Mukanda wamuBayibolu Naambala 61—2 Petulu
Nsoneki: Petulu
Awisonekeleli: muBabiloni (?)
Awimanishili Kuwisoneka: Kwakwihi na 64 C.E.
HAMPINJI yasonekeleñayi Petulu mukanda windi wamuchiyedi, welukili nindi wudi kwakwihi nakufwa. Wafwilili kwanukisha chikupu akwawu eniKristu hakulema kwakwiluka kwalala nakuyikwasha kutwalekahu kwikala akola mumudimu wawu wakushimwina. Komana kudihu muloña watela kuleñela kujinooka nawu kapostolu Petulu hidiyi nsoneki yamukanda wamuchiyedi wukweti ijina dinduku? Mukanda waweni wafumishahu kujinooka kwejima kutalisha hadi nsoneki yamukanda. Nsoneki wahosha nindi diyi “Shimona Petulu, nduñu nikapostolu kaYesu Kristu.” (2 Pet. 1:1) Wahosheli nindi “iwu himukanda wamuchiyedi wunidi nakuyisonekela.” (3:1) Waditeneni nindi wadiña chinsahu wamweni namesu kubalumuka kwaYesu Kristu, kukooleka kwadiña naPetulu, Yakoba niYowanu, nawa wasonekeli chumichi nayitoñojoka yejima hamu neyi chinsahu wamweni namensu. (1:16-21) Wahosheli nindi Yesu washimwineñahu dehi kufwa kwindi.—2 Pet. 1:14; Yow. 21:18, 19.
2 Hela chochu, akwakudimbulula amakwawu atena yuma yambukaku munsonekelu yanyikanda yiyedi hamu neyi muloña wabulilañawu kulemeshela mukanda wamuchiyedi neyi himukanda wasonekeliyi Petulu. Ilaña chumichi hichatela kuleta kukala kwenenuku, muloña nsañu ninkeñelu yakusoneka yadiña yambuka. Kubombelahu, Petulu wasonekeli mukanda windi watachi ‘kuhitila mudi Silasi, mana kwetu washinshika,’ neyi Silasi amwitejeli kusonekamu nyikuku yamazu, hadaha dichaletesha iyi nyikanda yiyedi kwambuka munsonekelu, muloña Silasi hekwawu hasonekeluku mukanda wamuchiyeduku. (1 Pet. 5:12) Nawa walala waniwu mukanda awujinookaña muloña wakwila nawu “hiyawishimuna chalala kudi Ansoneki akunyimaku.” Ilaña neyi chitunateli kumona hachati yinakwila nawu “Kutanjika kwaNyikanda yachiGriki Yalema yawiniKristu Yakusambila,” mukanda waPetulu wamuChiyedi awimweneña neyi mukanda watanjikawu muBayibolu kudi akweti ñovu yakuhosha haBayibolu amavulu henohu Chota chamuChisatu chaCarthage kanda chikaluku.
3 Mpinjinyi yasonekeluwu mukanda wamuchiyedi waPetulu? Chamwekana hatooka nawu awusonekeli kwakwihi na 64 C.E. muBabiloni hela kwakwihi naBabiloni, hanyima yakusoneka mukanda watachi chimwahitili mafuku antesha. Ilaña kwosi wunsahu washimuna chikupu kwiluña kwawusonekeleluwu. Hampinji yakusoneka iwu mukanda, nyikanda yayivulu yaPawulu adiña nakuyitemesha mukachi kayipompelu nawa ayilukili kudi Petulu, wayilemesheli nindi ayonena kudi Nzambi nawa wayitanjikili ‘naNyikanda yikwawu.’ Mukanda waPetulu wamuchiyedi awisonekela antu ‘anatambuli kukuhwelela kwalema wuseya, kwokumu naniku kutunatambuletu,’ niantu asonekeleluwu mukanda watachi niamakwawu ashimwininiyi Petulu. Neyi chochiwawaninini mukanda watachi mumaluña amavulu, mukanda wamuchiyedi niwena washikili kumaluña amavulu.—2 Pet. 3:15, 16; 1:1; 3:1; 1 Pet. 1:1.
CHIWAWAHILA
8 Kwiluka kwalala kwekala kwalema nankashi. Petulu wabombelelumu munsañu yindi kwiluka kwalala kwadiziliyi muNyikanda yachiHeberu. Wahosheli nindi ayonena naspiritu yajila: ‘Muloña kwosi wuprofwetu wenzahu dehi chakufuma kumuchima wamuntuku; ilaña antu ahosheli chakufuma kudi Nzambi, chakuyihoshesha kudi spiritu yajila.’ Wahosheli cheñi, nindi Pawulu ‘amwinkeli’ maana. (1:21; 3:15) Twahetelañamu chikupu mukutaña iyi Nyikanda yejima yonenawu nakukakela chikupu kwiluka kwalala. Dichi hitwakadishindamenaku, neyi antu ateneniyi Petulu nindi ahoshaña nawu: “Yuma yejima chochiyekala, neyi chiyadiñi hatachi haleñeluwu yuma.” (3:4) Nawa hitwakafwa munyihetu yawantañishi akutwamba adi neyi atenayi Petulu mukapetulu 2 kamukanda winduku. Ilaña, twatela kutañaña mafuku ejima yanukishu yasonekeliyi Petulu niansoneki aBayibolu amakwawu. Yumiyi yatukwashaña kwikala ‘akola munsañu yalala’ nawa nakudiwunjika nikukola ‘nakukulilaku muluwi nimukumwiluka Mwanta wetu nawa Chamwinu Yesu Kristu.’—1:12; 3:18.
9 Hamu neyi chuma chatela kutukwasha kusweja ‘kwiluka kwalala hadi Nzambi niMwanta wetu Yesu,’ Petulu wakonkomweneni hakuzata nañovu kulonda kwikala nayililu yawiniKristu yatanjikawu mukapetulu 1, mavasi 5 nakushika ku 7. Nawa muvasi 8 wabombeleluhu nindi: “Dichi neyi yumiyi yikwikala mudenu nakuvulilamu, yikuyilekesha kwikala ankopi, hela akwakubula kusoña nyikabu, mushiki mukumwiluka Mwanta wetu Yesu Kristu.” Chalala iku hikukolesha kwakuwahi chikupu hakuzata hamu neyi ankalakali aNzambi munanu mafuku akala!—1:2.
10 Chalema nankashi neyi tuzata nañovu chikupu kulonda kwikala nakuchiñeja ‘muyikaninu yasweja kutoha, nawa yikweti wuseya walema’ yaYehova Nzambi. Diwu muloña wakolesheleliyi Petulu eniKristu awayishewa kushinshika chikupu hayikonkwanyi yaWanta, wahosheli nindi: “Dikwatishenu nakukolesha kutambika kwayitambikiluwu, nikutonda kwayitondeluwu; muloña neyi mukwila yumiyi himwamba kadimbukaku. Neyi mukwila mwenimu akayenzulwila muwiñililu wakwiñila chachiwahi muwanta wahaya nyaka, waMwanta wetu yowu Chamwinu Yesu Kristu.” Kufumahu Petulu wanukili chuma chakuhayamisha chakulema kwaWanta waYesu, chamweniyi namesu kuhitila muchimwenu chakubalumuka, wahosheli nindi: “Tukweti mazu awuprofwetu akola chakubadika.” Chalala, wuprofwetu wejima wahosha kutalisha hakulema kwaWanta waYehova wukashikijewa. Dichi, tunateli kusombolola nachikuhwelelu mazu asonekayi Petulu kufuma muwuprofwetu waIsaya akwila nawu: “Etu twatalilaña mawulu amaha niiseki dadiha, mwakekala kuloña neyi chakaniniyi.”—2 Pet. 1:4, 10, 11, 19; 3:13; Isa. 65:17, 18.