BUK MAR ARIYO MAR RUODHI
1 Ka ne Ahab osetho, Jo-Moab+ nong’anyo ne Jo-Israel.
2 Kindeno e ma Ahazia nolwar piny kowuok e otuchi moro man malo e ode mi ohinyore. Omiyo, nooro joote kowachonegi kama: “Dhiuru upenjna Baal-zebub nyasach Ekron+ ka bende abiro chango.”+ 3 To malaika mar Jehova nonyiso Elija*+ Ja-Tishbi niya: “Wuog idhi irom gi joote mag ruodh Samaria kendo iwachnegi kama: ‘Dibed ni onge Nyasaye e piny Israel momiyo udhi penjo wach kuom Baal-zebub nyasach Ekron?+ 4 Kuom mano, Jehova owacho kama: “Ok ibi wuok e otanda minindeni, nimar ibiro tho.”’” Gikanyono, Elija noweyogi.
5 Ka ne jootenego oduogo ire, nopenjogi kama: “Uduogo nang’o?” 6 Ne giduoke kama: “Ng’at moro noromo kodwa mowachonwa niya: ‘Doguru ir ruoth ma noorou kendo unyise kama: “Jehova owacho niya: ‘Dibed ni onge Nyasaye e piny Israel momiyo ioro ji mondo odhi openjni wach kuom Baal-zebub nyasach Ekron? Koro ok ibi wuok e otanda minindeni, nimar ibiro tho.’”’”+ 7 Nopenjo jootego kama: “Ng’at ma ne owachonu wechegi ne chalo nade?” 8 Ne gidwoke niya: “Ng’atno ne orwako law motimo yier+ kendo ne otueyo msip mar pien e nungone.”+ Gikanyono, nowacho kama: “Mano en Elija Ja-Tishbi.”
9 Ruoth nooro jatend ji 50 kod ji 50 ire. Ka ne gichopo, ne giyude kobet e wi got. Jatelono nowacho ne Elija kama: “Ng’at Nyasaye,+ ruoth owacho ni mondo ilor piny.” 10 To Elija nodwoko jatend ji piero abichgo niya: “Ka an ng’at Nyasaye adier, to mach oa e polo+ mondo otieki kaachiel gi jogi piero abichgo.” Mi mach noa e polo motieke kaachiel gi joge 50.
11 Omiyo, ruoth noorene jatend ji 50 machielo gi joge 50. Nodhi mowacho ne Elija kama: “Ng’at Nyasaye, ruoth owacho ni mondo ilor piny piyo.” 12 To Elija nodwokogi niya: “Ka an ng’at Nyasaye madier, to mach oa e polo mondo otieki kaachiel gi jogi piero abichgo.” Mi mach mar Nyasaye noa e polo motieke kaachiel gi joge 50.
13 Kendo ruoth nooro jatelo mar adek gi joge 50. Kata kamano, jatelo mar adekni noidho malo mogoyo chonge piny e nyim Elija mochako saye kowachone niya: “Ng’at Nyasaye madier, yie ikecha kaachiel gi jotichni piero abichgi mondo kik watho. 14 Mach osea e polo motieko grube ariyo mag ji 50 kod jotendgi ma noor moteloka. To koro, yie ikecha mondo kik atho.”
15 Gikanyono, malaika mar Jehova nonyiso Elija kama: “Dhi kode kendo kik iluore.” Nowuok mi gidhi ir ruoth. 16 Eka Elija nonyiso ruoth niya: “Jehova owacho kama: ‘Marang’o ne ioro joote mondo odhi openjni wach kuom Baal-zebub nyasach Ekron?+ En nikech onge Nyasaye e Israel, koso?+ Dak ne ipenje wach? Omiyo, ok ibi wuok e otanda minindeni, nimar ibiro tho.’” 17 Kuom mano, notho kaluwore gi wach Jehova ma Elija nosewacho. To nikech ne oonge gi wuoyi, Jehoram*+ nobedo ruoth kare e higa mar ariyo mar loch Jehoram+ wuod Jehoshafat ruodh Juda.
18 Weche mamoko duto e wi ngima Ahazia+ gi gik ma notimo, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Israel?
2 Elija gi Elisha+ nowuok Gilgal+ ka ne Jehova chiegni kawo Elija+ gi kalausi+ mondo otere e polo.* 2 Elija nonyiso Elisha niya: “Dong’ kae nikech Jehova oora Bethel.” Kata kamano, Elisha nodwoko Elija kama: “Akuong’ora gi nying Jehova ni ok abi weyi.” Kuom mano, giduto ne gidhi Bethel.+ 3 To yawuot jonabi* ma ne ni Bethel nobiro ir Elisha ma gipenje niya: “Be ing’eyo ni kawuononi Jehova kawo jatendi?”+ En to nodwokogi niya: “Ang’eyo, ling’uru thi.”
4 Elija nowachone niya: “Elisha, dong’ kae nikech Jehova oora Jeriko.”+ Kata kamano, nowachone niya: “Akuong’ora gi nying Jehova ni ok abi weyi.” Kuom mano, giduto ne gidhi Jeriko. 5 To yawuot jonabi ma ne ni Jeriko nobiro ir Elisha monyise niya: “Be ing’eyo ni kawuononi Jehova kawo jatendi?” En to nodwokogi niya: “Ang’eyo, ling’uru thi.”
6 Elija nowachone niya: “Dong’ kae nikech Jehova oora Jordan.” Kata kamano, nowachone niya: “Akuong’ora gi nying Jehova ni ok abi weyi.” Kamano giduto ne gidhi nyime wuotho. 7 Yawuot jonabi 50 bende noluwo bang’gi mochung’ gi chien sa ma Elija gi Elisha nochung’ e dho Aora Jordan. 8 Elija nokawo lawe+ mi obano kae to ochwadogo pi mi opogore koni gi koni. Omiyo, giduto ne ging’ado aora ka giwuotho ka ma otwo.+
9 Ka ne giseng’ado aora, Elija nowacho ne Elisha niya: “Wach gima diher ni atimni ka pok okawa.” Omiyo, Elisha nowachone niya: “Yie imiya pok ariyo+ mag rohoni.”+ 10 Nodwoke niya: “Ikwayo gima tek. Ka inena sa ma ikawa, to biro timoreni kaka idwarono, to ka ok ineno, to mano ok bi timoreni.”
11 Ka ne giwuotho ka gigoyo mbaka, apoya nono, gari ma chalo mach kaachiel gi farese+ ma chalo mach nobiro mopogogi, kendo Elija noidho kadhi e polo e kalausi.+ 12 Elisha ne ng’iye kodhi kendo nokok niya: “Wuora! Wuora! Nee, gach lweny mar Israel kod joidh faresene!”+ Ka ne Elisha koro ok nyal neno Elija kendo, nomako nangane owuon mi oyieche diriyo.+ 13 Bang’ mano, nokawo law+ Elija ma noyudo olwar kae to odok mochung’ e dho Aora Jordan. 14 Nokawo lawno mochwadogo pi kowacho niya: “Ere Jehova Nyasach Elija?” Ka nochwado pi, pi nopogore koni gi koni mi Elisha nong’ado aora.+
15 Ka ne yawuot jonabi man Jeriko oneno Elisha gi ka mabor, ne giwacho niya: “Roho mar Elija koro ni kuom Elisha.”+ Omiyo, ne gidhi romone kendo ne gikulorene. 16 Ne giwachone niya: “Nitie ji 50 ma roteke e kind jotichni kae. We gidhi gimany jatendi. Nyalo bedo ni roho mar Jehova oting’e motere e got moro kata e hoho moro.”+ To nodwokogi niya: “Kik uorgi.” 17 Kata kamano, ne gichande gi wachno mi wiye okuot mowachonegi niya: “Kare orgiuruwa.” Omiyo, ne gioro ji 50 ma nodhi manye kuom ndalo adek, to ne ok giyude. 18 Ka ne gidok ire Jeriko+ ka ma noyudo odakie, nowachonegi niya: “Donge nakwerou ni kik udhi?”
19 Bang’ kinde, jo dalano nowacho ne Elisha niya: “Ruodhwa, donge ineno kaka dalani ni ka maber?+ Kata kamano, pi ok ber kendo piny ok nyag chiemo.” 20 Nodwokogi niya: “Kelnauru bakul matin manyien kod chumbi e iye.” Omiyo, ne gikelone. 21 Kae to nodhi ka ma pi wuokie moporo chumbi kuno+ kowacho niya: “Jehova owacho kama: ‘Asethiedho pigni, ok obi kelo tho kata ok obi tamo mon nyuol kendo.’” 22 Kendo pigno osethiedhi nyaka chieng’ kawuononi mana kaka Elisha nowacho.
23 Nowuok modhi Bethel. To ka ne en e yo kodhi, nyithindo moko ma yawuoyi nowuok e dala mochako jare+ ka giwachone niya: “Idh idhi rabondoni! Idh idhi rabondoni!” 24 Gikone, nolokore mong’iyogi kendo nokuong’ogi gi nying Jehova. Eka dubu ariyo ma mon+ nowuok e bungu mokidho nyithindo 42 kuomgi.+ 25 Nodhi nyime gi wuoth mochopo e Got Karmel,+ kendo nowuok kanyo modok Samaria.
3 Jehoram+ wuod Ahab nobedo ruodh Israel e higa mar 18 mar loch Jehoshafat ruodh Juda, kendo nolocho kuom higni 12 kodak Samaria. 2 Nodhi nyime timo marach e wang’ Jehova, to ok e okang’ ma wuon mare kod min mare notimo, nimar noketho siro mar Baal ma wuon-gi noloso.+ 3 Kata kamano, notimo richo ma Jeroboam wuod Nebat noserwakoe Jo-Israel.+ Ne ok oweyo timbego.
4 Mesha ruodh Moab ne en japith rombe, kendo nochuloga ruodh Israel osuru mag nyirombe 100,000 kod yimbe 100,000 ma pok oliel. 5 Ka ne Ahab osetho,+ ruodh Moab nong’anyo ne ruodh Israel.+ 6 Omiyo, Ruoth Jehoram nowuok Samaria kindeno mochoko jolweny duto mag Israel. 7 Bende, nooro wach ne Jehoshafat ruodh Juda niya: “Ruodh Moab osetamore bedo e bwo lochna. Donge ibiro dhi koda mondo waked gi Moab?” To nodwoke kama: “Abiro dhi kodi.+ An kodi, joga gin jogi, kendo faresena gin magi.”+ 8 Kae to nopenje niya: “Wabiro luwo kanye?” Nodwoke kama: “Wabiro luwo yo mang’ado thim mar Edom.”
9 Ruodh Israel nowuok kaachiel gi Ruodh Juda kod Ruodh Edom.+ Ka ne giselworo piny kuom ndalo abiriyo, pi norumo ne jolweny kod jamni ma ne gin-go. 10 Ruodh Israel nowacho kama: “Ma wach matek manade! Jehova osechoko ruodhi adekgi duto mondo oketgi e lwet Jo-Moab!” 11 Eka Jehoshafat nowacho kama: “Onge janabi mar Jehova kae mondo openjnwa Jehova wachni?”+ Kuom mano, achiel kuom jotij ruodh Israel nodwoke niya: “Elisha+ wuod Shafat ma ne olonega Elija pi logo e ma nitie.”*+ 12 Eka Jehoshafat nowacho niya: “Onyalo nyisowa dwach Jehova.” Omiyo, ruodh Israel kod Jehoshafat kod ruodh Edom nodhi ire.
13 Elisha nonyiso ruodh Israel kama: “Ang’o momiyo ibiro ira?+ Dhi ir jonabi mag wuoru kod jonabi mag meru.”+ To ruodh Israel nodwoke niya: “Ooyo, Jehova e ma osechoko ruodhi adekgi mondo oketgi e lwet Jo-Moab.” 14 Eka Elisha nodwoke kama: “Akuong’ora gi nying Jehova mar oganda lweny ma atiyone* ni ka dine bed ni Jehoshafat+ ruodh Juda ok ni kae, dine ok adewi kendo dine ok ang’iyi.+ 15 Koro kelnauru jago thum man gi tonde.”+ Ka ne ng’atno ochako goyo thum ni i, roho mar Jehova nobiro kuome.+ 16 Nowacho kama: “Jehova owacho niya: ‘Kunyuru buche e aorani, 17 nimar Jehova owacho kama: “Ok ubi neno yamo kata koth, to aorani biro pong’ gi pi+ kendo ubiro modho pige, un kaachiel gi jambu.”’ 18 To ma en gima tin e wang’ Jehova,+ nimar obiro keto Jo-Moab e lwetu.+ 19 Nyaka uketh mier duto mochiel+ gi mier duto mabeyo, kendo nyaka ung’ad yiende duto mabeyo. Bende, dinuru sokni duto man gi pi, kendo neuru ni upong’o kite e puothegi duto mabeyo.”+
20 Ka nochopo gokinyi kar seche migologae chiwo mag cham,+ pi nochako mol kawuok Edom mopong’o pinyno duto.
21 Jo-Moab nowinjo ni ruodhigo obiro mondo oked kodgi, omiyo ne gichoko joggi duto ma ne nyalo dhi e lweny, kendo ne gidhi mi gichung’ e tong’ mar pinygi. 22 Ka ne gichiewo gokinyi, chieng’ ne rieny ka goyo pi, to ka ne Jo-Moab oneno pi ma ne ni yo korgi, pigno ne kwar ka remo. 23 Ne giwacho niya: “Ma remo! Ruodhigo osenegore giwegi gi ligangla. Koro Jo-Moab, wadhi wayakuru gigegi.”+ 24 Ka ne gichopo e kambi mar Jo-Israel, Jo-Israel nochako negogi mi gichako ringo.+ Ne gilawo Jo-Moab nyaka e pinygi ka ginegogi. 25 Ne gimuko miechgi, kendo ng’ato ka ng’ato nowito kite e puothe mabeyo duto nyaka puothego ne opong’ gi kite. Bende, ne gidino sokni duto+ kendo ne ging’ado yiende mabeyo duto.+ Gikone, ohinga mar Kir-hareseth+ kende e ma nodong’ kochung’, kendo joba orujre nolwore mi gikethe gi kite.
26 Ka ne ruodh Moab oneno ni iloyogi, noyiero jolweny 700 man gi ligangla mi gitemo mwomo mondo gichop ir ruodh Edom,+ to notamogi. 27 Kuom mano, nokawo wuode makayo ma ne dhi bedo ruoth kare mowang’e kaka misango+ e ohinga mar dala. To wachno nobedo marach ne Jo-Israel mi ne giweyo kedo kode kendo ne gidok e pinygi.
4 Achiel kuom mond yawuot jonabi+ nobiro ir Elisha mowachone niya: “Chwora ma ne jatichni osetho, kendo ing’eyo maber ni ne en ng’at moluoro Jehova.+ To koro, jabendho moro obiro kawo nyithinda duto mondo olokgi wasumbnine.” 2 Eka Elisha nopenje kama: “Diher ni atimni ang’o? Ang’o ma in-go e odi?” Nodwoke niya: “Aonge gimoro amora e ot, mak mana agulu mar mo.”+ 3 Eka nonyise kama: “Dhi ikwa jirendeni duto agulni man nono. Ne ni ichokogi mang’eny kaka inyalo. 4 Kae to donj e odi gi yawuoti kendo ilor dhoot. Pong’ agulnigo duto, to mosepong’ iket tenge.” 5 Kamano nowuok.
To ka ne osedonjo e ode gi yawuote moloro dhoot, yawuote ne miye agulni, to en opong’ogi.+ 6 Ka ne agulnigo osepong’, dhakono nonyiso achiel kuom yawuote niya: “Kelna agulu machielo.”+ To nodwoke kama: “Agulni orumo.” Gikanyono, mo nochot.+ 7 Omiyo, ne odok ir ng’at Nyasaye madier mi ng’at Nyasaye nonyise kama: “Dhi ius morno mondo ichulgo gopeni, to gima odong’ ikonyrigo gi yawuoti.”
8 Chieng’ moro, Elisha nodhi Shunem+ ku ma ne nitie dhako moro ma rahuma, kendo dhakono nosaye mondo ochiem e ode.+ Omiyo, kinde moro amora ma ne okalo kanyo, ne orawoga e od dhakono mondo ochiem. 9 Omiyo, ne onyiso chwore niya: “Ang’eyo ni ng’at ma biroga kaeni en ng’at Nyasaye. 10 Yie mondo walosne ot moro e tat odwa+ kendo waketne otanda, mesa, kom, kod gir chungo taya, mondo sa asaya molimowa to onyalo nindo kanyo.+
11 Chieng’ moro ka nolimogi, nodhi e ot manie tado mondo onindi. 12 Nonyiso Gehazi+ jatije niya: “Luongna nya Shunem+ mondo obi.” Omiyo, noluonge mobiro kendo nochung’ e nyime. 13 Elisha nonyiso Gehazi kama: “Wach ne dhakono niya: ‘Isebedo kichandorinwa ahinya.+ Koro diher ni watimni ang’o?+ Adhi awuoni gi ruoth+ kata jatend jolweny?’” To nodwoke kama: “Ooyo, an adak gi ogandawa.” 14 Omiyo, nowacho kama: “Kare wanyalo timone ang’o?” Gehazi nowacho niya: “Oonge gi nyathi ma wuoyi,+ to chwore bende oseti.” 15 Gikanyono, nowachone kama: “Luongnago.” Noluonge kendo nobiro mochung’ e dho ot. 16 Elisha nonyiso dhakono kama: “Kinde ma kama e higa mabiro, ibiro piro nyathi ma wuoyi.”+ To nowacho kama: “Ooyo ruodha, kik iwuonda yaye ng’at Nyasaye.”
17 Dhakono nomako ich monyuolo nyathi ma wuoyi ka nochopo kinde ma kamano higa ma noluwo, mana kaka Elisha nosewachone. 18 Nyathino nomedo dongo, to chieng’ moro nodhi e puodho ka ma wuon-gi ne tiye gi jokeyo. 19 Nyathino ne siko wacho ne wuon-gi niya: “Wiya bara! Yawa wiya bara!” Wuon-gi nowacho ne jatichne niya: “Ting’e itere ir min-gi.” 20 Omiyo, ne oting’e motere ir min-gi, kendo min-gi noting’e nyaka chuny odiechieng’, kae to notho.+ 21 Eka nodhi mopielo nyathino e otanda ng’at Nyasaye madier,+ kae to nowuok moloro dhoot. 22 Eka noluongo chwore mowachone niya: “Orna jatich moro obi gi punda achiel mondo adhi mapiyo ir ng’at Nyasaye madier, kae to aduogi.” 23 To nopenje kama: “Ang’o momiyo idwaro dhi nene kawuono to ok en dwe manyien+ kata chieng’ sabato?” Kata kamano, nodwoke niya: “Onge gima rach.” 24 Omiyo, noiko punda mochiko jatichne kama: “Dhi piyo kendo kik irita ka ok anyisi.”
25 Kuom mano, nodhi nyaka Got Karmel ir ng’at Nyasaye madier. Ka ne ng’at Nyasaye onene gi kuma bor, ne onyiso Gehazi jatichne niya: “Ne! Nya Shunem e cha biro. 26 Ring idhi iromne kendo ipenje kama: ‘Idhi nade, to chwori dhi nade, to nade nyathiu?’” Dhakono nodwoke niya: “Wan maber.” 27 Ka nochopo ir ng’at Nyasaye madier e got, nomoko e tiendene.+ To ka ne Gehazi oneno kamano, nobiro mondo odhire, to ng’at Nyasaye nonyise niya: “Weye aweya nikech chunye lit to Jehova osepandona gima chande mak onyisa.” 28 Eka nonyise kama: “An e ma ne akwayi wuoyi koso? Donge ne akweri ni kik iwuonda?”+
29 Gikanyono, ne onyiso Gehazi kama: “Tue lepi e nungoni+ kendo ikaw ludha mondo idhi. Ka iromo gi ng’ato, kik imose, to ka ng’ato omosi, kik idwoke. Dhi iket ludhani e lela wang’ wuoyino.” 30 Min nyathino nonyiso Elisha kama: “Akuong’ora gi nying Jehova ni ok abi weyi.”+ Omiyo, Elisha noa malo mi nodhi gi dhakono. 31 Gehazi notelonegi kendo nodhi moketo luth e lela wang’ wuoyino, to wuoyino noling’ thi kendo onge gima notimore.+ Gehazi nodok romo ne Elisha monyise kama: “Wuoyino ok ochiewo.”
32 Ka ne Elisha ochopo e ot, noyudo ka wuoyino otho kendo opiele e otandane.+ 33 Nodonjo mi olorore e odno gi nyathino kendo nochako lamo Jehova.+ 34 Eka noidho otanda mi oriere kuom nyathi koketo dhoge kuom dho nyathino, wang’e kuom wang’ nyathino, kendo lwete kuom lwet nyathino. Nodhi nyime riere kuome kamano mi dend nyathi nochako bedo mamor mor.+ 35 Ne owuotho e odno koni gi koni kendo noidho otanda moriere kuom nyathino kendo. Wuoyino nogir dibiriyo kae to noyawo wang’e.+ 36 Elisha noluongo Gehazi mowachone niya: “Luongna nya Shunem.” Omiyo, noluonge mobiro ir Elisha. Eka Elisha nonyise kama: “Kaw wuodi.”+ 37 Kendo nya Shunem nobiro mokulore e tiende kae to nokawo wuode modhigo.
38 Ka ne Elisha odok Gilgal, noyudo ka kech nie pinyno.+ Yawuot jonabi+ nobet e nyime kendo nonyiso jatichne niya:+ “Ket agulu e kendo mondo ited ne yawuot jonabi.” 39 Achiel kuom jonabigo nodhi e pap mondo ong’wed alot, to noyudo gik ma chalo budho mi oting’o mang’eny e lawe. Nodwogo mong’adogi kae to olutogi e agulu, to ne ok ong’eyo ni gin ang’o. 40 Ne gitoko ne jonabi chiemono, to ka ne gichako chiemo ni i, ne gikok matek niya: “Yaye ng’at Nyasaye, tho ni e aguluni!” Kendo ne ok ginyal chamo chiemono. 41 Omiyo, ne owacho niya: “Kelnauru mogo.” Nokiro mogo e i agulu kae to owacho kama: “Toknegiuru mondo gichiem.” Kendo koro ne onge gima rach e agulu.+
42 Ng’at moro nowuok Baal-shalisha+ mokelo ne Elisha makati+ 20 molos gi shairi mokwong kayo kod gunia achiel mar cham manyien.+ Elisha nowacho kama: “Mi jogi ocham.” 43 Kata kamano, jatichne nowacho niya: “Ere kaka daket gigi e nyim ji 100?”+ Nodwoko kama: “Migi mondo gicham nimar Jehova owacho niya: ‘Gibiro chamogi mi moko dong’.’”+ 44 Kamano noketogi e nyimgi kendo ne gichamo ma moko nodong’+ mana kaka Jehova nowacho.
5 Naaman jatend jolweny mar ruodh Siria ne en ng’at ma rahuma kendo ma ruodhe ne ogeno ahinya nikech Jehova notiyo kode e loyo ne Jo-Siria lwenje ma gikedo. Ne en jalweny ma ratego kata obedo ni ne en jadhoho. 2 Chieng’ moro ka ne Jo-Siria odhi monjo piny Israel, ne gimako nyako moro matin ma gitero e tuech e pinygi kendo nyakono nobedo jatij chi Naaman. 3 Nyakono ne owacho ne chi Naaman niya: “Ka ruodha odhi ir janabi+ man Samaria, janabino nyalo chango tuone mar dhohono.”+ 4 Omiyo, ne odhi* monyiso ruodhe gima nyar Israel nowacho.
5 Eka ruodh Siria nowacho niya: “Koro dhiyo! Abiro oro ne ruodh Israel barua.” Omiyo, Naaman nodhi gi talanta* apar mag fedha, dhahabu 6,000, kod lewni apar. 6 Ne otero ne ruodh Israel barua ma ne ondikie niya: “Aoro Naaman jatichna gi baruani mondo ichang tuone mar dhoho.” 7 Ka ne ruodh Israel osomo baruano, noyiecho lepe mowacho niya: “Be an Nyasaye ma nyalo nego ng’ato kata miye ngima?+ Ang’o momiyo oorona ng’atni kowachona ni achang tuone mar dhoho? Donge uneno ka ng’atni dwaro mana dhawo koda?”
8 To ka ne Elisha ng’at Nyasaye madier owinjo ni ruodh Israel oyiecho lepe, nooro ne ruoth wach niya: “Ang’o momiyo iyiecho lepi? Or ng’atno ira mondo ong’e ni nitie janabi e piny Israel.”+ 9 Omiyo, Naaman nodhi gi faresene gi gechene mag lweny mochung’ e dhood Elisha. 10 Kata kamano, Elisha nooro jaote mondo owachne niya: “Dhi inyumri e Aora+ Jordan nyadibiriyo+ to dendi biro chango mibed maler.” 11 Ka ne Naaman owinjo kamano, mirima nomake mochako wuoth mondo odog thurgi kowacho niya: “Ne aparo ni obiro wuok mobi ira mondo ochung’ kae, kendo oluong nying Jehova Nyasache kofwayo lwetene koni gi koni mondo ochang dhohona. 12 Donge aoche mag Damaski+ ma gin Abana gi Farpar beyo moloyo pige duto mag Israel? Donge anyalo nyumora kuno ma abed maler?” Gikanyono, nowuok kanyo ka iye owang’.
13 To jotije nosudo mowachone niya: “Wuonwa, ka dine janabi onyisi ni itim gimoro malich ahinya, donge ditimo kamano? Koro ang’o ma tami winje sa ma onyisi mana ni ‘Dhi inyumri e pi mondo ibed maler’?” 14 Nowinjogi kendo nodhi monyumore e Aora Jordan nyadibiriyo mana kaka ng’at Nyasaye madier nowachone.+ Bang’ mano, nochango mi dende nobedo mapoth ka mar wuoyi matin,+ kendo nobet maler.+
15 Bang’ mano, Naaman gi joge duto nodok ir janabi+ mochung’ e nyime kae to owacho niya: “Koro ang’eyo ni onge Nyasaye kamoro amora mak mana e piny Israel kende.+ Omiyo, yie ikaw mich ma akelonini.” 16 Kata kamano, Elisha nowachone niya: “Akuong’ora gi nying Jehova Nyasaye ma atiyone* ni ok abi kawo michni.”+ Naaman nohombe mondo okaw mich, to notamore. 17 Gikone, Naaman nonyise niya: “Ka ok ibi kawo mich ma akelonini, to yie imiya lop pinyu ma nyumbu* ariyo nyalo ting’o, nimar ok anachak awang’ misango kata golo chiwo ne nyasaye moro amora mak mana Jehova. 18 Kata kamano, akwayo ni Jehova ong’wonna e wach moro achiel: Sa ma ruodha dhi e hekalu mar Rimon mondo okulre kanyo, osirorega e lweta. Omiyo, an bende nyaka akulra e hekalu mar Rimon. Koro, akwayo ni Jehova ong’wonna sa ma akulora e hekalu mar Rimon.” 19 Ka ne owinjo kamano, ne onyise niya: “Dhi gi kuwe.” Ka ne osewuok e nyim Elisha mowuotho kuom kinde, 20 Gehazi+ jatich Elisha ng’at Nyasaye madier,+ nowacho e chunye niya: ‘Koro ruodha oseweyo Naaman Ja-Siria+ odhi ma ok okawo mich mokelone. Akuong’ora gi nying Jehova ni abiro lawe mondo ayudie gimoro kuome.’ 21 Omiyo, Gehazi nolawo Naaman. To ka ne Naaman oneno ng’at ma lawe, ne olor e gache mopenje niya: “Weche beyo, koso?” 22 Nodwoko niya: “Weche beyo. Ruodha e ma oora mondo awachni kama: ‘Rowere moko ariyo ma yawuot jonabi obiro ira sani sani kowuok e piny gode mag Efraim. Akwayi ni imigi talanta mar fedha kod lewni ariyo.’”+ 23 Naaman nowacho niya: “Kaw akawa talanta ariyo.” Nosaye+ mi nokawo talanta ariyo mag fedha moketo e bege. Bende, nokawo lewni ariyo. Nomiyogi jotichne ma noting’ogi kotelo e nyime.
24 Ka ne ochopo Ofel,* nokawo gigo e lwet jotichne moketogi e ode kae to nonyisogi ni gidhi. Ka ne jotichnego osedhi, 25 ne odhi mochung’ e nyim Elisha.* Eka Elisha nopenje niya: “Gehazi, ia kanye?” Nodwoke kama: “Onge ku ma asedhiye ruodha.”+ 26 Elisha nowachone niya: “Donge chunya ne ni kodi sa ma jalcha ne olor e gache moromoni? Be ma en kinde mar kawo fedha, kata lewni, kata puothe mag mzabibu, kata rombe, kata dhok, kata jotich ma chwo kata jotich ma mon?+ 27 Koro dhoho mar Naaman+ nosik kuomi gi nyikwayi nyaka chieng’.” Gehazi nowuok kanyo ka dende duto otimo dhoho kendo korachar ka pe.*+
6 Yawuot jonabi+ nonyiso Elisha niya: “Ka ma wadakie kodini koro tin. 2 Yienwa wadhi Jordan mondo ng’ato ka ng’ato kuomwa otong’ yien achiel kuno mondo wagergo ka ma wadakie kuno. Nodwokogi kama: “Dhiuru.” 3 Achiel kuomgi nowachone niya: “Yie idhi kodwa.” Nodwoke kama: “Ee, abiro dhi kodu.” 4 Kuom mano, nodhi kodgi Jordan kendo ka ne gichopo kuno ne gichako tong’o yiende. 5 Ka ne achiel kuomgi tong’o yien moro, wi le nobwodho molwar e pi, mi nokok matek niya: “Yaye ruodha, ne aholo leno!” 6 Ng’at Nyasaye madier nopenje niya: “Olwar kanye?” Nosiemone ka ma nolwarie. Eka notong’o yath moro matin modiro kanyo kendo wi le nolewore. 7 Nonyise ka ma: “Kawe.” Omiyo, norieyo lwete mokawe.
8 Koro ruodh Siria nodhi kedo gi Jo-Israel.+ Nowuoyo gi jotichne monyisogi niya: “Wabiro dhi goyo kambi ka ma kama.” 9 Kuom mano, ng’at Nyasaye madier+ nooro ne ruodh Israel wach niya: “Tang’ kik iluw yo ma ka ma nikech kanyo e ka ma Jo-Siria biroe.” 10 Omiyo, ruodh Israel nooro joote ka ma ng’at Nyasaye nosieme+ ni kik odhiye. Ng’at Nyasaye nodhi nyime sieme nyading’eny kendo ne ok odhi ka ma nokwere ni kik odhiye.
11 Wachno nowang’o i ruodh Siria ahinya. Omiyo, ne ochoko jotichne mopenjogi kama: “Nyisauru! En ng’a kuomwa kae man kor ruodh Israel?” 12 Eka achiel kuom jotichne nonyise niya: “Ruodha, onge ng’at ma kamano kuomwa ka, to Elisha janabi mar Israel e ma nyisoga ruodh Israel gik miwacho ka in kor nindo.+ 13 Nowacho niya: “Dhiuru umany ka ma entie mondo aor jomoko odhi omake.” Bang’e nodwokne wach niya: “En Dothan.”+ 14 Gikanyono, nooro joidh farese kod geche lweny, kaachiel gi jolweny mang’eny. Ne gichopo gotieno mi gilworo dalano.
15 Ka ne jatich ng’at Nyasaye madier ochiewo okinyi mowuok oko, noneno oganda lweny ma nigi farese kod geche lweny kolworo dala. Nokok matek niya: “Yaye ruodha, wadiwo, watim ang’o?” 16 To nodwoke niya: “Kik iluor,+ nimar jo ma ni kodwa ng’eny moloyo jo ma ni kodgi.”+ 17 Eka Elisha nochako lemo kowacho niya: “A Jehova, yie iyaw wang’e mondo one.”+ Gikanyono, Jehova noyawo wang’ jatijno mi noneno. To ne, wi got nopong’ gi farese kod geche lweny mag mach+ kolworo Elisha.+
18 Ka ne Jo-Siria obiro ir Elisha, nolamo Jehova niya: “Akwayi, lok ogandani obed muofni.”+ Omiyo, ne gibedo muofni mana kaka Elisha nokwayo. 19 Elisha nonyisogi kama: “Ma ok e yo, kendo ma ok e dala mudwaro. Luwauru mondo ateru ir ng’at ma umanyo.” Kata kamano, nowuotho kodgi nyaka Samaria.+
20 Ka ne gichopo Samaria, Elisha nolemo kama: “A Jehova, yaw wengegi mondo ginen.” Omiyo, Jehova noyawo wengegi mi ne gineno, kendo ne, ne gin e chuny dala mar Samaria. 21 Ka ne ruodh Israel onenogi, nopenjo Elisha kama: “Wuora aneggi? Aneggi koso?” 22 To nodwoke kama: “Kik ineggi. Be ijanego jo ma imako e lweny gi ligangla kod atum mari? Migi makate gi pi mondo gichiem kendo gimethi+ kae to iwegi gidog ir ruodhgi.” 23 Omiyo, nobagonegi chiemo mang’eny mi ne gichiemo kendo ne gimetho. Bang’ mano, noweyogi mondo gidog ir ruodhgi. Chakre kanyo, jomecho mowuok Siria+ ne ok ochako omonjo piny Israel kendo.
24 Bang’ kinde, Benhadad ruodh Siria nochoko jolwenje duto mi gidhi lworo Samaria.+ 25 Mano nomiyo kech malich+ omako Samaria. Ne gidhi nyime lworo dalano mochopo kama wi punda+ ne iuso fedha 80, kendo lwedo ariyo* mag chieth akuru ne iuso fedha abich. 26 Ka ne ruodh Israel kadho e wi ohinga, dhako moro nokok matek ka wachone niya: “A ruoth, konywa!” 27 Ruoth nodwoke kama: “Ka Jehova ok okonyi, an to dakonyi nade? Dagolni kony kar dino, koso ka ma ibiye divai kata mo?” 28 Ruoth nopenje kama: “Ang’o marach?” Nodwoko kama: “Dhakoni nonyisa niya: ‘Kel wuodi wacham kawuono, to kiny wanacham mara.’+ 29 Omiyo, ne watedo wuoda ma wachamo.+ Kinyne ne anyise niya: ‘Kel wuodi wacham.’ To nopande.”
30 Ka ne ruoth owinjo weche dhakono, noyiecho lepe.+ Sa ma nowuotho e wi ohinga, ji noneno law ogunia ma ne orwako iye. 31 Eka nowacho kama: “Nyasaye mondo omiya kum mager ka ok achodo wi Elisha wuod Shafat kawuononi!”+
32 Noyudo Elisha obet e ode gi jodongo. Ruoth nooro jaote moro mondo otelne e od Elisha, to ka ne pok ochopo, Elisha nowacho ne jodongogo niya: “Wuod janekni+ oseoro ng’ato mondo obi ochod wiya. Neuru ni uloro dhoot kendo umake matek mondo jaoteno kik donj kobiro. Donge uwinjo tiend ruodhe ka biro bang’e?” 33 Ka ne pod owuoyo kodgi, jaoteno nochopo, kendo ruoth nowacho kama: “Masira oa kuom Jehova. Be nitie gima dimi arit Jehova mokalo ka?”
7 Elisha nowacho niya: “Winj wach mowuok kuom Jehova. Jehova owacho kama: ‘Kiny seche ma kamagi e dho ranga* Samaria, nengo ogunia* achiel mar mogo mayom nobed shekel* achiel, to ogunde ariyo mag shairi nobed shekel achiel.’”+ 2 Eka jatend jolweny ma ruoth ogeno ne owacho ne ng’at Nyasaye madier niya: “Kata ka Jehova oyawo rangeye mag polo, be mano ditimre adier?+ To nodwoke niya: “Ibiro neno gi wang’i ka mano timore.+ Kata kamano, ok ibi chamogi.”+
3 To ne nitie jodhoho moko ang’wen e dho ranga dala.+ Ne giwacho e kindgi niya: “Marang’o wabet kae ka warito tho? 4 Ka wawacho ni, ‘Wadonj e dala’ to kech pod ni e dala,+ wabiro tho kuno. To ka wabet kae, bende wabiro mana tho. Omiyo, wadhiuru e kambi mar Jo-Siria. Ka ging’wononwa ma ok ginegowa, to wabiro tony, to ka ginegowa, to bende wabiro mana tho kamano.” 5 Ne giwuok kanyo godhiambo ka piny yuso mi gidhi e kambi mar Jo-Siria. To ka ne gichopo machiegni gi kambino, ne gifwenyo ni onge ng’ato kuno.
6 Nimar Jehova nomiyo Jo-Siria owinjo ka gima oganda lweny maduong’ biro monjogi.+ Ne giwinjo tiend geche lweny kod tiend farese mi ne giwacho e kindgi niya: “Neuru! Ruodh Jo-Israel oseng’iewo ruodhi mag Jo-Hiti kod ruodhi mag Jo-Misri mondo obi oked kodwa!” 7 Gikanyono, ne gichung’ ma giringo e mudho mondo gires ngimagi. Ne giweyo hembegi, faresegi, kod pundegi kendo ne giweyo kambi kamano.
8 Ka ne jodhohogo ochopo e kambi, ne gidonjo e hema moro ma gichiemo kendo gimetho. Ne gikawo fedha, dhahabu, gi lewni ma ne giyudo kanyo mi gidhi gipando, kae to ne giduogo mi gidonjo e hema machielo, ne gikawo gik moko kendo ne gidhi gipando.
9 Gikone, ne giwacho e kindgi niya: “Gima watimoni ok ber. Ma en odiechieng mor, wadhi wanyis jomoko wach maberni! Ka wadigni nyaka piny oru, to wabiro bedo joketho. Omiyo, wateruru wachni e od ruoth.” 10 Kuom mano, ne gidhi ma giluongo jorit ranga dala ma giwachonegi niya: “Ne wadhi e kambi mar Jo-Siria, to ok wayudo ng’ato ang’ata kuno. Ne wayudo mana farese gi punde kotue, to hembe ne owe ka kargi.” 11 Jorit bende nogo dhok mapiyo kendo nokow wachno e od ruoth.
12 Eka ruoth nochung’ otienono monyiso jotichne niya: “We anyisu gi ma Jo-Siriagi temo timonwa. Ging’eyo ni wan gi kech.+ Omiyo, giwuok e kambi ma gidhi pondo e bungu ka giwacho niya: ‘Gibiro wuok oko, kae to wamakogi ma wadonj e dalagi.’”+ 13 Eka jatije moro nonyise kama: “Or jomoko mondo odhi okaw farese abich kuom farese modong’ e dala. Ne! Gibiro mana chalo gi oganda Israel modong’ ka. Kata gibiro mana chalo gi oganda Israel duto mosetho. Kuom mano, orgi aora gidhi gine gima timore.” 14 Omiyo, ne gikawo geche ariyo mag lweny kaachiel gi farese kendo ruoth noorogi e kambi mar Jo-Siria kowachonegi niya: “Dhi une gima timore.” 15 Ne giluwo Jo-Siria nyaka Jordan, to yo duto ne opong’ gi lewni kod sende ma Jo-Siria nowito sa ma ne giringo gi kibaji. Jootego nodok motero ne ruoth wach.
16 Oganda nodhi mopeyo gik mang’eny e kambi mar Jo-Siria mi nochopo kama nengo ogunia* achiel mar mogo mayom nobedo shekel achiel, to nengo ogunde ariyo mag shairi nobedo shekel achiel, mana kaka Jehova nowacho.+ 17 Noyudo ruoth oketo jatend jolweny mogenocha mondo orit rangach. Kata kamano, ji nonyone e rangach kanyo motho mana kaka ng’at Nyasaye madier nosenyiso ruoth ka ne ruoth odhi ire. 18 Notimore mana kaka ng’at Nyasaye madier nosewacho ne ruoth. Nowachone niya: “Kiny seche ma kamagi e dho ranga Samaria, nengo ogunia achiel mar mogo mayom nobed shekel achiel, to ogunde ariyo mag shairi nobed shekel achiel.+ 19 To jatend jolwenyno nowacho ne ng’at Nyasaye niya: “Kata ka Jehova oyawo rangeye mag polo, be mano ditimre adier?” To Elisha nodwoke niya: “Ibiro neno gi wang’i ka mano timore. Kata kamano, ok ibi chamogi.” 20 To mano e gima notimorene, nimar ji nonyone e dho rangach motho.
8 Elisha nowacho ne dhako ma ne ochiero wuode niya:+ “Dhiyo in kaachiel gi joodi mondo udag kaka welo e piny moro amora mudwaro, nikech Jehova owacho ni okelo kech+ e pinyni kuom higni abiriyo.” 2 Omiyo, dhakono nowuok motimo kaka ng’at Nyasaye madier nowachone. Nodhi gi joode modak e piny Jo-Filistia+ kuom higni abiriyo.
3 Ka ne higni abiriyogo orumo, dhakono noduogo koa e piny Jo-Filistia modhi sayo ruoth mondo oduokne ode kod puothe. 4 Noyudo ruoth wuoyo gi Gehazi jatij ng’at Nyasaye madier kowachone niya: “Nyisane gik moko duto madongo ma Elisha osetimo.”+ 5 Ka ne pod opimo ne ruoth kaka Elisha ne ochiero ng’ato,+ dhako ma wuode ne ochierno nobiro ir ruoth, mosaye mondo oduokne ode kod puothe.+ Gehazi nonyiso ruoth kama: “Ruodha, ma e dhakono, to ma e wuode ma Elisha nochiero.” 6 Eka ruoth nopenjo dhakono wachno, mi ne opimone gima notimore. Kae to ruoth nonyiso jatelo moro mondo okony dhakono kowachone niya: “Ne ni odwok ne dhakoni gige duto kaachiel gi nyak mar puothe chakre chieng’ ma ne owuok e pinywani nyaka kawuono.”
7 Elisha nodhi Damaski+ e kinde ma Benhadad+ ruodh Siria ne tuo. Omiyo, ne onyise kama: “Ng’at Nyasaye madier+ obiro ka.” 8 Ruoth nonyiso Hazael niya:+ “Kaw mich mondo idhigo ir ng’at Nyasaye madier.+ Nyise mondo openjna Jehova ka be abiro chango.” 9 Hazael nokawo mich modhigo ire. Noting’o kit gik mabeyo duto mag Damaski e ngamia 40. Nodhi mochung’ e nyime mowachone niya: “Benhadad wuodi ma ruodh Siria oora iri mondo apenji kama: ‘Be abiro chango?’” 10 Elisha nodwoke niya: “Dhi iwachne kama: ‘Ibiro chango.’ Kata kamano, Jehova osenyisa ni obiro tho.”+ 11 Nodhi nyime ng’iye tir mi wiye nokuot. Eka ng’at Nyasaye madier nochako ywak. 12 Hazael nopenje kama: “Ruodha, ang’o momiyo iywak?” Nodwoke niya: “Aywak nikech ang’eyo gik malit mibiro timo ne Jo-Israel.+ Ibiro wang’o miechgi mochiel motegno, ibiro nego chwogi ma roteke gi ligangla, nyithindgi ibiro kidho matindo tindo, kendo ibiro baro iye mondegi ma yach.”+ 13 Hazael nopenje kama: “An jatichni ma guok aguokani datim kamano nade?” To Elisha nodwoke niya: “Jehova osenyisa ni ibiro bedo ruodh Siria.”+
14 Eka noweyo Elisha modok ir ruodhe, kendo ruodhe nopenje kama: “Nyisa ane gima Elisha owachoni?” Nodwoke niya: “Owachona ni idhi chango.”+ 15 Kata kamano, kinyne Hazael nokawo nanga mapek monyumo e pi kae to oumogo wang’e mothung’ego nyaka notho.+ Eka Hazael nobedo ruoth kare.+
16 E higa mar abich mar loch Jehoram+ wuod Ahab ruodh Israel, Jehoram+ wuod Jehoshafat nobedo ruodh Juda ka Jehoshafat ne pod en ruodh Juda. 17 Ne en jahigni 32 ka ne obedo ruoth, kendo nolocho kuom higni aboro kodak Jerusalem. 18 Nowuotho e yor ruodhi mag Israel,+ mana kaka jood Ahab notimo,+ nikech nokendo+ nyar Ahab. Nodhi nyime timo gik maricho e wang’ Jehova.+ 19 Kata kamano, Jehova ne ok dwar ketho Juda chuth nikech Daudi jatichne,+ nimar ne osesingone ni obiro miye taya maliel kinde duto en+ kaachiel gi nyithinde.
20 E ndalone e ma Jo-Edom nong’anyo ne Juda+ kendo ne gibedo gi ruodhgi giwegi.+ 21 Omiyo, Jehoram nowuok modhi Zair gi gechene duto mag lweny. Nodhi gotieno mokedo kendo oloyo Jo-Edom ma ne olwore kaachiel gi jotend gechene mag lweny, mi jolweny noringo modonjo e hembegi. 22 To Jo-Edom osebedo ka ng’anyo ne Jo-Juda nyaka kawuononi. Libna+ bende ne ong’anyonegi e kindeno.
23 Weche mamoko duto e wi ngima Jehoram, gi gik moko duto ma ne otimo, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Juda? 24 Kamano Jehoram notho moyike ka ma noyikie kwerene e Dala Daudi+ kendo Ahazia+ wuode nobedo ruoth kare.
25 E higa mar 12 mar loch Jehoram wuod Ahab ruodh Israel, Ahazia wuod Ruoth Jehoram nobedo ruodh Juda.+ 26 Ahazia nobedo ruoth ka en jahigni 22 kendo nolocho kuom higa achiel kodak Jerusalem. Nying min mare ne en Athalia,+ nyakwar Omri+ ruodh Israel. 27 Nowuotho e yor od Ahab+ kendo nodhi nyime timo marach e wang’ Jehova kaka jood Ahab nikech nokendo+ kuno. 28 Omiyo, en kod Jehoram wuod Ahab ne gidhi Ramoth-gilead+ mondo giked gi Hazael ruodh Siria, to Jo-Siria nohinyo Jehoram.+ 29 Kuom mano, Ruoth Jehoram nodok Jezreel+ mondo ochangi nikech Jo-Siria nohinye ka ne odhi Rama kedo gi Hazael ruodh Siria.+ Ahazia wuod Jehoram ruodh Juda nodhi Jezreel mondo olim Jehoram wuod Ahab nikech nohinyore.*
9 Elisha janabi noluongo achiel kuom yawuot jonabi monyise niya: “Ng’wan lepi e nungoni kendo ikaw chupa mar mo idhigo Ramoth-gilead.+ 2 Kichopo kuno, many Jehu+ wuod Jehoshafat, ma wuod Nimshi. Kawe e kind owetene kendo idonj kode e ot ma iye. 3 Kae to ikaw chupa mar mo, iol mo e wiye kendo iwachne niya: ‘Jehova owacho kama: “Awiri mondo ibed ruodh Israel.”’+ Kisetimo kamano, yaw dho ot kendo iring ia ma ok ideko.”
4 Kuom mano, jatij janabi nowuok modhi Ramoth-gilead. 5 Ka ne ochopo, noyudo jotend jolweny kobet. Nowacho niya: “Oora gi wach moro mondo akelni jatelo.” Jehu nopenje kama: “En jatelo mane mikelone wach?” Nodwoke niya: “In e ma akeloni wach jatelo.” 6 Omiyo, Jehu nochung’ modhi e ot kendo jatijno noolo mo e wiye mowachone niya: “Jehova Nyasach Israel owacho kama: ‘Awiri mondo ibed ruoth e wi oganda Jehova, mana Israel.+ 7 Ne ni inego jood Ahab ruodhi mondo achul kuor ne remb jotichna ma jonabi kod jotich Jehova duto ma notho e lwet Jezebel.+ 8 Abiro tieko jood Ahab duto kendo abiro tieko dichwo moro amora e ode, moriwo nyaka Jo-Israel ma jochan kod ma sandore.+ 9 Abiro miyo od Ahab obed kaka od Jeroboam+ wuod Nebat kendo kaka od Baasha+ wuod Ahija. 10 Jezebel to guogi biro chamo e puodho man Jezreel+ kendo ok bi yike.’” Bang’ mano, noyawo dhoot modhi.+
11 Ka ne Jehu odok ir jotij ruodhe, ne gipenje niya: “Nitie gima marach? Janekono nobiro omo ang’o iri ka?” Nodwokogi niya: “Donge ung’eyo kaka ng’atno chalga kod kaka owuoyoga.” 12 Kata kamano, ne giwachone niya: “Iwuondowa, nyiswa anyisa.” Jehu nonyisogi gima ng’atno nowachone. Bende, nowachonegi ni ng’atno owachone kama: “Jehova owacho niya: ‘Awiri mondo ibed ruodh Israel.’”+ 13 Gikanyono, ne gilonyo lepgi mapiyo mi gipedhone e raidhi+ kendo ne gigoyo tung’ ka giwacho niya: “Jehu osebedo ruoth!”+ 14 Eka Jehu+ wuod Jehoshafat ma wuod Nimshi nochano mondo oneg Jehoram.
Noyudo Jehoram gi Jo-Israel duto odhi kedo gi Hazael+ ruodh Siria mondo kik okaw Ramoth-gilead.+ 15 Bang’e, Ruoth Jehoram noduogo Jezreel+ mondo ochangi nikech Jo-Siria nohinye ka ne odhi kedo gi Hazael ruodh Siria.+
Jehu nowacho kama: “Ka un koda, to kik uyie ne ng’ato owuog kae mondo odhi oland wachni Jezreel.” 16 Bang’ mano, Jehu noidho gache mar lweny modhi Jezreel. Noyudo Jehoram nindo kuno nikech nohinyore, to Ahazia ruodh Juda bende nodhi neno Jehoram. 17 Jarit ma ne ochung’ e wi ohinga mar Jezreel noneno ka oganda mar Jehu biro. Gikanyono, nowacho niya: “Aneno oganda maduong’ ka biro.” Jehoram nonyise niya: “Or jaidh faras achiel mondo odhi orom kodgi kendo openjgi kama: ‘Ubiro gi kuwe koso?’” 18 Omiyo, jaidh faras moro nodhi romo kode mowachone niya: “Ruoth penjo niya: ‘Ibiro gi kuwe koso?’” Kata kamano, Jehu nodwoke kama: “Kuwe to obadhie ang’o? Dog ka toka!”
Jaritno nowacho niya: “Jaote nochopo irgi, to ok oduogo.” 19 Omiyo, nooro jaidh faras machielo ma nodhi mowachone niya: “Ruoth penjo niya: ‘Ibiro gi kuwe koso?’” Kata kamano, Jehu nodwoke kama: “Kuwe to obadhie ang’o? Dog ka toka!”
20 Jaritno nowacho niya: “Jaote nochopo irgi, to ok oduogo. To garino iriembo mana ka gach Jehu nyakwar Nimshi nimar oriemboga mana ka janeko.” 21 Jehoram nowacho niya: “Iknauru gari!” Omiyo, ne oikne gache mar lweny mi Jehoram ruodh Israel noidho garino kendo Ahazia+ ruodh Juda bende noidho gache mar lweny mi gidhi romo gi Jehu. Ne giromo kode e puoth Naboth+ Ja-Jezreel.
22 Ka ne Jehoram oneno Jehu nopenje niya: “Jehu, ibiro gi kuwe koso?” To ne odwoke kama: “Kuwe manade ma dibedie ka chode mag Jezebel+ minu kod timbene mag juok pod ng’eny kama?”+ 23 Kanyo gi kanyo, Jehoram nolokore gi gache mondo oringi mowacho ne Ahazia niya: “Ahazia, omakwa!” 24 Jehu nokawo atung’ mare mi ochuoyo tok Jehoram mi asere notuch gi e adundone kendo nogore piny e gache. 25 Eka nowacho ne Bidkar jatend jolweny kama: “Kawe iwite e puoth Naboth Ja-Jezreel.+ Donge iparo gima Jehova nowacho kuom Ahab wuon mare ka ne wariembo geche lweny e toke? Nowacho kama:+ 26 ‘“Nyoro aneno remb Naboth+ gi remb yawuote,” Jehova owacho, “abiro chulo gima itimono+ mana e puodhoni,” Jehova owacho.’ Koro kawe mondo iwite e puodhoni mana kaka Jehova nosewacho.”+
27 Ka ne Ahazia+ ruodh Juda oneno gima ne timore, ne oringo koluwo yo madhi e od puodho. (Bang’e Jehu nolawe mowacho niya: “Negeuru en bende!” Mi ne gichuoye e gache kodhi Gur man machiegni gi Ibleam.+ Kata kamano, nodhi nyime ringo mochopo Megido kendo ne otho kuno. 28 Eka jotije noting’e e gach lweny motere Jerusalem, kendo ne giyike e liende kaachiel gi kwerene e Dala Daudi.+ 29 Ahazia+ nobedo ruodh Juda e higa mar 11 mar loch Jehoram wuod Ahab.)
30 Ka ne Jezebel+ owinjo ni Jehu obiro Jezreel,+ nowiro wengene gi rangi marateng’ kendo noloso wiye mi ong’icho gi e dirisa. 31 Sa ma Jehu ne donjo e dala, nopenjo niya: “Be weche nodhi maber ne Zimri, jal ma nonego ruodhe?”+ 32 Nong’iyo malo mopenjo kama: “Ng’ano ma ni kora? En ng’a?”+ Gikanyono, jotelo ariyo kata adek nong’iye gi e dirisa. 33 Nowacho niya: “Boleuru piny!” Omiyo, ne gibole piny mi rembe nokirore e kor ot kendo kuom farese kendo Jehu nonyone. 34 Bang’ mano, ne odhi mochiemo kendo nometho. Eka nowacho niya: “Kawuru dhako mokuong’ni udhi uyike nikech en nyar ruoth.”+ 35 To ka ne gidhi kawe mondo giyike, ne ok giyudo gimoro mak mana chok wiye,* tiendene, kod lwetene kende.+ 36 Ka ne gidok mi ginyise wachno, nowacho kama: “Mae chopo wach ma Jehova+ nowacho kokalo kuom Elija jatije ma Ja-Tishbi niya: ‘Guogi biro chamo ringre Jezebel+ e puodho man Jezreel. 37 Kendo ringre Jezebel nobed kaka manyiwa e puodho man Jezreel kendo onge ng’at ma biro fwenye mi wach niya: “Ma en Jezebel.”’”
10 Ahab+ ne nigi yawuoyi 70 Samaria kendo Jehu nondiko barupe mooro Samaria ne jotelo man Jezreel, jodongo,+ kod jo ma ne rito nyithind Ahab kowachonegi kama: 2 “Nikech un gi yawuot ruodhu, gi geche lweny, gi farese, gi dala mochiel, kod gige lweny, ka baruani ochoponu, 3 yieruru ng’at mowinjore moloyo kuom yawuot ruodhu kendo ukete e kom-loch mar wuon mare, kae to uked ne od ruodhu.”
4 Kata kamano, luoro nomakogi mi giwacho niya: “Ka ruodhi ariyo e ma ne ok nyal kedo kode,+ wan to dwanyal nade?” 5 Omiyo, jorit mag od ruoth, gi gavana mar dala, gi jodongo, kaachiel gi jo ma ne rito nyithind ruoth, ne ooro ne Jehu wach niya: “Wan jotichni, kendo wabiro timo gik moko duto minyisowa. Ok wabi keto ng’ato ang’ata obed ruodhwa. Tim gimoro amora mineno ni ber.”
6 Eka nondikonegi barua mar ariyo kowacho niya: “Ka kuom adier un jokora kendo uyie timo gima awachonu, kelnauru wiye yawuot ruodhu kendo ubi ira kiny seche ma kamagi Jezreel.”
Noyudo yawuot ruoth 70 nigi jodongo moyier mag dala ma ne ritogi. 7 Ka ne giyudo barua ma nondiknegi, ne gikawo yawuot ruoth 70+ mi ginegogi kendo ne giketo wiyegi e okapu mi giorone Jezreel. 8 Jaote nobiro monyise kama: “Gisekelo wiye yawuot ruoth.” Nowachonegi niya: “Ketgiuru e pidhe ariyo e dho ranga dala kendo uwegi kanyo nyaka okinyi.” 9 Ka nochopo okinyi, nodhi e nyim oganda mowachonegi kama: “Un uonge ketho. Kuom adier, an e ma ne achano mondo aneg ruodha+ kendo ne anege, to en ng’a monego jogi duto? 10 Koro ng’euru ni onge wach Jehova kata achiel ma Jehova nowacho kuom od Ahab ma ok bi timore+ kendo Jehova osetimo gima nowacho kokalo kuom Elija.”+ 11 Bende, Jehu nonego jood Ahab duto ma ne odong’ Jezreel, kaachiel gi jodongo duto ma ne oyier, osiepene duto, kod jodolo mage,+ mi onge ng’ato kata achiel ma nodong’.+
12 Eka nowuok mondo odhi Samaria. To ot ma jokwath ne lieloe rombe ne nie yorno. 13 Jehu noromo gi owete Ahazia+ ruodh Juda kanyo kendo nopenjogi niya: “Un e ng’a gini?” Ne giwachone kama: “Wan owete Ahazia to sani wadhi neno yawuot ruoth kod yawuot chi ruoth.” 14 Gikanyono, ne owacho niya: “Makgiuru!” Omiyo, ne gimako chwo piero ang’wen gariyogo mi ginegogi but bugo manie bath ot milieloe rombe. Onge kata achiel kuomgi ma ne oweyo ka ngima.+
15 Ka nowuok kanyo, ne oromo gi Jehonadab+ wuod Rekab+ ka biro romone. Nomose mopenje niya: “Be chunyi ni koda kaka chunya ni kodi?”
Jehonadab nodwoko kama: “Chunya ni kodi.”
“Ka en kamano, to kare miya lweti.”
Omiyo, nomiye lwete kendo Jehu noywaye moidho kode gache mar lweny. 16 Eka nonyise kama: “Bi wadhi mondo ine gima atimo ne jo ma piem gi Jehova.”+ Omiyo, ne gidhi kode e gache mar lweny. 17 Eka nochopo Samaria monego jood Ahab duto ma ne odong’ Samaria kendo notiekogi te+ kaluwore gi wach ma Jehova nowacho kokalo kuom Elija.+
18 Eka Jehu nochoko oganda duto mowachonegi kama: “Ahab nolamo Baal mana matin,+ to an Jehu abiro lame mokalo. 19 Koro, luongnauru jonabi mag Baal duto,+ jo ma lame duto, kod jodolo mage duto.+ Kik ng’ato ang’ata dong’, nimar adwaro chiwo ne Baal misango maduong’. Ng’ato ang’ata ma ok obiro, ibiro negi.” Kata kamano, Jehu nowuondo jo ma lamo Baal mondo oneggi.
20 Jehu nomedo wacho kama: “Landuru chokruok mowal ne Baal.” Omiyo, ne gilando chokruogno. 21 Bang’ mano, Jehu nooro wach e Israel duto mi ji duto ma lamo Baal nobiro. Kendo onge ng’ato ang’ata kuomgi ma ne odong’. Ne gidonjo e od Baal+ mi gipong’e tung’ nyaka tung’. 22 Nowacho ne ng’at mochung’ ne kar kano lewni niya: “Kel lewni ne jo ma lamo Baal.” Kuom mano, ne okelonegi lewni. 23 Eka Jehu kod Jehonadab+ wuod Rekab nodonjo e od Baal. Nowacho ne jo ma lamo Baal kama: “Manyuru adimba mondo une ni onge ng’at ma lamo Jehova e ie ka, to mak mana jo ma lamo Baal kende.” 24 Gikone, ne gidonjo mondo gichiw misengni kod misengni miwang’o. Noyudo Jehu oketo jolweny 80 oko kendo nochikogi kama: “Ka ng’ato ang’ata ma aketo e lwetu otony, to ng’at moweyeno ibiro neg kare.”
25 Ka ne Jehu osetieko chiwo misango miwang’o, nonyiso jorit kod jotend jolweny niya: “Donjuru mondo uneggi! Kik uwe kata ng’at achiel otony!”+ Omiyo, jorit kod jotend jolweny nonegogi gi ligangla mi giwitogi oko, kendo ne gidonjo nyaka e od* Baal ma iye. 26 Ne gigolo sirni mag kite+ manie od Baal mi ne giwang’ogi duto.+ 27 Ne gimuko siro+ mar Baal kod od Baal+ mi giloke cho, kendo en kamano nyaka kawuononi.
28 Kamano, Jehu notieko Baal e piny Israel. 29 Kata kamano, Jehu ne ok oweyo timo richo ma Jeroboam wuod Nebat noserwakoe Jo-Israel komiyo gilamo nyiroye mag dhahabu ma ne nitie Bethel kod Dan.+ 30 Omiyo, Jehova nonyiso Jehu kama: “Nikech isetimo maber kendo itimo gik malong’o e wang’a kuom timo gik moko duto ma chunya dwaro ne od Ahab,+ tienge ang’wen mag yawuoti biro bedo e kom-loch mar Israel.”+ 31 Kata kamano, Jehu ne ok oluwo chike Jehova Nyasach Israel gi chunye duto.+ Ne ok oweyo richo ma Jeroboam noserwakoe Jo-Israel.+
32 E kindego, Jehova nochako tieko Jo-Israel mos mos. Hazael ne siko monjo piny Israel+ 33 chakre yo wuok chieng’ mar Jordan, piny Gilead duto mar Jo-Gad, Jo-Reuben, kod Jo-Manase.+ Chakre Aroer man but Aora Arnon nyaka Gilead kod Bashan.+
34 Weche mamoko duto e wi ngima Jehu, gi gik moko duto ma ne otimo kod tekone duto, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Israel? 35 Gikone, Jehu notho moyike gi kwerene Samaria kendo Jehoahaz+ nobedo ruoth kare. 36 Jehu nolocho e Israel kuom higni 28 kodak Samaria.
11 Ka ne Athalia+ min Ahazia oneno ni wuode osetho,+ nodhi monego koth joka ruoth duto.+ 2 Kata kamano, Jehosheba nyar Ruoth Jehoram ma nyamin Ahazia nokawo Jehoash+ wuod Ahazia e kind yawuot ruoth ma ne idhi negi mopande gi japite e ot moro ma iye. Ne gipande mi Athalia ne ok onege. 3 Ne opande kuom higni auchiel e od Jehova ka Athalia to ne locho e piny.
4 E higa mar abiriyo, Jehoyada noluongo jotelo mag ji mia-mia ma ne gin jotend Jo-Kari kod jorit mag dala ruoth+ kendo ne gibiro ire e od Jehova. Notimo singruok kodgi kendo nomiyo gikuong’ore e od Jehova ni gibiro timo kaka gisingore. Kae to nonyisogi wuod ruoth.+ 5 Nochiko kama: “Ma e gima ubiro timo: Chieng’ Sabato ubiro tiyo ka upogoru e grube adek. Grup mokwongo biro rito dala ruoth,+ 6 grup machielo biro rito Ranga Mise, to grup mar adek biro rito rangach ka gichung’ e tok jorit mag dala ruoth. Ubiro wiloru ka urito ot. 7 Grube ariyo ma ok bi bedo e tich chieng’ Sabato biro rito od Jehova mondo kik gimoro hiny ruoth. 8 Neuru ni ulworo ruoth ka ng’ato ka ng’ato oting’o liganglane e lwete. Ng’at motemo kikore kodu githuon to neguru. Dhiuru gi ruoth kamoro amora modhiye.”
9 Jotelo mag ji mia-mia+ notimo mana kaka Jehoyada jadolo nochikogi. Omiyo, ng’ato ka ng’ato nokawo joge ma ne tiyo chieng’ Sabato kod ma ne ok ti chieng’ Sabato mi gidhi ir Jehoyada jadolo.+ 10 Jadolo nomiyo jotelo mag ji mia-mia tonge kod okumbni molworore mag Ruoth Daudi ma ne okan e od Jehova. 11 Eka jorit mag dala ruoth+ nolworo ruoth ka ng’ato ka ng’ato ochung’ kare kendo oting’o gige lweny e lwete. Ne gichung’ e bath ot korachwich nyaka bath ot koracham, e but kendo mar misango+ kod e bath ot. 12 Eka Jehoyada nogolo wuod ruoth+ oko morwakone osimbo kendo ne omiye bug Chik+ mi gikete ruoth kendo ne giwire. Ne gichako pamo ka giwacho niya: “Ruoth odag aming’a!”+
13 Ka ne Athalia owinjo ka ji ringo, noringo piyo modhi irgi e od Jehova.+ 14 Noneno ka ruoth ochung’ but siro mana kaka ruodhi ne timoga.+ Jotelo kod jo ma goyo turmbeta+ ne nigi ruoth kendo piny duto ne mor gilala ka turmbeta ywak. Gikanyono, Athalia noyiecho lepe mi okok niya: “Un jo maricho! Ulokoruna!” 15 To Jehoyada jadolo nochiko jotelo mag ji mia-mia+ ma noyier kuom jolweny mowachonegi kama: “Goleuru e kind jolweny. Ka ng’ato ang’ata oluwe, to unege gi ligangla!” Nimar jadolo nosewacho kama: “Kik unege e od Jehova.” 16 Omiyo, ne gimake kendo ka ne gichopo kode ka ma farese donjogo e dala ruoth,+ ne ginege kanyo.
17 Eka Jehoyada nomiyo ruoth kod oganda+ otimo singruok gi Jehova ni gibiro dhi nyime bedo jo Jehova. Bende nomiyo oganda otimo singruok gi ruoth.+ 18 Bang’ mano, oganda duto nodhi e od Baal ma gimuko kendone mag misango,+ ne giketho sanamu mag Baal chuth,+ kendo ne ginego Matan jadolo mar Baal+ e nyim kendo mag misango.
Eka jadolo noyiero jorit mag od Jehova.+ 19 Bende, nokawo jotelo mag ji mia-mia,+ Jo-Kari, jorit mag od ruoth,+ kod oganda duto mi ne gigolo ruoth e od Jehova kendo ne gitere e od ruoth ka giluwo yo ma kalo e ranga jorit mag dala ruoth. Kae to nobet e kom-loch mar ruodhi.+ 20 Kamano, piny duto ne mor gilala kendo dala nokuwe nikech ne oseneg Athalia gi ligangla e od ruoth.
21 Jehoash+ nobedo ruoth ka en jahigni abiriyo.+
12 E higa mar abiriyo mar loch Jehu,+ Jehoash+ nobedo ruoth kendo nolocho kuom higni 40 kodak Jerusalem. Nying min mare ne Zibia ma nya Beer-sheba.+ 2 Jehoash nodhi nyime timo gik makare e wang’ Jehova ndalo duto ma Jehoyada jadolo ne ng’adone rieko. 3 Kata kamano, ne ok ogol kuonde moting’ore+ kendo oganda ne pod wang’o misengni ma golo yiro kuondego.
4 Jehoash nowacho ne jodolo kama: “Kauru pesa duto mikeloga e od Jehova kaka chiwo maler,+ pesa mondik ne ng’ato ka ng’ato mondo ogol,+ pesa ming’adoga kuom ng’ato kaka osuru, kod pesa duto ma ng’ato ka ng’ato kelo e od Jehova kuom herone.+ 5 Jodolo biro kawo pesago giwegi kuom jo ma okelogi mondo gilosgo kamoro amora mokethore e ot.”+
6 To ka nochopo higa mar 23 mar loch Jehoash, jodolo ne pok oloso kuonde mokethore e ot.+ 7 Omiyo, Ruoth Jehoash noluongo Jehoyada+ jadolo kod jodolo mamoko monyisogi kama: “Ang’o momiyo ok ulos kuonde mokethore e ot? Kik uchok pesa moro amora kuom jo ma chiwogi mak mana ka gin pesa ma itiyogo e loso kuonde mokethore e od Nyasaye.”+ 8 Eka jodolo noyie ni ok gibi kawo pesa kuom ji kendo ni ok gibi chung’ ne tij loso kuonde mokethore e od Nyasaye.
9 Jehoyada jadolo nokawo sanduk+ motucho bur e raumne kendo nokete machiegni gi kendo mar misango e bat korachwich mar ka ma idonjogo e od Jehova. Kanyo e ka ma jodolo ma ne rito dhoot ne ketoe pesa ma ne ikeloga e od Jehova.+ 10 Kinde moro amora ma ne gineno ka pesa ng’eny ahinya e sanduk, jagoro mar ruoth kod jadolo maduong’ ne dhi golo pesa ma nokel e od Jehova kae to gikwano.+ 11 Ne gikawo pesa ma gisekwanogo kae to gimiyo jo ma ne ochung’ ne tich ma ne itimo e od Jehova. Kae to ne gichulo jo ma ne tiyo tij bao, jogedo ma ne tiyo e od Jehova,+ 12 jo ma ne gedo gi kite kod jopa kite. Bende, ne ging’iewo bepe kod kite mopa mondo gilosgo kuonde mokethore e od Jehova, kendo ne gitiyo gi pesago e tije mamoko duto ma ne itimo e loso odno.
13 Kata kamano, pesa ma ne okel e od Jehova ne ok otigo e loso besende mag fedha, makas mag ng’ado otambi, bakunde, turmbeta,+ kata gimoro amora molos gi dhahabu kata fedha mondo otigo e od Jehova.+ 14 Pesago ne gitiyogo mana e chulo jotich kendo e loso kuonde mokethore e od Jehova. 15 Ne ok gipenj jo ma ne chulo jotich kaka pesa tiyo nikech ne gigenogi.+ 16 Kata kamano, pesa mag misengni mag ketho+ kod pesa mag misengni mag richo ne ok tigo e od Jehova, nimar mago ne imiyo jodolo.+
17 Kindeno e ma Hazael+ ruodh Siria ne odhi monjo Gath+ mi okawe. Bang’ mano, ne odhi mondo omonj Jerusalem.+ 18 Ka ne Jehoash ruodh Juda owinjo kamano, ne okawo chiwo maler duto ma kwerene ma Jehoshafat, Jehoram, gi Ahazia ruodhi mag Juda nowalo, kaachiel gi chiwo maler ma en bende nogolo, kod dhahabu duto ma ne inyalo yud kar keno mar od Jehova kod kar keno mar dala ruoth, mi nooro ne Hazael ruodh Siria.+ Omiyo, ne ok omonjo Jerusalem.
19 Weche mamoko duto e wi ngima Jehoash, gi gik moko duto ma ne otimo, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Juda? 20 Kata kamano, jotichne nochano monego+ Jehoash mwalo e od Pith,*+ e yo madhi Sila. 21 Jotichne ma Jozakar wuod Shimeath kod Jehozabad wuod Shomer e ma nonege.+ Eka ne giyike gi kwerene e Dala Daudi kendo Amazia wuode nobedo ruoth kare.+
13 E higa mar 23 mar loch Jehoash+ wuod Ahazia+ ruodh Juda, Jehoahaz wuod Jehu+ nobedo ruodh Israel ka en Samaria kendo nolocho kuom higni 17. 2 Nodhi nyime timo gik maricho e wang’ Jehova kendo nosiko e richo ma Jeroboam wuod Nebat noserwakoe Jo-Israel.+ Ne ok oweyo richono. 3 Omiyo, mirimb Jehova+ nobedo mager gi Jo-Israel+ mi noketogi e lwet Hazael+ ruodh Siria kod e lwet Benhadad+ wuod Hazael e ndalogi duto.
4 Bang’ kinde, Jehoahaz nosayo Jehova kendo Jehova nowinje nikech noneno kaka ruodh Siria sando Jo-Israel.+ 5 Kuom mano, Jehova nomiyogi jares+ mondo ogolgi e lwete Jo-Siria mi Jo-Israel nodak e miechgi mana kaka chon. 6 (Kata kamano, ne ok giweyo richo mar od Jeroboam, richo ma Jeroboam noserwakoe Jo-Israel.+ Ne gisiko e richono, kendo siro mar yien+ ne odhi nyime chung’ Samaria.) 7 Jehoahaz nodong’ mana gi joidh farese 50, geche 10 mag lweny, kod jolweny 10,000, nikech ruodh Siria notiekogi+ konyonogi mana ka buru minyono sa dino.+
8 Weche mamoko duto e wi ngima Jehoahaz, gi gik moko duto ma ne otimo kod tekone duto, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Israel? 9 Gikone Jehoahaz notho moyike gi kwerene Samaria+ kendo Jehoash wuode nobedo ruoth kare.
10 E higa mar 37 mar loch Jehoash ruodh Juda, Jehoash+ wuod Jehoahaz ruodh Israel nobedo ruodh Israel ka en Samaria, kendo nolocho kuom higni 16. 11 Nodhi nyime timo gik maricho e wang’ Jehova kendo nosiko e richo ma Jeroboam wuod Nebat noserwakoe Jo-Israel.+ Ne ok oweyo richogo.
12 Weche mamoko duto e wi ngima Jehoash, gi gik moko duto ma ne otimo kod tekone duto, kod kaka nokedo gi Amazia ruodh Juda,+ donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Israel? 13 Gikone, Jehoash notho moyike gi kwerene kendo Jeroboam+ nobet e kom-lochne. Noyik Jehoash Samaria ka ma noyikie ruodhi mag Israel.+
14 Ka ne Elisha+ tuo gi tuo ma ne onege, Jehoash ruodh Israel nodhi ire moywakne niya: “Wuora, wuora! Gach lweny mar Israel kod joidh faresene!”+ 15 Elisha nowachone kama: “Kaw atung’ kod aserni.” Omiyo, nokawo atung’ kod aserni. 16 Eka nonyiso ruodh Israel niya: “Ywa atung’.” Omiyo, noywayo atung’. Eka Elisha noketo lwete kuom lwet ruoth. 17 Eka nowacho niya: “Yaw dirisa man yo wuok chieng’,” mi noyawo. Elisha nonyise kama: “Ba asere!” Omiyo, nobayo. Eka nowacho kama: “Mano asere mar loch Jehova, asere ma dhi loyo Jo-Siria! Ibiro kedo gi Jo-Siria e dala mar Afek+ mitiekgi chuth.”
18 Nomedo wachone kama: “Kaw aserni,” mi nokawogi. Eka nowacho ne ruodh Israel niya: “Go piny.” Mi nogoyo piny didek kae to oweyo. 19 Eka mirima nomako ng’at Nyasaye madier mowacho niya: “Nonego igo piny dibich kata diuchiel eka dine iloyo Jo-Siria mitiekogi chuth. To koro ibiro mana loyo Siria didek kende.”+
20 Bang’e, Elisha notho moyike. To ne nitie jomecho ma ne wuokga Moab+ e chak higa mondo obi omonj piny. 21 Ka ne jomoko yiko ng’atgi moro, ne gineno jomecho ka biro mi giwito ng’atno piyo ka ma noyikie Elisha mi giwuok ng’wech. Ka ne ringrene omulo choke Elisha, nochier+ mochung’.
22 Hazael+ ruodh Siria nosando Jo-Israel+ kuom ndalo duto mag Jehoahaz. 23 Kata kamano, Jehova nokechogi kendo nodewogi+ nikech singruok ma notimo gi Ibrahim,+ Isaka,+ kod Jakobo.+ Ne ok odwar tiekogi, kendo pok oriembogi e nyime nyaka kawuononi. 24 Ka ne Hazael ruodh Siria otho, Benhadad wuode nobedo ruoth kare. 25 Eka Jehoash wuod Jehoahaz nomayo Benhadad wuod Hazael mier ma nokawo kuom Jehoahaz wuon mare. Jehoash nokedo kode moloye nyadidek+ kendo nokawo mier ma ne oma Jo-Israel.
14 E higa mar ariyo mar loch Jehoash+ wuod Jehoahaz ruodh Israel, Amazia wuod Jehoash ruodh Juda nobedo ruoth. 2 Nobedo ruoth ka en ja higni 25 kendo nolocho kuom higni 29 kodak Jerusalem. Nying min mare ne en Jehoadin nya Jerusalem.+ 3 Nodhi nyime timo gik makare e wang’ Jehova. Kata kamano, ne ok otimo kaka Daudi+ kwar mare. Notimo gik moko duto mana kaka Jehoash wuon mare notimo.+ 4 Kata kamano, ne ok ogol kuonde moting’ore+ kendo oganda ne pod wang’o misengni ma golo yiro kuondego.+ 5 Ka pinyruodhe nosegurore motegno, ne onego jotichne ma nonego wuon mare ka locho.+ 6 Kata kamano, ne ok onego yawuot jo ma nonego wuon mare kaluwore gi chik Jehova ma ne ondik e bug Musa niya: “Kik neg wuone nikech richo ma nyithindgi otimo, to bende kik neg nyithindo nikech richo ma wuonegi otimo. To ng’ato ka ng’ato noneg mana nikech richone owuon.”+ 7 Nonego Jo-Edom+ 10,000 e Hoho mar Chumbi+ mi nokedo mokawo dala mar Sela,+ kendo iluongo dalano ni Joktheel nyaka kawuononi.
8 Amazia nooro joote ir Jehoash wuod Jehoahaz wuod Jehu ruodh Israel kowachone niya: “Bi warakre e lweny.”*+ 9 Jehoash ruodh Israel nooro wach ne Amazia ruodh Juda niya: “Buya motimo kuthe man Lebanon nooro wach ne sida man Lebanon kama: ‘Yie mondo wuoda okend nyari.’ Kata kamano, ondiek moro man Lebanon nobiro monyono buya motimo kutheno. 10 En adier ni iseloyo Edom,+ omiyo koro ipakori. Pakri apaka, to kik iwuog e dalani. Ang’o momiyo idwaro kelo masira ma biro tieki kaachiel gi Juda?” 11 To Amazia ne ok owinje.+
Omiyo, Jehoash ruodh Israel nodhi ma girakore gi Amazia ruodh Juda e dala mar Beth-shemesh,+ manie piny Juda.+ 12 Jo-Israel noloyo Jo-Juda mi ng’ato ka ng’ato ne oringo modok dalane. 13 Jehoash ruodh Israel nomako Amazia ruodh Juda, ma wuod Jehoash wuod Ahazia e dala mar Beth-shemesh, kae to nodhi kode Jerusalem mi omuko ka ma romo bede 400* e ohinga mar Jerusalem chakre Ranga Efraim+ nyaka e Rangach ma Tung’.+ 14 Nokawo dhahabu duto kod fedha kaachiel gi gik mamoko duto ma ne nie od Jehova kod ma ne nie kuonde keno mag od ruoth. Bende, nomako jomoko modok Samaria.
15 Weche mamoko duto e wi ngima Jehoash, gi gik ma notimo kod tekone duto kod kaka nokedo gi Amazia ruodh Juda, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Israel? 16 Gikone, Jehoash notho moyike gi kwerene Samaria+ ka ma noyikie ruodhi mag Israel kendo Jeroboam*+ wuode nobedo ruoth kare.
17 Amazia+ wuod Jehoash ruodh Juda nodak kuom higni 15 bang’ tho Jehoash+ wuod Jehoahaz ruodh Israel.+ 18 Weche mamoko duto e wi ngima Amazia, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Juda? 19 Bang’e, jomoko nochano mondo onege+ ka en Jerusalem, to noringo modhi Lakish. Kata kamano, noor jomoko kuno monege. 20 Omiyo, ne giduogo kode ka giting’e e farese mi ne giyike Jerusalem gi kwerene e Dala Daudi.+ 21 Eka Jo-Juda duto nokawo Azaria*+ ma ne jahigni 16+ mi gikete ruoth kar Amazia wuon mare.+ 22 Nochako ogero Elath+ kendo mi odwoke ne Jo-Juda bang’ ka ruoth* nosetho moyike gi kwerene.+
23 E higa mar 15 mar loch Amazia wuod Jehoash ruodh Juda, Jeroboam+ wuod Jehoash ruodh Israel nobedo ruoth kodak Samaria kendo nolocho kuom higni 41. 24 Nodhi nyime timo gik maricho e wang’ Jehova kendo ne ok oweyo richo duto ma Jeroboam wuod Nebat norwakoe Jo-Israel.+ 25 Nodwoko tong’ mar Israel chakre Lebo-hamath*+ nyaka e Nam Araba,*+ mana kaka Jehova Nyasach Israel nosewacho kokalo kuom Jona+ wuod Amitai, janabi ma wuok Gath-hefer.+ 26 Jehova noneno chandruok malit ma Jo-Israel ne nigo+ nimar ne onge ng’at ma ne nyalo konyo Jo-Israel, kata mana jochan kod mago ma sandore. 27 Kata kamano, Jehova nosesingore ni ok obi rucho nying Israel e piny.+ Omiyo, noresogi gi lwet Jeroboam wuod Jehoash.+
28 Weche mamoko duto e wi ngima Jeroboam, gi gik moko duto ma ne otimo kod tekone gi kaka nokedo mi odwoko Damaski+ gi Hamath+ e bwo loch Juda kod Israel, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Israel? 29 Gikone, Jeroboam notho moyike gi kwerene ka ma noyikie ruodhi mag Israel mi Zekaria+ wuode nobedo ruoth kare.
15 E higa mar 27 mar loch Jeroboam* ruodh Israel, Azaria*+ wuod Amazia+ ruodh Juda nobedo ruoth.+ 2 Nobedo ruoth ka en jahigni 16 kendo nolocho kuom higni 52 kodak Jerusalem. Nying min mare ne Jekolia ma nya Jerusalem. 3 Nodhi nyime timo gik makare e wang’ Jehova mana kaka Amazia wuon mare notimo.+ 4 Kata kamano, ne ok ogol kuonde moting’ore+ kendo oganda ne pod wang’o misengni ma golo yiro kuondego.+ 5 Jehova nogoyo ruoth gi tuo mar dhoho kendo nobedo jadhoho+ nyaka thone. Nodak e ot moro tenge+ kendo wuode ma Jotham+ e ma ne ochung’ ne od ruoth kong’ado bura ne ji e piny.+ 6 Weche mamoko duto e wi ngima Azaria,+ gi gik moko duto ma ne otimo, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Juda? 7 Gikone, Azaria notho moyike gi kwerene+ e Dala Daudi, kendo Jotham wuode nobedo ruoth kare.
8 E higa mar 38 mar loch Azaria+ ruodh Juda, Zekaria+ wuod Jeroboam nobedo ruodh Israel kodak Samaria kendo nolocho kuom dweche auchiel. 9 Notimo gik maricho e wang’ Jehova mana kaka kwerene notimo. Ne ok oweyo richo ma Jeroboam wuod Nebat noserwakoe Jo-Israel.+ 10 Eka Shalum wuod Jabesh nochano kendo nonege+ Ibleam.+ Ka nosenege, nobedo ruoth kare. 11 Weche mamoko duto e wi ngima Zekaria ondik e bug weche mag ndalo ruodhi Israel. 12 Mano nochopo wach ma Jehova nowacho ne Jehu niya: “Tienge ang’wen mag yawuoti+ biro bedo e kom-loch mar Israel.”+ Kendo mano e gima notimore.
13 Shalum wuod Jabesh nobedo ruoth e higa mar 39 mar loch Uzia+ ruodh Juda kendo nolocho kuom dwe achiel kodak Samaria. 14 Eka Menahem wuod Gadi nobiro Samaria kowuok Tirza+ monego Shalum+ wuod Jabesh. Bang’ nege, nobedo ruoth kare. 15 Weche mamoko duto e wi ngima Shalum kod kaka noloko loch ondik e bug weche mag ndalo ruodhi Israel. 16 Kindeno e ma Menahem nowuok Tirza modhi kedo gi dala mar Tifsa. Nonego ji duto ma ne ni kuro nikech ne gitamore yawone dho rangeye. Noketho dalano kendo nobaro iye mon mayach ma ne ni kuno.
17 E higa mar 39 mar loch Azaria ruodh Juda, Menahem wuod Gadi nobedo ruodh Israel, kendo nolocho kuom higni apar kodak Samaria. 18 Notimo gik maricho e wang’ Jehova. E ngimane duto, ne ok oweyo richo ma Jeroboam wuod Nebat noserwakoe Jo-Israel.+ 19 Pul+ ruodh Asuria nobiro monjo pinyno, mi Menahem nomiye talanta* 1,000 mag fedha mondo okonye guro pinyruodhe.+ 20 Menahem nochoko shekel* 50 mag fedha kuom Jo-Israel man gi huma kendo ma jomwandu+ mondo oyud fedha momiyo ruodh Asuria. Eka ruodh Asuria nodok kendo ne ok obudho e pinyno. 21 Weche mamoko duto e wi ngima Menahem,+ gi gik moko duto ma ne otimo, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Israel? 22 Gikone, Menahem notho moyike gi kwerene, kendo Pekahia wuode nobedo ruoth kare.
23 E higa mar 50 mar loch Azaria ruodh Juda, Pekahia wuod Menahem nobedo ruodh Israel kodak Samaria, kendo nolocho kuom higni ariyo. 24 Nodhi nyime timo gik maricho e wang’ Jehova. Ne ok oweyo richo ma Jeroboam wuod Nebat noserwakoe Jo-Israel.+ 25 Eka Peka+ wuod Remalia ma jatend jolweny mage nochano kendo nonege ka ma ochiel motegno man Samaria e od ruoth ka en gi Argob kod Arie. Ne odhi gi jolweny 50 mowuok Gilead kendo bang’ nege, nobedo ruoth kare. 26 Weche mamoko duto e wi ngima Pekahia, gi gik moko duto ma ne otimo ondik e bug weche mag ndalo ruodhi Israel.
27 E higa mar 52 mar loch Azaria ruodh Juda, Peka+ wuod Remalia nobedo ruodh Israel kodak Samaria kendo nolocho kuom higni 20. 28 Nodhi nyime timo gik maricho e wang’ Jehova, kendo ne ok oweyo richo ma Jeroboam wuod Nebat noserwakoe Jo-Israel.+ 29 E kinde loch Peka ruodh Israel, Tiglath-pileser+ ruodh Asuria nomonjo Israel mokawo mier mag Ijon, Abel-beth-maaka,+ Janoa, Kedesh,+ Hazor, Gilead,+ kod Galili, tiende ni piny Naftali+ duto kendo nokawo jopinyno moterogi e tuech e piny Asuria.+ 30 Eka Hoshea+ wuod Ela nochano mar loko loch mar Peka wuod Remalia monege kae to nobedo ruoth kare e higa mar 20 mar loch Jotham+ wuod Uzia. 31 Weche mamoko duto e wi ngima Peka, gi gik moko duto ma ne otimo ondik e bug weche mag ndalo ruodhi Israel.
32 E higa mar ariyo mar loch Peka wuod Remalia ruodh Israel, Jotham+ wuod Uzia+ ruodh Juda nobedo ruoth. 33 Nobedo ruoth ka en jahigni 25 kendo nolocho kuom higni 16 kodak Jerusalem. Nying min mare ne Jerusha nyar Zadok.+ 34 Nodhi nyime timo gik makare e wang’ Jehova mana kaka Uzia wuon mare notimo.+ 35 Kata kamano, ne ok ogol kuonde moting’ore kendo oganda ne pod wang’o misengni ma golo yiro kuondego.+ En e ma nogero rangach ma malo mar od Jehova.+ 36 Weche mamoko duto e wi ngima Jotham, gi gik moko duto ma notimo, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Juda? 37 E kindego, Jehova nochako ooro Rezin ruodh Siria kod Peka+ wuod Remalia mondo omonj Juda.+ 38 Gikone Jotham notho moyike gi kwerene e Dala Daudi kwar mare, kendo Ahaz wuode nobedo ruoth kare.
16 E higa mar 17 mar loch Peka wuod Remalia, Ahaz+ wuod Ruoth Jotham nobedo ruodh Juda. 2 Ahaz nobedo ruoth ka en jahigni 20 kendo nolocho kuom higni 16 kodak Jerusalem. Ne ok otimo gik makare e wang’ Jehova Nyasache kaka Daudi kwar mare notimo.+ 3 Kar mano, nowuotho e yore mag ruodhi Israel,+ kendo nowang’o wuode e mach kaka misango+ koluwo timbe makwero mag ogendni+ ma Jehova noseriembo oa e nyim Jo-Israel. 4 Bende, nodhi nyime wang’o misengni kuonde moting’ore,+ e gode, kendo e tiend yiende madongo.+
5 Kindego e ma Rezin ruodh Siria kod Peka wuod Remalia ruodh Israel nobiro monjoe Jerusalem.+ Ne gilworo dalano mondo giked gi Ahaz, to kawo dalano notamogi. 6 Kindego e ma Rezin ruodh Siria nodwokoe piny Elath+ ne Jo-Edom. Bang’e, noriembo Jo-Yahudi* ma ne odak kuno. Jo-Edom nodonjo Elath kendo pod gidak kuno nyaka kawuononi. 7 Omiyo, Ahaz nooro joote ir Tiglath-pileser+ ruodh Asuria kowachone niya: “An jatichni kendo an wuodi. Bi mondo iresa e lwet ruodh Siria kod ruodh Israel ma koro obiro monjagi.” 8 Eka Ahaz nokawo fedha gi dhahabu ma ne nie od Jehova, gi kar keno mar od ruoth mi ooro ne ruodh Asuria kaka asoya.+ 9 Ruodh Asuria notimone kaka nodwaro mi nodhi Damaski mokawo dalano kendo notero jo ma ne odak kuno e tuech e piny Kir.+ Bende, ne onego Rezin.+
10 Ruoth Ahaz nodhi Damaski romo gi Tiglath-pileser ruodh Asuria. To ka ne Ahaz oneno kendo mar misango ma ne ni Damaski, nooro picha mar kendono ne Urija jadolo mondo one kaka ochal gi kaka ne olose.+ 11 Urija+ jadolo nogero kendo mar misango+ mana kaka Ruoth Ahaz nochike ka ruoth pod ni Damaski. Notieko gero kendono ka pok Ruoth Ahaz oduogo koa Damaski. 12 Ka ne ruoth oduogo koa Damaski moneno kendono, nodhi mogolo misengni e kendono.+ 13 Nodhi nyime golo misengni miwang’o kod chiwo mag cham e kendono. E wi mano, nogolo chiwo miolo kendo ne okiro remb misengni mag kuwe e kendono. 14 Eka nochwalo kendo mar mula+ ma ne nie nyim Jehova kogole ka ma ne oketee e nyim ot, mi okete yo nyandwat mar kendo ma ne oloso. Noyudo kendo mar mulano ni e kind kendone ma ne olosono kod od Jehova. 15 Ruoth Ahaz nochiko Urija+ jadolo kama: “Gol misango miwang’o mokinyi kod chiwo mag cham modhiambo e kendo maduong’ni.+ Bende, gol misango miwang’o mar ruoth kod chiwone mar cham,+ kaachiel gi misango miwang’o, chiwo mag cham kod chiwo miolo mag oganda duto e kendoni. Bende, ne ni ikiro remo duto mag misengni miwang’o kod misengni mamoko duto kuom kendoni. To kendo mar mulani we abiro neno gima atimogo.” 16 Urija jadolo notimo gik moko duto ma Ruoth Ahaz nochike.+
17 E wi mano, Ruoth Ahaz nong’ado mabede mag mula mag geche,+ mi ogolo besende mag mula kuom gechego, kendo ne ogolo karaya+ maduong’ miluongo ni Nam kuom ruedhi mag mula+ ma ne ochungee mokete e laru mar kidi.+ 18 To ka ma ne oum ma ne itiyogo chieng’ Sabato kod ka ma ruoth ne donjogo, ne ogolo e od Jehova motero ka machielo. Notimo kamano nikech noluoro ruodh Asuria.
19 Weche mamoko duto e wi ngima Ahaz gi gik ma ne otimo, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Juda?+ 20 Gikone, Ahaz notho moyike gi kwerene e Dala Daudi kendo Hezekia*+ wuode nobedo ruoth kare.
17 E higa mar 12 mar loch Ahaz ruodh Juda, Hoshea+ wuod Ela nobedo ruodh Israel e Samaria. Nolocho kuom higni ochiko. 2 Nodhi nyime timo gik maricho e wang’ Jehova, en mana ni ruodhi mag Israel ma ne otelone notimo gik maricho moloye. 3 Shalmaneser ruodh Asuria nobiro monjo Hoshea,+ mi Hoshea ne obedo jatije kendo nochako chule osuru.+ 4 Kata kamano, ruodh Asuria nofwenyo ni Hoshea nosechano mar ng’anyone, nimar nooro jomoko ir So ruodh Misri+ kendo ne ok ochulo ruodh Asuria osuru kaka nosebedo kotimo. Kuom mano, ruodh Asuria notueye e jela.
5 Ruodh Asuria nomonjo pinyno duto kendo nodhi Samaria molwore kuom higni adek. 6 Nokawo Samaria+ e higa mar ochiko mar loch Hoshea. Eka notero Jo-Israel e tuech+ e piny Asuria kendo nomiyogi mier mag Hala kod Habor man machiegni gi aora Gozan+ kod mier mamoko mag Media+ mondo gidagie.
7 Mano notimore nikech Jo-Israel notimo marach e nyim Jehova Nyasachgi, ma ne ogologi e piny Misri e bwo loch Farao ruodh Misri.+ Ne gilamo nyiseche mamoko,+ 8 ne giluwo timbe mag ogendni ma Jehova noriembo oa e nyimgi, kendo ne giluwo timbe ma ruodhi Israel ne timo.
9 Jo-Israel ne timo gik maricho e wang’ Jehova Nyasachgi. Ne gigero kuonde moting’ore e miechgi duto, chakre e ohinga nyaka e miechgi+ mochiel motegno.* 10 Ne gigero kuonde moting’ore, kod sirni+ mag kite kod mag yien e gode maboyo duto nyaka e tiend yiende madongo duto.+ 11 Ne gichiwo misengni ma golo yiro kuondego mana kaka ogendni ma Jehova noriembo e nyimgi ne timo.+ Ne gidhi nyime timo gik maricho mana mondo gimi Jehova obed gi mirima.
12 Ne gidhi nyime lamo sanamu makwero*+ ma Jehova ne okwerogi achiel kachiel ni kik gilam.+ 13 Jehova nosiemo Jo-Israel kod Jo-Juda kotiyo gi jonabine duto gi jonen+ mage duto kowachonegi niya: “Lokreuru uwe yoreu maricho!+ Makuru chikena kod buchena kaluwore gi chike duto ma ne amiyo kwereu kendo ma ne aoronu ka atiyo gi jonabina.” 14 Kata kamano, ne ok giwinjo kendo wigi nobedo matek mana kaka kweregi ma ne ok oketo yie kuom Jehova Nyasachgi notimo.+ 15 Ne gitamore luwo chikene kendo ne ok gimakore gi singruok+ ma ne otimo gi kweregi. Bende, ne ok giwinjo siem ma ne omiyogi+ kendo ne gidhi nyime lamo sanamu manono,+ mi gin giwegi gibedo jo manono+ ka giluwo tim ogendni ma ne olworogi, ogendni ma Jehova nokwerogi ni kik giluw.+
16 Ne gisiko giweyo chike mag Jehova Nyasachgi kendo ne giloso sanamu mag nyiroye ariyo mag chuma+ kod siro mar yien.+ Bende, ne gikulore ne oganda duto mag polo+ kendo ne gilamo Baal.+ 17 Bende, ne giwang’o yawuotgi gi nyigi e mach,+ ne gitimo timbe juok,+ kendo ne gimanyo weche kuom jokor wach. Ne giketo chunygi e timo gik maricho e wang’ Jehova mondo giwang’go iye.
18 Omiyo, Jehova nobedo gi mirima mager gi Jo-Israel mi noriembogi e nyime.+ Ne ok oweyo kata mana achiel kuomgi odong’ mak mana dhood Juda.
19 Kata mana Jo-Juda ne ok oluwo chike Jehova Nyasachgi.+ Gin bende ne giluwo timbe mag Jo-Israel.+ 20 Omiyo, Jehova nodagi koth Jo-Israel duto kendo nokuodo wigi moketogi e lwet jomecho nyaka nochopo kama nogologi giduto e nyime. 21 Ne ogolo Jo-Israel kuom dhood Daudi, mi Jo-Israel noketo Jeroboam wuod Nebat obedo ruodhgi.+ Kata kamano, Jeroboam nomiyo giweyo luwo Jehova kendo ne omiyo gitimo richo maduong’. 22 Oganda Israel nodhi nyime timo richo duto mag Jeroboam+ kendo ne ok giweyogi 23 nyaka nochopo kama Jehova nogologi e wang’e mana kaka nosewacho kotiyo gi jonabine.+ Kuom mano, nogol Jo-Israel e pinygi motergi e tuech e piny Asuria+ ka ma gintiere nyaka kawuononi.
24 Eka ruodh Asuria nogolo ji Babulon, Kuth, Ava, Hamath, kod Sefarvaim+ mokelogi mondo gidag e mier mag Samaria kar Jo-Israel. Ne gikawo piny Samaria mi gidak e mier ma ne ni kuno. 25 Ka ne gichako dak kuno, ne ok giluoro* Jehova. Omiyo, Jehova nooro sibuoche e kindgi+ monego moko kuomgi. 26 Ne oter wach ne ruodh Asuria kama: “Ogendni ma ne idaro mitero mondo odag e miech Samaria ok ong’eyo chike mag Nyasach pinyno. Omiyo, Nyasach pinyno osebedo ka oronegi sibuoche ma negogi nikech onge kata ng’ato achiel kuomgi mong’eyo chikene.”
27 Kuom mano, ruodh Asuria nochiko niya: “Dwokuru achiel kuom jodolo ma nukelo e tuech koa e pinyno mondo odhi odag kuno kendo opuonjgi chike mag Nyasach pinyno.” 28 Omiyo, achiel kuom jodolo ma ne ogol Samaria moter e tuech nodok Bethel+ kendo nochako puonjo ji kaka owinjore gilam* Jehova.+
29 Kata kamano, moro ka moro kuom ogendnigo ne oloso nyasache mi giketo e ute mag lamo ma ne ni kuonde moting’ore ma noyudo Jo-Samaria oseloso. Moro ka moro kuom ogendnigo ne otimo kamano e mier ma ne gidakie. 30 Omiyo, Jo-Babulon noloso Sukoth-benoth, to Jo-Kuth noloso Nergal, to Jo-Hamath+ noloso Ashima, 31 to Jo-Ava noloso Nibhaz kod Tartak. Jo-Sefarvaim to ne wang’o yawuotgi e mach ne nyisechegi+ ma Adramelek kod Anamelek. 32 Kata obedo ni ne giluoro Jehova, ne giyiero jomoko e kindgi mondo obednegi jodolo mag kuonde moting’ore. Jodologo ne tiyonegi e ute mag lamo ma ne nitie kuonde moting’orego.+ 33 Kamano ne gilamo Jehova to koni ne gilamo nyisechegi ka giluwo kit lamo mag ogendni ma ne ogolgie.+
34 Pod giluwo kit lamo mag pinje ma ne giaye nyaka kawuononi. Onge kata achiel kuom ogendnigo ma lamo Jehova kendo onge kata achiel kuomgi ma luwo chikene, buchene, kod chik ma Jehova ne omiyo yawuot Jakobo, jal ma ne oloko nyinge mondo obed Israel.+ 35 Ka ne Jehova otimo singruok kodgi,+ nochikogi niya: “Kik ulam nyiseche mamoko, kendo kik ukulrunegi kata tiyonegi. Bende, kik ugolnegi misengni.+ 36 To Jehova ma ne ogolou e piny Misri gi teko mang’eny+ e ma onego uluor,+ kendo en e ma onego ukulrune, kendo en e ma onego ugolne misango. 37 Kendo chikene, buchene, kod chik ma ne ondikonu,+ onego uluw kinde duto, kendo kik ulam nyiseche mamoko. 38 Wiu kik wil gi singruok ma ne atimo kodu,+ kendo kik ulam nyiseche mamoko. 39 To Jehova Nyasachu e ma ulam, nikech en e ma obiro resou e lwet wasiku duto.”
40 Kata kamano, ne ok gitimo kaka ne opuonjgi kendo ne gidhi nyime luwo kit lamogi machon.+ 41 Omiyo, ogendnigo ne oluoro* Jehova.+ Kata kamano, pod ne gilamo sanamugi. Nyithindgi gi nyikwagi osebedo ka timo mana kaka kweregi ne timo nyaka kawuononi.
18 E higa mar adek mar loch Hoshea+ wuod Ela ruodh Israel, Hezekia+ wuod Ruoth Ahaz+ nobedo ruodh Juda. 2 Nobedo ruoth ka en jahigni 25, kendo ne olocho kuom higni 29 kodak Jerusalem. Nying min mare ne en Abi* nyar Zekaria.+ 3 Nodhi nyime timo gik makare e wang’ Jehova+ mana kaka Daudi kwar mare notimo.+ 4 En e ma nogolo kuonde moting’ore,+ nomuko sirni mag kite kendo ne otong’o siro mar yien.+ E wi mano, notoyo thuond mula ma Musa noloso,+ nimar nyaka chop kindego oganda Israel ne wang’oga misengni ma golo yiro ne thuondno kendo ne iluonge ni sanamu mar thuond mula.* 5 Nogeno Jehova+ Nyasach Israel, kendo ne onge ruoth machielo kaka en kuom ruodhi duto mag Juda ma ne otelone kata ma ne olocho bang’e. 6 Ne omakore motegno gi Jehova+ kendo ne ok obaro moweye. Nodhi nyime luwo chike ma Jehova nomiyo Musa, 7 kendo Jehova ne ni kode. Kamoro amora ma ne odhiye, ne otiyo gi rieko. Ne ong’anyo ne ruodh Asuria kendo ne otamore tiyone.+ 8 Bende, noloyo Jo-Filistia+ nyaka Gaza kod alworane, chakre e ohingnigi nyaka e miechgi mochiel motegno.*
9 E higa mar ang’wen mar loch Hezekia, ma ne en higa mar abiriyo mar loch Hoshea+ wuod Ela ruodh Israel, Shalmaneser ruodh Asuria nobiro mondo omonj Samaria kendo nochako lwore.+ 10 Ne gikawo+ Samaria e giko higa mar adek. Mano ne en higa mar auchiel mar loch Hezekia, ma ne en higa mar ochiko mar loch Hoshea ruodh Israel. 11 Eka ruodh Asuria nokawo Jo-Israel motero e tuech+ e piny Asuria momiyogi mier mag Hala kod Habor man machiegni gi aora Gozan kod mier mamoko mag Media+ mondo gidagie. 12 Mano notimore nikech ne ok giwinjo Jehova Nyasachgi kendo ne gisiko giketho singruokne, ne giketho weche duto ma Musa jatich Jehova nochikogi.+ Ne ok giwinje kendo ne gitamore timo gik ma ne owachonegi.
13 E higa mar 14 mar loch Hezekia, Senakerib ruodh Asuria+ nomonjo mier duto ma ne ochiel motegno mag Juda, mokawogi.+ 14 Kuom mano, Hezekia ruodh Juda nooro wach Lakish ne ruodh Asuria niya: “An jaketho. Kik imonja. Ayie chulo gimoro amora midwaro.” Ruodh Asuria nochiko Hezekia ruodh Juda mondo ochiw talanta* 300 mag fedha kod talanta 30 mag dhahabu. 15 Omiyo, Hezekia nochiwo fedha duto ma ne nitie e od Jehova kod ma ne nitie e kar keno mar od ruoth.+ 16 Kindego e ma Hezekia nomuko dhout hekalu+ mar Jehova kendo nomuko sirni mag dhoot ma Hezekia ruodh Juda owuon nobawo gi dhahabu,+ mi nomiyo ruodh Asuria.
17 Eka ruodh Asuria nooro Tartan,* Rabsaris,* Rabshake,* kod oganda lweny mang’ongo ka en Lakish+ mondo odhi Jerusalem ir Ruoth Hezekia.+ Ka ne gichopo kuno, ne gichung’ but freji ma golo pi e yawo ma malo man e yo mochomo puoth jalwok lewni.+ 18 Ka ne giluongo ruoth mondo obi, Eliakim+ wuod Hilkia ma nochung’ ne od ruoth, gi Shebna+ jagoro, kaachiel gi Joa wuod Asaf jandiko, nodhi irgi.
19 Eka Rabshake ne owachonegi niya: “Dhiuru unyis Hezekia ni ruoth maduong’ ma ruodh Asuria wacho niya: ‘Ere gima omiyo in gi chir ma kama?+ 20 Isewacho ni, “An gi rieko kod teko mar kedo e lweny,” kata kamano, mago gin weche manono. En ng’ano migeno momiyo sani itemo piem koda?+ 21 Winji! Ang’eyo ni iseketo genoni kuom Misri,+ to ng’e ni Misrino chal mana gi odundu motur ma ka ng’ato osiroree to ochuoyo lwete. Mano e gima Farao ruodh Misri timo ne ji duto mogeno kuome. 22 To ka iwachona niya: “Wan wageno Jehova Nyasachwa,”+ donge en e Nyasaye ma Hezekia nomuko+ kuonde moting’ore ma nogerne kaachiel gi kendo mag misangone? Donge Hezekia e ma nonyiso Juda gi Jerusalem ni nyaka gilem mana e nyim kendo mar misango man Jerusalemni, koso?’+ 23 Koro akwayi, tim singruogni gi ruodha ma en ruodh Asuria: abiro miyi farese 2,000 ka po ni inyalo yudo jo ma nyalo idhogi.+ 24 Ka igeno ni Jo-Misri e ma biro konyi gi farese kod joidh farese, be iparo ni inyalo loyo kata mana achiel kuom jotend ruodha matinie mogik? 25 Koso iparo ni abiro monjou amonja ka Jehova ok e ma oora? Jehova owuon e ma nonyisa ni abi aked gi pinyni kendo akethe chuth.”
26 Eka Eliakim wuod Hilkia, gi Shebna,+ kod Joa ne owacho ne Rabshake niya:+ “Wasayi, yie iwuo kodwa gi dho Aram,*+ nimar wawinjo dhokno; to kik iwuo kodwa gi dho Jo-Yahudi mochung’ e wi ohingagi.”+ 27 To Rabshake ne openjogi niya: “Uparo ni un kod ruodhu kende e ma ruodha ne oora mondo awachnu wechegi? Donge ne oora bende ir jo manie wi ohingagi, ma biro chamo chiethgi kendo madho lachgi giwegi mana kaka un bende ubiro timo?”
28 Eka Rabshake ne ochung’ mi okok gi dwol maduong’ kowuoyo gi dho Jo-Yahudi niya: “Winjuru gima ruoth maduong’, ma ruodh Asuria osewacho.+ 29 Ma e gima ruoth owacho, ‘Kik uwe mondo Hezekia owuondu, nimar ok onyal resou e lweta.+ 30 Kendo kik uyie Hezekia omi ugen Jehova kowachonu niya: “Jehova biro resowa, kendo dalani ok nopodh e lwet ruodh Asuria.”+ 31 Kik uwinj weche Hezekia, nimar ma e gima ruodh Asuria owacho: “Losuru kuwe koda kendo ubed e bwo lochna, mi ng’ato ka ng’ato kuomu biro chamo olemb mzabibune kod ng’ope owuon, kendo enomodh pi e yawone owuon, 32 nyaka chieng’ ma anabi, mi ateru e piny ma chalo gi pinyu,+ ee, e piny ma cham kod divai chiekie maber, kendo piny mopong’ gi makate kod puothe mzabibu, piny mopong’ gi yiend zeituni kod mor kich. Eka unubed mangima kendo ok unutho. Kik uyie mondo Hezekia owuondu ni Jehova biro resou. 33 Be nitie nyasaye moro amora mosereso joge e lwet ruodh Asuria? 34 Nyiseche mag Hamath+ gi Arpad ni kanye? Bende, ere nyiseche mag Sefarvaim,+ Hena, kod Iva? Be gisereso Samaria e lweta?+ 35 Kuom nyiseche duto mag piny, ere mosereso joge e lweta? To koro ang’o momiyo uparo ni Jehova biro reso Jerusalem?”’”+
36 To ji ne oling’ thi kendo ne ok gidwoke kata wach achiel nikech ruoth Hezekia nosechikogi ni kik gidwoke.+ 37 Eka Eliakim wuod Hilkia ma nochung’ ne od ruoth, gi Shebna jagoro, kaachiel gi Joa wuod Asaf jandiko nodok ir Hezekia ka giyiecho lepgi kendo ne ginyise weche duto ma Rabshake nowachonegi.
19 Ka Ruoth Hezekia nowinjo wechego, ne oyiecho lepe, mi orwako lep gunia, kae to odhi e od Jehova.+ 2 Eka ne ooro Eliakim wuod Hilkia ma nochung’ ne od ruoth, gi Shebna jagoro, kaachiel gi jodong jodolo ir janabi Isaya+ wuod Amoz. Ne gidhi ire ka girwako lep gunia. 3 Ne giwachone niya: “Ma e gima Hezekia owacho, ‘Kawuono en chieng’ chandruok, ayany, kod wich-kuot; muoch kayo mine, to gionge gi teko mar nyuol.+ 4 Koro, wakwayi ni ilem ne jo ma pod odong’, nimar samoro Jehova Nyasachi+ biro winjo weche duto ma ruodh Asuria oseorogo Rabshake mondo oyany Nyasaye mangima, kendo Jehova Nyasachi+ biro kume nikech weche ma osewachogo.’”
5 Omiyo, jotich Hezekia ne odhi ir Isaya.+ 6 Eka Isaya ne owachonegi niya: “Dhiuru uwach ne ruodhu ni Jehova owacho kama: ‘Kik iluor+ nikech weche ma isewinjo ka joote mag ruodh Asuria yanyago.+ 7 Abiro loko pache, kendo obiro winjo wach moro mi nodog e pinye. Abiro miyo onege gi ligangla e pinye owuon.’”+
8 Ka ne Rabshake owinjo ni ruodh Asuria osewuok Lakish,+ ne odok ire mi oyude ka okedo gi Libna.+ 9 Ruodh Asuria nowinjo ni Tirhaka ruodh Ethiopia osebiro kedo kode. Omiyo, ne ooro joote+ kendo ir Hezekia kowacho niya: 10 “Dhiuru unyis Hezekia ruodh Juda niya: ‘Kik iwe mondo Nyasachi ma igeno kuomeno owuondi ni Jerusalem ok bi podho e lwet ruodh Asuria.’+ 11 Isewinjo kaka ruodhi mag Asuria oseketho pinje duto ma ne gikedogo.+ Koro iparo ni in e ma ibiro kwo? 12 Ere Gozan, Haran,+ Rezef, kod jo Eden ma nodak Eden Tel-asar? Be nyiseche ma ogendnigo ne lamo noresogi adier e lwet kwerena? 13 Bende, ere ruodh Hamath, gi ruodh Arpad, gi ruodh mier mag Sefarvaim, gi Hena, kod Iva?”+
14 Hezekia ne okawo barupe ma jootego nokelone, mi nosomogi. Eka nodhi e od Jehova mi oyaro barupego e nyim Jehova.+ 15 Kendo Hezekia ne ochako kwayo+ Jehova kowacho niya: “A Jehova Nyasach Israel mobet e kom-lochne e wi* jokerubi.+ In kendi e Nyasaye madier e wi pinjeruodhi duto manie piny.+ In e ma ne ichueyo polo gi piny. 16 Yaye Jehova, chik iti mondo iwinji!+ A Jehova, yaw wang’i+ mondo ine! Winjie weche ma Senakerib oseoro mondo oyanygo Nyasaye mangima. 17 A Jehova, en adier ni ruodhi mag Asuria oseketho ogendni mamoko kaachiel gi pinjegi.+ 18 Kendo gisewito nyisechegi e mach, nikech ne ok gin nyiseche,+ to ne gin mana gik ma dhano oloso gi lwetegi+ ka gitiyo gi bao kod kite. Mano e momiyo ne gikethogi. 19 To koro, A Jehova Nyasachwa, wakwayi ni ireswa e lwete mondo pinjeruodhi duto mag piny ong’e ni in kendi e Nyasaye, yaye Jehova.”+
20 Eka Isaya wuod Amoz ne ooro wach ne Hezekia kama: “Jehova Nyasach Israel owacho ni, ‘Asewinjo kaka ikwaya+ e wach Senakerib ruodh Asuria.+ 21 Ma e gima Jehova osewacho kuome:
“Nyar Sayun ma silili osechayi, kendo ojari.
Nyar Jerusalem kinoni wiye.*
22 Ng’ano ma isejaro kendo yanyo kamano?+
Ng’ano ma isekokne gi dwol maduong’ kamano?+
Ng’ano ma isejowone wengeni kamano?
Isetimo kamano ne Ng’at Maler mar Israel!+
23 Iseoro jooteni+ mondo ojar Jehova,+ kiwacho niya:
‘Abiro idho wi gode madongo
Gi gechena mag lweny mokalo akwana,
Anachop nyaka kuonde maboyo mag Lebanon.
Abiro tong’o yiendene madongo mag sida kod yiendene mabeyo mag junipa.
Abiro chopo nyaka tung’, e bungene motwere.
24 Abiro kunyo sokni, mi anamodh pi pinje mamoko;
Ananyon aoche matindo mag Misri gi tiendena mi giduon.’
25 Dibed ni pok uwinjo? Noseng’ad wachno chon.+
Asebedo ka aike+ chakre ndalo mokalo.
Wang’ni to adhi kele.+
Ibiro muk mier mochiel motegno mi ginidong’ pidhe pidhe.+
26 Jo modak kuondego biro dhier nono;
Gibiro luor kendo wigi biro kuot.
Gibiro chalo gi yiende kod lum mang’ich manie pap,+
Kaka lum motwi e wi tado ma ner ka yamb ugwe ogoyo.
27 To ang’eyo sa ma ibet, sa ma iwuok, sa ma iduogo,+
Kendo sa ma in gi mirima koda,+
28 Nikech mirima ma in-go koda+ kod koko migoyo osechopo e ita.+
Omiyo, abiro keto ramaki+ mara e umi kod ragayi e dhogi,
Kendo anaduoki gi yo ma ne ibirogo.”+
29 “‘To in Hezekia, ma e ranyisi ma amiyi: Higani ubiro chamo gik motwi kendgi. Higa ma biro ubiro chamo orowe.*+ To e higa mar adek, ubiro komo mi unuka cham. Bende, ubiro pidho mzabibu mi unucham olembgi.+ 30 Jo-Juda ma biro tony, tiende ni jo modong’,+ biro chalo gi yath ma tero tiendene piny kendo nyago olembe e bedene. 31 Nimar jo manok modong’ biro wuok Jerusalem, kendo jo motony biro wuok e Got Sayun. Jehova Nyasach oganda lweny biro timo mano gi kinda.+
32 “‘Kuom mano, ma e gima Jehova owacho e wi ruodh Asuria:+
“Ok obi donjo e dalani+
Ok obi baye gi asere
Ok obi monje gi okumba
Kata loso pith mondo oidhgo ohingane.+
33 Obiro dok gi yo ma nobirogo;
Ok nodonj e dalani,” Jehova owacho.
35 E otienono, malaika mar Jehova nodhi monego jolweny mag Jo-Asuria 185,000 ka ma ne gigoyoe kambi.+ Ka ne ji ochiewo gokinyi, ne gineno mana ringre jo motho kopie.+ 36 Omiyo, Senakerib ruodh Asuria noa kanyo modok thurgi+ Nineve.+ 37 To ka noyudo olemo e od Nisrok nyasache, yawuote ma Adramelek gi Sharezer nobiro monege gi ligangla.+ Bang’e, ne giringo mi gidhi e piny Ararat.+ Eka wuode ma Esarhadon+ nochako locho kare.
20 E ndalogo, Hezekia nobedo matuo kendo nohewore.+ Janabi Isaya wuod Amoz nodhi ire monyise niya: “Jehova Nyasaye owacho ni ichik joodi e wi gima onego gitim nikech ok ibi chango, to ibiro tho.”+ 2 Eka Hezekia nolokore mong’iyo kor ot mochako kwayo Jehova niya: 3 “A Jehova Nyasaye, akwayi ni ipar kaka asewuotho e nyimi gi adiera kendo gi chuny matir, kendo kaka asetimo gik mabeyo e wang’i.”+ Eka Hezekia nochako ywak malit.
4 Ka ne Isaya pok ochopo e laru ma diere, wach Jehova nobirone niya:+ 5 “Dog ir Hezekia jatend joga mondo inyise ni, ‘Jehova Nyasach Daudi kwaru owacho kama: “Asewinjo kwayoni kendo aseneno pi wang’i.+ Abiro changi+ kendo e odiechieng’ mar adek ibiro a malo mi idhi e od Jehova.+ 6 Abiro medi higni 15 kendo abiro resi kaachiel gi dalani e lwet ruodh Asuria.+ Anaked ne dalani nikech nyinga kendo nikech Daudi jatichna.”’”+
7 Eka Isaya nowacho niya: “Keluru ng’owo moswagi.” Omiyo, ne gikele mi giwire e bur ma ne okuodo Hezekia, kae to nochango mos mos.+
8 Noyudo Hezekia osepenjo Isaya niya: “Ere ranyisi+ ma nyiso ni Jehova biro changa kendo ni abiro dhi e od Jehova e odiechieng’ mar adek?” 9 Isaya nodwoko niya: “Ma e ranyisi mowuok kuom Jehova ma biro nyisi ni Jehova biro timo gima owachono: Idwaro ni tipo mar ngas* odhi nyime gi ondamo apar koso odog chien gi ondamo apar?”+ 10 Hezekia nodwoko niya: “En gima yot mondo tipo odhi nyime ondamo apar, to tek mondo odog chien gi ondamo apar.” 11 Kamano, Isaya janabi nokwayo Jehova, kendo nomiyo tipo mar ngas mar Ahaz ma noyudo oselor odok chien gi ondamo apar.+
12 E ndalogo, ruodh Babulon miluongo ni Berodak-baladan wuod Baladan, ne ooro barupe kod mich ne Hezekia, nimar ne owinjo ni yande otuo.+ 13 Hezekia ne orwako jootego, kendo nonyisogi mwandune duto ma ne nie ode mar keno,+ kaka fedha, dhahabu, mor balsam, gi modhi mamoko ma nengogi tek, kod gige duto mag lweny. Onge gima Hezekia ne ok onyisogi e ode kata e pinye.
14 Bang’ mano, janabi Isaya nodhi ir Ruoth Hezekia mopenje niya: “Jogi oa kanye, kendo en wach mane ma nokelogi kae?” Hezekia nodwoke niya: “Gia Babulon, piny man mabor ahinya.”+ 15 Isaya ne openje niya: “To ang’o ma ne gineno e odi?” Hezekia nodwoke niya: “Ne gineno gik moko duto manie oda. Onge gimoro amora e oda mar keno ma ne ok anyisogi.”
16 Eka Isaya ne owacho ne Hezekia niya: “Ma e gima Jehova owacho,+ 17 ‘Winji! Ndalo biro ma gik moko duto manie odi kendo ma kwereni ne okano nyaka chil kawuono ibiro ter Babulon.+ Onge gimoro amora ma ibiro we,’ Jehova owacho. 18 ‘Kendo moko kuom yawuoti ibiro ter Babulon+ kendo gibiro bedo jotelo e od ruodh pinyno.’”+
19 To Hezekia ne odwoko Isaya niya: “Wach Jehova ma isenyisano ber.”+ Kae to nomedo niya: “Ber ni kuwe biro betie e ndalona duto.”+
20 Weche mamoko duto e wi ngima Hezekia, gi tekone duto, gi kaka noloso yawo,+ gi freji ma kelo pi e dala,+ donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Juda? 21 Gikone, Hezekia notho moyike gi kwerene+ kendo Manase+ wuode nobedo ruoth kare.+
21 Manase+ nobedo ruoth ka en jahigni 12 kendo nolocho kuom higni 55 kodak Jerusalem.+ Nying min mare ne en Hefziba. 2 Notimo gik maricho e wang’ Jehova, koluwo timbe makwero mag ogendni+ ma Jehova noseriembo oa e nyim Jo-Israel.+ 3 Nochako ogero kuonde moting’ore ma Hezekia wuon mare noseketho.+ Bende, nogero kendo mag misango ne Baal moloso siro+ mar yien mana kaka Ahab ruodh Israel notimo.+ Nokulore motiyo ne oganda duto mag polo.+ 4 Bende, nogero kendo mag misango e od Jehova,+ ot ma Jehova nowacho kuome niya: “Nyinga+ nobed Jerusalem.” 5 E wi mano, nogero kendo mag misango ne oganda duto mag polo+ e laru ariyo mag od Jehova.+ 6 Nowang’o wuode e mach kaka misango; nobedo jambofwa, jadil,+ kendo noketo ajuoke nyakalondo, kod jopenj jochiende wach.+ Notimo gik maricho ahinya e wang’ Jehova mondo owang’go iye.
7 Noloso sanamu mar siro+ mopa ma okete ot ma Jehova nonyiso Daudi kod Solomon wuode niya: “Abiro keto nyinga mondo osik e odni kendo e Jerusalem ma aseyiero e kind dhoudi duto mag Israel.+ 8 Ok nachak ami tiend Jo-Israel othemb ka wuok e piny ma ne amiyo kweregi,+ to mana ka giluwo chikena duto ma ne amiyogi,+ mana chike duto ma jatichna Musa nochikogi mondo giluw.” 9 To ne ok giwinjo, kendo Manase nodhi nyime baro kodgi ma gitimo gik maricho mang’eny moloyo ogendni ma Jehova notieko mondo oa e nyim Jo-Israel.+
10 Jehova ne wuoyo kodgi kotiyo gi jotichne ma jonabi+ kowachonegi niya: 11 “Manase ruodh Juda osetimo gik ma kwerogi duto kendo osetimo gik maricho moloyo kata Jo-Amor+ ma nokwongone.+ Bende, osemiyo Jo-Juda otimo richo ka gilamo sanamu makwero.* 12 Omiyo, ma e gima Jehova Nyasach Israel owacho: ‘Achiegni kelo masira ne Jerusalem+ kod Juda, masira ma ng’ato ang’ata mowinjo biro bwok.*+ 13 Abiro rieyo tol ma ne apimogo+ Samaria+ mondo apimgo Jerusalem kendo abiro tiyo gi rapim mirieyogo ot ma ne atiyogo e od Ahab.+ Bende, abiro yweyo Jerusalem maler, mana kaka ng’at ma yweyo bakul mi oume.+ 14 Abiro jwang’o pokna+ mi aketgi e lwet wasikgi kendo wasikgi duto biro yakogi,+ 15 nikech gisebedo ka gitimo gik maricho e wang’a kendo gisewang’o iya chakre chieng’ ma kweregi nowuok e piny Misri nyaka kawuononi.’”+
16 Bende, Manase nochuero remb ji mang’eny mopong’o Jerusalem duto+ gi remb jogo, e wi richo ma notimo kuom miyo Jo-Juda otimo gik maricho e wang’ Jehova. 17 Weche mamoko duto e wi ngima Manase, gi gik moko duto ma ne otimo, kaachiel gi richo ma notimo, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Juda? 18 Gikone, Manase notho moyike gi kwerene but ode, e puoth Uza,+ kendo Amon wuode nobedo ruoth kare.
19 Amon+ nobedo ruoth ka en jahigni 22 kendo nolocho kuom higni ariyo kodak Jerusalem.+ Nying min mare ne en Meshulemeth nyar Haruz ma Ja-Jotba. 20 Nodhi nyime timo gik maricho e wang’ Jehova mana kaka Manase wuon mare notimo.+ 21 Nodhi nyime wuotho e yore wuon mare kokulore kendo kotiyo ne sanamu makwero ma wuon mare notiyonegi.+ 22 Omiyo, ne ok otiyo ne Jehova Nyasach kwerene kendo ne ok owuotho e yore Jehova.+ 23 Gikone, jotij Ruoth Amon nochano mi ne ginege e ode. 24 Kata kamano, oganda nonego jogo duto ma ne ochano mi onego Ruoth Amon kendo ne giketo Josia wuode mondo obed ruoth kare.+ 25 Weche mamoko duto e wi ngima Amon, gi gik ma notimo, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Juda? 26 Omiyo, ne giyike e liende manie puoth Uza,+ kendo Josia+ wuode nobedo ruoth kare.
22 Josia+ nobedo ruoth ka en jahigni aboro kendo nolocho kuom higni 31 kodak Jerusalem.+ Nying min mare ne en Jedida nyar Adaya ma Ja-Bozkath.+ 2 Notimo gik makare e wang’ Jehova kendo nowuotho e yore duto mag Daudi kwar mare.+ Ne ok obaro korachwich kata koracham.
3 E higa mar 18 mar loch Josia, Josia ne ooro Shafan jagoro ma ne en wuod Azalia ma wuod Meshulam e od Jehova+ konyise niya: 4 “Dhi ir Hilkia+ jadolo maduong’, kendo nyise mondo okaw pesa duto mikelo e od Jehova,+ ma jorit dhoot choko kuom oganda.+ 5 Nyisgi mondo gimi jo ma oyier mondo ochung’ ne tij od Jehova pesago. Jogo biro chiwo pesago ne jotich ma loso kuonde mokethore* e od Jehova,+ 6 tiende ni funde, jogedo, kod jopa kite. Gibiro tiyo gi pesago e ng’iewo bepe kod kite mopa mondo gilosgo kuonde mokethore e ot.+ 7 Kata kamano, ok onego openjgi kaka pesa otiyo nikech gin joratiro.”+
8 Bang’e, Hilkia jadolo maduong’ nonyiso Shafan jagoro+ niya: “Ayudo bug Chik+ e od Jehova.” Omiyo, Hilkia nomiyo Shafan bugno mochako some.+ 9 Eka Shafan jagoro nodhi ir ruoth mowachone kama: “Jotichni osegolo pesa moyud e od Jehova kendo giseketogi e lwet jo ma oyier mondo ochung’ ne tich e odno.”+ 10 Shafan jagoro nomedo wacho ne ruoth niya: “Hilkia jadolo nomiya buk moro.”+ Eka Shafan nochako somo bugno e nyim ruoth.
11 Ka ne ruoth owinjo weche manie bug Chik, noyiecho lepe.+ 12 Ruoth nochiko Hilkia jadolo, Ahikam+ wuod Shafan, Akbor wuod Mikaya, Shafan jagoro, kod Asaya ma jatich ruoth niya: 13 “Dhiuru upenj Jehova wach e loya, e lo oganda, kod e lo Jo-Juda duto kuom weche mondik e buk moyudni. Nimar Jehova nigi mirima mager kodwa+ nikech kwerewa ne ok otimo kaluwore gi weche duto mondiknwa e bugni.”
14 Omiyo, Hilkia jadolo, Ahikam, Akbor, Shafan, kod Asaya nodhi ir Hulda janabi ma dhako.+ Ne en chi Shalum wuod Tikva ma wuod Harhas, jal ma ne ochung’ ne kar kano lewni. Ne odak ka ma ne oger manyien e bath Jerusalem kendo ne giwuoyo kode kanyo.+ 15 Nowachonegi kama: “Ma e gima Jehova Nyasach Israel owacho, ‘Nyisuru jal ma noorou ira niya: 16 “Ma e gima Jehova owacho: ‘Abiro kelo masira ne dalani kod jo ma odak e iye, kendo weche duto mondik e buk ma ruodh Juda osesomono biro timore.+ 17 Nikech giseweya kendo gichiwo misengni ma golo yiro ne nyiseche mamoko+ mondo giwang’ iya gi tije duto mag lwetegi,+ mirimba biro bedo mager gi dalani kendo onge ng’at ma biro kweye.’”+ 18 To dhi unyis ruodh Juda ma oorou mondo ubi upenj Jehova wach niya: “Ma e gima Jehova Nyasach Israel owacho kaluwore gi weche misewinjo. 19 ‘Nikech ok isebedo gi chuny matek kendo ne ibolori+ e nyim Jehova ka ne iwinjo weche ma asewacho kuom dalani kod jo ma odak e iye, ni gibiro bedo gima ji wuoro kendo yanyo, ma iyiecho lepi+ kendo iywak e nyima, an bende asewinji, Jehova owacho. 20 Kuom mano, ibiro yiki e liendi gi kuwe kaachiel gi kwereni, kendo ok inine masira ma biro yudo dalani.’”’” Eka ne gidwoko ne ruoth wach.
23 Omiyo, ruoth nooro wach mondo oluongne jodongo duto mag Juda kod Jerusalem.+ 2 Eka ruoth nodhi e od Jehova gi Jo-Juda duto, ji duto modak Jerusalem, jodolo, kod jonabi. Nodhi gi ji duto madongo kod matindo kendo ne osomonegi weche duto ma ne ondik e bug+ singruok+ ma noyud e od Jehova.+ 3 Ruoth nochung’ but siro motimo singruok kendo e nyim Jehova+ ni obiro luwo Jehova, kendo ni obiro mako chikene kod buchene gi chunye duto, gi ngimane duto, kotimo duto mondik e bug singruok. Oganda duto bende noyie luwo singruogno.+
4 Eka ruoth nochiko Hilkia+ jadolo maduong’, gi jodolo ma luwe, kaachiel gi jorit dhoot ni mondo gik moko duto milamogo Baal, gi siro mar yien,+ kod chuech duto mag polo, ogol e hekalu mar Jehova. Nowang’ogi e hoho mar Kidron man oko mar Jerusalem kendo nokiro buchgi Bethel.+ 5 Kuom mano, noriembo jodolo mag nyiseche manono e tich, jodolo ma ruodhi mag Juda noketo mondo ogol misengni ma golo yiro kuonde moting’ore e mier mag Juda kod alwora mar Jerusalem. Bende, noriembo jodolo ma ne chiwo misengni ma golo yiro ne Baal, ne chieng’, ne dwe, ne sulwe, kendo ne chuech duto mag polo.+ 6 Nogolo siro mar yien+ e od Jehova motere e Hoho mar Kidron man oko mar Jerusalem kendo nowang’e+ kuno mi orege nyaka nolokore buru, kae to nokirogi e liete ji ajia.+ 7 Bende, nomuko ute chwo mochode+ ma ne ni e od Jehova, kod ka ma mon ne twang’oe hembe miumogo siro mar yien milamo.
8 Eka nogolo jodolo duto ma ne nie mier mag Juda kendo kuonde moting’ore ma jodologo ne chiwoe misengni ma golo yiro noduwo mondo kik winjre gi lamo, chakre Geba+ nyaka Beer-sheba.+ Bende, nomuko kuonde moting’ore ma ne nitie e rangach ma donjo ka Joshua jatend dala. Ne gin koracham kidonjo e dala. 9 Jodolo mag kuonde moting’ore ne ok ti e kendo mar misango mar Jehova man Jerusalem.+ Kata kamano, ne gichamo makate ma ok oketie thowi kaachiel gi owetegi. 10 Bende, noduwo Tofeth,+ manie Hoho mar Yawuot Hinom,*+ mondo kik winjre gi lamo kendo. Notimo kamano mondo kik ng’ato ochak owang’ wuode kata nyare kaka misango e mach ne Molek.+ 11 Bende, notamo farese ma ruodhi mag Juda nowalo ne chieng’ mondo kik odonj e od Jehova kendo notamogi luwo od* Nathan-melek jatelo ma ne ni e agola, mi nowang’o geche mag chieng’.+ 12 Ruoth nomuko kendo mag misango ma ruodhi mag Juda nogero e tat od+ Ahaz, kaachiel gi kendo mag misango ma Manase nochungo e laru mar od Jehova.+ Notoyogi mokiro buchgi e Hoho mar Kidron. 13 Ruoth noduwo kuonde moting’ore ma ne ni e nyim Jerusalem gi yo milambo mar God Kethruok* mondo kik winjre gi lamo. Kuondego Solomon nogero ne Ashtoreth nyasach Jo-Sidon ma dhako, Kemosh nyasach Jo-Moab, kod Milkom+ nyasach Jo-Amon.+ 14 Nomuko sirni mag kite kendo notong’o sirni+ mag yien mi nopong’o kuonde ma ne gintiere gi choke dhano. 15 Bende, nomuko kendo mar misango ma ne ni Bethel, ma ne en kar lamo moting’ore ma Jeroboam wuod Nebat norwakogo Jo-Israel e richo.+ Ka ne osemuko kendo mar misango kod kar lamo moting’ore, nowang’o kar lamo moting’ore, mi orege nyaka nolokore buru, kendo nowang’o siro mar yien.+
16 Ka ne Josia oneno liete e wi got, nodhi mogolo choke e lietego kendo nowang’ogi e kendo mar misango, modwanye mondo kik owinjre gi lamo, mana kaluwore gi wach ma Jehova nowacho kotiyo gi ng’at Nyasaye madier ma nokoro ni gigo ne dhi timore.+ 17 Eka nopenjo niya: “Liel ma anenocha en mar ng’a?” Jo dalano nodwoke kama: “En liend ng’at Nyasaye madier ma nowuok Juda+ ma nokoro gik misetimo ne kendo mar misango man Bethel.” 18 Omiyo, ne onyisogi niya: “Weyeuru oyue. Kik ng’ato chand chokene.” Omiyo, ne ok gimulo chokene kod choke janabi ma nowuok Samaria.+
19 Josia nogolo udi duto mag lamo ma ne ruodhi Israel ogero kuonde moting’ore e miech Samaria+ mondo giwang’go i Nyasaye. Kendo ne otimo ne udigo gima ne otimo ne udi ma ne ni Bethel.+ 20 Omiyo, nowang’o jodolo duto mag kuonde moting’ore kaka misango e kendo mag misango ma ne ni kanyo, kendo nowang’o choke dhano e kendogo+ kae to bang’e nodok Jerusalem.
21 Eka ruoth nochiko oganda niya: “Timuru Pasaka+ ne Jehova Nyasachu kaka ondik e bug singruok.”+ 22 Ne pok otimga Pasaka ma kama chakre kinde ma jong’ad bura ne ng’ado bura e piny Israel kata e ndalo duto mag ruodhi Israel kod ruodhi Juda.+ 23 To e higa mar 18 mar loch Josia, ne otim Pasakani ne Jehova Jerusalem.
24 E wi mano Josia nogolo ajuoke nyakalondo, jopenj jochiende wach,+ terafim,*+ sanamu makwero,* kod gik modwanyore duto ma ne yudore e piny Juda kod Jerusalem. Notimo kamano mondo ochop weche mag Chik+ ma ne ondik e buk ma Hilkia jadolo noyudo e od Jehova.+ 25 Onge ruoth moro amora ma ne olocho motelone ma ne chal kode, ma ne odok ir Jehova gi chunye duto+ kendo gi tekone duto ka oluwo chik Musa duto. Bende, onge ruoth ma nolocho bang’e ma ne chal kode.
26 Kata kamano, Jehova ne ok oweyo bedo gi mirima mager gi Juda nikech gik maricho ma Manase notimo mondo owang’go iye.+ 27 Jehova nowacho kama: “Abiro riembo Juda oa e wang’a+ mana kaka nariembo Israel.+ Abiro jwang’o Jerusalem dala ma nayiero, gi ot ma ne awacho ni nyinga nosikie.”+
28 Weche mamoko duto e wi ngima Josia, gi gik moko duto ma ne otimo, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Juda? 29 E ndalone, Farao Neko ruodh Misri nodhi romo gi ruodh Asuria e dho Aora Yufrate, to Ruoth Josia nodhi mondo oked kode. Kata kamano, ka ne Neko oneno Josia, ne onege Megido.+ 30 Omiyo, jotichne ne oting’o ringrene e gari mi gigole Megido kendo ne gitere Jerusalem mi giyike e liende. Kae to oganda ne okawo Jehoahaz wuode mi gikete ruoth kar wuon mare.+
31 Jehoahaz+ nobedo ruoth ka en jahigni 23 kendo nolocho Jerusalem kuom dweche adek. Nying min mare ne en Hamutal+ nyar Jeremia ma Ja-Libna. 32 Ne ochako timo gik maricho e wang’ Jehova. Notimo gik maricho duto ma kwerene ne otimo.+ 33 Farao Neko+ ne otweye e jela Ribla+ e piny Hamath mondo kik oloch Jerusalem, kendo nogoyo pinyno fain mar talanta* 100 mag fedha kod talanta achiel mar dhahabu.+ 34 E wi mano, Farao Neko noketo Eliakim wuod Josia mondo obed ruoth kar Josia wuon mare, kendo noloko nyinge ni Jehoyakim. Kata kamano, Jehoahaz to nodhigo Misri+ ku ma ne othoe.+ 35 Jehoyakim nochulo Farao fedha gi dhahabu. Kata kamano, ne nyaka ong’ad osuru kuom oganda mondo eka ochul Farao fedha ma nodwaro. Ne oketo kar romb fedha kod dhahabu ma ng’ato ka ng’ato kuom oganda ne golo mondo ochul Farao Neko.
36 Jehoyakim+ nochako locho ka en jahigni 25 kendo nolocho Jerusalem+ kuom higni 11. Nying min mare ne en Zebida nyar Pedaya ma Ja-Ruma. 37 Nodhi nyime timo gik maricho e wang’ Jehova.+ Notimo gik maricho duto ma kwerene ne otimo.+
24 E kinde loch Jehoyakim, Nebukadnezar+ ruodh Babulon nobiro kedo kode, mi Jehoyakim nobedo misumbane kuom higni adek. Kata kamano, nolokore mi ong’anyone. 2 Eka Jehova noorone jomecho mag Jo-Kaldea,+ gi mag Jo-Siria, gi mag Jo-Moab, kod mag Jo-Amon. Nosiko oorogi mondo giketh Juda kaluwore gi wach ma Jehova+ nowacho kotiyo gi jotichne ma jonabi. 3 Mano notimore mana kaka Jehova nochiko ni biro timore ne Juda. Notimo kamano mondo ogolgi e wang’e+ nikech richo ma Manase notimo,+ 4 kendo nikech Manase nochwero remb jo ma onge ketho+ mi nopong’o Jerusalem gi remb jogo, kendo Jehova notamore weyone richone.+
5 Weche mamoko duto e wi ngima Jehoyakim, gi gik moko duto ma ne otimo, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Juda?+ 6 Gikone, Jehoyakim notho moyike gi kwerene+ kendo Jehoyakin wuode nobedo ruoth kare.
7 Ruodh Misri ne ok ochako wuok e pinye kendo nikech ruodh Babulon nomaye pinje duto ma ne nie bwo lochne,+ chakre Aora mar Misri+ nyaka Aora Yufrate.+
8 Jehoyakin+ nobedo ruoth ka en jahigni 18 kendo nolocho kuom dweche adek kodak Jerusalem.+ Nying min mare ne en Nehushta nyar Elnathan ma Ja-Jerusalem. 9 Nodhi nyime timo gik maricho e wang’ Jehova. Notimo gik maricho duto ma wuon mare notimo. 10 Kindeno, Nebukadnezar ruodh Babulon nobiro kedo gi Jerusalem kendo ne olwor dalano.+ 11 Nebukadnezar ruodh Babulon nobiro monjo dala ka jolweny mage ne olworo dalano.
12 Jehoyakin ruodh Juda nodhi ir ruodh Babulon+ ka en gi min mare, gi jotichne, gi jotelo, kod jodongo mag dala ruoth.+ Ruodh Babulon notere e tuech e higa mar aboro mar loch ruodh Babulon.+ 13 Eka nokawo mwandu duto ma ne nie od Jehova kod mwandu ma ne nie od ruoth.+ Ne ong’ado matindo tindo gik dhahabu ma ne Solomon ruodh Israel oloso mondo otigo e hekalu mar Jehova.+ Mano notimore mana kaka Jehova nosekoro. 14 Ne otero Jo-Jerusalem duto e tuech. Nokawo jotelo duto,+ gi jolweny mathuondi, gi funde, kod jotheth+ motero e tuech. Ne okawo ji 10,000. Onge ng’ato ma ne oweyo mak mana jo modhier mogik e pinyno.+ 15 Kuom mano, ne otero Jehoyakin+ e tuech e piny Babulon.+ Bende, ne okawo min ruoth, gi monde ruoth, gi jodong dala ruoth, kaachiel gi jotelo madongo mag pinyno. Nogologi Jerusalem moterogi e tuech Babulon. 16 Ruodh Babulon bende nokawo jolweny duto 7,000, kaachiel gi funde 1,000, kod jotheth. Giduto ne gin thuondi motieg ne lweny. 17 Ruodh Babulon noketo Matania owadgi wuon Jehoyakin+ mondo obed ruoth kare, kendo noloko nyinge ni Zedekia.+
18 Zedekia nobedo ruoth ka ojahigni 21 kendo nolocho kuom higni 11 kodak Jerusalem. Nying min mare ne en Hamutal+ nyar Jeremia ma Ja-Libna. 19 Nodhi nyime timo gik maricho e wang’ Jehova. Notimo gik maricho duto ma Jehoyakim notimo.+ 20 Mirimb Jehova e ma nomiyo gigo duto otimore Jerusalem kod Juda nyaka nochopo ka ma nogologi e nyime.+ Bende, Zedekia nong’anyo ne ruodh Babulon.+
25 E odiechieng’ mar apar mar dwe mar apar, e higa mar ochiko mar loch Zedekia, Nebukadnezar+ ruodh Babulon nobiro gi jolwenje duto mondo gimonj Jerusalem.+ Nolworo dalano mi ogero ohinga molwore.+ 2 Ne olwore nyaka e higa mar 11 mar loch Zedekia. 3 E odiechieng’ mar ochiko dwe mar ang’wen, kech ne ger+ ahinya e dalano, kendo ne onge chiemo ma ji ne nyalo chamo.+ 4 Ne omuk ohinga mag dalano+ mi jolweny noringo gotieno ka giluwo rangach manie kind ohinga ariyo man machiegni gi puoth ruoth. Noyudo Jo-Kaldea pod olworo dalano, to ruoth noringo koluwo yo ma dhi Araba.+ 5 Jolweny ma Jo-Kaldea ne olawo ruoth mi gijuke e paw Jeriko, kendo jolwenje duto ne oringo moweye. 6 Eka ne gimake+ mi gitere Ribla ir ruodh Babulon kendo ne ging’adone bura kuno. 7 Ne ginego yawuot Zedekia e wang’e. Kae to Nebukadnezar notucho wenge Zedekia, kae to otueye gi nyororo mar mula, motere Babulon.+
8 E odiechieng’ mar abiriyo dwe mar abich, e higa mar 19 mar loch Nebukadnezar ruodh Babulon, Nebuzaradan+ jatend jorit ma ne tiyo ne ruodh Babulon ne obiro Jerusalem.+ 9 Ne owang’o od Jehova,+ dala ruoth,+ kaachiel gi udi duto ma ne ni Jerusalem.+ Bende, ne owang’o ute jotelo duto.+ 10 Jolwenj Jo-Kaldea ma nobiro gi jatend jorit+ nomuko ohinga duto ma nolworo Jerusalem. 11 Nebuzaradan jatend jorit nokawo jo ma nodong’ e dala, gi jo ma noseringo modok ne ruodh Babulon, kaachiel gi jomamoko duto mi giterogi e tuech.+ 12 Kata kamano, jatend jorit noweyo moko kuom jo ma nodhier ahinya e dalano mondo giti e puothe mzabibu kendo chunogi gi tije mamoko.+ 13 Kendo Jo-Kaldea ne omuko sirni mag mula+ ma nolosgo od Jehova mi giturogi matindo tindo. Ne giketho geche+ kod Nam+ mar mula ma ne nie od Jehova, mi gitero mulago Babulon.+ 14 Bende, ne gi kawo ndope, opewni, makas mag ng’ado otambi, okombe, kod sende duto ma nolos gi mula ma ne itiyogo e hekalu. 15 Jatend joritno nokawo gik ting’o mach kod bakunde ma nolos gi dhahabu lilo+ kod fedha.+ 16 Mula ma ne Solomon otiyogo e loso sirni ariyo, Nam, kod geche ma ne itiyogo e od Jehova, ne pek ahinya mokalo apima.+ 17 Bor moro ka moro kuom sirnigo ne romo bede* 18,+ kendo gik moko ariyo machal gi agulu ma noket e wi sirnigo nolos gi mula kendo borgi ne romo bede adek. Thiwni kod komamanga ma nolworgigo bende ne olos gi mula.+ Sirni ariyogo ne olos machal.
18 Jatend jorit ne omako jadolo maduong’ ma nyinge ne Seraya,+ gi Zefania+ jalupne, kaachiel gi ji adek ma ne rito dhoudi.+ 19 Bende, ne omako jatend jolweny ma ne tiyo e od ruoth, gi osiepe ruoth abich ma pod ne nie dalano, kaachiel gi jagoro mar jatend jolweny, jal ma ne ndiko nying jo ma nonego obed jolweny, kod ji 60 ma pod ne nie dalano. 20 Nebuzaradan+ jatend jorit ne otero jogo duto Ribla+ ir ruodh Babulon. 21 Ruodh Babulon ne onegogi Ribla e piny Hamath.+ Kamano e kaka ne ogol Jo-Juda e pinygi motergi e tuech.+
22 Nebukadnezar ruodh Babulon noketo Gedalia+ wuod Ahikam+ ma wuod Shafan+ mondo obed jatelo e wi jo ma nodong’ e piny Juda.+ 23 Ka ne jotend jolweny duto gi langgi owinjo ni ruodh Babulon oketo Gedalia obed jatelo, ne gidhi Mizpa mapiyo ir Gedalia. Jogo ne gin: Ishmael wuod Nethania, Johanan wuod Karea, Seraya wuod Tanhumeth ma Ja-Netofa, kod Jaazania wuod Maakath. Ne gidhi kaachiel gi joggi.+ 24 Gedalia ne okuong’renegi kaachiel gi joggi kama: “Kik uluor tiyo ne Jo-Kaldea. Daguru e pinyni kendo uti ne ruodh Babulon, to weche biro dhinu maber.”+
25 E dwe mar abiriyo, Ishmael+ wuod Nethania, ma wuod Elishama ma ne wuok e anyuola mar joka ruoth, nobiro gi ji apar mi ginego Gedalia kaachiel gi Jo-Yahudi kod Jo-Kaldea ma ne ni kode Mizpa.+ 26 Bang’ mano, ji duto moriwo nyaka jotend jolweny noringo modhi Misri+ nikech ne giluoro Jo-Kaldea.+
27 To e odiechieng’ mar 27 dwe mar 12, ma ne en higa mar 37 nyaka ne ter Jehoyakin+ ruodh Juda e tuech, Evilmerodak ruodh Babulon nogonyo Jehoyakin ruodh Juda e jela.+ Mano e higa ma Evilmerodak nochakoe locho. 28 Ne owuoyo kode e yo mang’won, kendo ne oketo kom-lochne obedo gi duong’ moloyo mag ruodhi mamoko ma ne ni Babulon. 29 Omiyo, Jehoyakin ne olonyo lep jela, kendo ne ochiemo pile e od ruoth kuom ndalo duto mag ngimane. 30 Odiechieng’ kodiechieng’, ruoth ne miye chiemo nyaka chieng’ ma notho.
Tiende ni, “Nyasacha en Jehova.”
Owadgi Ahazia.
Tiende ni, ka ma winy fuyoe.
Nenore ni wach motigo ni “yawuot jonabi” itiyogo kiwuoyo kuom skul ma ne ipuonjoe jonabi kata riwruok moro mar jonabi.
Kata, “ma ne en jatij Elija.”
Hibrania, “ma achung’ e nyime.”
Samoro iwuoyo kuom Naaman.
Talanta achiel ne romre gi kilo 34.2. Som Apendiks B14.
Hibrania, “ma achung’ e nyime.”
Nyumbu en le ma punda onyuolo gi faras.
En kamoro ei Samaria. Nyalo bedo ni en got kata ka ma ochiel.
Tiende ni, Ruodhe.
Theluji.
Hibrania, “kab,” ma en lita 1.22. Som Apendiks B14.
Kata, “chirni mag.”
Kata, “sea achiel.” Sea achiel ne romo lita 7 kama. Som Apendiks B14.
Shekel achiel ne romre gi gram 11.4. Som Apendiks B14.
Kata, “sea.” Sea achiel ne romo lita 7 kama. Som Apendiks B14.
Kata, “notuo.”
Kata, “hanga wiye.”
Kata, “sang’tuari.” Som Tiend Weche.
Kata, “Milo,” ma en wach mitiyogo e dho Hibrania kiwuoyo kuom ka ma obiwie lowo.
Kata, “warom wang’ gi wang’.”
Ma dirom mita 178 (fut 584). Som Apendiks B14.
Jeroboam mar Ariyo.
Tiende ni, “Jehova Osekonyo.” En e ma iluonge ni Uzia e 2Ru 15:13; 2We 26:1-23; Isa 6:1; kod Zek 14:5.
Tiende ni, Amazia wuon mare.
Kata, “ka ma idonjogo Hamath.”
Tiende ni, Nam Chumbi.
Tiende ni, Jeroboam mar Ariyo.
Tiende ni, “Jehova Osekonyo.” En e ma iluonge ni Uzia e 2Ru 15:13; 2We 26:1-23; Isa 6:1; kod Zek 14:5.
Talanta achiel ne romre gi kilo 34.2. Som Apendiks B14.
Shekel achiel ne romre gi gram 11.4. Som Apendiks B14.
Kata, “Jo-Juda.”
Tiende ni, “Jehova Chiwo Teko.”
Tiende ni, kuonde duto, bed ni gin kuonde ma ji nokie kata ji ng’enyie.
Wach moloki ni “sanamu makwero” itiyogo kiwuoyo e wi owuoyo, kendo ihinyo ti kode kinyiso achaye e dho Hibrania.
Kata, “gilam.”
Kata, “giluor.”
Kata, “lamo.”
Abi en nying machuok mar Abija.
Kata, “niluonge ni Nehushtan.”
Tiende ni, kuonde duto, bed ni gin kuonde ma ji nokie kata ji ng’enyie.
Talanta achiel ne romre gi kilo 34.2. Som Apendiks B14.
Kata, “jatend jolweny.”
Kata, “jatelo maduong’ e dala ruoth.”
Kata, “jatend jolos divai.”
Kata, “dho Siria.”
Kata nyalo bedo, “e kind.”
Kata, “twenyoni ume.”
Orowe gin cham ma twi kendgi bang’ keyo.
Nyalo bedo ni ngasni e ma ne itiyogo e ng’eyo sa.
Wach moloki ni “sanamu makwero” itiyogo kiwuoyo e wi owuoyo, kendo ihinyo ti kode kinyiso achaye e dho Hibrania.
Kata, “ite biro sakni.”
Kata, “mobarore.”
Som Tiend Weche, “Gehena.”
Kata, “od chiemo.”
Tiende ni, Got Zeituni, to ahinya ahinya yo milambo ma bende ne iluongo ni God Chwanyruok.
Terafim ne gin sanamu ma joot ne lamo.
Wach moloki ni “sanamu makwero” itiyogo kiwuoyo e wi owuoyo, kendo ihinyo ti kode kinyiso achaye e dho Hibrania.
Talanta achiel ne romre gi kilo 34.2. Som Apendiks B14.
Bat achiel ne romre gi sentimita 44.5 (inj 17.5). Som Apendiks B14.