Eyi kanda wushikiji niyaaka 50 yakuvwalika, indi Abarahama wamumweni ñahi?” 58 Yesu wayilejeli nindi: “Inakuyileja chalala chikupu nami, henohu Abarahama kanda yavwaliki, ami nadiña kwoku.” 59 Dichi, anoneli malola nawu amwasi, ilaña Yesu waswamini nawa wafuminimu mutembeli.
9 Chahitileñayi, wamweni iyala wadiña mputamesu kufuma havwalikiliyi. 2 Dichi atumbanji twindi amwihwili nawu: “Rabi, hinyi wavulumwini hakwila iwu iyala yavwaliki mputamesu, iwu iyala tahindi anvwali jindi?” 3 Yesu waakwili nindi: “Iwu iyala hela anvwali jindi hiyavulumwiniku, ilaña chumichi chamwekeni kulonda nyidimu yaNzambi yimwekeni kuhitila mudi yena. 4 Twatela kuzata nyidimu Yanowu wantemesheli henohu kuchidi mwaana; wufuku wunakwinza wakela kwosi muntu hela wumu wakazataku. 5 Chineli nichidi mukaayi, yami chejeji chakaayi.” 6 Chamanishiliyi kuhosha yumiyi, wafwijilili mazeñi heseki, chavubiliyi mazeñi namaseki, wamulambili owu iyala hamesu 7 nakumuleja nindi: “Yaña wakaweli mwijiya daSilowami” (dabalumunawu nawu “Menji Anatemeshiwu”). Dichi wayili nakuwela nawa wafuntili iku nakumona.
8 Kuhiñahu, antuñi nindi kushilahu niantu adiña nakumumona nawu wadiña mukwakulomba-lomba yuma, atachikili kuhosha nawu: “Komana iwu hidiyi ona iyala washakamineña nakulomba-lomba yumaku?” 9 Amu ahosheleña nawu: “Diyoweniwu.” Amakwawu niwena nawu: “Inehi, wamufwana hohu.” Ilaña owu iyala watwalekelihu kuhosha nindi: “Iyami.” 10 Dichi amwihwili nawu: “Hanu dinu mesu eyi anatoni ñahi?” 11 Yena waakwili nindi: “Muntu atenañawu nawu Yesu wanona maseki avubayi namazeñi nawa wanlamba hamesu nankuleja nindi, ‘Yaña mwijiya daSilowami wakaweli.’ Dichi naya nakuwela nawa natachika kumona.” 12 Hamuloña wachumichi amwihwili nawu: “Indi yenowu muntu wudi kudihi?” Yena wahosheli nindi: “Neluki wanyi.”
13 Amutwalili owu iyala wadiña mputamesu kudi aFwarisi. 14 Dadiña ifuku daSabata havubiliyi Yesu mazeñi namaseki nakutonesha mesu aniwu iyala. 15 Dichi, haniyi mpinji aFwarisi niwena atachikili kumwihula owu iyala kulonda yayileji chatoneni mesu indi. Wayilejeli nindi: “Wanlamba maseki avubayi namazeñi hamesu, kuhiñahu ami naya nakuwela, dichi inakumona.” 16 AFwarisi amu atachikili kuhosha nawu: “Iwu muntu hanafumi kudi Nzambiku, muloña hajilikaña ifuku daSabataku.” Amakwawu ahosheleña nawu: “Indi muntu mukwanshidi nateli kukoña ñahi yihayamisha yamuchidiwu?” Dichi ambokelelimu hakachi kawu. 17 Ahosheli cheñi kudi owu iyala mputamesu nawu: “Hanu dinu eyi wukuhoshahu neyidi hadi iwu muntu wunakutoneshi mesu?” Owu iyala wahosheli nindi: “Hikaprofwetu.”
18 Hela chochu, aYudeya hiyetejeli nawu owu iyala wadiña mputamesu watoneniku, sampu nichatambikiliwu anvwali jindi. 19 Dichi ayihwili nawu: “Komana iwu diyi mwanenu imwelaña nenu wavwalikili mputamesu tahindi? Hanu dinu, natachiki ñahi kumona?” 20 Anvwali jindi aakwili nawu: “Etu tuneluki chikupu netu iwu diyi mwanetu nawa wavwalikili mputamesu. 21 Ilaña dinu ochu chinatachikiyi kumona, etu tuneluki wanyi; hela owu wunamutoneshi mesu, etu tunamwiluki wanyi. Mwihulenu. Wakula dehi. Watela kudihoshela yomweni.” 22 Anvwali jindi ahosheli mwenimu muloña atiyileña woma wawaYudeya, muloña aYudeya adiña atiyañana dehi nawu yowu muntu wukumukuhwelela nawu diyi Kristu, owu muntu atela kumuhaña musinagogi. 23 Ichi dichakojejeli anvwali jindi ahoshi nawu: “Wakula dehi. Mwihulenu.”
24 Dichi, amutambikili cheñi owu iyala wadiña mputamesu nakumuleja nawu: “Mulemeshi Nzambi; etu tuneluki netu iwu muntu himukwanshidi.” 25 Yena waakwili nindi: “Hela chakwila himukwanshidi, ami kwami neluki wanyi. Chuma chinneluki chakwila nawu nadiña mputamesu, ilaña ichi inakumona.” 26 Kuhiñahu, amwihwili nawu: “Chumanyi chakwilayi? Watonesha ñahi mesu eyi?” 27 Yena wayakwili nindi: “Nayileja dehi, ilaña enu munakutiya wanyi. Muloñadi wumunakukeñela kutiya cheñi nsañu yoyimu? Ninenu munakukeña kwikala atumbanji twindi tahindi?” 28 Chachitiyiliwu, amulejeli nakumusupisha nawu: “Eyi wudi kambanji kaniwu muntu, ilaña etu tudi atumbanji twaMosi. 29 Tuneluki netu Nzambi wahosheleña naMosi, ilaña iwu iyala, tuneluki wanyi kunafumiyi.” 30 Owu iyala wayakwili nindi: “Chalala chumichi chakuhayamisha chakwila nenu muneluki wanyi kunafumiyi, ilaña wantonesha mesu. 31 Tuneluki netu Nzambi hatiyaña kudi akwanshidiku, ilaña muntu wamwakamaña Nzambi nikwila nkeñelu yindi, muntu wamuchidiwu diyi atiyañayi. 32 Kufuma tuhu kutachi kanda chitiyakaneñahu dehi nawu muntu natoneshi mesu amuntu wavwalikili mputamesuku. 33 Neyi iwu muntu hafumini kudi Nzambiku, hadi kukoña chuma hela chimuku.” 34 Wena amwakwili nawu: “Wejima wenu mwavwalikilili munshidi, ilaña wututañisheña?” Dichi amuhañilimu!
35 Yesu watiyili nawu anamuhañimu owu iyala, dichi chamuwaniniyi, wamwihwili nindi: “Eyi wunamukuhweleli Mwana kamuntu tahindi?” 36 Owu iyala waakwili nindi: “Mwanta, yenowu muntu hinyi kulonda nimukuhweleli?” 37 Yesu wamulejeli nindi: “Wunamumoni dehi, nawa diyi iwunakuhosha nindi.” 38 Yena wahosheli nindi: “Mwanta, namukuhweleli.” Nawa wadifukwili* kudi yena. 39 Kuhiñahu, Yesu wamulejeli nindi: “Iwu wunsompeshi diwu wunenjilili mukanu kaayi kulonda antu abulaña kumona amoni, ninowu amonaña ekali amputamesu.” 40 AFwarisi amakwawu adiñayi nawu atiyili yumiyi, dichi amwihwili nawu: “Ninetu tudi amputamesu tahindi?” 41 Yesu wayilejeli nindi: “Neyi mwadiña amputamesu, himwadi kwikala nanshidiku. Ilaña chimunahoshi nenu, ‘Munakumona.’ Nshidi jenu jakamana wanyi.”
10 “Inakuyileja chalala chikupu nami, muntu wabulaña kwiñilila kuchiisu cheyinda dawanyikoku nawa wakandaminaña hacheñi, hiikombi nawa hikapondu. 2 Ilaña muntu weñililaña kuchiisu hikabiña wanyikoku. 3 Mukwakuhemba chiisu wamwenzunwinañaku, nawa anyikoku atiyaña izu dindi. Watambikaña anyikoku indi hejina-hejina nakuyidisha hanji deyinda. 4 Neyi nedishi dehi anyikoku indi ejima hanji, watwaminañaku, nawa anyikoku amulondelaña, muloña eluka izu dindi. 5 Mwenyi hiyamulondelañaku, amutemukaña muloña hiyelukaña mazu awenyiku.” 6 Yesu wayilejeli ichi chakutalilahu, ilaña wena elukili wanyi mwatalishiliyi.
7 Dichi Yesu wahosheli cheñi nindi: “Inakuyileja chalala chikupu nami, yami chiisu heñililaña anyikoku. 8 Antu ejima aditwambilaña kwikala atubiña alala hiyamakombi nawa hiyatupondu; dichi anyikoku hiyayitiyililañaku. 9 Yami chiisu; muntu wejima weñilaña kuhitila mudi ami akamwamwina, yenowu wakeñila nikwidika nawa wakawana munyenvu. 10 Ikombi henjilaña chuma chacheñiku, chiña kwiya, kujahañana nikukisañana. Ami nenzi kulonda anyikoku ekali nawumi nikwikala nawumi wahaya nyaaka. 11 Ami yami kabiña wamuwahi; kabiña wamuwahi wahanaña wumi windi kukoola anyikoku. 12 Muntu eñijawu mudimu, wabula kwikala kabiña nawa wabula kwikala yomweni anyikoku, neyi yamona kañwidi kanakwinza, washiyaña anyikoku nakutemuka, nawa kañwidi kakwatañahu anyikoku amu nakupalañesha amakwawu, 13 hashaña maana kudi anyikokuku, muloña yena himukwamudimu hohu. 14 Ami yami kabiña wamuwahi. Neluka anyikoku ami, nawa anyikoku ami añiluka, 15 neyi chochañilukayi Tata, ninami namwiluka Tata; nawa ami nahanaña wumi wami kukoola anyikoku.
16 “Nawa nikweti anyikoku amakwawu, ilaña hiyamwiyinda dinuku; awa anyikoku niwena natela kuyileta mudinu iyinda, niwena akatiya izu dami nawa akekala mukanka wumu nikabiña wumu. 17 Ichi dichakojeja Tata yankeñi ami, muloña nahanaña wumi wami kulonda nakawutambuli cheñi. 18 Kwosi muntu wantambulañawuku, ilaña nawuhanaña ami aweni. Nikweti wuswa wakuwuhana, nawa nikweti wuswa wakuwutambula cheñi. Ilu lushimbi nalutambwili kudi Tata yami.”
19 Chaambu chatachikili cheñi hakachi kawaYudeya hamuloña wanawa mazu. 20 Amavulu ahosheleña nawu: “Iwu muntu wudi nandemoni nawa nazaluki. Muloñadi chimunakumutiyilila?” 21 Amakwawu ahosheleña nawu: “Awa hidiwu mazu afumaña kudi muntu wudi nandemoniku. Komana ndemoni nateli kutonesha mesu awamputamesu?”
22 Haniyi mpinji muYerusalema mwadiña Chawija chaKujilika Tembeli. Yadiña mpinji yamashika, 23 nawa Yesu wendujokeleña mutembeli mwikeeki daSolomoni. 24 Kuhiñahu, aYudeya amunyeñumukili nawa atachikili kumwihula nawu: “Muloñadi chiwunakubulila kutulejela walala? Neyi yeyi Kristu, tuleji walala.” 25 Yesu wayakwili nindi: “Nayilejeli dehi, ilaña himunakuhweleliku. Nyidimu yinnakukoña mwijina daTata yami, diyi yashimunaña wunsahu hadi ami. 26 Ilaña himunakuhweleliku, muloña himudi anyikoku amiku. 27 Anyikoku ami atiyaña izu dami nawa nayiluka, niwena anlondelaña. 28 Nayinkaña wumi wahaya nyaaka, nawa hiyamba kayikisañanaku, dichi kwosi muntu hela wumu wakayihukula muchikasa chamiku. 29 Anyikoku ananyinkiyi Tata yami alema kubadika yuma yejima, nawa kwosi muntu hela wumu wunateli kuyihukula muchikasa chaTataku. 30 Ami naTata twekala wumu.”*
31 Dichi aYudeya anoneli cheñi malola nawu amwasi. 32 Yesu wayilejeli nindi: “Nayimwekesheleli nyidimu yayivulu kufuma kudi Tata. Mudimu wumu wudihi haniyi nyidimu wumunakukeña kuñasilahu malola?” 33 AYudeya amwakwili nawu: “Tunakukwasa malola bayi neyi hamudimu wawuwahiku, ilaña hakuhosha kasawuntu; muloña eyi hela chakwila wudi muntu, waditenaña neyi wudi nzambi.” 34 Yesu wayihwili nindi: “Komana muNshimbi jenu hiyasonekamu nawu, ‘Nahosheli nami: “Enu mudi anzambiku”’?* 35 Neyi yena watenaña antu afwishawu namuloña kudi izu daNzambi nindi ‘anzambi,’ chakadi kuhimpa chahosha nsona, 36 ilaña ami ajilikawu kudi Tata nikuntemesha mukaayi, munateli kunhoshela ñahi nenu, ‘Wunakuhosha kasawuntu,’ chinahosha nami, ‘Nidi Mwana kaNzambi’? 37 Neyi hinnakuzata nyidimu yaTata yamiku, bayi munkuhwelelaku. 38 Ilaña neyi diyi yinnakuzata, hela chakwila himwankuhwelelaku, kuhwelelenu nyidimu kulonda mwiluki nikutwalekahu nakukuhwelela nenu Tata wadikunda nanami, ninami nawa nadikunda naTata.” 39 Dichi esekeli cheñi nawu amukwati, ilaña yena wayitemukili.
40 Wayili cheñi kwishinadi daYodana kwiluña kwapapatishilileñayi Yowanu hatachi, nawa washakamini kwenoku. 41 Kuhiñahu, antu amavulu enjili kudi yena nakutachika kuhosha nawu: “Yowanu hakoñelihu chihayamisha hela chimuku, ilaña yuma yejima yahosheliyi Yowanu hadi iwu muntu, yadiña yalala.” 42 Dichi kwenoku amukuhweleleli kudi antu amavulu.
11 Dichi iyala wejina daLazaru wakatili; wadiña wakuBetani mukala mwashakamineña ahelindi aMariya niMata. 2 Iwu Mariya diyi ona wamuhuñunwinini Mwanta manji evumba dadiwahi nikukombwela nyendu yindi nansuki jindi; yeniwu diyi wadiña namanakwindi Lazaru wakatili. 3 Dichi, ahelindi atemesheli mazu kudi yena nakumuleja nawu: “Mwanta, tiyaña! muntu iwakeña wakata.” 4 Yesu chachitiyiliyi, wahosheli nindi: “Iku kukata bayi neyi kwakufwaku, ilaña kwakumulemeshelamu Nzambi, kulonda niMwana kaNzambi niyena amulemeshelimu.”
5 Yesu wayikeñeli nankashi aMata, Mariya niLazaru. 6 Hela chochu, chatiyiliyi nawu Lazaru wakata, kunodu iluña kwadiñayi washakaminiku cheñi mafuku ayedi. 7 Kuhiñahu, walejeli atumbanji twindi nindi: “Tuyenu cheñi kuYudeya.” 8 Atumbanji amwilili nawu: “Rabi, katataka tuhu hiyakeñañawu aYudeya kukwasa malola, ilaña eyi hiwukukeña kufuntaku cheñi?” 9 Yesu waakwili nindi: “Komana hikwekala maora 12 amwaanaku, tahindi? Neyi muntu yenda namwaana, hahukanaña kuchuma hela chimuku, muloña wamonaña chejeji chakanu kaayi. 10 Ilaña neyi muntu yenda nawufuku, wahukanaña, muloña mudi yena himudi chejejiku.”
11 Chamanishiliyi kuhosha yumiyi, wanuñilihu cheñi nindi: “Ibwambu detu Lazaru nakaami mutulu, ilaña inakuya kwenoku nakumuhindwisha.” 12 Atumbanji amulejeli nawu: “Mwanta, neyi nakaami mutulu, dikwila nawu wukukola.” 13 Hela chochu, Yesu wateneneña kufwa kwaLazaru. Ilaña wena adiña nakutoñojoka nawu nakutena kukaama tulu twakunooka. 14 Kuhiñahu, Yesu wayilejeli chakadi kuhita mumbadi nindi: “Lazaru nafwi, 15 nawa ami natiyi kuwaha nankashi hakuwana kwila nawu hinadiña kwenokuku, kulonda enu mukuhweleli. Tuyenu kudi yena.” 16 Dichi Tomasi, ateneneñawu nawu Mpamba, walejeli akwawu atumbanji nindi: “Ninetu nawa tuyenu kulonda twakafwili hamu nindi.”
17 Yesu chashikiliyi, wawanini Lazaru nashakami dehi mwijamu* mafuku awana. 18 Musumba waBetani wadiña kwakwihi naYerusalema nawa hadiña mamayilu* kwakwihi nayedi. 19 Dichi aYudeya amavulu enjili kudi Mata niMariya nakuyikundeja muloña wakufwa kwamanakwawu. 20 Mata chatiyiliyi nawu Yesu nakwinza, wayili nakumukinkilila; ilaña Mariya washalili tuhu hetala. 21 Kuhiñahu, Mata wamulejeli Yesu nindi: “Mwanta, neyi wadiña kunu, mutenowu manakwami hadi kufwaku. 22 Hela tuhu chayinu mpinji neluki nami chuma chejima chiwukumulomba Nzambi, wukukwinkachu.” 23 Yesu wamulejeli nindi: “Manakweyi wukusañuka.” 24 Mata wamulejeli nindi: “Neluki nami wakasañuka hampinji yakusañuka hefuku dakukumishaku.” 25 Yesu wamulejeli nindi: “Yami kusañuka niwumi. Muntu wejima wankuhwelelaña, hela chakwila yafwa, wakekala nawumi cheñi; 26 muntu wejima wukweti wumi nawa wankuhwelelaña, hamba kafwaku. Komana wunakuhweleli chumichi tahindi?” 27 Yena wamulejeli nindi: “Diimu Mwanta, nakuhweleli nami yeyi Kristu, Mwana kaNzambi, owu ashimwiniwu nawu wakenza mukaayi.” 28 Chamanishiliyi kuhosha awa mazu, wayili nakutambika mwanyikindi Mariya nakumuleja kumbadi nindi: “Ntañishi nenzi nawa nakukutambika.” 29 Mariya chatiyiliyi awa mazu, wanyamukili swayi-swayi nakuya kwadiñayi.
30 Haniyi mpinji, Yesu wadiña kanda yenzi mumukala, ilaña wachidiña kwiluña oku kwamuhumañeneniwu kudi Mata. 31 AYudeya adiña hamu naMariya mwitala nakumukundeja chamumweniwu hakwimana swayi-swayi nakuya hanji, amulondeleli muloña atoñojokeleña nawu nakuya kwijamu* nakudililaku. 32 Dichi Mariya chashikiliyi kwadiñayi Yesu nawa chamumweniyi, wafukamini kunyendu yindi nakumuleja nindi: “Mwanta, neyi wadiña kunu, mutenowu manakwami hadi kufwaku.” 33 Yesu chamumweniyi nakudila niaYudeya enjiliyi nawu niwena anakudila, wadishishimwini* nikudineña nankashi. 34 Wayihwili nindi: “Munamukaamiki kudihi?” Wena amulejeli nawu: “Mwanta, inzaku wutali.” 35 Yesu wadilili. 36 Hohenohu aYudeya atachikili kuhosha nawu: “Talenu, ochu chamukeñeliyi!” 37 Ilaña amakwawu ahosheli nawu: “Komana iwu muntu watonesheli mesu anona iyala wadiña mputamesu, muloñadi chabuliliyi kukañesha iwu muntu kulonda yabuli kufwa?”
38 Kuhiñahu, Yesu chadishishimwiniyi cheñi, wayili kwijamu. Kafwampi, idi ijamu* dadiña mwiyeñu nawa ashiliku niilola. 39 Yesu wahosheli nindi: “Dilañumunenuku ilola.” Ilaña Mata, muhela anowu wafwili, wamulejeli nindi: “Mwanta, yinu mpinji watela nakununka, muloña munahiti dehi mafuku awana.” 40 Yesu wamwihwili nindi: “Komana nakuleja wanyi nami neyi wukuhwelela wukumona kulema kwaNzambiku, tahindi?” 41 Dichi adilañumwiniku ilola. Kuhiñahu Yesu wafumbwili mesu indi mwiwulu nakuhosha nindi: “Tata, nakusakilili chiwunantiyi. 42 Chalala, neluka nami wantiyaña mpinji yejima; ilaña nahoshi mwenimu muloña wezaza dawantu dinemani hanu kulonda eluki nawu yeyi wantemesheli.” 43 Chamanishiliyi kuhosha awa mazu, wabidikili nezu datiyakana nindi: “Lazaru, idikakumu!” 44 Hohenohu owu muntu wafwili wedikilimu iku nyendu yindi nimakasa indi anayijiñili* mumahina, kumesu indi nikwena akasiliku ihina. Yesu wayilejeli nindi: “Mukasununenu yayeña.”
45 Dichi, aYudeya amavulu enjili kudi Mariya nawa amweni chuma chakoñeliyi Yesu, amukuhweleleli, 46 ilaña amu ayili kudi aFwarisi nakuyileja yuma yakoñeliyi Yesu. 47 Hohenohu, akulumpi jawatupristu niaFwarisi apompesheli hamu akwaSanihedirini* nakuhosha nawu: “Tukwila ñahi chineli iwu muntu nakukoña yihayamisha yayivulu? 48 Neyi tukumuleka yeleña chochichi, antu ejima akumukuhwelela, nawa aRoma akwinza nakututambula iluña* detu nimuza wetu.” 49 Ilaña mukwawu wumu, Kayafwasi, wadiña kapristu muneni munochu chaaka, wayilejeli nindi: “Enu himwelukahu chuma hela chimuku, 50 nawa himuneluki nenu chachiwahi muntu wumu kufwila antu kubadika muza wejima kukisikaku.” 51 Hela chochu, bayi neyi wahosheli mwenimu kwesekeja nayitoñojoka yindiku, ilaña hamuloña wakwila wadiña kapristu muneni munochu chaaka, waprofweteli nindi Yesu wakafwila muza, 52 nawa bayi neyi wakafwila muza hohuku, ilaña nikupompesha hamu anyana kaNzambi apalañenenimu. 53 Dichi kufuma hadodenodu ifuku, atiyañeni nawu amujahi.
54 Hohenohu, Yesu walekeli kwenda cheñi hatooka mudi aYudeya, ilaña wafumini kwenoku nakuya kwiluña dadiña kwakwihi nesaña, kumusumba wateneneñawu nawu Efweremi nawa washakamini kwenoku nawatumbanji twindi. 55 Dichi Chipandakenu chawaYudeya chaswinineña kwakwihi, nawa antu amavulu amumaluña amukamwihi akandukili nakuya kuYerusalema henohu Chipandakenu kanda, kulonda akaditookeshi kwesekeja nanshimbi. 56 Adiña nakumukeñakeña Yesu nawa ahanjekeleña mulwawu iku anemani mutembeli nawu: “Munakutoñojokahu nenudi? Komana wakenza kuchawija wanyi tahindi?” 57 Ilaña akulumpi jawatupristu niaFwarisi ahanini nshimbi yakwila nawu muntu wejima wukwiluka kudiyi Yesu, watela kwinza nakushimuna kulonda amukwati.*
12 Chikwashalili mafuku 6 henohu Chipandakenu kanda, Yesu washikili muBetani mwadiñayi Lazaru owu asañwiliyi Yesu kufuma mudi afu. 2 Dichi amuloñesheleli kuda kwamelela kwenoku, nawa Mata diyi wadiña nakuhana yakuda, ilaña Lazaru wadiña hakachi kanowu adiileña* nindi. 3 Kuhiñahu, Mariya wanoneli pawundi* yamanji evumba dadiwahi, naradi* yayeni, manji awuseya nankashi, wayihuñunwinini kunyendu yaYesu nawa wamukombweleli kunyendu nansuki jindi. Dichi mwitala mwejima mwepukileña ivumba danawa manji. 4 Ilaña Yudasi Isakaroti, wumu wahadi atumbanji twindi, owu wadiña kwakwihi nakumufukejela, wahosheli nindi: 5 “Muloñadi chabulilawu kulandisha awa manji evumba dadiwahi namadenari 300 nakuyinka atuzweñi mali?” 6 Wahosheli mwenimu, bayi neyi muloña wakwila wadiña nakwakamena atuzweñiku, ilaña muloña wakwila wadiña ikombi, diyi wahembeleña chikasha chamali nawa weyileña mali iyashileñamu. 7 Kuhiñahu, Yesu wahosheli nindi: “Muleki kwindi yeli mwenimu, kulonda yawahishili chadimu mujimba wami chakunjiika. 8 Muloña enu mwekalaña nawatuzweñi mpinji yejima, ilaña ami hinakekalaña nenu mpinji yejimaku.”
9 Haniyi mpinji, izaza deneni dawantu dawaYudeya chidelukili nawu wadiña kwenoku, denjili bayi neyi nakutala Yesu hohuku, ilaña denjili nakutala niLazaru asañwiliyi kufuma mudi afu. 10 Dichi akulumpi jawatupristu atiyañeni nawu Lazaru niyena amujahi, 11 muloña yena diyi waleñeleli aYudeya amavulu kuya kwenoku nakumukuhwelela Yesu.
12 Ifuku dalondelelihu, izaza deneni dawantu denjili kuchawija datiyili nawu Yesu nakwinza kuYerusalema. 13 Dichi anoneli nyitayi yanyitondu yanyikoma nakuya nakumukinkilila nawa atachikili kubidika nawu: “Tunakukulomba netu mwamwini! Wakiswilewa yowu muntu wenjilaña mwijina daYehova, Mwanta waIsarela!” 14 Yesu chawaniniyi mwana kachimbulu, washakaminihu neyi chochasonekawu nawu: 15 “Bayi wutiya woma eyi mwana kaZiyona wamumbandaku. Tiyaña! Mwanta weyi nakwinza, nashakami hamwana kachimbulu.” 16 Hatachi, atumbanji twindi atiyishili wanyi mwatalishili yumiyi, ilaña Yesu chamulemesheliwu, anukili nawu yumiyi ayisonekeli kutalisha hadi yena, anukili cheñi nawu amukoñeleli yumiyi.
17 Dichi, izaza dawantu dadiña hamu nindi chidatiyili chamutambikiliyi Lazaru kufuma mwijamu* nichamusañwiliyi kufuma mudi afu, atwalekelihu nakushimuna wunsahu. 18 Ichi dichuma chikwawu chakojejeli izaza dawantu diyi nakumukinkilila, muloña datiyili nawu nakoñi ichi chihayamisha. 19 Hohenohu, aFwarisi atachikili kuhosha mulwawu nawu: “Kwosi chuma hela chimu chitunakwilaku. Talenu! Antu ejima mukaayi anakumulondela.”
20 Hakachi kanawa enjili kuchawija nakudifukula, hadiña niaGiriki. 21 Dichi ayili kudi Fwilipu owu wafumini kuBetesayida yamuÑaliliya nawa atachikili kumulomba nakuhosha nawu: “Mwanta, tunakukeña kumona Yesu.” 22 Fwilipu wayili nakumuleja Anderi. Anderi niFwilipu ayili nakumuleja Yesu.
23 Ilaña Yesu wayilejeli nindi: “Mpinji yinashiki kulonda Mwana kamuntu amulemeshi. 24 Inakuyileja chalala chikupu nami, neyi luchacha lwatidiku luholokela heseki nawa lubula kufwa, lukwikala hohu luchacha lumu; ilaña neyi lufwa, lwasoñaña nyikabu yayivulu. 25 Muntu wejima wakeña wumi windi wawukisañanaña, ilaña muntu wejima wahela wumi windi mukanu kaayi, wakawuhemba nakwikala nawumi wahaya nyaaka. 26 Neyi muntu nakukeña kunkalakela, yekali mukwakunlondela, nawa kunakekala, dikwakekala nimukwakunkalakela. Muntu wejima wukunkalakela, Tata wakamulemesha. 27 Ichi dinu innakudishona,* nawa nukuhosha namidi? Tata, ñamwini kuyinu mpinji. Hela chochu, iyi diyi mpinji yinenjililili. 28 Tata, lemeshaku ijina deyi.” Hohenohu mwiwulu mwafumini izu nadu: “Nadilemesha dehi, inakudilemesha nawa cheñi.”
29 Dichi izaza dawantu demeni kwenoku chidatiyili idi izu, datachikili kuhosha nawu hikudidima kwanvula. Amakwawu nawu: “Kañelu nahoshi nayena.” 30 Yesu waakwili nindi: “Idi izu dinatiyakani, bayi neyi hamuloña wanamiku, ilaña hamuloña wanenu. 31 Ichi dinu kanu kaayi anakukisompesha; dichi nyuuli wakanu kaayi akumuhañamu. 32 Ilaña ami neyi ananyamuni dehi kufuma hamaseki, nakakoka antu amboka-mboka ejima akenzi kudi ami.” 33 Wahosheli mwenimu kulonda yamwekeshi chakekala kufwa kwadiña kwakwihi nakufwayi. 34 Kuhiñahu, izaza dawantu damwakwili nawu: “Twatiyili muNshimbi nawu Kristu wakashakamaña haya nyaaka. Hanu dinu, wunahoshelidi neyi Mwana kamuntu atela kumukudika hamutondu? Indi iwu Mwana kamuntu hinyi?” 35 Yesu wayilejeli nindi: “Chejeji chikwikala mukachi kenu hakapinji kantesha. Endenuña himuchidi nachejeji, kulonda mwidima wubuli kuyishinda; muntu wejima wendaña mumwidima helukaña kunakuyayiku. 36 Hampinji yimuchidi nachejeji, kuhwelelenu muchejeji, kulonda mwiikali anyana kachejeji.”
Yesu chahosheli yumiyi, wafuminiku oku kwadiñawu nakuya nakuswama. 37 Hela chakwila wakoñeli yihayamisha yayivulu iku anakumonaku, wena hiyamukuhweleleliku, 38 kulonda mazu ahosheliyi kaprofwetu Isaya ashikijewi, akwila nawu: “Yehova, hinyi wunakuhweleli muchuma chatiyiliyi kudi etu? Nawa hinyi anasolweliwu chikasa chaYehova?” 39 Chuma chaleñeleli abuli kukuhwelela, hichuma chikwawu ochu chahosheliyi Isaya nindi: 40 “Naputishi mesu awu nawa naleñeli ninyichima yawu kuchinchika, kulonda abuli kumona namesu awu nikwiluka muchatalisha nanyichima yawu kulonda abalumuki niyuuki.” 41 Isaya wahosheli yumiyi muloña wamweni kulema kwindi nawa wahosheli hadi yena. 42 Hela chochu, antu amavulu kushilahu nianyuuli amukuhweleleli, ilaña hamuloña wawaFwarisi hiyamwitejeli hamesu awantuku, achinineña nawu akenda kayihaña musinagogi; 43 muloña akeñeli nankashi kulema kwafumaña kudi antu, kubadika kulema kwafumaña kudi Nzambi.
44 Dichi Yesu wabidikili nindi: “Muntu wejima wankuhwelelaña, hankuhwelelaña hohu amiku, ilaña wakuhwelelaña ninowu wantemesheli; 45 nawa muntu wejima wunammoni, dikwila nawu namoni niNowu wantemesheli. 46 Nenzi neyi chejeji mukaayi, kulonda muntu wejima wukunkuhwelela yabuli kushakama mumwidima. 47 Ilaña neyi muntu yatiya mazu ami, nawa yena kuyihemba nehi, nukumusompesha wanyi, muloña ami nenjili nakusompesha kaayi wanyi, ilaña nenjili nakwamwina kaayi. 48 Muntu wejima wandiwulaña nawa wabulaña kutambula mazu ami, kudi wakamusompesha. Mazu innahoshi diwu akamusompesha hefuku dakukumishaku. 49 Muloña hinnahoshi kwesekeja nayitoñojoka yami ami aweniku, ilaña Tata wantemesheli diyi wunanyinki lushimbi lwayuma yinatela kushimuna nikuhosha. 50 Nawa neluka nami lushimbi lwindi diwu wumi wahaya nyaaka. Dichi yuma yejima yinahoshaña, nahoshaña kwesekeja nachinanlejiyi Tata.”
13 Henohu chawija chaChipandakenu kanda chishiki, Yesu welukili nindi mpinji yindi yakufuma mukanu kaayi nakuya kudi Tata yindi yinashiki dehi. Nawa chelili waswejeli kukeña antu jindi adiña mukaayi, wayikeñeli chikupu kushika nikunsa. 2 Chadiileñawu kuda kwamelela, Diyabolu wadiña washa dehi mumuchima waYudasi Isakaroti, mwana kaShimona, yitoñojoka yakumufukejela. 3 Yesu chelukiliyi nindi Tata wamwinka yuma yejima mumakasa indi, cheñi nindi wafumini kudi Nzambi nawa nakuya kudi Nzambi, 4 wanyamukili nakufuma hadiileñawu kuda kwamelela nawa wavuulili chakuvwala chindi chahewulu nakuchisha hambadi. Kuhiñahu, wanoneli ditwayi nakudikasa mumbunda yindi. 5 Chelili nadikasi dehi, washili menji mumbashila nakutachika kuwelesha nyendu yawatumbanji nikuyikombwela naditwayi dakasiliyi mumbunda. 6 Kuhiñahu, wenjili kudi Shimona Petulu. Yena nawa wamwihwili nindi: “Mwanta, wunakukeña kuwelesha nyendu yami tahindi?” 7 Yesu wamwakwili nindi: “Chuma chinnakwila hiwukutwesha kwiluka muchinatalishi hayinu mpinjiku, ilaña wakachiluka hanyima yayumiyi.” 8 Petulu wamulejeli nindi: “Hiwatela kuwelesha nyendu yamiku.” Yena wamwakwili nindi: “Neyi hinukuwelesha nyendu yeyiku, dikwila nawu hiwukunuñañana nanamiku.” 9 Shimona Petulu wamulejeli nindi: “Mwanta, bayi wuwelesha hohu nyendu yamiku, ilaña wuweleshi nimakasa ami nimutu wami.” 10 Yesu wamulejeli nindi: “Muntu wejima wunaweli hamujimba hakeñekaña kuwela cheñiku, chiña kunyendu yindi hohu, muloña mujimba windi wunatooki dehi. Enu munatooki, ilaña dinu bayi neyi wejima wenuku.” 11 Muloña welukili muntu wakeñeleña kumufukejela. Dihafumini yahoshi nindi: “Bayi neyi wejima wenu munatookiku.”
12 Dichi, chamanishiliyi kuwelesha nyendu yawu nawa chelili navwali dehi chakuvwala chindi chahewulu, washakamini cheñi kaheña kumesa nakuyileja nindi: “Chuma chinnayilili munachiluki muchinatalishi? 13 Mwantenaña nenu, ‘Ntañishi’ nawa nenu ‘Mwanta,’ mwahoshaña mwalala, muloña dichinekala. 14 Dichi, neyi ami Mwanta nawa Ntañishi, nayiweleshi kunyendu yenu, dikwila nawu ninenu mwatela kudiwelesha kunyendu wumu namukwawu. 15 Muloña ami nayileji chakutalilahu, kulonda ninenu nawa mwileña neyi chochinnayilili enu. 16 Inakuyileja chalala chikupu nami, nduñu habadika nkaaka yindiku hela muntu anatemeshiwu habadika muntu wunamutemeshiku. 17 Neyi mweluka yumiyi, mudi namuzañalu neyi muyikoña. 18 Hinnakutena wejima wenuku; neluka owu inatonda. Chinekali mwenimu kulonda nsona yishikijewi, yahosha nawu: ‘Muntu wadiileña dinkendi dami nabalumuki kwikala chilumbu chami.’* 19 Kufuma hayinu mpinji, inakuyilejela chadimu henohu kanda chimwekani, kulonda chichamba kamwekana mwaketeji nenu diyi ami. 20 Inakuyileja chalala chikupu nami, muntu wejima watambwilaña muntu innatemeshi, dikwila nawu wantambwilaña ninami nawa, nimuntu wejima wantambwilaña, watambwilaña niNowu wantemesheli.”
21 Chelili nahoshi dehi yumiyi, Yesu waneñeli nankashi nawa wahosheli chakadi kuhita mumbadi nindi: “Inakuyileja chalala chikupu nami, wumu hakachi kenu wukunfukejela.” 22 Dichi atumbanji atachikili kuditala wumu namukwawu, muloña hiyelukili owu wateneneñayiku. 23 Kambanji wumu akeñeliwu nankashi kudi Yesu, washakamini kaheña kumesa kwakwihi naYesu.* 24 Hela chochu, Shimona Petulu wamukobweli* iwu kambanji nakumuleja nindi: “Tuleji muntu wunakutenayi.” 25 Dichi yeniwu kambanji wakundameneni muntulu yaYesu nawa wamwihwili nindi: “Mwanta, hinyi yenowu?” 26 Yesu waakwili nindi: “Yowu inukwinka chibalu chadinkendi chinukutanta mucheña.” Chelili natanti dehi dinkendi mucheña, wamwinkeli Yudasi, mwana kaShimona Isakaroti. 27 Yudasi chatambwiliyi chibalu chadinkendi, Satana weñilili mudi yena. Dichi Yesu wamulejeli nindi: “Chuma chiwunakwila, chili swayi-swayi.” 28 Hela chochu, hakachi kanowu ashakamini kaheña kumesa, hosi welukili muloña waweni wamulejeleliyi mwenimuku. 29 Chelili elukili nawu Yudasi diyi wahembeleña chikasha chamali, amakwawu atoñojokeli nawu, Yesu wamulejeleña nindi, “Kalandi yuma yitunakukeña kuzatisha hachawija,” hela nawu, yenki atuzweñi yuma yimu. 30 Dichi, chatambwiliyi chibalu chadinkendi, hohenohu wedikili hanji. Nawa wadiña wufuku.
31 Chedikiliyi hanji, Yesu wahosheli nindi: “Ichi dinu Mwana kamuntu anamulemeshi, niNzambi niyena anamulemeshi kuhitila mudi yena. 32 Nzambi yomweni wukumulemesha, nawa wukumulemesha katatakichi. 33 Enu anyana inakeña, nidi nanenu hakapinji kantesha. Enu mwakankeñakeña; ilaña neyi chinayilejeli aYudeya amakwawu nami, ‘Oku kwinnakuya, enu mwakatwesha wanyi kwinzaku,’ dichi chinnakuyileja ninenu nawa. 34 Inakuyinka lushimbi lwaluha lwakwila nawu, mukeñañani; neyi chinayikeña ami, ninenu nawa keñañanenu. 35 Neyi mukeñañana, dihu hakuyilukilawu kudi antu ejima nawu mudi atumbanji twami.”
36 Shimona Petulu wamwihwili nindi: “Mwanta, wunakuya kudihi?” Yesu waakwili nindi: “Oku kwinnakuya, eyi wukutwesha wanyi kunlondela hayinu mpinji, ilaña wakanlondela mpinji yikwawu.” 37 Petulu wamwilili nindi: “Mwanta, nukukañenyadi kukulondela hayinu mpinji? Hadi eyi nukuhaninahu wumi wami.” 38 Yesu wamwakwili nindi: “Komana wukuhaninahu wumi weyi hadi ami? Inakukuleja chalala chikupu nami, henohu ikombu kanda yeteli, wukunkaana mapampa kasatu.”
14 “Bayi mwakama munyichima yenuku. Mukuhwelelenu Nzambi; kuhwelelenu ninami nawa. 2 Mwitala daTata yami mwekala maluña amavulu* mwakushakama. Neyi hichadiña mwenimuku, nadi kuyileja, muloña inakuya nakuyiloñeshela iluña denu. 3 Cheñi nawa, neyi niya nawa niyiloñeshela iluña denu, nakafunta cheñi nakuyisenda kulonda nakayitwali kunakekala ami,* muloña kunakekala ami diku kumwakekala ninenu nawa. 4 Njila yaya kwinnakuya, enu mwayiluka.”
5 Tomasi wamulejeli nindi: “Mwanta, tuneluki wanyi oku kuwunakuya. Hanu dinu, tunateli kwiluka ñahi njila?”
6 Yesu wamulejeli nindi: “Ami yami njila, yami chalala, yami wumi. Kwosi muntu wunateli kwinza kudi Tata chakadi kuhitila mudi amiku. 7 Neyi enu mwadiña mwañiluka, mutenowu mwadi kwiluka niTata yami nawa; kufuma dalelu munamwiluki nawa munamumoni dehi.”
8 Fwilipu wamwilili nindi: “Mwanta, tuleji Tata, kunahu.”
9 Yesu wamulejeli nindi: “Nashakami nanenu hampinji yayilehi, ilaña eyi Fwilipu kuñiluka nehi? Muntu wejima wunamoni ami, dikwila nawu namoni niTata. Hanu dinu, muloñadi chiwunakuhoshela neyi, ‘Tuleji Tata’? 10 Komana kanda wukuhweleli neyi ami nadikunda naTata nawa Tata niyena wadikunda nanamiku, tahindi? Yuma yinahoshaña, hinayihoshaña kwesekeja nayitoñojoka yamiku, ilaña Tata yami wadikunda nanami diyi wunakuzata nyidimu yindi. 11 Nkuhweleli neyi ami nadikunda naTata, niTata niyena wadikunda nanami; hela kuhwelelaku hamuloña wanyidimu yinnakoñi. 12 Inakuyileja chalala chikupu nami, muntu wejima wankuhwelelaña, niyena wakazata nyidimu yinazataña; nawa wakazata nyidimu yabadika haniyi, muloña ami inakuya kudi Tata. 13 Cheñi nawa, chuma chejima chimukulomba mwijina dami, nukuchikoña, kulonda Tata amulemeshi kuhitila mudi Mwana. 14 Neyi mulomba chuma mwijina dami, nukuchikoña.
15 “Neyi mwankeña, mukuhemba nshimbi jami. 16 Dichi ami nukumulomba Tata, nawa yena wukuyinka nkwashi* mukwawu wukwikalaña nanenu haya nyaaka, 17 diyi spiritu yachalala, oyu yinateli kubula kutambwila kaayi, muloña kaayi hikayimonaña hela kuyilukaku. Enu mwayiluka, muloña yekala nanenu nawa yidi mudi enu. 18 Hinamba kayishiya neyi anshonaku.* Nakenza cheñi kudi enu. 19 Kunashali hohu kapinji kantesha, kaayi hikakammona cheñiku, ilaña enu mwakammona, muloña nidi nawumi, ninenu nawa mwakekala nawumi. 20 Hanodu ifuku mwakeluka nenu ami nadikunda naTata, ninenu nawa mwadikunda nanami, ninami nadikunda nanenu. 21 Muntu wejima wukweti nshimbi jami nawa wajihembaña, yenowu diyi wankeña. Nawa, muntu wejima wukunkeña, niyena akumukeña kudi Tata yami, ninami nukumukeña nawa nikudimwekesha hatooka kudi yena.”
22 Dichi Yudasi, bayi Isakarotiku, wamwihwili nindi: “Mwanta, Muloñadi chiwunakukeñela kudimwekesha hatooka kudi etu ilaña kudi kaayi nehi?”
23 Yesu wamwakwili nindi: “Muntu wankeña, wukuhemba mazu ami, Tata yami niyena wukumukeña, dichi tukwinza kudi yena nakushakama nindi. 24 Muntu wejima wabula kunkeña hahembaña mazu amiku. Mazu imunakutiya bayi neyi himazu amiku, ilaña aTata wantemesheli.
25 “Nahoshi yumiyi nanenu hampinji yinichidi nenu. 26 Ilaña nkwashi, spiritu yajila yakatemeshayi Tata mwijina dami, yakayitañisha yuma yejima nikuyanukisha yuma yejima yinayilejeli. 27 Nayishili kuwunda; nayinki kuwunda kwami. Hinnayinki kuwunda neyi chikahanaña kaayiku. Bayi mwiteja nyichima yenu yakameña hela kuzeya hamuloña wawomaku. 28 Munatiyi chinnayileji nami, ‘Inakuya nawa nakenza cheñi kudi enu.’ Neyi mwankeña, mukuzañalala hakwiluka nenu inakuya kudi Tata, muloña Tata wambadika. 29 Dichi, nayilejeli chadimu henohu kanda chimwekani, kulonda neyi chimwekana mwakakuhweleli. 30 Ami hinukuhosha nenu yuma yayivuluku, muloña nyuuli wakaayi nakwinza nawa hakweti ñovu hadi amiku. 31 Ilaña hakwila nawu kaayi keluki nawu ami namukeña Tata, inakwila kwesekeja nachanlejeliyi Tata kwila. Nyamukenu, tufumenu kunu.
15 “Ami yami muvinyu walala nawa Tata yami diyi mukwakudima. 2 Yena wakunkulaña mudi ami mutayi wejima wabulaña kusoña nyikabu, nawa wawahishaña mutayi wejima wasoñaña nyikabu kulonda wusoñeña nyikabu yayivulu. 3 Enu mudi dehi atooka muloña wamazu innayileji. 4 Dikundenu nanami, ninami nawa nukudikunda nanenu. Neyi chochinateli kukañanya mutayi kusoña nyikabu kankawawu, chiña hohu yatwalekahu kwikala kumuvinyu, chochimu ninenu himukutwesha kusoña nyikabuku, chiña mudikunda nanami. 5 Ami yami muvinyu; enu yenu nyitayi. Muntu wejima wadikunda nanami nawa inadikunda nindi, yenowu wasoñaña nyikabu yayivulu; muloña chakadi ami kwosi chuma hela chimu chimunateli kwila. 6 Muntu wejima wukubula kudikunda nanami, amunataña neyi mutayi nawa womaña. Antu akuñwijaña iyi nyitayi nakuyinatila mukesi, nawa yasukumaña. 7 Neyi mutwalekahu kudikunda nanami nawa muhemba mazu ami, lombenu chuma chejima chimunakukeña, akuyinkachu. 8 Tata yami walemeshewaña nanochu chimwasoñaña nyikabu yayivulu nakudimwekesha nenu mudi atumbanji twami. 9 Neyi chochankeñayi Tata, ninenu nawa nayikeña; dichi shakamenuña mukukeña kwami. 10 Neyi mukwovwahilaña nshimbi jami, mukushakamaña mukukeña kwami, neyi chochinovwahilaña nshimbi jaTata nawa natwalekahu kushakama mukukeña kwindi.
11 “Nayileji yumiyi kulonda muzañalu wami wiikali mudi enu nawa muzañalali chikupu. 12 Ilu dilushimbi lwami, nami mukeñañani neyi chinayikeña ami. 13 Kwosi muntu wukweti kukeña kunabadiki iku kwakwila muntu yahani wumi windi kukoola amabwambu jindiku. 14 Enu mudi amabwambu jami neyi mukoñaña yuma yinnakuyileja. 15 Ichi hinayitenaña nami anduñuku, muloña nduñu helukaña yuma yelaña nkaaka yindiku. Ilaña nayiteni nami amabwambu jami, muloña nayileji yuma yejima yinatiyili kudi Tata yami. 16 Enu himwantondeli amiku, ilaña ami nayitondeli enu, nayitondeli kulonda mutwalekeñahu kusoña nyikabu nawa nyikabu yenu yikatwalekihu, kulonda chuma chejima chimwakamulomba Tata kuhitila mwijina dami, yakayinkichu.
17 “Nayileji yumiyi kulonda mukeñañaneña. 18 Neyi kaayi kayihela enu, ilukenu nenu kasambilili kunhela ami henohu kanda kayiheli enu. 19 Neyi mwadiña amukaayi, kaayi kadi kuyikeña enu. Ilaña nayitondi enu kufuma mukaayi, ichi dichakojeja kaayi kayiheli enu. 20 Anukenu mazu inayilejeli nami: Nduñu habadika nkaaka yindiku. Neyi anankabishi ami, dikwila nawu akayikabisha ninenu nawa; neyi anahembi mazu ami, dikwila nawu akahemba nimazu enu nawa. 21 Ilaña enu akayikoña yuma yejimiyi hamuloña wejina dami, muloña hiyamwiluka Owu wantemesheliku. 22 Neyi nabulili kwinza nakuhosha nawena, hiyadi kwikala nanshidiku. Ilaña ichi hiyakweti mwakuleyela nanshidi yawuku. 23 Muntu wanhela ami, dikwila nawu wahela niTata yami nawa. 24 Neyi abulili kumona yihayamisha yinakoñeli yabulili kukoñahu muntu hela wumu, hiyadi kwikala nanshidiku; ilaña ichi anammoni nikunhela hamu niTata yami. 25 Chumichi chinamwekani kulonda mazu asonekawu muNshimbi jawu akwila nawu: ‘Anheleli hakadi muloña,’ ashikijewi. 26 Neyi nkwashi inakatemesha kufuma kudi Tata nenzi dehi, spiritu yachalala, yafumaña kudi Tata, yakashimuna wunsahu hadi ami; 27 ninenu nawa, mwakanshimuna wunsahu, muloña munashakami nanami kufuma kukutachika.
16 “Nayileji yumiyi kulonda mubuli kuhukana. 2 Antu akayihaña enu musinagogi. Kafwampi, mpinji yinakwinza hakatoñojokawu antu ejima ayijahaña nawu amuzatilaña Nzambi mudimu wajila. 3 Ilaña akakoña yumiyi muloña hiyamwiluka Tata hela amiku. 4 Hela chochu, nayileji yumiyi kulonda neyi mpinji yakumwekana yumiyi yinashiki dehi, mwakanuki nenu nayilejeli dehi yumiyi.
“Hinayilejeli yumiyi hatachiku, muloña nadiña hamu nanenu. 5 Ichi, inakuya kudi Owu wantemesheli; ilaña hosi niwumu hakachi kenu wunañihulihu nindi, ‘Wunakuya kudihi?’ 6 Ilaña chineli nayileji yumiyi, nyichima yenu yinenzali nachineñi. 7 Hela chochu, inakuyileja chalala nami, enu mukuhetelamu chinaya. Muloña neyi nukubula kuya, nkwashi hakwinza kudi enuku; ilaña neyi nukuya, nakamutemesha kudi enu. 8 Nawa yenowu neyi nenzi dehi, wakahana wunsahu wakukonkolola kaayi kutalisha hanshidi, hakuloña nihawunsompeshi waNzambi: 9 chatachi, wakakikonkolola hansañu yanshidi, muloña kena hikamukuhwelelañaku; 10 kuhiñahu, wakakikonkolola hansañu yakuloña, muloña ami inakuya kudi Tata nawa himwamba kammona cheñiku; 11 cheñi nawa, wakakikonkolola hansañu yawunsompeshi, muloña nyuuli wamukanu kaayi anamusompeshi dehi.
12 “Nichidi nayuma yayivulu yakuyileja enu, ilaña himukutwesha kuyitiyishisha yejima hayinu mpinjiku. 13 Dichi, yenowu* neyi nenzi dehi, spiritu yachalala, wakayilombola muchalala chejima, muloña hakahosha kwesekeja nayitoñojoka yindiku, ilaña wakahosha yuma yinakutiyayi, nawa wakayileja yuma yakenza. 14 Yenowu wakanlemesha, muloña yena wakayileja enu yuma yakatiyayi kudi ami. 15 Yuma yejima yikwetiyi Tata, yamami. Dihafuma nihoshi nami, wakayileja enu yuma yakatiyayi kudi ami. 16 Chimwakahita kapinji kantesha, himwakammonaku, cheñi nawa, chimwakahita kapinji kantesha, mwakammona.”
17 Hohenohu, atumbanji twindi amu atachikili kudileja mulwawu nawu: “Chinatulejiyi nindi, ‘Chimwakahita kapinji kantesha, himwakammonaku, cheñi nawa, chimwakahita kapinji kantesha, mwakammona,’ nawa cheñi nindi, ‘muloña ami inakuya kudi Tata,’ natalishi mudihi?” 18 Dichi, ahosheleña nawu: “Natalishi mudihi hakuhosha nindi, ‘kapinji kantesha’? Etu yuma yinakuhoshayi tunayiluki wanyi.” 19 Dichi Yesu welukili nindi anakukeña kumwihula, yena wayihwili nindi: “Komana munakudihujola hakachi kenu hachumichi muloña wakwila nahosha nami: ‘Chimwakahita kapinji kantesha, himwakammonaku, cheñi nawa, chimwakahita kapinji kantesha, mwakammona tahindi?’ 20 Inakuyileja chalala chikupu nami, enu mwakadila makumbu, ilaña kaayi kakazañalala; mwakaneña, ilaña kuneña kwenu kwakabalumuka himuzañalu. 21 Neyi mumbanda nakusampuluka, waneñaña muloña mpinji yindi yinashiki dehi, ilaña neyi navwali dehi mwana, hanukaña cheñi yihuñu yindiku, wazañalalaña muloña neluki nindi muntu navwaliki mukaayi. 22 Dichi, chochimu ninenu, hayinu mpinji mudi nachineñi; ilaña nakayimona cheñi, nawa nyichima yenu yakazañalala, kwosi muntu hela wumu wakayitambula muzañalu wenuku. 23 Hanodu ifuku himwakañihulahu lwihu hela lumuku. Inakuyileja chalala chikupu nami, neyi mumulomba Tata chuma, wakayinkachu kuhitila mwijina dami. 24 Kushika nihayinu mpinji kanda mulombeñahu dehi chuma hela chimu kuhitila mwijina damiku. Lombenu, mukutambwila kulonda muzañalu wenu wuvuli chikupu.
25 “Nayileji yumiyi nayakutalilahu. Mpinji yinakwinza yinakabula kuhosha nenu nayakutalilahu, ilaña nakayileja chakadi kuhita mumbadi chekalayi Tata. 26 Hanodu ifuku, mwakalomba kudi Tata kuhitila mwijina dami; chinnahoshi awa mazu natalishi mukwila nami nakayilombelaku wanyi. 27 Tata yomwenindi wayikeña enu, muloña mwankeñeli nawa munakuhweleli nenu nenjili nakumwimenaku Nzambi. 28 Nenjili nakumwimenaku Tata nawa nenza mukanu kaayi. Ilaña ichi kaayi inakukishiya, inakuya kudi Tata.”
29 Atumbanji twindi amwilili nawu: “Talaña! Wunakuhosha chakadi kuhita mumbadi nawa hiwunakuzatisha yakutalilahuku. 30 Ichi dinu tuneluki netu weluka yuma yejima nawa hiwakeñaña muntu hela wumu kukwihulaku. Dichi, hamuloña wachumichi tunakuhweleli netu wafumini kudi Nzambi.” 31 Yesu wayilili nindi: “Ichi dinu munakuhweleli tahindi? 32 Tiyenu! Mpinji yinakwinza, nawa yinashiki dehi, kulonda ayipalañeshi iwu nakuya kwitala dindi, iwu nakuya kwitala dindi, nawa mukunshiya nkawami. Ilaña hinidi nkawamiku, muloña Tata wudi nanami. 33 Nayileji yumiyi kulonda mwiikali nakuwunda kuhitila mudi ami. Mukumonaña yihuñu mukaayi, ilaña kolenu! Muloña ami kaayi nakimiki mushindu.”
17 Yesu chahosheliyi yumiyi, wafumbwili mesu indi kwiwulu nakuhosha nindi: “Tata, mpinji yinashiki dehi. Dichi mulemeshi mwaneyi kulonda mwaneyi yakulemeshi, 2 neyi chochiwunamwinki wuswa hadi antu ejima, kulonda yahani wumi wahaya nyaaka kudi ejima iwunamwinki. 3 Iwu diwumi wahaya nyaaka, wakukwiluka eyi Nzambi walala wumu hohu, ninowu iwatemesheli Yesu Kristu. 4 Nakulemeshi hamaseki, chinnamanishi mudimu wuwanyinkeli kuzata. 5 Ichi dinu, Tata, nlemeshi kukabadi keyi nakulema kunadiña naku hamu naneyi henohu kaayi kanda akileñi.
6 “Ami naleñeli ijina deyi adiluki kudi antu iwanyinkeli mukaayi. Adiña antu jeyi, wayinyinkeliwu nawa anahembi* mazu eyi. 7 Ichi aneluki nawu yuma yejima yiwanyinkeli yafuma kudi eyi; 8 muloña nayileji mazu iwanlejeli, anayiteji nawa aneluki chikupu nawu nenjili neyi ñimeni yeyi nawa anakuhweleli nawu yeyi wantemesheli. 9 Inakuyilombelaku; hinnakulombelaku kaayiku, ilaña inakulombelaku antu iwanyinka, muloña hiyantu jeyi; 10 yuma yami yejima yeyi, nawa yuma yeyi yami, dichi ananlemeshi mukachi kawu.
11 “Ami hinichidi mukaayiku, ilaña wena achidi mukaayi nawa inakwinza kudi eyi. Tata Wajila, yihembi muloña wejina deyi diwanyinka, kulonda ekali wumu* neyi chitwekala* eyi nanami wumu. 12 Chinadiña nawu hamu, nayihembeleña muloña wejina deyi diwanyinka; nawa nayikiñaña, kwosi niwumu hakachi kawu anakisiwuku, chiña hohu owu mwana kakujilumuka, kulonda nsona yishikijewi. 13 Ilaña ichi inakwinza kudi eyi, nawa inakuhosha yumiyi mukaayi kulonda ekali namuzañalu wami chikupu. 14 Nayileji mazu eyi, ilaña kaayi kanayiheli, muloña hiyadi amukaayiku, neyi chochinabula ami kwikala wamukaayi.
15 “Hinnakulomba nami wuyifumishi mukaayiku, ilaña inakukulomba nami wuyihembi muloña wanowu watama. 16 Hiyadi amukaayiku neyi chochinabula ami kwikala wamukaayi. 17 Yijiliki nachalala; izu deyi dichalala. 18 Neyi chochiwantemesheli ami mukaayi, ninami nayitemeshi mukaayi. 19 Nawa inakudijilika ami aweni hamuloña wawena, kulonda niwena ayijiliki nachalala.
20 “Hinnakulombelaku awa hohuku, ilaña ninowu ankuhwelelaña kuhitila mumazu awu, 21 kulonda wejima wawu ekali wumu neyi eyi Tata chiwadikunda nanami, ninami nawa chinadikunda naneyi, niwena adikundi nanetu kulonda kaayi kakuhweleli nawu yeyi wantemesheli. 22 Nayinki kulema kwami kuwanyinkeli, kulonda ekali wumu neyi chitwekala etu wumu. 23 Ami nadikunda nawena, nawa eyi wadikunda nanami kulonda ekali anuñañana chikupu, kulonda kaayi kakeluki nawu yeyi wantemesheli, kakeluki cheñi nawu wayikeñeli neyi chiwankeñeli ami. 24 Tata, inakukeña antu iwanyinka kushakama hamu nanami oku kunidi, kulonda amoni kulema kuwunanyinki, muloña wankeñeli henohu kanda aali chikuku chakaayi.* 25 Tata waloña, kaayi kanakañanyi chikupu kukwiluka, ilaña ami nakwiluka, nawa wenawa aneluki nawu yeyi wantemesheli. 26 Ami naleñeli ijina deyi adiluki, dichi nakadileñela akadiluki nawa kulonda kukeña kuwankeñeli kwiikali mudi wena nawa ninami nidikundi nawu.”
18 Yesu chamanishiliyi kuhosha yumiyi, wedikili nawatumbanji twindi nakuya kwishinadi daChinekineki chaKidironi* kwadiña itempa, nawa yena hamu niatumbanji twindi eñilili mwenomu. 2 Yudasi, wamufukejeleli, niyena wadilukili idi iluña, muloña Yesu wadiña nakubulakenaku kakavulu nawatumbanji twindi. 3 Dichi Yudasi waleteli izanvu damashidika, atupasu twawakulumpi jawatupristu niawaFwarisi nawa enjili iku anasendi yimunyi, manoñu niyitwa. 4 Kuhiñahu, Yesu chelukiliyi yuma yejima yadiña kwakwihi nakumumwekena, waswinini kwakwihi nawena nawa wayihwili nindi: “Munakukeñanyi?” 5 Wena amwakwili nawu: “Yesu wakuNazareta.” Yena wayilejeli nindi: “Yami onu.” Dichi Yudasi, wamufukejeleli, niyena wemeni nawu hamu.
6 Hela chochu, Yesu chayilejeliyi nindi, “Yami onu,” afuntili mankinkanyima nawa adimbukili heseki. 7 Wayihwili cheñi nindi: “Munakukeñanyi?” Wena ahosheli nawu: “Yesu wakuNazareta.” 8 Yesu waakwili nindi: “Nayileja dehi nami, yami onu. Dichi neyi munakukeña ami, yilekenu awa antu ayeña.” 9 Chumichi chashikijili mazu ahosheliyi nindi: “Hadi owu iwanyinka, hinnajimbeshihu hela wumuku.”
10 Hohenohu, Shimona Petulu, wadiña nampoku yakabali, wayiholeli nakutapa nduñu yakapristu muneni nakumuketula itu dindi dakuchidiilu. Ijina danowu nduñu wadiña Malikusa. 11 Hela chochu, Yesu wamulejeli Petulu nindi: “Funtishaku mpoku yakabali muchindalu chayu. Komana ami kwila ninwa kaapu kananyinkiyi* Tata nehi?”
12 Kuhiñahu, mashidika, mukulumpi muneni wamashidika niatupasu twawaYudeya amukwatili Yesu nawa amukasili. 13 Amutwalili kudi Anasi muloña wadiña muku waKayafwasi, owu wadiña kapristu muneni munochu chaaka. 14 Kafwampi, iwu Kayafwasi diyi ona walejeli aYudeya nindi chinayiwahili wena muntu wumu kufwila antu.
15 Dichi Shimona Petulu hamu nakambanji mukwawu, adiña nakumulondela Yesu. Iwu kambanji amwilukili kudi kapristu muneni, nawa weñilili hamu naYesu mulubanza lwakapristu muneni, 16 ilaña Petulu wemeni hanji yachiisu.* Dichi kambanji mukwawu, owu elukiliwu kudi kapristu muneni, wedikili hanji nakumuleja mukwakuhemba chiisu nawa wamwiñijili Petulu mukachi. 17 Kuhiñahu, ñamba wamumbanda wakansi mukwakuhemba chiisu wamwihwili Petulu nindi: “Komana nineyi wudi kambanji kaniwu muntu tahindi?” Yena waakwili nindi: “Inehi.” 18 Anduñu niatupasu emeni kukesi kamakala kabutwiliwu nakwota muloña kwadiña mashika. Petulu niyena wemeni nawu nakwota kesi.
19 Dichi mukulumpi wawatupristu wamwihwili Yesu kutalisha hadi atumbanji twindi nihantañishilu yindi. 20 Yesu wamwakwili nindi: “Ami nahosheleña nakaayi hatooka. Mpinji yejima natañishileña musinagogi nimutembeli mwapompeleleñawu aYudeya ejima, nawa hinahoshelihu chuma hela chimu kumbadiku. 21 Muloñadi chiwunakuñihwila? Ihulaku owu atiyili yuma yinayilejeli. Talaña! Awa eluka yuma yinahosheli.” 22 Chamanishiliyi kuhosha yumiyi, kapasu wumu hadi owu emeni kwakwihi, wamweteli Yesu mbañala hamesu nakuhosha nindi: “Eyi, kapristu muneni diyi iwunakwakula chenochu?” 23 Yesu wamwakwili nindi: “Neyi nahoshi chatama, nleji* chuma chinnatamishi; ilaña neyi chuma chinnahoshi chalala, hanu dinu wunañetelidi?” 24 Kuhiñahu, Anasi wamutemesheli kudi kapristu muneni Kayafwasi iku anamukasi.
25 Dichi Shimona Petulu wadiña wemana nakwota kesi. Kuhiñahu, amwilili nawu: “Komana nineyi hiwudi kambanji kindiku, tahindi?” Yena wakaanini nakuhosha nindi: “Inehi.” 26 Nduñu wumu wakapristu muneni, ntaña yanona aketwiliwu itu kudi Petulu, wamwilili nindi: “Nakumona wadiña hamu nindi mwitempa, netu?” 27 Hela chochu, Petulu wakaanini cheñi, hohenohu ikombu yetela nikwitela.
28 Kuhiñahu, Yesu amufumishili kudi Kayafwasi nakumutwala kuchipañu changuvulu. Yadiña budidi nankashi. Hakwila wena hiyeñilili muchipañu changuvuluku, kulonda abuli kudijilola ilaña adi Chipandakenu. 29 Dichi Pilatu wedikili hanji hadiñawu nawa wayihwili nindi: “Muloñanyi imunamwinki iwu muntu?” 30 Wena amwakwili nawu: “Neyi iwu muntu hadiña mukwakukoña chatamaku,* mutenowu hitwadi kumuleta kudi eyiku.” 31 Dichi Pilatu wayilejeli nindi: “Musendenu enu aweni mwakamusompeshi kwesekeja namwaya nshimbi jenu.” AYudeya amwilili nawu: “Nshimbi hijatwiteja kujaha muntu hela wumuku.” 32 Chumichi chashikijili mazu ahosheliyi Yesu akumwekesha kufwa kwindi kwadiña kwakwihi nakufwayi.
33 Dichi Pilatu weñilili cheñi muchipañu changuvulu, wamutambikili Yesu nakumwihula nindi: “Yeyi Mwanta wawaYudeya tahindi?” 34 Yesu wamwihwili nindi: “Wunakwihula chumichi kwesekeja nayitoñojoka yeyi eyi aweni tahindi kudi antu amakwawu anakuleji hadi ami?” 35 Pilatu waakwili nindi: “Komana ami nidi kaYudeya tahindi? Muza weyi niakulumpi jawatupristu diwu anakuleti kudi ami. Chumanyi chiwuneli?” 36 Yesu waakwili nindi: “Wanta wami hiwudi wamukanu kaayiku. Neyi Wanta wami wadiña wamukanu kaayi, mutenowu ambuñami adi kulwa kulonda abuli kwiteja kuntwala kudi aYudeya. Ilaña, Wanta wami hiwudi wamukanu kaayiku.” 37 Dichi Pilatu wamwihwili nindi: “Komana dinu eyi wudi mwanta?” Yesu waakwili nindi: “Mwomwenomu muwunahoshi neyi ami nindi mwanta. Ichi dichinavwalikilili nawa dichinenjilili mukaayi nami nishimuni wunsahu wachalala. Muntu wejima wakeña chalala, watiyililaña kwizu dami.” 38 Pilatu wamwihwili nindi: “Chalala hichumanyi?”
Chamanishiliyi kuhosha mwenimu, wedikili hanji nakuya cheñi kudi aYudeya nakuyileja nindi: “Iwu muntu hinnamuwanihu namuloñaku. 39 Cheñi nawa, mwekala nachaaku chakwila nenu natela kuyuumbilaku muntu haChipandakenu. Dichi munakukeña niyuumbiliku Mwanta wawaYudeya tahindi?” 40 Abidikili cheñi nawu: “Bayi iwu muntuku, chiña Baraba!” Baraba wadiña kapondu.
19 Kuhiñahu, Pilatu wamukwatili Yesu nakumuvupola. 2 Nawa mashidika atuñili chibaaba chanyiña nakumuvwika kumutu, amuvwikili nimunkukumba wawusombu, 3 dichi enjileña kudi yena nakumwila nawu: “Kolaku,* eyi Mwanta wawaYudeya!” Nawa amweteleña jimbañala kumesu. 4 Pilatu wedikili cheñi hanji nawa walejeli izaza dawantu nindi: “Tiyenu! Inakumwidisha nakumuleta kudi enu kulonda mwiluki nenu ami kwami hinnamuwanihu namuloñaku.” 5 Dichi Yesu wedikili hanji iku navwali chibaaba chanyiña nimunkukumba wawusombu. Kuhiñahu, Pilatu walejeli izaza dawantu nindi: “Talenu! Iwu muntu!” 6 Hela chochu, akulumpi jawatupristu niatupasu chamumweniwu, abidikili nawu: “Mujahilenu hamutondu! Mujahilenu hamutondu!” Pilatu wayilejeli nindi: “Musendenu enu aweni mwakamujahi,* muloña ami kwami hinnamuwanihu namuloñaku.” 7 AYudeya amwakwili nawu: “Tukweti lushimbi, nawa kwesekeja nanilu lushimbi, watela kufwa, muloña waditeneni yomweni nindi himwana kaNzambi.”
8 Pilatu chatiyiliyi chahosheleña izaza dawantu, watiyili woma nankashi, 9 dichi weñilili cheñi muchipañu changuvulu nakumwihula Yesu nindi: “Komana eyi wafuma kudihi?” Ilaña Yesu hamwakwiliku. 10 Dichi Pilatu wamwilili nindi: “Eyi wunakukaana kuhosha nanami? Komana eyi hiwuneluki neyi ami nikweti wuswa wakukuumbaku hela wakukujahaku,* tahindi?” 11 Yesu wamwakwili nindi: “Eyi hiwukutwesha kwikala nawuswa hadi amiku, chiña neyi anakwinkiwu kufuma mwiwulu. Ichi dichinakojeji muntu wunanhani ami kudi eyi yekali nanshidi yasweja.”
12 Muloña wachumichi, Pilatu wakeñeleña njila yakumuumbilamu, ilaña aYudeya abidikili nawu: “Neyi wukumuumbaku iwu muntu, dikwila nawu hiwudi ibwambu daKesariku. Muntu wejima wadilishaña kwikala mwanta, wadikañaña naKesari.” 13 Dichi, Pilatu chatiyiliyi awa mazu, wamwidishili Yesu hanji, nawa washakamini hachitwamu chakusompela, heluña datenañawu nawu, Chisesa Chamalola, muchiHeberu nawu, Gabata. 14 Idi dadiña ifuku daKuloñesha Chipandakenu; mpinji yadiña kwakwihi naora yamu 6.* Dichi wayilejeli aYudeya nindi: “Talenu! Mwanta wenu!” 15 Hela chochu, wena abidikili nawu: “Mujahi! Mujahi! Mujahili hamutondu!” Pilatu wayilejeli nindi: “Nimujahi mwanta wenu?” Akulumpi jawatupristu aakwili nawu: “Etu hitukweti mwanta mukwawuku, chiña Kesari hohu.” 16 Kuhiñahu, wamuhanini kudi mashidika kulonda amujahili hamutondu.
Dichi amusendeli Yesu. 17 Chasendeliyi mutondu wakuyandishila,* wayili kwiluña datenañawu nawu, Chaañu, muchiHeberu nawu Gologota. 18 Kwenoku amupopeleli hamutondu hamu nawamayala ayedi, wumu kukabadi kamu, mukwawu kukabadi kakwawu, iku Yesu wudi hakachi. 19 Pilatu wasonekeli mazu nakuyisha hamutondu wakuyandishila.* Wayisonekeli nindi: “Yesu wakuNazareta Mwanta wawaYudeya.” 20 AYudeya amavulu atañileña awa mazu, muloña iluña kwamupopeleliwu Yesu hamutondu, dadiña kwakwihi namusumba, nawa awa mazu ayisonekeli muchiHeberu, muchiLatini nimuchiGiriki. 21 Hela chochu, akulumpi jawatupristu awaYudeya amulejeli Pilatu nawu: “Bayi wusoneka neyi, ‘Mwanta wawaYudeyaku,’ ilaña wusoneki neyi wahosheli nindi, ‘Yami Mwanta wawaYudeya.’” 22 Pilatu waakwili nindi: “Chinnasoneki, nasoneki dehi kunahu.”
23 Dichi, mashidika chamupopeleliwu Yesu hamutondu, anoneli yakuvwala yindi yahewulu nakuyanzañana muyibalu yiwana, mushidika-himushidika wanonelihu chibalu chimu, nawa anoneli nichakuvwala chindi chamukachi. Ilaña chakuvwala chamukachi chadiña chakadi muchiminu, muloña achipikwili kufuma kwiwulu kushika nikwishina. 24 Adilejeli mulwawu nawu: “Bayi tuchitabulaku, ilaña tusakulenu nachinjikijilu kulonda twiluki wukuchisenda.” Chumichi chamwekeni kulonda chishikiji chahosha nsona nawu: “Adanzañeneni mulwawu yakuvwala yami, nawa asakwili nachinjikijilu yakuvwala yami.” Dichi, mashidika elili mwenimu.
25 Ilaña kwakwihi namutondu wakuyandishila* hadiñayi Yesu, kwemeni mama yindi nimwanyika mama yindi wamumbanda; Mariya ñoda Kilopasi niMariya Mandaleni. 26 Dichi, Yesu chamweniyi mama yindi nikambanji akeñeliyi anemani kwakwihi, walejeli mama yindi nindi: “Talaña! Mwaneyi iwu!” 27 Kuhiñahu, walejeli kambanji nindi: “Talaña! Mama yeyi iwu!” Kufuma hayoyenoyu mpinji, iwu kambanji wamusendeli Mariya kwitala dindi.
28 Hanyima yayumiyi, Yesu chelukiliyi nindi ichi yuma yejima yinazatikewi dehi, kulonda nsona yishikijewi, wahosheli nindi: “Natiyi mpwila.” 29 Kwenoku kwadiña ibotolu* denzeli navinyu yabatuka. Dichi, anoneli siponja* yatumpikiliwu muvinyu yabatuka nakuyisha kunsachi yahisopi* nakumushila kukanwa kindi. 30 Yesu chatompeliyi iyi vinyu yabatuka, wahosheli nindi: “Yuma yejima yinazatikewi!” nawa chanoñekeliyi mutu windi, wafwili.
31 Chelili dadiña ifuku Dakuloñeshelamu,* nawa nyijimba hiyateleleli kushala hanyitondu yakuyandishila hefuku daSabataku (muloña odu ifuku daSabata dadiña dalema nankashi), dichi aYudeya amulombeli Pilatu nawu yayiteji kulonda akotoli nyendu yawu nawa nyijimba yawu ayifumishi hanyitondu. 32 Dichi, mashidika ayili nawa akotweli nyendu yamuntu wakusambila niyamukwawu mwayipopeleliwu hamu hanyitondu kwakwihi nayena. 33 Ilaña chashikiliwu hadi Yesu, amuwanini nafwi dehi, dichi hiyakotweli nyendu yindiku. 34 Ilaña mushidika wumu wamupwikili iyoña kukabavu, hohenohu mashi nimenji edikili. 35 Wamweni chumichi, diyi wunashimuni iwu wunsahu, nawa wunsahu windi walala. Muntu yeniwu weluka nindi yuma yahoshañayi yalala, kulonda ninenu nawa mukuhweleli. 36 Kafwampi, yumiyi yamwekeni kulonda nsona yishikijewi yahosha nawu: “Kwosi ifwaha dindi hela dimu dakakotolawuku.”* 37 Nawa cheñi nsona yikwawu yahosha nawu: “Akatala kudi owu apwikiliwu.”
38 Chamanini yumiyi, Yosefu wakuAramateya owu wadiña kambanji kaYesu ilaña wadiswekeleña hamuloña wawoma watiyileñayi aYudeya, wamulombeli Pilatu nindi yamwiteji kulonda yasendi mujimba waYesu, nawa Pilatu wamwitejeli. Dichi, wenjili nawa wasendeli mujimba. 39 Nikodemu, owu wenjili hatachi kudi Yesu nawufuku, niyena wenjili nawa waleteli mora yakubomba naalowe,* yalemeni kwakwihi namapawundi 100.* 40 Dichi asendeli mujimba waYesu nawa awuvuñilili mumahina hamu nayuma yevumba dadiwahi, kwesekeja nachaaku chawaYudeya chakujiikilamu. 41 Nawa oku kwiluña kwamujahililiwu* kwadiña itempa, munodu itempa mwadiña ijamu* dadiha, dakwila kanda asheñamu dehi muntu. 42 Chineli dadiña ifuku dawaYudeya Dakuloñeshelamu, nawa ijamu dadiña kukamwihi, dichi amushili Yesu mwenomu.
20 Hefuku datachi* mumulungu, Mariya Mandaleni wenjili kwijamu* nabudidi henohu hachidi mwidima, nawa wamweni ilola anadilañumuniku dehi kwijamu.* 2 Dichi wayili lufuchi kudi Shimona Petulu nikudi kambanji mukwawu akeñeliyi Yesu nakuyileja nindi: “Mwanta anamufumishimu mwijamu, nawa tuneluki wanyi kwanamushiwu.”
3 Kuhiñahu, Petulu nikambanji mukwawu ayili kwijamu. 4 Wejima wawu ayedi atachikili kutemukila hamu, ilaña kambanji mukwawu watemukili nankashi nakumushiyamu Petulu nawa diyi wadiña watachi kushika kwijamu. 5 Chabandaminiyi nakusumbilamu, wamwenimu kwamahina adiña hamaseki, ilaña weñililimu wanyi. 6 Kuhiñahu, Shimona Petulu niyena wamulondeleleña hanyima, nawa weñilili mwijamu. Dichi wamwenimu kwamahina adiña hamaseki. 7 Ihina damupombeliwu kumutu hidadiña hamu namahina amakwawuku, ilaña dadiña hakankawadu iku anadivuñeki. 8 Kuhiñahu, kambanji mukwawu owu wadiña watachi kushika kwijamu niyena weñililimu, wamweni nawa wakuhweleleli. 9 Muloña achidiña kanda atiyishi nsona yahosha nawu watela kusañuka kufuma mudi afu. 10 Dichi atumbanji afuntili kumatala awu.
11 Ilaña Mariya wemeni hanji kwakwihi nejamu, iku nakudila. Chadilileñayi, wabandamini nakusumbila mwijamu, 12 nawa wamweni añelu ayedi avwalili yakuvwala yitooka iku anashakami hashiliwu mujimba waYesu, wumu kunyitu mukwawu niyena kunyendu. 13 Dichi wena amwihwili nawu: “Eyi mumbanda, wunakudiladi?” Yena wayakwili nindi: “Mwanta wami anamufumishimu, nawa neluki wanyi kunamushiwu.” 14 Chamanishiliyi kuhosha awa mazu, washetumukili nawa wamweni Yesu nemani kwenoku, ilaña yena helukili nindi diyi Yesuku. 15 Yesu wamwilili nindi: “Eyi mumbanda, wunakudiladi? Hinyi iwunakukeña?” Yena chamweniyi nindi mukwakuzata mwitempa diyi, wamulejeli nindi: “Mwanta, neyi yeyi wunamusendi, nleji kuwunamushi kulonda niyi nakumusenda.” 16 Yesu wamutambikili nindi: “Mariya!” Yena chashetumukiliyi, wetejeli muchiHeberu nindi: “Raboni!” (dikwila nawu “Ntañishi!”) 17 Yesu wamulejeli nindi: “Lekaku kunkakela, muloña kanda niyi kudi Tata. Ilaña yaña kudi amanakwami, wuyileji neyi, ‘Inakuya kudi Tata yami nawa Tata yenu, nikudi Nzambi yami nawa Nzambi yenu.’” 18 Mariya Mandaleni wenjili nakuyileja atumbanji nindi: “Namumoni Mwanta!” Nawa wayilejeli yuma yamulejeliwu.
19 Dichi chikwelili melela, hadodenodu ifuku datachi mumulungu, nawa yiisu yadiña yakukiya* mwadiñawu atumbanji, muloña atiyileña woma aYudeya, Yesu wenjili nawa wemeni mukachi kawu nakuyileja nindi: “Kuwunda kwiikali nanenu.” 20 Chamanishiliyi kuhosha awa mazu, wayilejeli makasa indi nikukabavu kindi. Hohenohu, atumbanji azañaleli nankashi hakumumona Mwanta. 21 Yesu wayilejeli cheñi nindi: “Kuwunda kwiikali nanenu. Neyi chochantemesheliyi Tata, ninami nawa inakuyitemesha.” 22 Chelili nahoshi dehi awa mazu, wayoneneni nakuyileja nindi: “Tambulenu spiritu yajila. 23 Neyi mukwanakena muntu wunakoñi nshidi, dikwila nawu Nzambi namwanakeni dehi. Ilaña neyi mubula kwanakena muntu wunakoñi nshidi, dikwila nawu hanamwanakeniku.”
24 Ilaña Tomasi, wumu wahadi apostolu 12, ateneneñawu nawu Mpamba, wadiña hamu nawu wanyi hampinji yenjiliyi Yesu. 25 Dichi, atumbanji amakwawu amulejeleña nawu: “Tunamumoni Mwanta!” Ilaña yena wayilejeli nindi: “Ami nukwiteja hohu neyi nimoni yibaata yanyisomali mumakasa indi, niiñiji nimunu wami muyibaata yanyisomali nawa niiñiji nichikasa chami kukabavu kindi.”
26 Chimwahitili mafuku 8, atumbanji twindi adiña cheñi mwitala nawa Tomasi wadiña hamu nawu. Hela chakwila yiisu yadiña yakukiya,* Yesu wenjili nawa wemeni mukachi kawu nakuyileja nindi: “Kuwunda kwiikali nanenu.” 27 Kuhiñahu, wamulejeli Tomasi nindi: “Iñijaku munu weyi aha, talaña makasami, nawa iñijaku chikasa cheyi kukabavu kami, wuleki kujinoka,* wukuhweleli.” 28 Tomasi wamulejeli nindi: “Mwanta wami nawa Nzambi yami!” 29 Yesu wamwilili nindi: “Wunakuhweleli muloña wakwila wunamoni ami tahindi? Adi namuzañalu wowu antu anakuhweleli hela chakwila hiyanamoniku.”
30 Chalala, Yesu wakoñeli yihayamisha yikwawu yayivulu kudi atumbanji twindi, yabula kusonekawu muniwu muvuñilu. 31 Ilaña yumiyi anayisoneki kulonda mukuhweleli nenu Yesu diyi Kristu, Mwana kaNzambi, nawa neyi mukuhwelela, mukwikala nawumi kuhitila mwijina dindi.
21 Hanyima yayumiyi, Yesu wadimwekesheli cheñi kudi atumbanji twindi kuKaluñalwiji kaTiberasi. Ichi dichadiña kudimwekesha kwindi. 2 Shimona Petulu wadiña hamu naTomasi (ateneneñawu nawu Mpamba), niNataneli wakuKana yamuÑaliliya, nianyana kaZebedewu niatumbanji twindi amakwawu ayedi. 3 Shimona Petulu wayilejeli nindi: “Ami inakuya nakuta inshi.” Wena amwilili nawu: “Ninetu tunakuya neyi.” Dichi ayili nawa akandamini muwatu, ilaña hanowu wufuku hiyakwatilihu inshi hela wumuku.
4 Hela chochu, chikwayileña nakucha, Yesu wemeni kuchikumu, ilaña atumbanji twindi hiyelukili nawu diyi Yesuku. 5 Kuhiñahu, Yesu wayihwili nindi: “Enu anyana, mudihu nayakuda yimwatela kuda tahindi?”* Wena aakwili nawu: “Inehi!” 6 Wayilejeli nindi: “Lalumwinenu kaleñi kumbavu yawatu yakuchidiilu nawa mukukwata inshi.” Dichi akilalumwini, ilaña akañenyi kukikokela muwatu muloña mwafwili inshi jajivulu nankashi. 7 Hohenohu, kambanji akeñeliyi Yesu, wamulejeli Petulu nindi: “Mwanta diyi!” Shimona Petulu chatiyiliyi nawu Mwanta diyi, wavwalili chakuvwala* chindi chahewulu, muloña wadiña nzekesi, nawa waduumbilili hakaluñalwiji. 8 Ilaña atumbanji amakwawu enjili muwatu wanyanya, iku anakukoka kaleñi mwadiña inshi jajivulu, muloña adiña kwakulehi wanyi nachikumu, hadiña hohu mamita kwakwihi na 90.
9 Chashikiliwu kuchikumu, amweni kesi kamakala iku anashihu inshi nimankendi. 10 Yesu wayilili nindi: “Letenuhu inshi jimu jimunakwati.” 11 Dichi Shimona Petulu wakandamini muwatu nawa wakokeleli kaleñi kuchikumu mwadiña inshi jajivulu jamaneni 153. Hela chakwila inshi jadiña jajivulu, kaleñi katabukili wanyi. 12 Yesu wayitambikili nindi: “Twayenu mudawuli.” Kwosi kambanji hela wumu wadiña nawulobu wakumwihula nindi: “Yeyinyi?” muloña elukili nawu Mwanta diyi. 13 Yesu wanoneli mankendi nakuyinka, nawa wayinkeli niinshi. 14 Aka kadiña kapampa kamuchisatu kamwekeniyi Yesu kudi atumbanji twindi kufuma hamusañwiliwu mudi afu.
15 Chamanishiliwu kudawula, Yesu wamwihwili Shimona Petulu nindi: “Shimona mwana kaYowanu, komana wankeña kubadika iyi tahindi?” Yena wamwakwili nindi: “Eña Mwanta, weluka neyi nakukeña.” Yesu wamulejeli nindi: “Diishaña anyikoku ami anyanya.” 16 Wamwihwili cheñi kamuchiyedi nindi: “Shimona mwana kaYowanu, komana wankeña?” Yena waakwili nindi: “Eña Mwanta, weluka neyi nakukeña.” Yena wamulejeli nindi: “Biñaña anyikoku ami anyanya.” 17 Wamulejeli kamuchisatu nindi: “Shimona mwana kaYowanu, komana wankeña?” Petulu waneñeli nanochu chamwihwiliyi kamuchisatu nindi: “Komana wankeña?” Dichi yena wamulejeli nindi: “Mwanta, weluka yuma yejima; weluka neyi nakukeña.” Yesu wamulejeli nindi: “Diishaña anyikoku ami anyanya. 18 Inakukuleja chalala chikupu nami, hiwachidiña kansi, wadiña nakudivwika eyi aweni nikuya kwejima kuwakeñeleña kuya. Ilaña chiwakashinakaja, wakololaña makasa eyi nawa muntu wacheñi wakakuvwikaña nikukutwala kwejima kuwakabula kukeña.” 19 Wahosheli mwenimu kulonda yamuleji Petulu nindi iku kufwa kwamba kamulemesha Nzambi. Chamanishiliyi kuhosha awa mazu, wamulejeli nindi: “Twalekakuhu kunlondela.”
20 Petulu washetumukili nawa wamweni kambanji akeñeliwu kudi Yesu nakulondela. Iwu kambanji diyi ona wakundameneni hebwambu daYesu hadiileñawu kuda kwamelela nakumwihula nindi: “Mwanta, hinyi wunakukufukejela?” 21 Dichi Petulu chamumweniyi, wamwihwili Yesu nindi: “Mwanta, indi iwu muntu nakukeña kumwililadi?” 22 Yesu wamwakwili nindi: “Neyi nakeñi nami yatwalekihu kushakama sampu nichinakenza, indi eyi wunakwakamenadi? Eyi nlondeleña hohu.” 23 Dichi awa mazu atiyakeni hakachi kawamanakwetu akwila nawu, iwu kambanji hamba kafwaku. Hela chochu, Yesu wamulejeli wanyi nindi hiwamba kafwaku, ilaña wahosheli nindi: “Neyi nakeñi nami yatwalekihu kushakama sampu nichinakenza, indi eyi wunakwakamenadi?”
24 Iwu diyi kambanji washimunaña iwu wunsahu wayumiyi nawa diyi wasonekeli yumiyi, ninetu tweluka netu wunsahu windi walala.
25 Kafwampi, kudi cheñi yuma yikwawu yayivulu yakoñeliyi Yesu, chakwila neyi ayisonekeli yejima, namoni mukanu kaayi himwadi kwikala iluña dakushahu nyivuñilu yejimaku.
Hela “wudi muntulu yaTata yindi.” Chumichi chatalisha kudi muntu atiyañawu kuwaha nankashi.
Hela “kankudimba.”
Dikwila nawu, kwakwihi na 16:00.
Hadaha chesekelu chimu chadiña chesekeli chabati chesekeni namalita 22.
Hela “tunkudimba.”
Hela “tunkudimba.”
Hela “chisankanu.”
Hela hekwawu, “kuvwalika kufuma mwiwulu.”
MuchiGiriki, “kaayi.”
Hela “kuyisolola.”
Hela “hakaseloki.”
Dikwila nawu, kwakwihi na 12:00 yamwaana.
Hela “natachiki dehi kutiyaku chiwahi.”
Dikwila nawu, kwakwihi na 13:00.
Hela “wukweti chawaana chawumi mudi yomweni.”
Hela “mumabasiketi 12 nawa enzeli.”
Kwakwihi namakilomita atanu hela 6. MuchiGiriki, “kwakwihi namabulu 25 hela 30.”
MuchiGiriki, “kaayi.”
Hela “hapompeli antu amavulu.”
Hela “hidiyabolu.”
Hela “chaYisolu.”
Dikwila nawu, mashikola awarabi.
Hela “amukasi.”
Hela “amukasi.”
Mumamanyusikiliputi alala amavulu akushankulu asonekamu wanyi mazu adi muvasi 53 kushika kukapetulu 8, vasi 11.
Hela “wuvumbi.” MuchiGiriki, poneya. Hiizu datalisha kukudikaama kwejima kuyabula kwitejawu munshimbi. Talenu Kulumbulula.
Hela “kufuma hakutachika.”
Hela “wabandamini.”
Hela “anuñañana.”
Hela “Enu mwafwana anzambiku?”
Hela “mwijamu dachanukishu.”
Kwakwihi namakilomita asatu. MuchiGiriki, “kwakwihi namabulu 15.”
Hela “kwijamu dachanukishu.”
MuchiGiriki, “wadishishimwini muspiritu.”
Hela “ijamu dachanukishu.”
Hela “anayipombeki.”
Hela “muChota Cheneni chaNyiloña chawaYudeya.”
Dikwila nawu, tembeli.
Hela “amukasi.”
Hela “ashakamini naYesu kaheña kumesa.”
Dikwila nawu, pawundi yawaRoma yamagiramu kwakwihi na 327.
Dikwila nawu, manji evumba dadiwahi afumishañawu kumutondu wevumba dadiwahi wawanikaña kujimpidi jaHimalaya.
Hela “mwijamu dachanukishu.”
Hela “wumi wami.”
Hela “nambalumukilimu.”
MuchiGiriki, “muntulu yindi.”
Hela “wamukobweli namutu.”
Hela “mudi tupeka twatuvulu.”
Hela “nakayileti kwitala dami.”
Hela “mukwakukundeja.”
Hela “neyi ayishaliku.”
Izu dakwila nawu “yenowu” niizu dakwila nawu “yena” adi muvasi 13 ni 14 anakutalisha kwizu dakwila nawu “nkwashi” didi muvasi 7. Yesu wazatishili idi izu dakwila nawu “nkwashi” (muchiGiriki, demenañaku muntu weyala) kuditena neyi muntu, kwimenaku spiritu yajila bayi muntuku.
Hela “anovwahili.”
Hela “anuñañani.”
Hela “chitwanuñañana.”
Aka kaayi kanakwimenaku anyana kaAdama naEva.
Hela “dakaloña kachishika kaKidironi.”
Hela “lupasa lunanyinkiyi.”
Hela “hawiñililu.”
Hela “nkonkololi.”
Hela “mbanjiku.”
Hela “Kalombu.”
Hela “mwakamujahili hamutondu.”
Hela “wakukujahila hamutonduku.”
Dikwila nawu, kwakwihi na 12:00 yamwaana.
Talenu Kulumbulula.
Talenu Kulumbulula.
Talenu Kulumbulula.
Hela “chipunda chelola dalubanji.”
Chuma chachovu chafwana mupelu.
Talenu Kulumbulula.
Dikwila nawu, hadiña haChitanu.
Hela “dakachikawuku.”
Idi dadiña ijina damutondu wadiña nayuma yevumba dadiwahi, yazatishileñawu neyi manji evumba dadiwahi mumpinji yakunyima.
Dikwila nawu, mapawundi achiRoma.
Hela “kwamujahililiwu hamutondu.”
Hela “ijamu dachanukishu.”
Idi didu ifuku ditwatenaña netu haMulungu. Kudi aYudeya, dadiña ifuku dakutachikilahu mumulungu.
Hela “kwijamu dachanukishu.”
Hela “kwijamu dachanukishu.”
Hela “yakupata.”
Hela “yakupata.”
MuchiGiriki, “kubula kukuhwelela.”
Hela “nanshi hela wumu wumwatela kuda tahindi?”
Hela “wadimanyekeli muchakuvwala.”