Munafumi Nsañu Yakuzatisha muChihandilu niMudimu Wanetu AkaKristu Mukanda waKupompa
© 2022 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
MARCH 6-12
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI | 1 KUSHINDULULA 23-26
“Kudifukula haTembeli Anakuloñeshi Chiwahi Chikupu”
it-2 241
Alevi
Mudimu wazatileña Alevi awuloñesheleña chikupu kudi Davidi, watondeli atupitawu, ayilolu, ansompeshi, akakuhemba kuchiisu niakakuhemba mali, kubombelahu antu amavulu akwashileña atupristu mutembeli, mumalubanza nimutupeka twakudiila mwahaninineñawu nyilambu, nyilambu yakushita, nyidimu yakutookesha, kupima kulema, kupima yuma yamenji ninyidimu yikwawu yakuhemba. Añimbi awaAlevi ayambwili mumazanvu 24, neyi chochayambwiliwu atupristu, nawa azatileña nakudihimpa. Nyidimu ayambwileña nachinjikijilu chakusakula nachu. Kutalisha hadi mazanvu ahembeleña yiisu, nyidimu yawu yahayiisu niyena ayitondeña munjila yoyimu.—1Ku 23, 25, 26; 2Ku 35:3-5, 10.
it-2 686
Atupristu
Atupristu ayilombweleña kudi ayilolu hakuzata nyidimu yambokamboka hatembeli. Azatishileña yinjikijilu yakusakula nachu hakuyinka nyidimu. Izanvu hizanvu hamazanvu 24 azatileña mulungu wumu mumpinji, azatileña kayedi muchaaka. Chakadi nikujina atupristu ejima azatileña hayawija yahayilaka hampinji yahanineñawu antu yawaana yayivulu, neyi cheliliwu hakuhana tembeli. (1Ku 24:1-18, 31; 2Ku 5:11; esekejenu 2Ku 29:31-35; 30:23-25; 35:10-19.) Kapristu nateli kuzata mpinji yidi yejima chakala hohu owu mudimu wukumukañesha wanyi kuzata nyidimu yindi yamusakwililiwu nachinjikijilu. Kwesekeja natushidikilu twawaRabi, hampinji yadiñayi Yesu hamaseki, atupristu adiña amavulu, dichi mudimu wazatileñawu mumulungu wumu awambwilileña yisaka, chisaka hichisaka chazatileña ifuku dimu hela amavulu kwesekeja nachavulawu muchisaka.
it-2 451-452
Tumina
Hakuloñesha tembeli yaYehova, Davidi wambwiili Alevi 4,000 kulonda ekali añimbi. (1Ku 23:4, 5) Hakachi kawu, adi 288 ayidizishili “kumwimbila Yehova, ejima elukisha kwimba.” (1Ku 25:7) Kuloñesha kwejima akutalileña kudi antu asatu elukisha kwimba, Asafi, Hemani niYedutuni (watela diyi ateneneñawu cheñi nawu Etani). Chineli ejima wawu adiña anyana kawaAlevi asatu, aGeshomu, Kohati niMerari, dichi yisaka yawaAlevi asatu yadiña nakwimba mutembeli. (1Ku 6:16, 31-33, 39-44; 25:1-6) Anyana kanawa amayala asatu adiña 24, nawa ejima wawu adiña hakachi kawañimbi elukisha kwimba 288. Mwana himwana amutondeli nachinjikijilu kulonda ekali mukulumpi mwizanvu dawakakwimba. Watondeleña cheñi antu 11 “elukisha kwimba,” atondeleñayi hakachi kwawanyanindi kushilahu niaAlevi amakwawu. Dichi añimbi awaAlevi elukisha kwimba 288 ([1 + 11] × 24 = 288), kufwana atupristu, ayambwili mumazanvu 24. Dichi neyi añimbi 3,712 ‘adizileña’ ayazañana, dichi mumazanvu 24 izanvu hizanvu dikwikala nawantu 155, dikwila nawu kwadiña Alevi 13 munyitapu yashiyashana yakwimba nawa adizishileña añimbi elukisha. (1Ku 25:1-31) Chineli akakuvumisha mpuña niwena adiña atupristu, ayibombeleli kudi añimbi Alevi.—2Ku 5:12; esekejenu Kuc 10:8.
it-1 898
Mukakuhemba kuchiisu
Mutembeli. Kwakwihi nakufwa kwindi, Mwanta Davidi waloñesheli Alevi niakakukalakela hatembeli, kushilahu niakakuhemba kuyiisu, ejima wawu adiña 4,000. Kwesekeja namazanvu awu, enjileña nakuzata hadi mafuku 7 mumpinji. Adiña namudimu wakuhemba itala daYehova nikwenzununa nakwenzela yiisu hampinji yatelela. (1Ku 9:23-27; 23:1-6) Kubombela hanyidimu yakuhemba, amakwawu ahembeleña yawaana yaleteleñawu antu hatembeli. (2An 12:9; 22:4) Chimwahitili mpinji, hampinji yelili kapristu munenu amuwayishi Yehowashi kwikala mwanta, anhembi adimena ayinkeli mudimu wakukiña hayiisu yahatembeli kulonda ahembeña kansi Yehowashi kuchina kumujaha kudi Mwanta waMumbanda Ataliya. (2An 11:4-8) Chelili Mwanta Yosiya ajilumuni ankishi kwadifukwileñawu, akakuhemba hayiisu azatili mudimu wakufumisha yuma yazatisheleñawu mutembeli hakudifukula kudi Bayali. Ajocheleli hanji yamusumba.—2An 23:4.
Yuma Yalema yakuSpiritu
Kudifukula Kwalala Kukuyikwasha Kwikala naMuzañalu
Twadifukulaña kudi Yehova neyi tunakwimba kamina. (Mas.28:7) AIsarela amweneña nawu kwimba himbadi yalema yakudifukula. Mwanta Davidi watondeli aLevi 288 kulonda ekali añimbi ahatembeli. (1 Kushi. 25:1, 6-8) Makonu, tunateli kumwekesha chitwamukeña Nzambi neyi twimbaña tumina twakushimeka. Hitwatela kwikala añimbi amawahi mwaka dinu tumushimekiku. Talenu ichi chakutalilahu: “Wejima wetu twahukanaña kakavulu,” ilaña chumichi hichatukañeshaña kuhosha muchipompelu nimumudimu wakushimwinaku. (Yak. 3:2) Munjila yoyimu, tunateli kumushimeka Yehova mukamina hela chakwila tunakutoñojoka netu mazu etu atama.
MARCH 13-19
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI | 1 KUSHINDULULA 27-29
“Kufumba Kwakuwahi Kunakumulejayi Tata Yawantu Mwanindi”
w05 2/15 19 ¶9
Hembenu wuKristu Wenu
Ilukenu chalala chamuBayibolu enu awenenu. Chineli tudi ambuña aYehova, neyi kuhemba wuKristu wetu nehi kushindamena haNsona, tukuzeya. (AFwilipi 1:9, 10) MukaKristu wejima, mukulumpi hela kansi, watela kwiluka chikupu nindi yuma yakuhwelelayi dichalala chekala muBayibolu. Pawulu wakonkomweneni akwawu akakwitiya nindi: “Esekenu yuma yejima nakutondahu yayiwahi; nawa kakelenu chikupu kuyumoyu.” (1 ATesalonika 5:21) Atwansi akaKristu ekala muyisaka yawantu amutiyaña Nzambi woma hiyatela kushindamena hachikuhwelelu chawanvwali jawuku. Tata yaSolomoni, Davidi, wamulejeli nindi “mwiluki Nzambi yanami tata yeyi nawa wumukalakeleña namuchima wejima.” (1 Kushindulula 28:9) Solomoni hateleli kutala hohu chekaliliyi tata yindi nachikuhwelelu mudi Yehovaku. Ilaña wateleli kumwiluka Yehova yomweni, nawa dicheliliyi. Wamulombeli Nzambi nindi: “Ichi dinu nyinki maana nikwiluka kulonda jinkwasheña kulombola awa antu.”—2 Kushindulula 1:10.
Mukuhwelelenu Yehova Namuchima Wejima
Tunadiziluku yuma yayivulu. Chikuwaha neyi tukwikala namuchima wakuzataku nyidimu yayiwahi nawa yakuzañalesha yidi neyi kuya nakupompa nikuya mwiha. Ilaña kudi yuma yayivulu yakeñekaña hakwila tumukalakeli Yehova namuchima wejima. (2 Kushi. 25:1, 2, 27) Neyi mukwaKristu wudi nantuya yakukeña ‘yuma yakunyima,’ chidi neyi yuma yikwawu yamudinu ituña, wudi dehi muwubanji wakuluwañesha wubwambu windi naNzambi. (Luka 17:32) ‘Tunateli kwiñila muwanta waNzambi’ hohu neyi ‘tutiya kutama nayuma yatama nakukakela kuyuma yayiwahi.’ (Rom. 12:9; Luka 9:62) Wonsu wetu twatela kwanuka netu kwosi chuma chidi chejima mwituña daSatana, hela chinakumwekana neyi chatela kutukwasha hela chachiwahi, kanda chitukañesha kuzata nyidimu yaWanta namuchima wetu wejimaku.—2 Kor. 11:14; tañenu Afwilipi 3:13, 14.
“Wakadikwatishaña . . . Wakakoñumu”
Mwanta Davidi wamulejeli Solomoni nindi Yehova wukwikala nayena nichakamana mudimu wakutuña tembeli. (1 Kushi. 28:20) Wansi nikubula kupama kwamukañesheli Solomoni wanyi, muloña wanukileña mazu amulejeliwu kudi tata yindi. Wadikwatishili chikupu nikukoñamu. Yehova wamukwashili kutuña tembeli yalubanji mudi yaaka 7 nachikunku.
Neyi chochamukwashiliwu Solomoni kudi Yehova, ninetu nateli kutukwasha kuzata mudimu wetu muchisaka nimuchipompelu. (Isa. 41:10, 13) Neyi tumwekesha kuhamuka hakudifuukula kudi Yehova, wukutukwasha makonu nikumbidi. Dichi, ‘dikwatishenu nawa koñenumu.’
Yuma Yalema yakuSpiritu
Kutwalekahu Kwikala Ibwambu Neyi Wubwambu Wudi Mukukala
Davidi wadiña nawamabwambu jindi amakwawu adiña nakumukwasha mumpinji yakala. Ibwambu wamu hakachi kawu wadiña Hushayi, atenawu muBayibolu nawu “ibwambu daDavidi.” (2 Sam. 16:16; 1 Kushi.27:33) Watela wadiña nsompeshi nawa ibwambu damwanta chikupu, mpinji yikwawu wahembeleña nsañu yakajindilu.
Hampinji yakeñeleñayi Abisalomi mwana kaDavidi kutambula wanta, aIsarela amavulu adiña kukabadi kaAbisalomi ilaña Hushayi nehi. Davidi chatemukileñayi, Hushayi wayili kudiyi. Davidi watiyili kutama chikupu muloña mwanindi wakudisemena niantu akuhweleleliyi amuheleli. Hela chochu, Hushayi wadiña washinshika, washili wumi windi hakatoña nikushimuna nsañu yafuñunwini tufuta. Bayi neyi Hushayi welili mwenimu muloña wakwila wadiña nsompeshiku. Ilaña wadiña ibwambu washinshika.—2 Sam. 15:13-17, 32-37; 16:15–17:16.
MARCH 20-26
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI | 2 KUSHINDULULA 1-4
“Mwanta Solomoni Nafuukuli Mwabula Maana”
it-1 174 ¶5
Ishidika
Chelili Solomoni atachiki kuyuula washiliku niyena nshimbi yindi yawamashidika awaIsarela hachaaka-hachaaka. Muchiyuulu chindi mwadiña kuwunda, ilaña wadipompesheleli tuwalu nimakalu. (Talenu IKALU.) Tuwalu twatuvulu watulandili kuEjipitu. Nyisumba yejima yatuñiliyi dimu mwashiliyi iyi yuma yayiha yanjita. (1An 4:26; 9:19; 10:26, 29; 2Ku 1:14-17) Hela chochu, Yehova hakiswilili iyi yuma yeliliyi Solomoniku, nawa chafwiliyi nichambukiliyi wanta windi amashidiki indi amuIsarela azeyeli. Chimwahitili yaaka Isaya wasonekeli nindi: “Oyihuñu yakamona antu akunkumukilaña kuEjipitu nakulomba wukwashu, ashindamenaña hatuwalu, akuhwelelaña mumakalu anjita muloña amavulu, nimutuwalu twanjita muloña tukweti ñovu. Ilaña hiyamukuhwelelaña Wajila waIsarelaku, nawa amukeñakeñaña Yehova wanyi.”—Isa 31:1.
it-1 427
Ikalu
MuIsarela mwadiñahu wanyi makalu amavulu sampu mpinji yaSolomoni. Chekalili mwenimu muloña Nzambi wayisoñamishili nawu mwanta hatela kudivulishila tuwaluku, muloña muza hiwanshindameneni hatuwaluku. Chumichi chaletesheleña kubula kuzatisha nankashi makalu, chineli tuwalu ditwakokeleña makalu. (Kuh 17:16) Chelili Samweli ayisoñamishi kutalisha hayisenda yakayinkañayi antu, wayilejeli nindi: “Wakasenda anyanenu awamayala nakuyisha mumakalu indi.” (1Sa 8:11) Abisalomi naAdoniya, chakeñeleñawu kuhukula wanta, wejima wawu adiña mumakalu, iku amayala 50 anatwaminiku. (2Sa 15:1; 1An 1:5) Hampinji yashindiliyi Davidi mwanta wakuZoba, wahembeli makalu atuwalu 100.—2Sa 8:3, 4; 10:18.
Mwanta Solomoni havulishilileñaku mashidika awaIsarela, wavulishili makalu kushika ku 1,400. (1An 10:26, 29; 2Ku 1:14, 17) Kubombelahu haYerusalema, matawuni amakwawu ateneneñawu nawu nyisumba yamakalu mwadiña matala adimena mwakuhembela yitwa yindi yanjita.—1An 9:19, 22; 2Ku 8:6, 9; 9:25.
Yuma Yalema yakuSpiritu
w05 12/1 19 ¶6
Yikuma Yamaneni Kufuma Mumukanda waKushindulula Wamuchiyedi
1:11, 12. Chuma chalombeliyi Solomoni chamwekesheli nawu kwikala namaana nikwiluka dijadiña mumuchima wamwanta. Yuma yitwamulombaña Nzambi yamwekeshaña yuma yidi mumuchima wetu. Twatela kutoñojokaña hayuma yitwalombaña.
MARCH 27–APRIL 2
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI | 2 KUSHINDULULA 5-7
“Muchima Wami Wukwikalaña Mwenimu Mpinji Yejima”
w02 11/15 5 ¶1
Bayi Muleka Kupompela Hamuku
Kuhiñahu, hadiñayi Davidi muYerusalema, wakeñeleña chikupu kutuña itala kulonda amulemesheña Yehova. Hela chochu, chineli Davidi wadiña iyala wanjita, Yehova wamulejeli nindi: “Eyi hiwukutuñila ijina dami italaku.” Ilaña, watondeli mwana kaDavidi Solomoni kumutuñila tembeli. (1 Kushindulula 22:6-10) Solomoni wahanini tembeli mu 1026 B.C.E., hanyima yakutuña hadi yaaka 7 nachikunku. Yehova wetejeli idi itala nawa wahosheli nindi: “Ami najiliki idi itala diwunatuñi nakushamu ijina dami haya nyaaka, nawa mesu ami nimuchima wami wukwikalaña mwenimu mpinji yejima.” (1Anyanta 9:3) Chakala hohu aIsarela atwalekahu kwikala ashinshika, Yehova niyena wukwikalaña munidi itala. Hela chochu, neyi aIsarela aleka kwila yuma yayiwahi, Yehova wukwikalaña wanyi munidi itala, nawa ‘itala dadeni dikwikala nyilumba yayuma yinajilumuki.’—1 Anyanta 9:4-9; 2 Kushindulula 7:16, 19, 20.
it-2 1077-1078
Tembeli
Nsañu yakunyaaka. Iyi tembeli yashakamini kushika nimu 607 B.C.E., hayijilumwiniwu kudi amashidika aweni Babiloni hanyima yakuyileja kudi Mwanta Nebukaneza. (2An 25:9; 2Ku 36:19; Yer 52:13) Chineli aIsarela atachikili kudifukula kwakutwamba, Nzambi wetejeli nyuza kumukabisha Yuda niYerusalema, mpinji yikwawu nikusenda yuma yalema yamutembeli. Tembeli cheñi ayidiwili hadi mpinji yayilehi. Mwanta Shishaki wakuEjipitu wasendeli yuma yalema yadiñamu (993 B.C.E.) mumafuku aYehobowami mwana kaSolomoni, henohu munahiti yaaka 33 kufuma hayihaniniwu. (1An 14:25, 26; 2Ku 12:9) Mwanta Asa (977-937 B.C.E.) walemesheli itala daYehova, ilaña hakukiña Yerusalema welili mwawusupi kuhitila mukumwinka maseleka Mwanta Benihadadi I wakuSiriya, wamwinkeli siliva niwuru niyuma yalema yamutembeli, kulonda afumpi chitiyañenu naBayasha mwanta waIsarela.—1An 15:18, 19; 2Ku 15:17, 18; 16:2, 3.
Yuma Yalema yakuSpiritu
w10 12/1 11 ¶7
Weluka “Nyichima yaNyana Kawantu”
Tunateli kukundejewa namazu akulomba kwaSolomoni. Akwetu antu kwila eluka chitunakutiya nehi, “chuma chinakutukabisha niyihuñu.” (Yishimu 14:10) Ilaña Yehova weluka nyichima yetu, nawa watwakamenaña chikupu. Neyi tumulejaña yuma yindi kunyichima yetu mukulomba chinateli kupeleshaku yisenda yetu. Bayibolu yahoshaña nawu umbilenu “kwakama kwenu kwejima hadi yena, muloña yena wayakamenaña.”—1 Petulu 5:7.
APRIL 10-16
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI | 2 KUSHINDULULA 8-9
“Walemesheli Maana”
w99 11/1 20 ¶4
Neyi Chisambu Chisweja
Hela chochu, mwanta wakuSheba niyena wadihanini chikupu kuzatisha mpinji niñovu jindi kulonda ayi nakumuhempula Solomoni. Sheba yatela didu iluña dinakutenawu makonu nawu Republic of Yemen; dikwila nawu mwanta wamumbanda wendeli hangameli hadi makilomita 1,600 kuya kuYerusalema. Neyi chahosheliyi Yesu nindi, “wafumini kwakulehi chikupu.” Muloñadi iwu mwanta wamumbanda chadikabishililiyi muniyi njila? Wenjili “nakutiya maana aSolomoni.”—Luka 11:31.
w99 7/1 30 ¶4-5
Lwendu Lwakiswililiwu Chikupu
Munilu lwendu, mwanta wamumbanda washikili muYerusalema “nezanvu deneni dawambuñindi, nawangameli asendeli manji abalisamu niwuru yayivulu nankashi nimalola alema wuseya.” (1 Anyanta 10:2a) Antu amakwawu ahoshaña nawu ‘izanvu deneni dawambuñindi’ mwabombeleli amashidiki amushinjikijileñaku. Chinateli kwikala dimu, muloña iwu mwanta wamumbanda wadiña nañovu nawa wasendeli yuma yalema yinateli kufwa mamiliyoni amali.
Hela chochu, ilukenu nenu, ona mwanta wamumbanda watiyili mpuhu kwaSolomoni “kutalisha hejina daYehova.” Bayi neyi ilu lwendu lwadiña lwakuya nakuhanjeka hohuku. Chakadi nikujina, mwanta wamumbanda wenjili nakutiya maana aSolomoni, hadaha nikwiluka yuma yikwawu hadi Nzambi yindi, Yehova. Chineli watela wafumini kuchisaka chaShemi hela Hami, adiña akakudifukula aYehova, watela wakeñeleña kwiluka kudifukula kwawankakulula jindi.
w99 7/1 30-31
Lwendu Lwakiswililiwu Chikupu
Mwanta waMumbanda Sheba watiyili kuwaha namaana aSolomoni nikulema kwawanta windi chakwila “mudi yena himwashalilihu spirituku.” (1 Anyanta 10:4, 5) Antu amakwawu ahoshaña nawu awa mazu atalisha mukwila nawu washalili “chakadi muuya.” Muntu wadiza Bayibolu wumu washimwini nindi wahwindilili! Tuneluki wanyi jamwekeni, ilaña mwanta wamumbanda wahayamini yuma yamweniyi niyatiyiliyi. Wateneni ambuña aSolomoni nindi adi namuzañalu muloña atiyaña maana amwanta, nawa wamusakilili Yehova hakumusha Solomoni hetanda. Kuhiñahu, wamwinkeli yawana yawuseya, wuru hohu yamwinkeliyi, yikufwa madola $40,000,000. Solomoni niyena wamwinkeli yawaana, wamwinkeli mwanta wamumbanda “yuma yejima yakeñeliyi niyalombeliyi.”—1 Anyanta 10:6-13.
it-2 990-991
Solomoni
Hanyima yakwila mwanta wamumbanda namoni lubanji lwatembeli niitala daSolomoni, mesa yindi niyuma yanwañayi kushilahu niyakuvwala yawakakuleta yakuda, ninyilambu yalambwileñawu mpinji yejima yatembeli, “mudi yena himwashalilihu spirituku,” wahosheli nindi: “Tiyaña! Nsañu yanlejeliwu yadiña yantesha hohu. Maana eyi nimaheta iwukweti jinabadiki nsañu yinatiyili.” Kuhiñahu wahosheli nindi adi namuzañalu ambuña akalakelaña mwanta wamuchidiwu. Yuma yejima iyi yamuletesheli kumushimeka Yehova, kumukiswila Yehova Nzambi, wamwekesheli kukeña kwindi kudi Isarela kuhitila mukumutonda Solomon kwikala mwanta wakusompa nyiloña muwuñaji nimukuloña.—1An 10:4-9; 2Ku 9:3-8.
Yuma Yalema yakuSpiritu
it-2 1097
Itanda
Itanda dawanta dawanyuuli amuIsarela dalumbululawu chikupu hitanda datuñiliyi Solomoni hohu. (1An 10:18-20; 2Ku 9:17-19) Chinamwekani neyi dadiña ‘muKapeka Ketanda,’ itala dekala hakachi kamatala atuñiliwu haMpidi yaMoriya muYerusalema. (1An 7:7) ‘Idi itanda dadiña damazewu anzovu nawa wadilambwijili wuru yakweñununa nimukungu wanjiñumuki kunyima yadu nihakusha makasa.’ Hela chakwila mazewu anzovu alema nankashi wanyi kutuña nachu chitwamu chawanta, ilaña njila mwatuñililiwu tembeli yinakumwekesha nawu ayituñili nanyitondu, kuhiñahu dinu ayilambwija wuru niyuma yikawu yalema wuseya nankañalu yamazewu anzovu. Dichi muntu wunakutala, wukumona neyi itanda dejima dakutuña namazewu anzovu niwuru. Hanyima yakutena makenka 6 ashikili kwitanda, nsañu yatwalekahu nawu: “Anyitupa ayedi emeni kumbadi yahakusha makasa. Nawa kwadiña anyitupa 12 emeni hamankenka 6, kunsa yekenka dejima hanawa mankenka 6 kwadiña mutupa wumu.” (2Ku 9:17-19) Chinjikijilu chamutupa chamwekeshaña ñovu yakuyuula yatelela. (Kut 49:9, 10; Chi 5:5) Nyitupa 12 yatela yemeneneñaku nyichidi 12 yawaIsarela, hadaha kwimenaku chovwahilañawu iwu wanta nichahakwilañaku nyuli wanidi itanda. Kwitanda kwadiña kwakulamika chakudadahu nyendu chawuru. Idi itanda damazewu anzovu niwuru, didi hewulu, didi namukungu wanjiñumuki ninyitupa kumbidi, dabadikili itanda didi dejima hayina mpinji, hela chakwila adiwana kudi akakuvumbujola, neyi chadimwekeshawu mujakubazabaza hela chadilumbululawu mukuleñaleña. Neyi chashimwini mukakushindulula nindi: “Kwosi wanta wukwawu watuñilihu chuma chamuchidiwuku.”—2Ku 9:19.
APRIL 17-23
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI | 2 KUSHINDULULA 10-12
“Dizilenu Kukufumba Kwamana”
Kachi Wekalili Ibwambu daNzambi
Hadaha Rehobowami watoñojokeli nindi wudi mukukala! Neyi yayilila antu yuma yakeñeleñawu, yena, chisaka chindi niamuyota yindi adi kukeheshaku yuma yayiwahi nikuleka kuyilomba antu yuma yayivulu. Munjila yikwawu, neyi yakaana, antu niwena akumwovwahila wanyi. Wadi kwila ñahi? Chatachi, mwanta wamuha wayili nakwihula akulumpi amulejeleña Solomoni maana. Hela chochu, Rehobowami wetejeli mwamulejeliwu kudi akwawu atwansi. Chineli wetejeli mwamulejeliwu kudi akwawu atwansi, Rehobowami kwafukwilihu kukabisha antu. Wakwili nindi: “Tata yami wayetelaña yikotu ami nakayeta tunjimbu.”—2 Kushi. 10:6-14.
w01 9/1 28-29
Munateli Kufukula Chiwahi
Yehova watwinka cheñi antu apama muchipompelu itunateli kwihula neyi tunakukeña kufuukula nawu chachiwahi. (AEfwesesa 4:11, 12) Dichi neyi tunakwihula muntu bayi twilaña neyi chalaña antu amakwawu elaña ehula iwu ehula iwu sampu awana muntu wukumuleja yuma yinakukeña kutiyayiku. Kuhiñahu akuzatisha munamulejiwu. Twatela cheñi kwanukaña nsañu yakusoñamisha yaRehobowami. Hampinji yafuukwileñayi, watambwilili kufumba kwakuwahi kufuma kudi akulumpi azatili hamu natata yindi. Hela chochu, chatela alondeli kufumba kwawu, yena wayili nakwihula akwawu atwansi akuliliyi nawu. Chalondeleliyi kufumba kwawu, wafukwili mwaluwa nawa chafuminimu wajimbesheli chibalu cheneni chawanta windi.—1 Anyanta 12:1-17.
Neyi tunakukeña wukwashu, tuyeña kudi antu anashimbuli nawa eluka chiwahi Nsona nawa alemesha yishina. (Yishimu 1:5; 11:14; 13:20) Neyi chinatwesheki, ikalenu nampinji yeneni yakutoñojoka hayishina ninsañu yimunatambwili. Neyi mumona yuma kwesekeja nachishimuna Izu daYehova, mukufuukula chachiwahi.—AFwilipi 4:6, 7.
it-2 768 ¶1
Rehobowami
Chilwilu chakudivwimba chekalili naRehobowami chaletesheli antu amavulu kumushiya. Nyichidi yiyedi hohu yatwalekelihu kwovwahila amwitala daDavidi yadiña Yuda naBenjamini, atupristu niAlevi amumawanta ejima kushilahu niantu akamu nakamu amunyichidi 10 niwena adiña nakwovwahila.—1Any 12:16, 17; 2Ku 10:16, 17; 11:13, 14, 16.
Yuma Yalema yakuSpiritu
it-1 966-967
Andemoni Anamwekena Neyi Mpembi
Mazu aYoshuwa ekala haYoshuwa 24:14 amwekeshaña nawu aIsarela aluwankeni nakudifukula kwakutwamba kwawaEjipitu hampinji yashakaminiwu kweniku, Ezekeli wamwekesheli nindi iku kudifukula kwakutwamba kwayiluwañesheli mukuhita kwampinji. (Eze 23:8, 21) Muloña wachumichi, antu amakwawu adiza ashimuna nawu nshimbi yayinkeliwu aIsarela muchinkalampata yayikwashili kubula kulambula “nyilambu kudi andemoni adifwana nawampembi” (Lev 17:1-7) nawa Yerobowami chashiliku atupristu “ayinañanaña niawandemoni amwekeneña neyi mpembi nikukalakela anyana kañombi atuñiliyi” (Lev 17:1-7; 2Ku 11:15) chamwekesheleña nawu antu muIsarela adiña nakudifukul kudi mpembi neyi kudifukula kwatandili muEjipitu, sweje-e kuLower Egypt. Herodotus (II, 46) washimwini nindi kuniku kudifukula kwaEjipitu dikwafumushiliwu aGiriki yuma yakuhwelelawu muPani cheñi anzambi anyitondu awuvumbi, enjili nakuyimwekesha nawu yikweti nseñu, mukila wampembi ninyendu yampembi. Amakwawu ahoshaña nawu kanyama wamuchidiwu wachibalu wanawa anzambi akutwamba dikwafuma amufwikijeña Satana nawu wekala namukila, namaseñu ninyendu yamakabu, kashidikilu kaswejeli hakachi kawantu aditeneneña nawu akaKristu mumpinji yateneñawu nawu Dark Ages (Yaaka Yamwidima).
Hela chochu, chadiñawu ana “amavuji” (seʽi·rimʹ) ayishimuna jiika wanyi. Amakwawu ayiluka nawu adiña ampembi aweni hela ankishi atuñiliwu neyi ampembi, ichi chuma achimwekesha wanyi hatooka; nawa nsona hijashimuna nawu dichamwekeneñawuku. Izu dazatishawu datalisha mukwila nawu muyitoñojoka yanowu adifukwileña kudi wena anzambi akutwamba ayifwikijileña neyi ampembi hela amavuji. Hela, chazatishawu “ampembi” hanawa mavasi ayizatisha hakutena chatama ankishi ejima azatishileñawu hakudifukula, niizu dakwila nawu ankishi munsona yayivulu adifumisha kwizu datalisha mukwila nawu “tuji,” ilaña bayi neyi chinayi mukwila nawu ayiwumbileña natujiku.—Lev 26:30; Kuh 29:17.
APRIL 24-30
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI | 2 KUSHINDULULA 13-16
“Mpinjinyi Yitwatela Kumushindamena Yehova?”
Enu Akwenzi—Munateli Kwila Ñahi Hakwila Ayikuhweleli?
Mwanta Asa, hachidiñayi kansi wadiña wadizoza nawa wahamuka. Chakutalilahu, hampinji yamuswaniniyi tata yindi Abiya, watachikili kufumisha ankishi ejima mwituña. Cheñi “walejeli aYuda kukeñakeña Yehova Nzambi yawankakulula jawu nikwila ninshimbi nikuleja.” (2 Kushi. 14:1-7) Chelili Zera kaEtiopiya niamashidika indi 1,000,000, enzi nakulukuka Yuda, Asa wamulombeli Yehova nindi yamukwashi, walombeli nindi: “Eyi hiwamonaña kukala kukwasha hela akwañovu hela abula ñovuku; tukwashuku eyi Yehova Nzambi yetu, muloña tunashindameni hadeyi.” Awa mazu amawahi amwekeshaña nawu Asa wakuhweleleli nindi Yehova wakweti ñovu yakumwamwina yena niatu jindi. Asa wamushindameneni Tata yindi wamwiwulu, nawa “Yehova hakutapa aEtiyopiya.”—2 Kushi.14:8-12.
Enu Akwenzi—Munateli Kwila Ñahi Hakwila Ayikuhweleli?
Kumulukuka kudi amashidika 1,000,000 kwadiña hikukala kweneni kudi Asa, hela chochu wamushindameneni Nzambi nawa washindili. Ilaña chawushona, hampinji yamweniyi Asa kukala kwanyanya hamushindameneni Yehovaku. Asa chamutiyishiliwu woma kudi Mwanta watama wawaIsarela Bayasha, walombeli wukuwashu kudi mwanta wawaSiriya. Chuma cheliliyi mwafumini kukala! Yehova wamulejeli Asa kuhitila mudi kaprofwetu kindi Hanani nindi: “Chiwunashindameni hadi mwanta wakuSiriya kushindamena hadi Yehova Nzambi yeyi nehi dichi njita yamwanta wakuSiriya yinapuluki dehi kudeyi.” Kufuma hohu hayina mpinji, Asa wamweneña hohu majita. (2 Kushi. 16:7, 9; 1 An. 15:32) Chumanyi chitunakudizilaku?
Enu Akwenzi—Munateli Kwila Ñahi Hakwila Ayikuhweleli?
Twalekenuhu kwikala adizoza nikumushindamena Yehova. Chimwapapatisheweli, mwamukuhweleleli nikumushindamena Yehova. Nawa Yehova wayitambwilili chachiwahi muchisaka chindi. Chuma chimwatela kwila hikutwalekahu kumushindamena Yehova. Chinateli kumwekana neyi chapela kumushindamena Yehova neyi munakufuukula yuma yalema, hanu dinu mwelaña ñahi muyuma yikwawu? Chalema nankashi kumushindamena Yehova hampinji yimunakufuukula niyuma yidi neyi yisela, mudimu wakumujimba niyuma yimunakufwila kwila! Bayi mushindamena hamaana enuku. Keñenu yishina yamuBayibolu yikuyikwasha mukukala kumukweti hela muyuma yimunakukeña kwila nawa yizatishenu. (Yish. 3:5, 6) Chimwela mwenimu, mukumutiyisha Yehova kuwaha nawa antu muchipompelu chenu akuyilemesha.—Tañenu 1 Timotewu 4:12.
Yuma Yalema yakuSpiritu
Mukalakelenu Yehova naMuchima Wejima!
Wejima wetu twatela kudishinshika munyichima yetu tumoni neyi twadihana chikupu kudi Nzambi. Dihulenu nenu, ‘Nafwilaña kumutiyisha Yehova kuwaha, kuhakwilaku kudifukula kwalala nikukiña antu jindi kuyuma yatama?’ Toñojokenu kuhamuka kwamwekesheliyi Asa hakuhaña Mayaka, wadiña “hawanta” munidi ituña. Hadaha kwosi muntu imweluka wunakwila yuma neyi ona mwanta wamumbanda, ilaña kunateli kwikala njila yimunateli kwimbujolelamu iyena daAsa. Chakutalilahu, mukwila ñahi neyi chisaka chenu hela ibwambu denu yavulumuna, yabula kubalumuka nawa amuhaña muchipompelu? Komana mukuleka kudikunda naniwu muntu? Muchima wenu wukuyisañumuna kwiladi?