YILWILU YAWAPOSTOLU
1 Tiyofwilu, mumukanda watachi wunakusonekeleli, natenenimu yuma yejima yakoñeliyi Yesu nikutañisha 2 kushika nimpinji yamutwaliliwu mwiwulu, chelili nahani dehi nshimbi kudi apostolu atondeliyi kuhitila mudi spiritu yajila. 3 Hanyima yakukabakana, wadimwekesheli wamumi nawunsahu walala wawuvulu kudi apostolu. Wena amumweni hadi mafuku 40, nawa wahosheleña nsañu yaWanta waNzambi. 4 Hampinji yahanjekeleñayi nawu, wayikonkomweneni nindi: “Bayi mufuma muYerusalemaku, ilaña hembelelenuña yuma yayikaniniyi Tata, yimwatiyili kudi ami; 5 muloña Yowanu wapapatishileña mumenji, ilaña hakuhita mafuku amavulu wanyi, akuyipapatishaña naspiritu yajila.”
6 Dichi, chapompeliwu hamu, amwihwili nawu: “Mwanta, wunakufuntisha wanta kudi aIsarela hayoyinu mpinji tahindi?” 7 Yena wayakwili nindi: “Kwiluka mpinji hela yilaaka, jenwenu wanyi, ilaña Tata wekala mwiwulu diyi wukweti wuswa wakushimuna mpinji yakamwekenamu yumiyi. 8 Ilaña mwakatambula ñovu neyi spiritu yajila yinenzi hadi enu, nawa mwakekala ayinsahu jami muYerusalema, muYudeya nimuSamariya mwejima nikwakumina iseki dejima.” 9 Chamanishiliyi kuhosha yumiyi, amutwalili mwiwulu iku anakumonaku, ivu damubutili nawa alekeli kumumona. 10 Chatalileñawu mwiwulu hampinji yayileñayi, hohenohu kwamwekeni amayala ayedi emeni kwakwihi nawena iku anavwali yakuvwala yitooka 11 nawa ahosheli nawu: “Enu amayala amuÑaliliya, munemenidi nakutala mwiwulu? Iwu Yesu anafumishiwu kudi enu nakumutwala mwiwulu, wakenza munjila yoyimu neyi chochimunamumoni chinakuyayi mwiwulu.”
12 Kuhiñahu, afuntili kuYerusalema kufuma kumpidi yatenañawu nawu Mpidi yaMaolivi, yekala kwakwihi naYerusalema, hekala chintampu chetejawu kwenda hefuku dasabata hohu. 13 Chashikiliwu, ayili mukapeka kahewulu mwashakamineñawu. Mwenomu mwadiña Petulu, Yowanu, Yakoba, Anderi, Fwilipu, Tomasi, Batolomewu, Matewu, Yakoba mwana kaAlafwewu, Shimona wadikita niYudasi mwana kaYakoba. 14 Wejima wawu adiña nankeñelu yimu, dichi alombeleña chikupu hamu nawambanda amakwawu niMariya mama yaYesu niana kwaYesu.
15 Munowu mafuku, Petulu wemeni mukachi kawanakwindi (antu ejima apompeli adiña* 120), nawa wahosheli nindi: 16 “Enu amayala, anakwami, chateleleli nsona kushikijewa yaprofweteli spiritu yajila kuhitila mudi Davidi hansañu yaYudasi walombweli antu amukwatili Yesu. 17 Muloña amuchindilili hamu nanetu nawa amutondeli kuzataku iwu mudimu. 18 (Dichi, yeniwu iyala walandili iha nanfwetu yatambwiliyi munjila yabula kuloña, chadimbukiliyi chamutu haseki, ivumu dindi dabusikili* nawa jamwivumu dindi jejima jasepukili hanji. 19 Antu ejima amuYerusalema elukili chumichi, dichi idi iha aditeneneña mwidimi dawu nawu Akeledama, dikwila nawu, “Mpata yaMashi.”) 20 Muloña chasonekewa mumukanda waMasamu nawu, ‘Iluña dindi mwashakamañayi dishali mahembi, bayi mushakama muntu hela wumuku,’ nawa ‘Mudimu windi wawukalama awuzati kudi muntu wacheñi.’ 21 Dichi, chatelela kwila nawu hadi amayala azatileña nanetu hampinji yazatileñayi Mwanta Yesu nyidimu yindi hadiñayi nanetu, 22 kutachikila kuchipapatishu chindi chamupapatishiliwu kudi Yowanu kushika nihefuku damufumishiliwu kudi etu nakumutwala mwiwulu, wumu hadi awa amayala watela kwikala chinsahu hamu nanetu kutalisha hakusañuka kwindi.”
23 Dichi ateneni amayala ayedi, Yosefu ateneneñawu nawu Barasaba, ateneneñawu cheñi nawu Yusitu, nimukwawu Matiyasi. 24 Kuhiñahu, alombeli nakuhosha nawu: “Eyi Yehova, weluka nyichima yawantu ejima, tuleji muntu iwunatondi hakachi kanawa amayala ayedi 25 kulonda yaswani iwu mudimu niwupostolu, washiliyi Yudasi nakuya kwiluña dindi.” 26 Dichi azatishili chinjikijilu hakuyisakula, chinjikijilu chaholokeleli hadi Matiyasi nawa amuchindilili* hadi apostolu 11.
2 Chelili ifuku daChawija chaPentekosta kanda dimani, atumbanji ejima adipompesheli heluña dimu. 2 Hohenohu mwiwulu mwafumini lushindu neyi lwampepela yinakukunka nañovu, lwatiyakeni mwitala mwejima mwashakaminiwu. 3 Amweni madimi amwekeneña neyi nyizuzu yakesi, nawa awa madimi apalañeni, dichi idimi dimu denjili nakushakama hadi kambanji wejima wadiña mukapeka, 4 nawa wejima wawu enzeli naspiritu yajila chakwila atachikila kuhosha madimi amboka-mboka, kwesekeja nanochu chayikwashiliwu kudi spiritu.
5 Hayina mpinji, aYudeya amulemesheleña Nzambi afumini kunyuza yejima, ashakamineña muYerusalema. 6 Chatiyiliwu ilu lushindu, izaza dawantu dapompeli hamu nawa dahayamini, muloña muntu-himuntu watiyileña atumbanji anakuhosha iwu mwidimi dindi, iwu mwidimi dindi. 7 Chalala, ahayamini nankashi nakuhosha nawu: “Talenu, awa antu ejima anakuhosha, komana hiyaÑaliliyaku? 8 Hanu dinu, muloñadi wejima wetu chitunakutiyila iwu mwidimi dindi, iwu mwidimi dindi?* 9 AParatiya, aMediya niaElamiti; antu ashakamaña muMesopotamiya, muYudeya nimuKapadosiya, amuPontu niamukabeta kaAsiya, 10 amuFwirijiya niamuPamfwiliya, amuEjipitu niamumaluña amuLibiya kwakwihi naKireni; aYudeya niantu abalumukili kwikala aYudeya afumini kuRoma; 11 Akereta; niaArabiya, tunakuyitiya anakuhosha hanyidimu yaNzambi yañovu mumadimi etu.” 12 Dichi, antu ejima ahayamini nankashi, nawa atachikili kudihula mulwawu nawu: “Indi chumichi chinatalishi mudihi?” 13 Hela chochu, amakwawu ayisupishileña nawu: “Awa antu anasheti vinyu yatowala.”*
14 Ilaña Petulu wemeni hamu nanowu 11 nawa wahosheli nezu datiyakana nindi: “Enu antu amuYudeya ninenu ejima mwashakamaña muYerusalema, ilukenu chumichi nawa tiyililenu nakanañachima kumazu ami inukuhosha. 15 Kafwampi, awa antu hiyanasheti neyi chimunakutoñojokaku, muloña yinu hiora yamuchisatu yefuku.* 16 Kwambukaku, iyi diyi nsañu yahosheliwu kuhitila mudi kaprofwetu Yoweli nawu: 17 ‘“Nawa mumafuku akukuminina,” Nzambi nahoshi nindi, “Nakahuñunwina spiritu yami hadi antu ejima, anyanenu awamayala niawambanda akaprofweta, anyikwenzi jenu awamayala akamona yimwenu nawa akulumpi jenu akalota yilota, 18 cheñi, mumafuku wenowu, nakahuñunwina spiritu yami nihadi anduñu jami awamayala niawambanda, niwena akaprofweta. 19 Nawa nakamwekesha yihayamisha* mwiwulu, hanu hamaseki nakamwekesha yinjikijilu yamashi nikesi nimavu awishi. 20 Henohu ifuku daYehova deneni dakuhayamisha kanda dinzi, itena* dakabalumuka mwidima nawa kakweji kakabalumuka mashi. 21 Dichi muntu wejima watambikaña hejina daYehova akamwamwina.”’
22 “Enu antu amuIsarela, tiyenu mazu ami: Yesu wakuNazareta wadiña muntu wayimwekesheleliwu hatooka kudi Nzambi kuhitila munyidimu yañovu niyihayamisha* niyinjikijilu yakoñeliyi Nzambi hakachi kenu kuhitila mudi yena, neyi chochimweluka enu aweni. 23 Iwu muntu wahaniniwu kwesekeja nachafuukwiliyi Nzambi ninochu chelukililiyi chadimu, mwamupopeleli hamutondu kuhitila mukuzatisha makasa awantu afumpaña nshimbi, nawa mwamujahili. 24 Ilaña Nzambi wamwamwinini kuhitila mukumusañula mukufwa, muloña kufwa hikwadiña nañovu yakumukakelaku. 25 Davidi wahosha kutalisha hadi yena nindi: ‘Mpinji yejima natoñojokaña hadi Yehova, muloña wudi kuchikasa chami chachidiilu kulonda abuli kunluwañesha. 26 Hamuloña wachumichi, muchima wami watiyili kuwaha nankashi nawa idimi dami dazañaleli chikupu. Dichi ami* nukushakamaña nakuchiñeja; 27 muloña hiwamba kanshiya* Mwijamu* hela kwiteja muntu weyi washinshika kutokaku. 28 Eyi wunanleji njila jawumi; wakanleñela nakekali namuzañalu wasweja kumesu eyi.’
29 “Enu amayala, anakwami, inakuhosha nakukasunuka kutalisha hadi Davidi mutu wachisaka nami, wafwili nawa amujiikili, ijamu dindi dichidi nanetu nikwifuku dalelu. 30 Chineli Davidi wadiña kaprofwetu nawa welukili nindi Nzambi wasanyikili kudi yena, Nzambi wahosheli nindi mwanindi* wumu wakamusha hetanda. 31 Davidi welukilili chadimu kusañuka kwaKristu nawa wahosheli hachumichi nindi, hamushiyili chisayikila Mwijamu* hela kuleka mujimba windi kutokaku. 32 Nzambi wamusañwili iwu Yesu, nawa wejima wetu tudi ayinsahu achumichi. 33 Dichi, chineli amulemesheli kuchikasa chaNzambi chachidiilu nikutambula spiritu yajila yamukaniniwu kudi Tata, nahuñunwini hadi etu spiritu yajila yimunakumona nikutiya. 34 Muloña Davidi hayili mwiwuluku, ilaña wahosheli yomweni nindi, ‘Yehova wamulejeli Mwanta wami nindi: “Shakamaku kuchikasa chami chachidiilu 35 sampu nabalumuni ayilumbu jeyi kwikala chitwamu hakudata nyendu yeyi.”’ 36 Dichi, antu ejima amwitala daIsarela eluki chikupu nawu iwu Yesu imwajahilili hamutondu, Nzambi wamwilishili kwikala Mwanta niKristu.”
37 Chatiyiliwu chumichi, atiyili kutama munyichima yawu, nawa amulejeli Petulu niakwawu apostolu nawu: “Enu amayala, anakwetu, twili ñahi?” 38 Petulu wayilejeli nindi: “Balumukenu munyichima wejima wenu hamuntu-hamuntu, ayipapatishi mwijina daYesu Kristu kulonda ayanakeni nshidi jenu nawa mukutambula chawaana chaspiritu yajila. 39 Muloña ichi chikaninu chanenu nianyanenu niantu ejima adi kwakulehi, ninowu ejima akutambikawu kudi Yehova Nzambi yetu nindi enzi kudi yena.” 40 Nawa wayilejeli wunsahu wejima namazu amakwawu amavulu nikuyikonkomwena nindi: “Daambulenu kudi idi ikiñu datama kulonda mwakabuli kujilumuka.” 41 Dichi, antu ejima atambwilili izu dindi namuzañalu ayipapatishili, nawa hanodu ifuku abombeleliku antu* akushika ku 3,000. 42 Wenawa antu atwalekelihu kwovwahila ntañishilu yawapostolu, kudikunda hamu,* kudiila hamu yakuda nikulombela hamu.
43 Chalala, antu ejima* atachikili kutiya woma nawa apostolu atachikili kukoña yihayamisha* niyinjikijilu yayivulu. 44 Antu ejima etiyili adipompesheli hamu nawa adiña nayuma yoyimu, 45 alandishileña maheta niyuma yawu nakwinka mali antu ejima, kwesekeja nakukaankila kwamuntu himuntu. 46 Nawa apompeleña mutembeli ifuku niifuku nankeñelu yakudinuña hamu, cheñi atwalileña yakuda kumatala ashiyashana nikudila hamu yakuda yawu namuzañalu wasweja nimuchima wumu, 47 nakumulemesha Nzambi nikwikala nawubwambu wawuwahi nawantu ejima. Hampinji yoyimu, hefuku-hefuku, Yehova watwalekelihu kubombelaku antu ejima amwinineñayi.
3 Dichi Petulu naYowanu akandukileña nakuya kutembeli hampinji yakulomba, iyi yadiña hiora yamu 9,* 2 nawa kwadiña muntu asendeliwu kudi antu wadiña nawufwayi wakuvwalika nawu. Iwu muntu amutwalileña hefuku-hefuku nakumushakamisha hatembeli kwakwihi nachiisu chateneneñawu nawu Chiisu chaLubanji, kulonda yalomba-lombeña yawaana yaluwi kudi antu eñilileña mutembeli. 3 Chamweniyi Petulu naYowanu anakukeña kwiñila mutembeli, watachikili kuyilomba yawaana yaluwi. 4 Ilaña Petulu niYowanu, amushinshikili nakumuleja nawu: “Tutali.” 5 Dichi wayishinshikili nakutoñojoka nindi hekwawu kudi yuma yikumwinkawu. 6 Hela chochu, Petulu wamulejeli nindi: “Siliva niwuru nidana, ilaña chuma chinikweti dichi chinukukwinka. Mwijina daYesu Kristu wakuNazareta, endaku!” 7 Dichi wamukwatili kuchikasa chachidiilu nakumunyamuna. Hohenohu nyendu yindi nitupokosu twindi jakwatili ñovu; 8 dichi iwu muntu wemeni nakutachika kwenda nawa weñilili nawu mutembeli iku nakwenda nakukiloka nikumushimeka Nzambi. 9 Antu ejima amumweni nakwenda nikumushimeka Nzambi. 10 Nawa amwilukili nawu iwu muntu diyi ona washakamineña haChiisu chaLubanji chatembeli nakulomba-lomba yawaana yaluwi, dichi ahayamini nankashi nikutiya kuwaha hakumona chuma chamumwekeneni.
11 Henohu iwu muntu wuchidi wakwata kumakasa aPetulu naYowanu, antu ejima enjili lufuchi kudi wena heluña dateneneñawu nawu Ikeeki daSolomoni iku anahayami nankashi. 12 Petulu chamweniyi chumichi, wayilejeli antu nindi: “Enu antu amuIsarela, muloñadi chimunahayamini hachumichi, nawa muloñadi chimunakutushinshikila neyi kwiji yetu tunamuleñeli netu yendi muloña wañovu jetu indi kwiji muloña wakwila twamwakamaña Nzambi? 13 Nzambi yaAbarahama, yaIsaka niyaYakoba nawa Nzambi yawankakulula jetu, namulemeshi Kambuñindi Yesu, owu imwahanini nikumukaana hamesu aPilatu hela chakwila yena wafuukwili kumuumbaku. 14 Enu mwamukaanini ona muntu wajila nawa waloña, mwalombeli nenu ayuumbiliku muntu wadiña mukwakujaha antu, 15 ilaña Ntwamina Muneni wawumi enu mwamujahili. Hela chochu, Nzambi wamusañwili kufuma mudi afu, nawa tudi ayinsahu achumichi. 16 Kuhitila mwijina dindi nimuloña wakukuhwelela kwetu mwijina dindi, dichuma chinaleñeli iwu muntu imunakumona nawa imweluka amuuki. Chikuhwelelu chitukweti muloña wayena dichi chinamukoleshi chikupu neyi chochimunamoni wejima wenu. 17 Dichi enu anakwetu, neluki nami mwakoñeli mwenimu muloña wakubula kwiluka, neyi chocheliliwu anyuuli jenu. 18 Ilaña chumichi chadiña mwenimu kulonda Nzambi yashikiji yuma yahosheleliyi chadimu kuhitila mutunwa twawatuprofwetu ejima nindi, Kristu windi wakakabakana.
19 “Dichi dinu, balumukenu munyichima yenu, mufunti kulonda nshidi jenu ajijimañeshi, kulonda yilaaka yakuhizumwisha yaletaña ñovu yifumi kudi Yehova yomweni* 20 nawa yatemeshi Kristu wayitondeleliyi, diyi Yesu. 21 Yena watela kutwalekahu kushakama mwiwulu kushika nihampinji yakufuntisha yuma yejima yashimwiniyi Nzambi kuhitila mutunwa twawatuprofwetu indi ajila akushankulu. 22 Kafwampi, Mosi wahosheli nindi: ‘Yehova Nzambi yenu wakayitondela kaprofwetu mukachi kawanakwenu wudi neyi ami. Dichi mwatela kutiyilila yuma yejima yakayilejayi. 23 Chalala, muntu wejima* wakabula kutiyilila kudi iwu kaProfwetu, akamujilumuna kufuma mukachi kawantu.’ 24 Nawa atuprofwetu ejima kutachikila hadi Samweli ninowu alondeleli hanyima yindi, wejima wawu aprofweteli kutalisha hanawa mafuku chakadi kuhita mumbadi. 25 Enu mudi anyana kawatuprofwetu nianyana kachitiyañenu chatiyañeniyi Nzambi nawankakulula jenu, chamulejeliyi Abarahama nindi: ‘Yisaka yejima yahanu hamaseki akayikiswila kuhitila mudi mwaneyi.’* 26 Chelili Nzambi natondi dehi Kambuñindi, wasambilili kumutemesha kudi enu kulonda yayikiswili kuhitila mukuyifumisha enu kuyilwilu yatama hamuntu-hamuntu.”
4 Henohu Petulu niYowanu achidi kuhosha nawantu, atupristu, kapitawu watembeli niaSadusi enjili kudi wena. 2 Awa antu ahilili nankashi muloña apostolu adiña nakutañisha antu nawa ashimwinineña nsañu yakusañuka kwaYesu kufuma mudi afu chakadi kuhita mumbadi.* 3 Dichi ayikwatili* nakuyisha mukaleya kushika nihefuku dalondelelihu, muloña kwadiña kwela dehi melela. 4 Hela chochu, antu amavulu atiyili chahosheleñawu etiyili, nawa antu ejima hamu adiña amayala 5,000.
5 Ifuku dalondelelihu, anyuuli jawu, akulumpi niansoneki apompeli hamu muYerusalema, 6 hadiña niAnasi mukulumpi wawatupristu, Kayafwasi, Yowanu, Alesanderi niantaña jamukulumpi wawatupristu ejima. 7 Dichi, Petulu naYowanu ayimikili mukachi kawu nakutachika kuyihula nawu: “Chumichi munachikoñi nañovu janyi hela mwijina danyi?” 8 Kuhiñahu, Petulu wenzeli naspiritu yajila wayilejeli nindi:
“Enu anyuuli jawantu ninenu akulumpi, 9 neyi munakukeña dalelu nenu tuyileji chuma chachiwahi chinamumwekeni iwu chifwayi nimuntu wunamuuki, 10 wejima wenu niantu ejima amuIsarela ilukenu nenu kuhitila mwijina daYesu Kristu wakuNazareta, owu imwajahilili hamutondu ilaña asañwiliwu kudi Nzambi kufuma mudi afu, diyi wunaleñeli iwu muntu wunemani kumesu enu kukola kumujimba. 11 Iwu Yesu diyi ‘ilola dimwadiwili enu akwakutuña, dinekali dehi ilola damwiwombu dahewulu.’* 12 Kubombelahu, wamwinu hiwudi mudi muntu wacheñiku, muloña kwosi ijina dikwawu hanu hamaseki datondayi Nzambi mukachi kawantu mutunateli kuwana wamwinuku.”
13 Antu chamweniwu nawu aPetulu naYowanu anakuhosha nakuhamuka,* nawa chelukiliwu cheñi nawu adiña ataña shikola wanyi* ilaña adiña hohu neyi akwawu antu abulili kutaña, ahayamini. Antu atachikili kwanuka nawu awa atumbanji ayedi adiña hamu naYesu. 14 Chamumweniwu owu iyala okiliwu nemani nawu hamu, akañenyi nimazu akuhosha hachumichi. 15 Dichi, ayilejeli nawu afumi mukapeka kaSanihedirini* ayi hanji, nawa atachikili kudihujola mulwawu, 16 nawu: “Tuyili ñahi awa amayala? Muloña kuhosha hohu chalala, anakoñi chihayamisha cheneni nankashi chinamoniwu antu ejima ashakamaña muYerusalema, nawa etu mwakukaanina mwosi. 17 Dichi, hakwila nawu iyi nsañu yibuli kutiyakana kudi antu amavulu, tuyitiyishenu woma nakuyileja netu bayi atañisha cheñi muntu hela wumu kuzatisha idi ijinaku.”
18 Hohenohu, ayitambikili nakuyileja chikupu nawu bayi ahosha hela kutañisha kuzatisha ijina daYesuku. 19 Ilaña aPetulu niYowanu ayilejeli owu antu nawu: “Disompelenu enu aweni neyi chidi hohu chiwahi kumesu aNzambi kuyovwahila enu hela kwovwahila Nzambi. 20 Ilaña etu, hitukutwesha kuleka kuhosha yuma yitunamoni nikutiyaku.” 21 Hanyima yakuyitiyisha cheñi woma, ayuumbiliku, muloña hiyayiwanini namuloña wakuyikabishilahuku, nawa atiyileña antu woma muloña antu ejima amulemesheleña Nzambi muloña wachuma chamwekeni. 22 Iwu muntu okiliwu muchihayamisha wadiña nayaaka yakubadika ha 40.
23 Hanyima yakuyuumbaku, ayili kudi akwawu atumbanji nawa ayilejeli yuma yayilejeliwu kudi akulumpi jawatupristu niakulumpi. 24 Akwawu atumbanji chatiyiliwu iyi nsañu, adinuñili hamu nakulomba kudi Nzambi nawu:
“Mwanta Wabadika, Yeyi waleñeli iwulu niiseki nikaluñalwiji niyuma yejima yekalamu, 25 nawa yeyi wahosheli kuzatisha spiritu yajila kuhitila mukanwa kankakulula yetu Davidi, kambuñeyi neyi: ‘Muloñadi akwanyuza chahilililiwu niantu chatoñojokeleleñawu hayuma yamukunkulwayi? 26 Anyanta ahamaseki atandamini nianyuuli apompeli hamu kulonda alwi naYehova niwindi wawayishewa.’* 27 Chalala, wejima wawu ayedi, Herodi niPontusi Pilatu hamu nawantu akunyuza niantu amuIsarela apompeli hamu muniwu musumba nakulwa nakambuñeyi wajila Yesu, iwawayishili. 28 Apompeli hamu kulonda eli yuma yiwafuukwileñahu dehi. Yumiyi yamwekeni muloña wukweti ñovu nawa yamwekeni kwesekeja nankeñelu yeyi. 29 Ichi dinu eyi Yehova, tiyaku chinakututiyishawu woma nawa yikwashi anduñu jeyi kulonda atwalekihu kuhosha izu deyi nakuhamuka, 30 hampinji yoyimu wololeña chikasa cheyi nakuuka, iku yinjikijilu niyihayamisha* yinakumwekana kuhitila mwijina dakambuñeyi wajila Yesu.”
31 Nawa chamanishiliwu kulomba nakulembelela,* mwiluña mwapompeleliwu mwakankili, wejima wawu enzeli naspiritu yajila nawa ahosheleña mazu aNzambi nakuhamuka.
32 Kubombelahu, izaza dawantu etiyili adiña namuchima wumu niwumi wumu,* nawa hikwadiñahu muntu hela wumu wahosheli nindi yuma yaheteliyi yadiña yindi yomweniku, ilaña adiña nayuma yoyimu. 33 Dichi, apostolu atwalekelihu nakushimuna wunsahu wakusañuka kwaMwanta Yesu nañovu jasweja nawa ayimwekesheleli wejima wawu luwi lwasweja. 34 Kafwampi, kwosi niwumu wakaankilili hakachi kawuku, muloña antu ejima adiña namaha hela matala alandishileña nakuleta mali ayuma yalandishileñawu, 35 nawa aleteleña owu mali kudi apostolu. Apostolu niwena enkeleña muntu-himuntu kwesekeja nakukaankila kwindi. 36 Dichi, Yosefu ateneneñawu cheñi kudi apostolu nawu Baranaba (neyi kudibalumuna, daya mukwila nawu, “Mwana kaNkundeji”), kaLevi, wakuKipirosi, 37 wadiña neha, dichi wadilandishili nawa waleteli mali kudi apostolu.
5 Hela chochu, kwadiña iyala wejina daAnaniya, hamu nañodindi Safwira, alandishili iheta dawu. 2 Ilaña waswekelihu mali amakwawu nawa ñodindi niyena welukili chumichi, dichi mali ashalilihu wayileteli kudi apostolu. 3 Dichi Petulu wahosheli nindi: “Eyi Ananiya, muloñadi chiwunamwitejeli Satana yakuleñeli wudimbi spiritu yajila nakuswekahu mali amu iwunalandishi iha? 4 Komana odu iha hidadiña deyi hiwachidiña kanda wudilandishiku? Nawa hanyima yakudilandisha, komana hiwadiña nawuswa wakuzatisha mali munjila yiwadi kukeña eyi aweniku, tahindi? Hanu dinu, muloñadi chiwunatoñojokeli chuma chatama ñaana mumuchima weyi? Wunadimbi Nzambi, bayi antuku.” 5 Ananiya chatiyiliyi awa mazu, wadimbukili heseki nawa wafwili. Dichi antu ejima atiyili chumichi, atiyili woma nankashi. 6 Kuhiñahu, anyikwenzi awamayala enjili nakumuvuñekela mumahina, nawa amutwalili nakumujiika.
7 Chihahitili maora kwakwihi nasatu, ñodindi niyena weñilili mukachi chakadi kwiluka chuma chamwekeni. 8 Petulu wamwihwili nindi: “Nleji, komana enu ayedi awa diwu hohu mali imwalandisha iha tahindi?” Safwira waakwili nindi: “Eña, diwu wowenowu.” 9 Dichi, Petulu wamwihwili nindi: “Muloñadi enu ayedi chimwatiyañena nakweseka spiritu yaYehova? Tiyaña! Antu anajiiki nfumweyi adi hachiisu, nineyi nawa anakukutwala hanji.” 10 Hohenohu wadimbukilili kunyendu yaPetulu nawa wafwili. Owu anyikwenzi awamayala cheñililiwu mukachi, amuwanini nafwi dehi, amwidishili hanji nawa amutwalili nakumujiika kwakwihi nanfumwindi. 11 Dichi, chipompelu chejima niantu ejima atiyili iyi yuma yamwekeni, atiyili woma nankashi.
12 Kubombelahu, apostolu atwalekelihu nakukoña yinjikijilu niyihayamisha* yayivulu mudi antu; nawa wejima wawu abulakeneneña Mwikeeki daSolomoni. 13 Kuhosha hohu chalala, antu amakwawu hiyadiña nawulobu wakudibomba hamu nawuku, hela chochu, antu adiña nakuyihameka chikupu. 14 Kubombelahu cheñi, amayala niambanda amavulu etiyili mudi Mwanta, adiña nakuyibombelaku. 15 Aleteleña niantu akata munyikwakwa yamaneni nakuyikamika hatudidi twanyanya nihanyikeka kulonda Petulu chikuhitañayi kwakwihi, mwevulu windi wuhiti hadi antu amu. 16 Kwenjileña cheñi mazaza awantu afuminineña munyisumba yadiña kwakwihi naYerusalema, iku anasendi antu akata niadiña nawandemoni, nawa wejima wawu ayuukileña.
17 Ilaña kapristu muneni wanyamukili hamu nawantu ejima adiñayi nawu, owu alondeleleña ntañishilu yawaSadusi, nawa atiyili ichima chikupu. 18 Dichi akwatili* apostolu nakuyisha mukaleya mwashileñawu antu ejima. 19 Ilaña nampinji yawufuku, kañelu kaYehova wenzunwini yenzelu yakukaleya, wayidishili hanji nakuyileja nindi: 20 “Yenu mwakemani mutembeli, nawa mutwalekihu kuleja antu mazu ejima akayileñela akekali nawumi wahaya nyaaka.” 21 Chatiyiliwu awa mazu, eñilili mutembeli nampinji yantetemena nawa atachikili kutañisha.
Kapristu muneni niantu adiñayi nawu chashikiliwu, atambikili akwaSanihedirini* niizanvu dawakulumpi dejima dawantu amuIsarela, nawa atemesheli atupasu kukaleya kulonda ayi nakusenda apostolu ayileti kudi wena. 22 Ilaña atupasu chashikiliwu kwenoku, hiyayiwanini mukaleyaku. Dichi afuntili nakushimuna, 23 nawu: “Tunawani kukaleya kwakukiya* nawa kwakola mbe-e, nianhembi adiña emana hayiisu, ilaña chitwenzununa kukaleya, hitwawanamu muntu hela wumuku.” 24 Dichi, kapitawu watembeli niakulumpi jawatupristu chatiyiliwu awa mazu, akameneni nankashi muloña elukili wanyi yuma yikumwekana. 25 Ilaña muntu wumu wenjili nakuyileja nindi: “Tiyenu! Ana amayala imwasha mukaleya adi mutembeli, anemani nakutañisha antu.” 26 Kuhiñahu, kapitawu wayili hamu nawatupasu indi nawa ayileteli, chakadi kuyikanjikija, muloña atiyileña woma nawu akuyasa malola kudi antu.
27 Dichi, ayileteli nakuyimika kudi akwaSanihedirini.* Kuhiñahu, kapristu muneni wayihwili 28 nakuyileja nindi: “Twayikonkomwena netu bayi mutwalekahu kushimwina kuzatisha idi ijinaku, ilaña talenu, munenzeshi Yerusalema yejima nantañishilu yenu, nawa munakufwila kuleta mashi aniwu muntu hadi etu.” 29 Petulu niakwawu apostolu aakwili nawu: “Nzambi diyi nyuuli wutwatela kwovwahila bayi antuku. 30 Nzambi yawankakulula jetu wamusañwili Yesu, imwajahili kuhitila mukumukudika hamutondu. 31 Nzambi wamutuumbakesheli yeniwu nakumusha kuchikasa chindi chachidiilu nakumwilisha yekali Ntwamina Muneni nawa Chamwinu, kulonda yaleñeli aIsarela abalumuki munyichima nakuyanakena nshidi jawu. 32 Nawa etu tudi ayinsahu ayumiyi, nispiritu yajila yinenkiyi Nzambi antu amwovwahilaña nawa diyi nyuuli.”
33 Chatiyiliwu chumichi, chayitapili kumuchima chakwila akeñeleña kuyijaha apostolu. 34 Ilaña kaFwarisi wumu wejina daGamaleli, wanyamukili muSanihedirini;* yeniwu muntu wadiña ntañishi waNshimbi walemesheliwu kudi antu ejima, dichi walejeli antu nindi ayitwali awa amayala hanji hakapinji kantesha. 35 Kuhiñahu wayilejeli antu nindi: “Enu antu amuIsarela, babalenu nachuma chimunakukeña kuyila awa amayala. 36 Chakutalilahu, henohu anu mafuku kanda ashiki, kwadiña muntu wejina daTeyudasa wadimweneña nindi walema nankashi, nawa amayala akushika ku 400 eñilili muchipompelu chindi. Ilaña amujahili, dichi antu ejima amulondeleleña ayipalañesheli nawa alekeli kumwekana. 37 Kufuma hadi Teyudasa, hahiñili Yudasi wakuÑaliliya mumafuku akudisonekesha, niyena nawa wakokeli antu amulondeleleña. Iwu iyala niyena wanoñeli nawa antu ejima amulondeleleña ayipalañesheli. 38 Dichi, kwesekeja naniyi yuma yinakumwekana, inakuyileja nami, bayi muyiluwañesha awa amayalaku, yilekenu. Muloña neyi aka kafuta hela iwu mudimu wunafumi kudi antu, jikufwomoka; 39 ilaña neyi jinafumi kudi Nzambi, himukutwesha kujifwomonaku. Muloña neyi kubabala nehi, mukuwana kwila nawu munekali akwakuzuña nayomweni Nzambi.” 40 Chatiyiliwu awa mazu, ovwahilili mwayifumbiliyi, dichi atambikili apostolu, ayeteli nakuyileja chikupu nawu aleki kuzatisha ijina daYesu hakuleja antu, nawa ayuumbiliku nawu ayeña.
41 Dichi afumini kudi akwaSanihedirini* iku anazañalali, muloña ayisawili hamuloña wakuzatisha ijina dindi. 42 Nawa atwalekelihu nakutañisha nikushimwina nsañu yayiwahi hadi Kristu Yesu mutembeli kwitala nikwitala mafuku ejima.
6 Mumafuku wenowu chelili atumbanji hiyakuvulilaku, aYudeya ahosheleña chiGiriki atachikili kutoobela aYudeya ahosheleña chiHeberu, muloña anfwila awu awambanda ayuminineña yakuda yanzañeneñawu yahefuku-hefuku. 2 Dichi apostolu 12 atambikili izaza dawatumbanji hamu nakuyileja nawu: “Chachiwahi wanyi* etu kushiya izu daNzambi nakuya nakwanzañana yakuda kujimesa. 3 Dichi enu amanakwetu, tondenu amayala 7 mukachi kenu akweti yilwilu yayiwahi,* enzala naspiritu nimaana kulonda tuyitondi akameneña iwu mudimu; 4 ilaña etu, tushi maana chikupu kukulomba nikumudimu wakushimwina mazu.” 5 Mazu ahosheliwu atiyishili izaza dawantu dejima kuwaha, dichi atondeli Stefwanu, iyala wadiña nachikuhwelelu chakola nawa wenzeli naspiritu yajila, niFwilipu niPorokorusi niNikanori niTimoni niPamenasi niNikola wakuAntiyoki, wabalumukili kwikala kaYudeya. 6 Kuhiñahu, ayileteli kudi apostolu nawa hanyima yakulomba, ayinañikili makasa.
7 Chafuminimu, izu daNzambi datwalekelihu nakutanda niatumbanji niwena atwalekelihu nakuvulilaku nankashi muYerusalema; nawa atupristu amavulu, etiyili.
8 Dichi Stefwanu, atiyileñawu kuwaha kudi Nzambi nawa wenkeliyi ñovu yindi, wakoñeleña yihayamisha* niyinjikijilu yayivulu mukachi kawantu. 9 Ilaña amayala amakwawu amwizanvu dateneneñawu nawu Sinagogi Yawamayala Asubuka hamu nawantu amu akuKireni niAlesanderiya, kubombelahu niamakwawu afuminini kuSilisiya nikuAsiya, enjili kulonda aditaadikishi naStefwanu. 10 Hela chochu, hiyatwesheli kwimika mushindu maana nispiritu yajila yamukwashileña kuhoshaku. 11 Kuhiñahu ashinjilili antu mukuswamujoka kulonda ahoshi nawu: “Tunamutiyi chinahosheñayi mazu akumusawula Mosi niNzambi.” 12 Nawa asañumwini antu, akulumpi niansoneki, dichi amuvwakukilili, amukwatili chakumukanjikija nakumutwala kudi akwaSanihedirini.* 13 Aleteli niayinsahu akutwamba ahosheli nawu: “Iwu iyala natwalekihu nakuhosha mazu akusawula dinu iluña dajila niNshimbi. 14 Chakutalilahu, tunamutiyi nakuhosha nindi iwu Yesu wakuNazareta wakasanda yinu tembeli nikubalumuna yaaku yatulejeliyi Mosi.”
15 Nawa chelili antu ejima ashakamini muSanihedirini* amushinshiki, amweni nawu kumesu indi kwamwekeneña neyi kumesu akañelu.
7 Ilaña kapristu muneni wamwihwili nindi: “Komana yumiyi yalala tahindi?” 2 Stefwanu waakwili nindi: “Enu amayala, anakwami nawa atata jami, tiyenu. Nzambi wakulema wamwekeni kudi nkakulula yetu Abarahama hampinji yadiñayi muMesopotamiya, henohu kanda yayi nakushakama muHarana, 3 nawa wamulejeli nindi: ‘Fumaku mwituña deyi nikudi antaña jeyi wuyi mwituña dinukukuleja.’ 4 Dichi wafumini mwituña dawaKaladeya nakuya nakushakama muHarana. Kwenoku, chelili tata yindi nafwi dehi, Nzambi wamulejeli kwinza nakushakama mudinu ituña mumunakushakama. 5 Hela chochu, yena hamwinkelihu wuswana wudi wejima mudina ituña hela hakudata mwendu windiku; ilaña wamukanini kumwinka dinu ituña kwikala dindi nawa neyi nafwi dehi, dikashali nawanyanindi,* hela chakwila hanoyu mpinji hadiñahu namwanaku. 6 Kubombelahu, Nzambi wamulejeli nindi anyanindi* akekala añiinza mwituña dabula kwikala dawu nawa antu akayikwata wuduñu nakuyikabisha hadi yaaka 400. 7 Nzambi wahosheli cheñi nindi: ‘Owu muza wakayikwata wuduñu, nakawusompesha, dichi hanyima yayumiyi, akafumamu nakwinza nakunzatili mudimu wajila mudinu ituña.’
8 “Wamwinkeli cheñi chitiyañenu chakwalama, nawa wekalili tata yaIsaka, aalamishiliyi hefuku damu 8, Isaka wekalili tata* yaYakoba, Yakoba niyena wekalili tata yanyitu* yayisaka 12. 9 Dichi iyi nyitu yayisaka yamutiyilili Yosefu ichima nakumulandisha muEjipitu. Hela chochu, Nzambi wadiña nindi, 10 wamupulwishili kufuma muyihuñu yindi yejima, wamutiyileña kuwaha nawa wamwinkeli maana hampinji yadiñayi naFwaru mwanta waEjipitu. Dichi Fwaru wamutondeli kulonda yalomboleña Ejipitu niitala dindi dejima. 11 Ilaña muEjipitu nimuKenani mwejima mwaholokeli nzala yakapwelendendi, lukadi lwasweja nawa ankakulula jetu hiyatwesheli kuwana yakudaku. 12 Yakoba watiyili nawu muEjipitu mudi yakuda, nawa hakusambila watemesheliku ankakulula jetu. 13 Chiyafuntiliku kamuchiyedi, Yosefu wadisolweli kudi amanakwindi, kufuma hohenohu chisaka chaYosefu achilukili kudi Fwaru. 14 Dichi Yosefu watemesheli mazu, wamutambikili tata yindi Yakoba niantaña jindi ejima amunodu ituña, ejima wawu adiña antu* 75. 15 Yakoba wakunkumukili nakuya kuEjipitu nawa kwenoku diku kwafwililiyi, niankakulula jetu niwena. 16 Ayitwalili kuShekemi nawa ayijiikili mwijamu dalandiliyi Abarahama namali asiliva kudi anyana kaHamori muShekemi.
17 “Mpinji yakushikija chikaninu chamukaniniwu Abarahama kudi Nzambi chiyaswinineña kwakwihi, antu avulili chikupu muEjipitu, 18 sampu nichaswanyikiliwu mwanta wacheñi wakuyuula Ejipitu wabulili kumwiluka Yosefu. 19 Iwu mwanta wababeleleli muza wetu nikukanjikija atata jetu nawu akaani nyikeki yawu kulonda iyi nyikeki yibuli kwikala nawumi. 20 Hayoyenoyu mpinji, Mosi niyena wavwalikili nawa wadiña walubanji kumesu aNzambi. Amuhembeli* mwitala datata yindi hadi tukweji tusatu. 21 Ilaña chamushiliwu chisayikila, mwana kaFwaru wamumbanda wamunoneli nakumuhemba neyi mwanindi. 22 Dichi Mosi amudizishili maana ejima awaEjipitu. Kafwampi, wadiña nañovu muyuma yahosheleñayi nimunyidimu yakoñeleñayi.
23 “Chashikijiliyi yaaka 40, watoñojokeli* mumuchima windi nindi yayi nakuhempula* amanakwindi, anyana kaIsarela. 24 Chamweniyi manakwindi wumu anakumukabisha, wamwinini nikutendelaku owu akabishileñawu kuhitila mukujaha kaEjipitu. 25 Yena watoñojokeleña nindi amanakwindi akwiluka nawu Nzambi wakayamwina kuhitila mudi yena, ilaña wena hiyelukili chumichiku. 26 Ifuku dalondelelihu, Mosi wenjili kudi wena hampinji yazuñileñawu, wesekeli nindi yayikwashi kulonda ekali mukuwunda kuhitila mukuyileja nindi: ‘Enu amayala, mudi amanakwamuntu. Muloñadi chimunakuzuñila?’ 27 Ilaña owu weteleña mukwawu wamushinjikili Mosi nakumuleja nindi: ‘Hinyi wunakutondi kwikala nyuuli nimukwakutusompesha? 28 Komana wunakukeña wunjahi neyi chochiwajaha kaEjipitu haloshi tahindi?’ 29 Mosi chatiyiliyi awa mazu, watemukili nakuya nakushakama neyi ñiinza mwituña daMidiyani, omu mwavwalililiyi anyana awamayala ayedi.
30 “Chimwahitili yaaka 40, kañelu wamwekeni kudi yena hampinji yadiñayi mwisaña kuMpidi yaSinayi mumuzuzu wakesi kabutukileña muchiputa chanyiña. 31 Mosi chamweniyi chumichi, wahayamini nankashi. Ilaña chaswinineñayi kwakwihi kulonda yatali chiwahi, watiyili izu daYehova nindi: 32 ‘Ami yami Nzambi yawankakulula jeyi, Nzambi yaAbarahama, yaIsaka niyaYakoba.’ Hohenohu, Mosi watachikili kuzaala nawa hakeñeli kutalaku cheñiku. 33 Yehova wamulejeli nindi: ‘Subulaku nkwabilu kunyendu yeyi, muloña heluña hiwunemani hajila. 34 Namoni antu jami adi muEjipitu chinakukabakanawu, nawa natiyi chinakwaabawu, nenzi kulonda niyamwini. Dichi inzaku, nikutemeshi kuEjipitu.’ 35 Yoweniwu Mosi akaaniniwu nakumuleja nawu: ‘Hinyi wunakutondi kwikala nyuuli ninsompeshi?’ diyoweniwu atemesheliwu kudi Nzambi kwikala nyuuli ninkuuli kuhitila mudi kañelu wamwekeni kudi Mosi muchiputa chanyiña. 36 Iwu muntu diyi wafumishili aIsarela muEjipitu, nakukoña yihayamisha* niyinjikijilu muEjipitu nihaKaluñalwiji Kachinana nimwisaña hadi yaaka 40.
37 “Iwu diyi Mosi ona walejeli anyana kaIsarela nindi: ‘Nzambi wakayitondela kaprofwetu mukachi kawanakwenu wudi neyi ami.’ 38 Iwu diyi ona wadiña hakachi kezanvu dawantu dapompeleleña mwisaña; wadiña kwenoku hamu nakañelu owu wahosheli nayena nikudi ankakulula jetu kuMpidi yaSinayi. Watambwilili mazu ajila awumi wahaya nyaaka akutuleja etu. 39 Ankakulula jetu akaanini kumwovwahila, ilaña amudiwili nawa munyichima yawu afuntili kuEjipitu 40 nakumuleja Aroni nawu: ‘Tuleñeli ankishi atulomboleña. Muloña hituneluki chuma chinamumwekeni iwu Mosi watulombweli kufuma muEjipituku.’ 41 Dichi aleñeli mwana kañombi mumafuku wenowu nawa aleteli mulambu nakumulambula owu nkishi, atachikili kudiluñisha nanyidimu yakumakasa awu. 42 Dichi, Nzambi washetumukili, wayilekeli kulonda azatileña yuma yamwiwulu mudimu wajila, neyi chochasonekawu mumukanda wawaTuprofwetu nawu: ‘Enu amwitala daIsarela, hampinji yimwadiña mwisaña hadi yaaka 40, komana iyami imwaketwilileña yimuna nikuletela nyilambu? 43 Ilaña enu mwasendeli itenti daMoloki nikatumbwa kanzambi Refwana, yifwikija yimwaleñeli kulonda mudifukuleñaku. Dichi, nakayitwala kwakulehi kubadika Babiloni.’
44 “Ankakulula jetu adiña netenti dawunsahu mwisaña, kwesekeja nanochu chashimwiniyi Nzambi hampinji yamulejeleñayi Mosi nindi yakadilemi kwesekeja nanodu damweniyi. 45 Nawa ankakulula jetu adisendeli idi itenti hampinji yayiliwu naYoshuwa mwituña dawantu amakwawu, owu ahañiliyi Nzambi hamesu awankakulula jetu. Dichi itenti dashakamini kweniku kushika nimumafuku aDavidi. 46 Nzambi wamutiyileña Yoshuwa kuwaha nawa walombeli nindi yekali nakukooleka kwakumukeñela Nzambi yaYakoba iluña hakushakama. 47 Hela chochu, Solomoni diyi wamutuñilili itala. 48 Ilaña dinu, Mukwakubadika Chikupu hashakamaña mumatala akutuña namakasaku, neyi chochahoshayi kaprofwetu nindi: 49 ‘Yehova wahosha nindi, iwulu didu itanda dami nawa hamaseki dichi chitwamu hakudata nyendu yami. Hanu dinu, itala damuchidinyi dimukuntuñila? Hela iluña dami dakunookela didi kudihi? 50 Makasa ami diwu aleñeli yuma yejimiyi, hidimuku?’
51 “Enu amayala achinchika nawa abula kwalama munyichima nimatu, mpinji yejima mwakaanaña spiritu yajila; neyi cheliliwu ankakulula jenu, ninenu nawa dichi munakwila. 52 Kaprofwetu wumu yodihi wabulili kukabishawu kudi ankakulula jenu? Mwamweni, ajahili antu abidikileñahu dehi kwinza kwamuntu waloña owu imwafukejeli kudi ayilumbu kulonda amujahi, 53 enu mwatambwili Nshimbi kuhitila mudi añelu ilaña himunayihembiku.”
54 Dichi, chatiyiliwu awa mazu, chayitapili kunyichima yawu nawa atachikili kumusumañena kumazewu awu. 55 Ilaña Stefwanu chelili wenzeli naspiritu yajila, watalili mwiwulu nawa wamweni kulema kwaNzambi nikulema kwaYesu iku nemani kuchikasa chaNzambi chachidiilu, 56 nawa wahosheli nindi: “Talenu! Namoni mawulu anenzunuki nawa Mwana kamuntu nemani kuchikasa chaNzambi chachidiilu.” 57 Chatiyiliwu awa mazu, abidikili namazu atiyakana nawa ashili makasa awu kumatu, wejima wawu atemukili nakuya kudi yena. 58 Chelili anamunatili dehi hanji yamusumba, atachikili kumwasa malola. Ayinsahu amweni chumichi atentekeli yakuvwala yawu yahewulu kunyendu yamukwenzi ateneneñawu nawu Sawulu. 59 Chamwasileñawu Stefwanu, walombeli nindi: “Mwanta Yesu, tambulaku spiritu yami.” 60 Kuhiñahu, wafukamini hamaseki nakubidika nezu datiyakana nindi: “Yehova, bayi wuyinka muloña waniyi nshidiku.” Chamanishiliyi kuhosha awa mazu, wakaamini tulu twakufwa.
8 Sawulu niyena wetejeli nindi amujahi Stefwanu.
Hanodu ifuku, atachikili kukabisha chipompelu chadiña muYerusalema; dichi antu ejima apalañeneni mumaluña amuYudeya nimuSamariya kufumishaku hohu apostolu. 2 Ilaña amayala amwakamineña Nzambi amusendeli Stefwanu nakumujiika, nawa amudilili nankashi. 3 Sawulu watachikili kukabisha chipompelu chikupu. Walukukileña itala niitala, nakufumishamu amayala niambanda nakuyitwala mukaleya.
4 Hela chochu, antu apalañeneni mumaluña ashiyashana, atachikili kushimwina mazu ansañu yayiwahi. 5 Fwilipu wakunkumukilili kumusumba waSamariya nawa watachikili kuyishimwina antu nsañu yaKristu. 6 Dichi izaza dawantu, datiyilili kunsañu yashimwineñayi Fwilipu namuchima wumu iku anakutiyilila nikumona yihayamisha yakoñeleñayi. 7 Muloña antu amavulu adiña nawandemoni, awa andemoni abidikileña nezu datiyakana nawa edikileñamu mudi owu antu akabishileñawu. Kubombelahu, antu amavulu adiña nakalepa niayifwayi ayuukili. 8 Dichi antu amuniwu musumba azañaleli nankashi.
9 Muniwu musumba, mwadiña iyala wejina daShimona, henohu yumiyi kanda yimwekani, wahoñeleña nawa wahayamishileña muza wawaSamariya, nakuditena nindi yena walema. 10 Antu ejima, kutachikila kudi antu adiwiliwu kushika nikudi antu alema nankashi, adiña nakumutiyilila nakanañachima nakuhosha nawu: “Iwu muntu diyi Ñovu jaNzambi, jatenañawu nawu Ñovu Jasweja.” 11 Dichi, amutiyilileña nakanañachima hadi mpinji yayilehi muloña wayihayamishileña nanyidimu yindi yakoñeleñayi yakuhoña. 12 Ilaña, chakuhweleleliwu mazu ahosheliyi Fwilipu, owu washimwinineña nsañu yayiwahi yaWanta waNzambi niyejina daYesu Kristu, amayala niambanda ejima atachikili kuyipapatisha. 13 Shimona niyena wetiyili, chamupapatishiliwu, watwalekelihu nakwendela hamu naFwilipu; nawa wahayamineña hakumona yihayamisha ninyidimu yañovu yakoñeleñayi Fwilipu.
14 Apostolu muYerusalema chatiyiliwu nawu aSamariya anakutambwila mazu aNzambi, ayitemesheleli aPetulu naYowanu; 15 wenawa akunkumukili nakuya kudi aSamariya nakuyilombelaku kulonda atambwili spiritu yajila. 16 Muloña achidiña kanda atambwili spiritu yajila, ilaña adiña hohu apapatishewa mwijina daMwanta Yesu. 17 Dichi, ayinañikili makasa nawa atachikili kutambwila spiritu yajila.
18 Ilaña Shimona chamweniyi nindi apostolu anakwinka antu spiritu yajila kuhitila mukuyinañika makasa, wayinkeli mali, 19 nakuyila nindi: “Nyinkenuhu ninami iwu wuswa kulonda muntu wejima inukunañika makasa yatambwili spiritu yajila.” 20 Ilaña Petulu wamulejeli nindi: “Siliva yeyi yikisikili hamu naneyi aweni, muloña eyi wunakutoñojoka neyi watela kutambula chawaana chaNzambi namali. 21 Muniyi nsañu, eyi hiwukwetimu mbadi hela mudimuku, muloña muchima weyi hiwudi woloka kumesu aNzambiku. 22 Dichi, balumukaku mumuchima weyi wuleki iku kutama kweyi, mulembeleli Yehova kulonda neyi chinatwesheki, yakwanakeni hayitoñojoka yeyi yatama yidi mumuchima weyi, 23 muloña nakumoni nami wudi nawulembi* nawa wudi nduñu kuyuma yabula kuloña.” 24 Shimona wayilejeli nindi: “Nlembelelenuku kudi Yehova kulonda yuma yimunahoshi yibuli kummwekena.”
25 Dichi, chelili anamanishi dehi kushimuna wunsahu chikupu nikuhosha mazu aYehova, atachikili kufunta kuYerusalema nawa chayileñawu munjila ashimwinineña nsañu yayiwahi munyikala yayivulu yawaSamariya.
26 Hela chochu, kañelu kaYehova wamulejeli Fwilipu nindi: “Nyamukaku wuyi kukabeta kakuchidiilu munjila yakunkumuka kufuma kuYerusalema nakuya kuGaza.” (Iyi hinjila yahita muchinkalampata.) 27 Chatiyiliyi awa mazu, wanyamukili nakuya nawa chelili nindi yatali, wamweni ntuñu kaEtiyopiya,* iyala wadiña nachifulu cheneni muchiyuulu chaKandesi mwanta wamumbanda wawaEtiyopiya, iwu iyala diyi wahembeleña maheta ejima aniwu mwanta. Iwu iyala wayili kuYerusalema nakudifukula, 28 wafuntileña kufuma kwayiliyi iku nashakami mwikalu dindi nawa nakutaña mukanda wakaprofwetu Isaya nezu datiyakana. 29 Dichi, spiritu yamulejeli Fwilipu nawu: “Yaku wuswini kwakwihi nadina ikalu.” 30 Fwilipu watemukili nakuya kwakwihi nanodu ikalu nawa wamutiyili iwu iyala nakutaña mukanda wakaprofwetu Isaya nezu datiyakana, wamwihwili nindi: “Nsañu yiwunakutaña, wunayiluki?”* 31 Yena wamwakwili nindi: “Nateli kuyiluka ñahi chakadi muntu wakunlumbulwila?” Dichi wamulembeleli Fwilipu nindi yakandami mwikalu yashakami hamu nindi. 32 Nsañu yamuNsona yatañileñayi yahosheleña nawu: “Amuleteli nakumujaha neyi kwiji mukoku, nawa neyi chochamwenañayi mwana kamukoku nzo-o neyi anakumutewula, niyena haasamaña mukanwa kindiku. 33 Hampinji yamutukoleleñawu, akaanini kumumwekeshela wuñaji. Hinyi wakashimuna nsañu yekiñu dindi? Muloña wumi windi anawusendi kufuma hanu hamaseki.”
34 Iwu ntuñu wamulejeli Fwilipu nindi: “Nakulembeleli, nleji, iwu kaprofwetu nakuleja anyi iyi nsañu? Nakuhosha hadi yomweni tahindi hadi antu amakwawu?” 35 Fwilipu watachikili kuhosha, kutachikila naniyi nsona, wamushimwinini nsañu yayiwahi yaYesu. 36 Chayileñawu mumukwakwa, ashikili hadiña menji amavulu, nawa iwu ntuñu wahosheli nindi: “Talaña! Menji awa; chumanyi chikunkañesha kupapatishewa?” 37 —— 38 Hohenohu, iwu ntuñu wahosheli nindi emiki ikalu, wejima wawu, Fwilipu niniwu ntuñu akunkumukilili mumenji nawa wamupapatishili. 39 Chakandukiliwu kufuma mumenji, hohenohu spiritu yaYehova yamufumishili Fwilipu kunodu iluña swayi-swayi, iwu ntuñu hamumweni Fwilipu cheñiku, ilaña watwalekelihu naweñi windi iku nazañalali. 40 Hela chochu, Fwilipu wayili kuAshidodi, wahitili mwiluña dejima nawa watwalekelihu nakushimwina nsañu yayiwahi munyisumba yejima sampu nichashikiliyi kuKesareya.
9 Ilaña Sawulu wachidiña nandulu yakukabisha atumbanji twaMwanta nawa wayitiyishileña woma nindi wakayijilumuna wejima wawu, dichi wayili kudi kapristu muneni 2 nawa wamulombeli nindi yamwinki nyikanda yakuya nayu kumasinagogi amuDamakasa kulonda yakasi antu ejima anakwenda muNjila, amayala niambanda nakuyileta kuYerusalema.
3 Dichi, chayileñayi nakushika kwakwihi naDamakasa, hohenohu chejeji chafumini mwiwulu chamutoñekeleli kwindo-o, 4 wadimbukili heseki nawa watiyili izu damulejeli nadu: “Sawulu, Sawulu, muloñadi chiwunakunkabishila?” 5 Yena wamwihwili nindi: “Yeyinyi Mwanta?” Yena waakwili nindi: “Yami Yesu iwunakukabisha. 6 Hela chochu, nyamukaku wuyi mumusumba nawa akukuleja yuma yiwatela kwila.” 7 Antu ayileñayi nawu emeni kwanzo-o, atiyileña kezu hohu, ilaña owu wahosheleña hiyamumweniku. 8 Kuhiñahu, Sawulu wanyamukili heseki nawa hela chakwila mesu indi adiña nakutona, kwosi chuma chamweneñayiku. Dichi amukwatili kuchikasa nakumutwala muDamakasa. 9 Hadi mafuku asatu kwosi chuma chamweneñayi hela kuda hela kunwaku.
10 MuDamakasa mwadiña kambanji wejina daAnaniya nawa Mwanta wamulejeli muchimwenu nindi: “Ananiya!” Yena waakwili nindi: “Yamonu Mwanta.” 11 Mwanta wamulejeli nindi: “Nyamukaku, yaña mumukwakwa watenañawu nawu Woloka nawa wuyi kwitala daYudasi wihuli akuleji iyala wejina daSawulu wakuTarusa. Tiyaña, iwu iyala nakulomba, 12 nawa muchimwenu namoni muntu wejina daAnaniya nakwinza nakwiñila mudiyi nakumunañika makasa kulonda yatachiki kumona cheñi.” 13 Ilaña Ananiya wahosheli nindi: “Mwanta, natiyi kudi antu amavulu chinakuhoshawu hadi iwu muntu kutalisha hayuma yejima yatama yakoñeliyi kudi akwakujila eyi amuYerusalema. 14 Nawa anamwinki wuswa kudi akulumpi jawatupristu wakukwata* antu ejima anakutambika hejina deyi.” 15 Ilaña Mwanta wamulejeli nindi: “Yaña, muloña iwu iyala namutondi kulonda yashimuni ijina dami kudi akwanyuza, anyanta nikudi anyana kaIsarela. 16 Muloña nukumuleja chakadi kuhita mumbadi yuma yayivulu yatela kukabakanayi hamuloña wejina dami.”
17 Dichi, Ananiya wayili nakwiñila mwitala nawa wamunañikili makasa nakumuleja nindi: “Sawulu, manakwami, Mwanta Yesu wamwekana kudi eyi munjila hiwenzaña, nantemeshi kulonda wutachiki kumona cheñi nawa winzali naspiritu yajila.” 18 Hohenohu, yuma yamwekeneña neyi makalu yafumini hamesu indi nawa watachikili kumona cheñi. Kuhiñahu wanyamukili, amupapatishili, 19 wadiili yakuda nawa wekalili nañovu.
Washakaminiku mafuku amakwawu nawatumbanji muDamakasa, 20 hohenohu watachikili kushimwina mumasinagogi hadi Yesu nindi, iwu diyi Mwana kaNzambi. 21 Ilaña ejima atiyileña chahosheleñayi, ahayamini nankashi nakuhosha nawu: “Iwu muntu hidiyi ona wakabishileña antu atambikileña hanidi ijina muYerusalemaku? Komana iwu hidiyi ona wenjili nankeñelu yakukwata nikutwala* atumbanji twaYesu kudi akulumpi jawatupristuku?” 22 Ilaña Sawulu, watwalekelihu kwikala nañovu nawa wayihayamishileña aYudeya ashakamineña muDamakasa, chalumbulwileñayi chiwahi nindi iwu diyi Kristu.
23 Chelili hanahiti dehi mafuku amavulu, aYudeya adipompesheli hamu kulonda amukasili kafuta kakumujahilamu. 24 Hela chochu, Sawulu welukili kafuta kawu kakumujahilamu. Nawa ahembeleña cheñi niyiisu mwaana niwufuku kulonda amujahi. 25 Dichi, atumbanji amusendeli nampinji yawufuku nakumusha muchimpaya* nakumuhanwishila mwipwata dampwembu nakumuzenzumwina hanji.
26 Chashikiliyi muYerusalema, wazatili nañovu kulonda yadibombi hamu nawatumbanji, ilaña wejima wawu amutiyileña woma muloña akuhweleleli wanyi nawu nekali dehi kambanji. 27 Dichi Baranaba wamukwashili Sawulu nawa wamutwalili kudi apostolu, wayilejeli yuma yejima yamumwekeneni munjila, chamumweniyi Mwanta ninochu chahosheliyi nindi nichashimwininiyi hejina daYesu muDamakasa chakadi woma. 28 Watwalekelihu kushakama hamu nawu, wahitañeneña iku wakasunuka* muYerusalema nikushimwina mwijina daMwanta chakadi woma. 29 Wahosheleña nikushindulula nawaYudeya ahosheleña chiGiriki, ilaña awa antu akeñeleña kumujaha. 30 Anakwindi chelukiliwu chumichi, akunkumukili nakumutwala kuKesareya, kuhiñahu amutemesheli kuTarusa.
31 Dichi, chipompelu chejima muYudeya nimuÑaliliya nimuSamariya chekalili mukuwunda, nawa chadiña nakukolelaku; chichatwalekelihu nakumutiya Yehova woma nikushakama mukuwunda kwaspiritu yajila, chakulilileñaku.
32 Petulu chahitañeneñayi mumaluña ejima, wakunkumukili nakwinza nikudi akwakujila ashakamineña muLida. 33 Kwenoku, wawaniniku iyala wejina daEneya wakuminineña dakukaama hakadidi kindi hadi yaaka 8, muloña wadiña wakata kalepa. 34 Petulu wamulejeli nindi: “Eneya, Yesu Kristu nakuuki. Nyamukaku nawa aalaku kadidi keyi.” Dichi hohenohu wanyamukili. 35 Chelili antu ejima ashakamineña muLida nimuChana chaSharoni amumoni, awa antu amwitiyili Mwanta.
36 MuYopa mwadiña kambanji wejina daTabita, daya mukwila nawu, “Dokasi.”* Iwu mumbanda wazatileña nyidimu yayiwahi yayivulu nawa wahanineña yawaana yaluwi. 37 Ilaña mumafuku wenowu, iwu mumbanda wakatili nawa wafwili. Dichi amuwelesheli nakumusha mukapeka kahewulu. 38 Chelili Lida wadiña kwakwihi naYopa, atumbanji chatiyiliwu nawu Petulu wadiña munowu musumba, atemesheli amayala ayedi kudiyi nakumulembelela nawu: “Bayi wulabaku, twaya kunu swayi-swayi.” 39 Hohenohu Petulu wanyamukili nakuya nawu hamu. Chashikiliyi kwenoku, amutwalili mukapeka kahewulu; nawa ambanda anfwila ejima enjili kudi yena iku anakudila nikumuleja yakuvwala yayivulu ninyinkukumba* yachiminiyi Dokasi hampinji yadiñayi nawu hamu. 40 Kuhiñahu, Petulu walejeli antu ejima nindi ayi hanji, chafukaminiyi, walombeli. Washetumukilili kwadiña chibimbi, wahosheli nindi: “Tabita, hindukaku!” Hohenohu watoneni, chamumweniyi Petulu, wahindukili nakushakama. 41 Petulu chamwolweleliyi chikasa chindi, wamunyamwini nawa watambikili akwakujila niambanda anfwila, wamuhanini kudi wena wamumi. 42 Chumichi chatiyakeni muYopa mwejima, nawa antu amavulu etiyili mudi Mwanta. 43 Petulu washakamini mafuku amavulu muYopa hamu namukwakuloomba yitembi wejina daShimona.
10 Dichi, muKesareya mwadiña iyala wejina daKonelisu, mukulumpi* wamashidika wezanvu dateneneñawu nawu izanvu* dawaItaliya. 2 Iwu iyala wadiña wadihana nawa wamutiyileña Nzambi woma hamu nachisaka chindi chejima, wahanineña niyawaana yaluwi kudi antu nawa walombeleña nakulembelela kudi Nzambi mpinji yejima. 3 Kwakwihi naora yamu 9 yamwaana,* wadimweneni namesu kapu muchimwenu kañelu kaNzambi wenjili mwadiñayi nakumuleja nindi: “Konelisu!” 4 Konelisu wamushinshikili kañelu nawa watiyili woma, dichi wamwihwili nindi: “Chumanyi Mwanta?” Yena wamulejeli nindi: “Kulomba kweyi niyawaana yeyi yaluwi yinashiki dehi kudi Nzambi nawa yinekali yakukwanukilahu. 5 Dichi temeshaku amayala ayi kuYopa akatambiki iyala wejina daShimona atenañawu nawu Petulu. 6 Iwu iyala himwenyi wunashikeni kwitala daShimona,* mukwakuloomba yitembi wukweti itala didi kuchikumu chakaluñalwiji.” 7 Chamushiyiliwu kudi owu kañelu wahosheliyi nindi, Konelisu watambikili añamba jindi ayedi nimushidika wamutiyileña Nzambi woma wadiña hakachi kawantu adiña anhembi jindi, 8 nawa wayilejeli yuma yejima nakuyitemesha kuYopa.
9 Chiyatwalekelihu nalwendu lwawu hefuku dalondelelihu nawa chashikileñawu kwakwihi namusumba, Petulu wayili hewulu detala nakulomba kwakwihi naora yamu 6.* 10 Ilaña watiyili nzala nankashi nawa wakeñeleña kuda. Dichi, hampinji yaloñesheleñawu yakuda, Petulu welili neyi kwiji nakukeña kuholokela mutulu* 11 nawa wamweni mwiwulu munenzunuki nichuma* chamwekeneña neyi ihina deneni dadiwahi anakudizenzumuna hamaseki iku anadikwati kumawombu adu awana; 12 mukachi kachu mwadiña nyichidi yawanyama ahamaseki ejima akweti nyendu yiwana niakalabaña niazalalaña nituda twahaluzwizu. 13 Kuhiñahu watiyili izu damulejeli nadu: “Petulu, nyamukaku, jahaku wudi!” 14 Ilaña Petulu wahosheli nindi: “Inehi Mwanta, muloña kanda nideñahu dehi yuma yatama nawa yamajiluku.” 15 Izu damulejeli cheñi kamuchiyedi nadu: “Lekaku kutena yuma yinatookeshiyi Nzambi neyi yatama.” 16 Chumichi chamwekeni kamuchisatu, nawa hohenohu ichi chuma* achisendeli nakuchitwala mwiwulu.
17 Henohu Petulu wuchidi kanda yeluki mwatalishili chimwenu chamweniyi, hohenohu amayala atemesheliyi Konelisu ehwili kulonda ayileji kwadiña itala daShimona nawa emeni kwenoku hachiisu. 18 Atambikili nawu ayileji neyi chakwila Shimona ateneneñawu nawu Petulu washikeneni kwenoku. 19 Hampinji yachidiñayi Petulu nakutoñojoka hanichi chimwenu, spiritu yamulejeli nawu: “Tiyaña! Kudi amayala asatu anakukukeña. 20 Dichi nyamukaku, kunkumukaku wuyi hamu nawu, bayi wujinokaku, muloña iyami inayitemeshi.” 21 Hohenohu Petulu wakunkumukili nakuya kudi owu amayala nakuhosha nindi: “Yami muntu imunakukeña. Munenjilidi kunu?” 22 Wena ahosheli nawu: “Konelisu, mukulumpi wamashidika, iyala waloña nawa wamutiyaña Nzambi woma, atenañawu chiwahi kudi muza wejima wawaYudeya, amuleja nshimbi kudi Nzambi muchimwenu kuhitila mudi kañelu wajila, kulonda akutambiki winzi mwitala dindi, yatiyi yuma yiwukuhosha.” 23 Kuhiñahu, wayiñijili mwitala nakushakama hamu nawu.
Chikwachili, wanyamukili nakuya nawu nawa niamanakwindi amakwawu amuYopa niwena ayili nindi hamu. 24 Ifuku dalondelelihu, weñilili muKesareya. Dichi Konelisu wadiña nakuyitalila nawa wapompesheli antaña jindi niamabwambu jindi akeñeliyi. 25 Hampinji yeñilileñayi Petulu, Konelisu wamukinkililili, wadibukili heseki kunyendu yindi nakudifukula* kudi yena. 26 Ilaña Petulu wamulejeli nindi: “Imanaku; ninami nidi muntu hohu.” 27 Chahanjekeleñayi nindi, weñilili mukachi nawa wawanini antu amavulu anapompi hamu. 28 Wayilejeli nindi: “Mweluka chikupu nenu nshimbi hiyeteja kaYudeya kudikunda hamu hela kuswina kwakwihi namuntu wakumuchidi wacheñiku, ilaña Nzambi nanleji nindi bayi nitena muntu hela wumu nami watama hela nami wudi namajiluku. 29 Ichi dichinakojeji ninzi chakadi kujinoka chimwantambika. Dichi dinu, nlejenu chuma chimunantambikili.”
30 Kuhiñahu, Konelisu wahosheli nindi: “Chinadiña nakulomba mwitala dami haora yamu 9, kafwampi, hanahiti dehi mafuku awana kufuma hayinu ora;* hohenohu namweni muntu wemeni kumbidi yami wavwalili yakuvwala yatoñekeleña chejeji 31 nawa wanlejeli nindi: ‘Konelisu, kulomba kweyi anakutiyi niyawaana yeyi yaluwi anayanuki kudi Nzambi. 32 Dichi, temeshaku antu kuYopa akamutambiki Shimona atenañawu nawu Petulu. Iwu iyala himwenyi wunakushakama mwitala daShimona, mukwakuloomba yitembi, washakamaña kuchikumu chakaluñalwiji.’ 33 Dihafuma hinukukutemeshela antu enzi nakukutambika nawa wuneli chiwahi hakwinza. Dichi wejima wetu tunapompi kumesu aNzambi kulonda tutiyi yuma yejima yinakulejiwu kudi Yehova nindi wuhoshi.”
34 Petulu chatiyiliyi awa mazu, watachikili kuhosha nindi: “Ichi dinu neluki chikupu nami Nzambi hakweti chaambuku, 35 ilaña munyuza yejima, muntu wamutiyaña woma nawa welaña yuma yaloña, amutambwilaña kudi yena. 36 Nzambi watemesheli izu kudi anyana kaIsarela nakuyishimwina nsañu yayiwahi yakuwunda kuhitila mudi Yesu Kristu, iwu diyi Mwanta wawantu ejima. 37 Enu muneluki nsañu yadiña nakuhoshawu antu muYudeya mwejima, kutachikila muÑaliliya hanyima yachipapatishu chashimwineñayi Yowanu: 38 hadi Yesu wakuNazareta, ninochu Nzambi chamwinkeliyi ñovu nikumuwayisha naspiritu yajila, nawa wahitañeneña mwituña dejima nakukoña yuma yayiwahi nikuuka antu ejima akabishileñawu kudi Diyabolu, muloña Nzambi wadiña nayena. 39 Nawa etu tudi ayinsahu ayuma yejima yakoñeliyi mwituña dawaYudeya nimuYerusalema; ilaña wena amujahili kuhitila mukumukudika hamutondu. 40 Hefuku damuchisatu Nzambi wamusañwili nawa wamwitejeli kulonda amumoni kudi antu, 41 bayi neyi kudi antu ejimaku, ilaña kudi ayinsahu atondeleliyi Nzambi chadimu, yowenetu twadiili nikunwa nindi hamu hanyima yakwila anamusañuli dehi kufuma mudi afu. 42 Watulejeli cheñi nindi tushimwini kudi antu nikushimuna chikupu wunsahu netu iwu diyi atondeliwu kudi Nzambi kwikala nsompeshi wawantu amomi niafu. 43 Atuprofwetu ejima ashimunaña wunsahu hadi yena nawu, muntu wejima wamukuhwelelaña amwanakenaña nshidi jindi kuhitila mwijina dindi.”
44 Henohu Petulu wuchidi kuhosha hayumiyi, spiritu yajila yenjili hadi antu ejima atiyilileña kumazu. 45 Nawa akwakwitiya* aalama enjili hamu naPetulu ahayamini, muloña spiritu yajila yawaana ayihuñunwinini nihadi antu akunyuza. 46 Muloña owu antu ayitiyili anakuhosha madimi amboka-mboka nikumutuumbakesha Nzambi. Kuhiñahu Petulu wahosheli nindi: 47 “Awa antu anatambuli spiritu yajila neyi chochitwayitambwili etu, dichi, hinyi wunateli kuyikañesha kupapatishewa mumenji?” 48 Chamanishiliyi kuhosha awa mazu, wayilejeli nindi ayipapatishi awa antu mwijina daYesu Kristu. Hohenohu amulombeli nawu yashakami nawu cheñi mafuku amakwawu.
11 Kuhiñahu, apostolu nianakwawu adiña muYudeya atiyili nawu antu akunyuza anatambwili mazu aNzambi. 2 Dichi Petulu chakandukiliyi nakwinza kuYerusalema, antu alemesheli chaaku chakwalama atachikili kumusupisha,* 3 nakuhosha nawu: “Wayili mwitala dawantu abula kwalama nawa wadiileña hamu nawu.” 4 Petulu chatiyiliyi awa mazu, watachikili kuyilumbulwila chiwahi yuma yejima chiyadiña, nindi:
5 “Nadiña mumusumba waYopa nakulomba, chinelili neyi kwiji inakukeña kuholokela mutulu,* namweni chimwenu munamweni chuma* chazenzumukileña chamwekeneña neyi ihina deneni dadiwahi dazenzumwineñawu hamaseki kufuma mwiwulu iku anadikwati kumawombu adu awana, nawa dazenzumukilili hadi ami. 6 Ichi chuma chinachishinshikili mukachi, namwenimu anyama ahamaseki anyendu yiwana, nianyama amwisaña, nianyama akalabaña niazalalaña nituda twahaluzwizu. 7 Natiyili cheñi izu danlejeli nadu: ‘Petulu, nyamukaku, jahaku wudi!’ 8 Ilaña ami nahosheli nami: ‘Inehi Mwanta, muloña mukanwa kami kanda mwiñileñahu dehi chuma chatama hela chamajiluku.’ 9 Izu danlejeli cheñi kufuma mwiwulu kamuchiyedi nadu: ‘Eyi, lekaku kutena yuma yinatookeshiyi Nzambi neyi yatama.’ 10 Chumichi chamwekeni kamuchisatu, nawa oyu yuma yejima ayisendeli nakuyitwala cheñi mwiwulu. 11 Cheñi hayoyenoyu mpinji, kwadiña amayala asatu emeni kwitala kutwadiña, ayitemesheli kwinza kudi ami kufuma kuKesareya. 12 Kuhiñahu, spiritu yanlejeli kuya nawu hamu chakadi kujinoka. Nawa awa amanakwami 6 niwena ayili hamu nanami, tweñilili mwitala danowu iyala.
13 “Watulejeli chamumweniyi kañelu wemeni mwitala dindi nakuhosha nindi: ‘Temeshaku antu kuYopa akamutambiki Shimona atenañawu nawu Petulu, 14 nawa wukukuleja yuma yikuletesha eyi niamwitala deyi ejima kwamwinewa.’ 15 Ilaña chinatachikili kuhosha, spiritu yajila yaholokeleli hadi wena neyi chiyaholokeleli hadi etu hakusambila. 16 Muloña wanawa mazu, naanukili mazu ahosheleñayi Mwanta nindi: ‘Yowanu wapapatishileña mumenji, ilaña enu akuyipapatishaña naspiritu yajila.’ 17 Dichi, neyi Nzambi wayinkeli chawaana chochimu neyi chatwinkeliyi etu etiya mudi Mwanta Yesu Kristu, yaminyi nadi kumukañesha Nzambi kwila nkeñelu yindi?”
18 Chatiyiliwu yumiyi, alekeli kumusupisha, nawa amulemesheli Nzambi nakuhosha nawu: “Komana Nzambi neteji niantu akunyuza kulonda abalumuki munyichima yawu amoni wumi.”
19 Dichi, owu antu apalañeni hamuloña walukadi lwamumwekeneni Stefwanu, ayili nakushika kuFwenisiya, Kipirosi nikuAntiyoki, ilaña, alejeleña hohu aYudeya mazu. 20 Hela chochu, amayala amu hakachi kawantu afumini kuKipirosi nikuKireni enjili kuAntiyoki nawa atachikili kuhosha nawantu ahosheleña chiGiriki, nakushimwina nsañu yayiwahi yaMwanta Yesu. 21 Kubombelahu, chikasa chaYehova chadiña nawena, nawa antu amavulu nankashi etiyili nakubalumukila kudi Mwanta.
22 Mpuhu yawu yashikili kuchipompelu chadiña muYerusalema, dichi atemesheli Baranaba kuya nakushika kuAntiyoki. 23 Chashikiliyi nawa chamweniyi luwi lwaNzambi lwasweja, wazañaleli nakutachika kuyikolesha wejima wawu nindi atwalekihu kwikala mudi Mwanta namuchima wejima; 24 muloña wadiña muntu wamuwahi, wenzeli naspiritu yajila nawa wadiña nachikuhwelelu. Izaza dawantu amavulu etiyili mudi Mwanta. 25 Dichi wayili kuTarusa nakumukeñakeña Sawulu. 26 Chelili namuwani dehi, wamuleteli kuAntiyoki. Apompeleña nawu hamu muchipompelu hadi chaaka chamukuma nawa adizishili antu amavulu, aka dikadiña katachi muAntiyoki kuyitena atumbanji nawu akwaKristu kuhitila muwunlomboli waNzambi.
27 Mumafuku wenowu, atuprofwetu akunkumukili kufuma kuYerusalema nakwinza kuAntiyoki. 28 Wumu hakachi kawu wejina daAgabusi wemeni nakuprofweta kuhitila mudi spiritu yajila nindi nzala yakapwelendendi yinakwinza mwahita iseki dejima, kafwampi, nzala yeniyi yenjili mumafuku aKaludusa. 29 Dichi, atumbanji afuukwilihu hamuntu-hamuntu kuhana yuma yakutemesha kudi anakwawu ashakamineña muYudeya kwesekeja nahakuminini ñovu jawu; 30 nawa elili mwenimu, enkeli Baranaba niSawulu kulonda atwali kudi akulumpi.
12 Hanoyu mpinji, mwanta Herodi watachikili kukabisha antu amu adiña muchipompelu. 2 Wajahili Yakoba mana kwaYowanu nampoku yakabali. 3 Chamweniyi nindi chumichi chayitiyishili aYudeya kuwaha, wayili nawa nakukwata Petulu. (Chumichi chamwekeni hamafuku aChawija chaMankendi Akadi Iluñi.) 4 Wamukwatili nakumusha mukaleya, wamuhanini kudi mazanvu awana amashidika akumuhemba, mwizanvu dimu mwadiña mashidika awana, wakeñeleña kumuleta* kudi antu neyi Chipandakenu chinahiti dehi. 5 Dichi Petulu amuhembeleli mukaleya, hela chochu, chipompelu chadiña nakumulombelaku chikupu kudi Nzambi.
6 Herodi chadiñayi kwakwihi nakumwidishamu, hawowenowu wufuku, Petulu wadiña wakaama hakachi kamashidika ayedi iku anamukasi namaleñi* ayedi, nawa anhembi adiña kumbidi yachenzelu nakuhemba kaleya. 7 Ilaña kañelu kaYehova wemeni kwenoku, dichi chejeji chatoñekeli mukapeka kamukaleya. Iwu kañelu chamweteliyi Petulu kukabavu, wamuhindwishili nakumwila nindi: “Hindukaku swayi-swayi!” Hohenohu maleñi* aholokeli kumakasa indi. 8 Kañelu wamulejeli nindi: “Vwalaku yakuvwala* ninkwabilu jeyi.” Welili mwomwenomu. Nkumininaku wamulejeli nindi: “Vwalaku chakuvwala cheyi chahewulu, wunlondeleña.” 9 Dichi wedikili nawa wamulondeleleña, ilaña welukili wanyi nindi chuma chamwekeneña kuhitila mudi kañelu chadiña chalala. Kafwampi, watoñojokeleña nindi hichimwenu hohu chinakumonayi. 10 Chelili anahiti dehi hadiña nhembi watachi niwamuchiyedi, ashikili hachenzelu chachikuñu chakwidikila kufuma mukaleya nakuya mumusumba nawa ochu chenzelu chenzunukili chacheni. Chelili anediki dehi, ayilili hamu munjila yoyimu hakapinji kantesha, hohenohu kañelu yamushiya nikumushiya. 11 Nawa Petulu chelukiliyi chuma chamwekeneña, wahosheli nindi: “Ichi dinu neluki chikupu nami Yehova watemesha kañelu kindi nakuñamwina muchikasa chaHerodi nikuyuma yejima yadiña nakukuhwelelawu aYudeya nawu yikummwekena.”
12 Chelili neluki dehi chumichi, wayili kwitala daMariya mama yaYowanu ateneneñawu nawu Maku, kwenoku kwapompeli antu amavulu nawa adiña nakulomba. 13 Chadondomweneniyi hachenzelu chakwiñilila, ñamba wakansi wamumbanda wejina daRoda wenjili nakutala muntu wadondomweneneña. 14 Owu ñamba chatiyiliyi nindi odu izu daPetulu, wazañaleli nankashi chakwila henzunwini kuchenzeluku, ilaña wayili lufuchi mukachi nakushimuna nindi Petulu nemani kuchiisu. 15 Wena amulejeli nawu: “Eyi dinu wunazaluki tahindi?” Ilaña yena watwalekelihu nakuyileja chikupu nindi diyi. Wena atachikili kuhosha nawu: “Hikañelu kindi.” 16 Petulu watwalekelihu nakudondomwena. Chenzunwiniwu kuchenzelu, amumweni nawa ahayamini. 17 Ilaña wayimwenesheli nachikasa nawa wayilejeli chamwidishiliwu kudi Yehova mukaleya, nawa wahosheli nindi: “Mukamuleji Yakoba nianakwami yuma yejimiyi.” Hohenohu wedikili nakuya kwiluña dikwawu.
18 Chikwachili, kwadiña ipumba hakachi kamashidika akeñeleña kwiluka yuma yamwekeni kudi Petulu. 19 Dichi Herodi wamukeñeli keñe-e, ilaña chakañenyiyi kumuwana, wayihujoleli anhembi nakuleja antu nindi ayi nakuyibabesha; kuhiñahu, wakunkumukili nakufuma kuYudeya nakuya kuKesareya nawa washakaminiku mpinji yayilehi.
20 Herodi wayihililili nankashi antu* amuTira nimuSidoni. Dichi enjili kudi yena nayitoñojoka yimu nawa chelili namushinjili dehi Balasatu, iyala wahembeleña yuma yamwitala* damwanta, afwilileña nawu ekali mukuwunda namwanta muloña yakuda yadiileñawu mwituña dawu yafumineña mwituña daniwu mwanta. 21 Ifuku datondeliwu chidashikili, Herodi wavwalili yakuvwala yawanta nakushakama hachitwamu chakusompela nawa watachikili kuhosha nawantu. 22 Kuhiñahu, antu apompeli atachikili kubidika nawu: “Idi hiizu danzambi, bayi neyi damuntuku!” 23 Hohenohu, kañelu kaYehova wamuleteleli Herodi yikatu muloña wamulemesheli Nzambi wanyi, kuhiñahu amudiili kudi mavunyi nawa wafwili.
24 Ilaña mazu aYehova atwalekelihu nakutanda nawa antu amavulu etiyileña.
25 Dichi Baranaba naSawulu chamanishiliwu mudimu wakutwala yuma yakukwasha nachu antu muYerusalema, afuntili nawa asendeli niYowanu, ateneneñawu cheñi nawu Maku.
13 Dichi muchipompelu chamuAntiyoki mwadiña atuprofwetu niantañishi. Adiña Baranaba, Simeyona ateneneñawu nawu Nigeri, Lusiyu wakuKireni, Manena atañishiliwu kudi Herodi nyuuli wankambi niSawulu. 2 Chamuzatilileñawu Yehova nakushakama chakadi kuda, spiritu yajila yahosheli nawu: “Nfumishilenuhu Baranaba niSawulu kulonda azati mudimu innayitambikili.” 3 Dichi, hanyima yakushakama chakadi kuda nikulomba, ayinañikili makasa nawa ayilejeli nawu ayeña.
4 Awa amayala atemesheliwu kudi spiritu yajila, akunkumukilili kuSelusiya, chafuminiwu kwenoku ayili mumbopolu kuKipirosi. 5 Chashikiliwu muSalamisa, atachikili kushimwina mazu aNzambi mumasinagogi awaYudeya. Asendeli niYowanu owu wayizatilileñaku* nyidimu.
6 Chelili anahiti dehi muchituutu chejima nakushika kuPafwosi, adibulakeni neyala kaYudeya wejina daBara-Yesu owu wadiña katepa nawa kaprofwetu wakutwamba. 7 Wadiña hamu nanguvulu* Seriji Pawulosi, iyala mukwamaana. Iwu iyala wakeñeleña chikupu kutiya mazu aNzambi, dichi watambikili Baranaba niSawulu kulonda enzi kudi yena. 8 Ilaña Elimasi katepa (muloña ichi dichi chadibalumunawu ijina dindi) watachikili kuyikañesha, nakufwila kumulekesha nguvulu yaleki kukuhwelela. 9 Kuhiñahu, Sawulu ateneneñawu cheñi nawu Pawulu, chenzeliyi naspiritu yajila, wamushinshikili chikupu 10 nakuhosha nindi: “Eyi iyala wenzala namakudi niyilwilu yatama yeñi-nayeñi, eyi mwana kaDiyabolu, eyi chilumbu chayuma yejima yaloña, mpinjinyi yiwakaleka kuheñesha njila jaYehova jaloña? 11 Tiyaña! Yehova wukukubabesha, wukwikala mputamesu, wukuleka kumona chejeji hampinji yayilehi.” Hohenohu, hamesu indi helili mbundu nimwidima wasweja, nawa watachikili kukimboka nakukeñakeña muntu watela kumukwata kuchikasa kulonda yamulomboli. 12 Owu nguvulu chamweniyi chuma chamwekeni, wetiyili, muloña wahayamini nayuma yadiziliyi hadi Yehova.
13 Dichi Pawulu niakwawu ayili mumbopolu kufuma kuPafwosi nawa ashikili kuPerega muPamfwiliya. Ilaña Yowanu wayishiyili kwenoku nakufunta kuYerusalema. 14 Hela chochu, wena afumini kuPerega nakwinza kuAntiyoki muPisidiya. Chayiliwu musinagogi hefuku daSabata, ashakamini mwenomu. 15 Chamanishiliwu kutañila antu Nshimbi nimazu awaTuprofwetu, ntwamina wamusinagogi watemesheli mazu kudi wena nindi: “Enu amayala, anakwetu, neyi mukweti mazu akukolesha nachu antu, yihoshenu.” 16 Dichi Pawulu wemeni, wayimwenesheli nachikasa nawa wayilejeli nindi:
“Enu akwetu, aIsarela ninenu amakwawu mwamutiyaña Nzambi woma, tiyenu. 17 Nzambi wanawa antu aIsarela watondeli ankakulula jetu nawa wayituumbakesheli awa antu hampinji yashakamineñawu neyi añiinza mwituña daEjipitu nakuyifumishamu nachikasa chañovu. 18 Nawa womikili nayilwilu yawu mwisaña kwakwihi nayaaka 40. 19 Chelili najilumuni dehi antu akunyuza 7 yamwituña daKenani, idi ituña wadanzañeni nawa wadihanini kwikala wuswana wawu. 20 Kafwampi, yuma yejimiyi yamwekeni muyaaka 450.
“Hanyima yayumiyi, wayinkeli ansompeshi kushika tuhu nimpinji yakaprofwetu Samweli. 21 Chimwahitili mpinji, alombeli nawu ayinki mwanta, dichi Nzambi wayinkeli Sawulu mwana kaKishi iyala wakumuchidi waBenjamini, wayiyuulili hadi yaaka 40. 22 Chelili Nzambi namufumishihu dehi hetanda dindi, wamutondeli Davidi kwikala mwanta wawu, owu washimwiniyi wunsahu nindi: ‘Nawani Davidi mwana kaYesi, iyala innatiyi kuwaha mumuchima wami; wakazata yuma yejima yinakeña.’ 23 Kwesekeja nachakaniniyi, Nzambi naleti muIsarela chamwinu, Yesu, kufuma mudi anyana* kaniwu iyala. 24 Henohu iwu kanda yashiki, Yowanu washimwini hatooka kudi antu ejima amuIsarela kulonda apapatishewi, amwekeshi nawu anabalumuki munyichima. 25 Ilaña Yowanu chadiñayi kwakwihi nakumanisha mudimu windi, wahosheleña nindi: ‘Munakutoñojoka nenu yaminyi? Hiyami onaku. Ilaña, tiyenu! Owu wunakwinza hanyima yami hinukutwesha kumusubula nkwabilu jakunyendu yindiku.’
26 “Enu amayala, anakwami, enu anyana kachisaka chaAbarahama niantu amakwawu amutiyaña Nzambi woma, mazu aniyi nsañu yawamwinu anayitemeshi kudi etu. 27 Muloña antu amuYerusalema nianyuuli jawu hiyamwilukili iwu muntuku, ilaña chasompesheleñawu, ashikijileña yuma yahosheliwu mumazu awaTuprofwetu, oyu yatañañawu nezu datiyakana hasabata-hasabata. 28 Hela chakwila hiyamuwaninihu namuloña wakumujahilahuku, amulombeli Pilatu nawu amujahi. 29 Chamanishiliwu kwila yuma yejima yasonekeliwu hadi yena, amufumishilihu hamutondu nakuya nakumujiika mwijamu.* 30 Ilaña Nzambi wamusañwili kufuma mudi afu, 31 nawa hadi mafuku amavulu wamwekeneña kudi atumbanji twindi afuminiyi nawu kuÑaliliya nakukanduka nawu nakuya kuYerusalema. Wenawa anekali ayinsahu jindi kudi antu.
32 “Dichi, tunakuyishimwina nsañu yayiwahi yinakuhosha hachikaninu chayikaniniwu ankakulula jetu. 33 Nzambi nachishikiji chikupu hadi etu, hadi anyanawu, kuhitila mukumusañula Yesu; neyi chochasonekawu mwisamu damuchiyedi nawu: ‘Eyi wudi mwanami; dalelu ami nekali tata yeyi.’ 34 Nawa chineli wamusañwili kufuma mudi afu, hamba kafunta cheñi kukutokaku, Nahoshi muniyi njila nindi: ‘Nakayileja mazu akukeña kwakweni kwamukaniniwu Davidi, mazu alala.’* 35 Achishimuna cheñi mwisamu dikwawu nawu: ‘Hiwaketeja muntu weyi washinshika kutokaku.’ 36 Cheñi, Davidi wamuzatilileña Nzambi* mukuhanda kwindi kwejima, nkumininaku wafwili, amujiikili hamu nawankakulula jindi nawa watokeli. 37 Kwambukaku, owu asañwiliwu kudi Nzambi hatokeliku.
38 “Dichi enu anakwami, ilukenu nenu kuhitila mudi iwu muntu, anayishimwini enu nsañu yakwanakena nshidi. 39 Nshimbi jaMosi hijikuyikwasha enu kwikala aloñaku, ilaña muloña wakufwa kwaniwu muntu, Nzambi wakatena muntu wejima wukwitiya nindi waloña. 40 Dichi, babalenu kulonda yuma yinahoshiwu mumazu awaTuprofwetu yibuli kuyishikena, yakwila nawu: 41 ‘Talenu, enu akwakadiwu, hayamenu nawa noñenu, muloña ami inakukalakala mudimu mumafuku enu, mudimu wumwamba kabula kukuhwelela hela chakwila muntu wacheñi yayilumbulwila nsañu yejima.’”
42 Chedikileñawu, antu ayilembeleli awa amayala nawu akahoshi haniji nsañu haSabata yalondelelihu. 43 Dichi, chelili antu apompeli musinagogi ayileji nawu ayi, aYudeya amavulu niantu abalumukili nakwikala aYudeya adifukwileña kudi Nzambi, ayilondeleli aPawulu naBaranaba owu elileña neyi ahosha nanowu antu ayikonkomweneneña nawu atwalekihu kwikala muluwi lwaNzambi lwasweja.
44 HaSabata yalondelelihu, antu amavulu afumini munyisumba, apompeli hamu kulonda atiyi mazu aYehova. 45 AYudeya chamweniwu mazaza awantu, atiyili ichima nawa atachikili kutaadika nakusawula yuma yahosheleñayi Pawulu. 46 Kuhiñahu, Pawulu naBaranaba ayilejeli antu chakadi woma nawu: “Chawahili nankashi chasambililiwu kuyileja enu mazu aNzambi. Chineli munakukaana awa mazu nawa munakudisompesha nenu himunateleli kutambwila wumi wahaya nyaakaku, tiyenu! ichi dinu tunabalumukili kudi akwanyuza. 47 Muloña Yehova natuleji munawa mazu nindi: ‘Nakutondi wiikali chejeji chawakwanyuza, kulonda wiikali chamwinu kushika kwakumina iseki dejima.’”
48 Antu akunyuza chatiyiliwu awa mazu, atachikili kuzañalala nikulemesha mazu aYehova, nawa antu ejima adiña nanyichima yashinshika yakukeña kwikala nawumi wahaya nyaaka, etiyili. 49 Kubombelahu, mazu aYehova ayileña nakutanda mwahita ituña dejima. 50 Ilaña aYudeya ashinjilili ambanda adiña alema amutiyileña Nzambi woma niamayala amumusumba adiña alema, antu wenawa atachikili kumukabisha Pawulu niBaranaba nawa ayinatilili hanji yajiñinza jawu. 51 Dichi ayitotomweneni lunkuñu lwakunyendu yawu, kuhiñahu ayili kuIkoniyumu. 52 Nawa atumbanji atwalekelihu kwikala namuzañalu chikupu nikwinzala naspiritu yajila.
14 Pawulu naBaranaba chashikiliwu muIkoniyumu, eñilili musinagogi yawaYudeya nakuhosha munjila yakojejeli izaza dawantu deneni dawaYudeya niaGiriki etiyi. 2 Ilaña aYudeya abulili kwitiya, asañumwini antu* akunyuza kulonda ayiheli amanakwetu. 3 Dichi, ashakamini kwenoku hadi mpinji yayilehi nakuhosha nakuhamuka muloña Yehova wayinkeli wuswa, owu washimwini wunsahu wamazu aluwi lwindi lwasweja kuhitila mukuyiteja akoñeña yinjikijilu niyihayamisha.* 4 Kuhiñahu, izaza deneni dawantu damumusumba dadaambwili; amu akundamini kukabadi kawaYudeya, amakwawu niwena kukabadi kawapostolu. 5 Antu akunyuza niaYudeya hamu nianyuuli jawu chiyakeñeleña kuyikabishawu nikuyasa malola, 6 ayilejelimu iyi nsañu, dichi atemukilili kunyisumba yaLikoniya, Lisitira niDeribi nikunyikala yadiña mukamwihi. 7 Kwenoku atwalekelihu nakushimwina nsañu yayiwahi.
8 MuLisitira mwadiña iyala washakamini hamaseki wadiña chifwayi kunyendu. Wavwalikili chifwayi nawa wadiña kanda yendeñahu dehi. 9 Hampinji yahosheleñayi Pawulu, iwu iyala wadiña nakutiyilila kumazu. Pawulu chamushinshikiliyi nawa chamweniyi nindi wadiña nachikuhwelelu nawa nindi watela kukola, 10 wamulejeli nezu datiyakana nindi: “Imanaku zululu-u.” Hohenohu iwu iyala wakilokeli nakutachika kwenda. 11 Mazaza awantu chamweniwu chuma cheliliyi Pawulu, abidikili nezu datiyakana mwidimi daLikoniya nawu: “Anzambi anabalumuki nakwikala neyi antu nawa anakunkumuki nakwinza kudi etu!” 12 Kuhiñahu, Baranaba atachikili kumutena nawu Zewusi, ilaña Pawulu amuteneneña nawu Heremisi, muloña diyi wahosheleña nankashi. 13 Dichi kapristu waZewusi, wadiña natembeli yindi yadiña hawiñililu wamusumba, waleteli ayizamba añombi niyibaaba yankenu kuyiisu nawa wakeñeleña kuhana nyilambu hamu namazaza awantu.
14 Hela chochu, kapostolu Baranaba niPawulu chatiyiliwu iyi nsañu, atabwili yakuvwala yawu nawa alundumukilili mwizaza dawantu nakubidika nawu: 15 “Enu antu, munakukoñeladi yuma yamuchidiwu? Ninetu tudi antu atiyaña neyi chimwatiyaña enu. Tunakuyishimwina nsañu yayiwahi kulonda mubalumuki mufumi kuniyi yuma yamukunkulwayi nakubalumukila kudi Nzambi wamumi, waleñeli iwulu niiseki nikaluñalwiji niyuma yejima yekalamu. 16 Mumakiñu akunyima, Nzambi wetejeli antu akunyuza yejima kuya munjila jawu, 17 hela chochu, hayilekeli chakadi kuyileja wunsahu windi wakwila chachiwahiku, wakoñeli yuma yayiwahi nawa wayinkeli nvula niyilaaka yasoñelañamu yakuda nakuyikutisha enu nikwinzesha nyichima yenu namuzañalu.” 18 Hela chakwila ahosheli yumiyi, chayikalilili nankashi kukaanisha mazaza awantu alambwileña nyilambu kudi wena.
19 Ilaña aYudeya ashikili kufuma kuAntiyoki nikuIkoniyumu, dichi ashinjilili mazaza awantu, amwasili Pawulu malola nawa amukokeleli hanji yamusumba nakutoñojoka nawu nafwi. 20 Hela chochu, atumbanji chamuwuñiliwu, wahindukili nawa weñilili mumusumba. Hefuku dalondelelihu, yena niBaranaba afumi kuniwu musumba nakuya kuDeribi. 21 Chamanishiliwu kushimwina nsañu yayiwahi muniwu musumba nikukwasha antu antesha kwikala atumbanji, afuntili kuLisitira, Ikoniyumu nikuAntiyoki. 22 Kwenoku akolesheleña atumbanji* nikuyikonkomwena nawu atwalekihu kukuhwelela nawa ahosheli nawu: “Hakwila twakeñili muWanta waNzambi, twatela kumona lukadi lwaluvulu nankashi.” 23 Kubombelahu, ayitondeleli akulumpi muchipompelu nichipompelu, alombeli nakushakama chakadi kuda nakuyikunjika kudi Yehova owu etiyiliwu.
24 Kuhiñahu, ahitili muPisidiya nakwinza kuPamfwiliya, 25 chamanishiliwu kushimwina mazu muPerega, akunkumukilili kuAtaliya. 26 Kufuma kwenoku, ayili mumbopolu kuAntiyoki, oku kwayimwekesheleliyi Nzambi luwi lwindi lwasweja muloña azatili mudimu nakuwumanisha chikupu.
27 Chashikiliwu nawa hanyima yakwila anapompeshi dehi chipompelu chejima hamu, ayilejeli yuma yayivulu yakoñeliyi Nzambi kuhitila mudi wena, ayilejeli cheñi nawu wenzunwinini akwanyuza chenzelu chachikuhwelelu. 28 Dichi, ashakamini kwenoku nawatumbanji hadi mpinji yayilehi.
15 Dichi amayala amu akunkumukili kufuma kuYudeya nakutachika kutañisha amanakwetu nawu: “Neyi mubula kwalama kwesekeja nachaaku chaMosi, hiyakayamwinaku.” 2 Chelili aPawulu naBaranaba anambokelimu dehi nanowu antu nikuditaadeka nawu chikupu, atondeli Pawulu, Baranaba niantu amu kulonda atwali iyi nsañu* kudi apostolu niakulumpi adiña muYerusalema.
3 Dichi, chelili chipompelu chinayishinjikijiku dehi chantesha, awa amayala atwalekelihu kuhita muFwenisiya nimuSamariya iku anakuleja antu nsañu yejima yawantu akunyuza chabalumukililiwu kudi Nzambi nawa chaleñeleli amanakwawu ejima kuzañalala chikupu. 4 Chashikiliwu muYerusalema, ayitambwilili chachiwahi kudi chipompelu, apostolu nikudi akulumpi, nawa ashimwini yuma yayiwahi yejima yakoñeliyi Nzambi kuhitila mudi wena. 5 Ilaña antu amu owu abalumukili nakwikala akwakwitiya alondeleleña ntañishilu yawaFwarisi, anyamukili muyitwamu yawu nakuhosha nawu: “Mwatela kuyalamisha nikuyileja ahembeña Nshimbi jaMosi.”
6 Dichi apostolu nawakulumpi apompeli hamu kulonda atali haniyi nsañu. 7 Chelili anahanjeki* dehi chikupu haniyi nsañu, Petulu wemeni nakuhosha nindi: “Enu amayala, amanakwami, mweluka chikupu nenu kutachika kumafuku akusambila, Nzambi wantondeli mukachi ketu kulonda antu akunyuza atiyi mazu ansañu yayiwahi kulonda etiyi. 8 Nzambi weluka chekala nyichima yawantu, waheni wunsahu kuhitila mukuyinka spiritu yajila neyi chochatwinkeliyi etu. 9 Hamwekesheli chaambu hakachi kanetu nawenaku, ilaña watookesheli nyichima yawu nachikuhwelelu. 10 Hanu dinu muloñadi chimunakumwesekela Nzambi kuhitila mukutwika atumbanji chiteli chalema nankashi chakwila hela ankakulula jetu hela etu kutwesha kuchisenda nehi? 11 Kwambukaku, etu twakuhwelela netu akatwamwina kuhitila muluwi lwasweja lwaMwanta Yesu neyi chakuhwelelawu niwena.”
12 Hohenohu, izanvu dawantu dejima damweneni kwanzo-o, dichi atachikili kutiyilila kudi aBaranaba naPawulu chashimwineñawu yinjikijilu niyihayamisha* yayivulu yakoñeliyi Nzambi mudi akwanyuza kuhitila mudi wena. 13 Chamanishiliwu kuhosha, Yakoba wahosheli nindi: “Enu amayala, anakwami, ntiyililenu. 14 Simeyona nalumbululi chiwahi chikupu Nzambi chabalumukililiyi kudi antu akunyuza katachi nakunonamu antu ejina dindi. 15 Imu dimu mwaya nimazu awaTuprofwetu neyi chochasonekawu nawu: 16 ‘Hanyima yayumiyi, nakafunta kulonda nakalemi cheñi itenti* daDavidi dalemukila hamaseki, nakawahisha hakisika nakudilema cheñi neyi chochidadiña, 17 kulonda antu akashalahu akamukeñakeñi chikupu Yehova, hamu niantu akunyuza yejima, owu atenañawu nejina dami, ichi dichinahoshiyi Yehova wunakukoña yumiyi, 18 oyu yelukawu kufuma kutachi.’ 19 Hela chochu, kufuukula kwami hikudi kwakwila nami* tukabishi antu akunyuza anakubalumukila kudi Nzambiku, 20 ilaña tuyisonekeli kulonda atondolweleña yuma yinatamishiwu kudi ankishi, niwuvumbi,* nianyama akushotomona* nimashi. 21 Muloña kufuma tuhu kushankulu, mumusumba nimusumba, mwadiña antu ashimwinineña kuzatisha nyikanda yaMosi, muloña atañileña muniyi nyikanda nezu datiyakana mumasinagogi hasabata-hasabata.”
22 Kuhiñahu, apostolu niakulumpi hamu nichipompelu chejima, afuukwilihu kutemesha amayala atondeliwu mukachi kawu kulonda ayi kuAntiyoki hamu naPawulu niBaranaba; atemesheliku Yudasi ateneneñawu nawu Barasaba niSilasi owu alombweleña anakwawu. 23 Asonekeli mukanda nakuwutemesha kuhitila mudi awa amayala nawu:
“Etu apostolu niakulumpi, amanakwenu, tunayimushi enu anakwetu munafumi kunyuza, enu mudi muAntiyoki, muSiriya nimuSilisiya. 24 Chineli tunatiyi nawu mukachi ketu mwafuma antu amu enza kudi enu nakuyikabisha namazu ahoshawu, nakufwila kuyiluwañesha enu* kulonda muleki kukuhwelela yuma yimwakuhwelela hela chakwila awa antu hitwayileja netu eli mwenomuku, 25 tunaditeji wejima wetu netu tutondi amayala nakuyitemesha kulonda enzi kudi enu hamu nawakwetu itwakeña, aBaranaba naPawulu, 26 amayala anahani mawumi awu kukoola ijina daMwanta wetu Yesu Kristu. 27 Dichi, tunakuyitemeshela aYudasi naSilasi kulonda niwena ayileji nsañu jojimu. 28 Muloña spiritu yajila hamu ninetu, tunafuukulihu kubula kuyishilahu enu chiteli chikwawu, chiña hohu yumiyi yalema: 29 muleki yuma yalambulañawu antu kudi ankishi, nimashi, nianyama akushotomona* niwuvumbi.* Neyi mukuleka chikupu yumiyi, mukwila chiwahi. Mushakameña chachiwahi!”
30 Awa amayala chayilejeliwu nawu ayi, akunkumukilili kuAntiyoki, kwenoku apompesheli hamu izanvu dawantu dejima nawa ayinkeli iwu mukanda. 31 Chamanishiliwu kutaña iwu mukanda, azañaleli nankashi nanochu chayikolesheliwu. 32 Chelili aYudasi naSilasi niwena adiña atuprofwetu, akundejeli nikukolesha anakwawu nampanji jajivulu. 33 Chelili anashakamiku dehi kwenoku mpinji yayilehi, anakwawu ayishiikili awa amayala nawu endi mukuwunda nakufunta kudi owu ayitemesheli. 34 —— 35 Ilaña aPawulu naBaranaba ashakamini muAntiyoki nakutañisha nikushimwina nsañu yayiwahi yamazu aYehova hamu nawantu amakwawu amavulu.
36 Chimwahitili mafuku, Pawulu wamulejeli Baranaba nindi: “Ichi dinu* tuyenu tufunti nakuhempula anakwetu munyisumba yejima mutwashimwinini mazu aYehova kulonda twakatali chinakushakamawu.” 37 Baranaba wafwilileña kusenda Yowanu, ateneneñawu nawu Maku. 38 Ilaña Pawulu hetejeli nindi amusendi iwu muntu kulonda ayi nindiku, muloña iwu muntu wayishiyili muPamfwiliya nawa wakaanini kuya nawu hamu mumudimu. 39 Hamuloña wachumichi, atachikili kutaadeka chikupu chakwila adaambwili nikudaambula; Baranaba wasendeli Maku nawa ayili mumbopolu kuKipirosi. 40 Pawulu watondeli Silasi nawa hanyima yakwila amanakwindi anamulombeliku dehi Pawulu kudi Yehova nawu yamumwekesheli luwi lwindi lwasweja, wanyamukili nakuya. 41 Wahitili muSiriya nimuSilisiya nakukolesha yipompelu.
16 Dichi Pawulu washikili kuDeribi nikuLisitira. Kwenoku kwadiña kambanji wejina daTimotewu, mwana kamumbanda kaYudeya wetiya ilaña tata yindi wadiña kaGiriki, 2 nawa Timotewu amuhamekeleña chachiwahi kudi anakwindi muLisitira nimuIkoniyumu. 3 Pawulu wafwilili chikupu kuya hamu naTimotewu halwendu lwindi, dichi wamusendeli nakumwalamisha muloña wawaYudeya adiña munowu maluña, muloña antu ejima elukili nawu tata yindi wadiña kaGiriki. 4 Chahitileñawu munyisumba, ayinkeleña antu nshimbi jakasiliwu apostolu niakulumpi adiña muYerusalema nawu ajovwahileña. 5 Dichi, yipompelu yatwalekelihu kwikala nachikuhwelelu chakola nawa antu avulilileñaku hefuku-hefuku.
6 Kubombelahu, ahitili muFwirijiya nimwituña daÑalija, muloña spiritu yajila yayikaanishili kuhosha mazu mukabeta kaAsiya. 7 Cheñi, chakunkumukililiwu kuMisiya, azatili nañovu kulonda ayi kuBitiniya, ilaña spiritu yaYesu yayikaanishili. 8 Dichi ahitili kuMisiya* nakukunkumukila kuTirowasi. 9 Nawa nampinji yawufuku, Pawulu wamweni chimwenu mwamweniyi iyala wakuMasidoniya nemani kwenoku iku nakumulembelela nindi: “Zambukilaku kunu kuMasidoniya wutukwashiku.” 10 Hohenohu chamweniyi ichi chimwenu, twakeñeleña netu tuyi kuMasidoniya, muloña twatoñojokeli netu Nzambi diyi wunatutambiki kuya nakushimwina nsañu yayiwahi kudi wena.
11 Dichi, twafumini kuTirowasi nambopolu nakuya kuSamotirasi chakadi kwimana hakachi, ilaña hefuku dalondelelihu twashikili kuNeyapoli; 12 nawa kufuma kwenoku twayili kuFwilipi, musumba wayuulileñawu kudi aRoma, musumba weneni wamunkambi yaMasidoniya. Muniwu musumba twashakaminimu mafuku amavulu. 13 Hefuku daSabata twayili hanji yachiisu kwakwihi nakaloña, kwenoku diku kutwatoñojokeleña netu kwadiña iluña kutwatela kulombela nawa twashakamini hamaseki nakutachika kuhanjeka nawambanda apompeli kwenoku. 14 Nawa kwenoku kwadiña nimumbanda wejina daLidiya, mukwakulandisha mahina awusombu afumineña mumusumba waTiyatira nawa mukwakudifukula kudi Nzambi, wadiña nakutiyilila, dichi Yehova wenzunwini muchima windi chikupu kulonda yatiyi yuma yahosheleñayi Pawulu. 15 Lidiya niamwitala dindi chayipapatishiliwu, watulembeleli nindi: “Neyi munammoni nenu nashinshika kudi Yehova, twayenu mwitala dami mushakami nanami.” Dichi, watushinjilili chikupu sampu nichitwashakamini.
16 Hampinji yitwayileña kwiluña dakulombela, atubulakeni kudi ñamba wamumbanda wakansi wadiña nandemoni, ndemoni wakuhoña. Wayihetesheleña nankashi ankaaka jindi namaheta amavulu kuhitila mukushimuna yuma yikamwekana kumbidi. 17 Iwu kansi wamumbanda watwalekelihu nakumulondela Pawulu ninetu iku nakubidika nindi: “Awa amayala hiyanduñu jaNzambi Mukwakubadika Chikupu nawa anakuyishimwina enu njila yawamwinu.” 18 Watwalekelihu nakwila mwenimu hadi mafuku amavulu. Nkumininaku, Pawulu wazeyeli nachumichi nawa wamulejeli ndemoni nindi: “Nakuleji mwijina daYesu Kristu nami fumaku mudi iwu kansi wamumbanda.” Dichi hayoyenoyu mpinji wafuminimu.
19 Ankaaka janiwu kansi wamumbanda chamweniwu nawu muyaheteleleñawu munayikumi dehi, akwatili aPawulu naSilasi nakuyikokela muchisankanu kudi anyuuli. 20 Chayitwaliliwu kudi anyuuli amumusumba, ahosheli nawu: “Awa amayala anakuluwañesha nankashi musumba wetu. HiyaYudeya, 21 nawa anakutañisha yaaku yitwatela kubula kwila hela kulondela nanochu chinamoniwu nawu etu tudi aRoma.” 22 Dichi izaza dawantu dayilundumukilili, nawa anyuuli amumusumba chatabwiliwu yakuvwala yawu, alejeli antu nawu ayeti natubama. 23 Chayeteliwu nankashi, ayuumbilili mukaleya nawa alejeli mukwakuhemba kaleya nawu yayihembi chachiwahi kulonda abuli kutemuka. 24 Chineli mukwakuhemba kaleya amulejeli ilu lushimbi, wayuumbilili awa antu mukaleya kamukachi nawa wahatili nyendu yawu mumpompa.
25 Ilaña kwakwihi nahakachi kawufuku, aPawulu naSilasi alombeleña nikumulemesha Nzambi natumina, nawa antu akasiliwu mukaleya adiña nakuyitiya. 26 Hohenohu kwenjili mutentanshi weneni chakwila wanyinkesheli niyikuku yakaleya. Kubombelahu, yenzelu yejima yashikeneni dakwenzunuka nawa mpompa mwayihatiliwu wejima wawu jasopokeli. 27 Mukwakuhemba kaleya chahindukiliyi, wamweni yenzelu yakukaleya yenzunuka, dichi waholeli mpoku yindi yakabali nakukeña nindi yadijahi, muloña watoñojokeli nindi antu akasiliwu mukaleya anatemuki dehi. 28 Ilaña Pawulu wabidikili nezu datiyakana nindi: “Bayi wudijahaku, muloña wejima wetu tudi mwomu!” 29 Hohenohu walombeli yimunyi, weñilili lufuchi mukachi iku nakuzala muloña wawoma nawa wadibukili heseki kunyendu yaPawulu naSilasi. 30 Wayidishili hanji nakuyihula nindi: “Enu akulumpi, yumanyi yinatela kwila kulonda akañamwini?” 31 Wena amwakwili nawu: “Kuhwelelaku mudi Mwanta Yesu nawa akakwamwina eyi hamu niamwitala deyi.” 32 Kuhiñahu, amulejeli yena niamwitala dindi ejima mazu aYehova. 33 Dichi wayisendeli hayoyenoyu ora yawufuku nakuyikosa hayilonda yawu. Hohenohu, yena niamwitala dindi ejima ayipapatishili. 34 Wayileteli mwitala dindi nakuyiloñeshela yakuda kumesa, wazañaleli chikupu hamu nawantu ejima amwitala dindi nanochu chamwitiyiliyi Nzambi.
35 Chikwachili, anyuuli amumusumba atemesheli atupasu nakuhosha nawu: “Yuumbenuku owu amayala.” 36 Mukwakuhemba kaleya wamulejeli Pawulu mazu awatupasu nindi: “Anyuuli amumusumba anatemeshi amayala nawu ayuumbiku enu ayedi. Dichi idikenu nawa yenuña mukuwunda.” 37 Ilaña Pawulu wayilejeli nindi: “Atweteleli hamesu awantu chakadi muloña* nakutuumbila mukaleya hela chakwila tudi aRoma. Komana, anakukeña atuumbiku mukuswamujoka tahindi? Inehi, chikutwesheka wanyi! Yilejenu awenawu enzi nakutwidishamu.” 38 Atupasu ayili nakushimuna awa mazu kudi anyuuli amumusumba. Awa anyuuli chatiyiliwu nawu awa amayala adiña aRoma, atiyili woma. 39 Dichi enjili nakuyilembelela awa amayala, hanyima yakwila anayidishi dehi hanji, ayilejeli nawu afumi mumusumba. 40 Ilaña chedikiliwu mukaleya ayili kwitala daLidiya; chamweniwu anakwawu, ayikolesheli nawa afuminiku nakuya.
17 Kufumahu, ahitili muAmfwipoli nikuApoloniya nawa enjili kuTesalonika kwadiña sinagogi yawaYudeya. 2 Dichi kwesekeja nachaaku chaPawulu, weñilili mukachi mwadiñawu, nawa hadi sabata jisatu wahanjekeleña nawu kuzatisha Nsona, 3 wayilumbulwilileña nakuyileja kuhitila mukuzatisha nsona nindi, chateleleli Kristu kukabakana nikumusañula kufuma mudi afu, nakuhosha nindi: “Iwu Yesu inidi nakuyishimwina, diyi Kristu.” 4 Chafuminimu, antu amu hakachi kawu etiyili nawa atachikili kuzatila hamu naPawulu, Silasi niaGiriki amavulu adifukwileña kudi Nzambi, kubombelahu niambanda amakwawu alema niwena dicheliliwu.
5 Ilaña aYudeya chatiyiliwu ichima, afumbili amayala atama adiña nakuhitañana hachisankanu nawa atuñili izanvu dawakwamadombu datachikili kuleta ipumba mumusumba. Dichi alukukili itala daYasoni nakukeñakeñamu aPawulu naSilasi kulonda ayidishi nakuyileta kwizanvu dawakwamadombu. 6 Chakañenyiwu kuyiwana, akokañeshelelimu Yasoni nianakwetu amu nakuyitwala kudi anyuuli amusumba, iku anakubidika nawu: “Awa antu analeti kukala hamaseki hejima, anenzi nikunu, 7 nawa Yasoni nayitambwili mwitala dindi. Awa amayala ejima adikañaña nanshimbi jaKesari nawa ahoshaña nawu kudi mwanta mukwawu, Yesu.” 8 Izaza dawantu nianyuuli amusumba chatiyiliwu yumiyi, atiyili woma nankashi; 9 nawa Yasoni niantu adiñayi nawu chahaniniwu mali ayililiwu nawu afweti kulonda ayuumbiku, ayuumbiliku nakuyileja nawu ayeña.
10 Hohenohu nawufuku, amanakwetu atemesheli aPawulu naSilasi kuya kuBereya. Chashikiliwu kwenoku, eñilili musinagogi yawaYudeya. 11 Awa akwaBereya akeñeleña kudiza nankashi kubadika antu amuTesalonika, muloña wena atambwilili mazu namuchima wawu wejima, adiña nakutalatala muNsona hefuku-hefuku nakanañachima kulonda amoni neyi yumiyi yadiña yalala hela nehi. 12 Dichi, antu amavulu hakachi kawu etiyili niambanda aGiriki amakwawu alema niamayala amu niwena dicheliliwu. 13 Ilaña aYudeya amuTesalonika chatiyiliwu nawu Pawulu nakushimwina mazu aNzambi nimuBereya, ayili kwenoku nakusañumuna mazaza awantu nikuyitiyisha kutama. 14 Hohenohu, anakwetu amutemesheli Pawulu kuya kukaluñalwiji, ilaña Silasi niTimotewu ashalili kwenoku. 15 Hela chochu, antu amushinjikijileñaku Pawulu, amushikijili kuAtenisi, nawa afuntilimu hanyima yakuyileja nawu ayileji aSilasi naTimotewu enzi kudi Pawulu swayi-swayi.
16 Dichi, hampinji yayihembeleleñayi Pawulu muAtenisi, watiyili kutama hakumona musumba chiwenzeli nawankishi. 17 Dichi, watachikili kuhanjeka musinagogi nawaYudeya niantu amakwawu adifukwileña kudi Nzambi nawa hefuku-hefuku wahanjekeleña nawantu awanikileña hachisankanu. 18 Ilaña antu amu amuEpikureya niamuSitoyiki alondeleleña maana awantu, atachikili kutaadika naPawulu, amu ahosheleña nawu: “Indi iwu sakubobola nakukeña kutulejadi?” Amakwawu nawu: “Nakutiyakana neyi himukwakushimuna hadi anzambi akumatuña acheñi.” Awa antu ahosheli mwenimu muloña Pawulu wadiña nakushimwina nsañu yayiwahi yaYesu niyakusañuka. 19 Dichi amukwatili nakumutwala kudi Ariyopagasi nakuhosha nawu: “Tuleji twiluki munatalishi iyi ntañishilu yayiha yiwunakutañisha. 20 Muloña eyi wunakutañisha yuma yitwabula kutiyahu dehi, dichi tunakukeña kwiluka munatalishi yumiyi.” 21 Kafwampi, antu ejima akuAtenisi niantu afumini kumatuña acheñi ashakamineña* kwenoku, azatishileña mpinji yawu yakunooka nakuhanjeka hela kutiyilila kuyuma yayiha. 22 Dichi Pawulu wemeni mukachi kawaAriyopagasi nakuhosha nindi:
“Enu amayala amuAtenisi, namoni nami muyuma yejima, munakutiya anzambi woma nankashi* kubadika akwenu ejima. 23 Chakutalilahu, chinahitañanaña mumusumba nakushinshika nakanañachima yuma yimwalemeshaña,* nawana nikameña hakusoneka nawu ‘Kudi Nzambi Wabula Kwilukewa.’ Dichi yeniwu imunakudifukulaku chakadi kwiluka, diyi inidi nakuyishimwina. 24 Nzambi waleñeli iseki niyuma yejima yekalamu, yena hakwikala Mwanta wewulu niiseki, hashakamaña mumatembeli akutuña namakasa awantu; 25 hela kukeña kumuzatila namakasa awantu neyi kwiji nakaankili chumaku, muloña yena diyi wenkaña antu ejima wumi niyuma yejima. 26 Nawa waleñeli nyuza yejima yawantu kufuma kudi muntu wumu kulonda ashakameña hanu hamaseki hejima, watoñweli mpinji nikubalula jiñinza mwatela kushakamawu antu, 27 kulonda amukeñakeñi Nzambi, hadaha akumupapata nakumuwana, kafwampi, yena hekala kwakulehi nanetu ejimaku. 28 Twekala nawumi, twendaña nawa twatwalekañahu nakuhanda muloña wayena, neyi chochahoshawu niantu jenu amu akwakusoneka nkumbu nawu, ‘Muloña ninetu tudi anyanindi.’
29 “Dichi, chineli tudi anyana kaNzambi, bayi tutoñojoka netu Nzambi wekala neyi wuru hela siliva hela ilola hela neyi chuma chinabaziwu nawukalawenu wamaana awantuku. 30 Mwamweni, Nzambi nadiwuli mpinji yawu yakubula kwiluka yuma; ilaña ichi nakushimwina kudi antu ejima ashakamaña kumaluña ejima nindi atela kubalumuka munyichima. 31 Muloña Nzambi natondi dehi ifuku dakusompeshelamu antu ashakama hamaseki hejima munjila yaloña kuzatisha muntu watondayi nawa antu ejima atela kukuhwelela chikupu idi ifuku dakusompesha muloña namusañuli kufuma mudi afu.”
32 Dichi, wena chatiyiliwu nsañu yakusañuka kwawafu, amu atachikili kumusupisha, amakwawu niwena ahosheleña nawu: “Tukakutiyilila cheñi chiwakahosha iyi nsañu mpinji yikwawu.” 33 Dichi Pawulu wayishiyili, 34 ilaña amayala amu atachikili kuzatila hamu nindi nawa ekalili akwakwitiya. Hakachi kawu hadiña Diyonisi, wadiña nsompeshi muchota chaAriyopagasi nimumbanda wejina daDamarisi kubombelahu niantu amakwawu.
18 Hanyima yayumiyi, wafumini kuAtenisi nakuya kuKorinda. 2 Nawa kwenoku wawaniniku kaYudeya wejina daAkwila, wavwalikilili kuPontu wafumini tuhu kuItaliya hamu nañodindi Prisila, muloña Kaludusa walejeli aYudeya ejima nindi afumi muRoma. Dichi Pawulu wayili nakuyihempula, 3 chelili welukili kuzata mudimu neyi wazatileñawu wena, washakamini kwitala dawu nawa wazatilileña hamu nawu muloña elukili mudimu wakuchima matenti. 4 Kwenoku wadiña nakuhosha mpanji* musinagogi hasabata-hasabata nawa wayishinjilileña aYudeya niaGiriki.
5 Dichi, aSilasi naTimotewu chakunkumukililiwu kuMasidoniya, Pawulu watachikili kusha maana chikupu hamudimu wakushimwina mazu, nakushimwina kudi aYudeya nakuyileñela eteji nawu Yesu diyi Kristu. 6 Ilaña chiyatwalekelihu nakumudimbulula nikumuhosha mazu akasawuntu, watotomweni yakuvwala yindi nakuhosha nindi: “Mashi enu ekali hanyitu yenu. Ami hinikweti muloñaku. Kufuma hohenahanu, inakuya kudi antu akunyuza.” 7 Dichi wafumini kwenoku* nakuya nakwiñila mwitala deyala wejina daTitiyusa Yusitu, wadifukwileña kudi Nzambi nawa wadiña netala dadinuñili nasinagogi. 8 Ilaña Kirisipu owu wadiña ntwamina wamusinagogi wetiyili mudi Mwanta hamu niamwitala dindi ejima. Nawa aKorinda amavulu atiyili chumichi niwena atachikili kwitiya nikupapatishewa. 9 Kubombelahu, Mwanta wamulejeli Pawulu muchimwenu nawufuku nindi: “Bayi wutiya womaku, ilaña twalekakuhu nakuhosha nawa bayi wumwenahuku, 10 muloña ami nidi naneyi nawa kwosi wukukukatishaku; muloña ami nikweti antu amavulu muniwu musumba.” 11 Dichi washakamini kwenoku chaaka chimu natukweji 6, nakutañisha mazu aNzambi mukachi kawu.
12 Hampinji Galiyo yadiñayi nguvulu* waAkaya, aYudeya adinuñili hamu nakumulukuka Pawulu nawa amutwalili kuchitwamu chakusompela, 13 nakuhosha nawu: “Iwu iyala nakushinjila antu nindi adifukuleña kudi Nzambi munjila yaambuka nanshimbi.” 14 Ilaña Pawulu cheliliyi nindi yatachiki kuhosha, Galiyo walejeli aYudeya nindi: “Enu aYudeya, neyi iwu iyala wakoña chuma chaheña hela chatama chikupu, nadi kutiyilila nakanañachima chimwadi kuhoshaña. 15 Ilaña neyi hikuditaadikisha kwamazu, majina ninshimbi jenu, jimanishenu enu aweni. Ami hinnakukeña kwikala nsompeshi wayumiyiku.” 16 Hohenohu wayipalañesheli kufuma kuchitwamu chakusompela. 17 Dichi wejima wawu akwatili Soseteni ntwamina wamusinagogi nakutachika kumwetela kwakwihi nachitwamu chakusompela. Ilaña Galiyo hakeñeleña hela chanti kudiñija muniyi nsañuku.
18 Hela chochu, chelili Pawulu nashakamiku dehi mafuku amavulu, wayishalishili anakwindi nawa wayili mumbopolu kuSiriya hamu naPrisila niAkwila. Watewilili nsuki yindi muKenikiri muloña wakusanyika kwasanyikiliyi. 19 Dichi ashikili muEfwesesa nawa wayishiyili mwenomu; ilaña yena weñilili musinagogi nakuhanjeka nawaYudeya. 20 Hela chakwila amulembeleleña nawu yashakami nawu mpinji yayilehi, yena wakaanini 21 ilaña wayishalishili nakuyileja nindi: “Neyi Yehova neteji, nakafunta cheñi kudi enu.” Hohenohu wafumini kuEfwesesa nambopolu 22 nawa wakunkumukilili kuKesareya. Kufuma kwenoku, wayili* nakwimusha chipompelu, kuhiñahu wakunkumukilili kuAntiyoki.
23 Chelili nashakamiku dehi mpinji yayilehi kwenoku, wafuminiku nakuya kumaluña amavulu amwituña daÑalija niFwirijiya nakukolesha atumbanji ejima.
24 Dichi kaYudeya wumu ateneneñawu nawu Apolosi, wavwalikilili kuAlesanderiya, washikili muEfwesesa; yeniwu wadiña iyala weluka kuhosha chiwahi nawa welukili chikupu Nsona. 25 Iwu iyala amudizishili* njila yaYehova nawa spiritu yajila yamukwashili kwikala neyena chikupu, wahosheleña nikutañisha yuma yahosha hadi Yesu munjila yoloka, ilaña welukili hohu nsañu yachipapatishu chaYowanu. 26 Dichi watachikili kuhosha musinagogi chakadi woma, ilaña aPrisila naAkwila chamutiyiliwu, amutwalili hambadi nakumulumbulwila chiwahi mwaya njila yaNzambi. 27 Kubombelahu, chineli Apolosi wakeñeleña kuzambukila kuAkaya, anakwetu asonekeleli atumbanji mukanda nakuyikonkomwena nawu amutambwili chiwahi. Dichi, chashikiliyi kwenoku, wayikwashili chikupu antu ekalili akwakwitiya muloña waluwi lwaNzambi lwasweja; 28 muloña wayikonkolweli aYudeya chakadi kuyihita mumbadi nindi ntañishilu yawu yakutwamba, dichi wayilejeleña naNsona nindi Yesu diyi Kristu.
19 Hampinji yachidiñayi Apolosi muKorinda, Pawulu wahitili mumaluña adiña kwakulehi nejiya nakukunkumukila kuEfwesesa. Kwenoku wawaniniku atumbanji amu 2 nawa wayihwili nindi: “Mwatambwilili spiritu yajila hampinji yimwekalili akwakwitiya?” Wena amwakwili nawu: “Etu kanda tutiyeñahu dehi nawu kwekala spiritu yajila.” 3 Dichi wayihwili nindi: “Hanu dinu, ayipapatishili muchipapatishinyi?” Wena aakwili nawu: “Muchipapatishi chaYowanu.” 4 Pawulu wahosheli nindi: “Yowanu wapapatishileña nachipapatishu chakumwekesha nawu muntu nabalumuki mumuchima kuhitila mukuleja antu nindi akuhweleli mudi owu wadiña nakwinza hanyima yindi, dikwila nawu mudi Yesu.” 5 Chatiyiliwu chumichi, ayipapatishili mwijina daMwanta Yesu. 6 Nawa Pawulu chayinañikiliyi makasa, spiritu yajila yenjili hadi wena, dichi atachikili kuhosha nikuprofweta mumadimi amboka-mboka. 7 Wejima wawu hamu adiña amayala kwakwihi na 12.
8 Hadi tukweji tusatu, wayileña musinagogi nakuhosha nakuhamuka, nakuhana jimpanji nikuhanjeka nawantu nakuyishinjila hansañu yaWanta waNzambi. 9 Ilaña antu amu chakaaniniwu chikupu kwitiya* nakusawula Njila hamesu awantu, Pawulu wafumini kuyadiñawu nawa wasendeli atumbanji, hefuku-hefuku wahanineña jimpanji mukapeka keneni kahashikola yaTirunusa. 10 Watañishili haniyi shikola hadi yaaka yiyedi chakwila aYudeya niaGiriki ejima ashakamineña mukabeta kaAsiya, atiyili mazu aMwanta.
11 Nawa Nzambi wakoñeleña nyidimu yañovu yabadika kuhitila mudi Pawulu, 12 chakwila antu asendeleña yakuvwala niyitambala yamukunkileña Pawulu hamujimba nakuyitwala kudi antu adiña nanyisoñu nawa akoleleña, niandemoni ayifumineña. 13 Ilaña aYudeya amu ahitañeneñamu nakufumisha andemoni niwena esekeli kuzatisha ijina daMwanta Yesu kudi antu adiña nawandemoni; ahosheleña nawu: “Nayikonkomweni kuhitila mwijina daYesu owu ashimwinañayi Pawulu.” 14 Dichi kwadiña anyana awamayala 7 amukulumpi wawatupristu kaYudeya wejina daSeva elileña mwenimu. 15 Ilaña ndemoni wayihwili nindi: “Ami Yesu namwiluka, Pawulu niyena namwiluka, hanu dinu enu, yenu anyi?” 16 Hohenohu owu iyala wadiña nandemoni wayimotokeleli, wayibadikili ñovu wejima wawu nakuyimika mushindu, chakwila atemukili nzekesi munodu itala nawa ayikatishili. 17 Chumichi chatiyakeni kudi antu ejima, aYudeya niaGiriki ashakamineña muEfwesesa; dichi wejima wawu atiyili woma nawa ijina daMwanta Yesu atwalekelihu nakudituumbakesha. 18 Antu amavulu ekalili akwakwitiya enjileña nakwiteja nikushimuna yilwilu yawu hatooka. 19 Dichi, antu amavulu owu akoñeleña yuma nawukwashu wawandemoni apompesheli nyikanda yawu hamu nakuyochela hamesu awantu ejima. Nawa chachindiliwu wuseya waniyi nyikanda, washikili kumali 50,000 asiliva. 20 Mazu aYehova atwalekelihu nakutanda nawa emikileña mushindu chikupu.
21 Chelili yumiyi yinamwekani dehi, Pawulu wafuukwilihu nindi hanyima yakuhita muMasidoniya nimuAkaya, wakaya kuYerusalema. Wahosheli nindi: “Neyi nashiki dehi kwenoku, natela kuya nikuRoma.” 22 Dichi watemesheli kuMasidoniya antu ayedi adiña nakumukwashaku, aTimotewu naErasitusi, ilaña yena washalili mukabeta kaAsiya nawa washimbwilimu.
23 Hanoyu mpinji kwavulumukili ipumba dadeni kutalisha haNjila. 24 Iyala wejina daDemeterusa, muchiji wasiliva, wachilileña tumatembeli twasiliva twaAtemisi, wahetesheli chikupu achiji. 25 Dichi, wapompesheli hamu alunda nindi kushilahu niachiji asiliva amakwawu achilileña yumiyi nakuyila nindi: “Enu amabwambu jami, mweluka chikupu nenu muniwu mudimu dimu mutwahetelaña. 26 Ichi dinu, munakumona nikutiya iwu Pawulu chinakushinjilayi antu amavulu bayi neyi munu muEfwesesa hohuku, ilaña nimukabeta kaAsiya chakwila kunashali hohu kwanti nakukimanisha kejima, nawa anakukuhwelela chinakuyilejayi nindi anzambi akuwumba namakasa hiyanzambiku. 27 Kubombelahu, natiyi woma nami antu akutachika kusekesha mudimu wetu, bayi neyi mudimu wetu hohuku, ilaña nitembeli yanzambi wamumbanda walema Atemisi akuyimonaña neyi yamukunkulwayi, nawa antu ejima amukabeta kaAsiya niejima ashakama hamaseki hejima adifukulaña kudi iwu nzambi, akumusawula.” 28 Awa antu chatiyiliwu awa mazu, ahilili chikupu nawa atachikili kubidika nawu: “Muneni yowu Atemisi wawaEfwesesa!”
29 Dichi mumusumba mwejima mwenzeli ipumba nawa antu ejima atemukilili mwitala mwakuhemena yisela, iku anakukokañesha aGayusi naArisitaka akuMasidoniya endeleña hamu naPawulu. 30 Hakwila Pawulu, yena wakeñeli chikupu nindi yeñili mukachi mwadiña antu, ilaña atumbanji amukaanishili. 31 Nianloñeshi amu ayawija niyisela, owu adiña amabwambu jindi, amutemesheleli mazu akumulembelela nawu bayi yasha wumi windi hakatoña kuhitila mukuya munodu itala dakuhemena yiselaku. 32 Kafwampi, antu amu abidikileña nakutena chuma chimu, amakwawu nawa ateneneña chuma chacheñi; muloña izaza dawantu daluwankeni nawa antu amavulu hakachi kawu hiyelukili muloña waweni wuyapompeleliwu hamuku. 33 Dichi Alesanderi amufumishili mukachi kezaza dawantu, aYudeya amushinjikilili kumbidi. Kuhiñahu, Alesanderi wamwenesheli izaza dawantu nachikasa chindi kulonda yadihakwili yomweni kudi antu. 34 Ilaña chamwilukiliwu nawu wadiña kaYudeya, wejima wawu atachikili kubidikila hamu hadi maora ayedi nawu: “Muneni yowu Atemisi wawaEfwesesa!”
35 Chelili nsoneki wamusumba namweneshi dehi izaza dawantu nzo-o, wahosheli nindi: “Enu aEfwesesa, hinyi hakachi kawantu wabula kwiluka nindi musumba wawaEfwesesa diwu wahembaña tembeli yaAtemisi muneni nichifwikija chaholokeli kufuma mwiwulu? 36 Chineli kwosi muntu niwumu wunateli kutaadika hayumiyiku, mwatela kuwunda nawa bayi munyakala kwila yumaku. 37 Muloña awa amayala imunaleti kunu eyaña wanyi yuma yamumatembeli nawa hiyasawulaña nzambi yetu wamumbandaku. 38 Dichi neyi Demeterusa niachiji asiliva adiyi nawu akweti muloña namuntu wudi wejima, kwekalaña mafuku akusompeshelamu nawa kwekala nianguvulu;* dichi yilekenu enzi kulonda ashimuni nyiloña yinavulumuniwu. 39 Ilaña neyi munakukeñakeña chuma chinabadiki hanichi, atela kuchitwala kudi antu amumusumba kulonda akachisompi kwesekeja namwaya nshimbi. 40 Muloña tudi muwubanji waweni wakutwinka muloña wakudikaña nanfulumendi hayuma yinamwekani dalelu, chineli kwosi yikuma yitukushimuna netu diyi yinaleñeli kwiikali idi izanvu dawakwamadombu anapompi hanu.” 41 Chamanishiliyi kuhosha yumiyi, walejeli izaza dawantu nindi ayeña.
20 Ipumba chidamanini, Pawulu watemesheli antu nindi atambiki atumbanji, nawa chelili nayikoleshi dehi nikuyishalisha, watachikili lwendu lwindi lwakuya kuMasidoniya. 2 Chelili nahitañani dehi munowu maluña ejima nakuyikolesha chikupu antu ashakamineña mwenomu, washikili muGirisi. 3 Mwenimu washakaminimu tukweji tusatu, ilaña chelukiliyi nindi aYudeya anamukasili kafuta nawu amujahi hampinji yadiñayi kwakwihi nakukandama mbopolu kulonda yayi kuSiriya, wafuukwilihu kufuntamu nawa wazatishili njila yahita muMasidoniya. 4 Wayili hamu naSopateri mwana kaPirihusi weyala wakuBereya, Arisitaka niSekundu wakuTesalonika, Gayusi wakuDeribi, Timotewu niTikikusa niTirofwimusa afumini kukabeta kaAsiya. 5 Awa amayala atwamininiku nawa adiña nakutuhembelela muTirowasi; 6 ilaña mafuku aChawija chaMankendi Akadi Iluñi chamaniniwu, twafumini kuFwilipi nambopolu, nawa chimwahitili mafuku atanu twashikili kwadiñawu muTirowasi, kwenoku twashakaminiku mafuku 7.
7 Hefuku datachi mumulungu, chitwapompeli hamu nakuda, Pawulu watachikili kuleja antu apompeli hamu muloña welukili nindi hefuku dinalondelihu wakaya; nawa wahosheleña hohu sampu nihakachi kawufuku. 8 Dichi mukapeka kahewulu mutwapompeleli mwadiña hohu manoñu antesha. 9 Mukwenzi wejina daYutikusa washakamini munjanina hampinji yahosheleñayi Pawulu, waholokeleli mutulu,* dichi tulu chitwamuzeyesheli, waholokeli kufuma hetala dahewulu damuchisatu nawa amunoneli iku nafwi dehi. 10 Ilaña Pawulu wasulukili hamaseki, wadinatilili hadiñayi nawa wamukumbatili nakuhosha nindi: “Lekenu kuleta ipumba, muloña iwu mukwenzi wamumi.”* 11 Hohenohu, wakandamini nakufunta cheñi mukapeka kahewulu nakutachika kuda yakuda.* Watwalekelihu kuhanjeka nawu hadi mpinji yayilehi nichikwachili, kuhiñahu wafuminiku nakuya. 12 Dichi, iwu mukwenzi amusendeli iku wamumi nawa atiyili kuwaha nankashi.
13 Etu twayileñahu dehi kumbopolu, kuhiñahu twakandamini mumbopolu nakuya kuAsosa kutwayileña nakumusenda Pawulu mumbopolu kwesekeja nanochu chatulejeliyi, muloña yena watulejeli nindi wukuya kwenoku hamaseki. 14 Chatuwaniniyi kuAsosa, twamusendeli mumbopolu nakuya kuMitileni. 15 Hefuku dalondelelihu twafumini kweniku nambopolu, twashikili muChiyosi, ilaña hefuku dahiñilihu cheñi, twashikili muSamosi, dichi hefuku dikwawu dalondelelihu, twashikili muMiletusa. 16 Pawulu wafuukwilihu kubula kuhita muEfwesesa, wakeñeleña wanyi kunata mpinji mukabeta kaAsiya, muloña watemukilileña kuYerusalema kulonda neyi chinatwesheki, yashiki kwenoku hefuku daChawija chaPentekosta.
17 Hela chochu, hampinji yadiñayi kuMiletusa, watemesheli mazu kuEfwesesa akutambika akulumpi achipompelu. 18 Chenjiliwu kudi yena, wayilejeli nindi: “Enu mweluka chiwahi chinashakamini nanenu kutachika hefuku datachi dinadatili mukabeta kaAsiya, 19 nakumuzatila Mwanta nakudizoza chikupu, namadilu nikweseka kunamweni hamuloña watufuta twawaYudeya, 20 nawa hinalekeli kuyileja enu yuma yejima yayiwahi hela kubula kuyitañisha hamesu awantu nikwitala nikwitalaku. 21 Ilaña nayishimwinini chikupu wunsahu aYudeya niaGiriki nami abalumuki munyichima nakubalumukila kudi Nzambi nikumukuhwelela Mwanta wetu Yesu. 22 Ichi dinu tiyenu, kwesekeja nanochu chinakukeña spiritu, inakuya kuYerusalema hela chakwila neluki wanyi yuma yikummwekena kwenoku, 23 ilaña, spiritu yajila yinakutwalekahu nakunsoñamisha nayu, kaleya nilukadi jinakunhembelela kumusumba nimusumba. 24 Hela chochu, hinamonaña wumi wami kwikala walema hela hantiku, chuma chinalemesha nankashi hikumanisha njila yami nimudimu wunatambwilili kudi Mwanta Yesu, wakushimwina chikupu wunsahu wansañu yayiwahi yaluwi lwaNzambi lwasweja.
25 “Ichi dinu tiyenu, neluka nami hakachi kenu hosi muntu niwumu inashimwinini haWanta wamba kammonahu cheñiku. 26 Dichi, nayitambiki dalelu mwiikali ayinsahu achumichi, nami hinikweti muloña wamashi awantu ejimaku, 27 muloña hinnaleki kuyileja enu nkeñelu yejima yaNzambiku. 28 Dihembenuña enu aweni, hembenuña nimukanka wanyikoku wejima iyayitondelelihu enu kudi spiritu yajila kwikala atulama, kulonda mubiñeña chipompelu chaNzambi, ochu chalandiliyi namashi aMwanindi. 29 Neluki nami chinakafumahu, antu amu adi neyi atuñwidi azuwa akenza nakudibomba nanenu, wenowu hiyakahembaña anyikoku chiwahiku, 30 nawa amu hakachi kenu niwena akatachika kuhosha yuma yakutwamba kulonda akakojeji atumbanji akatachiki kuyilondela.
31 “Dichi, tonenuña nawa ilukenu nenu hadi yaaka yisatu, hinalekeli kuyikonkomwena enu namadilu mwaana niwufuku hamuntu-hamuntuku. 32 Ichi dinu nayikunjiki kudi Nzambi nikumazu indi aluwi lwasweja, owu anateli kuyikolesha nakuyinka wuswana wudi hakachi kanowu antu ejima ajilikawu. 33 Ami hinafwililihu siliva hela wuru hela yakuvwala yamuntuku. 34 Mweluka enu aweni nenu nazatileña namakasa ami kulonda niikali nayuma yinakaankilileña niyakaankilileñawu antu adiña hamu nanami. 35 Ami nayileji chakutalilahu muyuma yejima nami mukuzata nañovu neyi chochenichi, dimu mumunateli kukwashila antu azeya nawa mwatela kwanuka mazu aMwanta Yesu, chahosheliyi yomweni nindi: ‘Mukuhana mwekala muzañalu chikupu kubadika wekala mukutambwila.’”
36 Chakumishiliyi kuhosha yumiyi, wafukamini hamu nawu hamaseki nakulomba. 37 Dichi wejima wawu adilili nankashi nawa amukumbatili Pawulu* nakumufufwa, 38 muloña atiyili kutama namazu ahosheliyi nindi hiyamba kamumonahu cheñiku. Kuhiñahu, amushinjikijili nakushika kumbopolu.
21 Chitwambukili nawu, twakandamini mumbopolu, twayili ndo-o nichitwashikili kuKosi, hefuku dalondelelihu twashikili kuRodi, chitwafumini kwenoku twashikili kuPatara. 2 Chitwawanini mbopolu yazambukileña nakuya mwishinadi muFwenisiya, twakandamini munoyu mbopolu nakuya. 3 Chitwatachikili kumona chituutu chaKipirosi, twachishiyili kukabadi kakuchimunswa nawa twahitili nambopolu muSiriya nakwimena kuTira, oku kuyateleleli kuloñolwelawu yuma yadiña mumbopolu. 4 Twakeñakeñeli atumbanji, twayiwanini nawa twashakamini kwenoku mafuku 7. Ilaña kuhitila mudi spiritu, Pawulu amulejeli nawu bayi yadata mwendu muYerusalemaku. 5 Dichi mpinji yitwateleleli kushakama kweniku chiyamanini, twafuminiku nakutachika lwendu lwetu, ilaña wejima wawu kubombelahu ambanda ninyana atushinjikijiliku nakutushikija hanji yamusumba. Nawa chitwafukamini hamaseki kuchikumu, twalombeli 6 nakudishalisha wumu namukwawu. Kuhiñahu, etu twayili nakukandama mbopolu, wena afuntili kumatala awu.
7 Twamanishili lwendu lwetu lwakufuma kuTira nakushika kuTolemayi nambopolu, nawa twemushili anakwetu nakushakama nawu ifuku dimu. 8 Ifuku dalondelelihu, twafumini kwenoku nakwinza kuKesareya, kweniku tweñilili mwitala damukwakushimwina Fwilipu, owu wadiña hakachi kawamayala 7 nawa twashakamini nindi. 9 Iwu iyala wadiña nawanyana awambanda ajiki* awana aprofweteleña. 10 Ilaña chitwashakaminiku kwenoku mafuku amavulu, kaprofwetu wejina daAgabusi, wakunkumukili nakwinza kufuma kuYudeya. 11 Dichi wenjili kudi etu nawa wanoneli mushipi waPawulu nakudikasa kunyendu nikumakasa nawa wahosheli nindi: “Spiritu yajila yinahoshi nayu, ‘Ichi dichakamukasawu mwini iwu mushipi kudi aYudeya adi muYerusalema nawa akamuhana mumakasa awantu akunyuza.’” 12 Chitwatiyili mwenimu, etu hamu niantu adiña kwenoku twatachikili kumulembelela Pawulu netu bayi yakandukila kuYerusalemaku. 13 Kuhiñahu Pawulu waakwili nindi: “Muloñadi chimunakudilila nakunzeyesha muyitoñojoka?* Bayi mwakamaku, ami nadiloñeshi kukasewa nikufwila muYerusalema kukoola ijina daMwanta Yesu.” 14 Chakaaniniyi kumulekesha, twalekeli kumukaanisha* nawa twahosheli netu: “Lekenu nkeñelu yaYehova yizatiki.”
15 Dichi awa mafuku chiyamanini, twakasili lwendu lwetu nawa twatachikili kuya kuYerusalema. 16 Twayili hamu nawatumbanji amu akuKesareya, atutwalili kwitala daManasoni, kambanji wakusambila wakuKipirosi nawa kwenoku dikutwateleleli kushikena. 17 Chitwashikili muYerusalema, anakwetu atutambwilili namuzañalu. 18 Ilaña hefuku dalondelelihu, Pawulu wayili hamu nanetu kudi Yakoba nawa akulumpi ejima adiña kwenoku. 19 Dichi, wayimushili nakutachika kuyileja yuma yejima yakoñeliyi Nzambi mudi akwanyuza kuhitila mumudimu windi.
20 Chatiyiliwu awa mazu, atachikili kumulemesha Nzambi, ilaña amwilili nawu: “Eyi manakwetu, wunamoni akwakwitiya chinavuliwu mudi aYudeya nawa wejima wawu ovwahilaña Nshimbi chikupu. 21 Ilaña, anatiyi mbonji hadi eyi nawu wunakutañisha aYudeya ejima mukachi kawakwanyuza neyi adikañeña naNshimbi jaMosi nikuyileja neyi bayi aalamisha anyanawu hela kulondela yaaku yalemeshewa nankashiku. 22 Komana dinu tukwila ñahi naniyi nsañu? Muloña chakadi nikujina, akutiya nawu wunenzi. 23 Dichi, ilaku mutukukuleja: Tukweti amayala awana asanyikili awenawu. 24 Sendaku awa amayala wuyi nawu, wuditookeshi eyi aweni hamu nawu kwesekeja nanshimbi nawa wuyifweteliku kulonda ayitewuli kunyitu yawu. Neyi wukwila mwenimu, antu ejima akwiluka nawu nsañu yinatiyiwu hadi eyi yakutwamba, ilaña akwiluka nawu wukweti yilwilu yayiwahi nawa cheñi nawu wunakwovwahila Nshimbi. 25 Kutalisha kudi antu anekali akwakwitiya anafumi mukachi kawakwanyuza, tunayisonekeli nakuyitemeshela mutunafuukuli netu, aleki yuma yalambulañawu antu kudi ankishi, nimashi, nianyama akushotomona* niwuvumbi.”*
26 Dichi, hefuku dalondelelihu, Pawulu wasendeli owu amayala nakuditookesha yomweni hamu nawu kwesekeja nanshimbi, nawa weñilili mutembeli nakuyileja mpinji yakamana mafuku akuditookesha kwesekeja nanshimbi kulonda kapristu yayilambwili nyilambu yawu hamuntu-hamuntu.
27 Mafuku 7 chiyadiña kwakwihi nakumana, aYudeya akuAsiya chamumweniwu mutembeli, asañumwini izaza dawantu dejima nawa amukwatili 28 nakubidika nawu: “Enu antu amuIsarela, tukwashenu! Iwu iyala diyi wunakutañisha antu ejima kwejima yuma yakusawula antu jetu niNshimbi jetu nidinu iluña. Sweje-e dinu, waleta niaGiriki mutembeli nawa natamishi dinu iluña dajila.” 29 Muloña hakusambila amweni Tirofwimusa wakuEfwesesa wudi hamu nindi mumusumba nawa atoñojokeli nawu Pawulu diyi wunamuleti mutembeli. 30 Dichi, mumusumba mwejima mwadiña ipumba nawa antu enjili hamu lufuchi, amukwatili Pawulu nakumukokañeshela hanji yatembeli, nawa hohenohu yenzelu ayenzeli. 31 Chakeñeleñawu nawu amujahi, mazu ashikili kudi mukulumpi wezanvu damashidika nawu muYerusalema mwejima mudi ipumba; 32 hohenohu wasendeli mashidika niakulumpi amashidika nakukunkumukila lufuchi kwadiñawu. Chamweniwu mukulumpi muneni wamashidika nimashidika, alekeli kumweta Pawulu.
33 Kuhiñahu, mukulumpi muneni wamashidika waswinini kwakwihi nawa wamukwatili nakumutwala mukaleya, walejeli antu nindi amukasi mumaleñi ayedi; kuhiñahu wehwili kulonda yamwiluki iwu muntu niyuma yakoñeliyi. 34 Ilaña amu mwizaza atachikili kubidika nakutena chuma chimu, amakwawu nawa ateneneña chuma chacheñi. Dichi, chakañenyiyi kwiluka chuma chacheni chaleñeleli muloña wepumba dawantu, wayilejeli antu nindi amutwali muchilombu chamashidika. 35 Ilaña Pawulu chashikiliyi hakukandamina, amusendeli kudi mashidika muloña wakuzuwa kwezaza dawantu, 36 muloña izaza dawantu datwalekelihu nakulondela iku dinakubidika nawu: “Mujahenu!”
37 Chiyadiñawu kwakwihi nakumutwala Pawulu muchilombu chamashidika, wamwihwili mukulumpi muneni wamashidika nindi: “Wukuñiteja nihoshi neyi mazu amu?” Yena wahosheli nindi: “Komana wahoshaña chiGiriki? 38 Komana hiyeyi kaEjipitu ona wasañumwini antu kumafuku akunyima kulonda adikañi nanfulumendi nikulombola atupondu awamayala 4,000 mwisañaku?” 39 Cheñi nawa, Pawulu wahosheli nindi: “Kafwampi, ami nidi kaYudeya wakuTarusa muSilisiya, mwenimbu wamumusumba walema. Dichi, nakulembeleli nami, ñiteji nihoshi nawantu.” 40 Chamwinkeliyi lusesa, Pawulu wayikobweli antu nachikasa chindi iku nemani hakukandamina. Antu chamweneniwu nzo-o, wahosheli nawu mwidimi dachiHeberu nindi:
22 “Enu akwetu, anakwami niatata jetu, tiyenu chinukudihakwila ami aweni hamesu enu.” 2 Chatiyiliwu nakuhosha nawu mwidimi dachiHeberu, aswejeli nikumwena, nawa wayilejeli nindi: 3 “Ami nidi kaYudeya, wavwalikilili kuTarusa wamuSilisiya, ilaña nadizilili muwowunu musumba kunyendu yaGamaleli, andizishili kwesekeja namwaya Nshimbi jovwahilileñawu ankakulula jetu, nawa nadiña neyena dakumuzatila Nzambi neyi chochenichi chimudi wejima wenu. 4 Nakabishileña antu alondeleleña iyi Njila nikuyihana kulonda ayijahi nawa nakasileña amayala niambanda nakuyisha mutuleya, 5 kapristu muneni niizanvu dawakulumpi dejima anateli kwikala ayinsahu jami kutalisha haniyi nsañu yinnakuhosha. Wena diwu anyinkeli ninyikanda yakuya kudi amanakwetu muDamakasa, nawa nayileña nakusenda antu adiña kwenoku nami niyikasi kulonda niyitwali kuYerusalema akayibabeshi.
6 “Ilaña hampinji yinayileña nakushika kwakwihi naDamakasa, henohu itena hidikushika mwiwulu, hohenohu chejeji chafumini mwiwulu chantoñekeleli kwindo-o, 7 nawa nadimbukili heseki, natiyili izu danlejeli nadu: ‘Sawulu, Sawulu, muloñadi chiwunakunkabishila?’ 8 Dichi, ami nakwili nami: ‘Yeyinyi Mwanta?’ Yena wañakwili nindi: ‘Yami Yesu wakuNazareta, iwunakukabisha.’ 9 Amayala inadiña nawu amweni hohu chejeji, ilaña hiyatiyili izu damuntu wahosheleña nanamiku. 10 Hohenohu nehwili nami: ‘Mwanta, chumanyi chinatela kwila?’ Mwanta wanlejeli nindi: ‘Nyamukaku wuyi muDamakasa nawa mwenomu akukuleja yuma yejima yinakutoñweliwu kwila.’ 11 Ilaña chelili natwesheleña wanyi kumona chuma hela chimu muloña wachejeji chaswejeli kutoñeka, antu inadiña nawu ankwatili kuchikasa nakuntwala muDamakasa.
12 “Kuhiñahu, iyala wejina daAnaniya washakamineña kwenoku, owu wamutiyileña Nzambi woma kwesekeja naNshimbi nawa ateneneñawu chiwahi kudi aYudeya ejima, 13 wenjili kudi ami. Wemeni kwakwihi nanami nawa wanlejeli nindi: ‘Sawulu, manakwami, tachikaku kumona cheñi!’ Dichi hayoyenoyu mpinji natoneni nawa namumweni. 14 Wanlejeli nindi: ‘Nzambi yawankakulula jetu nakutondi kulonda wiluki nkeñelu yindi, wumoni owu windi waloña nikutiya izu damukanwa kindi, 15 muloña wukwikala chinsahu chindi kudi antu ejima hayuma yiwunamoni nikutiya. 16 Hanu dinu, wunakuhembeleladi? Nyamukaku, yaña akakupapatishi nawa Nzambi wukukwanakena nshidi jeyi, muloña wunakutambika hejina daYesu.’
17 “Ilaña chinelili nafunti dehi kuYerusalema nawa hampinji yinalombeleña mutembeli, nelili neyi kwiji inakukeña kuholokela mutulu* 18 nawa namweni Mwanta iku nakuhosha nanami nindi: ‘Nyakalaku, fumaku swayi-swayi muYerusalema muloña hiyakwiteja wunsahu weyi wuwukushimuna hadi amiku.’ 19 Dichi nahosheli nami: ‘Mwanta, awenawu eluka chikupu nawu antu ejima etiyileña mudi eyi, nadiña nakuyisha mukaleya nikuyeta musinagogi nisinagogi; 20 nawa hampinji yapwekesheleñawu mashi achinsahu cheyi Stefwanu, nemeni kwakwihi nawa netejeli nikuhemba yakuvwala yahewulu yanowu antu amujahileña.’ 21 Ilaña, yena wanlejeli nindi: ‘Yaña, muloña inakukutemesha wuyi kunyuza yidi kwakulehi nankashi.’”
22 Dichi owu antu atwalekelihu nakumutiyilila sampu nichamanishiliyi kuhosha awa mazu. Kuhiñahu, avwakukili nakubidika nawu: “Muntu wamuchidiwu mufumishenu hanu hamaseki, muloña hanateleli kwikala nawumiku!” 23 Chelili antu adiña nakubidika, kunatujola yakuvwala yawu yahewulu nikufukula lunkuñu, 24 dichi mukulumpi muneni wamashidika walejeli antu nindi amuleti Pawulu muchilombu chamashidika nawa cheñi nindi amuvupoli yikoti yashimuni kulonda mukulumpi muneni yeluki muloña waweni antu chabidikilileñawu nawu amujahi Pawulu. 25 Chiyelili anatanyiki dehi mujimba windi kulonda amuvupoli yikoti, Pawulu wamwihwili mukulumpi wamashidika wemeni kwenoku nindi: “Komana nshimbi yeteja kweta mukwaRoma* owu anabuli kufwishawu namuloña* tahindi?” 26 Mukulumpi wamashidika chatiyiliyi awa mazu, wayili kudi mukulumpi muneni wamashidika nakushimuna chumichi nindi: “Chumanyi chiwunakukeña kwila? Muloña iwu muntu himukwaRoma.” 27 Dichi mukulumpi muneni wamashidika wenjili kudi Pawulu nakumwihula nindi: “Nleji, komana eyi wudi mukwaRoma tahindi?” Yena waakwili nindi: “Eña.” 28 Mukulumpi muneni wamashidika wahosheli nindi: “Ilu lusesa lwakwikala mukwaRoma, ami nalulandili namali amavulu.” Pawulu wahosheli nindi: “Ilaña ami lwakuvwalika nalu.”
29 Hohenohu, owu amayala akeñeleña nawu amubabeshi kulonda yashimuni, amushiyili; nawa mukulumpi muneni wamashidika watiyili woma chelukiliyi nindi wadiña mukwaRoma nihamuloña wakumukasa mumaleñi.*
30 Dichi hefuku dalondelelihu, chelili wakeñeleña kwiluka chikupu chuma chaleñeleli aYudeya amwinki muloña, wamuumbiliku nawa walejeli akulumpi jawatupristu niakwaSanihedirini* ejima kupompa hamu. Kuhiñahu, wamusulwishili Pawulu mwishina nakumwimika mukachi kawu.
23 Pawulu chayishinshikiliyi chikupu akwaSanihedirini,* wahosheli nindi: “Enu amayala, anakwami, ami nikweti chinleji chamuchima chitooka kumesu aNzambi kushika nikwifuku dalelu.” 2 Kapristu muneni Ananiya chatiyiliyi awa mazu, walejeli antu emeni kwakwihi nayena nindi amweti hakanwa. 3 Kuhiñahu, Pawulu wamulejeli nindi: “Eyi nfwikiji,* Nzambi wukukweta. Komana eyi wunashakami nakunsompesha kwesekeja naNshimbi nawa hampinji yoyimu nikufumpa Nshimbi kuhitila mukuleja antu neyi añeti tahindi?” 4 Antu emeni kwakwihi nayena, amwihwili nawu: “Eyi, muloñadi chiwunakumutukila kapristu muneni waNzambi?” 5 Dichi Pawulu wahosheli nindi: “Enu anakwami, hineluka nami hikapristu muneniku. Muloña chasonekewa nawu, ‘Bayi wumuhosha kasawuntu nyuuli wawantu jeyiku.’”
6 Pawulu chelukiliyi nindi chibalu chimu chawantu chadiña chawaSadusi nawa chikwawu chadiña chawaFwarisi, wabidikili muSanihedirini nindi: “Enu amayala, anakwami, ami nidi kaFwarisi, mwana kawaFwarisi. Anakunsompesha hamuloña wakwila nikweti kuchiñeja nami afu amba kasañuka.” 7 Dichi chahosheliyi awa mazu, kwavwakukili ntaadi hakachi kawaFwarisi nawaSadusi nawa izanvu dawantu dadaambwili hakachi. 8 Muloña aSadusi ahoshaña nawu hikwekala kusañuka hela kañelu hela spirituku, ilaña aFwarisi etejaña* nawu jejima jekala kwoku. 9 Hohenohu, kwavwakukili ipumba deneni, nawa ansoneki amu awaFwarisi emeni nakutachika kutaadika chikupu nawu: “Hitunamonimu katama mudi iwu muntuku, ilaña neyi spiritu hela kañelu diyi wahosha nindi, dikwila nawu—.” 10 Dichi ipumba chidaswejeli nankashi, mukulumpi muneni wamashidika watiyili woma nindi Pawulu akumutabola kudi owu antu, dichi walejeli mashidika nindi akunkumukiliku kulonda amuhukuli mukachi kanowu antu nakumutwala muchilombu chamashidika.
11 Ilaña hawufuku walondelelihu, Mwanta wemeni kwakwihi naPawulu nakumuleja nindi: “Bayi wutiya womaku! Watela kushimuna wunsahu nimuRoma neyi chochiwunashimuni chikupu wunsahu hadi ami muYerusalema.”
12 Chikwachili, aYudeya akasili kafuta nakudishiña nawu hiyakuda hela kunwaku, sampu anamujahi dehi Pawulu. 13 Amayala akasili aka kafuta nakudishiña abadikili ha 40. 14 Awa amayala ayili kudi akulumpi jawatupristu niakulumpi nakuyileja nawu: “Tunadikasi nakudishiña* netu hitukuda chuma hela chimuku, sampu tunamujahi dehi Pawulu. 15 Dichi enu hamu nawakwaSanihedirini,* mwatela kuleja mukulumpi muneni wamashidika nenu yamusulwishi nakumuleta kudi enu neyi kwiji munakukeña kushinshika chikupu hamuloña windi. Ilaña henohu kanda yaswini kwakwihi nanenu, etu tukumujaha.”
16 Hela chochu, mwihwa kaPawulu weyala watiyili kafuta kakasileñawu nawu amubelamini, dichi weñilili muchilombu chamashidika nakumulejamu Pawulu. 17 Kuhiñahu, Pawulu watambikili mukulumpi wamashidika wumu nakumuleja nindi: “Mutwali iwu mukwenzi kudi mukulumpi muneni wamashidika, muloña wukweti nsañu yinakukeña kumulejayi.” 18 Dichi, wamutwalili owu mukwenzi nakumushikija kudi mukulumpi muneni wamashidika nakuhosha nindi: “Pawulu anakasiwu mukaleya,* wantambika nakunleja nindi nimuleti iwu mukwenzi kudi eyi muloña wukweti nsañu yinakukeña kukulejayi.” 19 Mukulumpi muneni wamashidika wamukwatili kuchikasa nakumutwala kumbadi nawa wamwihwili nindi: “Nsañwinyi yiwunakukeña kunleja?” 20 Yena wamulejeli nindi: “AYudeya anatiyañani nawu alombi kudi eyi kulonda kumadiki wakamusulwishi Pawulu nakumutwala kuSanihedirini* neyi kwiji anakukeña kwilukilahu nsañu yikwawu kutalisha hamuloña windi. 21 Ilaña eyi, bayi wuyitejaku, muloña amayala akubadika ha 40 akamubelamini Pawulu, nawa anadikasi nakudishiña* nawu hiyakuda hela kunwaku, sampu anamujahi dehi; nawa anadimanyeki chikupu, anakuhembelela hohu nawu eyi wuyiteji.” 22 Hohenohu, chelili namuleji dehi nindi yayi, mukulumpi muneni wamashidika wamulejeli owu mukwenzi nindi: “Bayi wuleja muntu hela wumu neyi wunanleji iyi nsañuku.”
23 Dichi watambikili akulumpi amashidika ayedi nakuyileja nindi: “Loñeshenu mashidika 200, niakwakwendela hatuwalu 70 niakwamayoña 200 kulonda muyi kuKesareya haora yamuchisatu yawafuku.* 24 Cheñi, loñeshenu nituwalu hakwendela Pawulu kulonda mwakamushikiji wamumi kudi nguvulu Felikisi.” 25 Wasonekeli nimukanda nindi:
26 “Ami Kaludusa Lisiya, nakusonekeli iwu mukanda eyi Nguvulu Felikisi Walema Nankashi: Nakwimushi. 27 Owu iyala amukwata kudi aYudeya nawa akeñaña kumujaha, ilaña ami nayaku swayi-swayi namashidika ami nakumupulwisha, muloña natiya nawu himukwaRoma. 28 Nawa chinakeñaña kwiluka chuma chaleñela amwinki muloña, namusulwisha nakumutwala muSanihedirini yawu.* 29 Nawana nawu anakumwinka muloña wayuma yinakundami kuNshimbi jawu, ilaña hiyamuwanahu namuloña wudi wejima watela kumujahilahu hela kumukasilahuku. 30 Chanlejawu kafuta kamukasilawu owu iyala, dihanafumi nimutemeshi kudi eyi swayi-swayi nawa naleji antu anamwinki muloña nami amwinkeli muloña kumesu eyi.”
31 Dichi awa mashidika amusendeli Pawulu kwesekeja nanochu chayilejeliwu nakumutwala nawufuku kuAntipatira. 32 Ifuku dalondelelihu, alejeli akwakwendela hatuwalu nawu ayi nindi, ilaña wena afuntili kuchilombu chamashidika. 33 Akwakwendela hatuwalu ashikili muKesareya, ahanini mukanda kudi nguvulu nawa amushikijili Pawulu kudi yena. 34 Dichi, nguvulu watañili owu mukanda nakumwihula kukabeta kwafuminiyi, nawa welukili nindi wafumini kuSilisiya. 35 Nguvulu wamulejeli nindi: “Nakatiyilila nakanañachima kumuloña weyi neyi antu anakwinki muloña anashiki dehi.” Kuhiñahu, walejeli mashidika nindi amuhembeli muchipañu chaHerodi.
24 Chimwahitili mafuku atanu, kapristu muneni Ananiya wakunkumukilili kuKesareya hamu nawakulumpi amu niihaku wejina daTeritulu, nawa amulejelimu nguvulu muloña waPawulu. 2 Chamulejeliwu Teritulu nawu yahoshihu, watachikili kumufwisha Pawulu namuloña nindi:
“Etu tunakushakama mukuwunda muloña waneyi, nawa yuma yinakwenda chiwahi mudinu ituña muloña wamaana eyi akutoñojokela chadimu yuma yakumbidi, 3 mpinji yejima nimumaluña ejima, tuneluki chumichi nawa tunakukusakilila chikupu, eyi Felikisi Wasweja Kulema Nankashi. 4 Ilaña chakadi kukumanishila mpinji, inakukulembelela nami wuwundishi muchima weyi kulonda wututiyilili chantesha. 5 Muloña iwu muntu etu tunamuwani netu himukwakuluwañesha,* nakusañumuna aYudeya mwahita iseki dejima kulonda adikañeña nanfulumendi, nawa diyi walombolaña izanvu dawantu alondelaña ntañishilu yawaNazareta. 6 Cheñi nawa, wakeñeleña nikujilola tembeli, dichi twamukwatili. 7 —— 8 Hampinji yiwukumwihujolaña eyi aweni, wukuditiyila yuma yejimiyi yitunakumwinkelahu muloña.”
9 Hohenohu, aYudeya niwena atachikili kwiteja nawu yumiyi yalala. 10 Nguvulu chamulejeliyi Pawulu namutu nindi yahoshi, yena waakwili nindi:
“Chinneluki chikupu nami eyi wunayuuli wunu muza hadi yaaka yayivulu, dichi nazañalali hakudihakwila ami aweni. 11 Neyi chiwuneluki eyi aweni, kanda hahiti mafuku akubadika ha 12 kufuma hampinji yinayili nakudifukula muYerusalema; 12 nawa hiyanwanini inakutaadika namuntu wudi wejima mutembeli hela kusañumuna izanvu dawantu kulonda dileti ndombu musinagogi hela mumusumba wejimaku. 13 Nawa hiyakutwesha kukuleja wunsahu wayuma yiyanakunyinkelahu muloña katatakaku. 14 Ilaña ami neteji hamesu eyi nami, muyoyeniyi ntañishilu dimu munamuzatilaña Nzambi yawankakulula jami mudimu wajila, muloña nakuhwelela yuma yejima yashimunawu muNshimbi niyasonekawu mumazu awaTuprofwetu. 15 Nawa nachiñejaña mudi Nzambi neyi chochachiñejañawu awa antu, nami kwamba kekala kusañuka kwawantu aloña niabula kuloña. 16 Hamuloña wachumichi, mpinji yejima nafwilaña kwikala nachinleji chamuchima chitooka* kumesu aNzambi nikumesu awantu. 17 Dichi, chimwahitili yaaka yayivulu, nenjili kudi akwamuza wami nakuhana yawaana yaluwi nikulambula nyilambu. 18 Chinelileña yumiyi, anwanini mutembeli iku nidi wutooka kwesekeja nanshimbi, ilaña hikwadiña izaza dawantu hela ipumbaku. Kwadiña hohu aYudeya amu afumini kukabeta kaAsiya 19 owu anateli kwinza kudi eyi kulonda anyinki muloña neyi kudi chuma chejima chatama chamweniwu mudi ami. 20 Hela, lejaku awa antu adi hanu adihosheli awenawu neyi kudihu chuma chatama chanwaniniwu nachu hampinji yansompesheleñawu kudi akwaSanihedirini,* 21 indi kwiji hamuloña wamazu inabidikili hampinji yinemeni mukachi kawu nami: ‘Munakunsompesha dalelu hamuloña wakwila nakuhwelela nami afu amba kasañuka!’”
22 Ilaña, chelili Felikisi welukili chikupu yikuma yakundama kuniyi Njila, watachikili kuyimwenesha nakuhosha nindi: “Nakasompa iyi nsañu yenu neyi Lisiya mukulumpi muneni wamashidika nakunkumuki dehi nakwinza kunu.” 23 Nawa walejeli mukulumpi wamashidika nindi amuhembeña Pawulu mukaleya ilaña watela kwikala wakasunuka nawa nindi bayi akaanishaña amabwambu jindi kwinza nakumukwasha muyuma yinakaankiliyiku.
24 Chimwahitili mafuku amu, Felikisi wenjili nañodindi Durisila wadiña wakuYudeya, dichi watemesheli antu nindi amutambiki Pawulu kulonda yatiyi chikushimunayi yuma yakuhwelelayi mudi Kristu Yesu. 25 Ilaña Pawulu chahosheliyi hansañu yakuloña nihansañu yakudihemba nihawunsompeshi wakenza, Felikisi watiyili woma nakuhosha nindi: “Chayinu mpinji yaña, nakakutambika cheñi neyi nakekali nampinji.” 26 Hampinji yoyimu watoñojokeleña nindi Pawulu wukumwinka mali. Hamuloña wachumichi, wadiña nakumutambika kakavulu nakuhanjeka nindi. 27 Ilaña chimwahitili yaaka yiyedi, Felikisi amuswanini kudi Porokiwu Fesitusi; nawa hamuloña wakwila Felikisi wakeñeleña kutiyisha aYudeya kuwaha, wamulekeleli Pawulu mukaleya.
25 Chelili Fesitusi nashiki dehi mukabeta nakutachika kuyuula, mwahitili mafuku asatu, wafumini kuKesareya nakuya kuYerusalema. 2 Akulumpi jawatupristu niamayala awaYudeya adiña alema amulejelimu muloña waPawulu. Dichi atachikili kumulembelela Fesitusi nawu 3 yayikwashi, yatemeshi mazu kulonda amuleti Pawulu kuYerusalema. Ilaña wena akeñeleña kumubelamina Pawulu kulonda amujahili hanjila. 4 Hela chochu, Fesitusi wayilejeli nindi Pawulu atela kumuhembela muKesareya nawa nindi ami aweni inakufunta kwenoku katataka. 5 Dichi wahosheli nindi: “Ejima anakulombola hakachi kenu akunkumuki hamu nanami kulonda akamwinki Pawulu muloña neyi chalala iwu iyala nakoñi chuma chatama.”
6 Chelili nashakami dehi hamu nawu hakachi kamafuku 8 hela 10, wayili kuKesareya, hefuku dalondelelihu washakamini hachitwamu chakusompela nawa walejeli antu nindi amuleti Pawulu mukachi. 7 Cheñililiyi, aYudeya afumini kuYerusalema amunyeñumukili nawa atachikili kumwinka nyiloña yayivulu yamaneni oyu yabuliliwu kwikala nawunsahu walala.
8 Ilaña Pawulu wadihakwilili nindi: “Ami kwami hinnakoñihu muloña kutalisha kuNshimbi jawaYudeya hela kutembeli hela kudikaña naKesariku.” 9 Dichi Fesitusi hakufwila nindi aYudeya amutiyi kuwaha, wamwihwili Pawulu nindi: “Wunakukeña wukanduki nakuya kuYerusalema kulonda akakusompesheliku hamesu ami kutalisha hayumiyi tahindi?” 10 Ilaña Pawulu wamwakwili nindi: “Nemani kuchitwamu chakusompela chaKesari, kuyatela kunsompeshelawu. Ami nayikoñihu aYudeya chuma chatama wanyi, neyi chiwuneluki nineyi nawa. 11 Dichi neyi chalala ami nidi mukwakukoña chatama nawa nakoñi chuma chatelela kufwilahu, nakaani kufwa wanyi; ilaña neyi awa antu hiyakweti wunsahu walala wuyanakunyinkelahu muloñaku, kwosi muntu wudi nawuswa wakunhana kudi wena kulonda yayitiyishi kuwahaku. Nalombi muloña wami awutwali kudi Kesari!” 12 Fesitusi chamanishiliyi kuhosha nachota chawakwakushakama hampuña, waakwili nindi: “Chineli wunalombi neyi iwu muloña weyi akawusompi kudi Kesari, dichi wunakuya kudi Kesari.”
13 Chimwahitili mafuku, mwanta Agiripa naBerenisi enjili muKesareya nakumwimusha Fesitusi. 14 Chelili ashakaminiku mafuku amavulu kweniku, Fesitusi wamulejelimu mwanta muloña waPawulu nindi:
“Kudi iyala* wumu alekeleliwu mukaleya kudi Felikisi, 15 nawa hampinji yinadiña muYerusalema, akulumpi jawatupristu niakulumpi jawaYudeya anlejeli muloña windi, nakunlomba nawu nimusompeshi nakumufwisha namuloña. 16 Ilaña ami nayakwili nami, nshimbi jawaRoma hijeteja kuhana muntu wudi wejima mumakasa awantu anakumwinka muloña kulonda yayitiyishi kuwaha henohu kanda yadimoni nanowu antu anakumwinka muloña kulonda yadihakwili kutalisha hamuloña wunakumwinkawuku. 17 Dichi, chashikiliwu kunu, hinashintajaliliku, hefuku dalondelelihu, nashakamini hachitwamu chakusompela nawa nalejeli antu nami amuleti iwu iyala mukachi. 18 Antu amwinkeleña muloña chemeniwu, akañenyi kushimuna yuma yatama yinatoñojokeleña nami diyi yinakoñiyi. 19 Adiña hohu nakuditaadikisha nindi kutalisha hakudifukula kudi nzambi yawu* nihamuloña wamuntu wumu wafwili wejina daYesu, owu wateneneñayi Pawulu nindi wamumi. 20 Chinakañenyi kuwana njila mwakumanishila iyi ntaadi, namwihwili Pawulu neyi chakwila wukukeña kuya kuYerusalema kulonda akamusompesheliku kutalisha haniyi nsañu. 21 Ilaña Pawulu chalombeliyi nindi amuhembi mukaleya kulonda muloña windi akawusompi kudi Agusitusi Walemeshewa,* nalejeli antu nami amuhembi kushika nimpinji yinakamutemesha kudi Kesari.”
22 Kuhiñahu, Agiripa wamulejeli Fesitusi nindi: “Inakukeña nitiyi ami aweni kudi iwu iyala.” Fesitusi wahosheli nindi: “Wakamutiya kumadiki.” 23 Dichi hefuku dalondelelihu, Agiripa naBerenisi eñilili mwitala dakusompela iku anakudivwimba* nawa adiña hamu nawakulumpi jamashidika* kubombelahu niamayala amumusumba alema; kuhiñahu Fesitusi walejeli antu nindi amuleti Pawulu, dichi amuleteli mukachi. 24 Nawa Fesitusi wahosheli nindi: “Mwanta Agiripa ninenu ejima munapompi hamu nanetu, iwu iyala imunakumona diyi owu anlombeliwu kudi aYudeya ejima amuYerusalema niakunu nakubidika nawu watela kufwa. 25 Ilaña ami namweni nami kwosi chuma chakoñeliyi chatela kumujahilahuku. Dichi iwu iyala chalombeliyi nindi muloña windi awutwali kudi Agusitusi Walemeshewa, nafuukwilihu kumutemesha. 26 Ilaña hinikwetihu nsañu yinatela kusoneka hadi iwu muntu kudi Mwanta wamiku. Dihanafumi nimuleti kumesu enu wejima wenu, sweje-e kumesu aneyi Mwanta Agiripa, kulonda hanyima yakutiyilila kumuloña windi, hadaha nukwikalahu nansañu yinatela kusoneka. 27 Muloña ami namoni nami hichikweti maana kutemesha muntu anakasiwu mukaleya* chakadi kushimuna nyiloña yinakumwinkawuku.”
26 Agiripa wamulejeli Pawulu nindi: “Nakwiteji wudihakwili eyi aweni.” Dichi Pawulu wolweli chikasa chindi nakutachika kudihakwila yomweni nindi:
2 “Mwanta Agiripa, natiyi kuwaha nankashi hakuñiteja hefuku dalelu kudihakwila ami aweni kumesu eyi hayuma yejima yiyanakunyinkelahu muloña kudi aYudeya, 3 sweje-e chineli weluka chikupu yaaku niyuma yaditaadikishañawu aYudeya. Dichi, inakukulembelela nami wuntiyilili nakanañachima.
4 “Kuhosha hohu chalala, chihandilu chami chinahandileña kufuma kuwansi mudi akwamuza wami nimuYerusalema, achiluka chikupu kudi aYudeya ejima 5 owu añilukili kunyima, neyi anakukeña, anateli kunhakwilaku nawu nadiña kaFwarisi kwesekeja nantañishilu yakudifukula kwetu. 6 Ilaña hayinu mpinji nemani hanu nakunsompesha hamuloña wakuchiñeja yuma yakaniniyi Nzambi ankakulula jetu; 7 ichi dichikaninu chochimu chinakuchiñeja nyichidi yetu 12 kushikijewa kuhitila mukuzata chikupu mudimu wajila mwaana niwufuku. Mwanta, iku kuchiñeja dikuyanakunyinkelahu muloña kudi aYudeya.
8 “Muloñadi enu chimwabulilaña kukuhwelela* nenu Nzambi wasañulaña afu? 9 Ninami natoñojokeleña nami natela kukoña yuma yayivulu yakudikaña nejina daYesu wakuNazareta. 10 Kafwampi, ichi dichinelileña muYerusalema, nashileña antu amavulu ajila mutuleya, muloña natambwili lusesa kudi akulumpi jawatupristu; nawa chayijahileñawu, ami netejeleña. 11 Nayikanjikijileña nami ashiyi chikuhwelelu chawu kuhitila mukuyibabesha kakavulu mumasinagogi ejima, nawa muloña wakwila naswejeli kuyihela, nayili nakuyikabisha nimunyisumba yikwawu nawa.
12 “Hampinji yimu chinayileña kuDamakasa nakuyikabisha nalusesa lwanyinkeliwu kudi akulumpi jawatupristu, 13 Eyi Mwanta, chinayileña munjila, chelili itena* dinashiki dehi mwiwulu, namweni chejeji chafumini mwiwulu chatoñekeli kubadika itena, chejeji chenichi chantoñekeleli kwindo-o hamu ninowu inayileña nawu. 14 Dichi wejima wetu chitwadimbukili heseki, natiyili izu danlejeleña muchiHeberu nadu: ‘Sawulu, Sawulu, muloñadi chiwunakunkabishila? Kusobwela nyendu yeyi kunyumba* wukudilemeka.’ 15 Ilaña ami namwihwili nami: ‘Yeyinyi Mwanta?’ Mwanta waakwili nindi: ‘Yami Yesu iwunakukabisha. 16 Hela chochu, imanaku. Ichi dichuma chinaleteshi nimwekani kudi eyi kulonda nikutondi wiikali mukwakushimwina* nawa chinsahu chayuma yiwunamoni niyuma yinakakuleñela wakamoni hadi ami. 17 Nakakupulwisha kudi awa antu nikudi akwanyuza, oku kwinnakukutemesha 18 kulonda wakatoneshi mesu awu, wakayibalumuni kufuma kumwidima nakwinza kuchejeji nikufuma kuwuswa waSatana nakwinza kudi Nzambi, kulonda akayanakeni nshidi jawu nawa akaswani wuswana wakaswana owu ajilikawu muloña wachikuhwelelu chawu mudi ami.’
19 “Dichi Mwanta Agiripa, ami kwami hinadiwili chimwenu chammwekesheleliwu mwiwuluku, 20 ilaña nayili muDamakasa nimuYerusalema nikumaluña ejima amuYudeya nikudi akwanyuza, nakuyileja nami atela kubalumuka munyichima nakubalumukila kudi Nzambi kuhitila mukuzata nyidimu yamwekeshaña kubalumuka mumuchima. 21 Iwu diwu muloña waweni wankwatililiwu aYudeya mutembeli nakukeña nawu anjahi. 22 Hela chochu, chineli namoni Nzambi chinankwashiyi, natwalekihu kushika nikwifuku dalelu nakushimuna wunsahu kudi antu alema niabula kulema, hinayilejaña nsañu yacheñiku chiña hohu nsañu yamumazu awaTuprofwetu nimumazu aMosi nawu yakamwekana, 23 yakwila nawu Kristu wakakabakana nawa muloña wakwila diyi akasambila kusañulawu, wakashimuna nsañu yachejeji kudi awa antu nikudi akwanyuza.”
24 Dichi, hampinji yahosheleñayi Pawulu yumiyi kulonda yadihakwili yomweni, Fesitusi wahosheli nezu datiyakana nindi: “Pawulu wunazaluki! Kudiza chikupu dikunakuzalwisha!” 25 Ilaña Pawulu wahosheli nindi: “Fesitusi Walema, ami hinazalukaku, ilaña inakuhosha mazu achalala nawa amaana. 26 Kuhosha hohu chalala, iwu mwanta innakuhosha nindi mukukasunuka wayiluka chiwahi iyi nsañu; neluki chikupu nami kwosi chuma hela chimu haniyi yuma chabula kwilukayiku, muloña hikudi chuma hela chimu chakoñeleliwu kumbadiku. 27 Mwanta Agiripa, komana wakuhwelela mazu awaTuprofwetu? Neluki nami wakuhwelela.” 28 Ilaña Agiripa wamulejeli Pawulu nindi: “Mukapinji kantesha wunakunshinjila kulonda niikali mukwaKristu.” 29 Pawulu chatiyiliyi awa mazu, wahosheli nindi: “Inakulomba kudi Nzambi nami hela tuhu mukapinji kantesha hela hampinji yayilehi, bayi neyi eyi hohuku ilaña niantu ejima anakuntiya mwifuku dalelu ekali neyi chinidi ami, ilaña chakadi kwikala nanawa maleñi.”*
30 Kuhiñahu, mwanta, ninguvulu, niBerenisi, niamayala ashakaminiwu nawu hamu emeni. 31 Ilaña chapalañeneñawu, atachikili kuhanjeka mulwawu nawu: “Iwu iyala hanakukoñahu chuma chatela kufwilahu hela kumukasilahuku.” 32 Dichi, Agiripa walejeli Fesitusi nindi: “Iwu iyala neyi chakwila halombeli nindi muloña windi awutwali kudi Kesariku, mutenowu adi kumuumbaku.”
27 Chamulejeliwu nawu tuyi kuItaliya nambopolu, Pawulu niantu amakwawu mwayikasililiwu mukaleya, ayihanini kudi mukulumpi wamashidika wejina daYuliyusi, wamwizanvu daAgusitusi. 2 Chitwayili mumbopolu yafumineña kuAdamitumi oyu yakeñeleña kuya kuyaawu yadiña kumukulishu wakabeta kaAsiya, twayili nambopolu; twadiña hamu naArisitaka kaMasidoniya wakuTesalonika. 3 Hefuku dalondelelihu, twashikili muSidoni nawa Yuliyusi wamutiyilili Pawulu wushona chakwila wamwitejeli kuya kudi amabwambu jindi kulonda amwakameni.
4 Chitwafumini kweniku nambopolu, twahitili kwakwihi nachituutu chaKipirosi kutweyamini hamuloña wampepela yafumineña kutwayileña. 5 Kuhiñahu, twaketwishili hakaluñalwiji kwakwihi naSilisiya niPamfwiliya nawa twashikili hachaawu chaMira muLikiya. 6 Kwenoku mukulumpi wamashidika wawanini mbopolu yafumini kuAlesanderiya yayileña kuItaliya, nawa watukandamishilimu. 7 Chitwendeli nambopulu chovu-chovu hamafuku amavulu nakukabakana chikupu, twashikili kuKinidusi. Muloña wampepela yatukañesheleña kutwalekahu nalwendu lwetu, tweyamini hachituutu chaKereta chatalañana naSalimoni. 8 Nawa chitwahitili kumukulishu nambopolu nakukabakana chikupu, twashikili heluña hateneneñawu nawu Menji Awunda,* dadiña kwakwihi namusumba waLaseya.
9 Chihahitili mpinji yayilehi nawa haniyi mpinji hakaluñalwiji hatamini nankashi kwendahu nambopolu nawa chidika chakushakama chakadi kuda Chefuku daKubuta haNshidi chadiña chahita dehi, dichi Pawulu wayilejeli 10 nindi: “Enu amayala, ami namoni nami munilu lwendu mukufuma yuma yatama nawa tukukisañana yuma yayivulu, bayi neyi yiteli nimbopolu hohuku, ilaña nimawumi etu nawa.” 11 Hela chochu, mukulumpi wamashidika watiyilili mazu ahosheli mukwakwendesha mbopolu nimwini mbopolu, ilaña wakaanini kutiya mwahosheliyi Pawulu. 12 Chelukiliwu nawu heluña hashikenaña jimbopolu hadiña hatama kushakamahu mutukweji twamashika, amavulu akeñeleña nawu afumiku nawa nawu eseki neyi chakwila akutwesha kushika kuFwenisi, heluña daKereta hashikenaña jimbopolu hatalañana nakabeta kakuchimunswa namusela nikabeta kakuchidiilu namusela kulonda ashakamiku mutukweji twamashika.
13 Mpepela yakukabeta kakuchidiilu chiyatachikili kukunka chovu-chovu, atoñojokeli nawu akushika kwayileñawu. Hohenohu, afumishili chikuñu chakwimika nachu mbopolu mumenji nakutachika kukulisha chituutu chaKereta kwakwihi nachikumu. 14 Hela chochu, chihahitili kapinji kantesha, kwenjili mpepela yasweja yateneneñawu nawu Yurakwilo.* 15 Mbopolu chayikwatiliwu kudi mpepela yasweja, hiyatwesheli kutalisha kwafumineña mpepelaku, twakuminini dakuyileka nawa mpepela yatulelwili. 16 Dichi twayili lufuchi hachituutu chanyanya* chateneneñawu nawu Kawuda nakwiyama mpepela yasweja, hela chochu, chatukalilili chikupu hakwila tunoni watu wanyanya wadiña mumenji kuntoñi yambopolu. 17 Chelili owu watu anawukandamishi dehi, azatishili nyonji kulonda akasi nakukolesha mbopolu muloña achinini nawu mbopolu yakenda keñila muwusekulula wahaSiritisi,* dichi azenzumwini mwonji nawa atulelwili kudi mpepela. 18 Chineli mbopolu ayilelwileña kudi mpepela yasweja, hefuku dalondelelihu, atachikili kunata yuma yadiña mumbopolu kulonda yipeli. 19 Hefuku damuchisatu, anatili yuma yakwendesha nachu mbopolu namakasa awu.
20 Chelili itena* nitutumbwa hijamwekeni hadi mafuku amavuluku, nawa mpepela yasweja yamankanda chiyakunkileña nankashi, chikuhwelelu chetu chakwila netu akutwamwina chatachikili kukeha. 21 Chashakaminiwu chakadi kuda hadi mpinji yayilehi, Pawulu wemeni mukachi kawu nakuhosha nindi: “Enu amayala, neyi mwatiyilili munahosheli nawa cheñi neyi mwabulili kufumaku kuKereta nambopolu, mutenowu hitwadi kumona iyi yuma yatamaku. 22 Hela chochu, inakuyikonkomwena nami kolenu, muloña hakachi kenu hosi muntu hela wumu wukukisikaku,* chiña mbopolu hohu. 23 Wufuku walelu, kañelu kaNzambi inadifukulañaku nawa inazatilaña mudimu wajila wemana kwakwihi nanami 24 nawa wanleja nindi: ‘Pawulu, bayi wutiya womaku. Watela kwimana kumesu aKesari, nawa tiyaña, Nzambi nakwinki antu ejima mumakasa eyi iwudi nawu mumbopolu.’ 25 Dichi enu amayala, bayi mutiya womaku, muloña namukuhweleli Nzambi nami, chumichi chikumwekana kwesekeja nanochu chanlejayi kañelu. 26 Hela chochu, twatela kujiyila hachituutu chimu.”
27 Chiwashikili wufuku waha 14, nawa chatulelwileñawu kudi mpepela yasweja haKaluñalwiji kaAdiriya, hakachi kawufuku akwakwendesha mbopolu atachikili kutoñojoka nawu adiña kwakwihi nakushika kumpata. 28 Chesekeliwu kukunama kwamenji, awanini nawu hakunamini mafatomu 20,* dichi endeliku chintampu chantesha, esekeli cheñi kukunama kwamenji nawa awanini kwila nawu hakunamini mafatomu 15.* 29 Nawa chelili twatiyili woma netu mbopolu yetu keña yitunati kumalola, azenzumwinini mumenji yikuñu yakwimika nachu mbopolu yiwana yakuntoñi yakunyima nawa atachikili kulomba nawu kuchi swayi. 30 Ilaña akwakwendesha mbopolu akeñeleña nawu afumi mumbopolu, dichi azenzumwinineña watu wanyanya hakaluñalwiji nakumwekesha neyi kwiji anakukeña kuzenzumuna yikuñu yakwimika nachu mbopolu yakuntoñi yakumbidi, 31 Pawulu walejeli mukulumpi wamashidika nimashidika nindi: “Neyi awa amayala akubula kushala mumbopolu, mukuhanda wanyi.” 32 Kuhiñahu, mashidika aketwili nyonji yakasiliwu nachu watu wanyanya nawa waholokeli.
33 Chikwayileña nakucha, Pawulu wayikonkomweneni ejima kuda yakuda nindi: “Dalelu hiifuku damu 14 dimunashakami nakuhembelela chikupu chakadi kudahu yakuda. 34 Dihanafumi niyikonkomweni nami denuhu yakuda; kulonda muhandi, muloña kwosi lusuki hela lumu lwakunyitu yenu lukukisikaku.” 35 Hanyima yakuhosha awa mazu, wanoneli dinkendi, wamusakilili Nzambi hamesu awantu ejima, wadihumwini nawa watachikili kuda. 36 Dichi wejima wawu akoleli nawa atachikili kuda yakuda. 37 Wejima wetu twadiña mumbopolu, twadiña antu* 276. 38 Chekutiliwu, anoneli tidiku yadiña mumbopolu nakuyinatila mukaluñalwiji kulonda mbopolu yipeli.
39 Chikwachili, hiyelukili iluña kuyadiñawuku, ilaña amweni hamwaaba hadiña wusekulula, nawa esekeli nañovu kulonda emikilihu mbopolu neyi akutwesha. 40 Dichi aketwili nyonji yakasiliwu nachu yikuñu yakwimika nachu mbopolu nakunatila oyu yikuñu mukaluñalwiji, hampinji yoyimu akasunwini ninyonji yakuyilapu yakuteñulula nachu mbopolu, alemeni ihina dakumbidi nakuditalisha kwafuminineña mpepela, nawa ayili kuchikumu. 41 Ilaña chashikiliwu hamwaaba, mbopolu yakakeleleli muwusekulula nawa ntoñi yakumbidi yakakelelelimu mbe-e, hakwila ntoñi yakunyima yatachikili kubaluka muyibalu muloña wamankanda aswejeli. 42 Muloña wachumichi, mashidika afuukwilihu kujaha antu akasiliwu mukaleya kulonda habuli kwikala muntu niwumu wukusala nakutemukaku. 43 Ilaña mukulumpi muneni wamashidika hakufwila kumupulwisha Pawulu, wayikaanishili kwila mwafuukwiliwu. Walejeli antu akutwesha kusala nindi aduumbili hakaluñalwiji kulonda ashikeñahu dehi kumpata 44 nawa antu ashalilihu niwena alondeleli, amu hamapulanga, amakwawu niwena hayibalu yabalukileña kumbopolu. Dichi wejima wawu ashikili chiwahi kumpata.
28 Chitwashikili chiwahi kumpata, dihafumini dinu twiluki netu china chituutu achitenaña nawu Melita. 2 Nawa antu* ahosheleña madimi acheñi atutiyilili luwi* chikupu. Abutwili kesi nawa atutambwilili wejima wetu muloña wanvula yanokeleña nimashika. 3 Ilaña Pawulu chakuñujoleliyi nsonsu hamu nakuyisha hakesi, hohenohu, munoyu nsonsu mwafumini kabandayula muloña weyena nawa kamulamatili hachikasa chindi. 4 Antu ahosheleña idimi dacheñi chamweniwu kapela wawulembi saña alamatilayi hachikasa chindi, atachikili kudileja mulwawu nawu: “Mwamweni iwu iyala himukwakujaha antu, hela chakwila napuluki hakaluñalwiji, Wuñanji* hiwamwiteja kutwalekahu kwikala nawumiku.” 5 Dichi Pawulu wamudikumwinini owu kapela mukesi nawa kwosi chuma chatama chamumwekeneni. 6 Ilaña antu atoñojokeleña nawu wukunana hela wukushikena dakufwa. Chahembeleliwu hadi mpinji yayilehi chakadi kumonahu chuma chatama chinamumwekeni, ahimpili yitoñojoka yawu nawa atachikili kuhosha nawu hinzambi.
7 Dichi, kwakwihi nanidi iluña kwadiña maha eyala walema yomweni ichi chituutu ateneneñawu nawu Pubilusi, yeniwu watutambwilili nachisambu nawa twashakamini nindi hadi mafuku asatu. 8 Tata yaPubilusi wadiña wakaama hakadidi muloña wakatili mashika nimusoñu wakuhitisha mashi, dichi Pawulu weñilili mukachi mwadiñayi, walombeli, wamunañikili makasa nawa wamuukili. 9 Cheliliyi mwenimu, antu ejima ahachituutu adiña akata niwena atachikili kwinza kudi yena nawa wayuukili. 10 Dichi, atulemesheli kuhitila mukutwinka yawaana yayivulu, nawa chitwelili netu tutachiki lwendu lwetu lwakuya nambopolu, atuloñeleli yuma yejima yitwakeñeleña.
11 Chimwahitili tukweji tusatu, twakandamini mumbopolu yadiña nachinjikijilu chakwila nawu: “Anyana kaZewusi awamayala.” Iyi mbopolu yafumini kuAlesanderiya nawa yashakamini hanichi chituutu mutukweji twamashika. 12 Chitwashikili muchaawu chakuSirakusa, twashakaminihu mafuku asatu; 13 chitwafumini kweniku, twanyamukili nakutachika kulondela chikumu nichitwashikili kuRegumi. Chimwahitili ifuku dimu, kwenjili mpepela yafuminini kukabeta kakuchidiilu, nawa hefuku damuchiyedi twashikili kuPuteyoli. 14 Kweniku, twawaniniku anakwetu nawa atulembeleli nawu tushakami nawu mafuku 7, kufumahu, twayili kukabadi kakuRoma. 15 Anakwetu kweniku chatiyiliwu nawu tunakwinza, enjili nakutukinkilila, afuminini kuChisankanu chaApiyusi nikuYisolu Yisatu. Pawulu chayimweniyi, wamusakilili Nzambi nawa wakolesheweli. 16 Chitweñilili muRoma, Pawulu amwitejeli kushakama nkawindi iku anakumuhemba kudi mashidika.
17 Hela chochu, chimwahitili mafuku asatu, watambikili amayala awaYudeya adiña alema. Chapompeliwu hamu, wayilejeli nindi: “Enu amayala, amanakwami, hela chakwila kwosi chuma chinnakoñi chakutamisha antu hela yaaku yawankakulula jetuku, anhanini mumakasa awaRoma kufuma kuYerusalema neyi muntu akasawu mukaleya.* 18 Hanyima yakutiyilila kumuloña wami, akeñeleña kuñuumbaku, muloña hiyanwaninihu namuloña wakunjahilahuku. 19 Ilaña aYudeya chakaaniniwu, nalombeli nami muloña wami awutwali kudi Kesari, bayi neyi nakeñeleña nami nifwishi muza wami namuloñaku. 20 Dichi hamuloña wachumichi, nalombeli nami nidimoni nenu kulonda nihanjeki nenu, anankasi awa maleñi* muloña wachuma chachiñejañawu aIsarela.” 21 Wena amulejeli nawu: “Etu hitunatambwilihu nyikanda kufuma kudi aYudeya kutalisha hadi eyiku, nawa hakachi kawamanakwetu afumini kwenoku hosi niwumu wunatuleji hela kushimuna chuma chatama hadi eyiku. 22 Ilaña tunatoñojoki netu chikuwaha tutiya chidi yitoñojoka yeyi, muloña tuneluki chikupu netu iyi ntañishilu anakuyitena chatama kwejima.”
23 Dichi, atondeli ifuku dakubulakana nindi nawa haniyi mpinji enjili amavulu nankashi kwiluña kwakamineñayi. Wayilumbulwilili iyi nsañu kutachika ntetemena kushika nimelela kuhitila mukushimuna chikupu wunsahu haWanta waNzambi, nakuyishinjila hadi Yesu kufuma muNshimbi jaMosi nimumazu awaTuprofwetu. 24 Amu atachikili kwiteja nsañu yahosheliyi, amakwawu akaanini. 25 Chineli ambokelelimu wumu namukwawu, atachikili kupalañana, nawa Pawulu wahosheli awa mazu nindi:
“Spiritu yajila yahosheli chiwahi kudi ankakulula jenu kuhitila mudi kaprofwetu Isaya, 26 nayu, ‘Yaña kudi awa antu wuhoshi neyi: “Kutiya mwakatiya, ilaña himwakeluka muchatalishaku, kutala mwakatala, ilaña himwakamonaku. 27 Muloña nyichima yanawa antu yinachinchiki nawa anatiyi namatu awu, ilaña anadiwuli, anajiki mesu awu kulonda abuli kumona namesu awu nikutiya namatu awu nakwiluka muchatalisha munyichima yawu kulonda abalumuki niyuuki.”’ 28 Dichi, ilukenu nenu iwu wamwinu wunafumi kudi Nzambi anawutemeshi kuya kudi akwanyuza; nawa chakadi nikujina akawutiyilila chikupu.” 29 ——
30 Dichi washakamini kweniku hadi yaaka yiyedi mwitala dafweteleleñayi, nawa wadiña nakutambwila chiwahi antu ejima enjileña kudi yena, 31 nakuyishimwina haWanta waNzambi nikuyitañisha hadi Mwanta Yesu Kristu iku wakasunuka chikupu hakuhosha* chakadi chuma chakumukañesha.
Hela “izaza dawantu dejima dapompeli dadiña.”
Hela “dalokokeli hakachi.”
Hela “amwilukilili,” dikwila nawu, amumweneña neyi chamweneñawu akwawu 11.
Hela “iwu mwidimi dindi dakuvwalika nadu?”
Hela “vinyu yayiha.”
Dikwila nawu, kwakwihi na 9:00 yantetemena.”
Hela “yimwenu.”
Hela “itañwa.”
Hela “niyimwenu.”
MuchiGiriki, “mujimba wami.”
Hela “kashiya wumi wami.”
Talenu Kulumbulula.
MuchiGiriki, “mwanindi wakuvwalika kumbunda yindi.”
Talenu Kulumbulula.
Hela “mawumi.”
Hela “kwanzañana yuma nawakwawu.”
Hela “mawumi ejima.”
Hela “yimwenu.”
Dikwila nawu, kwakwihi na 15:00.
MuchiGiriki, “kufuma kumesu aYehova.”
Hela “wumi wejima.”
MuchiGiriki, “lubutu.”
Hela “nsañu yakusañuka kufuma mudi afu kutalisha hadi Yesu.”
Hela “ayikasili.”
MuchiGiriki, “mutu wewombu.”
Hela “chakadi woma.”
Dikwila nawu, hiyatañili mashikola awarabiku; ichi hichatalishili mukwila nawu adiña ajimba kutañaku.
Hela “muChota Cheneni chaNyiloña chawaYudeya.”
Hela “niKristu windi.”
Hela “niyimwenu.”
Hela “chalombeliwu chikupu.”
Talenu Kulumbulula.
Hela “niyimwenu.”
Hela “ayikasili.”
Hela “amuChota Cheneni chaNyiloña chawaYudeya.”
Hela “kwakupata.”
Hela “akwaChota Cheneni chaNyiloña chawaYudeya.”
Hela “muChota Cheneni chaNyiloña chawaYudeya.”
Hela “akwaChota Cheneni chaNyiloña chawaYudeya.”
MuchiGiriki, “Chamuzañalu wanyi.”
Hela “amayala 7 ashimunañawu chachiwahi kudi antu.”
Hela “yimwenu.”
Hela “akwaChota Cheneni chaNyiloña chawaYudeya.”
Hela “muChota Cheneni chaNyiloña chawaYudeya.”
MuchiGiriki, “mbutu.”
MuchiGiriki, “mbutu.”
Hela hekwawu, “welili chuma chochimu kudi.”
Hela “nkakulula wanyitu.”
Hela “mawumi.”
Hela “Amukulishilili.”
Hela “wafuukwili.”
Hela “nakutala.”
Hela “yimwenu.”
MuchiGiriki, “ndulu yalula.”
Hela “chilolu wamuchota.”
Hela “wunayitiyi?”
MuchiGiriki, “wakukasa; kuhata mumpaanda.”
MuchiGiriki, “kuyitwala iku akukasa.”
Hela “mubasiketi.”
MuchiGiriki, “weñilileña nikwidika.”
Ijina dachiGiriki daDokasi niijina dachiAramayiki daTabita, ejima ayedi aya mukwila nawu, “Mbaala.”
Hela “niyakuvwala yahewulu.”
Hela “kapitawu,” walombweleña mashidika 100.
Idi izanvu dadiña damashidika awaRoma 600.
Dikwila nawu, kwakwihi na 15:00.
Hela “anatambwiliwu kudi Shimona.”
Dikwila nawu, kwakwihi na 12:00 yamwaana.
Hela “kulezumukila mutulu.”
MuchiGiriki, “chuma chidi neyi chozelu.”
MuchiGiriki, “chozelu.”
Hela “nakubandama.”
Dikwila nawu, kwakwihi na 15:00.
Hela “antu ashinshika.”
Hela “kumukabisha.”
Hela “kulezumukila mutulu.”
MuchiGiriki, “chuma chidi neyi chozelu.”
Hela “kumuleta nakumusompesha.”
Hela “namacheni.”
Hela “macheni.”
Hela “Dimanyeki muyakuvwala.”
Hela “wazuñili nawantu.”
MuchiGiriki, “kapeka mwakukaama mwanta.”
Hela “wayikwashileñaku.”
Nguvulu waRoma wakabeta. Talenu Kulumbulula.
MuchiGiriki, “mbutu.”
Hela “mwijamu dachanukishu.”
Hela “akuhwelelewa.”
Hela “welili nkeñelu yaNzambi.”
Hela “mawumi awantu.”
Hela “niyimwenu.”
Hela “mawumi awatumbanji.”
Hela “ntaadi.”
Hela “anataadeki.”
Hela “niyimwenu.”
Hela “nakatuñi chisolu; itala.”
Hela “yitoñojoka yami hiyidi yakwila nami.”
MuchiGiriki, poneya. Hiizu datalisha kukudikaama kwejima kuyabula kwitejawu munshimbi. Talenu Kulumbulula.
Hela “nichuma chinajahiwu chakadi kufumishamu mashi achu.”
Hela “kuluwañesha mawumi enu.”
Hela “nichuma chinajahiwu chakadi kufumishamu mashi achu.”
MuchiGiriki, poneya. Hiizu datalisha kukudikaama kwejima kuyabula kwitejawu munshimbi. Talenu Kulumbulula.
Hela hekwawu, “nañovu jejima.”
Hela “muMisiya.”
Hela “kutusompesha.”
Hela “ahempwileña.”
Hela “munakwitiya chikupu.”
Hela “yimwadifukulañaku.”
Hela “wahanjekeleña nawu.”
Dikwila nawu, kusinagogi.
Nguvulu waRoma wakabeta. Talenu Kulumbulula.
Hadaha kuYerusalema.
Hela “amulejeli hakanwa.”
Hela “chiyatwalekelihu nakudikaña nikubula kwitiya.”
Nguvulu waRoma wakabeta. Talenu Kulumbulula.
Hela “walezumukilili mutulu.”
Hela “muloña wumi windi wudi mudi yena.”
MuchiGiriki, “wahumwini dinkendi.”
MuchiGiriki, “kudimbukila hanshiñu yaPawulu.”
Hela “nawambanda abulili kudikaamahu dehi nawamayala.”
Hela “mumuchima.”
MuchiGiriki, “twamweneni kwanzo-o.”
Hela “nichuma chinajahiwu chakadi kufumishamu mashi achu.”
MuchiGiriki, poneya. Hiizu datalisha kukudikaama kwejima kuyabula kwitejawu munshimbi. Talenu Kulumbulula.
Hela “kulezumukila mutulu.”
Hela “mwenimbu wamuRoma.”
Hela “kusompeshawu.”
Hela “mumacheni.”
Hela “niamuChota Cheneni chaNyiloña chawaYudeya.”
Hela “akwaChota Cheneni chaNyiloña chawaYudeya.”
Hela “mbañu yakupenta nawulombu wutooka.”
Hela “ahoshaña hatooka.”
Hela “nakusanyika.”
Hela “nawakwaChota Cheneni chaNyiloña chawaYudeya.”
Hela “kayili.”
Hela “kuChota Cheneni chaNyiloña chawaYudeya.”
Hela “nakusanyika.”
Dikwila nawu, kwakwihi na 21:00.
Hela “muChota chawu Cheneni chaNyiloña chawaYudeya.”
MuchiGiriki, “yipupu.”
Hela “chakadi muloña.”
Hela “akwaChota Cheneni chaNyiloña chawaYudeya.”
Hela “kayili.”
Hela “hansañu yakudifukula kwawu.”
Nkumbu yamwanta waRoma.
Hela “anakudinka wanta.”
Awa akulumpi amashidika anashimuniwu haniyi vasi hiyakulumpi akweti yifulu yahewulu.
Hela “kayili.”
MuchiGiriki, “chimwabulilaña kusompa.”
Hela “itañwa.”
Iyi nyumba yadiña yakubiña nachu chimuna.
MuchiGiriki, “nhembi.”
Hela “macheni.”
Idi dadiña iluña hashikeneneña maatu.
Dikwila nawu, mpepela yafuminaña hakachi kakabeta kachimunswa namusela.
Watu wanyanya wuyazatishileña kupulwishilamu antu.
Talenu Kulumbulula.
Hela “itañwa.”
Hela “wumi niwumu wukufwaku.”
Kwakwihi namamita 36.
Kwakwihi namamita 27.
Hela “mawumi.”
Hela “enimbu.”
Hela “luwi lwamwekeshañawu antu.”
Izu dachiGiriki dakwila nawu Dike, hadaha datalisha kudi nzambi wamumbanda wekala nawuñanji wakutenda hela wuñanji woloka wabulaña kumwekana.
Hela “kayili.”
Hela “macheni.”
Hela “nakuhosha chakadi woma.”