Watchtower LAYIBULALI YAHAINTANETI
Watchtower
LAYIBULALI YAHAINTANETI
Lunda
  • BAYIBOLU
  • NYIKANDA
  • KUPOMPA
  • bsi08-2 kapetulu 62 mafu 22-24
  • Mukanda wamuBayibolu Naambala 62—1 Yowanu

Vidiyo yimwatonda hosi.

Atwanakeniku mwani, vidiyo yakañanya kwenzunuka.

  • Mukanda wamuBayibolu Naambala 62—1 Yowanu
  • “Nyikanda Yajila Yejima”—Yalala Nawa Yayiwahi, Volumu 17
  • Tunyitu Twanyanya
  • CHIWAWAHILA
“Nyikanda Yajila Yejima”—Yalala Nawa Yayiwahi, Volumu 17
bsi08-2 kapetulu 62 mafu 22-24

Mukanda wamuBayibolu Naambala 62—1 Yowanu

Nsoneki: Kapostolu Yowanu

Awisonekeleli: muEfwesesa, hela kwakwihi

Awimanishili Kuwisoneka: Kwakwihi na 98 C.E.

YOWANU, kapostolu kaYesu Kristu wakeñewa, wakeñeli chikupu kuloña. Ichi chamukwashili chikupu kwiluka yitoñojoka yaYesu. Komana dichitunamweni munyikanda yindi wasweja kusonekamu nsañu yakukeña. Hatiyileña antu womaku, dihafumini Yesu kumutena nindi wudi hakachi ‘kawanyana kachivumina chanvula [Bowaneji].’ (Maku 3:17) Nawa wasonekeli nyikanda yindi yisatu kulonda kuhakwilaku chalala nikuloña, muloña wusenji washimwinuwu kudi kapostolu Pawulu wamwekeni. Dichi nyikanda yisatu yaYowanu wayisonekeleli hampinji yayiwahi, muloña yayikolesheleña eniKristu akusambila munjita yalwileñawu nayililu yatandishileña “owu watama.”—2 Tesa. 2:3, 4; 1 Yow. 2:13, 14; 5:18, 19.

2 Kwilukila kunsañu yidimu, iyi nyikanda ayisonekeli henohu Nsañu Yayiwahi yaMatewu niMaku ayisoneka dehi—nihanyima yakwila nyikanda yaPetulu niPawulu yawumishonali ayisoneka dehi. Mpinji yahimpikili. Nsakililu yawaYuda yaswejeleña kuchinisha yipompelu henohu yichidi yanyanya hiyayitenaku; nawa kwosi nihamu hasonekayi mazu ejima akufuma muNyikanda yachiHeberu. Cheñi nawa, Yowanu wahosheli ‘hampinji yakukuminina yinashaluku dehi’ nikwinza ‘kwawakwankunyi naKristu.’ (1 Yow. 2:18) Wateneni antañi jindi kuhitila mukuzatisha mazu adi neyi “enu anyanami anyanya” nakuditena yomweni nindi “ami mukulumpi.” (1 Yow. 2:1, 12, 13, 18, 28; 3:7, 18; 4:4; 5:21; 2 Yow. 1; 3 Yow. 1) Yuma yejimiyi yinakwinyika mpinji yakunyima yasonekelelumu nyikanda yindi yisatu. Cheñi mukanda wa 1 Yowanu 1:3, 4 washimunaña nawu Nsañu Yayiwahi yaYowanu atela ayisonekeli mpinji yoyimu. Chinamwekani neyi nyikanda yisatu yaYowanu ayimanishili kuyisoneka kwakwihi na 98 C.E., henohu kapostolu Yowanu wudi kwakwihi nakufwa, nawa ayisonekeleli kwakwihi naEfwesesa.

3 Wunsahu wakwila nawu mukanda waYowanu Wamuchimu awusonekeli kudi kapostolu Yowanu wunamwekeni mukufwanañana kwanyikanda yiwaana yaNsañu Yayiwahi, yasonekeliyi chachiwahi. Chakutalilahu, watachikili mukanda windi nakuditena yomweni nindi chinsahu wamweni namesu “izu dawumi . . . , wumi wahaya nyaka wadiña naTata, watumwekesheleluwu,” awa mazu adifwana chikupu namazu akwenzunwina nachu aNsañu Yayiwahi yaYowanu. Walala waniwu mukanda awumwekesha mumukanda wa Muratorian Fragment nikudi asoneki akunyaka adi neyi Irenaeus, Polycarp, niPapias, wonsu wawu adiña munkulakaji yamuchiyedi C.E.a Kwesekeja nachahosheliyi Eusebius (wadiñaku muchaaka cha 260-342 C.E.), kwosi wajinokeleña walala waYowanu Wamuchimu.b Hela chochu, chinamwekani nawu nyikanda yikwawu yakunyaka yabombelaku kukapetulu 5 mazu amakwawu adi kunsa yavasi 7 nikumatachikilu avasi 8 nawu: “Mwiwulu, Tata, Izu, niSpiritu Yajila: mwasatu wawu ekala wumu. Dichi kudi asatu ashimunaña wunsahu hamaseki.” (King James Version) Ilaña mumasikiliputi achiGriki himwekala nsañu yamuchidiwuku, nawa ayishilimu kulonda yitiyakesheña ntañishilu yawaNzambi Asatu. MumaBayibolu amavulu akatataka, awaKatolika niaProtestanti, hiyashamu awa mazu mukachi kansañu yayenuku.—1 Yowanu 1:1, 2.c

4 Yowanu wasonekeli kulonda yakiñi ‘akwawu akeñewa,’ ‘anyanindi anyanya’ adikañi nantañishilu yakutwamba ‘yawakwankunyi nakristu amavulu’ anafumi mukachi kawu nawa anakufwila kuyisenuna kuchalala. (2:7, 18) Awa akwankunyi nakristu hadaha aluwankeni nantañishilu yachiGriki, kushilahu ninsakililu yaGnosticism, mwadiña antu ahosheleña nawu elukileña yuma chikupu naspiritu yakufuma kudi Nzambi.d Hakufwila chikupu kulekesha akwakusekesha, Yowanu wakonkomweneni nankashi hanyitu yisatu: nshidi, kukeña, niakwankunyi nakristu. Mazu ahosheliyi hanshidi, niakuhakwilaku mulambu waYesu wahanshidi, amwekesheli nawu akwankunyi nakristu ahosheleña nakudikuhwelela nawu hiyadiña nanshiduku nawa hiyakeñeleña mulambu wefutu danyiloña daYesuku. Hamuloña wakudisamba ‘nakwiluka’ kwawu kwayileñeleli kwikala nalwisu nikubula kukeñañana, yililu yakaniniyi Yowanu chatwalekeluhu nakukonkomwena hakukeña kwalala kwawiniKristu. Cheñi, hadaha Yowanu nakuhisha ntañishilu yawu yakutwamba hakulumbulula nindi Yesu diyi Kristu, nindi wadiña kwoku henohu kanda yenzi hamaseki, nawa nindi wenjili mumujimba neyi Mwana kaNzambi nakuleta wamwinu kudi antu akukuhwelela. (1:7-10; 2:1, 2; 4:16-21; 2:22; 1:1, 2; 4:2, 3, 14, 15) Yowanu wayiteneni awa antañishi akutwamba nindi ‘akwankunyi nakristu,’ nawa nashimuni njila jajivulu jakuyilukilamu anyana kaNzambi nianyana kaDiyabolu.—2:18, 22; 4:3.

5 Chineli kwosi chipompelu chinatenuwu, dikwila nawu mukandiwu awusonekeleli chipompelu chejima chawiniKristu. Chumichi chinamwekeni hakubula kwimusha kumatachikilu amukanda nikumakumishilu. Antu amakwawu atenaña iwu mukanda nawu hichituñi bayi neyi himukandaku. Izu dakutena nawu “enu” (neyi chinasonekuwu munsona jamaneni muNew World Translation) hichinjikijilu chinakumwekesha nawu nsoneki wasonekeleleña antu amavulu bayi neyi muntu wumu hohuku.

CHIWAWAHILA

11 Neyi chichadiña muyaaka yakukuminina yamunkulakaji yamwaka watachi waMpinji Yetu, nimakonu eniKristu alala atela kuyisoñamisha muloña kudi “akwankunyi naKristu amavulu.” Awa eniKristu alala atela kukakela ‘kunsañu yatiyiluwu kufumisha kutachi, nawu keñañanenu,’ nikushakama mudi Nzambi nintañishilu yindi yalala, nikwila yuma yaloña chakadi kutiya woma. (2:18; 3:11; 2:27-29) Cheñi chuma cheneni chiyatela kushaku muchima hikusoñamisha kwakubula “kufwila kwachisemwa chaheseki, nikufwila kwamesu, nikudisamba kwamukunkulwayi kwawumi wunu,” kufwila maheta, yuma yatama yakwituña yinaluwañeshi antu anakuditena nawu eniKristu. EniKristu alala atela kutondolwela ituña nikufwila kwadu, muloña aneluki nawu “muntu welaña [mwaya muchima] waNzambi washakamaña haya nyaka.” Muyinu yaaka mudi kufwila yuma yakwituña, yaambu, nikudihela, chachiwahi kudiza nkeñelu yaNzambi kuhitila muNyikanda yonenawu nikwilamu.—2:15-17.

12 Chikutuhetesha muloña Yowanu Wamuchimu namwekeshi chaambu chidi hakachi kachejeji chafumaña kudi Tata nichalala chamwidima wakisañanaña chafumaña kudi watama, nintañishilu yaNzambi yatwalaña kuwumi namakudi awakwankunyi nakristu, nikukeña kunatandi muchipompelu chejima chawantu anakushakama mudi Tata nimudi Mwana niyililu yakuhelañana yambanji Kena yidi mudi antu “afumini mukachi ketu . . . chinalondi kuyimwekesha nawu wejima wawu hiyadiñi ayetuku.” (2:19; 1:5-7; 2:8-11, 22-25; 3:23, 24, 11, 12) Chituneluki yuma yejimiyi, twatela kufwila chikupu ‘kushinda adinu ituña.’ Tunateli kushinda ñahi? Kuhitila mukwikala nachikuhwelelu chakola ‘nikumukeña Nzambi,’ dikwila nawu kuhemba nshimbi jindi.—5:3, 4.

13 “Kumukeña Nzambi”—kwatusañumunaña anakulumbululi chachiwahi chikupu mumukanda wejima! Mukapetulu 2 twawanañamu chaambu cheneni chidi hakukeña ituña nakumukeña Tata. Nkumininaku anatwanukishi nawu “Nzambi diyi kukeña.” (4:8, 16) Nawa iku kukeña kwalala chikupu! Kwamwekenaña chikupu mudi Tata hakutemesha ‘Mwanindi ekali Chamwinu chawantu ampata yamunu mwishina.’ (4:14) Chumichi chatela kusañumuna nyichima yetu kwikala nakukeña kwalala, kwakusakilila, neyi chahosheliyi kapostolu nindi: “Etu twamukeña yena nanochu chasambililiyi yena kutukeñetu.” (4:19) Twatela kwikala nakukeña neyi kukwetiyi Tata niMwana—kukeña kwalala, kwakudihana. Neyi chochatutuliliyi Yesu wumi windi, “chachiwahi ninetu kutulila ana kwetu wumi wetu,” dikwila nawu kumwekesha wushona kulonda tuyikeñi ana kwetu, bayi mumazu hohuku, chiña “tuyikeñi chalala nakwila mutwahoshaña.” (3:16-18) Neyi chinalumbululi mukanda waYowanu, kukeña nikumwiluka Nzambi, diyi mpanda yawantu atwalekañahu kwenda naNzambi nakudikunda kwakweni naTata niMwana. (2:5, 6) Yowanu wahosheleña hadi answana aWanta adi muniyi mpanda yayiwahi yakukeña nindi: “Ninetu tudi mudi yena walala, mwomudi Mwanindi Yesu Kristu. Yeniwu diyi Nzambi walala, niwumi wahaya nyaka.”—5:20.

[Tumazu twaheshina]

a The International Standard Bible Encyclopedia, Vol. 2, 1982, yahitulukiluwu kudi G. W. Bromiley, mafu 1095-6.

b The Ecclesiastical History, III, XXIV, 17.

c Insight on the Scriptures, Vol. 2, ifu 1019.

d New Bible Dictionary, second edition, 1986, wahitulukiluwu kudi J. D. Douglas, mafu 426, 604.

    Lunda Publications (2006-2025)
    Fumenumu
    Iñulenu
    • Lunda
    • Inkenuhu akwenu
    • Hakusetiñila
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nshimbi Jakulondela
    • Nshimbi Jakujinda
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Iñulenu
    Inkenuhu akwenu