Kapetulu 6
Chakutonda Yisela Yayiwahi
“Mumwelaña mwejima ilenu kulonda kumulemesha Nzambi.”—1 AKORINDA 10:31.
1, 2. Yumanyi yitwatela kufuukula kutalisha hakutonda yisela?
DESEKEJENU neyi munakukeña kudya mukabu watowala nankashi dichi mumona nikumona nenu chibalu chimu chatoka. Mukwila ñahi? Hekwawu munateli kudya mukabu wejima, kudyila kumu nikwatoka; hadaha mukuwunata wejima; indi kwiji mukusembulaku chibalu chatoka nakudya chachiweni. Chumanyi chimukutondahu?
2 Munjila yoyimu, yisela yidi neyi mukabu. Mpinji yikwawu, mwakeñaña kuya nakuhema, ilaña mwanuka nenu yisela yayivulu makonu yidi neyi mukabu watoka muloña mudi yililu yatama. Dichi, mukwila ñahi? Antu amakwawu anateli kwiteja yuma yatama nakutachika kudiñija muyisela yidi yejima yamukanu kaayi. Amakwawu anateli kutondolwela yisela yejima kulonda abuli kudiñija muwubanji. Amakwawu niwena mukubabala anateli kutondolwela yisela yafwana ilaña mpinji jikwawu ahemañaku yisela yamwekanaña kuwaha. Chumanyi chimwatela kwila kulonda mushakami mukukeña kwaNzambi?
3. Chumanyi chitukuhanjekahu?
3 Etu amavulu tunateli kutonda njila yamuchisatu. Tweluka kuwaha kwafumaña mukuhema ilaña twatela kuzañalala hohu kuhitila mukuhema yisela yayiwahi. Dichi, twatela kumona kulonda twiluki chitwatela kwambula yisela yayiwahi nayatama. Chatachi, twayenu tuhanjeki hayisela yitwatondaña chiyinateli kukwasha hela kuluwañesha mudimu wetu wakudifukula kudi Yehova.
“MUMWELAÑA MWEJIMA ILENU KULONDA KUMULEMESHA NZAMBI”
4. Indi kudihana kwetu kunateli kutukwasha ñahi hakutonda yisela?
4 Mpinji yakunyima, Chinsahu wamukulumpi wapapatishiluwu mu 1946 wahosheli nindi: “Nemika chikonkwanyi chakuwanika nikutiyilila chachiwahi kumpanji jejima jachipapatishu, neyi kwiji yami anakupapatishawu.” Muloñadi? Walumbulwili nindi, “Kwanuka nsañu yakudihana kwami kunankwashi chikupu kutwalekahu nakashinshi.” Chakadi nikujinooka mukwiteja mwahosheliyi iwu mana kwetu. Kudanukisha hansañu yimwadishililumu naYehova nenu mwakamukalakelaña muchihandilu chenu chejima chayileñelaña kuumika. (Mukwakutaŋisha 5:4; Aheberu 10:7) Kafwampi, kutoñojokaña hakudihana kwenu kunateli kuyikwashaku kutoñojoka chiwahi hamudimu wenu wawakwaKristu wakushimwina nihayuma yikwawu yitwelaña muchihandilu, kushilahu niyisela. Kapostolu Pawulu wakonkomweneni haniyi nsañu hampinji yasonekeleliyi akwaKristu amumafuku indi nindi: ‘Hela mukudya hela mukunwa, mumwelaña mwejima ilenu kulonda kulemesha Nzambi.’—1 Akorinda 10:31.
5. Indi mukanda waAlevi 22:18-20 watukwashaña ñahi kwiluka kusoñamisha kwekala haAroma 12:1?
5 Yuma yejima yimwelaña muchihandilu yakundama kukudifukula kwenu kudi Yehova. Mumukanda wayisonekeleliyi Aroma, Pawulu wazatishili izu dañovu dakukonkomwena akwawu akwakwitiya haniyi nsañu. Wayikonkomweneni nindi: “Lambulenu nyijimba yenu yili mulambu wawumi, wajila, wakutiyisha nachu Nzambi kuwaha; diwu mudimu wenu waya mumaana.” (Aroma 12:1) Mujimba wenu watuñewa nayitoñojoka, muchima niñovu yenu. Yuma yejimiyi, mwayizatishaña hakumukalakela Nzambi. (Maku 12:30) Pawulu wateneni mudimu wamuchidiwu wakukalakala namuchima wejima nindi himulambu. Izu dakwila nawu “mulambu” mwekala nikusoñamisha. MuNshimbi jamwinkeluwu Mosi, Nzambi wakaanineña mulambu watama. (Alevi 22:18-20) Hohamu, neyi mudimu wamukwaKristu wunakukalakelayi Nzambi wudi nehuji, Nzambi hakuwitejaku. Hanu dinu, chinateli kuzatika ñahi?
6, 7. Indi mukwaKristu nateli kutamisha ñahi mujimba windi, nawa kukalanyi kunateli kufumamu?
6 Pawulu wakonkomweneni akwaKristu amuRoma nindi: ‘Bayi mwiteja . . . yidi yenu yamujimba, . . . nakuyilubula kunshidi yiikali yakukoña nachu nyidimu yaheñaku.’ Pawulu wayilejeli cheñi ‘kufwisha nyidimu yachisemwa chaheseki.’ (Aroma 6:12-14; 8:13) Kukutachika kwamukanda windi, waheni yakutalilahu yaniyi “nyidimu yachisemwa chaheseki.” Twatañaña kutalisha hadi antu akwanshidi, nawu: ‘Mutunwa twawu mwenzala kushiñana.’ ‘Nyendu yawu yanyakashanaña kuya nakupwekesha mashi.’ ‘Kumesu awu woma waNzambi kwosi.’ (Aroma 3:13-18) Dichi mukwakristu wukutamisha mujimba windi neyi yozatisha ‘yidi yindi yamujimba,’ hakukoña yuma yatama. Chakutalilahu, makonu neyi mukwaKristu watalaña yuma yatama mumushikila yidi neyi nyevulu yanzekesi hela madombu asweja, dikwila nawu ‘nakulambula [mesu indi] kunshidi’ nawa nakutamisha mujimba windi wejima. Kudifukula kwejima kukudifukulañayi kukwikala himulambu wabula kujila nawa Nzambi hakuwitejaku. (Kuhituluka 15:21; 1 Petulu 1:14-16; 2 Petulu 3:11) Mwalala mukufwila yisela yatama wukumwenamu yuma yakala!
7 Eña, yisela yikutondayi mukwaKristu mwafumaña yuma yakala chikupu. Dichi, twatela kutonda yisela yatela kuwahisha mulambu wetu kudi Nzambi bayi yatela kuwitamishaku. Ichi dinu tushinshikenu chitwatela kwiluka yisela yayiwahi niyatama.
“Tiyenu Kutama naYuma Yatama”
8, 9. (a) Indi yisela twatela kuyambula muyibalu yamuchidinyi yiyedi? (b) Yisela yamuchidinyi yitwatondolwelaña, nawa muloñadi?
8 Yisela anateli kuyisha muyibalu yiyedi. Muchibalu chatachi mwekala yisela yatondolwelañawu chikupu akwaKristu; chibalu chikwawu mwekala yisela yinateli kwitejawu akwaKristu hela kukaana. Tusambilenu kushinshika hachibalu chatachi, yisela yatondolwelañawu akwaKristu.
9 Neyi chitwamona muKapetulu 1, yisela yikwawu yamwekeshaña yililu yahishawu chikupu muBayibolu. Chakutalilahu, toñojokenu hamaprogiramu ahaIntaneti nijifilimu, jiprogiramu jahaTV, nitumina twahoshaña hakubeñana hela andemoni nawa mudi nyevulu yanzekesi hela twatiyakeshaña yuma yawuzondu, niyililu yatama. Chineli yisela yamuchidiwu yawuzondu yamwekana hatooka to-o nawu hiyililu yafumpaña nshimbi jamuBayibolu, akwaKristu alala atela kutondolwela yisela yamuchidiwu. (Yililu 15:28, 29; 1 Akorinda 6:9, 10; Chimwekeshu 21:8) Dichi neyi mukutondolwela yisela yatama yamuchidiwu, mukumwekesha kudi Yehova nenu mwalala ‘mwatiyaña kutama nayuma yatama’ nawa mukutwalekahu ‘nakwambuka kuyuma yatama.’ Chimwela mwenimu, dikwila nawu mukwikala ‘nachikuhwelelu chakadi kudimbana.’—Aroma 12:9; Masamu 34:14; 1 Timotewu 1:5.
10. Yitoñojoka yamuchidinyi yafwana yatoñojokañawu antu amakwawu kutalisha hayisela, nawa muloñadi?
10 Antu amakwawu anateli kutoñojoka nawu, kutala yisela yamwekeshaña yililu yatama hikwafwanaku. Ahoshaña nawu, ‘nateli kutala mafilimu hela haTV, ilaña kwila nikoña yuma yamuchidiwuku.’ Yitoñojoka yamuchidiwu yadimbanaña nawa yafwana. (Yeremiya 17:9) Neyi twazañalalaña hakutala yuma yakaanishayi Yehova, komana mwalala ‘twatiyaña kutama nayuma yatama’? Kutalaña yuma yatama mpinji yejima kukutamisha yitoñojoka yetu. (Masamu 119:70; 1 Timotewu 4:1, 2) Chaaku chamuchidiwu chinateli kuluwañesha yuma yitwelaña hela chitwamonaña yililu yatama yawantu amakwawu.
11. Indi mazu ekala haAŋalija 6:7 azatikaña ñahi kuyisela?
11 Yuma yamuchidiwu yamwekanaña. AkwaKristu amakwawu anavulumuni hamuloña wakuluwankana nayisela yatama yavula kutalawu. Adizili chelili anamoni yuma yakala nawu “yonsu yakudimayi muntu, diyi yakadyayi.” (Aŋalija 6:7) Ilaña tunateli kutondolwela yuma yatama yafumañamu. Neyi mwinzesha yitoñojoka yenu nayuma yayiwahi, mwakañula yuma yayiwahi muchihandilu chenu.—Talenu chikasha chinakwila nawu “Yisela Yamuchidinyi Yinatela Kutonda?” chidi hefu 67.
KUFUUKULA KWETU KWATELA KUSHINDAMENA HANSHIMBI JAMUBAYIBOLU
12. Indi Aŋalija 6:5 yinakundami ñahi kuyisela, nawa nshimbinyi yitukweti yatukwashañaku kudifuukwila?
12 Ichi dinu tutalenu hachibalu chamuchiyedi, yisela yamwekeshaña yililu yiyabula kukaanishawu hatooka hela yabula kwitejawu chikupu Mwizu daNzambi. Hakutonda yisela yamuchidiwu, mukwaKristu wejima watela kudifuukwila yomweni yisela yinamoniyi kuwaha. (Aŋalija 6:5) Hela chochu, neyi hitukufuukula, tukweti nshimbi yitwatela kulondela. MuBayibolu mwekala nshimbi, hela yuma yalema, yatukwashaña kwiluka mwatoñojokañayi Yehova. Dichi neyi tukutiyilila nshimbi jamuchidiwu, twakeluka “mwaya muchima waMwanta” muyuma yejima, kushilahu niyisela yitwatondaña.—Aefwesesa 5:17.
13. Chumanyi chikutwileñela kutondolwela yisela yinateli kumuneñesha Yehova?
13 Eña, bayi neyi akwaKristu ejima anashiki dehi hachipimu chochimu chakwikala nayitoñojoka yayiwahi, hela kashinshuku. (Afwilipi 1:9) Kubombelahu, akwaKristu eluka nawu twashiyashana muyisela yitwakeñaña. Dichi, hitwatela kukuhwelela netu akwaKristu ejima anateli kufuukula mwomumuku. Hela chochu, chitwasweja kwiteja nshimbi jaNzambi kulombola yitoñojoka yetu nimuchima, chikutwiletesha kutondolwela chikupu yisela yejima yinateli kumuneñesha Yehova.—Masamu 119:11, 129; 1 Petulu 2:16.
14. (a) Chumanyi chitwatela kutoñojokahu neyi hitukutonda yisela? (b) Tunateli kutwamijaku ñahi yuma yaWanta muchihandilu chetu?
14 Neyi himukutonda yisela, kudi chimu chikwawu chalema chimwatela kutoñojokahu: mpinji yenu. Hela chakwila yuma yidi muyisela yamwekeshaña yuma yimwakeña, mpinji yimukuumba nakutala yisela yeniyi yamwekeshaña yuma yimwalemesha. Ilaña akwaKristu, alemesha chikupu yuma yakundama kukudifukula kudi Nzambi. (Matewu 6:33) Hanu dinu, chumanyi chimwatela kwila kulonda mwiluki nenu munakutwamijaku yuma yakundama kukudifukula kudi Nzambi muwumi wenu? Kapostolu Pawulu wahosheli nindi: “Babalenu mumukwendela. Bayi mwendaña neyi antu abula maanaku, endenu neyi akwamaana. Kwatilenu mafuku akuhita maana.” (Aefwesesa 5:15, 16) Mwalala, kwiluka chikupu mwakukumina hampinji yimwazatishaña kuyisela kukuyikwasha kwikala nampinji yakeñekaña kukalakelamu “yuma yabadika kuwaha,” nyidimu yikuyikwashaku kukula kuspiritu.—Afwilipi 1:10.
15. Muloñadi chichawahila kwiluka mwakukumina hakutonda yisela?
15 Hakutonda yisela twatela cheñi kubabala kuchina kudiñija mukukala. Chumichi chinatalishi mudihi? Toñojokenu cheñi hachakutalilahu chamukabu. Hakwila nawu mubuli kudyila kumu chibalu chatoka chakadi kwiluka, himwasembulaña hohu hatokaku, ilaña mwasembwilaña kumu nikwabula kutoka. Hohamu, chikuwaha neyi tukwiluka mwakukumina hakutonda yisela. MukwaKristu wamaana hatondolwelaña hohu yisela yafumpaña nshimbi jamuBayiboluku, ilaña watondolwelaña niyisela yabula kutelela hela yikweti yuma yatela kutwiluwañesha kuspiritu. (Yishimu 4:25-27) Kukakela mbe-e kukufumba kwekala Mwizu daNzambi kukayikwasha kutondolwela yisela mwekala yuma yatama.
“YUMA . . . YITOOKA YEJIMA”
16. (a) Tunateli kumwekesha ñahi netu twamonaña yililu yayiwahi neyi chayimonañayi Yehova? (b) Indi kuzatisha nshimbi jamuBayibolu kunateli kwikala ñahi chaaku chenu?
16 Hakutonda yisela, akwaKristu alala asambilaña kwiluka chamonañayi Yehova yisela yinakukeña kutondawu. Bayibolu yashimuna yitoñojoka yaYehova ninshimbi. Chakutalilahu, Mwanta Solomoni watena yuma yayivulu yahelayi Yehova, yidi neyi “idimi datwambaña, makasa apwekeshaña mashi akadi muloña, muchima wafuukulaña yitoñojoka yatama, nyendu yayaña lufuchi kuyuma yatama.” (Yishimu 6:16-19) Indi yitoñojoka yaYehova yatela kukwasha ñahi yitoñojoka yenu? Ñimbi yamasamu wakonkomwena nindi, “Enu mwamukeña Yehova helenu yatama.” (Masamu 97:10) Yisela yimukutonda yatela kumwekesha chikupu nawu mwahela yuma yahelayi Yehova. (Aŋalija 5:19-21) Anukenu cheñi nenu, yuma yimwakoñaña kumbadi diyamwekeshaña chikupu chimwekala kubadika yuma yimwakoñaña hatooka. (Masamu 11:4; 16:8) Dichi, neyi mwafwilaña chikupu kumwekesha yitoñojoka yaYehova muyuma yejima yimwelaña muchihandilu chenu kutalisha hayililu yayiwahi, mpinji yejima mwakafuukulaña kwesekeja nanshimbi jamuBayibolu. Kuzatisha nshimbi jamuBayibolu kukwikala chaaku chenu.—2 Akorinda 3:18.
17. Henohu kanda tutondi chisela, malwihwinyi yitwatela kudihula?
17 Yumanyi yikwawu yimwatela kwila yikuyikwashaku kwiluka chikupu nenu mukulondelaña nshimbi jaYehova neyi himukutonda yisela? Toñojokenu hanilu lwihu, ‘Indi ichi chisela chinateli kunkwasha hamu niwulunda wami naNzambi tahindi nehi?’ Chakutalilahu, henohu kanda mufuukuluhu kutala filimu, dihulenu nenu, ‘Indi yuma yinukumona mufilimu yikuletesha chinleji chami kwikala ñahi?’ Twayenu tutali hanshimbi jitwatela kuzatisha haniyi nsañu.
18, 19. (a) Indi lushimbi lwekala haAfwilipi 4:8 lunateli kutukwasha ñahi kwiluka neyi yisela yetu yayiwahi? (b) Nshimbinyi jikwawu jinateli kuyikwasha kutonda yisela yayiwahi? (Talenu mazu adi heshina.)
18 Lushimbi lwalema lwekala haAfwilipi 4:8, lwahosha nawu: ‘Toñojokenu yuma yalala yejima, yalumbwa yejima, yaloña yejima, yitooka yejima, yasweja kuwaha yejima, yampuhu yayiwahi yejima. Neyi kudi kashinshi kakeni, neyi kudi yahamekañawu, toñojokenuña yumoyu.’ Mwamweni, Pawulu hadiña nakuhosha hayiselaku, ilaña hayitoñojoka yamumuchima, yatela kushindamena hayuma yamuzañaleshaña Nzambi. (Masamu 19:14) Hela chochu, mazu aPawulu anateli kuzatika munshimbi yahoshaña hansañu yayisela. Munjilanyi?
19 Dihulenu nenu, ‘Komana mafilimu yinatondaña, yisela yahavidiyo, tumina, hela yisela yikwawu yanleñelaña kwikala nayitoñojoka “yayuma yitooka yejima”?’ Chakutalilahu, neyi munakumishi dehi kutala filimu, nyevulwinyi yatandaña muyitoñojoka yenu? Neyi mwashalaña nyevulu yayiwahi, yakadi majilu, nawa yakuzañalesha, ilukenu nenu filimu yenu yadiña yayiwahi. Ilaña, neyi filimu yimwatalaña yinayileñeli kutachika kutoñojoka hayuma yatama, dikwila nawu filimu yenu yatama, nawa yafwana. (Matewu 12:33; Maku 7:20-23) Muloñadi? Muloña kutoñojoka hayuma yatama kwaluwañeshaña kuwunda kwekala mumuchima wenu, kwatamishaña chinleji chenu chafumbewa naBayibolu, nawa kunateli kuluwañesha wubwambu wenu naNzambi. (Aefwesesa 5:5; 1 Timotewu 1:5, 19) Chineli yisela yamuchidiwu yikuyiluwañesha, mwatela kuyitondolwela.a (Aroma 12:2) Ikalenu neyi ñimbi yamasamu walombeli kudi Yehova nindi: “Mbalumwini mesu ami abuli kutala yuma yamukunkulwayi.”—Masamu 119:37.
LONDENU YAKUWAHISHA NACHU AKWENU
20, 21. Indi mukanda wa 1 Akorinda 10:23, 24 wunakundami ñahi kukutonda yisela yayiwahi?
20 Pawulu washimwini lushimbi lwalema lwamuBayibolu lutwatela kutoñojokahu neyi hitukufuukula hayuma yamuchihandilu chetu. Wahosheli nindi: “Yuma yonsu yaloña, ilaña yuma yikwawu hiyakoleshañaku. Bayi muntu alonda yakudiwahisha nachu yomwenuku, chiña yakuwahisha nachu mukwawu.” (1 Akorinda 10:23, 24) Indi ilu lushimbi lunakundami ñahi kukutonda yisela yayiwahi? Mwatela kudihula nenu, ‘Komana yisela yinatondaña yakwashaña akwetu?’
21 Chinleji chenu chinateli kuyiteja kutala yisela yikwawu yimwamonaña nenu “yaloña,” hela yayiwahi. Hela chochu, neyi mumona nenu amana kwenu amakwawu adi nachinleji chayikaanishaña kutala yisela yikwawu, munateli kuyileka. Muloñadi? Neyi chahosheliyi Pawulu himunakukeña ‘kuvulumuna ana kwenu,’ hela ‘kuvulumuna Kristuku,’ kuhitila mukukojeja ana kwenu chiyikalileña kuhemba kashinshi kawu kudi Nzambi. Tiyililenu kufumba kwakwila nawu: “Bayi mwila chuma chakudimbwisha.” (1 Akorinda 8:12; 10:32) AkwaKristu alala makonu atiyililaña kufumba kwaPawulu kwakuwahi nawa kwamaana kuhitila mukutondolwela yisela yinateli kwikala “yaloña” ilaña “hiyakoleshañaku.”—Aroma 14:1; 15:1.
22. Muloñadi akwaKristu chiyetejelaña yinleji yashiyashana munsañu jakudifuukwila?
22 Hela chochu, kudi chuma chikwawu chatwileñelaña kukeña yakuwahisha nachu amakwawu. MukwaKristu wudi nachinleji chamukaanishaña chikupu kwila yuma yikwawu hatela kukanjikija antu ejima muchipompelu chawakwaKristu kulonda eleña munakumuleja chinleji chindi kutalisha hakutonda yisela yatelelaku. Neyi wukukanjikija akwawu, wukwikala neyi mukwakuchovwa kaluwasha mukajila kakalolu wunakukeña nindi antu ejima adi hatuluwasha achovweña neyi chinakuchovwayi yena. Yitoñojoka yamuchidiwu yatama nankashi. Hamuloña wakukeña kwawakwaKristu, muntu wukweti chinleji chamukañeshaña chikupu watela kulemesha ana kwindi akweti chinleji chambukaku nachindi kutalisha hayisela ilaña alondelaña nshimbi jawakwaKristu. Muniyi njila, ‘wukumwekesha kwovwaha kwindi kudi antu ejima.’—Afwilipi 4:5; Mukwakutaŋisha 7:16.
23. Chumanyi chinateli kuyikwashaku chikupu hakutonda yisela yayiwahi?
23 Hanu dinu, chumanyi chinateli kuyikwashaku chikupu kutonda yisela yayiwahi? Kaanenu yisela yejima yamwekeshaña yililu yatama, yawuzondu yakanishawu chikupu Mwizu daNzambi. Londelenu nshimbi jamuBayibolu jatela kuzatika kuyisela yiyabula kushimunawu chikupu muBayibolu. Tondolwelenu yisela yatela kuluwañesha chinleji chenu, nawa fwilenu kuleka yisela yinateli kuluwañesha yinleji yawantu amakwawu, sweje-e yawana kwenu. Dichi kufuukula kwenu kwakola kuleti mpuhu kudi Nzambi nawa kuyihembi nichisaka chenu mukukeña kwindi.
[Tumazu twaheshina]
a Nshimbi jikwawu jahosha hayisela jekala haYishimu 3:31; 13:20; Aefwesesa 5:3, 4; niAkolose 3:5, 8, 20.
[Chikasha/Mwevulu wudi hefu 67]
YISELA YAMUCHIDINYI YINATELA KUTONDA?
Lushimbi: “Tiyenu kutama nayuma yatama, kakelenu yuma yayiwahi.”—Aroma 12:9.
Komana Nzambi wukutiya kuwaha neyi . . .
▪ mazu ekalaña mutumina tunatiyililaña anleñelaña chinkalileña kutoñojoka hayuma yitooka?—1 Akorinda 6:9, 10.
▪ nukwimbujolaña nhoshelu niyililu yatama yawantu ekala mumafilimu yinatalaña?—Luka 6:40.
▪ inakukeña kuhema chisela chahavidiyo munukuhemaña heluña damuntu wamadombu hela wukweti yililu yatama?—Masamu 11:5, 7.
▪ yuma yinalejaña antu yinambuki nayuma yinazatishaña hakutonda yisela yinatalaña?—Aroma 2:21.
[Chikasha chidi hefu 70]
Henohu Kanda Atondi Chisela, AkwaKristu Adihulaña Nawu
▪ Komana ichi chisela, chatela kukwasha wubwambu wami naNzambi?
▪ Chinateli kunkwasha ñahi?
▪ Chinateli kukwasha antu amakwawu?
[Mwevulu wudi hefu 68]
Kuzatisha nshimbi jawuNzambi hakutonda yisela kwatukiñaña kuwubanji wakuspiritu