Watchtower LAYIBULALI YAHAINTANETI
Watchtower
LAYIBULALI YAHAINTANETI
Lunda
  • BAYIBOLU
  • NYIKANDA
  • KUPOMPA
  • lv kapetulu 7 mafu 74-85
  • Komana Mwalemesha Wumi Neyi Chawulemeshayi Nzambi?

Vidiyo yimwatonda hosi.

Atwanakeniku mwani, vidiyo yakañanya kwenzunuka.

  • Komana Mwalemesha Wumi Neyi Chawulemeshayi Nzambi?
  • ‘Shakamenu Mukukeña kwaNzambi’
  • Tunyitu Twanyanya
  • Nsañu Yinadifwani
  • WUMI NIMASHI HIYUMA YAJILA
  • KUZATISHA MASHI HAKUUKA
  • NSHIMBI JAYEHOVA JAMWEKESHAÑA NAWU HINVWALI WUKWETI KUKEÑA
  • TONDOLWELENU YITOÑOJOKA YATAMA!
  • DAMBULENU KUMAZANVU APWEKESHAÑA MASHI
  • LEMESHENU WUMI KUHITILA MUKUSHIMWINA NSAÑU YAWANTA
  • Komana Mwalemesha Wumi Neyi Chawulemeshayi Nzambi?
    Chakushakama Mukukeña KwaNzambi
  • Monaku Wumi Neyi Chawumonañayi Nzambi
    Chumanyi Chacheni Chatañishaña Bayibolu?
  • Lemeshenu Chawaana Chawumi
    Yumanyi Yinateli Kutudizisha Bayibolu?
  • Nzambi Chamonañayi Mashi
    Munateli Kwikala naMuzañalu Haya Nyaaka!—Kudiza Bayibolu Chakuhanjeka
‘Shakamenu Mukukeña kwaNzambi’
lv kapetulu 7 mafu 74-85

Kapetulu 7

Komana Mwalemesha Wumi Neyi Chawulemeshayi Nzambi?

“Kudeyi kwokudi kaseloki kawumi.”—MASAMU 36:9.

1, 2. Chawaananyi chatwinkayi Nzambi chasweja kulema makonu, nawa chalemenadi?

TATA yetu wamwiwulu watwinka chuma chasweja kulema, chawaana chawumi neyi antu akwamaana anatweshi kwimbujola yililu yindi. (Kutachika 1:27) Muloña watwinka ichi chawaana, chatukwashaña kwiluka nshimbi jamuBayibolu. Neyi tukujizatisha, tukupama kuspiritu neyi antu amukeña Yehova akweti ‘yitoñojoka yawu yafumbawu dehi, enjilila dehi kwambula yayiwahi nayatama.’—Aheberu 5:14.

2 Makonu, twatela kwikala nawuswa wakutoñojoka chikupu hanshimbi jamuBayibolu, muloña kaayi kanasweji kutama chakwila kwosi nshimbi jinateli kuzatika muyuma yejima yamwekanaña muchihandilu chawantu. Akwamutayi wayipatela alumbulula chiwahi iyi nsañu, sweje-e hansañu yayiidi kwafumishañawu mashi nijinjila jakuzatisha. Iyi hinsañu yalema chikupu kudantu anakukeña kumwovwahila Yehova. Dichi, neyi twiluka kulema kwanshimbi jamuBayibolu, twatela kufuukula chiwahi munjila yikuzañalesha chinleji chetu nikushakama mukukeña kwaNzambi. (Yishimu 2:6-11) Talenu haniji nshimbi jikwawu.

WUMI NIMASHI HIYUMA YAJILA

3, 4. Mpinjinyi yatenenuwu katachi muNyikanda nawu mashi ajila, nawa ashindamena hanshimbinyi?

3 Yehova watachikili kushimuna kunuñañana kwekala hakachi kawumi nimashi, cheñi nikulema, hela kujila kwayumiyi, kufuma tuhu hampinji Kena yajahiliyi Abeli. Nzambi wamwilili Kena nindi: “[Tiya!] Izu damashi amana kweyi dinakulobeli kudami hamaseki.” (Kutachika 4:10) Kwesekeja nachamonañayi Yehova yuma, mashi aAbeli adiñi nakwimenaku wumi windi, wakisañenuwu munjila yaheña. Dichi, twatela kuhosha netu, mashi aAbeli alobeli kudi Nzambi nawu yoyitendi.—Aheberu 12:24.

4 Chelili Dibaji damumafuku aNowa dihiti, Nzambi wayinkeli antu lusesa lwakudya anyama bayi mashuku. Nzambi wahosheli nindi: “Ilaña mbiji nawumi wayu, wowu mashi ayu, bayi muyidyaku. Chalala, mashi enu, wowawumi wenu, wowu nakayihulawu.” (Kutachika 9:4, 5) Ilu lushimbi lwazatikaña nikudi anyana kaNowa ejima makonu. Lwakonkomwenaña cheñi mazu amulejeluwu Kena kudi Nzambi hatachi, nawu wumi wayileñaleña yejima wekala mumashi. Ilu lushimbi lwashimunaña chikupu nawu Yehova, Nsulu yawumi, wakasompesha antu ejima abulaña kulemesha wumi nimashi.—Masamu 36:9.

5, 6. Indi Nshimbi jamwinkeluwu Mosi jamwekeshaña ñahi nawu mashi ajila nawa alema? (Talenu cheñi chikasha chidi hefu 78.)

5 Iyi yuma yalema yiyedi ayishimwini cheñi muNshimbi jamwinkeluwu Mosi. HaAlevi 17:10, 11 hahosha nawu: “Neyi hamutaña . . . hakekala muntu wakadya mashi wowu anadyi wowu, yenowu muntu wakadya mashi nakamutala nakuhila, chiña hadi akwawu nakamufumishahu. Muloña wumi wamujimba wekala mumashi, nayinkeluwu hakameña ekalaña akudibuta nachu, muloña mashi diwu abutañawu nachu nanochu chiyakweti wumi.”a—Talenu chikasha chidi hefu 76, “Mashi Akweti Ñovu yaKubuta Nyiloña.”

6 Neyi mashi akanyama wunajahiwu kuyisha hakameña nehi, adiñi nakuyimwañila hamaseki. Ichi chamwekesheleña nawu, wumi anawufuntishi kudi Yomweni. (Kuhituluka 12:16; Ezekeli 18:4) Bayi neyi aIsarela ateleli kusandujola mumbiji yikukeña kudyawu kulonda afumishumu mashi ejimaku. Neyi kanyama amujaha chiwahi nakuvwisha mashi, kaIsarela wateleli kudya namuchima wumu, muloña kuvwisha mashi munjila yamuchidiwu kwamwekeshaña kalemesha kudi Mukwakuhana Wumi.

7. Indi Davidi wamwekesheli ñahi nindi mashi ajila?

7 Davidi, “iyala damwaya muchima wa[Nzambi],” welukili nshimbi jadiñi muyidika yaNzambi yahosheleña hamashi. (Yililu 13:22) Mpinji yimu cheliliyi nafwi dehi mpwila, antu jindi asatu hiyakwiñila muchilombu chawayilumbu chakadi lusesa, hiyakutaha menji mwishima, nakumuletela. Indi Davidi welili hodi? Wehwili nindi: “Ninwi mashi awantu aditwala kukufwa?” Kumesu aDavidi, kunwa menji kwadiñi neyi kunwa mashi awumi awantu jindi ashili wumi wawu hakatoña hakuya nakutaha menji. Hela chakwila wafwili mpwila, ‘wayimwañilili kumesu aYehova.’—2 Samweli 23:15-17.

8, 9. Komana yitoñojoka yaNzambi kutalisha hawumi nimashi yahimpikili chelili anatuñi chipompelu chawakwaKristu? Lumbululenu.

8 Chimwahitili yaaka 2,400 kufuma hahenuwu lushimbi lwamashi hampinji yaNowa niyaaka 1,500 kufuma hatuñiluwu chitiyañenu chaNshimbi, Yehova woneneni izaza dalombolaña dachipompelu chatachi chawakwaKristu kusoneka nawu: ‘Spiritu yajila ninetu tunatoñojoki netu bayi tuyitwika chiteli chakubadika yumiyi yalemaku. Netu, chiña muleki yuma yakupesha nachu akishi, nimashi, nianyama akushotomona, niwuvumbi.’—Yililu 15:28, 29.

9 Eña, izaza dalombolaña datachi delukili nawu mashi ajila nawa nawu neyi muntu wukuyizatisha chatama hohamu nakupesha akishi nikwila wuvumbi. Makonu akwaKristu alondelaña ilu lushimbi. Kubombelahu, hamuloña wakutoñojoka nikuzatisha nshimbi jamuBayibolu, atweshaña kumuzañalesha Yehova neyi hiyakufuukula hansañu yakuzatisha mashi.

KUZATISHA MASHI HAKUUKA

10, 11. (a) Indi aYinsahu jaYehova amonaña ñahi kusha mumujimba mashi ejima niyuma yiwaana yamaneni yatuña mashi? (b) Munjila jimu jidihi jakundama kumashi munateli kwikalilawu akwaKristu nayitoñojoka yashiyashana?

10 A Yinsahu jaYehova eluka nawu ‘kuleka . . . mashi’ kwalumbuluka nawu kubula kusha mashi mumujimba nikubula kuhana mashi hela kuhemba mashi awu kulonda akayishilumu kumbidi. Hamuloña wakulemesha nshimbi jaNzambi, hiyetejaña cheñi yuma yiwaana yamaneni yatuña mashuku chidi neyi masewuzi atenañawu nawu: red cells, white cells, platelets, niplasma.

11 Makonu, hamuloña wakuswejesha kusandujola, iyi yuma avula kuyambula mutuyibalu tuyazatishañawu munjila jashiyashana. Komana mukwaKristu watela kwiteja tuyuma twamuchidiwu? Watumonaña neyi “himashi”? Antu ejima atela kudifuukwila haniyi nsañu. Chochimu nihakuzatisha jinjila jakuukilamu jatenañawu nawu, hemodialysis, hemodilution, nicell salvage munateli kuzatishayi muntu mashi indi yomweni, chakala mashi indi anayihembi wanyi.—Talenu Apendikisi, hamafu 215-18.

12. Munjilanyi mutunateli kumwena nikuzatila hansañu yakudifuukwila?

12 Komana nsañu yitwatela kudifuukwila etu aweni yanyanya kumesu aYehova? Inehi, muloña wakeñeshaña kwiluka yuma yitunafuukuli niyatuleteshaña kufuukula. (Yishimu 17:3; 21:2; 24:12) Dichi neyi tulomba kudi Yehova kulonda yatuleji mwakwilila nikusandujola hayitumbu hela hajinjila jakuukilamu, twatela kutiyilila chinleji chadizishewa naBayibolu. (Aroma 14:2, 22, 23) Hela chochu, bayi twiteja amakwawu kutwifuukwilaku, anetu nawa bayi twihula netu, “Neyi yeyi watiyaña chinnakutiya mutenowu wadi kwiladi?” Neyi kukala kunamwekani, mukwaKristu wejima watela ‘kudisendela chiteli chindi.’b—Aŋalija 6:5; Aroma 14:12; talenu chikasha chidi hefu 81, “Komana Mashi Nayimonaña Nami Ajila?”

NSHIMBI JAYEHOVA JAMWEKESHAÑA NAWU HINVWALI WUKWETI KUKEÑA

13. Indi nshimbi jaYehova niyishina yindi yamumwekeshaña nawu himuntu wamuchidinyi? Lumbululenu.

13 Nshimbi niyishina yekala muBayibolu yamushimuna Yehova nawu hiMukwakuhana Nshimbi nawa hiTata yetu wukweti kukeña wakamenaña mawumi awanyanindi. (Masamu 19:7-11) Hela chakwila lushimbi ‘lwakuleka . . . mashi’ hiyaluheni nawu antu abuleña kukataku, ilaña lwatukiñaña kuyikatu yenzaña kuhitila mukusha mashi mumujimba. (Yililu 15:20) Ankoñi amavulu amumutayi wayipatela niwena anachiwani neyi kuladika muntu chakadi kuzatisha mashi diyi “njila yayiwahi chikupu” yakuukilamu ayeji makonu. Kudi akwaKristu alala, yuma yamuchidiwu yamwekeshaña maana asweja aYehova nikukeña kwalala.—Isaya 55:9; Yowanu 14:21, 23.

14, 15. (a) Nshimbinyi jamwekesheli nawu Nzambi wayikeña antu jindi? (b) Munateli kuzatisha ñahi yishina yahosha hanshimbi jakudihemba?

14 Kukeña kwaNzambi kwakwakamena antu jindi muIsarela wakushankulu kwamwekeneni munshimbi jajivulu jaheniyi. Chakutalilahu, wahosheli nindi matala awaIsarela ateleli kwikala nekoli kwiwulu kuchina maposu, muloña kwiwulu kwazatikilileña yuma yayivulu. (Kuhituluka 22:8; 1 Samweli 9:25, 26; Nehemiya 8:16; Yililu 10:9) Nzambi waheni cheñi lushimbi nindi ñombi wazuwa ateleli kumuhembela mwitaña. (Kwidika 21:28, 29) Neyi muntu yadiwula iyi nshimbi chamwekesheleña nawu halemesha wumi wawakwawuku nawa chikumuleñela kwikala namuloña wamashi.

15 Munateli kuzatisha ñahi yishina yaletesheli ahaneña iyi nshimbi? Komana kwila mutoñojoka chidi motoka yenu, ñendeshelu yenu, yimuna, itala, iluña dimwazatilaña, niyisela yimwahemaña neyi yidi chiwahi nehi? Mumatuña amakwawu, maposu anakukojeja jiñufwa kudi atwansi, muloña avula kusha wumi wawu hakatoña. Ilaña, atwansi anakukeña kushakama mukukeña kwaNzambi alemesha wumi nawa hiyakoñaña yuma yaletaña wubanji hamuloña wachisekuku. Hiyatoñojokaña mwawusupi nawu atwansi hiyekala muwubanjuku. Ilaña, adiluñishaña nawansi wawu kuhitila mukukañesha kukala kukwawu.—Mukwakutaŋisha 11:9, 10.

16. Nshimbinyi yamuBayibolu yahosha hakusulumuna? (Talenu cheñi tumazu twaheshina.)

16 Niwumi wankemba wuchidi kanda yovwaliki walema kumesu aNzambi. MuIsarela wakushankulu, neyi muntu yakatisha mumbanda wudi nevumu chili mama yawantu hela mwana yofwa, Nzambi wamweneña samuloña nindi himbanji, nawa wadi kuhana “wumi nawumi.”c (Kwidika 21:22, 23) Dichi, toñojokenu chatiyañayi Yehova hakumona nyana yayivulu yinakusulumunawu mumushikila hachaaka hachaaka, amakwawu ayijahaña muloña wakufwila yuma yakumujimba nikubajama.

17. Munateli kukundeja ñahi muntu wafumishili ivumu henohu kanda yeluki nshimbi jaNzambi?

17 Indi neyi mumbanda wafumishili ivumu henohu kanda yeluki chalala chaBayibolu? Komana Yehova hanateli kumwanakenaku? Wukumwanakena! Muntu wunadanakeni chikupu watela kushindamena hakwanakena kwaYehova kuhitila mumashi apwekesheliyi Yesu. (Masamu 103:8-14; Aefwesesa 1:7) Eña, Kristu yomweni wahosheli nindi: “Hinenzi nakutambika aloñaku, nenzi nakutambika akwanshidi abalumuki munyichima.”—Luka 5:32.

TONDOLWELENU YITOÑOJOKA YATAMA!

18. Indi Bayibolu yahosha nawudi kutalisha hachuma chacheni chapwekeshaña mashi?

18 Chatela kuletela akwetu kukala, Yehova nakukeña nindi tufumishi munyichima yetu chuma chacheni chakojejaña kumwaña mashi, kuhelañana. Kapostolu Yowanu wasonekeli nindi: “Muntu wahelaña mana kwindi himbanji [hela mukwakujahana]; muneluki dehi mudi mbanji himwashakamaña wumi wahaya nyakaku.” (1 Yowanu 3:15) Muntu wamuchidiwu hamuhela hohu mana kwinduku ilaña wajinaña nindi mutenowu kachi wafwa dehi. Wulumbu windi wamwekenaña mumatuñu nimunsañu jamakudi jikaletesha Yehova kuleta wunsompeshi. (Alevi 19:16; Kuhituluka 19:18-21; Matewu 5:22) Komana twatela kufumisha nkunyi yejima yinateli kutentama munyichima yetu.—Yakoba 1:14, 15; 4:1-3.

19. Indi muntu watiyililaña nshimbi jamuBayibolu wamonaña ñahi nsona jidi neyi Masamu 11:5 niAfwilipi 4:8, 9?

19 Antu alemesha wumi neyi chawulemeshayi Yehova nawa anakukeña kushakama mukukeña kwindi atondolwelaña cheñi madombu ejima. Masamu 11:5 yahoshaña nawu: “Muchima [waYehova] wahelaña niwatama nimuntu wakeña madombu.” Iyi nsona bayi neyi yahoshaña hawuntu waNzambi hohuku; ilaña mudi nshimbi jakundama hanshakaminu yetu. Yasañumunaña antu amukeña Nzambi kutondolwela yisela yejima yaleteshaña muntu kukeña madombu. Chochimu, mazu akwila nawu Yehova ‘hiNzambi wakuwunda’ asañumunaña ambuñindi kwinzesha yitoñojoka ninyichima yawu nayuma yayiwahi, yakashinshi nawa yahamekañawu, yaletaña kuwunda.—Afwilipi 4:8, 9.

DAMBULENU KUMAZANVU APWEKESHAÑA MASHI

20-22. Ñimenu yamuchidinyi yikweti akwaKristu kutalisha kwituña, nawa muloñadi?

20 Kumesu aNzambi, ituña daSatana dejima didi namuloña wamashi. Yiyulu yidimu yamapolitiki, yafwikijawu muNyikanda kudi anyama ayisumi, yinakisañani antu amavulu nankashi, kushilahu niambuña aYehova amavulu. (Danyeli 8:3, 4, 20-22; Chimwekeshu 13:1, 2, 7, 8) Kuzatila hamu namatuña adi neyi anyama ayisumi, nyitayi yakulanda nakulandulula niakwasayansi anazati nañovu hakutuña yitwa yasweja ñovu, nakuwaninamu mali amavulu chikupu muyumiyi. Mwalala “mpata yamunu mwishina yashakamaña mudi owu watama”!—1 Yowanu 5:19.

21 Chineli atumbanji twaYesu ‘hiyadi ampata yamunu mwishinaku’ hiyadiñijaña hela chanti munsañu japolitiki nimajitaku, atondolwelaña kwikala namuloña wamashi halwawu hela muchituñilu.d (Yowanu 15:19; 17:16) Hamuloña wakwimbujola Kristu, hiyafuntishaña katama nakatamaku neyi antu anakuyiyandisha. Ilaña, amwekeshaña kukeña kudi ayilumbu jawu, nikuyilombelaku.—Matewu 5:44; Aroma 12:17-21.

22 Hakachi kayuma yejima, akwaKristu alala hiyadikundaña ‘naBabiloni Muneni,’ wanta wakaayi wansakililu yakutwamba nawa wunasweji kupwekesha mashuku. Izu daNzambi dahoshaña nawu “mudi yena awenumu mashi awatuprofwetu niawakwakujila niawantu ajahiluwu hanu hamaseki.” Dichi, anatwibabeshi nawu: “Enu antu ami, fumenu muñandoyu.”—Chimwekeshu 17:6; 18:2, 4, 24.

23. Indi kufuma muBabiloni Muneni kwalumbulukadi?

23 Kudi yuma yayivulu yakeñekaña hakufuma muBabiloni Muneni yinabadiki hakujimisha ijina handandanda yawamamembala. Kwabombelamu cheñi kuhela yililu yatama yetejaña hela yahakwilañaku hatooka nsakililu yakutwamba, chidi neyi wuvumbi, kudiñija mujapolitiki, nilwisu lwakufwila maheta. (Masamu 97:10; Chimwekeshu 18:7, 9, 11-17) Eña, yililu yamuchidiwu mwekalaña kupwekesha mashi.

24, 25. Indi Nzambi watiyilaña luwi muntu wunadanakeni nshidi yamashi kushindamena hanka, nawa akwiprofweteli ñahi kunyima?

24 Henohu kanda twikali mukudifukula kwalala, muntu himuntu, munjila yimu hela yikwawu, wadiñi kukabadi ketuña daSatana nawa chatwileñeleli kwikala namuloña wamashi. Hela chochu, muloña twahimpili yililu yetu, twakuhweleleli mwifutu danyiloña damulambu waKristu, nikuhana wumi wetu kudi Nzambi, twekalili nawuselewa waNzambi nikukiñewa kuspiritu. (Yililu 3:19) Iku kukiña akushimwineñahu dehi kunyima kuhitila munyikala yakupulukila.—Kuchinda 35:11-15; Kuhituluka 21:1-9.

25 Indi iyi ntanjikilu yazatikili ñahi? Neyi kaIsarela yojaha mukwawu chakuluwukila, wateleli kutemukila kunyikala yakupulukila. Neyi nsompeshi wakuluka yitembi naketuli dehi muloña, ona muntu wunajahi mukwawu chakuluwukila washakamineña mumukala wakupulukila sampu kapristu muneni nafwi. Dihu dinu hakusubukayi kuya nakushakama kwejima kunakeñiyi. Eña, ichi chakutalilahu chaluwi lwaNzambi chachiwahi nawa chinakumwekesha chalemeshayi wumi wawantu chikupu. Yina nyikala yakushankulu yakupulukilamu yinesekani nantanjikilu yaNzambi yamakonu, yinashindameni hamulambu wefutu danyiloña daKristu, yakutukiña kukufwa kwakufumpa chakuluwukila nshimbi jaNzambi jahosha hakulema kwawumi nimashi. Komana mwalemesha iyi ntanjikilu? Mukumwekesha ñahi nenu mwalemesha iyi ntanjikilu? Njila yimu yidi yakutambika antu kulonda mwiñili nawu hamu mumukala wachifwikija wakupulukila, sweje-e chitunamoni “lukadi lwasweja” lunakunyakala.—Matewu 24:21; 2 Akorinda 6:1, 2.

LEMESHENU WUMI KUHITILA MUKUSHIMWINA NSAÑU YAWANTA

26-28. Indi chihandilu chetu makonu chinesekani ñahi nachakaprofwetu Ezekeli, nawa tunateli kushakama ñahi mukukeña kwaNzambi?

26 Chihandilu chawantu jaNzambi makonu chatwanukishaña kaprofwetu wakushankulu Ezekeli, wenkeluwu mudimu kudi Yehova wakwikala kalama wakusoñamisha antu amwitala daIsarela. Nzambi nindi: “Tiyaku izu dakukanwa kami, wumbabesheluwu.” Neyi Ezekeli wadiwili mudimu windi, adi kumutwika muloña wamashi awantu adi kujahawu hampinji yakujilumuka kwaYerusalema. (Ezekeli 33:7-9) Ilaña Ezekeli wovwahilili nawa hekalili namuloña wamashuku.

27 Makonu, tunakushakama mumpinji yakukuma kwetuña dejima daSatana. Dichi, aYinsahu jaYehova eluka nawu adi namudimu nikukooleka kwakubidika ‘ifuku daNzambi dakutenda’ hamu nansañu yaWanta. (Isaya 61:2; Matewu 24:14) Komana mwakalakalaña nankashi muniwu mudimu walema? Kapostolu Pawulu wadikitili chikupu mumudimu windi wakushimwina. Dihafumini hakuhosha nindi: “Nabuli muloña wamashi awantu ejima. Muloña hinaheñukili nileki kuyishimwina mwaya mpuña yaNzambi yejimaku.” (Yililu 20:26, 27) Pawulu watwimikila chakutalilahu chachiwahi chitwatela kulondela.

28 Dichi, hakwila tushakami mukukeña kwaYehova kwasweja kwawunvwali, kudi yuma yikwawu yitwatela kwila yinabadiki hakumona wumi nimashi neyi chamonañayi Yehova. Twatela kwikala cheñi atooka mumuchima, hela ajila, kumesu indi, neyi chitukudiza mukapetulu kanalondeluhu.

[Tumazu twaheshina]

a Kutalisha hamazu ahosheliyi Nzambi nindi, “wumi wamujimba wekala mumashi,” magazini yaScientific American yahosha nawu: “Hela chakwila mashi ayitenaña nawu hichifwikija hela hichinjikijilu chawumi, awa mazu alala: muchidi wejima wamashi wakeñekaña hakwila muntu yekali wamumi.”

b Talenu Awake! yaAugust 2006, mafu 3-12, yasonekawu kudi aYinsahu jaYehova.

c Akwakusoneka dikishonari yaBayibolu ahosha nawu mazu ekala munsona yachiHeberu “hekwawu hiyatena mazu akukatisha mumbanda hohuku.” Cheñi nawa Bayibolu hiyashimunahu yaaka yankemba wudi mwivumu nawu diyaleteshaña muntu kumusompesha kudi Yehovaku.

d Talenu Kapetulu 5, “Chitwatela Kwambuka naMpata Yamunu Mwishina.”

[Chikasha chidi hefu 76]

MASHI AKWETI ÑOVU YAKUBUTA NYILOÑA

Mwiizu daNzambi, mashi ayiluka nawu esekana hamu nawumi. Dichi, chatela amuhishi namuloña wakufumpa nshimbi jaYehova, muntu wunavulumuni muIsarela wakushankulu wahanineña mulambu wakanyama hakameña kaNzambi. (Alevi 4:27-31) Iwu mulambu wabutileña nshidi jindi ilaña hakapinji kantesha hohu.

Izu dakwila nawu “kubuta,” neyi chiyadizatishawu muBayibolu, dalumbuluka “kuhimpa” hela “kujika,” neyi chifwiku chachiwahi chimunateli kujika kunchumpa chachiwahi. Hela chochu, kwosi kanyama katela “kujika” nyiloña chaloña, hela kubuta nshidi jawantuku. Ilaña, nyilambu yawanyama yemeneneñaku mulambu wawanina wakenza wakubuta nachu nyiloña.—Aheberu 10:1, 4.

Kubuta kweniku akuhanini “namulambu wamujimba waYesu Kristu walambwiliyi kamu hohu bweñi.” (Aheberu 10:10) Wumi waKristu wawanina, wemeneneñaku “mashi alema, adi neyi amwana kamukoku wakadi hatamayi hela ihuji,” wadiña wesekana chikupu nawumi wajimbesheliyi Adama. (1 Petulu 1:19) Dichi dinu, munjila yasweja kuwaha nawa yakukeña, Yehova wazatishili wuñanji waloña kulonda ‘yatukuuli nachu chahaya nyaka.’—Aheberu 9:11, 12; Yowanu 3:16; Chimwekeshu 7:14.

[Chikasha chidi hefu 78]

LEMESHENU WUMI WAWANYAMA

Hela chakwila Yehova watwiteja kujaha anyama akudya nikutuña nachu yakuvwala hela kudikiña kuwubanji, twatela kuzatisha iwu wuswa munjila yayiwahi nawa yatelela. (Kutachika 3:21; 9:3) Bayi twikala neyi Nimirodi chibinda wawukatu, hadaha wajahileña anyama hamuloña wachiseki hohuku. (Kutachika 10:9) Ilaña, twatela kumwimbujola Yehova, wakaamenaña wumi wawanyama ejima, nitujila twasweja kukeha.—Yona 4:11; Matewu 10:29.

Nshimbi jamwinkeluwu Mosi jamwekesheli nawu Nzambi wayakamenaña anyama. (Kwidika 23:4, 5, 12; Kuhituluka 22:10; 25:4) Kwesekeja nayina Nshimbi, Yishimu 12:10 yahosha nawu: “Muntu waloña waakamaña wumi wakanyama kindi, ilaña antu atama wushona wawu wawukatu hohu.” Antu awukatu hamu niyililu yawu keña ayifumishuhu.

[Chikasha/Mwevulu wudi hefu 81]

KOMANA MASHI NAYIMONAÑA NAMI AJILA?

Lushimbi: ‘Lekenu . . . mashi.’—Yililu 15:20.

Malwihu yimwatela kudihula

▪ Nateli kulumbulula ñahi chaambu chekala hayuma yiwaana yalema yatuña mashi nituyuma twanyanya twamumashi?e

▪ Muloñadi chinatela kufuukwilahu neyi nukwiteja hela kukaana tuyuma twanyanya twamumashi hela njila jikwawu jakuukilamu kuzatisha mashi ami?—Aroma 12:2; Aŋalija 6:5.

▪ Munjilanyi munukumulumbulwila ndotolu yami muloña wunnetejeli hela kukaana kuzatisha tuyuma twanyanya twamumashi?—Yishimu 13:16

[Tumazu twaheshina]

e Neyi munakukeñelahu nsañu yikwawu talenu Apendikisi, yidi hamafu 215-16.

[Mwevulu wudi hefu 83]

Nateli kumulumbulwila ñahi ndotolu hakufuukula kwami kutalisha hakuzatisha tuyuma twamumashi?

    Lunda Publications (2006-2025)
    Fumenumu
    Iñulenu
    • Lunda
    • Inkenuhu akwenu
    • Hakusetiñila
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nshimbi Jakulondela
    • Nshimbi Jakujinda
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Iñulenu
    Inkenuhu akwenu