CHIBAABA CHAKUDIZA 36
Antu jaYehova Akeña Kuloña
“Adi namuzañalu wowu atiyaña nzala nimpwila yayuma yaloña.”—MAT. 5:6.
KAMINA 9 Yehova Diyi Mwanta Wetu!
NSAÑU YIDI MUCHIBAABAa
1. Kwesekanyi kwamweniyi Yosefu, nawa welilidi?
YOSEFU mwana kaYakoba wamweni kweseka kweneni. Mumbanda wumu wamwilili nindi: “Nikaami neyi.” Wadiña ñoda nkaaka yindi, Potifwari. Yosefu wamukaanini. Muntu makonu nateli kutoñojoka nindi, ‘Yosefu wakaanininidi iku kweseka?’ Potifwari wadiñahu wanyi. Kubombelahu, Yosefu wadiña nduñu munidi itala; dichi iwu mumbanda wamukolesheleleli yuma muloña wakumukaana. Ilaña Yosefu watwalekelihu kukaana idi ikakeja. Muloñadi? Wahosheli nindi: “Nukukoñeladi chumichi chasweja kutama nakumuvulumuna Nzambi?”—Kutach. 39:7-12.
2. Yosefu welukili ñahi nindi wujila hinshidi kumesu aNzambi?
2 Yosefu welukili ñahi nindi Nzambi yindi wukumona wujila nindi hichuma “chasweja kutama”? Nshimbi yaMosi, mwabombeleli nshimbi yakwila nawu “Bayi wila wujilaku,” enjili nakuyisoneka henohu munahiti yaaka 200. (Kwid. 20:14) Hela chochu, Yosefu wamwilukili chikupu Yehova nichinateli kumonayi yilwilu yawuvumbi. Chakutalilahu, Yosefu welukili chikupu nindi Yehova washiliku wulu nindi wikali weyala wumu nimumbanda wumu. Nawa watela watiyili Yehova chamukiñiliyi Sara, mama yankaaka yindi, hampinji yakeñeleñawu kumusenda kudi iyala wacheñi mapampa ayedi. Cheñi, Nzambi wamukiñili Rabeka, ñoda Isaka. (Kutach. 2:24; 12:14-20; 20:2-7; 26:6-11) Yosefu chatoñojokeliyi haniyi nsañu, welukili chuma chaloña nichatama kumesu aNzambi. Chineli Yosefu wamukeñeli Nzambi, wakeñeli ninshimbi yindi yahosha hakuloña nawa wafuukwilihu kuyilondela.
3. Yumanyi yitukuhanjekahu mukunu kudiza?
3 Komana mwakeña kuloña? Chakadi nikujina mwakukeña. Ilaña wejima wetu hitwawaninaku, dichi neyi kubabala nehi, tunateli kuluwankana nachamonaña kaayi kuloña. (Isa. 5:20; Rom. 12:2) Dichi tukuhanjeka mwatalisha kuloña nichikunateli kutukwasha neyi tukukeña. Kuhiñahu tukuhanjeka yuma yisatu yitunateli kwila yikutukwasha kukeña nshimbi jaYehova.
KULOÑA HICHUMANYI?
4. Antu amavulu atoñojoka nawudi hakuloña?
4 Neyi antu anakuhosha hadi muntu waloña, amavulu atoñojokaña hadi muntu wababala-babala, wasompesha-sompeshaña, hela wadimonaña kuloña. Ilaña Nzambi wahela yilwilu yamuchidiwu. Yesu hadiñayi hamaseki, wayizuwilili akulumpi jakwitiya adiñaku hayina mpinji nachiyashileñaku nshimbi jawu aweni jakuloña. (Mukwa. 7:16; Luka 16:15) Kuloña kwakweni hikwatalisha mukudimona kuloñaku.
5. Kwesekeja naBayibolu, kuloña kwatalisha mudihi? Shimunenu yakutalilahu.
5 Kuloña hichilwilu chachiwahi hama. Muwihi, kuloña kwatalisha mukwila yuma yayiwahi kumesu aYehova Nzambi. MuBayibolu, mazu akwila nawu “kuloña,” atalisha mukuhemba nshimbi jaYehova jaloña. Chakutalilahu, Yehova wahanini lushimbi nindi mukakulanda nakulandulula watela kuzatisha ‘chipimu chaloña.’ (Kuhit. 25:15) Izu dadeni dachiHeberu dabalumunawu nawu “chaloña” anateli cheñi kudibalumuna nawu “kuloña.” Dichi, mukaKristu wunakukeña kwikala waloña kumesu aNzambi watela kwikala washinshika munsañu yejima yakulanda nakulandulula. Muntu waloña wakeña cheñi wuñanji, dikwila nawu watiyaña kutama neyi nakumona antu anakuyikabisha. Nawa hakwila nawu “[amutiyishi Yehova] kuwaha chikupu,” muntu waloña wukutoñojoka chikutiyayi Nzambi hanoyu nsañu yinakufuukulayi.—Kol. 1:10.
6. Muloñadi chitwatela kukuhwelela nshimbi jaYehova jahosha hayuma yaloña niyabula kuloña? (Isaya 55:8, 9)
6 Bayibolu yamulumbulula Yehova nawu diyi Nsulu yakuloña. Hamuloña wachumichi, amutena nawu “iluña dakuloña.” (Yere. 50:7) Chineli Yehova diyi Nleñi, diyi hohu watela kushaku nshimbi hayuma yaloña niyabula kuloña. Chineli Yehova wawanina, weluka chikupu yuma yaloña niyabula kuloña kubadika chitwayiluka, muloña wakubula kuwanina ninshidi. (Yish. 14:12; tañenu Isaya 55:8, 9.) Hela chochu, chineli atuleña muchinfwanisha chaNzambi, tunateli kuhemba nshimbi jindi jaloña. (Kutach. 1:27) Nawa dichitwakeñaña kwila. Kukeña kutwamukeña Tata yetu kwatusañumunaña kumwimbujola chikupu.—Efwe. 5:1.
7. Muloñadi chitwatela kulondela nshimbi jaloña? Shimunenu chakutalilahu.
7 Mukuhemba nshimbi jaYehova jahosha hayuma yaloña niyabula kuloña mwafumaña yuma yayiwahi. Muneluki muloña waweni? Toñojokenu chuma chikumwekana neyi makampani amabanki adishilaku nshimbi jawu aweni hansañu yakulema kwamali hela neyi makampani atuñaña matala ashaku nshimbi jawu jakupiminamu. Yuma yikuluwankana chikupu. Nawa neyi andotolu akañanya kulondela nshimbi jakukilamu, ayeji anateli kufwa. Mwamweni, kulondela nshimbi kwatukiñaña. Munjila yoyimu, nshimbi jaNzambi jahosha hayuma yaloña niyabula kuloña jatukiñaña.
8. Nkiswinyi yikatambwilawu antu elaña yuma yaloña?
8 Yehova wakiswilaña antu azataña nañovu kuhemba nshimbi jindi. Watushiika nindi: “Aloña akaswana iseki, nawa akashakamahu haya nyaaka.” (Mas. 37:29) Toñojokenu antu chakekalawu anuñañana, awunda nawa amuzañalu neyi ejima anakulondela nshimbi jaYehova. Yehova nakukeña nindi mudiluñisheña chihandilu chamuchidiwu. Mwamweni, wejima wetu tuneluki chitwakeñela kuloña! Tunateli kuswejelaku ñahi kukeña ichi chilwilu? Tuhanjekenu hanjila jisatu jitwatela kulondela.
SWEJENU KUKEÑA NSHIMBI JAYEHOVA
9. Chumanyi chinateli kutukwasha kukeña kuloña?
9 Njila yatachi: Keñenu Muntu washaku nshimbi. Hakwila tukeñi kuloña, twatela kusweja kukeña Muntu washañaku nshimbi hayuma yaloña niyabula kuloña. Neyi tumukeña nankashi Yehova, tukufwilaña chikupu kuhemba nshimbi jindi. Tuhani chakutalilahu: Neyi Adama naEva amukeñeli Yehova, hiyadi kufumpa lushimbi lwindiku.—Kutach. 3:1-6, 16-19.
10. Indi Abarahama wamwilukishili ñahi Yehova?
10 Tunakukeña wanyi kuluwañesha neyi chaluwañesheliwu aAdama naEva. Tunateli kutondolwela chuma chamuchidiwu neyi tutwalekahu kudiza hadi Yehova, kwiluka yilwilu yindi nikwiluka chatoñojokañayi. Neyi twila mwenimu, tukusweja kumukeña Yehova. Toñojokenu hadi Abarahama. Wamukeñili Yehova nankashi. Nihampinji yabuliliyi kwiluka mwafuukwiliyi Yehova, Abarahama wadikañili wanyi. Ilaña wazatili nañovu kulonda amwiluki Yehova chiwahi. Chakutalilahu, chelukiliyi nindi Yehova nafuukulihu kujilumuna Sodoma naGomora, Abarahama watiyili woma nindi “Nsompeshi yeseki dejima” keña ajilumwini hamu antu aloña nawantu atama. Chumichi chamukwashili Abarahama wanyi, dichi mukudizoza, wamwihwili Yehova malwihu amavulu. Yehova wadiwunjikili nakumwakula. Nkumininaku, Abarahama welukili nindi Yehova washinshikaña muchima wamuntu wejima nawa nindi hababeshelaña hamu antu aloña nawabula kuloñaku.—Kutach. 18:20-32.
11. Abarahama wamwekesheli ñahi nindi wamukeñeli Yehova nikumukuhwelela?
11 Abarahama chahanjekeliyi naYehova kutalisha hanyisumba yaSodoma naGomora chamukwashili chikupu. Chafuminimu, waswejeleliku kumukeña nikumulemesha Tata yindi. Chimwahitili yaaka, chikuhwelelu chaAbarahama chadiña mukweseka. Yehova wamwilili nindi alambuli mwanindi akeñayi Isaka. Ilaña Abarahama wamwilukili chikupu Nzambi yindi, dichi haniyi mpinji hadiña namalwihu akumwihulaku. Abarahama wakuminini dakwila mwamulejeliwu kudi Yehova. Hela chochu, toñojokenu chichamukatileña kumuchima haloñesheleñayi kulambula mwanindi! Abarahama watela watoñojokeli nankashi hayuma yelukiliyi hadi Yehova. Welukili nindi Yehova kwila ela chuma chabula kuloña nehi. Kwesekeja nakapostolu Pawulu, Abarahama watoñojokeli nindi Yehova nateli kumusañula mwanindi akeñayi Isaka. (Heb. 11:17-19) Yehova wadiña wakana dehi nindi mudi Isaka dimwakafuma muza, nawa haniyi mpinji, Isaka hadiña namwanaku. Abarahama wamukeñeli Yehova, dichi wakuhweleleli nindi Tata yindi wukwila mwaloña. Muloña wachikuhwelelu, wovwahilili hela chakwila chadiña chakala.—Kutach. 22:1-12.
12. Tunateli kumwimbujola ñahi Abarahama? (Masamu 73:28)
12 Tunateli kumwimbujola ñahi Abarahama? Twatela kutwalekahu kumwiluka Yehova neyi cheliliyi. Neyi twilaña mwenimu, tukuswina kwakwihi nayena nawa tukumukeña hama. (Tañenu Masamu 73:28.) Tukudizishaña chinleji chetu kulonda chimoneña yuma neyi chatoñojokañayi Nzambi. (Heb. 5:14) Chikufumamu, neyi muntu atweseka kwila yuma yatama, tukukaana. Tukuhela yitoñojoka yakwila yuma yatama yinateli kumutiyisha Tata yetu kutama nikumanisha wubwambu wetu nayena. Njilanyi yikwawu yitunateli kumwekeshelamu netu twakeña kuloña?
13. Tunateli kufwila ñahi kuloña? (Yishimu 15:9)
13 Njila yamuchiyedi: Zatenuña nañovu kulonda mufwileña kuloña ifuku niifuku. Tunateli kuswejelaku kukeña nshimbi jaYehova jaloña neyi chitwakoleshaña mujimba kuhitila mukudinyika mpinji yejima. Iwu himudimu wutwatela kuzataña mafuku ejima. Yehova watutoñojokelañaku, nawa hakeñaña nindi twileña yuma yitukubula kutweshaku. (Mas. 103:14) Watulejaña nindi “wakeña muntu wafwilaña kuloña.” (Tañenu Yishimu 15:9.) Neyi tunakufwila kuzataku mudimu wumu mumudimu waYehova, twazataña nañovu kulonda twilimu. Dichitwatela kwila neyi tunakufwila kuloña. Nawa Yehova mukudiwunjika wukutukwasha kupama, kulonda tuyileñaku hambidi mukuhita kwampinji.—Mas. 84:5, 7.
14. “Chuma chakujika hantulu chakuloña” hichumanyi, nawa muloñadi chitwatela kwikalila nachu?
14 Yehova watulejaña nindi kuloña hichiteliku. (1 Yow. 5:3) Kwambukaku, hichuma chatukiñaña nawa twatela kuchikeña ifuku dejima. Anukenuña yitwa yanjita yakuspiritu yashimwiniyi kapostolu Pawulu. (Efwe. 6:14-18) Chikunkwinyi chakiñileña muchima wamushidika? Chadiña “chuma chakujika hantulu chakuloña,” chemenañaku nshimbi jaYehova jaloña. Neyi chakiñaña chuma chakujika hantulu muchima wamuntu, dichi nshimbi jaYehova jaloña jinateli kukiña muchima wenu wachifwikija, dikwila nawu wuntu wenu wamukachi. Dichi, zatenuña nañovu kulonda hayitwa yenu yanjita hekali chuma chakujika hantulu chakuloña!—Yish. 4:23.
15. Munateli kuvwala ñahi chuma chakujika hantulu chakuloña?
15 Munateli kuvwala ñahi chuma chakujika hantulu chakuloña? Munateli kuchivwala neyi muzatishaña nshimbi jaNzambi hampinji yimunakufuukula ifuku-niifuku. Neyi munakufuukulahu nsañu yakuhosha, tumina twakutiyilila, yisela yakutala, hela nyikanda yakutaña, chatachi mwatela kudihula nenu: ‘Yumanyi yinnakudiisha muchima? Komana iyi yuma ayiteja kudi Yehova? Hela komana mudi nsañu jawuvumbi, madombu, lwisu, kudikeña eyi aweni, dikwila nawu yuma yamonañayi Yehova nindi yatama? (Fwili. 4:8) Neyi yuma yimwafuukulaña ayiteja kudi Yehova, mukwitejaña nshimbi jaYehova jaloña kukiña muchima wenu.
Kuloña kwenu anateli kukwesekeja “neyi mankanda ahakaluñalwiji” (Talenu maparagilafu 16-17)
16-17. Indi Isaya 48:18 yinakutukolesha ñahi nawu tunateli kulondela nshimbi jaYehova haya nyaaka?
16 Komana mwadakamenaña nenu mukutwesha wanyi kutwalekahu kulondela nshimbi jaYehova jaloña ifuku-niifuku, chaaka-nichaaka? Talenu chakutalilahu chazatishañayi Yehova chekala haIsaya 48:18. (Tañenu.) Yehova watushiika nindi kuloña kwetu kunateli kwikala “neyi mankanda ahakaluñalwiji.” Fwikijenu munemani kuchikumu chakaluñalwiji keneni, munakutala mankanda chinakubwankañilawu chakadi kuleka. Kwiluña damuchidiwu, komana mukutoñojoka nenu ifuku dimu akaleka? Inehi! Muneluki nenu awa mankanda anatwalekihu hadi yaaka yayivulu nawa akatwalekahu hohu.
17 Kuloña kwenu kunateli kwikala neyi mankanda ahakaluñalwiji. Munjilanyi? Neyi munakufuukulahu chuma, chatachi mwatela kutoñojoka hayuma yikukeñayi Yehova nindi mwili. Kuhiñahu ilenu mwenomu. Hela chakwila chuma chimunakufuukulahu chakala chamuchidinyi, Tata yenu wukweti kukeña wukuyikwasha kutwalekahu kwikala akola nikulondela nshimbi jindi jaloña ifuku-niifuku.—Isa. 40:29-31.
18. Muloñadi chitwatela kutondolwela kusompesha akwetu kwesekeja nachitunakutoñojoka?
18 Njila yamuchisatu: Mulekelenu Yehova asompeshi. Hampinji yitunakuzata nañovu kulondela nshimbi jaYehova jaloña, twatela kutondolwela kusompesha akwetu nikudimona kuloña. Chatela tuyidiwuleña akwetu neyi kwiji tukweti wuswa wakuyisompesha kwesekeja nichitunakutoñojoka, twatela kwanukaña netu Yehova diyi “Nsompeshi yeseki dejima.” (Kutach. 18:25) Yehova hatwinka mudimu wakusompeshaku. Kafwampi, Yesu watulejeli nindi: “Lekenu kusompesha kulonda abuli kuyisompesha.”—Mat. 7:1.b
19. Yosefu wamwekesheli ñahi nindi wakuhweleleli muwunsompeshi waYehova?
19 Tuhanjekenu cheñi chakutalilahu chaYosefu muntu washinshika. Watondolweleña kusompesha akwawu ninana adiña nakumukabisha. Amanakwindi akuvwalika nawu amweteli, amulandishili muwuduñu, nawa amudimbili tata yawu nawu Yosefu nafwi. Chimwahitili yaaka, Yosefu wekalili cheñi nachisaka chindi. Chineli Yosefu nekali dehi mukulumpi wetuña, wadi kuyifuntishilamu amanakwindi katama nakatama. Amana kwaYosefu atiyili woma nawu dichikwilayi, hela chakwila adanakeneni nankashi hachuma cheliliwu. Ilaña Yosefu wayilejeli nindi: “Bayi mutiya womaku. Ami yami Nzambi?” (Kutach. 37:18-20, 27, 28, 31-35; 50:15-21) Dichi Yosefu wamulekeleli Yehova kusompa.
20-21. Tunateli kutondolwela ñahi kudimona kuloña?
20 Kufwana Yosefu twamulekelaña Yehova kulonda asompi. Chakutalilahu, hitwatoñojokaña kulonda twiluki chaletesha amanakwetu niahela kwila ochu chumaku. Hitwamonaña mumuchima wamuntuku; “Yehova [diyi] washinshikaña nkeñelu yindi.” (Yish. 16:2) Wakeña antu ejima, akuyitachi niyisemwa yashiyashana. Nawa Yehova watulejaña ‘kwenzununa chikupu nyichima yetu.’ (2 Kor. 6:13) Twatela kuyikeña amanakwetu ejima, bayi kuyisompeshaku.
21 Chumichi chinatalishi cheñi mukwila nawu bayi tusompeshaña antu abula kwikala muchipompeluku. (1 Tim. 2:3, 4) Komana munateli kusompesha ntaña yenu wabula kukuhwelela yuma yimwakuhwelela nenu, “Iwu muntu hakenza muchalalaku?” Inehi, Iku hikudivwimba, nawa hikudimona kuloña. Yehova wuchidi kuyinka “antu ejima ashakamaña kumaluña ejima” mpinji yakubalumuka. (Yilw. 17:30) Mpinji yejima anukenuña nenu kudimona kuloña hikubula kuloña.
22. Muloñadi chimunakufwila kwila yuma yaloña?
22 Kukeña kutwakeña nshimbi jaYehova jaloña kutuleteleña muzañalu nawa tukolesheña akwetu, tuyikwashi akundami kwakwihi nanetu nikudi Nzambi yetu. Dichi bayi tuleka kutiya “nzala nimpwila yayuma yaloña[ku].” (Mat. 5:6) Ilukenu nenu Yehova nakumona chimunakuzata nañovu nawa nenu watiyaña kuwaha chimunatwelekihu kwila yuma yayiwahi. Chineli antu mukanu kaayi anaswejeliku kwila yuma yabula kuloña, chumichi chiyikundeji. Mpinji yejima anukenuña nenu “Yehova wakeña aloña.”—Mas. 146:8.
KAMINA 139 Difwikijenu Mudi Mwituña Dadiha
a Mukanu kaayi katama chakala kuwana antu aloña. Hela chochu, mamiliyoni awantu makonu anakwila yuma yamutiyishaña Nzambi kuwaha. Chakadi nikujina mudi hakachi kawu. Munakwila yuma yaloña muloña mwamukeña Yehova, nawa Yehova wakeña kuloña. Tunateli kusweja ñahi kukeña ichi chilwilu chachiwahi? Achinu chibaaba chikushimuna mwatalisha kuloña nichikunateli kutukwasha neyi tuchikeña. Tukuhanjeka cheñi yuma yitwatela kwila kulonda tukeñi kuloña.
b Akulumpi muyipompelu mpinji yikwawu anateli kusompa nyiloña yanshidi yamaneni nawa neyi muntu nabalumuki. (1 Kor. 5:11; 6:5; Yak. 5:14, 15) Hela chochu, anukaña nawu hiyanateli kwiluka yuma yidi mumuchima wamuntuku nawa anakumusompelaku Yehova. (Esekejenu 2 Kushindulula 19:6.) Afuukulaña kwesekeja nanshimbi jaNzambi jaluwi nawa jaloña.