Watchtower LAYIBULALI YAHAINTANETI
Watchtower
LAYIBULALI YAHAINTANETI
Lunda
  • BAYIBOLU
  • NYIKANDA
  • KUPOMPA
  • bi7 Aheberu 1:1-13:25
  • AHeberu

Vidiyo yimwatonda hosi.

Atwanakeniku mwani, vidiyo yakañanya kwenzunuka.

  • AHeberu
  • Nsona Jawakwakristu JachiGiriki
Nsona Jawakwakristu JachiGiriki
AHeberu

MUKANDA KUDI AHEBERU

1 Kushankulu, Nzambi wahosheleña nawankakulula jetu kuhitila mudi atuprofwetu hampinji yamboka-mboka nimunjila jashiyashana. 2 Ilaña munanu mafuku wahoshaña nanetu kuhitila mudi Mwanindi, atondeliyi kwikala nswana wayuma yejima nawa mudi yena, dimu mwaleñeleliyi yuma yamwiwulu niyahamaseki.* 3 Yena diyi wamwekeshaña kulema kwaNzambi nawa diyi wamufwana chikupu mwekalilayi, diyi wahembaña yuma yejima nezu dañovu jindi. Nawa chamanishiliyi kututookesha kunshidi jetu, washakamini kuchikasa chachidiilu chanowu waWukeleñi mwiwulu. 4 Dichi yena nekali walema kubadika añelu nanochu chinaswaniyi ijina dadiwahi chikupu dabadika ijina dawu.

5 Chakutalilahu, kañelwinyi alejeliwu kudi Nzambi nawu: “Eyi wudi mwanami; dalelu ami nekali tata yeyi”? Nawa cheñi nawu: “Nakekala tata yindi nawa yena wakekala mwanami”? 6 Ilaña yena chakatemeshayi cheñi Mwanindi Wawedi hamaseki, wakahosha nindi: “Añelu jaNzambi ejima adifukuli* kudi yena.”

7 Wahosha cheñi hadi añelu nindi: “Welishaña añelu jindi kwikala aspiritu añovu,* nawa akwakumukalakela* wayilishaña kwikala muzuzu wakesi.” 8 Ilaña hadi Mwanindi wahosha nindi: “Nzambi diyi itanda deyi haya nyaaka nanyaaka, nawa nkuunyi yaWanta weyi, hinkuunyi yawuñanji. 9 Wakeñeli kuloña nawa waheleli kuluwalala. Ichi dichaletesheli Nzambi, Nzambi yeyi chakuwayishililiyi namanji akuzañalesha kubadika akwenu.” 10 Nawa nindi: “Eyi Mwanta, kukutachika waalili chikuku cheseki, nawa iwulu himudimu wamakasa eyi. 11 Iseki niiwulu jakanoña, ilaña eyi wakatwalekahu; iseki niiwulu jakakisika neyi chakisikaña chakuvwala, 12 nawa eyi wakajivuña neyi kahuma, neyi chakuvwala, nawa jakahimpika. Ilaña eyi wahimpikaña wanyi, niyaaka yeyi hiyamba kakumaku.”

13 Indi kañelwinyi alejawu dehi kudi Nzambi nindi: “Shakamaku kuchikasa chami chachidiilu sampu nabalumuni ayilumbu jeyi kwikala chitwamu hakudata nyendu yeyi”? 14 Komana añelu ejima hiyekala aspiritu añovu akalakalaña mudimu wajilaku?* Komana hidiwu alejawu kukwasha antu akamwinawuku?

2 Dichichalemena kudi etu kusha maana chikupu kuyuma yitunatiyi kulonda tubuli kuluwankana. 2 Muloña mazu ahosheliyi Nzambi kudi ankakulula jetu kuhitila mudi añelu adiña alala, nawa antu afumpileña nshimbi niabulileña kwovwahila ayibabesheli kwesekeja nawuñanji waloña, 3 hanu dinu tukapuluka ñahi neyi tudiwula nsañu yahosha hayuma yakoñayi kulonda yakatwamwini? Muloña Mwanta wetu diyi wadiña watachi kushimuna iyi nsañu yalema nawa antu amutiyili diwu atulejeli iyi nsañu, 4 Nzambi niyena washimwini wunsahu kuhitila muyinjikijilu, muyihayamisha,* munyidimu yañovu yamboka-mboka ninaspiritu yajila yahaniniyi kwesekeja namwaya nkeñelu yindi.

5 Muloña Nzambi hovwahishilili añelu kaayi kanakwinza kitunakuhoshahuku. 6 Ilaña chinsahu wumu wasonekeli nindi: “Indi muntu diyinyi mwaka wumwanukeña, hela mwana kamuntu diyinyi mwaka wumwakameneña? 7 Wamwilishili kwikala wakehelamu chanti kubadika añelu; wamuvwikili chibaaba chakulema nimpuhu nawa wamutondeli kwikala nhembi wanyidimu yamakasa eyi. 8 Yuma yejima wayovwahishili mwishina danyendu yindi.” Chineli Nzambi wamwovwahishilili yuma yejima, hashilihu chuma hela chimu chabulili kumwovwahishilayiku. Hela chochu, hayinu mpinji kanda tumoni yuma yejima yinakumwovwahila mwanindi. 9 Ilaña twamumonaña Yesu elishiliwu kwikala wakehelamu chanti kubadika añelu, ichi anamuvwiki chibaaba chakulema nimpuhu muloña wakukabakana kushika kwakwihi nakufwa, kulonda yatweshi kutompela antu ejima kufwa kuhitila muluwi lwaNzambi lwasweja.

10 Yuma yejima yekalilaku muloña wakulema kwaNzambi nawa yekalaku muloña wayena. Dichi, hakwila nawu yalemeshi anyana amavulu, chamuteleleli Nzambi kwiteja Ntwamina Muneni kukabakana. Muloña wachumichi, washikililimu kuyamwina. 11 Muloña Yesu wunakujilika kushilahu ninowu anakujilikayi, wejima wawu afuma kudi yowumu hohu, nawa ichi dichaleteshaña yabuleña kutiya nsonyi kuyitena nindi anakwami, 12 muloña wahosha nindi: “Nakashimwina ijina deyi kudi anakwami; nakakuhamekaña natumina mukachi kachipompelu.” 13 Cheñi nindi: “Ami nukukuhwelelaña mudi yena.” Nawa cheñi nindi: “Talaña! Yamonu nawanyana anyanya anyinkeliyi Yehova.”

14 Dichi, chineli “anyana anyanya” akweti mashi ninyisunyi, dikwila nawu niyena wekalili namashi ninyisunyi, kulonda kuhitila mukufwa kwindi yatweshi kufumishahu wakojejaña kufwa, dikwila nawu Diyabolu, 15 nawa kulonda yasubuli antu ejima adiña muwuduñu muchihandilu chawu chejima muloña wakutiya woma kufwa. 16 Muloña, henjili nakukwasha añeluku, ilaña wenjili nakukwasha mwana* kaAbarahama. 17 Dichi, wekalili neyi “anakwindi” muyuma yejima, kulonda yekali naluwi nankashi nawa kapristu muneni washinshika munyidimu yaNzambi, hakwila nawu yalambuli mulambu wakufumishahu nshidi* jawantu. 18 Chineli yena wakabakeni hampinji yamwesekeleñawu, dichi yena nateli kukwasha antu anakwesekawu.

3 Dichi enu anakwetu ajila, enu mudi mumutambi wakuya mwiwulu, toñojokenu hadi kapostolu nawa kapristu muneni itweluka,* Yesu. 2 Yena wadiña washinshika kudi Owu wamutondeli, neyi chashinshikiliyi Mosi hampinji yazatileñayi mwitala daNowu mwejima. 3 Muloña yena* amuteneni nawu diyi watelela kulemeshewa chikupu kubadika Mosi, chineli ntuñi wetala amulemeshaña kubadika itala dadeni. 4 Kafwampi, itala dejima kudi muntu wadituñaña, ilaña waleñeli yuma yejima, hiNzambi. 5 Dichi Mosi wadiña nhembi washinshika mwitala daNowu mwejima, nawa chumichi chahanini wunsahu wayuma yamba kahoshawu kumbidi, 6 ilaña Kristu hakwikala mwana kaNzambi, wadiña washinshika mukuhemba itala datata yindi. Etu tukwikalaña itala daNzambi, neyi tukukakelaña chikupu kukuhosha nakukasunuka nikukolela kukuchiñeja kutwadisambilañamu kushika nikunsa.

7 Dichi, neyi chichahoshewa kuhitila mudi spiritu yajila nawu, “Dalelu neyi mutiyilila kwizu dindi, 8 bayi muchinchikisha nyichima yenu neyi chanzuwishiliwu chikupu hefuku dañesekeliwu mwisañaku, 9 omu mwañesekeliwu ankakulula jenu, hela chakwila amweni nyidimu yami yinakoñeli hadi yaaka 40. 10 Ichi dichankojejeli kuditiya idi ikiñu kutama nakuhosha nami: ‘Mpinji yejima aluwankanaña munyichima yawu nawa hiyaneluki njila jamiku.’ 11 Dichi nasanyikili nakuzuwa nami: ‘Hiyakeñila mukunooka kwamiku.’”

12 Babalenu enu anakwami, kuchiina wumu hakachi kenu wakenda kekala namuchima watama wakadi chikuhwelelu muloña wakusenuka nakufuma kudi Nzambi; 13 ilaña twalekenuhu nakudikolesha wumu namukwawu hefuku-hefuku, henohu kuchidi mpinji yinateli kutenawu nawu “Dalelu,” kulonda hakachi kenu habuli kwikala muntu wukuchinchika muchima muloña wanshidi yekala nañovu yakudimbana. 14 Muloña ninetu twakatambwila chuma chatambwilayi Kristu neyi tukukakela chikupu kuchikuhwelelu chitwadiña nachu hakusambila kushika nikunsa. 15 Neyi chichahoshewa nawu, “Dalelu neyi mutiyilila kwizu dindi, bayi muchinchikisha nyichima yenu neyi chamuzuwishiliwu chikupuku.”

16 Komana anyi wenowu atiyili kuhiñahu hiyakumuzuwisha chikupu? Komana, hiyadiña ana antu ejima afumini muEjipitu alombweleñawu kudi Mosiku? 17 Kubombelahu, anyi atiyiliwu kutama kudi Nzambi hadi yaaka 40? Komana hidiwu ana antu avulumwini, afwilili mwisañaku? 18 Nawa anyi asanyikililiyi nindi hiyakeñila mukunooka kwindiku? Komana hasanyikilili antu adikañili nayenaku? 19 Dichi tunamoni netu muloña wakubula chikuhwelelu, akañenyi kwiñilamu.

4 Hela chochu, chineli chikaninu chakwiñila mukunooka kwindi chichidi kutwalekahu, twikalenu ababala* kuchiina wumu hakachi kenu wakenda kakañanya kuwanisha yuma yakeñekaña hakwiñila muniku kunooka. 2 Muloña ninetu atushimwinini nsañu yayiwahi neyi chiyayishimwininiwu wena; ilaña mazu atiyiliwu hiyayihetesheliku, muloña hiyadiña nachikuhwelelu neyi chadiña nanowu antu ovwahililiku. 3 Ilaña etu twakuhwelela, tweñilaña mukunooka kwindi. Ilaña hadi wena, wahosheli nindi: “Dichi nasanyikili nakuzuwa nami, ‘Hiyakeñila mukunooka kwamiku,’” hela chakwila nyidimu yindi yamanini kufuma haaliliwu chikuku chakaayi.* 4 Muloña hansona yimu, nashimunihu ifuku damu 7 nindi: “Nzambi wanookeli kunyidimu yindi yejima hefuku damu 7,” 5 nawa hansona yoyimu nashimunihu cheñi nindi: “Hiyakeñila mukunooka kwamiku.”

6 Dichi, chineli antu amu kanda eñili muniku kunooka, nawa antu asambilili kushimwinawu nsañu yayiwahi akañenyi kwiñila mukunooka muloña wakudikaña, 7 yena watondeli cheñi ifuku dimu chimwahitili mpinji yayilehi, dateneniyi mwisamu daDavidi nindi, “Dalelu”; neyi chinashimuniwu dehi hewulu nawu, “Dalelu neyi mutiyilila kwizu dindi, bayi muchinchikisha nyichima yenuku.” 8 Muloña neyi Yoshuwa wayiñijili mwiluña dakunookela, Nzambi hadi kutena cheñi ifuku dikwawu mukuhita kwampinjiku. 9 Dichi sabata yakunooka kwawantu jaNzambi yichidi kwoku. 10 Muloña muntu wuneñili mukunooka kwaNzambi, nanooki nawa nikunyidimu yindi neyi chanookeliyi Nzambi kunyidimu yindi.

11 Dichi, tuzatenu nañovu jetu jejima twiñili mukunooka kweniku, kulonda kubuli kwikala muntu hela wumu wukwikala nayilwilu yakudikaña neyi chadikañiliwu wena. 12 Muloña mazu aNzambi amomi nawa akweti ñovu chikupu, atwa* kubadika mpoku yakabali yikweti wumwemu kuyedi nawa apwikaña nakwaambula wumi* naspiritu,* manuñi nawoñu wamumafwaha, nawa anateli kwiluka yitoñojoka niyuma yafwilaña muchima. 13 Kwosi chileñaleña hela chimu chaswama kumesu indiku, ilaña yuma yejima yidi nzekesi nawa yidi hatooka kumesu anowu itukadilumbulwilaku.

14 Dichi, chineli tukweti kapristu muneni wabadika wuneñili dehi mwiwulu, Yesu Mwana kaNzambi, tutwalekenuhu kushimuna chikuhwelelu chetu mudi yena hatooka. 15 Muloña hitukweti kapristu muneni wunateli kukañanya kutiyisha kuzeyazeya kwetuku, ilaña tukweti kapristu muneni anesekiwu muyuma yejima neyi chinatwesekiwu ninetu nawa, ilaña yena hakweti nshidiku. 16 Dichi, tukundamenu kwakwihi netanda daNzambi daluwi lwasweja nakuhosha nakukasunuka, kulonda atutiyili wushona niluwi lwasweja lwakutukwasha hampinji yatelela.

5 Muntu wejima atondañawu kulonda yakalakali neyi kapristu muneni, wakalakelaña antu muyuma yakundama kukudifukula kwawu kudi Nzambi, kulonda yalambuleña yawaana ninyilambu yakujima nachu nshidi jawu. 2 Watiyilaña wushona antu ayambashanaña nialuwañeshaña,* chineli niyena wakabakanaña nakuzeyazeya kwindi, 3 nawa muloña wachumichi, watela kulambula nyilambu yakujima nachu nshidi jindi neyi chelañayi nanshidi jawantu acheñi.

4 Muntu hanateli kudilisha yomweni kwikala kapristu muneniku, ilaña Nzambi diyi hohu wunateli kumutonda neyi chamutondeliyi Aroni. 5 Kristu niyena hadilemesheli yomweni kuhitila mukwikala kapristu muneniku, ilaña amulemesheli kudi Owu wamulejeli nindi: “Eyi wudi mwanami; dalelu ami nekali tata yeyi.” 6 Nawa wahosha cheñi hansona yikwawu nindi, “Eyi wudi kapristu wudi neyi Melekizedeki nawa wakekala kapristu haya nyaaka nanyaaka.”

7 Hampinji yadiñayi hamaseki,* Kristu walombeleña kulomba kwakulembelela nikwakulomba yuma yakeñeleñayi iku nakudila chikupu nimadilu kudi Owu watwesheli kumwamwina kukufwa, nawa amutiyili muloña wakumutiya woma Nzambi. 8 Hela chakwila wadiña mwana, wadizili kwovwahila kuyuma yakabakeniyi. 9 Chelili anamwilishi dehi kwikala wawanina, wekalili mukwakuhana wamwinu wahaya nyaaka kudi antu ejima amwovwahilaña, 10 muloña amutonda kudi Nzambi kwikala kapristu muneni wudi neyi Melekizedeki.

11 Tukweti yuma yayivulu yitwatela kuhosha hadi yena, ilaña chakala kuyilumbulula, muloña enu munekali antu abulaña kutiyisha. 12 Muloña enu hela chakwila hayinu mpinji* mwadi kwikala antañishi, ilaña munakukeñeka cheñi muntu wakuyitañisha kulonda mwiluki yuma yakutachikilahu yansañu yajila yaNzambi, nawa munafunti cheñi kunyima nakukeña mayeli bayi yakuda yakolaku. 13 Muloña muntu wejima watwalekañahu kunwa mayeli heluka mwaya mazu akuloñaku, muloña wuchidi mwana wanyanya. 14 Ilaña yakuda yakola yawantu apama dehi, afumba ñovu jawu jakutoñojoka chiwahi jakwaambula yuma yayiwahi nayatama.

6 Dichi, chineli tunamanishi dehi ntañishilu yatachi yahosha hadi Kristu, tufwilenu kupama, bayi twaala chikuku cheñiku, dikwila nawu kubalumuka munyichima nakufuma kunyidimu yafwa, nakukuhwelela mudi Nzambi, 2 kutañisha nsañu yeñi-nayeñi yachipapatishu, kunañika antu makasa, kusañuka kwawafu nikusompesha kwahaya nyaaka nanyaaka. 3 Neyi Nzambi neteji, etu tukupaminañaku hohu.

4 Muloña kutalisha kudi antu atoñekelawu chejeji, anatompi kuchawaana chafumaña mwiwulu nawa anatambwili spiritu yajila 5 nawa owu anatompi mazu aNzambi amawahi niyuma yañovu yakakoñayi munshakaminu yinakwinza,* 6 ilaña anasenuki nakufuma kuchikuhwelelu, chikutwesheka wanyi kuyikwasha kulonda abalumuki cheñi munyichima, muloña amupopelaña cheñi Mwana kaNzambi hamutondu nikumusawula hamesu awantu. 7 Muloña iseki datambwilaña nkisu kufuma kudi Nzambi chidanwaña menji anvula yanokelañahu kakavulu nikumenesha yakuda yadañawu antu adimañahu. 8 Ilaña neyi iseki dimenesha nyiña ninyibambañoma, adisekeshaña nawa dekalaña kwakwihi nakushiñewa, nkumininaku idi iseki adochaña.

9 Ilaña kutalisha kudi enu akwetu inakeña, hela chakwila tunakuhosha muniyi njila, tuneluki chikupu netu, enu mudi nayuma yayiwahi, yuma yakundama kuwamwinu. 10 Muloña Nzambi waloña nawa hakavulamena mudimu wenu nikukeña kumwakeñeli ijina dindiku, nanochu chimwakalakeleli akwakujila ninochu chimunatwalekihu nakuyikalakela. 11 Ilaña, tunakukeña wejima wenu hamuntu-hamuntu mutwalekihu kwikala neyena dakudikita neyi dimwadiña nadu hakusambila kulonda kuchiñeja kwenu kutwalekihu ndo-o nikunsa, 12 kulonda mubuli kwikala akatala, ilaña mwiikali akwakwimbujola antu akaswana yuma yakanawu muloña wachikuhwelelu nikudiwunjika kwawu.

13 Muloña Nzambi chamukanineñayi Abarahama chikaninu, chelili hikwadiña muntu mukwawu wamubadika wakusanyikilamuku, wadisanyikilili yomweni, 14 nindi: “Chalala nakakukiswila nawa chalala nakakuvulishila anyaneyi.” 15 Dichi Abarahama chadiwunjikiliyi, watambwilili ichi chikaninu. 16 Muloña antu asanyikaña kuhitila mudi muntu wabadika, nawa kusanyika kwawu kwamanishaña ntaadi jejima, muloña kusanyika kwamwekeshaña nawu yuma yahoshañawu yalala. 17 Munjila yoyimu, Nzambi chafuukwiliyi kusolola hatooka nkeñelu yindi yabulaña kuhimpika kudi answana akaswana yuma yakanayi, wasanyikili* hakwila yamwekeshi nindi nahoshi mwalala, 18 kulonda kuhitila muyuma yiyedi yabulaña kuhimpika oyu yamwekeshaña nawu Nzambi hanateli kutwambaku, etu tunatemukili dehi mwakuswama, tukoleshewi chikupu kulonda tukakeli kukuchiñeja kudi kumbidi. 19 Tukweti iku kuchiñeja kudi neyi chikuñu chakwimika nachu wumi wetu,* kwalala nawa kwakola mbe-e kweñilaña mukachi kehina, 20 mwatwiñililayi dehi Yesu, mukwakututwaminina, owu wunekali kapristu muneni wahaya nyaaka nanyaaka wudi neyi Melekizedeki.

7 Muloña iwu Melekizedeki, mwanta waSalema, kapristu kaNzambi Mukwakubadika Chikupu, wamukinkililili Abarahama hampinji yafuntileñayi kufuma kwayiliyi nakutapa anyanta nawa wamukiswilili, 2 kubombelahu, Abarahama wamwinkeli* yamwikumi yejima. Chatachi, ijina dindi adibalumuna nawu “Mwanta Wakuloña,” cheñi mwanta waSalema, dikwila nawu, “Mwanta Wakuwunda.” 3 Yena hakweti tata yindi hela mama yindiku, hakweti chisakaku, nawa hosi hasonekawu ifuku dakuvwalika hela dakufwa kwindiku, ilaña chamwilishiliwu kwikala neyi Mwana kaNzambi, watwalekañahu kwikala kapristu haya nyaaka.

4 Talenu iwu iyala chadiñayi walema chikupu kudi Abarahama mutu wachisaka,* nawa wamwinkeli iwu iyala iseka damwikumi dayuma yayiwahi yapupiliyi* kunjita. 5 Chalala, kwesekeja naNshimbi, anyana kaLevi atambwilaña mudimu wawupristu, akweti lushimbi lwakutambula jamwikumi kudi antu, dikwila nawu kudi anakwawu, hela chakwila wenawa hiyanyana kaAbarahama.* 6 Ilaña iwu iyala wabulili kufuma muchisaka chaLevi, watambwili jamwikumi kudi Abarahama nawa wakiswilili muntu akaniniwu yikaninu. 7 Dichi, chumichi chakwila nawu muntu wakehelamu amukiswilaña kudi wamubadika, tunachiluki. 8 ALevi atambwilaña jamwikumi, diwu amayala anakufwa, ilaña iyala mukwawu watambwilaña jamwikumi, Nsona yashimunaña hatooka nawu watwalekañahu nakuhanda. 9 Nawa tunateli kuhosha netu niLevi watambwilaña jamwikumi, nahani jamwikumi kuhitila mudi Abarahama, 10 muloña hampinji yamubulakeniwu kudi Melekizedeki, wachidiña kanda yavwaliki muchisaka* chankakulula yindi.

11 Dichi, neyi kuwanina akutambwileña kuhitila muwupristu wawaLevi (muloña wupristu wadiña chuma chamuNshimbi chayinkeliwu antu), hanu dinu muloñadi chikwakeñekeleleña kapristu mukwawu wudi neyi Melekizedeki bayi wudi neyi Aroniku? 12 Chineli wupristu awuhimpaña, dikwila nawu Nshimbi nijena atela kujihimpa. 13 Muloña muntu anateneniwu yumiyi, wafumini kumuchidi wacheñi. Kuniwu muchidi, kwosi muntu hela wumu wazatilahu dehi kukameñaku. 14 Muloña chinamwekani hatooka to-o nawu Mwanta wetu wafuma muchisaka chaYuda, ilaña Mosi hashimwinihu nindi kuniwu muchidi kwakafuma atupristuku.

15 Nawa chumichi chinatulumbulukili chikupu chinamwekani kapristu mukwawu wudi neyi Melekizedeki, 16 wunekali kapristu bayi neyi muloña walushimbi lwashindamena hachisemwa chawantuku, ilaña muloña wañovu yamwinkaña wumi wakadi kujilumuka. 17 Muloña chahoshewa hansona yimu hadi yena nawu: “Eyi wudi kapristu wudi neyi Melekizedeki nawa wakekala kapristu haya nyaaka nanyaaka.”

18 Dichi, lushimbi lwalukulu analufumishiku dehi muloña lunazeyi nawa lunakuzatika wanyi. 19 Muloña Nshimbi hijawanishili yuma yejimaku, ilaña chaleteliwu kuchiñeja kwabadika kuwaha, dikwawanishili yumiyi, nawa iku kuchiñeja dikwatukundamishaña kwakwihi naNzambi. 20 Cheñi nawa, Nzambi wasanyikili hakumwinka Yesu mudimu wawupristu 21 (muloña kudi amayala anekali atupristu chakadi kusanyika, ilaña iwu nekali kapristu kuhitila mukusanyika kwamusanyikililiwu kudi Owu wahosheli nindi: “Ami Yehova nasanyiki, nawa hinakahimpa yitoñojoka yamiku,* ‘Eyi wudi kapristu haya nyaaka nanyaaka’”), 22 Yesu anamwilishi kwikala chinjikijilu chachitiyañenu chabadika kuwaha. 23 Kubombelahu, antu amavulu ekalileña atupristu kuhitila mukudisinsa-sinsa muloña wakwila kufwa kwayikañesheleña kutwalekahu kuzata iwu mudimu, 24 ilaña yena chineli wahandaña haya nyaaka nanyaaka, dikwila nawu wupristu windi hiwukweti answanaku. 25 Dichi, yena nateli nikwamwina chikupu antu amusolomokaña Nzambi kuhitila mudi yena, muloña yena wahandaña mpinji yejima kulonda yayilembeleleñaku.

26 Muloña chinatuteleli etu kwikala nakapristu muneni wamuchidiwu, washinshika, wakadi muloña, wakadi kutamishewa, waambuka kudi akwanshidi nawa atuumbakeshañawu kubadika mawulu. 27 Yena hakeñekaña kulambula nyilambu hefuku-hefukuku, kutachika namulambu wanshidi jindi, kuhiñahu hakulambula jawantu amakwawu neyi chelileñawu atupristu amaneni, muloña yena welili mwenimu kamu hohu kuhitila mukudilambula yomwenindi. 28 Muloña Nshimbi jatondaña amayala azeyazeya kwikala atupristu amaneni, ilaña mazu akusanyika alondeleli haNshimbi, atonda mwana anelishiwu kwikala wawanina haya nyaaka nanyaaka.

8 Dichi, ichi dichikuma chacheni chayuma yitunakuhosha: Tukweti kapristu muneni wudi neyi iwu, nawa nashakami kuchikasa chachidiilu chetanda dawaWukeleñi mwiwulu, 2 mukwakukalakala* mwiluña dajila niwetenti dalala dalemeniyi Yehova, bayi muntuku. 3 Muloña kapristu muneni wejima amutondaña kulonda yahaneña yawaana nikulambula nyilambu; dichi, chateleleli iwu niyena kwikala nachuma chakuhana. 4 Neyi yena wadiña hanu hamaseki, mutenowu hadi kwikala kapristuku, muloña kudi dehi amayala ahanaña yawaana kwesekeja naNshimbi. 5 Iwu mudimu wunakukalakalawu awa amayala wajila, hichifwanisha nawa mwevulu wayuma yamwiwulu; neyi chamwinkeliwu Mosi nshimbi hampinji yadiñayi kwakwihi nakulema itenti: Muloña Nzambi wamulejeli nindi: “Watela kutuña yuma yejima kwesekeja nanyichidi yayu neyi chakulejeliwu kumpidi.” 6 Ilaña ichi Yesu natambuli mudimu wawuwahi nankashi,* muloña diyi cheñi ihaku wachitiyañenu chabadika kuwaha chinakoleshiwu nanshimbi jayikaninu jabadika kuwaha.

7 Neyi chakwila chitiyañenu chatachi chadiña chakadi ihuji, dikwila nawu chitiyañenu chamuchiyedi hichadi kukeñekaku. 8 Muloña yena wayiwanaña antu namuloña nanochu chahoshañayi nindi: “Yehova nahoshi nindi, ‘Tiyenu! Mafuku anakwinza inakatiyañana chitiyañenu chachiha naamwitala daIsarela niamwitala daYuda. 9 Ichi chitiyañenu hichikekala neyi chitiyañenu chinatiyañeni nawankakulula jawu hefuku dinayikwatili kuchikasa nakuyifumisha mwituña daEjipituku, muloña akañenyi kuhemba chitiyañenu chami, dichi nalekeli kuyakamena,’ imu dimu mwanahoshiyi Yehova.”

10 “Yehova nahoshi nindi, ‘Ichi dichitiyañenu chinakatiyañana naamwitala daIsarela hakamana awa mafuku, nami: Nakasha nshimbi jami muyitoñojoka yawu, nawa nakajisoneka munyichima yawu. Nakekala Nzambi yawu nawa wena akekala antu jami.

11 “‘Kwosi muntu wakalejaña mukwawu mwenimbu hela manakwindi nindi: “Mwiluki Yehova!” Muloña wejima wawu akañiluka, kutachikila kudi antu adiwulawu kushika nikudi antu alema nankashi. 12 Muloña nakayitiyila luwi hanyidimu yawu yabula kuloña nawa nshidi jawu hinakajanuka cheñiku.’”

13 Chinahoshiyi nindi “chitiyañenu chachiha,” dikwila nawu nelishi dehi chachikulu kwikala chamukunkulwayi. Dichi ichi chitiyañenu chamukunkulwayi nawa chinakukula, chidi kwakwihi nakunoña.

9 Chitiyañenu chachikulu chadiña nanshimbi jakeñekeleña hakuzata mudimu wajila niiluña dachu dajila hanu hamaseki. 2 Muloña atuñili kapeka katachi kamwitenti mwadiña hakutenteka inoñu, mesa nihakutenteka mankendi akutenteka kumesu aNzambi; nawa aka kapeka akiteneneña nawu, Mwiluña Dajila. 3 Ilaña kunyima yehina dakujika nachu damuchiyedi, kwadiña kapeka kamwitenti kateneneñawu nawu, Mwajila Chikupu. 4 Mwenimu mwadiña nichakochelahu insensi chawuru nichimbañu chachitiyañenu chalambwijiliwu nawuru kwejima omu mwadiña nsaba yawuru, mwadiña manina, mbwechi yaAroni yasapukili nimalola awubasa achitiyañenu; 5 nawa hewulu dachimbañu hadiña akerubi* akulema abutili nanyevulu yawu hachifwiku* hakujimina nshidi. Ilaña ayinu hidiyi mpinji yakuhosha hayumiyi hachuma-hachumaku.

6 Dichi, chamanishiliwu kuloñesha yumiyi muniyi njila, atupristu eñilileña mpinji yejima mukapeka katachi kamwitenti nakukalakala nyidimu yajila; 7 ilaña kapristu muneni weñilileña nkawindi mukapeka kamuchiyedi kamu hachaaka, nawa wasendeleña mashi alambwileñayi hanshidi jindi nimashi ahanshidi jawantu avulumwineña mukubula kwiluka. 8 Dichi, spiritu yajila yashimuna hatooka nawu njila yakwiñilila mwiluña dajila yadiña kanda ayisololi hatooka henohu itenti datachi dichidi kwoku. 9 Idi itenti hichinjikijilu* chayuma yinakumwekana hayinu mpinji, nawa kwesekeja naniku kuloñesha, yawaana ninyilambu anakuyihana. Hela chochu, yumiyi hiyinateli kwilisha chinleji chamuchima chamuntu wunakukalakala mudimu wajila kwikala chawaninaku. 10 Ilaña iyi yawaana ninyilambu, yashindamena hayakuda, hayakunwa ninjila jamboka-mboka jakuditookeshelamu kwesekeja nanshimbi.* Yumiyi yakeñekeleña munshimbi kutalisha kumujimba nawa ayihanini kushika nihampinji yatoñolawu yakwolola yuma.

11 Hela chochu, Kristu chenjiliyi neyi kapristu muneni wayuma yayiwahi yinamwekani dehi, weñilili mwitenti deneni nankashi nawa dawanina chikupu, bayi dakutuña namakasaku, dikwila nawu, bayi dahanu hamasekiku. 12 Weñilili mwiluña dajila, bayi namashi awampembi hela namashi awanyana kañombi ayizambaku,* ilaña weñililimu namashi indi yomweni, kamu hohu, nawa kuhitila mudi yena, atwamwinini* haya nyaaka. 13 Muloña neyi mashi ampembi niawañombi ayizamba* nimawuti añombi wamukaji* ajisampwila hadi antu anatamishewi, jayikojejaña kwikala ajila nakuyitookesha kumujimba, 14 komana mashi aKristu, wadilambwili yomweni chakadi ihuji kudi Nzambi kuhitila muspiritu yahaya nyaaka, kwila atwesha kutookesha chinleji chetu chamuchima kunyidimu yafwa kulonda tukalakali mudimu wajila kudi Nzambi nehi?

15 Ichi dichaletesha yekali ihaku wachitiyañenu chachiha. Wekala ihaku kulonda antu anatambikiwu atweshi kutambwila chikaninu chakuswana wumi wahaya nyaaka nanyaaka. Yuma yejimiyi yekaliliku muloña wakufwa kwindi, nawa kuhitila muniku kufwa, ayikuulili nefutu danyiloña kuyiluwa yakoñeliwu hampinji yadiñawu muchitiyañenu chachikulu. 16 Muloña neyi muntu yatiyañana chitiyañenu naNzambi, iwu muntu anatiyañaniyi nindi watela kufwa, 17 muloña chitiyañenu chatachikaña kuzatika neyi muntu wunachitiyañani nafwi dehi, ichi chitiyañenu hichazatikaña neyi muntu wunachitiyañani wuchidi wamumiku. 18 Dichi, hela tuhu chitiyañenu chachikulu hichatachikili kuzatika chakadi mashiku. 19 Muloña Mosi chamanishiliyi kuleja antu nshimbi jejima jamuNshimbi, wanoneli mashi awanyana kañombi ayizamba* niawampembi nakuyibomba namenji. Nawa wazatishili wanda wuchinana nge-e, wawukasilili kuhisopi* nakusampwila mashi hamukanda* nihadi antu ejima, 20 nakuhosha nindi: “Awa diwu mashi achitiyañenu chinayilejiyi Nzambi nindi muhembeña.” 21 Cheñi nawa wasampwilili mashi kwitenti nikuyuma yejima yakuzatisha kumudimu wajila.* 22 Kwesekeja naNshimbi, yuma yayivulu ayitookeshaña namashi, nawa neyi kupwekesha mashi nehi, nshidi hiyinateli kwanakenewaku.

23 Dichi, chateleleli yifwanisha yayuma yamwiwulu kuyitookesha namashi anyilambu yayimuna, hela chochu, yuma yamwiwulu yakeñekeleña kuyitookesha nanyilambu yabadika kuwaha kubadika nyilambu yayimuna. 24 Muloña Kristu heñilili mwiluña dajila mwakutuña namakasa mwadifwana namwiluña mwalalaku, ilaña weñilili mwiwulu mwamweni kulonda yatwimeneñaku kudi* Nzambi. 25 Helili mwenimu kulonda yadilambuleña yomweni kakavulu neyi chelileñayi kapristu muneni heñilileñayi mwiluña dajila hachaaka-hachaaka namashi abulili kwikala indiku. 26 Neyi welili mwenimu, wadi kukabakana kakavulu kufuma haaliliwu chikuku chakaayi.* Ilaña nadisololi yomweni kamu hohu hakumana kwanshakaminu yamakonu* kulonda yafumishihu nshidi kuhitila mukudilambula yomwenindi. 27 Nawa neyi chayitoñwelawu antu kufwa kamu hohu, nkumininaku hiyakuyisompesha, 28 mwomumu niKristu niyena amulambwili kamu hohu kulonda yafumishihu nshidi jawantu amavulu; mpinji yakamwekanayi kamuchiyedi, hakenza nakufumishahu nshidiku,* nawa akamumona hohu kudi antu amutalilaña chikupu nawu yakayamwini.

10 Chineli Nshimbi jinekali mwevulu wayuma yayiwahi yakenza, bayi wayuma yayeni chikupuku, dikwila nawu hijikutwesha* kwilisha antu akundama kwakwihi naNzambi kwikala awanina kuhitila munyilambu yoyimu yalambulañawu hachaaka-hachaakaku. 2 Neyi chadiña mwenimu, komana nyilambu hiyadi kuleka kuyilambulaku, tahindi? Muloña antu akalakalaña mudimu wajila nawa atookesheliwu kamu hohu, hiyadi kwikala nachinleji chamuchima chakuyanukisha cheñi nshidi jawuku. 3 Ilaña, iyi nyilambu yayimuna, yayanukishileña hanshidi jawu hachaaka-hachaaka, 4 muloña mashi awañombi ayizamba* niawampembi hiyanatweshi kufumishahu nshidiku.

5 Dichi, chenjiliyi mukaayi wahosheli nindi: “‘Hiwakeñeli mulambu wachimuna ninyilambu yikwawuku, ilaña wanloñesheleli mujimba. 6 Hiwetejeli nyilambu yejima yakushita ninyilambu yakujima nachu nshidiku.’ 7 Dichi nahosheli nami: ‘Talaña! Ami nenzi (mumuvuñilu* asonekamu nsañu yahosha hadi ami) nakwila nkeñelu yeyi, Nzambi.’” 8 Chatachi wahosheli nindi: “Hiwakeñeli hela kwiteja nyilambu yayimuna ninyilambu yikwawu ninyilambu yejima yakushita ninyilambu yakujima nachu nshidiku.” Iyi hinyilambu yalambulañawu kwesekeja namwaya Nshimbi. 9 Kuhiñahu wahosheli nindi: “Talaña! Ami nenzi nakwila nkeñelu yeyi.” Yena wafumishahu chuma chatachi kulonda yasinsishihu chamuchiyedi. 10 Kuhitila muniyi “nkeñelu,” anatujiliki namulambu wamujimba waYesu Kristu walambwiliyi kamu hohu.

11 Cheñi, kapristu wejima wemanaña hefuku-hefuku nakuzata mudimu wajila* nikulambula nyilambu yayimuna yoyimu kapampa kakavulu yinateli kubula kufumishahu nshidi jejima chikupu. 12 Ilaña iwu iyala walambwili mulambu wumu wakujima nachu nshidi haya nyaaka nawa washakamini kuchikasa chaNzambi chachidiilu, 13 kufuma hayina mpinji, yena nakuhembelela sampu ayilumbu jindi anayibalumuni kwikala chitwamu hakudata nyendu yindi. 14 Muloña kuhitila mumulambu wumu walambwiliyi, dimunakwilishilayi antu anakujilikawu kwikala awanina haya nyaaka. 15 Kubombelahu, spiritu yajila niyena yatulejaña wunsahu kuhitila mukuhosha nayu: 16 “Yehova nahoshi nindi, ‘Ichi dichitiyañenu chinakatiyañana nawena hakamana awa mafuku, nami: Nakasha nshimbi jami munyichima yawu nawa nakajisoneka muyitoñojoka yawu.’” 17 Yahosha cheñi nayu: “Nawa nshidi jawu niyiluwa yawu yakufumpa nshimbi hinakajanuka cheñiku.” 18 Dichi kwejima kwananakeniwu dehi yumiyi, hikwakeñekaña cheñi mulambu wakujima nachu nshidiku.

19 Dichi enu anakwetu, chineli tudi ahamuka* hakuya munjila yakwiñilila mwiluña dajila kuhitila mumashi aYesu, 20 oyu yatwenzunwininiyi* kwikala njila yayiha nawa yayumi yahita mwihina dakujika nachu, dikwila nawu, mujimba windi, 21 nawa chineli tudi nakapristu muneni wakuhemba itala daNzambi, 22 tumusolomokenu nanyichima yalala nawa nachikuhwelelu chikupu, chineli nyichima yetu yinatooki nawa chinleji chetu chamuchima chinawahi ninyijimba yetu anayiweleshi dehi namenji akadi majilu. 23 Dichi, tutwalekenuhu kushimuna kuchiñeja kwetu chakadi kuzeya, muloña yena watukana washinshika. 24 Nawa tudakameneña* wumu namukwawu kulonda tudisañumuni wumu namukwawu kumwekesha kukeña nikukoña nyidimu yayiwahi, 25 bayi tujiñaña kukupompa* kwetu neyi chelañawu antu amakwawuku, ilaña tudikolesheña wumu namukwawu, sweje-e dinu nanochu chimunamoni nenu ifuku odu dinakuswina kwakwihi.

26 Muloña neyi tukoña nshidi mumushikila hanyima yakwiluka kwalala kwakwiluka chalala, hikunashali mulambu wukwawu wakujima nachu nshidiku, 27 ilaña chuma chinashaliku, hikutalila wunsompeshi wakutiyisha woma nikuzuwa kwaNzambi kukajilumuna antu ejima adikañaña nayena oku kudi neyi kesi kabidimaña. 28 Muntu wudi wejima wunadiwuli Lushimbi lwaMosi akumujaha chakadi kumutiyila wushona, neyi kwikala wunsahu wukushimunawu antu ayedi hela asatu. 29 Indi muntu wunadati Mwana kaNzambi, nawa wunakumona mashi achitiyañenu amujilikiliwu nachu nindi amukunkulwayi nikudiwula spiritu yaluwi lwasweja, komana munakutoñojoka nenu muntu wamuchidiwu hiyakamubabesha chikupuku? 30 Muloña twamwiluka Owu wahosheli nindi: “Yami mukwakutenda; nakayifweta hayuma yatama yinakukoñawu.” Cheñi nindi: “Yehova wakasompesha antu jindi.” 31 Kubabeshewa kudi Nzambi wamumi hichuma chakutiyisha woma.

32 Hela chochu, anukenuña mafuku akunyima imomikili nikulwisha chikupu namakabi hanyima yakuyitoñekela chejeji. 33 Mpinji yimu ayisawileña nikuyikabisha hamesu awantu,* nawa mpinji yikwawu mwakabakeneneña* hamu nawantu ahitileña muyuma yamuchidiwu. 34 Muloña enu mwatiyilili wushona antu adiña mukaleya nawa chayihukwiliwu maheta enu mwazañaleli nanochu chimwelukili nenu mukweti iheta dabadika kuwaha nawa dahaya nyaaka.

35 Dichi, bayi muleka kuhamuka kwenuku,* muloña akayifwetelahu nfwetu jajivulu. 36 Muloña enu munakukeñeka kuumika, kulonda neyi munamanishi dehi kwila nkeñelu yaNzambi, mutweshi kutambwila yuma yakaniniyi. 37 Muloña kunashali “kapinji kantesha nankashi,” dichi “owu wunakwinza wukushika, nawa hakulabaku.” 38 “Hakwila muntu wami waloña wakahanda muloña wachikuhwelelu,” ilaña “neyi yafunta hanyima, ami hinukumutiya* kuwahaku.” 39 Hakwila etu hitwekala antu afuntaña hanyima kulonda tujilumukiku, ilaña twekala antu akweti chikuhwelelu chakwamwina mawumi etu.

11 Chikuhwelelu hikwiluka chikupu netu yuma yitwachiñejaña yidi kwoku, nawa hichinjikijilu chamwekeshaña nawu* yuma yitwakuhwelela yalala hela chakwila hitwayimonaku. 2 Muloña wanichi chikuhwelelu, antu akushankulu* ayishimwini nawu Nzambi wayitiyileña kuwaha.

3 Muloña wachikuhwelelu, tuneteji chikupu netu yuma yamwiwulu niyahamaseki* ayileñeli kwesekeja namwaya izu daNzambi, chakwila iyi yuma yitunakumona yafumini kuyuma yitwabulaña kumona.

4 Muloña wachikuhwelelu, Abeli walambwili mulambu kudi Nzambi, wabadikili mulambu walambwiliyi Kena, nawa kuhitila munichi chikuhwelelu, amuteneni nawu waloña, muloña Nzambi wetejeli* yawaana yindi, hela chakwila wafwa dehi, nihanu wuchidi kuhosha kuhitila muchikuhwelelu chindi.

5 Muloña wachikuhwelelu, Enoki amutuntulwili kulonda yabuli kumona kufwa, nawa hiyamuwanini cheñiku muloña Nzambi wamutuntulwili; henohu kanda amutuntululi, watambwilili wunsahu nawu wamutiyishili Nzambi kuwaha. 6 Kubombelahu, chakadi chikuhwelelu, hichikutwesheka kumuzañalesha Nzambiku, muloña muntu wejima wukumusolomoka Nzambi, watela kukuhwelela nindi wekala kwoku nawa nindi yena diyi mukwakufweta antu amukeñakeñaña chikupu.

7 Muloña wachikuhwelelu, Nowa chamusoñamishiliwu kudi Nzambi kutalisha hayuma yachidiña kanda yimwekani, wamwakamini nawa watuñili watu wakupulwishilamu amwitala dindi; dichi kuhitila munichi chikuhwelelu, wamwekesheli nindi aka kaayi kateleleli kujilumuka.

8 Muloña wachikuhwelelu, Abarahama chamutambikiliwu, wovwahilili kuhitila mukuya kwiluña damukaniniwu kumwinka kwikala wuswana windi, dichi wayili, hela chakwila yena helukili kwayileñayiku. 9 Muloña wachikuhwelelu, washakamini neyi ñiinza mwituña damukaniniwu, odu dadiña dambala, washakamini mumatenti naIsaka niYakoba, answana akuswana hamu nayena ichi chikaninu chochimu. 10 Muloña yena watalilileña musumba wukweti yikuku yalala chikupu, yakwila mukwakuyipima nimukwakuyituña, yowu Nzambi.

11 Muloña wachikuhwelelu, Sara amwinkeli ñovu yakuvwala mwana, hela chakwila wadiña wahita dehi hachipimu chakuvwalilahu mwana,* muloña wamweni Owu wamukanini nindi washinshika.* 12 Muloña wachumichi, kufuma kudi iyala wumu wamwekeneña neyi wafwa dehi, diku kwavwalikili anyana amavulu, avulili neyi kuvula kwatutumbwa twamwiwulu nawa neyi kuvula kwawusekulula wakukaluñalwiji wakukañanya kuchinda.

13 Awa ejima afwilili muchikuhwelelu hela chakwila hiyatambwilili yuma yayikaniniwuku; ilaña ayimweneni hahalehi chantesha nawa azañaleleli muyumiyi nakushimuna hatooka kudi antu nawu adiña enyi nawa akwakwenda mwambala mwituña mwashakamineñawu. 14 Muloña antu ahoshaña muniyi njila, amwekeshaña nawu anakukeñakeña chikupu iluña dawu aweni mwatela kushakamawu. 15 Dichi, neyi atwalekelihu kwanuka iluña kwafuminiwu, mutenowu adi kufunta kwenoku. 16 Ilaña ichi anakufwila iluña dabadika kuwaha nankashi, dikwila nawu, iluña damwiwulu. Dichi, Nzambi hatiyaña nsonyi neyi amutena nawu, Nzambi yawuku, muloña nayiloñesheli dehi musumba.

17 Muloña wachikuhwelelu, Abarahama, iyala watambwilili yikaninu namuzañalu, chamwesekeliwu, washikili hachipimu chakukeña kulambula Isaka, mwanindi wumu hohu, 18 hela chakwila amulejeli nawu: “Antu akatenawu nawu anyaneyi* akafuma mudi Isaka.” 19 Ilaña wakuhweleleli nindi Nzambi wukutwesha kumusañula kufuma mudi afu, nawa kwenoku watambwilili mwanindi munjila yachifwikija kufuma mudi afu.

20 Muloña wachikuhwelelu, Isaka niyena wamukiswilili Yakoba niEsawu kutalisha hayuma yakenza.

21 Muloña wachikuhwelelu, Yakoba chadiñayi kwakwihi nakufwa, wakiswilili anyana kaYosefu nawa wadifukwili kudi Nzambi iku nanoñamini hamukombu windi.

22 Muloña wachikuhwelelu, Yosefu chashikiliyi kwakwihi nakufwa, wahosheli hakwidika* kwawanyana kaIsarela, nawa wahanini nshimbi kutalisha hamafwaha indi.*

23 Muloña wachikuhwelelu, Mosi chavwalikiliyi, anvwali jindi amuswekeli hadi tukweji tusatu, muloña amweni nawu iwu mwana wanyanya wadiña walubanji chikupu nawa hiyatiyili woma nalushimbi lwamwantaku. 24 Muloña wachikuhwelelu, Mosi chakuliliyi, wakaanini kumutena nawu mwana kamwana wamumbanda waFwaru, 25 watondelihu kukabakena hamu nawantu jaNzambi kubadika kudiluñisha chiseki chanshidi chahakapinji kantesha, 26 muloña wamweni kusawuka kwaKristu nindi himaheta asweja kulema kubadika maheta amuEjipitu, muloña yena washinshikili chikupu hawufwetu wakamufwetawu. 27 Muloña wachikuhwelelu, wafumini muEjipitu, hela chochu, hatiyili woma wakuzuwa kwamwantaku, muloña watwalekelihu kukola mbe-e neyi kwiji nakumona Owu abulaña kumonawu. 28 Muloña wachikuhwelelu, wanakeni Chipandakenu nikusampwila mashi hayipamba yahayiisu, kulonda mukwakujilumuna yabuli kujilumuna* anyanawu awedi.

29 Muloña wachikuhwelelu, ahitili muKaluñalwiji Kachinana heseki hawuuma, ilaña aEjipitu chesekeliwu nawu ahitimu, ayiminyini.

30 Muloña wachikuhwelelu, mbañu jaYeriku jakundokeli chelili antu anajikuchiki dehi kwi-i ndo-o hadi mafuku 7. 31 Muloña wachikuhwelelu, chivumbi Rahaba hajilumukilili hamu nawantu adikañiliku, muloña watambwilili akwakwendesha ituña mukuwunda.

32 Nawa nukuhosha cheñi namidi? Muloña mpinji yikunkehela neyi nitwalekihu kushimuna hadi Gideyona, Baraka, Samisoni, Yefwata, Davidi, kushilahu niSamweli niatuprofwetu amakwawu. 33 Chikuhwelelu chawu chayikojejeli kwimika mushindu mawanta, kuleta kuloña, kutambwila yikaninu, kujika kutunwa twawanyitupa, 34 kujima ñovu yakesi, kupuluka kuwumwemu wampoku yakabali, kuyikolesha kufuma kukuzeyazeya kwawu, kwikala ayilobu munjita nikushinda amashidika ayilukukileña. 35 Ambanda atambwilili antaña jawu afwili asañwiliwu, ilaña amayala amu ayikabishili muloña hiyalekeli kukuhwelela yuma yakuhweleleliwu kulonda ayisubuliku, hakwila nawu akatambwili kusañuka kwabadika kuwaha. 36 Antu amakwawu ayesekeli kuhitila mukuyisupisha nikuyivupola yikoti, nawa kubombela hayumiyi, ayikasili mumaleñi* nikuyisha mutuleya. 37 Ayasili malola, ayesekeli, ayiketoleli hayedi, ayitapoleli nampoku yakabali, akimbokeleña iku anavwali yitembi yanyikoku, yitembi yampembi, iku adi mukukaankila, mulukadi nikuyikabisha; 38 nawa kaayi hikayiteleleliku. Akimbokeleña muyinkalampata, mujimpidi, mumayeñu nimumena ahamaseki.

39 Nawa awa antu ejima, hela chakwila atambwilili wunsahu wawuwahi nawu amutiyishili Nzambi kuwaha muloña wachikuhwelelu chawu, hiyatambwilili yuma yayikaniniwuku, 40 muloña Nzambi wamweneni chadimu yuma yabadika kuwaha yitukatambwila, kulonda wena abuli kuyilisha awanina chakubula etu.

12 Dichi dinu, chineli tukweti idi ivu deneni dawayinsahu dinatunyeñumuki, tunatenu yuma yejima yalema ninshidi yanyakalaña kututañila nawa tutemukenu nakuumika lufuchi lunatuloñesheliwu 2 hampinji yitunakushinshika chikupu hadi Ntwamina Muneni nawa Mukwakuwanisha chikuhwelelu chetu, Yesu. Muloña wamuzañalu wamuloñesheleliwu kumbidi, womikili hamutondu wakuyandishila,* wadiwili nsonyi, nawa ichi nashakami dehi kuchikasa chachidiilu chetanda daNzambi. 3 Chalala, toñojokenu chikupu hadi muntu womikili nhoshelu yakudikaña yawakwanshidi adiña nakudiletela awenawu kukala kulonda enu mubuli kuzeya nakudihomba.

4 Chimwalwishaña naniyi nshidi, kanda mulwisheñahu dehi kwakwihi nakupwekesha mashi enuku. 5 Nawa munalalameni chikupu kukonkomwena kwayikonkomwenañawu enu anyana nawu: “Eyi mwanami, bayi wudiwula kubabesha kwaYehova hela kudihomba neyi anakufumbi kudi yenaku; 6 muloña antu akeñayi Yehova wayibabeshaña, kafwampi, yena wavupolaña* muntu wejima watambwilañayi kwikala mwanindi.”

7 Mwatela kuumika muloña chumichi hinjila yakuyibabeshelamu.* Nzambi nakuyibabesha neyi anyana. Indi mwananyi abulaña kubabeshawu kudi tata yindi? 8 Ilaña neyi enu ejima kanda ayibabesheñahu dehi muniyi njila, dikwila nawu mudi chikupu anyana amuwujila, bayi anyana alalaku. 9 Kubombelahu, atata jetu awuntu,* atubabesheleña nawa twayilemesheleña. Komana kwila tusweja kwovwahila Tata yetu watutondeli naspiritu yindi yajila kulonda tuhandeña nehi? 10 Muloña wena atubabesheli hakapinji kantesha kwesekeja nanomu muyamweniwu wena nawu mwamuwahi, ilaña yena watubabeshaña kulonda tuhetelimu, kulonda twikaleña ajila neyi chekalayi yena. 11 Chalala, kwosi kubabesha kwatiyishaña muntu kuwaha hampinji yinakumubabeshawuku, ilaña kwakataña,* hela chochu, mukuhita kwampinji, antu etejaña kuyibabesha asoñaña mukabu wakuwunda, dikwila nawu, kuloña.

12 Dichi, koleshenu makasa alepuka nimanuñu azeya, 13 nawa twalekenuhu kwolola njila jakwendamu nyendu yenu, kulonda chiidi chawufwayi chibuli kusopoka mwinuñi, ilaña chuukewi. 14 Fwilenu kuleta kuwunda nawantu ejima nikwikala ajila, muloña chakadi kujila muntu hakatwesha kumumona Mwantaku. 15 Babalenu chikupu kulonda kubuli kwikala muntu hela wumu wukukañanya kutambwila luwi lwaNzambi lwasweja, kuchiina kwakenda kamena muji wawulembi wukuleta kukala nakukojeja antu amavulu kuditamisha naniwu muji; 16 nawa babalenu kuchiina hakachi kenu hakenda kekala chivumbi,* hela muntu wabulaña kulemesha yuma yajila, neyi chadiñayi Esawu wahimpili wuswana windi wakwikala wedi nayakuda, yakuda kamu hohu. 17 Muloña enu mweluka nenu, chakeñeliyi nindi yaswani nkisu, amukaaninini; muloña hela wesekeli chikupu kuhimpa yitoñojoka* yindi kuhitila mukudila madilu, hichatweshekeliku.

18 Muloña enu himunasolomoki chuma chimunateli kukwata namakasa nawa chinabutuki kesi chikweti ivu diyilaku, chikweti mwidima wasweja, nimpepela yasweja, 19 nichivumina champuña niizu damazu anakuhoshawuku, izu dakwila antu chaditiyiliwu, alembeli nawu bayi ayihoshela cheñi izu dikwawuku. 20 Muloña atiyili woma chikupu nalushimbi lwakwila nawu: “Hela neyi kanyama yadata kuniyi mpidi, atela kumwasola malola.” 21 Cheñi nawa, chuma chamwekeni chadiña chakutiyisha woma, chakwila Mosi wahosheli nindi: “Natiyi woma nawa inakuzaala.” 22 Ilaña enu munasolomoki Mpidi yaZiyona, musumba waNzambi wamumi, dikwila nawu Yerusalema yamwiwulu mudi mazaza* awañelu 23 anadipompeshi hamu, nichipompelu chawanyana awedi asonekawu dehi majina mwiwulu, Nzambi Nsompeshi yawantu ejima, nikuhanda kwakuspiritu kwawakwakuloña anelishiwu dehi kwikala awanina, 24 nikudi Yesu ihaku wachitiyañenu chachiha, munasolomoki nimashi asampwiliyi hadi etu anakuhosha chiwahi kubadika mashi aAbeli.

25 Babalenu kuchiina mwakenda kakaana* kutiyilila kudi owu wunakuhosha. Kunyima, antu ahamaseki akaanini kutiyilila kukusoñamisha kwaNzambi, nawa ayibabesheli. Dichi, etu akatubabesha chikupu neyi tukukaanaña kutiyilila kudi owu wahoshaña kufuma mwiwulu. 26 Hayina mpinji, izu dindi dakankishili iseki, ilaña ichi nakani nindi: “Nakakankisha cheñi bayi neyi iseki hohuku, ilaña niiwulu nawa.” 27 Dichi izu dakwila nawu “cheñi,” damwekeshaña kufumishewa kwayuma yinakankishiwu, yuma yinaleñiwu, kulonda yuma yinabuli kukankishawu yitwalekihu. 28 Dichi, chituneluki netu twakatambwila Wanta wabulaña kukankishawu, tutwalekenuhu kuhetela muluwi lwasweja, olu lunateli kutuleñela kumukalakela Nzambi chiwahi mudimu wajila nakumutiya woma nikumwakama nankashi. 29 Muloña Nzambi yetu diyi kesi kajilumunaña.

13 Kukeña kwenu kwakukeña anakwetu kutwalekihu. 2 Bayi mulalamena kumwekesha chisambuku,* muloña kuhitila mukumwekesha chisambu, antu amu atambwilili añelu chakadi kwiluka. 3 Anukenuña antu adi mukaleya,* nakudifwikija neyi kwiji ninenu anayikasili hamu nawena, nawa anukenuña ninowu anakukabishawu, chineli ninenu mudi mumujimba.* 4 Wulu wiikali walema kudi antu ejima, nawa wulu bayi wutamishewaku, muloña Nzambi wakasompesha ayivumbi* niakwawujila. 5 Chihandilu chenu chiikali chakadi kusweja kukeña mali, iku munakuzañalala nayuma yimudi nayu. Muloña yena wahosha nindi: “Hinamba kakushiya hela kukufutalelaku.” 6 Kulonda twiikali nawulobu nakuhosha netu: “Yehova diyi nkwashi yami; hinukutiya womaku. Chumanyi chikuñilayi muntu?”

7 Anukenuña antu anakulombola mukachi kenu, ayilejaña enu mazu aNzambi, nawa hampinji yimunakutoñojoka chidi yilwilu yawu, imbujolenu chikuhwelelu chawu.

8 Yesu Kristu wekala yowumu nihaloshi, nilelu nihaya nyaaka.

9 Bayi ayisenwisha nantañishilu yacheñi yashiyashanaku, muloña chachiwahi kukolesha muchima naluwi lwasweja, bayi nayakuda* yabulaña kuhetesha antu ashañaku muchima chikupuku.

10 Kameña kitukweti, antu akalakalaña mudimu wajila kwitenti, hiyakweti wuswa wakuda yakuda yidikuku. 11 Muloña nyijimba yayimuna yalambwileñawu kudi awa antu ayocheleleña hanji yachilombu, hakwila mashi aniyi yimuna, ayitwalileña mwiluña dajila kudi kapristu muneni kulonda nshidi janakenewi. 12 Dichi, Yesu niyena hakwila nawu yajiliki antu namashi indi, wakabakeni hanji yachiisu chamusumba. 13 Dichi dinu, tuyenu kudi yena hanji yachilombu kulonda atusawuli neyi chamusawiliwu yena, 14 muloña etu hitukweti musumba wahaya nyaakaku, ilaña tunakufwila chikupu musumba wunakwinza. 15 Kuhitila mudi yena, tumulambuleña Nzambi mpinji yejima mulambu wakuhameka, dikwila nawu, mazu afumaña mukanwa ketu ashimunaña hatooka ijina dindi. 16 Kubombelahu, bayi mulalamena kwila yuma yayiwahi nikwanzañana nawakwenu yuma yimukwetiku, muloña Nzambi watiyaña kuwaha chikupu nanyilambu yamuchidiwu.

17 Ovwahilenuña antu anakulombola mukachi kenu nawa yitiyililenuña, muloña wena anakuyihemba enu* nawa akalumbulula kudi Nzambi, kulonda eleña mwenimu namuzañalu bayi nakudishishimonaku, muloña chumichi chinateli kuyiletela enu kukala.

18 Tulombelenuñaku, muloña tunakuhweleli netu tukweti chinleji chamuchima chitooka,* nanochu chitunakufwila kwikala ashinshika muyuma yejima. 19 Ilaña inakuyilembelela chikupu nami mulombeña kulonda nakafunti swayi kudi enu.

20 Dichi Nzambi wakuwunda owu wasañwili kabiña muneni wanyikoku kufuma mudi afu, Mwanta wetu Yesu, walambwili mashi achitiyañenu chahaya nyaaka, 21 yayinki yuma yejima yayiwahi yakeñekaña kulonda mwili nkeñelu yindi. Kuhitila mudi Yesu Kristu, watuleteshaña kwila yuma yamutiyishaña kuwaha. Kudi Nzambi kwiikali kulema haya nyaaka nanyaaka. Ameni.

22 Dichi enu anakwami, inakuyilembelela nami, mutiyilili nakanañachima awa mazu akukolesha, muloña nayisonekeleli enu mukanda wawihi. 23 Inakukeña mwiluki nenu manakwetu Timotewu anamukasununi. Neyi wukwinza swayi, nakenza nindi hamu chinakenza nakuyimona.

24 Muñimushiliku ejima anakulombola mukachi kenu niakwakujila ejima. Adi kunu kuItaliya anayimushi.

25 Luwi lwasweja lwiikali nanenu ejima.

Hela “ninshakaminu yamakonu.” Talenu Kulumbulula.

Hela “abandami.”

MuchiGiriki, nyuuma. Talenu Kulumbulula.

Hela “niambuñindi akwakukalakela antu.”

Hela “mudimu wakuzatila antuku.”

Hela “muyimwenu.”

MuchiGiriki, “lubutu.”

Hela “wakujima nachu nshidi.”

Hela “itwetejaña.”

Dikwila nawu, Yesu.

MuchiGiriki, “twikalenu nawoma.”

Aka kaayi kanakwimenaku anyana kaAdama naEva.

Hela “awambuka.”

Talenu Kulumbulula.

Talenu Kulumbulula.

Hela “niapwapukaña.”

MuchiGiriki, “Mumafuku adiñayi mumujimba wawuntu.”

MuchiGiriki, “kwesekeja nampinji yinahitihu.”

Hela “munyaaka yinakwinza.” Talenu Kulumbulula.

Hela “weñililimu.” MuchiGiriki, “wahakwili.”

Hela “chihandilu chetu.”

MuchiGiriki, “wamwanzañenenihu.”

Hela “nkakulula.”

Hela “yakuñwiliyi.”

MuchiGiriki, “afuma kumbunda yaAbarahama.”

MuchiGiriki, “mumbunda.”

Hela “hinakaditoñeshaku.”

Hela “ñamba mukwakukalakela antu.”

Hela “mudimu wakuzatila antu.”

Akerubi hiyañelu akweti yifulu yahewulu.

Hela “heluña.”

Hela “hichakutalilahu; hichishimu”

MuchiGiriki, “yipapatishu yamboka-mboka.”

Hela “ayikujiku.”

MuchiGiriki, “kutukuula.”

Hela “ayikuji.”

Hela “amwana kañombi wamukaji.”

Hela “ayikuji.”

Talenu Kulumbulula.

Hela “hamuvuñilu.”

Hela “mumudimu wakuzatila antu.”

MuchiGiriki, “kumesu.”

Aka kaayi kanakwimenaku anyana kaAdama naEva.

Hela “kwanyaaka yinu.” Talenu Kulumbulula.

Hela “nakuzatila hanshidiku.”

Hela hekwawu, “antu.”

Hela “ayikuji.”

MuchiGiriki, “mumuvuñilu wamukanda.”

Hela “nakuzata mudimu wakukalakela antu.”

Hela “tunakuhweleli.”

MuchiGiriki, “yatutachikililiyi.”

Hela “tuditoñojokeleña; tudisheña muchima.”

Iku kupompa, hikupompa kwakudifukula.

MuchiGiriki, “ayimwekesheli hatooka neyi kwiji mwitala dakuhemena yisela.”

Hela “mwadikitilileña.”

MuchiGiriki, “kuhosha nakukasunukaku.”

Hela “wumi wami hiwukumutiya.”

Hela “hiwunsahu walala wamwekeshaña nawu.”

Hela “ankakulula jetu.”

Hela “ninshakaminu yamakonu.” Talenu Kulumbulula.

Hela “washimwini wunsahu kuhitila mukwiteja.”

Hela “mbutu.”

Hela “wakuhwelelewa.”

MuchiGiriki, “mbutu.”

Iku hikwidika kwakufuma muEjipitu.

Hela “hachakamujiikawu.”

MuchiGiriki, “kukwata.”

Hela “mumacheni.”

Talenu Kulumbulula.

Hela “wababeshaña.”

Hela “yakuyidizishilamu.”

MuchiGiriki, “atata janyijimba yetu.”

Hela “kwaneñeshaña.”

Talenu Kulumbulula, “Wuvumbi.”

Dikwila nawu, yitoñojoka yatata yindi.

Hela “makumi amakombakaji.”

Hela “kaleya; kadiwula.”

Hela “luwi kudi enyiku.”

MuchiGiriki, “akasawu; owu adi mumaleñi.”

Hela hekwawu, “neyi kwiji munakukabakena hamu nawu.”

Talenu Kulumbulula, “Wuvumbi.”

Dikwila nawu, nshimbi kutalisha hayakuda.

Hela “anakuhemba mawumi enu.”

MuchiGiriki, “chachiwahi.”

    Lunda Publications (2006-2025)
    Fumenumu
    Iñulenu
    • Lunda
    • Inkenuhu akwenu
    • Hakusetiñila
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nshimbi Jakulondela
    • Nshimbi Jakujinda
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Iñulenu
    Inkenuhu akwenu