Komana Natela Kuleka Kwendesha?
MUNENDESHI hadi yaaka yayivulu. Mwatiyaña kuwaha kwendesha motoka yenu hela honda nikuya kwejima kumunakeñi. Ilaña chisaka chenu niamabwambu jenu anatachiki kwakama nawa anakutoñojoka nawu chikuwaha neyi mukuleka kwendesha. Chinateli kuyikalila enu kwiluka chinakuletesha akameneña muniyi njila.
Komana dichidi yuma muchihandilu chenu? Neyi dichichidi, yumanyi yinateli kuyikwasha kwiluka neyi chakwila mwatela kuleka kwendesha hela nehi?
Mumatuña amakwawu, ñendeshi wunashikiji yaaka yashimunawu kudi nfulumendi, watela kutambula lusesa kudi ndotolu hakwila atwalekihu kwendesha. AkaKristu ashakamaña munawa matuña, ovwahilaña nshimbi nimwafuukulaña antu enkawu wuswa kudi awa matuña. (Rom. 13:1) Hela chakwila mwituña denu himwekala iji nshimbiku, kudi yuma yinateli kuyikwasha kwiluka neyi chakwila mwatela kutwalekahu kwendesha hela nehi.
DISHINSHIKENU MUMONI NEYI MWATELA KUTWALEKAHU KWENDESHA
Neyi chahosha webusayiti yaNational Institute on Aging (NIA) yamuUnited States, munateli kudihula enu aweni malwihu analondelihu:
Komana chinakunkalila kutaña chiwahi yinjikijilu yahamukwakwa hela kumona chiwahi nawufuku?
Mumanuñi munatachiki kukola, chakwila chinakunkalila nikushetumuna nshiñu nakutala mumagilasi akumotoka hela kutalatala mumbavu?
Komana chinakunkalila kwila yuma swayi, chidi neyi kunyamuna mwendu wami hakapamba nakuwutwala habuleki?
Komana nendeshaña chovu-chovu chakwila nakojejaña añendeshi amakwawu kwendesha chovu?
Katataka nakeñañahu kuholokela mumaposu kubadika hepampa dimu, hela komana kumotoka yami hela honda kudihu hanaheñi hela hadi nyinkwazu muloña wakwila nahumini muchuma?
Ankwatahu dehi kudi kapokola muloña wañendeshelu yami?
Inakunoñokaña hakwendesha?
Kudihu yitumbu yinnakunwa yinateli kunkañesha kwendesha chiwahi?
Komana antaña hela amabwambu jami anlejahu dehi nawu anakwakama kutalisha hañendeshelu yami?
Neyi munakuli nenu eña halwihu lumu hela ayedi hanawa malwihu, dikwila nawu mwatela kuhimpaku ñendeshelu yenu. Chakutalilahu, hadaha mukukeheshaku kwendesha, sweje-e nawufuku. Mpinji yejima shinshikenuña chidi ñendeshelu yenu. Munateli kwihula ntaña yenu hela ibwambu denu kulonda yayileji chidi ñendeshelu yenu. Hadaha munateli cheñi kuya nakudizilahu chakwendesha chiwahi. Hela chochu, neyi hanawa malwihu munakuli nenu eña hamalwihu amavulu, dikwila nawu mukwila chiwahi nankashi neyi muleka kwendesha.a
ZATISHENU YISHINA YAMUBAYIBOLU YIYIKWASHI HAKUFUUKULA
Chinateli kutukalila kwiluka netu hituchidi ñendeshi wamuwahi neyi chitwadiña kunyimaku. Nawa kuhanjeka hamutu wunakuhosha neyi chakwila twatela kuleka kwendesha hela nehi kunateli kutulevumisha kumuchima. Hanu dinu, yishinanyi yamuBayibolu yinateli kuyikwasha kumona iyi nsañu munjila yayiwahi kulonda mufuukuli chiwahi? Talenu iyi yishina yiyedi.
Ikalenu adikehesha. (Yish. 11:2) Chitunakukula, kumona chiwahi nikutiya kwatachikaña kukala, nawa munyijila nimumanuñi mwatachikaña kukola. Chakutalilahu, antu amavulu alekaña kuhema yisela yimu hampinji yinakukulawu muloña elukaña nawu chinakukulawu, chaswayi wena kudikatisha. Chishina chochimu chakundama nikudi añendeshi. Neyi namoni nindi chinatachiki kumukalila, muntu wadikehesha nateli kufuukulahu kuleka kwendesha kulonda yabuli kusha wumi windi muwubanji. (Yish. 22:3) Nawa neyi kudi antu amakwawu anakwakama hañendeshelu yindi, muntu wadikehesha watiyililaña munamulejiwu.—Esekejenu 2 Samweli 21:15-17.
Tondolwelenu muloña wamashi. (Kuhit. 22:8) Motoka hela honda hichuma chinateli kuleta wubanji neyi kuchendesha chiwahi nehi. Muntu watwalekañahu kwendesha henohu wuswa windi wakwendesha chiwahi wunakehani, nateli kusha wumi windi hela wawantu amakwawu muwubanji. Nawa neyi diyi wunakojeji antu kufwa mumaposu, nateli kwikala namuloña wamashi.
Neyi munakukeña kufuukulahu kuleka kwendesha, mwatela kutondolwela yitoñojoka yakwila nenu antu akuleka kuyilemesha. Yehova wayilemesha muloña wayilwilu yenu yayiwahi, kushilahu kudikehesha, kudizoza nimuchima wakwakamena mawumi awakwenu antu. Nawa washiika nindi wukuyikwashaña nikuyikundeja. (Isa. 46:4) Hamba kayishiya chisayikilaku. Dichi mulombenu ayikwashi kwikala namaana alala nikashinshi kakuspiritu hampinji yimunakufuukula neyi chakwila mukutwalekahu kwendesha hela nehi.
a Neyi munakukeñelahu nsañu yikwawu, talenu chibaaba chinakwila nawu “Bushe Na Imwe Kuti Mwasangwa—Mu Busanso bwa pa Musebo?” muAwake! yaCibemba yaOctober 8 2002.