AYUB
1 Ne nitie ng’at moro ma nyinge Ayub*+ ma ne odak e piny Uz. Ne en ng’at ma onge ketho kendo ma timne tir.+ Ne oluoro Nyasaye kendo ne otang’ gi richo.+ 2 Ne onyuolo yawuoyi abiriyo gi nyiri adek. 3 Ne en gi jamni mang’eny. Rombe 7,000, ngamia 3,000, dhok 1,000,* kod punde 500.* E wi mago, ne en gi jotich mogundho. Mano nomiyo obedo ng’at momewie mogik e pinje man yo wuok chieng’.
4 Moro ka moro kuom yawuote ne yiero odiechieng’ mar timo nyasi e ode owuon. Yawuoyigo ne luongoga nyiminegi adek mondo obi ochiem kendo ometh kodgi e nyasigo. 5 Ka ne gisetimo nyasigo e utegi duto, Ayub ne luongogiga mondo opwodhgi. Nomondo chiewo gokinyi mang’ich mondo ogol misango miwang’o+ ne moro ka moro kuom nyithindego. Nimar Ayub ne wachoga niya: “Di po ka nyithinda oseketho kuom wacho gimoro marach e wi Nyasaye e chunygi.” Kamano e kaka Ayub ne timoga.+
6 Chieng’ moro ka yawuot Nyasaye madier*+ nobiro e nyim Jehova,+ Satan+ bende ne ochopo kanyo.+
7 Jehova nopenjo Satan niya: “Ia kanye?” Satan nodwoko Jehova kama: “Aa dundora e piny ka alworora koni gi koni.”+ 8 Eka Jehova nochako openjo Satan niya: “Be iseneno Ayub jatichna, koso? Onge ng’at ma chal kode e piny. En ng’at ma onge ketho kendo ma timne tir,+ oluoro Nyasaye kendo otang’ gi richo.” 9 Satan nodwoko Jehova niya: “Be iparo ni Ayub diluori ka onge gima oyudo kuomi?+ 10 Donge iseketo chiel molwore+ kaachiel gi joode kod gimoro amora ma en-go? Iseguedho tich lwete+ kendo jambe opong’o piny? 11 To koro, rie lweti ikaw gik moko duto ma en-go mondo ine ka ok obi yanyi e wang’i.” 12 Eka Jehova nowacho ne Satan niya: “Ne! Gik moko duto ma en-go ni e lweti. Mak mana ni en owuon e ma kik imule!” Bang’ mano, Satan nowuok e nyim Jehova.+
13 Koro chieng’ moro ka noyudo nyithind Ayub timo nyasi e od owadgi maduong’+ ka gichiemo kendo gimetho, 14 ng’at moro nobiro ir Ayub mokelone wach niya: “Dhok ne puro to punde bende ne kwayo machiegni kodgi, 15 to apoya nono Jo-Sabea nomonjowa ma gikawo jamnigo duto kendo ginego jotich gi ligangla. An kenda e ma atony, omiyo akeloni wach.”
16 To ka ne pod owuoyo, jatich machielo nobiro mowacho niya: “Mach mowuok kuom Nyasaye* noa e polo mowang’o rombe duto gi jokwath monegogi te. An kenda e ma atony, omiyo akeloni wach.”
17 Ka ne pod owuoyo, jatich machielo nobiro mowacho niya: “Grube adek mag Jo-Kaldea+ nende omonjowa mokawo ngamia te kendo ginego jotich duto gi ligangla. An kenda e ma atony, omiyo akeloni wach.”
18 To ka ne pod owuoyo, jatich mar ang’wen nobiro mowacho niya: “Nyithindi ne madho divai kendo ne gichiemo e od wuodi maduong’, 19 to apoya nono yamo mager nokudho koa e thim mogoyo ot piny monego nyithindi duto te. An kenda e ma atony, omiyo akeloni wach.”
20 Ka ne Ayub owinjo mano, nochung’ moyiecho lepe kendo nolielo wiye, kae to nopodho piny auma 21 mowacho niya:
“Ne awuok duk e i minwa,
Kendo nadog ma onge gimoro.+
Jehova e ma nochiwo+ kendo Jehova e ma osekawo.
We mondo opak nying Jehova.”
22 E wechego duto, Ayub ne ok oketho kata wacho ni Nyasaye otimo marach e yo moro amora.
2 Chieng’ moro ka yawuot Nyasaye madier*+ nobiro e nyim Jehova,+ Satan bende ne ochopo e nyim Jehova kanyo.+
2 Eka Jehova nopenjo Satan niya: “Ia kanye?” Satan nodwoko Jehova kama: “Aa dundora e piny ka alworora koni gi koni.”+ 3 Eka Jehova nochako openjo Satan niya: “Be iseneno Ayub jatichna, koso? Onge ng’at ma chal kode e piny. En ng’at ma onge ketho kendo ma timne tir,+ oluoro Nyasaye kendo otang’ gi richo. Pod omakore motegno gi timne matir+ kata obedo ni idwaro thuwa kode+ mondo anege kayiem nono.” 4 To Satan nodwoko Jehova niya: “Del kar del. Dhano nyalo chiwo gimoro amora ma en-go mondo ores ngimane. 5 To koro, rie lweti imul ringrene gi chokene mondo ine ka ok obi yanyi e wang’i.”+
6 Eka Jehova nowacho ne Satan niya: “Ne! En e lweti, mak mana ni kik inege.” 7 Bang’ mano, Satan nowuok e nyim Jehova mi odhi goyo Ayub gi buche* malit+ chakre opap tiende nyaka pat wiye. 8 Ayub nodhi mobet e buch kendo+ koguonyore gi balatago.
9 Gikone chiege nopenje niya: “Pod imakori gi tim matir? Yany Nyasaye mondo itho!” 10 To Ayub nodwoke niya: “Iwuoyo mana kaka mon mofuwo wuoyoga. Ka Nyasaye madier otimonwa maber to wayie, to koro nang’o watamre ka otimonwa marach?”+ E mago duto, Ayub ne ok oketho gi dhoge.+
11 Osiepe Ayub adek ma gin Elifaz+ Ja-Teman, Bildad+ Ja-Shua,+ kod Zofar+ Ja-Naamath nowinjo masiche duto ma ne oyude. Omiyo, ne giwinjore ni girom mondo gidhi gigo ne Ayub mos kendo giho chunye. 12 Ka ne ginene ka pod gin mabor, ne orwenyogi. To ka ne gichopo machiegni mi gifwenye, ne gichako ywak matek mi giyiecho lepgi ka gikiro buru e yamo to o e wigi.+ 13 Bang’e ne gibet kode e lowo kanyo kuom ndalo abiriyo odiechieng’ gotieno. Onge kata achiel kuomgi ma ne owachone gimoro amora, nikech ne gineno ni ne en gi rem mang’eny.+
3 Bang’ mano, Ayub nochako wuoyo kokuong’o odiechieng’ ma ne onyuolee.+ 2 Ayub nowacho niya:
3 “Okuong’ chieng’ ma ne onyuolae,+
Kendo okuong’ otieno ma ng’ato nowachoe ni, ‘Omak ich nyathi ma wuoyi!’
4 Odiechiengno mondo olokre mudho!
Nyasaye man malo kik dew odiechiengno.
Ler bende kik rieny e odiechiengno.
5 Odiechiengno mondo obed mudho mandiwa.
We boche polo ma rotenge oime.
We mudho mandiwa oim ler modiechieng’no.
6 Mudho mandiwa mondo omuony otienono,+
Kik mor bedie e odiechiengno,
Kendo kik kwane e dwe moro amora mar higa.
7 Ee, otienono obed otieno ma ok makie ich nyathi;
Kendo ma ng’ato ok kogie gi mor.
9 Sulwene mag okinyi obed mudho;
Odiechieng’no odwar ler to ler kik bedie,
Kendo piny kik yawre odiechiengno.
10 Nikech ne ok odino i mamana;+
Kata geng’o wang’a kik ane chandruok.
11 Marang’o ne ok atho sa ma ne inyuola?
Ang’o momiyo ne ok atho e ich?+
12 Minwa nopira e chongene nang’o?
Ne omiya thuno mondo adhodh nikech ang’o?
13 Di koro anindo ma onge gima chanda;+
Di koro ayueyo ayueya+
14 Kaachiel gi ruodhi kod jong’adnegi rieko mosetho,
Ma ne ogero kuonde ma sani odong’ gunda,
15 Kata di koro anindo gi jotelo ma ne nigi dhahabu,
Kendo ma ne opong’o utegi gi fedha.
16 Ang’o momiyo ne ok abedo ka nyathi mobuog,
Ang’o momiyo ne ok abedo ka nyithindo ma pok noneno ler ngang’?
17 Nimar e i liel kata mana jo maricho yueyo;
Jo ma tekogi orumo bende yueyo kuno.+
18 Kuno mabuse* bende yueyoe,
Kendo onge nyapara ma chunogi gi tich.
19 Jo matindo gi jo madongo romre kuno,+
Misumba bende ogony mobedo ma onge ruoth.
20 Ang’o momiyo Nyasaye oweyo jo ma chandore mondo one ler,
Kendo oweyo jo ma chandore malit obed mangima?+
21 Nang’o gigombo tho to ok githo?+
Kata obedo ni gimanyo tho moloyo mwandu mopand,
22 Gin jo ma bedo moil ka giyudo ka ma iyikogie,
Kendo gibedo mamor ahinya.
23 Ere gimomiyo Nyasaye oweyo jo ma yoregi odinore obed mangima,
Jo ma oseloronegi e i chiel?+
25 Gik ma aluoro e ma oseyuda,
Kendo gik ma buoga e ma timorena.
26 Aonge kuwe, ok anyal ling’, kendo ok anyal yueyo,
Chandruok e ma siko birona.”
4 Eka Elifaz+ Ja-Teman nodwoko Ayub niya:
2 “Ka ng’ato otemo wuoyo kodi, be ibiro jok kode?
An to ok anyal ling’, nyaka awuo awuoya.
3 En adier ni iserieyo ji mang’eny,
Kendo isetego lwet jo ma yom yom.
4 Wecheni osesiro ng’at ma ochwanyore ma chiegni podho,
Kendo ne itego jo ma chongegi onyosore.
5 To wang’ni in e ma chandruok omaki, kendo piny ochami;
Chandruok oyudi, kendo piny obagi.
6 Luor matut miluorogo Nyasaye donge onego omiyi chir koso?
Donge timni matir+ onego omiyi geno?
7 Par ane: Be nitie ng’at makare mosegatieki?
Karang’o ma ne okethie ng’at ma timbene tir?
8 An gima aseneno en ni jo ma chuoyo gik maricho Kayoga mana gik maricho.
9 Nyasaye kokudho muche to gilal nono,
Kendo ka mirimbe omuoch, girumo.
10 Sibuor ruto, kendo sibuor matin ng’ur,
To e ma kata leke sibuoche ma roteke pod tur.
11 Sibuor tho nikech onge gima ocham,
Kendo nyithi sibuor ke akeya.
12 To nitie wach moro ma ne okelna ling’ ling’,
Kendo nokuodhna wachno e ita.
13 Sa ma nindo matut notero ji gotieno.
Ne en fweny ma ne ochando chunya. 14 Ne abuok kendo kibaji ne ogoya,
Mi denda duto ne otetni.
15 Tipo moro nokadho e wang’a;
Kendo yie denda ne ochung’.
16 Gino ne ochung’ ma ok okithni,
Kata kamano, ne ok afwenyo ni ne en ang’o.
Ne ochalna mana ka tipo moro e nyima;
Piny noling’ thi, kae to nawinjo dwol moro ka wacho niya:
17 ‘Be dhano adhana nyalo bedo makare moloyo Nyasaye?
Be dhano nyalo bedo maler moloyo Jachuechne?’
18 Ne! Nyasaye ok ogeno kata mana jotichne,
Kendo okwano malaikene kaka joketho.
19 To koro iparo ni oneno nade jo modak e ute molos gi lowo,
Ma misegi en mana buru,+
Ma gin jo ma ing’injo mayot mana ka kudni?
20 Ing’injogi chuth chakre okinyi nyaka odhiambo;
Gilal nyaka chieng’ ma onge ng’at ma fwenyo.
21 Donge gichalo mana ka hema mochod tondene?
Githo ka gionge gi rieko.
5 “Luong ane! Be iparo ni nitie ng’at ma biro dwoki?
En ng’at maler mane mibiro luongo mondo okonyi?
2 Nimar sadha nego ng’at mofuwo,
Kendo nyiego kelo tho ne ng’at ma onge rieko.
3 An awuon aseneno ka ngima ng’at mofuwo dhi maber,
Kata kamano, apoya nono ikuong’o ka modakie.
4 Nyithinde ok dag gi kuwe,
Ichandogi e dho ranga dala,+ kendo onge ng’at ma resogi.
5 Jo ma kech kayo chamo gik ma ng’at mofuwono okayo,
Gimaye chiembego kata ka gin e dier kuthe,
Mwandune chalo mana gik ma omoko e obadho.
6 Nimar sand ok wuogga e buch lowo,
Chandruok bende ok nyal twi e lowo.
7 Mana kaka pilni mach nyaka dum ka dhi malo,
E kaka dhano bende nyaka chandre. 8 Omiyo, ka da bed ni an in,
Datero wachna ir Nyasaye,
9 Datero wachna ir Nyasaye ma timo gik madongo kendo gik modhiero dhano ng’eyo,
Ma timo honni madongo mokalo akwana.
10 Okelo koth e piny
Kendo omiyo puothe bedo mang’ich.
11 Oting’o jo modhier malo,
Kendo oting’o jochan malo mondo giyud resruok.
12 Oketho chenro mag jo ma rieknigi richo,
Mondo tijegi kik dhi maber.
13 Omako jorieko gi riekogi giwegi,+
Kendo mano miyo chenrogi duto kethore.
14 Piny othonegi mudho godiechieng’,
Kata mana e chuny odiechieng’ tir, gimulo amula ka gima en otieno.
15 Nyasaye reso jo ma gichuoyo gi wechegi ma chal gi ligangla,
Mores jo modhier e lwet joteko,
16 Mondo jochan obed gi geno,
To dho jo ma timgi ok ni kare odin.
17 Ne! Ng’at mamor en ng’at ma Nyasaye rieyo;
Omiyo, kik itamri rwako kum mar Ng’at Manyalo Duto!
18 Nimar ochwadi, kae to ochango ka mohinyoreno;
Ohinyo gi lwete, kendo othiedho gi lwete owuon.
19 Obiro resi e masira nyadiuchiel,
Kata mana masira mar abiriyo ok bi hinyi.
20 Kinde kech, obiro resi kik itho,
To e kinde lweny, obiro resi e dho ligangla.
21 Noresi kuom jo ma lewgi bith,+
Kendo ok ibi luor sa ma masira obironi.
22 Ka masira kata kech obiro, ininyier anyiera,
Kendo ok ibi luoro ondiegi manie piny.
23 Kite manie pap ok nohinyi,
Kendo ondiegi ok nomonji.
24 Iniyud ni hembi nigi kuwe,
Kendo sa midhi nono jambi, iniyud ni onge molal.
25 Ibiro nyuolo nyithindo mang’eny,
Kendo nyikwayi nobed mang’eny ka lum me piny.
26 Initho ka pod itegno,
Kendo inibed kaka cham mochiek maber moseka.
27 Ne! Wasenono wechegi kendo wayudo ni gin adier.
Omiyo, chik iti kendo ipuonjri kuomgi.”
6 Ayub nodwoko kama:
2 “Ma dine pimie lit ma an-go,+
Mi ketgi e ratil kaachiel gi masichena!
3 Diyud ni gipek moloyo kuoyo me nam.
Mano e momiyo aserikni gi wuoyo.+
4 Nimar aserni mag Ng’at Manyalo Duto osechuoya,
Kendo kwichgi landore e denda duto;+
Masiche ma a kuom Nyasaye olwora koni gi koni.
5 Be punda manie thim+ nyalo ywak ka lum nitie,
Koso be ruath nyalo ywak ka en gi chiemo?
6 Be ng’ato dicham chiemo maboth both ma onge chumbi,
Koso be pi tong gweno nigi ndhadhu?
7 Atamora mulo gik ma kamago.
Gichalona chiemo motop.
8 Mad Nyasaye timna gima akwaye
Mad omiya gima agombo.
9 Mad Nyasaye ng’inja matindo tindo,
Kendo orie lwete motieka chuth.+
10 Ka dotimna kamano, mano nyalo hoyo chunya,
Dabed mamor kata bed ni awinjo lit manade,
Nimar pok atamora winjo weche Ng’a Maler.+
11 Ere teko ma pod adong’go ma dichwal ngimana?+
Koso ang’o ma arito ma dimi pod agomb bedo mangima?
12 Iparo ni denda en lwanda?
Koso ringra en chuma?
13 Be nitie teko modong’ kuoma ma dakonyrago
Ka osemaya gik moko duto ma dikonya?
15 Owetena osewuonda+ mana kaka aora ma pong’ kinde koth,
Kae to duono kinde oro.
16 Aoche ma duwore ma lokre rateng’ nikech pe,
Kendo ma pe molokore pi lal e igi.
17 Kata kamano, e ndalo oro gidong’ nono;
Kendo ka piny liet, giduono.
18 Gibaro e thim;
Kendo giduono ma gilal.
20 Wigi kuot nikech ne gigeno gima onge;
Ne gichopo e aochego to ok giyudo gimoro.
22 Be asekwayou gimoro amora,
Kata be asenyisou ni umiya mich mowuok e mwandu ma un-go?
23 Koso be asenyisou ni uresa e lwet jasigu,
Kata ni uresa kuom jo ma sanda?
24 Puonjauru, an to abiro chikonu ita ka aling’;+
Konyauru fwenyo kethona.
25 Weche madier ok litga!+
Un to wecheu konya gang’o?+
26 Di bed ni udwaro manyo ketho kuom weche ma awacho,
Weche mag ng’at ma chunye ool,+ kendo weche ma kalo gi yamo?
28 Koro ng’iuru wang’a tir,
Nimar ok anyal riambo e wang’u.
29 Kuyie, paruru ane kendo, kik ung’adna bura marach,
Ee, paruru ane kendo, nimar pok aweyo timna makare.
30 Be dhoga wacho weche ma ok kare?
Uparo ni ok anyal fwenyo ka gimoro rach?
7 “Donge ngima dhano e piny opong’ gi thagruok,
Kendo ndalone chalo gi mar ng’at ma chandore gi tij andika?+
2 Chunye gombo kar tipo mana kaka misumba,
Kendo orito chudone mana kaka misumba.+
3 E yo ma kamano, an bende ngimana osebedo kayiem nono kuom dweche mang’eny
Kendo asechandora ahinya otieno modhuro.+
4 Ka adhi nindo, apenjora ni, ‘Piny biro ru sa adi?’+
Kendo apuodora apuoda otieno duto nyaka piny ru.
7 Ng’e ni ngimana chalo yamo,+
Kendo ni wang’a ok nochak one mor kendo.
8 Ng’at ma nena sani ok nochak onena kendo;
Ibiro manya, to ok ibi yuda.+
10 Ok noduog e ode kendo,
Kendo wi joge nowil kode.+
11 Omiyo, ok abi ling’.
Abiro wuoyo nikech lit manie chunya;
Anaywagra nikech chandruogena malit!+
12 Koso iparo ni an nam kata ondieg nam,
Momiyo iketona arita?
13 Ka awacho ni, ‘Abiro nindo;
Kendo kitandana biro miyo ayue ne chandruogena,’
14 To ikelona lek ma bwoga
Kendo imiya fweny ma miya luoro,
15 Ma miyo agombo ni ng’ato ong’ad mucha,
Ee, agombo tho moloyo bedo mangima e dendani.+
16 Ajok gi ngimanani;+ Ok adwar bedo mangima kendo.
Weri koda, nikech ndalona chalo muya.+
17 Dhano ma nyalo tho obadhie ang’o,
Ma miyo iketo pachi kuome?+
18 Ang’o momiyo inone okinyi kokinyi
Kendo iteme sa ka sa?+
19 Ok dilokie wang’i mondo ing’iye ka machielo
Mondo iwena thuolo matin amuonyie olaw?+
20 In Jal ma nono dhano, ka po ni asetimo richo, be mano dihinyi?+
Ang’o momiyo an e ma isiko iluwa?
Koso dibed ni ijok koda?
21 Ang’o momiyo ok inyal weyona richona
Kendo ok inyal ng’wonona kuom kethona?
Machiegnini, abiro nindo e lowo,+
Kendo ibiro manya, to ok ibi yuda.”
8 Bildad+ Ja-Shua+ nodwoke niya:
2 “Ibiro wuoyo kama nyaka karang’o?+
Weche ma wuok e dhogi chalo mana yamo ma kudho matek!
3 Be iparo ni Nyasaye nyalo gwenyo bura mondo kik bed makare,
Koso iparo ni Ng’at Manyalo Duto nyalo timo ma ok kare?
4 Ka nyithindi ne oseketho e nyime,
Donge oweyo mondo gika gima ne gichuoyo?
5 To koro mad iket geno mari kuom Nyasaye,+
Kendo isa Ng’at Manyalo Duto mondo onyisi ng’wono,
6 Kuom adier, ka in ng’at maler kendo in ng’at ma timbene tir,+
Donge obiro winji
Mi odwoki kaka yande in chon?
7 Kata obedo ni gie sani in mana ng’at ma piny,
Kinde mabiro nibed ng’at maduong’.+
8 Kiyie, penj tieng’ machon,
Kendo chik iti iwinj gik ma kweregi ne opuonjore.+
9 Nimar wan jo ma ne onyuol mana nyoro kendo onge gima wang’eyo,
Nikech ngimawa e pinyni chuok kendo kalo mapiyo mana ka tipo.
10 Jo ma chon-go biro puonji
Kendo nyisi gik ma ging’eyo.
11 Kuom adier, be togo nyalo dongo ka ma onge chuodho?
Koso odundu be nyalo twi ka ma onge pi?
12 Ka pi onge, okwongo ne lum duto two,
Kata obedo ni pod otin kendo pok otegno.
13 Kamano bende e kaka timore ne jogo duto ma wigi owil gi Nyasaye,
Nimar geno mar ng’at ma kamano* biro lal nono,
14 En ng’at ma genone en kayiem
Kendo gik ma oketoe genone yom yom mana ka od mbui.
15 Ng’at ma kamano notenre e od mbui, to odno ok bi sire;
Obiro temo yiengore kuom odno, to odno ok bi chung’.
16 Ochalo yien ma obokene ng’ich kata sa ma chieng’ rieny,
Kendo ma bedene landore e puodho.+
17 Ochalo yien ma tiendene lawore e i kite
Ka manyo kar dak e kind kite.
18 En mana ni sa ma opudh yath ma kamano,
Ka ma ne entiereno lokore kode niya, ‘Pok naneniga.’+
19 Ee, mano e kaka yadhno biro lal nono;+
Kendo yien manyien biro twi kare.
20 Kuom adier, Nyasaye ok nyal jwang’o ng’at ma timbene tir;
Bende, ok okony jo ma timbegi richo,
21 Nyasaye nomi ichak inyier kendo
Mi ikog gi mor.
22 Enokuod wi jo mamon kodi,
Kendo hema mar jo maricho nolal nono.”
9 Ayub nodwoko niya:
2 “Ee, ayie gi wecheni.
Kata kamano, ere kaka dhano dibed makare e nyim Nyasaye?+
3 Ka po ni ng’ato dwaro yalo gi Nyasaye e bura,+
Ng’atno ok nyal dwoko kata achiel kuom penjo aluf achiel ma Nyasaye nyalo penje.
4 Nyasaye riek kendo en gi teko mang’eny.+
Ng’ano ma dibed gi wich teko e nyime machwe ma ok ohinyore?+
5 Ogolo gode ma ng’ato ok fweny kata;
Omukogi gi mirimbe mager.
6 Oyiengo piny,
Mi sirnine tetni.+
7 Nyasaye chiko chieng’ kik orieny
Kendo oumo sulwe kik ogol ler;+
8 Oyaro polo en owuon,+
Kendo owuotho e wi apaka madongo mag nam.+
9 Nyasaye e ma oketo sulwe mag Ash, gi mag Kesil, kod mag Kima e kor polo,+
Kaachiel gi sulwe man yo milambo;
10 Otimo gik madongo ma dhiero wang’ dhano,+
Kendo honni mage ng’eny mokalo akwana.+
11 Nyasaye kadho machiegni koda to ok anyal nene;
Okala modhi to ok afwenye.
12 Sa ma okawo gima odwaro, be nitie ng’at ma nyalo tame?
Ng’ano ma dipenje ni, ‘Ang’o mitimono?’+
14 To nikech mano, donge onego atang’ moloyo sa ma adwaro dwoke
Kendo ayier wechena malong’o sa ma adwaro wuoyo kode?
15 Kata obedo ni an kare, ok anyal dwoke.+
Anyalo mana sayo jang’adna* bura mondo onyisa ng’wono.
16 To kata ka aluonge, be obiro yiena?
Ok apar kobiro winja,
17 Nimar ogoya gi yamo maduong’
Kendo omedona adhonde ma onge gimomiyo.+
18 Ok owena thuolo mondo agam muya;
Opong’o kora gi gik malit.
19 To ka teko, en e ma en gi teko.+
To kodok korka wach tim makare, openjo ni, ‘Be nitie ng’at ma nyalo donjona gi ketho moro amora?’
20 Ka da bed ni an kare, dhoga dong’adona bura ni an jaketho,
Kata ka asiko gi timbena matir, pod Nyasaye biro wacho ni ajaketho.
21 Kata ka amakora gi timbena makare, ok ang’eyo gima biro timorena;
Ngimanani ojoga.
22 Duto chalre. Mano e momiyo awacho ni,
‘Nyasaye ketho jo makare gi jo maricho machalre.’
23 Ka po ni ataro onego ji apoya,
Nyasaye biro nyiero jo ma onge ketho moyudo masirano.
24 Oseket piny e lwet jo maricho;+
Nyasaye osedino wang’ jong’ad bura mondo kik ging’ad bura makare.
Ka ok en, to kare ng’ano ma otimo kamano?
25 Koro ndalona ringo piyo moloyo jang’wech;+
Gikalo mapiyo mak aneno ber moro amora.
26 Ngimana ringo mapiyo mana kaka yie molos gi odundu,
Odhi piyo piyo mana ka otenga ma yudho nyathi gweno.
27 Ka po ni awacho ni, ‘Ok abi paro chandruokna,
Kendo ni kar kuyo, abiro bedo mamor,’
28 Pod luoro nomaka nikech rem duto ma akaloe,+
Kendo ang’eyo ni ok ibi wacho ni aonge bura.
29 Ibiro kwana ka jaketho,
Omiyo, ang’o momiyo achandora kayiem katemo nyiso ni ok ajaketho?+
30 Kata bed ni alwokora gi pi theluji maliw,
Kendo alogo gi sabun,+
31 To ibiro wita e bugo motimo chuodho,
Mi kata lepa biro tamore ni kik arwakgi.
32 Nimar Nyasaye ok en dhano kaka an ma dadwoke wach,
Kata ma dadhi ayalgo e bura,+
33 Onge ng’at ma dithegwa kode,
Onge ng’at ma dibednwa jang’ad bura.
34 Ka po ni oweyo chwada
kendo oweyo bwoga gi masichene,+
35 Eka dalos kode gi chir,
Nikech ok an-ga jaluoro.
10 “Ngimanani ojoga.+
Abiro wacho chandruokna.
Abiro wuoyo nikech lit mopong’o chunya.
2 Abiro wacho ne Nyasaye ni, ‘Kik ikwana jaketho.
Nyisa gimomiyo ikedo koda.
3 Be nitie ber miyudo kuom sando ji,
Kichayo tij lweti+
Kendo ibedo mamor gi paro ma jo maricho ng’ado?
4 Be di bed ni in gi wang’ kaka mar dhano,
Koso ineno gik moko kaka dhano?
5 Koso ndaloni chalo gi ndalo mag dhano,
Kendo hiki chalo gi mag dhano?+
6 Ma miyo imanyo kethona
Kendo isiko kimanyo richona?+
8 In e ma nichueya gi lweti iwuon,+
To koro idwaro tieka chuth.
10 Donge ne iketa e i mamana
Mimiyo achako bedo dhano?*
11 Ne iuma gi pien kod ring’o,
Kendo nikawo choke kod leche miriwogo fuonni mag denda.+
12 Isemiya ngima kendo isehera gi hera mosiko;
Kendo iserito ngimana.+
13 Kata kamano, ne ipandona gik ma ne idwaro timonagi.
Ang’eyo ni gigo owuok kuomi.
14 Ka po ni natimo richo, di ne ineno,+
Kendo ok diweyona kethona.
15 Ka po ni an jaketho, to kare aromee!
To kata da bed ni ok an jaketho, pod ok anyal ting’o wiya malo,+
Nimar wich-kuot gi chandruok ohewa.+
16 Ka ating’o wiya malo, idwara mana ka sibuor+
Kendo ihinya gi tekoni.
17 Ikelo joneno manyien mondo okweda
Kendo imedo mirimbi kuoma,
Ma miyo chandruok luowore kuoma moro bang’ machielo.
18 Ang’o momiyo ne iyie mondo onyuola?+
Di ne ber ka atho ka pok ng’ato ang’ata onena.
19 Di ne abedo mana ka ng’at ma ne ok ochue ngang’;
Di ne awuok e i minwa to iyika mana gi kanyono.’
20 Donge ndalona nok?+ We owere koda;
We olok wang’e kik ong’iya mondo abedie gi yueyo matin,+ 21 Ka pok adhi ka ma ok nawuogie+
Ka pok adhi e piny motimo mudho mandiwa,+
22 Ka pok adhi e piny motimo mudho,
Piny mochochni,
Ka ma ler chaloe gi mudho.”
11 Zofar+ Ja-Naamath nodwoko kama:
2 “Be ng’ato diling’ ma ok odwoko weche duto misewachogo,
Koso wuoyo mang’eny dimi ng’ato obed ng’at makare?
3 Be iparo ni wecheni manonogo nyalo mono ji wuoyo?
Koso iparo ni wecheni mag ajara dimon ji kweri?+
5 Mad a Nyasaye yawie dhoge
Mondo owuo kodi!
6 Dofwenyoni weche mopondo ma nyalo miyo ibed gi rieko,
Nimar rieko konyo e yore mang’eny.
Ibiro fwenyo ni kare Nyasaye ok kwanni richoni duto.
7 Be inyalo fwenyo rieko matut ma Nyasaye nigo
Kata ng’eyo gik moko te e wi Ng’at Manyalo Duto?
8 Riekone ni malo moyombo polo. Be dichopie?
Riekone tut moloyo Liel.* In to ing’eyo ang’o?
9 Rieko Nyasaye lach moloyo piny
Kendo olach moloyo nam.
10 Po nono Nyasaye okalo momako ng’ato mondo odhi oyale,
Be nitie ng’at ma ditame?
11 Ong’eyo sa ma ng’ato riambo.
Omiyo, koneno gima rach, donge obiro kawo okang’?
12 Kata kamano, weche nyalo donjo ne ng’at mofuwo
Mana ka po ni punda me thim nyalo nyuolo dhano.
13 Mad iikie chunyi
Kendo iting’ ne Nyasaye lweteni.
14 Ka lweti timo tim mamono, we timno,
Kendo kik tim ma ok kare bed e hembi.
15 Mondo iting’ wiyi kionge gi wich-kuot;
Kendo ichung’ motegno ka in gi chir.
16 Eka wiyi nowil gi chandruogeni;
Kendo gibiro chaloni mana ka pi ohula mosekadho.
17 Ngimani norieny mana ka ler mar chuny odiechieng’;
Kata mana mudho manie ngimani nobed ka ler mokinyi.
18 Ibiro bedo gi chir nikech geno nitie,
Kendo ibiro ng’iyo koni gi koni to iniyue gi kuwe ma onge chandruok.
19 Ibiro nindo ma onge ng’at ma bwogi,
Kendo ji mang’eny nobi iri mondo ikonygi.
20 To wang’ jo maricho nodinre;
Kendo onge ka ma giniringie,
Nikech tho kende e ma biro dong’ koritogi.”+
12 Eka Ayub nodwoko niya:
2 “Kuom adier, un e jo mariek,
Kendo ka utho to rieko duto olal!
3 Kata kamano, an bende ariek.
Onge gima uloyago.
Be nitie ng’at ma kia gik musewachogo?
Ng’ato ang’ata makare kendo ma onge ketho ji nyiero.
5 Ng’at ma ok chandre ochayo jo ma thagore,
Koparo ni masira yudo mana jo ma bagni.
6 Jokuoge odak gi kuwe e hembegi,+
Kendo jo ma wang’o i Nyasaye odak ma onge gi luoro,+
Gin jo ma oting’o nyisechegi e lwetgi.
7 Kuyie, nonuru le, to gibiro puonjou;
Kata winy me kor polo, to gibiro nyisou.
8 Ng’iuru gik manie piny, to gibiro puonjou;
Kata rech manie nam to gibiro nyisou.
9 Mane kuomgi ma kia
Ni lwet Jehova e ma ochueyogi?
10 Ngima gik moko duto nie lwete
Kaachiel gi muya ma ji duto yueyo.+
11 Donge it pimo weche mowinjo
Mana kaka lep pogo ndhath chiemo?+
12 Donge rieko yudore kuom jo ma hikgi ng’eny,+
Kendo dak aming’a kelo rieko?
14 Komuko gimoro, onge ng’at ma nyalo gero gino kendo;+
Gima oseloro onge ng’at ma nyalo yawo.
16 Nyasaye nigi teko kod rieko;+
Ng’at ma timo richo kaachiel gi ng’at ma rwako jowetene e richo, duto nie lwete.
17 Omiyo jong’ad bura wuotho gi tiendgi lilo,
Kendo omiyo gibedo mofuwo.+
18 Omayo ruodhi teko,+
Kendo olokogi wasumbni.
19 Omiyo jodolo wuotho gi tiendgi lilo,+
Kendo omayo joloch teko;+
20 Omiyo jong’ad rieko mogen ling’ thi
Kendo omayo jodongo rieko;
21 Okuodo wi jo ma nigi teko,*+
Kendo omiyo jo ma roteke bedo manyap;
22 Oelo tiend gik mopondo e mudho,+
Kendo okelo ler ka ma mudho mandiwa nitie.
23 Omiyo pinje bedo gi teko mana mondo okethgi
Kendo omiyo kwan mar ji medore mana mondo otergi e tuech.
24 Omayo jotend ji rieko
Kendo oweyo mondo girundre arunda e thim.+
13 “Ee, aseneno wechegi duto gi wang’a,
Asewinjogi gi ita mi gidonjona.
2 Gik mung’eyo, an bende ang’eyo;
Omiyo, onge gima uloyago.
3 An to Ng’at Manyalo Duto e ma daher wuoyogo, to ok un;
Daher ni ayal gi Nyasaye.+
4 Un to uketho nyinga gi miriambo;
Uduto un jothieth manono.+
5 Mad a uling’ aling’a thi,
Mano domiyo unenoru ka jo mariek.+
6 Yie uwinj weche ma an-go,
Kendo chikuru itu mondo uwinj kwayona.
7 Be owinjore uwach weche ma ok kare kutiyo gi nying Nyasaye,
Koso ubiro dok ne Nyasaye e bura kutiyo gi miriambo?
8 Udwaro dok ne Nyasaye madier e bura koso,
Be unyalo temo riwe lwedo sa miyale?
9 Ka Nyasaye ononou, be uparo ni ubiro tony?+
Uparo ni unyalo wuondo Nyasaye kaka uwuondo dhano?
10 Ka utemo dok ne jomoko apiny piny+
Ok obi chweyo ma ok okwerou.
11 Donge duong’ mare biro miyo ukirni gi luoro
Kendo kihondko biro goyou nikech tekone?
12 Wecheu mag rieko gin ngeche manono mana ka buch kendo;
Kendo giyom yom mana ka ohinga moger gi lowo.
13 Omiyo, koro ling’uru mondo awuo.
To ka gimoro dhi tima, to we otimrena atima!
14 Uparo ni ang’o momiyo ayie keto ngimana ka marach,
Kendo timo gima nyalo miyo awit ngimana?
15 Kata ka Nyasaye dwaro nega, to anarit arita;+
Kendo nawach e nyime ni an kare.
17 Chikuru itu maber ne wechena,
Winjuru weche ma adwaro leronu.
18 Koro neuru, aseiko weche ma adhigo e bura;
Ang’eyo ni achung’ e adiera.
19 Ere ng’a ma dichung’ koda e bura?
Nimar ka aling’, abiro tho!
20 A Nyasaye, timna mana gik moko ariyo
Mondo kik apondni:
21 Gol lweti kuoma chuth iwe sanda,
Kendo tekoni kik miya kihondko.+
22 Inyalo kwongo wuoyo, eka awuo,
Ka ok kamano, inyalo weyo mondo awuo mokwongo kae to eka iwuo.
23 Kethona kod richona gin mage?
Nyisagi mondo ang’egi.
25 Ibwogo oboke ma yamo kwadho nang’o?
To ang’o momiyo ilawo yugi motuo?
26 Isiko indiko piny weche malit ma idonjonago,
Imiyo asandora nikech richo ma ne atimo ka an rawera.
27 Itueyo tiendena e lodi,
Inono yorena duto,
Iluwo kuonde duto ma tienda onyono.
28 Omiyo, dhano* rumo aruma ka gima otop,
Ochalo law ma kudni ochamo.
3 Iketo wang’i kuome,
Kendo ikele mondo oyal kodi e bura.+
4 Be ng’at ma jaricho nyalo nyuolo ng’at ma onge richo?+
Ooyo, ok nyalre ngang’!
5 Higni ma dhano nyalo dakgo e piny ong’ere,
Kendo in e ma ing’eyo dwechene;
Iseketone tong’ ma ok onyal kalo.+
6 Lok wang’i oa kuome mondo oyue matin,
Oyue mana kaka jatich michulo yueyoga bang’ tich godiechieng’.+
7 Kata mana yath nigi geno.
Ka otong’e, obiro dongo kendo,
Bedene bende biro loth.
8 Kata obedo ni tiendene top,
Kendo osikine tho e i lowo,
9 Kowinjo awinja much pi to otwi kendo;
Kendo obiro chako golo bedene mana ka yath manyien.
10 Dhano to kosetho, ok onyal gimoro;
Sa ma dhano otho, odhi kanye?+
11 Pi nam nyalo duono,
Kendo aora nyalo tuo.
12 Dhano bende nindo e tho kendo ok gichiew.+
Ok gichiew nyaka polo bed ma onge,
Bende ok nyal chunggi gia e nindo.+
Kendo ipanda kuno nyaka mirimbi rum,
Kendo iket kinde ma ibiro parae kendo!+
14 Ka dhano otho, be dobed mangima kendo?+
Anarit e tuechna
Nyaka chik ma gonya obi.+
15 Ibiro luonga, to anadwoki.+
Kendo inigomb neno tich lweti.
16 Mak mana gie sani, isiko kiluwo ondembena,
Kimanyo mana richo ma atimo.
17 Itueyo richona e i ofuko,
Kendo imwono gi gam.
18 Mana kaka gode mukore ma lokre buru
Kendo lwanda bende wuok kare,
19 E kaka iketho geno ma dhano nigo
Mana kaka pi rego kite
Kendo ohula ywero lowo.
20 Isiko itiyo gi tekoni kuome nyaka chop ka ma olal nono;+
Imiyo dende lokore kendo iriembe mondo odhi e liel.
21 Yawuote yudo duong’ to okia kata;
Gibedo jo michayo to ok ong’eyo.+
22 Owinjo rem mana kinde ma pod ongima;
Kendo onyalo ywak mana ka pod ongima.”
15 Elifaz+ Ja-Teman nodwoko niya:
2 “Be ng’at mariek biro chiwo dwoko gi weche ma onge tich,
Kata pong’o kore gi weche mager?*
3 Rieyo ng’ato gi weche manono ok kony,
Kendo wacho weche ma onge korgi onge ohala.
4 Nimar inyoso chuny ji kik giluor Nyasaye,
Kendo imiyo ji kik dew Nyasaye.
5 Richoni chiko kaka iwuoyo,
Kendo riekni ma in-go obam.
6 Dhogi iwuon e ma ng’adoni bura, to ok an;
Weche ma wuok e dhogi nyiso ni irach.+
7 Iparo ni in e dhano ma ne okwong nyuol,
Koso ni ne onyuoli ka gode podi?
8 In e ma iwinjoga weche maling’ ling’ mag Nyasaye,
Koso iparo ni in kendi e ma iriek?
9 En ang’o ming’eyo ma wan to ok wang’eyo?+
Gin weche mage miwinjo tiendgi ma wan to ok wawinj?
10 Jo ma nigi lwar kaachiel gi jo moti wan-go,+
Jo ma oyombo wuonu mabor gi higni.
11 Ang’o momiyo ichayo hoch ma Nyasaye hoyigo,
Kendo ichayo weche mamuol minyisi?
12 Ang’o momiyo chunyi wuondi,
Kendo ang’o momiyo wang’i kwiny?
13 Nimar mirima osemaki gi Nyasaye owuon,
E momiyo weche ma kamago wuok e dhogi.
17 Abiro puonji; omiyo, chikna iti.
Abiro nyisi gik ma aseneno,
18 Abiro puonji gik ma jo mariek osepuonjore kuom kweregi,+
Abiro puonji weche ma ne ok gipando.
19 Kwerewago e ma ne omi pinyno,
Kendo onge wendo ma ne okikore kodgi.
20 Ng’at marach chandore ndalone duto,
Ee, ng’at ma thiro jowadgi, nochandre kuom higni duto mag ngimane.
21 Nduru mag masiche siko mor e ite;+
E kinde mag kuwe, jomecho monje mi yake.
22 Ok opar ni onyalo tony mi owuog e mudho;+
Ong’eyo ni ligangla e ma orite.
23 Owuotho koni gi koni komanyo chiemo—openjore ni chiemo ni kanye?
Ong’eyo ni chieng’ mudho chiegni.
24 Chandruok malit gi parruok malich miye luoro;
Kendo giloye mana kaka ruoth moikore monjo jasigu.
25 Mano en nikech oserieyo lwete kong’ang’ gi Nyasaye,
Kendo otemo piem gi Ng’at Manyalo Duto;
26 Omwomore kuom Nyasaye gi wich teko,
Koting’o okumbane mapek kendo motegno.
27 En ng’at machwe,
Wang’e leny, kendo iye duong’.
28 Odak e mier mibiro kethi,
Odak e ute ma onge ng’at ma biro dakie,
Ute ma nolokre pidhe mag kite.
29 Ok nobed jamoko, kendo mwandune ok nomedre,
Bende, mwandune ok nolandre e piny.
30 Ok nowuog e mudho;
Obiro chalo ka yath ma mach owang’o bedene,*
Kendo much Nyasaye nokudhe molal nono.+
31 Kik oba yo mochak geno gik manono,
Nikech onge gima obiro yudo; 32 Mano notimre ka ndalone podi,
Kendo bede yadhno ok nolodh.+
33 Obiro chalo mana gi yadh mzabibu ma olembene lwar ka pok ochiek,
Kendo obiro chalo gi yadh zeituni ma maupene lwar alwara kendgi.
34 Kanyakla mag jo ma ok oluoro Nyasaye ok nobed gi nyak,+
Bende mach biro tieko hembe jo ma kawo asoya.
35 Chunygi siko paro gik maricho, kendo mano miyo gitimo gik ma ok kare,
Chunygi siko paro mana kaka ginyalo wuondo ji.”
16 Ayub nodwoko niya:
2 “Asewinjo weche mang’eny ma chalo gi ma uwachonagi.
Uduto un johoch manono!+
3 Wecheu manonogi ok rum?
Ang’o ma chwalou mondo uwuo kama?
4 Da bed ni un e ma gik ma oyudagi oyudou,
6 Kata awuo manade, mano ok duokna rem piny,+
Kendo kata ka aling’, be mano dikuena rem?
7 An to koro Nyasaye osemiyo aol,+
Osetieko jooda duto.
8 Nyasaye osemaka, kendo ji oseneno mano,
Osemiyo adhero mi dherona miyo iloya gi bura.
9 Nyasaye osekidha matindo tindo gi mirimbe, kendo omakona sadha.+
Nyasaye kayona lake.
Jasika okwarona wang’e.+
11 Nyasaye osewita e lwet yawuoyi matindo,
Kendo ojwang’a e lwet jo maricho.+
12 Ne an gi kuwe, kae to Nyasaye otura matindo tindo;+
Nomaka gi ng’uta kae to ogoya piny mong’inja;
Kendo olawa kaka dolaw jasigu.
13 Joge ma bayo aserni olwora koni gi koni;+
Nyasaye chuoyo nyirokena+ kendo ok owinjna lit;
Opuko kedhnona piny.
14 Ogoya mana ka ng’at ma muko kor ot;
Omwomore kuoma ka jalweny.
16 Aseywak mi wengena oowore+
Kendo okuot,
17 Kata obedo ni onge mahundu moro amora ma asetimo
Kendo lamona ler e nyim Nyasaye.
18 Yaye piny, kik ium remba!+
We ywakna osik ka winjore.
19 Kata mana gie sani, janenona nie polo,
Ng’at ma nyalo dokna e bura ni malo.
21 Mad bedie ni ng’ato nyalo yalo bura manie kind Nyasaye gi dhano,
Mana kaka iyalo bura momako ng’ato gi nyawadgi.+
22 Nimar higni modong’na nok,
Kendo achiegni dhi ka ma ji kodhiye to ok duog.+
17 “Tekona orumo, ndalona bende orumo;
Liel e ma orita.+
2 Jojero olwora,+
Kendo timbegi mag ng’anyo e ma asiko aneno pile.
3 A Nyasaye, singri ni ibiro konya.
Be nitie ng’at machielo ma nyalo miya lwete mi konya ma ok in?+
5 Gichiwore mondo gikony osiepegi,
To koni wenge nyithindgi dinore nikech kech.
7 Wengena olil nikech parruok,+
Kendo bedena gi tiendena odong’ mana choke.
8 Jo ratiro neno kaka achalo kendo gihum nono,
Jo makare ok mor gi jo ma ok oluoro Nyasaye.*
10 Ero, koro dhiuru nyime chwoya gi weche,
An to pok ayudo kata mana ng’ato achiel mariek e kindu.+
12 Gin jo ma loko otieno doko odiechieng’,
Ka giwacho ni, ‘Ler chiegni donjo nikech sani en mudho.’
14 Abiro wacho ne liel ni,+ ‘In e wuora!’
To kute abiro wachonegi ni, ‘Un e mamana kendo nyiminena.’
15 Koro genona ere?+
Be nitie ng’at ma diwach ni an gi geno moro amora?
18 Bildad+ Ja-Shua nodwoko niya:
2 “Ibiro wuoyo kama nyaka karang’o?
Ok ibedie mariek mondo eka wanyisi gima wadwaro wacho.
4 Kata kikidhori matindo tindo gi mirima,
Iparo ni piny biro dong’ gunda nikech in,
Koso iparo ni lwanda biro wuok kare nikech in?
5 Ee, ibiro sim tach ng’at marach,
Kendo mach mar ng’at marach ok nogol ler.+
6 Ler manie hema mare nolokre mudho,
Mi noneg tache.
7 Chon nowuotho motegno, to tinde ok onyal,
Rieknine e ma biro goye piny.+
8 Tiendene owuon notere e gogo,
Kendo nomok e gogono.
9 Otegu nomak ofunj tiende;
Kendo nomok e obadho.+
10 Ochikne tol e lowo,
Kendo oketne otegu e yo moluwo.
11 Masiche malich olwore+
Kendo giluwore kode ka gi ka.
13 Tuo chamo dende;
Tuo marach mogik tieko tiendene gi bedene.
14 Igole e hemane ma yande odakie gi kuwe+
Kendo ireto kode kitere e tho malit.
16 Mana kaka yath two chakre tiendene manie bwo lowo nyaka bedene man malo,
E kaka en bende obiro two.
17 Wi ji biro wil kode e piny,
Kendo e nderni ji ok nong’e nyinge.
18 Noriembe oa e ler mondo odhi e mudho
Noriembe mondo owuog e piny ma nyak.
19 Onge nyathine kata nyikwaye ma biro dong’ bang’e,
Kendo onge ng’ato ang’ata ma nodong’ e dalane.
20 Ka odiechienge ochopo, jo modak yo podho chieng’ nohum nono
Kendo jo modak yo wuok chieng’ nobwog.
21 Ma e gima timore e hembe ng’at marach
Kendo timore e dala ng’at ma ok ong’eyo Nyasaye.”
19 Ayub nodwoko niya:
3 Useyanya nyadipar;
Kendo wiu ok kuodi kutimona malit kama.+
4 Ka en adier ni atimo marach,
Donge kethono ni kuoma?
5 Ka uramo ni ubeyo moloya,
Kuwacho ni gik malit moseyuda owinjore koda,
6 Ng’euru ni Nyasaye e ma osewuonda,
Kendo sosemaka e obadho mochikona.
7 Ne! Asiko ka agoyo nduru nikech ahinyora, to onge ng’a ma winja;+
Asiko ka aywak mondo ng’ato okonya, to onge ng’at ma konya.+
8 Nyasaye osedinona yo gi ohinga mar kite, kendo ok anyal kadho;
Oseimo yorena gi mudho.+
9 Osemaya duong’na
Kendo osegolo osimbo e wiya.
10 Omuka nyaka arum ka ot mimuko koni gi koni;
Opudho genona mana kaka ipudho yath.
11 Mirimbe ger kuoma,
Kendo okwana mana ka jasike.+
12 Jolwenje osebiro molworo hemba,
Mondo gimonja.
13 Oseriembo owetena mondo odhi mabor koda,
Kendo ji duto mong’eya koro ok dwara.+
14 Wedena oseweya,
Kendo jo ma nang’eyo wigi osewil koda.+
15 Jo mawelo manie oda+ kaachiel gi jotichna ma nyiri wuondore ni gikiaya;
Achalnegi mana ka wendo.
16 Aluongo jatichna to ok odwoka;
Kata ahombe manade mondo onyisa ng’wono, ok odew.
17 Mucha ng’we ne chiega,+
Kendo adum tik marach ne owetena.
18 Kata mana nyithindo ochaya;
Ka aomo ni achung’, to gichako jara.
20 Adong’ choke lilo,+
Kendo asetony e lak tho.
21 Nennauru lit, un owetena, nennauru lit,
Nikech lwet Nyasaye osemula.+
23 Mad ndikie wechena piny,
Mad a ndikie wechenagi e buk!
24 Mad gorie wechenagi gi tindo e lwanda,
Mondo gisik nyaka chieng’!
25 Nimar an gadier ni jawarna+ ngima,
Enobi bang’e mochung’ e piny.
26 Kata ka denda osekethore kama,
Anane Nyasaye ka pod angima,
27 Ee, ananene gi wang’a awuon,
Wang’a awuon e ma biro nene, to ok wang’ ng’at machielo.+
Kata kamano, e chunya ma iye awinjo ka aol ahinya!
28 Upenjoru ni, ‘Wasande e yo mane?’+
Nimar uneno ni an e ma akelo sandruok kuoma awuon.
29 To koro luoruru ligangla,
Nimar ligangla en mar kumo jo ma oketho;+
Onego ung’e ni nitie jal ma ng’ado bura.”+
20 Zofar+ Ja-Naamath nodwoko niya:
2 “Gik miwachogo chuna mondo adwoki
Nikech gichando chunya ahinya.
3 Asewinjo kiyanya e weche miwachogo;
Kendo rieko ma an-go chuna mondo adwoki.
4 Ere kaka dikia wachni,
To en wach ma oseng’ere nyaka ne dhano chak dak e piny,+
5 Ni jaricho bedo mamor mana kuom kinde machuok
Kendo ni ng’at ma ok oluoro Nyasaye bedo moil mana kuom kinde matin.+
6 Kata ka jaricho obedo rahuma mi sungane ochopo nyaka e polo
Kendo wiye geyo boche polo,
7 Nolal nono mana kaka losruokne;
Jo ma ne nene nopenjre ni, ‘En kure?’
8 Obiro lal nono mana ka lek kendo ok gibi yude;
Wich biro wil kode mana ka lek motieno.
9 Wang’ ma nonene ok bi nene kendo,
Ode bende ok nochak onene.+
10 Nyithinde biro kwayo kony kuom jo modhier,
Kendo lwetene owuon biro duoko mwandu ma ne okawo.+
11 Kata obedo ni ne oratego,
Tekone nolal kode e lowo.
12 Kata ka richo chalone chiemo mamit e dhoge,
Kendo opando chiemono e lembe,
13 Kobudho kode e dhoge,
Mondo owinj ndhathe,
14 Chiemono nolokre makech kosemwuonye,
Mobed kaka kwiri mar thuond fu e iye.
15 Osemwonyo mwandu, kata kamano, obiro ng’ogogi;
Nyasaye biro miyo ong’oggi duto.
16 Obiro nyodho kwiri mar thuond fu;
Kendo thuond rachier nonege.
17 Ok none ngang’ mor kich kata mor dhiang’,
Mamol ka pi aora.
19 Nimar osesando jochan mi ojwang’ogi;
Osemayo ng’ato ode, ot ma en owuon ne ok ogero.
20 Kata kamano, ok nobed gi kuwe e chunye;
Kendo mwandune ok bi konye tony.
21 Koro onge gima odong’ monyalo yako;
Mano e momiyo gige ok bi siko.
22 Kosemewo mogik, kibaji notieke;
Masiche malich nomwomre kuome.
23 Sa ma pod opong’o iye,
Nyasaye biro goye gi mirimbe mager,
Mirimano biro chopo nyaka e iye.
24 Ka oringo mondo oyomb gir lweny mar nyinyo,
To asere moba gi atum mar chuma chwoye.
26 Mwandune biro lal e mudho mandiwa;
Mach ma ng’ato ok okwadho notieke;
Masira biro yudo ng’ato ang’ata motony e hembe.
27 Polo biro elo richone;
Piny bende nolokre kode.
28 Ohula noywe ode ma dhigo;
Nobed ohula maduong’ e odiechieng’ ma Nyasaye biro oloe mirimbeno.
29 Mano e pok ma Nyasaye miyo ng’at marach,
Ee, mano e pok ma Nyasaye oketone.”
21 Ayub nodwoko niya:
2 “Chikuru itu mondo uwinj gima awacho;
Nikech mano e hoch ma unyalo miya.
3 Horeuru koda mondo awuo;
To ka asetieko to unyalo jara kendo.+
4 Dhano ok e ma aywagne,
Da bed ni en dhano, be dikoro ahora kama?
5 Ng’iyauru, ubiro dhier nono
Kendo dhou biro moko.
6 Ka aparo gik mosetimorena, abuok abuoka,
Kendo denda duto kirni.
8 Nyithindgi siko kodgi,
Kendo gineno nyikwagi.
9 Utegi nigi kuwe, kendo onge gima giluoro,+
Nyasaye ok chwadgi gi ludhe.
10 Ruedhigi luwo dhok kendo miyo ginyuol ma ok bare;
Dhok ma gin-go bende nyuol ma ok gibuogo nyithindgi.
11 Nyithind jo maricho ringo oko kaka nyiroye,
Kendo gichikore koni gi koni.
12 Giwer ka gigoyo bul gi nyatiti
Kendo gimor ka asili ywak.+
13 Piny dhi maber ne jo maricho ndalogi duto
Kendo githo gi kuwe.*
14 Kata kamano, gin to giwacho ne Nyasaye madier ni, ‘Weri kodwa!
Ok wadwar ng’eyo yoreni.’+
15 Ng’at Manyalo Duto en ng’a ma dwatine?+
Ang’o ma wabiro yudo kata ka wang’eye?+
16 An to ang’eyo ni ok giyudo mwandugi gi tekregi giwegi.+
Ok ayie gi paro mag jo maricho.+
17 Nyasaye osesimo tach jo maricho nyadidi?+
Koso jo maricho oseyudo masira nyadidi?
En nyadidi ma Nyasaye osegakumoe jo maricho gi mirima mager?
18 Be nitie kinde ma jo maricho osebedoe kaka yugi ma yamo kudho
Kata kaka mihudhi ma yamo tero?
19 Kata obedo ni Nyasaye biro kumo nyithindgi nikech richo wuonegi,
Gin be Nyasaye onego ochulgi mondo ging’e.+
20 Mad one gi wang’e kethruokne,
Mad en owuon omadh mirimb Ng’at Manyalo Duto.+
21 Ka ibiro ng’ad ngimane machuok+
Ang’o momiyo chunye dichandre nikech gik ma biro timore ne joode ka osetho?
22 Be nitie ng’at ma nyalo puonjo Nyasaye,+
Ka Nyasaye owuon e ma ng’ado bura ne jo ma dongo moloyo?+
23 Ng’at moro tho kotegno+
Ka piny dhi kode maber kendo odak gi kuwe,+
24 Bembene chwe
Kendo chokene otegno.
25 Ng’at machielo to tho ka chunye lit ahinya,
Otho ma ok oneno ber moro amora e ngimane.
28 Nimar uwacho niya, ‘Ere dala ng’at ma ne rahuma,
Kendo ere hema ma ng’at marach ne odakie?’+
29 Pok uwuoyoga gi jo ma wuotho e pinje mamoko koso?
Koso pok unonoga weche ma ginyisou,
30 Ni ng’at marach tonyga e odiechieng masira
Kendo irese e odiechieng mirima?
31 Ng’ano ma dinyise e wang’e gik ma osetimo,
Kendo ng’ano ma dikume nikech gik ma osetimo?
32 Ka oseyike,
Iketo jorit mondo orit liende.
33 Owinjo mayom sa ma iume gi lop aora,+
Kendo ji duto noluwe kuno+
Mana kaka ji gana gi gana ma osetelone.
34 Omiyo, ang’o momiyo utemo hoya gi weche manono?+
Weche ma uwachona gin miriambo lilo!”
22 Elifaz+ Ja-Teman nodwoko niya:
2 “Be nitie gima dhano nyalo konyogo Nyasaye?
Koso be ng’at mariek nyalo konyo Nyasaye e yo moro amora?+
3 Ka in ng’at makare, be mano obadho Nyasaye,
Koso be nitie gima oyudo ka iwuotho e yo matir?+
4 Koso iparo ni Nyasaye nyalo kumi
Kendo yalo kodi nikech imiye luor matut?
5 Donge okumi mana nikech richoni ng’eny mokalo
Kendo kethoni ok rum?+
6 Imako gige oweteni ma onge gimomiyo,
Kendo ilonyo lep ji kiweyogi duk.+
7 Ok imi jo mool pi mondo gimodh,
Kendo ituono jo ma kech kayo chiemo.+
8 Piny osebedo mwandu mar joteko,+
Kendo jo ma nigi huma e ma odakie.
9 In to iseriembo mond liete gi lwetegi lilo,
Kendo isenyoso bede nyithi kiye.
10 Mano e momiyo obadho oluori koni gi koni,+
Kendo masiche ma biro apoya buogi;
11 Mano e momiyo piny olokoreni mudho ma ok inyal neno gimoro,
Kendo pi ohula oimi.
12 Nyasaye odak mabor ahinya e polo malo, donge?
Donge ineno kaka sulwe bende ni malo?
13 Kata kamano, in to iwacho ni: ‘Be Nyasaye ong’eyo gik ma timore e piny?
Be dong’ad bura ka mudho ogeng’e?
14 Boche polo ogeng’e kendo ok onyal neno,
Sa ma owuotho malo e polo?
15 Dibed ni idwaro luwo yore machon
Ma jo maricho noseluwo,
16 Jo ma ne otho ka ndalogi podi,
Kendo ma ohula ne oyweyo misegi?+
17 Ne giwacho ne Nyasaye madier niya: ‘Weri kodwa!’
Kendo ne giwacho ni: ‘Ang’o ma Ng’at Manyalo Duto ditimnwa?’
18 Ne giwacho kamano to Nyasaye e ma ne opong’o utegi gi gik mabeyo.
(An to paro maricho kaka mago onge e chunya.)
19 Jo makare neno wechegi kendo gibedo mamor,
Kendo jo ma onge ketho biro neno kaka jo maricho podho kendo gibiro nyierogi, ka giwacho ni:
20 ‘Jowasikwa osekethi,
Kendo mach biro tieko gigegi duto modong’.’
21 Omiyo, ng’e Nyasaye mondo ibed gi kuwe;
Kendo iyud gik mabeyo.
22 Rwak chik mowuok e dhoge,
Kendo kan wechene e chunyi.+
23 Kiduogo ir Ng’at Manyalo Duto kendo igolo gik ma ok kare e hembi
Noting’i malo.+
24 Ka iwito dhahabu ma in-go e buru
Kendo iwito dhahabu maler mowuok Ofir+ e aora moduono motimo kite,
25 Ng’at Manyalo Duto nobedni dhahabu,
Kendo nobedni fedha ma nengone tek moloyo.
26 Ng’at Manyalo Duto nobed mor mari,
Kendo ibiro ting’o wang’i king’iyo Nyasachi.
27 Ka ilemo to obiro winji;
Kendo inichul gik ma ne isingori.
28 Gimoro amora michano timo nodhi maber,
Kendo ler norieny e yoreni.
29 Nimar kiwuoyo gi sunga Nyasaye biro duoki piny,
Kata kamano, obiro reso jo ma obolore.
30 Obiro reso jo ma onge gi ketho;
Omiyo, ka lweti ler, onge kiawa ni obiro resi.”
23 Ayub nodwoko niya:
2 “Kata mana kawuono pod aramo gi weche ma ne asewacho;+
Tekona orumo nikech ywakna.
3 Mad ang’eye ka ma dayudie Nyasaye!+
Di ne adhi ka ma odakie.+
4 Dater wachna e nyime
Ma ayal kode weche duto mopong’o chunya; 5 Abiro chiko ita mondo awinj kaka odwoka
Kendo abiro temo winjo tiend gima owachona.
6 Be doti gi tekone mang’eny mondo oked koda?
Ooyo, an gadier ni obiro winja.+
7 Ka ng’at ma timbene tir odhi e nyime, ng’atno nyalo loso wach kode,
Jang’adna bura biro weyona richona chuth.
8 Kata kamano, ka adhi yo wuok chieng’, to ok ayude;
Kendo ka aduogo ka ma ne antie, be ok ayude.
9 Kotiyo koracham, pod ok anene;
Kendo kolokore modhi korachwich, bende ok anene.
11 Aseluwo ondamone adimba;
Aseluwo yorene ma ok abaro.+
12 Pok aweyo chik mowuok e dhoge.
Asemako chikene+ mokalo kata mana kaka odwaro.
13 Ka Nyasaye oramo ni odwaro timo gimoro, be nitie ng’at ma ditame?+
Ka ong’ado mar timo gimoro, to otimo.+
14 Nimar obiro timo gik moko duto modwaro timona,
Kendo odwaro timona gik mang’eny ma kamago.
15 E momiyo chunya chandore nikech en;
Sa ma apare to amedo luore.
16 Nyasaye osenyoso chunya,
Ng’at Manyalo Duto osemiyo abedo maluor.
17 Kata kamano, mudho pok omona wuoyo
Kata mana mudho ma imo wang’ pok omona.
24 “Ang’o momiyo Ng’at Manyalo Duto ok oketo chieng’ mong’adoe bura?+
Ang’o momiyo jo ma ong’eye ok ne odiechiengno?
2 Ji choro kiewo mag lopegi;+
Kendo gikwalo rombe mondo gimed e jambgi.
3 Gikawo punde mag nyithi kiye
Kendo ka chi liel oholo gimoro, gimako ruadhe mondo obed gir singo.+
4 Gitamo jo modhier wuotho e nderni;
Kendo jochan bende pondonegi.+
5 Jo modhier manyo chiemo gi kinda mana kaka punda me thim;+
Gimanyo ne nyithindgi chiemo kuonde motwo.
6 Chuno ni gidhi gike e puothe jomoko
Kendo gihul* e puothe mzabibu mag jo maricho.
7 Ginindo duge otieno mangima;+
Nimar gionge gik ma digigeng’go koyo.
8 Koth goyogi;
Kendo gidiyore e dir lwendni nikech gionge kar buok.
9 Imayo chi liel nyathine ka en e thuno;+
Kendo ka jo modhier oholo gimoro, ikawo lepgi mondo obed gir singo,+
10 Mano miyo giwuotho duge ma onge lewni,
Kendo giting’o cham ka gin giwegi to gin kech.
12 Jo ma tho chur e gweng’;
Jo ma ohiny marach ywak mondo okonygi,+
Nyasaye to ok ne ni mago gin gik ma ok owinjore.
Kendo oumo wang’e mondo kik fwenye.
16 Gituro udi gotieno;
Gilorore e udi godiechieng’.
Giluoro ler.+
17 Giluoro ler mar odiechieng’ mana kaka ji oluoro mudho;
Nimar ging’iyo gi gik ma buogo ji e mudho.
18 Kata kamano, iyweyogi mapiyo mana ka gima pi tero.
Ibiro kuong’ lopgi.+
Kendo ok gibi dok e puothegi mag mzabibu.
20 Wi min mare nowil kode; kendo kute nochame.
Ok bi pare kendo ngang’.+
Ibiro tur jo ma ok kare mana kaka ituro yath.
21 Jaricho timo marach ne dhako ma ok nyuol,
Kendo osando chi liel.
22 Nyasaye biro tiyo gi tekone mondo otiek jo ma roteke;
Kata obedo ni ginyalo yudo duong’, ok gin gadier ka ginibed mangima kata ooyo.
24 Giting’ore malo kuom kinde matin kae to gilal nono.+
Iduokogi piny+ kendo githo mana kaka ji duto.
Ing’adogi mana ka cham mikayo.
25 Be nitie ng’at ma nyalo wacho ni ariambo
Kata ma nyalo kwedo wechena?”
25 Bildad+ Ja-Shua nodwoko niya:
2 “Loch gi teko ma tamre gi nono gin mag Nyasaye;
Kendo en e ma oketo kuwe e polo.
3 Be nitie ng’at ma nyalo kwano ogendnine mag polo?
Koso be nitie ng’at ma ler mar Nyasaye ok rienyne?
4 Omiyo, ere kaka dhano adhana nyalo bedo makare e nyim Nyasaye,+
Koso ere kaka dhano ma dhako onyuolo dibed maler e nyime?+
5 Ka ler mar dwe e ma tip tip e nyime
Kendo sulwe bende ok ler e wang’e, 6 To nade koro dhano adhana ma ok en gimoro,
Kendo wuod dhano ma en mana kudni!”
26 Ayub nodwoko niya:
2 “Mano kaka isekonyo ng’at ma onge teko!
Kendo isereso ng’at ma tekone orumo!+
3 Mano kaka iseng’ado rieko mabeyo ne ng’at ma onge rieko!+
Kendo mano kaka isenyiso e lela rieko mang’eny ma in-go!
4 En ng’ano mitemo puonjo,
En ng’ano ma oori mondo iwach weche ma kamagi?
5 Jo ma nindo e tho kirni;
Kata obedo ni gin piny moloyo nam kaachiel gi gik modak e iye.
7 Nyasaye ne oyaro polo ka ma onge gimoro,+
Komiyo piny liero ma onge gima osire;
8 Nyasaye boyo pi e boche polo,+
E yo ma bochego ok nyal barore nikech pi ohewogi;
9 Oumo kom-lochne gi boche polo,
Ma onge ng’at ma nenogo.+
10 Oseketo tong’ ma pogo polo gi nam;+
Kendo oketo tong’ ma pogo ler gi mudho.
11 Sirni mag polo tetni;
Kendo gikirni ka Nyasaye oting’o dwonde.
13 Muche yweyo boche me kor polo mondo polo obed maler;
Lwete nego thuol ma lak.
14 Neuru! Magi gin mana gik matin ahinya kuom tijene;+
Kendo gin mana gik matin ma osewinj kowuok kuome!
Ka en kamano, be nitie ng’at ma ding’e kaka Nyasaye loso mor polo?”+
27 Ayub ne omedo wacho niya:
2 “Akuong’ora gi nying Nyasaye, Nyasaye mosetamore ng’adona bura makare,+
Akuong’ora gi nying Ng’at Manyalo Duto, ma en jal ma osemiyo chunya obedo malit,+
3 Ka pod angima
Kendo much Nyasaye pod nitie kuoma,+
4 Dhoga ok nowach weche ma ok kare;
Kendo lewa ok nowach miriambo.
5 Ok nyalre ngang’ mondo awach ni un jo makare!
Nyaka thona, abiro siko ka an ng’at matir!+
6 Nasik gi timna makare, kendo ok naweye ngang’;+
E ngimana duto, chunya ok bi ng’adona bura ni aketho e yo moro amora.
7 Mad jasika oyud kum mana ka joricho,
Kendo ng’at ma kedo koda oyud kum mana ka jo ma ok kare.
8 Ka oketh ng’at marach, be dobed gi geno?+
Koso en geno mane ma dobedgo ka Nyasaye onege?
9 Be Nyasaye nowinj ywakne
Sa ma chandruok obirone?+
10 Koso be nobed mamor gi Ng’at Manyalo Duto?
Be nosik kolemo kinde duto?
11 Abiro puonjou kaka Nyasaye nigi teko;
Ok abi pando gimoro amora e wi Ng’at Manyalo Duto.
12 Apenjou, ka en adier ni uduto useneno fweny,
Ang’o momiyo weche ma uwacho gin manono kamano?
13 Ma e pok ma Nyasaye miyo jo maricho,+
Kendo ma e pok ma Ng’at Manyalo Duto miyo jo ma sando jowetegi.
14 Ka po ni yawuot ng’at marach obedo mang’eny, giduto ibiro neggi gi ligangla,+
Kendo nyikwaye ok nobed gi chiemo moromo.
15 Joge ma odong’ bang’e, tuo marach noneg,
Kendo mondegi ok noywaggi.
16 Kata ka ochoko fedha mobedone mang’eny kaka buru
Kendo obiwo lewni mabeyo mobedo mang’eny kaka lowo,
17 Kata obedo ni en e ma ochokogi kamano,
Ng’at makare e ma norwak lepego,+
Kendo jo ma onge bura e ma nopogre fedhanego.
18 Ode mogero yom yom mana ka od kudni,
Ochalo kiru+ mar jarit.
19 Onindo ka en jamwandu, to onge gima obiro kayo;
Sa ma oyawo wang’e, oyudo ka gimoro amora onge.
20 Masira nomwome ka ohula motuch apoya;
Kendo ahiti notere gotieno.+
21 Yamo ma yo wuok chieng’ noyudhe mi lal kode;
Yamono noywere ma gole ka ma entie.+
23 Ka ma entieno, ji nopam lwetegi ka ginyiere,
Kendo gibiro liyo+ ka gigoyone siboyi.
28 “Nitie kuonde ma ikunyoe fedha
Kod kuonde ma ikunyoe dhahabu ma ilenyo;+
2 Chuma ikunyo e lowo,
Kendo mula ilenyo kowuok kuom kite.+
3 Dhano mwomo mudho;
Gikunyo kuonde matut motimo mudho mandiwa
Ka gimanyo kite mag mula.
4 Gikunyo buche kuonde ma ji ok odakie,
Gikunyogi kuonde ma wi ji owilgo kendo ma dhano ok wuothie;
Gilor e buchego gi tonde kendo gitiyo kuno ka giliero.
5 E lowo malo, chiemo twi;
To e bwo lowo, tij kunyo ochacho.
6 Kite man kuno gin mag safir,
Kendo buru man kuno otimo dhahabu.
7 Onge otenga mong’eyo yo ma dhi kuno;
Kendo onge otenga moseneno yorno.
8 Onge le ma ratego mosenyono kanyo;
Kata mana sibuor pok owuotho kanyo.
9 Dhano baro lwendni matek gi lwetegi;
Kendo gimuko gode gie tiendgi.
10 Gikunyo lwanda ma gilos olalo ma pi kaloe;+
Kendo wengegi neno gik moko duto ma nengogi tek.
11 Gigeng’o aoche mondo pi kik mol
Kendo gik ma opondo gikelo e ler.
13 Onge ng’at mong’eyo nengone,+
Kendo ok oyudre ka moro amora e piny jo mangima.
14 Pige matut wacho ni, ‘Aonge kode!’
Kendo nam bende kwer ni, ‘Oonge kae!’+
15 Rieko ok nyal ng’iew kata mana gi dhahabu maler;
Kata fedha mang’eny ma rom nade ok nyal ng’iewego.+
16 Ok nyal ng’iewe gi dhahabu mowuok Ofir+
Kata gi kite mag oniks kod safir ma yudo tek.
17 Ok nyal pime kod dhahabu kata gi glas;
Bende, gir dhahabu lilo ok nyal ng’iewe.+
18 Korol gi kristol dak pimego,+
Nimar atonga mopong’ gi rieko nengone duong’ moloyo atonga mopong’ gi lulu.
19 Topaz+ mowuok Kush ok dipim kode;
Kendo ok ding’iewe kata mana gi dhahabu maler.
20 Rieko to wuok kanye,
Kendo ere ka ma ng’eyo wuokie?+
21 Opande ne gik moko duto mangima+
Kata mana ne winy ma huyo e polo.
22 Kethruok kod tho wacho ni,
‘Humbe kende e ma wasewinjo.’
23 Nyasaye kende e ma ong’eyo ka ma iyudoe rieko;
En kende e ma ong’eyo ka ma rieko odakie,+ 24 Nimar oneno piny tung’ nyaka tung’,
Kendo oneno gik moko duto manie bwo polo.+
25 Kinde ma ne Nyasaye omiyo yamo tekone+
Mi opimo pige duto,+
26 Mi oketo ne koth chik+
Kendo oloso yo ne boche ma kelo ahiti kod mor polo,+
27 Ne oneno kaka rieko tiyo mi olero tiende;
Ne ogure motegno mi oneno ni ober.
28 Mi nowacho ne dhano niya:
‘Ne! Luoro Jehova e chakruok mar rieko,+
Kendo bedo gi ng’eyo en weyo timbe maricho.’”+
29 Ayub nomedo wuoyo kowacho niya:
2 “Mad ng’ato dwoka e ndalo machon,
Ndalo ma ne Nyasaye ritae. 3 Kinde ma ne tach Nyasaye rieny e wiya,
Kendo ler mare+ ne menyona yo ka awuotho e mudho.
4 E ndalo ma ne ngimana ber,
Kinde ma ne Nyasaye ni koda e hemana kaka osiepna,+
5 E kinde ma Ng’at Manyalo Duto ne pod ni koda,
Kendo nyithinda duto ne odak koda,
6 Kinde ma ne mor dhiang’ otiap kuonde duto ma anyono,
Kendo lwendni ne olona mo kaka aora.+
7 Kindego ka ne adhi e dho ranga dala+
Mondo abed e buch jodongo,+
8 Yawuoyi ne weyona yo
Kendo jodongo ne chung’na ka miya duong’.+
9 Jotelo ne weyo wuoyo;
Kendo ne giketo lwetegi e dhogi.
10 Jo ma nigi huma ne ling’ga thi;
Kendo dhoggi ne moko.
11 Ji duto ma ne owinja ne puoya,
Kendo jo ma ne onena ne pako gik ma asetimo.
12 Nimar ne ajakonyo jo modhier ma ne kwayo kony,+
Kendo reso nyithi kiye kaachiel gi jo ma ne onge jo ma dikonygi.+
14 Tim makare nobedo lawa ma arwako;
Ng’ado bura gadiera nobedona kaka kandho kod kilemba.
15 Ne abedo wenge muofni,
Kendo nabedo tiende rong’onde.
16 Ne akonyo jochan mana ka wuon-gi;+
Kendo ne akonyo jo ma ok ang’eyo mondo ong’adnegi bura e yo makare.+
17 Ne aketho teko jo maricho+
Kendo ne areso jo ma ne gisengamo.
18 Ne awachoga ni, ‘Abiro tho gi kuwe e dalana,+
Kendo ndalona nobed mang’eny kaka kuoyo me nam.
19 Nabed kaka yath ma tiendene olak mochopo e pi,
Kendo kaka yath ma tho siko e bedene otieno mangima.
20 Duong’ ma an-go nosik ka medore ameda,
Kendo atung’ manie lweta nosik ka bayo asere.’
21 Ka ne ang’ado rieko, ji ne ling’ thi,
Kendo ne gichiko itgi mondo giwinj malong’o gima awacho.+
22 Onge gima ne ginyalo medo ka asetieko wuoyo;
Wechena ne donjonegi mos mana kaka kodh ajiki donjo e lowo.
23 Ne girita mana ka jo ma rito koth;
Ne girito wechena mana ka jo ma rito kodh opon.+
24 Ka ne abwonjo kodgi, ne gimor nyowuoyo;
Kendo ka ne ang’iyogi ang’iya, chunygi ne duogo.
25 Ne abedonegi jatelo kendo ne anyisogi yo monego giluw,
Ne adak kaka ruoth e kind jolweny,+
Kendo ka ng’at ma hoyo jo ma ywak.+
30 “To tinde jo ma Ahingo gi higni jara,+
Jo ma wuonegi ne ok anyal kata
Mana keto gi guogi ma rito jamba.
2 Onge gima gikonyago,
Nimar tekogi oserumo.
3 Kech omiyo gidhero malich;
Gigwaro piny motwo,
Piny mokethore kendo modong’ gunda.
4 Ging’wedo buya motimo chumbi;
Tiende yiend bungu e chiembgi.
6 Gidak e hohni mag aoche moseduono,
Kendo gidak e buche manie lowo gi manie lwendni.
7 Giywagore e bunge
Kendo gichokore kuonde moyugno.
8 Gin yawuot jo mofuwo kendo ma ne onge kata mana nying,
Oseriembgi kik gidag gi ji.
11 Gitimona marach e wang’a ma onge gima giluoro
Nikech Nyasaye osemaya teko kendo oseduoka piny.
12 Ginywakona ji mang’eny ka giwuok korachwich;
Giriemba, to ka aomo ni aringo
To gigeng’ona mondo gitieka.
14 Gibiro ka jo ma mwomo ohinga ma omukore;
Gimwomore kuoma ma ok gidewo masichena.
15 Luoro dwanega;
Duong’ ma ne imiya osedhi gi yamo,
Kendo gima diresa oselal nono ka boche polo.
18 Ong’wan* lepa matek;
Chalo ka gima ideyo ng’uta.
19 Nyasaye osewita piny e chuodho;
Kendo alokora buru.
20 A Nyasaye! Aywakni mondo ikonya to ok idwoka;+
Achung’ malo to ing’iya ang’iya.
21 Iselokori mager koda;+
Kendo itiyo gi tekoni duto mondo ihinya.
22 Ikwanya gi yamo;
Kendo iyuka koni gi koni e ahiti mang’ongo.
23 Ang’eyo ni ibiro tera kar jo motho,
Ka ma jo mangima duto biro romoe.
24 Kata kamano, be ng’ato nyalo goyo ng’at moserumo+
Ma ywak mondo okonye e masira?
25 Donge ne aywago jo ma thagore?
Donge jochan ne litna?+
26 Kata obedo ni ne ageno ni weche biro dhina maber, weche nodhina marach;
Ne ageno neno ler, to mudho e ma nobiro.
27 Iya ne njawni ma ok ling’;
Ndalo mag thagruok ne ochoma.
28 Awuotho ka akuyo;+ kendo ok ane wang’ chieng’.
Achung’ e chokruok ka aywak mondo okonya.
29 An owadgi bwe
Kendo nyi udo e osiepena.+
30 Denda oselokore rateng’ kendo opokore;+
Denda ochwakore.
31 Nyatitina igoyo mana sa kuyo,
Kendo asilina igoyo mana ka ji ywak.
31 “Asetimo singruok gi wengena.+
Omiyo, ere kaka dang’i dhako machielo ka agombe?+
2 Ka po ni agombo dhako machielo, en pok mane ma dayud kowuok kuom Nyasaye man malo,
Ang’o ma dayud kowuok kuom Ng’at Manyalo Duto modak e polo?
3 Donge masira orito jaricho
Kendo chandruok e ma orito jo ma timo gik maricho?+
4 Donge Nyasaye neno yorena duto+
Kendo okwano ondamona duto?
5 Be asegawuothoe gi jo ma wacho miriambo?
Koso be asegarikni mondo awuond ng’ato?+
7 Ka di po ni tiendena obayo yo+ Kata ka gik ma wang’a neno osewuondo chunya+
Kata ka po ni richo osemieno lweta,
9 Ka di po ni chunya osegombo dhako machielo+
Kendo asebuto+ e dho ranga osiepna,
10 To chiega mondo oreg ne ng’at machielo,
Kendo jomoko onind kode.+
11 Tim ma kamano dibed tim dwanyruok,
Kendo ng’at motimo kamano onego okum gi jong’ad bura.+
12 Nimar en tim ma chalo mach ma wang’o gik moko duto,+
En mach ma nyalo tieko gik moko duto ma an-go.
13 Ka po ni jatichna ma wuoyi kata ma nyako ne nigi wach* moro koda
To ne ok atimone makare,
14 Ang’o ma datim ka Nyasaye ochoma gi wachno,
Dadwoke nade kopenja wachno?+
15 Donge Jal ma ne ochueya e ich e ma nochueyogi gin bende?+
Donge Ng’at achielno e ma nochueyowa waduto e ich?+
16 Ka po ni ne atuono jochan gik ma ne gidwaro+
Kata ne amiyo chi liel obedo gi wang’ mokuyo nikech ne ok akonye;+
17 Kata ka po ni ne achiemo kenda
Ma ok apog ne nyithi kiye;+
18 (Nimar a e tinna, asebedo ka arito nyithi kiye mana kaka wuon-gi,
Kendo asebedo ka akonyo mond liete e ngimana duto.*)
19 Ka po ni ne aneno ng’at ma koyo nego
Kata ne aneno jachan ma onge lewni ma dorwaki;+
20 Ka po ni ne ok giguedha+
Nikech ne ok amiyogi yie rombena mondo giumrego;
21 Ka po ni ne asiemo nyathi kich matek gi lweta+
Ka ne odwaro ni akonye e dho ranga dala;*+
22 To kare we bada ojakre kowuok e goka,
Kendo we bada otur gie okumbona.
23 Ne ok anyal timo kamano nikech ne aluoro masira ma ne Nyasaye nyalo kelona,
Kendo ne ok anyal chung’ e nyim duong’ne.
24 Ka po ni ne aketo genona kuom dhahabu
Kata ne awacho ne dhahabu ma lilo ni, ‘In e genona!’+
25 Ka po ni ne abedo mamor nikech ne an jamwandu+
Kendo nikech ne asechoko mwandu mogundho;+
26 Ka po ni ne aneno wang’ chieng’ marieny
Kata ka po ni ne aneno dwe ka dhi mos e kor polo;+
27 Mi giywayo chunya,
Kendo alamogi kuom nyodho lweta kendo fwayogo e yamo;+
28 Mano domiyo abedo jaketho mowinjore okum gi jong’ad bura,
Nimar mano donyiso ni akwedo Nyasaye madier man malo.
34 Be asegabuok nikech gik ma oganda wacho,
Koso be asegaluor nikech achaye maggi,
Mi gimiyo aling’ kendo aluor wuok oko?
35 Mad ng’ato ne winjae!+
Daket sei e weche ma asewachogi.*
Ng’at Manyalo Duto mondo odwoka!+
Mad ng’at ma donjona ondik piny weche ma odonjonago!
36 Dating’gi e goka,
Kendo dasidhgi e wiya kaka osimbo.
37 Dalerne gik moko duto ma asetimo,
Dadhi e nyime gi chir mana kaka jatelo.
38 Ka po ni puodho ma apuro nigi wach koda
Kendo ka oywakna;
39 Ka dabed ni asechamo nyak mar puodhono ma ok achulo,+
Kata miyo weg puodhono oywak nikech amayogi puodho;+
40 We kuthe e ma odong e puodhono kar ngano
Kendo we buya ma dum tik odong kanyo kar shairi.”
Weche mag Ayub ogik gi ka.
32 Omiyo, ji adekgo noweyo dwoko Ayub nimar ne gineno ni oseng’ado e chunye ni en ng’at makare.+ 2 Mano nomiyo mirima omako Elihu wuod Barakel Ja-Buz+ ma ja dhood Ram. Mirima nomake ahinya gi Ayub nikech Ayub ne temo nyiso ni en kare kar nyiso ni Nyasaye e man kare.+ 3 Iye nowang’ ahinya bende gi osiepe Ayub adekgo nikech ne ok ginyal dwoko Ayub kendo ne giwacho ni Nyasaye en ng’at marach.+ 4 Nikech ne gidongone,+ Elihu ne osebedo ka ritogi mondo gitiek dwoko Ayub. 5 To ka ne oneno ni Ayub otamo wang’ ji adekgo, kendo neno ni weche orumonegi, mirimbe nomedore. 6 Omiyo, Elihu wuod Barakel Ja-Buz nochako loso kowacho kama:
“An pod atin
To un, un jodongo.+
Omiyo, ne amiyou luor mondo uwuo mokwongo,+
Mi ok anyisou weche ma ang’eyo.
7 Ne awacho e chunya ni, ‘We jodongo owuo,
Kendo we jo ma hikgi ng’eny opuonj rieko.’
8 Kata kamano, roho maler mar Nyasaye,
Much Ng’at Manyalo Duto, e ma miyo ji rieko.+
9 Higni kende ok e ma mi ng’ato obed mariek,
Bende, jodongo kende ok e mong’eyo gik makare.+
10 Mano e momiyo koro awacho ni, ‘Chikuru itu uwinja,
Mondo an bende anyisu gik ma ang’eyo.’
11 Neuru! Aserito mondo awinj wecheu;
Asebedo ka achiko ita ka awinjo paro muchiwo+
Kendo aserito kumanyo weche ma duwachi.+
12 Ne achikonu ita adimba,
To onge kata achiel kuomu ma ne nyalo kwero Ayub ni ok en kare
Kata ma ne nyalo dwoko wechene.
13 Omiyo, kik uwach ni, ‘Waseyudo rieko;
Nyasaye e ma chwade, to ok dhano.’
14 Weche ma Ayub osewachogo un e mosewachonu, to ok an,
Omiyo, ok abi tiyo gi wecheu mondo adwoke.
15 Piny ogogi nyang’eng’, dhogi omoko;
Gisewacho duto ma gitieko.
16 Aserito, to giling’ aling’a;
Gichung’ achung’a kanyo ma onge gima giwacho.
17 Omiyo, koro an bende abiro chiwo dwoko;
Abiro wacho gima ang’eyo,
18 Nimar an gi weche modhuro ma daher wacho;
Chunya chwala mondo awuo.
19 Chunya chalo gi divai mokan e i gima odin dhoge;
20 We awuo mondo chunya okue!
Abiro yawo dhoga mondo achiw dwoko.
21 Ok abi luoro wang’ ng’ato;+
Kendo ok abi wuondo* ng’ato gi pak manono,
22 Nimar ok ang’eyo wuondo ng’ato gi pak manono;
To ka po ni atimo kamano, Jachuechna ditieka piyo piyo.
33 “To koro Ayub, yie iwinj wechena;
Chik iti mondo iwinj gik moko duto ma adwaro wacho.
2 Kiyie! Chik iti, nimar nyaka awuo awuoya;
Dhoga nyaka wuo.
3 Wechena biro nyiso ni chunya tir,+
Kendo abiro wacho gik ma ang’eyo gadier.
5 Koro ikri mondo idwoka ka inyalo;
Chung’ kari iwach weche duto ma in-go.
6 Ne! E nyim Nyasaye madier, achal kodi;
Nimar an bende ne ochueya gi lowo.+
7 Kuom mano, ok onego iluora,
Kendo wechena ok bi turi.
8 Ne iwacho ka awinjo,
Ee, ne asiko awinjo kiwacho ni,
9 ‘Aler, kendo aonge ketho,+
Aler, kendo onge richo kuoma.+
10 Kata kamano, Nyasaye chuogona weche mondo otimna marach;
Okwana kaka jasike.+
11 Otueyo tiendena e lodi,
Kendo onono yorena duto.’+
12 Kata kamano, ok in kare kuom wacho kamano, omiyo abiro miyi dwoko:
Nyasaye duong’ moloyo dhano.+
13 Ang’o momiyo ikedo gi Nyasaye?+
Dibed ni en nikech ok odwoko weche duto misewacho?+
14 Nyasaye wuoyo nyadinwoya,
To onge ng’at ma dewo,
15 Sa ma nindo matut otero ji e otandagi gotieno,+
Nyasaye nyalo wuoyo kodgi
Onyalo wuoyo kodgi e lek kata e fweny moro.
16 Eka oyawo itgi+
Kendo oguro puonjne kuomgi,
17 Mondo ogeng’ ng’ato kik tim marach+
Kendo ogeng’e kik obed gi sunga.+
19 Sa ma ng’ato ni e rem e otandane, mano nyalo puonje gimoro;
Kendo sa ma chokene siko rame, bende onyalo puonjore gimoro, 20 Nikech tuone, dhoge nyalo bedo marach,
Ma otamre chamo kata mana chiemo mamit.+
21 Odhero adhera,
Mi chokene ma yande ji ok ne koro neno.
22 Osudo machiegni gi liel;
Ngimane sudo machiegni gi jonek.
23 Ka po ni inyalo orne malaika,
Mana malaika achiel kuom malaike aluf,
Mondo onyise gima kare monyalo timo,
24 Nyasaye nyalo nyise ng’wono kendo wacho niya,
‘Rese kik odonj e bur!+
Nimar aseyudo gima nyalo ware!+
25 Dende obed mayom moloyo mar nyathi;+
Kendo obed gi teko kaka ma ne en-go e kinde ma ne pod en rawera.’+
26 Eka kolemo to Nyasaye+ biro yie kode,
Mi obiro il neno wang’ Nyasaye,
Kendo Nyasaye biro miyo obed gi winjruok maber kode kendo.
27 Ng’atno nowach* e nyim ji niya,
‘Asetimo richo+ kendo aserocho gima kare,
Kata kamano, ne ok ochula kar kethona.*
28 Oseresa kik adhi e liel,+
Kendo abiro neno ler.’
29 Kuom adier, Nyasaye timo gigi duto ne dhano
Kendo otimo kamano nyading’eny,
30 Mondo orese kik odhi e liel,
Kendo odhi nyime bedo mangima.+
31 Ayub, chik iti! Winj wechena!
Ling’ aling’a mondo amed wuoyo.
32 To ka nitie gima idwaro wacho, wach awacha.
Wuo awuoya nikech adwaro riwi lwedo ni in ng’at matir.
33 To ka ionge gima diwachi, kare chikna iti;
Ling’ aling’a mondo apuonji rieko.”
34 Eka Elihu nodhi nyime ka wacho niya:
2 “Winjuru wechena, un jo mariek;
Un jo ma ong’eyo weche mang’eny, chikuru itu uwinja.
3 Nimar it pimo weche mowinjo
Mana kaka lep pogo ndhath chiemo.
4 We mondo wan wawegi wang’ad gima kare;
We mondo wang’ad e kindwa gima ber.
6 Be dawach miriambo e wi bura mowinjore ong’adna?
Adhonda ok nyal chango kata obedo ni aonge ketho.’+
7 Be nitie ng’at ma chal gi Ayub,
Ma modho ayany mana ka pi?
8 Oriwore gi jo ma timbegi richo
Kendo owuotho gi joricho.+
9 Nikech osewacho ni, ‘Onge ohala ma dhano yudo
Kuom temo moro Nyasaye.’+
10 Omiyo, koro winjauru un jo ma weche donjonu:
11 Nimar enomi ng’ato pok kaluwore gi timbene+
Kendo nomi ng’ato oka mana gima ochuoyo.
12 Kuom adier, Nyasaye ok nyal timo gima rach;+
Kendo Ng’at Manyalo Duto ok nyal ng’ado bura e yo ma ok owinjore.+
13 En ng’a ma noketo piny duto e lwet Nyasaye,
Kendo en ng’a ma ne omiye loch e wi piny duto?
14 Ka Nyasaye oramo ne dhano,
Mi omayogi muya ma ne osemiyogi,+
15 Ji duto nyalo tho riat,
Mi dhano dog e buru.+
16 Omiyo, Ayub, ka weche donjoni, koro winj;
Chik iti adimba iwinj gima adwaro wacho.
17 Be ng’at ma ok ohero tim makare onego obed jatelo,
Koso itemo wacho ni Ng’at Manyalo Duto ok tim makare?
18 Be diwach ne ruoth ni, ‘In ng’at manono,’
Kata ne jotelo ni, ‘Un jo maricho’?+
19 Nitie Ng’at ma ok dew wang’ jotelo,
Kendo ok otim maber ne jomwandu moloyo jodhier,+
Nimar giduto gin tich mag lwete.+
20 Ginyalo tho apoya+ e chuny otieno;+
Giyiengni matek kae to githo;
Kendo jo ma roteke igolo, mak mana ni ok golgi gi lwet dhano.+
21 Nimar wang’ Nyasaye ng’iyo yore mag dhano,+
Onono wuodhene duto.
23 Nyasaye ok ket bura mondo oyal dhano moro amora;
Ok oket ne dhano kinde mar biro e nyime mondo ong’adne bura.
24 Ong’injo joteko ma ok ochuno ni oketnegi bura
Kendo oketo jomoko kargi.+
26 Ochwadogi nikech timbegi maricho,
Kendo otimo kamano e lela ku ma ji duto nenogie,+
27 Nimar gisebaro mi giweyo luwe+
Kendo gisejwang’o chikene duto;+
28 Gimiyo jochan ywak ne Nyasaye,
Kendo owinjo ywak mar jo ma onge jokony.+
29 Ka Nyasaye oling’, ng’ano ma diwach ni otimo marach?
Kopando wang’e, ng’ano ma dinene?
Bed ni otimo kamano ne oganda kata ne ng’ato achiel, duto chalre achala.
30 Ok oyie ne ng’at marach* mondo oloch+
Nikech mano nyalo miyo ji ohinyre.
31 Be nitie ng’at ma nyalo wacho ne Nyasaye ni,
‘Achandora to onge gima rach ma asetimo?+
32 Nyisa anyisa gima rach ma asetimo,
Ka po ni nitie, nyisago to ok abi nwoye kendo.’
33 Kisetamori winjo wachne kama, be domiyi pok kaka iparo?
Dwok penjono iwuon, an to ok abi dwoki.
Koro nyisa kuom adier gima ing’eyo.
34 Jo ma weche donjonegi biro wachona niya;
Ee, jo mariek mosewinja biro wacho ni,
35 ‘Ayub wuoyo awuoya to okia gik mowacho,+
Kendo wechene ok nyis rieko.’
36 We mondo otem* Ayub nyaka tung’
Nimar weche mowacho chalo mag jo maricho!
37 Otimo richo kendo e wi mano, ochako ong’anyo;+
Opamo lwetene kojero e nyimwa
Kendo omedo wacho weche mang’eny maricho kuom Nyasaye madier!”+
35 Elihu nomedo wacho niya:
2 “Be in gadier ni in kare wacho ni,
‘An ng’at makare moloyo Nyasaye’?+
3 Nimar iwacho ni, ‘Be timna makare obadhe?*
Be nitie ohala ma aseyudo nikech ok asetimo richo?’+
4 Adwaro miyi dwoko
In kaachiel gi osiepeni.+
5 Ting’ wang’i ing’i polo,
Ne boche+ man malo.
6 Ka itimo richo, be iparo ni mano hinyo Nyasaye?+
Ka richoni omedore mobedo mang’eny, be mano ditime gimoro?+
8 Richoni hinyo mana dhano kaka in,
Kendo timni makare konyo mana dhano wadu.
9 Ji ywak sa ma isandogi malit;
Giywak mondo oresgi e lwet joteko ma sandogi.+
10 To e ma onge ng’at ma penjore ni, ‘Nyasaye ma Jachuechna ere,+
Nyasaye ma miyo ji pake gi wer gotieno?’+
11 En Nyasaye ma puonjowa+ moloyo le manie piny,+
Kendo omiyowa rieko moloyo winy ma fuyo e kor polo.
13 Kuom adier, Nyasaye ok nyal winjo ywak manono;+
Ng’at Manyalo Duto ok dew ywak ma kamago.
14 To koro nade in, be iparo ni dowinji gi kaka isebedo kiywak ni ok inene!+
Wachni ni e nyime, omiyo rite arita mondo okaw okang’.+
15 Nimar pok okumi gi mirima;
Kendo oseweyoni weche ma ok kare miseriknigo.+
16 Ayub yawo dhoge gi weche manono;
Owuoyo mang’eny ma ok ong’eyo gima owacho.”+
36 Elihu ne omedo wacho niya:
2 “Med hori koda matin, kendo chikna iti,
Nimar pod an gi weche ma adwaro wacho e lo Nyasaye.
3 Abiro lero weche duto ma ang’eyo a e tiende nyaka giko,
Kendo abiro hulo ayanga ni Jachuechna+ en ng’at makare.
4 Kuom adier, weche ma awacho ok gin miriambo;
Giwuok kuom Jal mong’eyo weche duto.+
5 Adier, Nyasaye nigi teko+ to ok ocha ng’ato ang’ata;
Riekone bende tut.
8 To ka otue jo makare gi nyororo,
Mi chandruok oduodogi mana ka tonde, 9 Nyasaye nyisogi richo ma gisetimo,
Onyisogi richo ma sungagi osekelonegi.
10 Oyawo itgi mondo giwinj siem,
Kendo okwerogi ni giwe timo richo.+
11 Ka giwinjo Nyasaye kendo gitiyone,
Ngimagi dhi maber ndalogi duto,
Kendo gibiro dak gi kuwe kinde duto.+
12 To ka gitamore winjo Nyasaye, ligangla biro negogi+
Kendo gibiro tho ma onge gima ging’eyo.
13 Mopogore gi jo makare, jo ma ok dew Nyasaye to mako sadha.
Kata ka Nyasaye otueyogi, ok giywagne mondo okonygi.
15 Kata kamano, Nyasaye reso jochan e chandruokgi;
Oyawo itgi mondo giwinje sa ma isandogi.
16 Nyasaye goli e chandruok+
Kendo oketi ka malach ma inie thuolo,+
Oketoni chiemo mamit e mesani mondo ohoyigo.+
17 Ibiro mor neno ka ing’ado bura ne jo maricho,+
Kendo neno ka tim makare e ma tiyo.
18 Kata kamano, bed motang’ mondo mirima kik mi iwuo marach,*+
Kendo kik iwe asoya machwe ogoli e yo makare.
19 Ka ok itimo kamano, be iparo ni ywakni biro konyi
Kata kindani biro goli e chandruok?+
20 Kik igomb ni otieno ochop
Seche ma ji osewuok kuonde ma ne gintie ma gidok e miechgi.
21 Kik idonj e richo
Mana ni mondo iwe thagori.+
22 Nyasaye tekone ng’eny miwuoro;
Be nitie japuonj ma dipim kode?
25 Ji duto oseneno gik ma Nyasaye osetimo,
Dhano ng’iyogi gi ku ma bor.
Kendo oloke koth mi ochue.
Kendo koth chue ne dhano.
29 Be nitie ng’at mong’eyo kaka boche yarore e polo,
Kata kaka polo mor kowuok e hembe?+
31 Mano e kaka opidho ji;
Komiyogi chiemo mogundho.+
32 Oumo mil polo gi lwete,
Kendo ochike mondo odimb ka ma ogoyo.+
33 Mor polo nyiso duong’ne,
Kata mana jamni bende ong’eyo ng’ama* biro.
37 “Wechegi miyo chunya buok
Kendo chunya gocho matek.
2 Winjuru kaka dwond Nyasaye mor malich
Kendo winjuru koko ma wuok e dhoge.
3 Dwonde winjore e bwo polo ngima
Kendo omiyo polo mil+ chakre tung’ piny konchiel nyaka tung’ piny komachielo.
7 E yo ma kamano, Nyasaye chungo tije duto mag dhano
Mondo ging’e tijene.
8 Le mag bungu pondo kuonde ma gidakie
Kendo gisiko e gondegi.
11 Ee, opong’o boche polo gi pi;
Kendo omiyo polo mil+ e boche;
12 Omiyo boche polo luorore kuonde modwaro;
Gitimo gimoro amora modwaro e piny.+
15 Be ing’eyo kaka Nyasaye chiko boche polo
Kendo kaka omiyo polo mil kowuok e bochene?
16 Be ing’eyo kaka boche lewore e kor polo?+
Mago gin tije madongo miwuoro mag Jal mong’eyo gik moko duto.+
17 Ang’o momiyo lepi bedoga maliet
Kendo piny ling’ga thi sa ma yamo moa yo milambo kutho?+
18 Be inyalo konyo Nyasaye yaro kor polo+
Mi obed matek ka kiyo mar chuma?
19 Puonjwa gima wanyalo nyiso Nyasaye;
Wan to ok wanyal dwoke nimar wan e mudho.
20 Be ng’ato onego onyise ni adwaro wuoyo?
Koso be nitie gimoro malich ma Nyasaye kia ma dwarore ni ng’ato owachne?+
21 Dhano ok nyal neno chieng’
Sa ma boche oime,
Nyaka yamo riemb boche eka ler bedie.
22 Ler ma pichni wuok e polo ma yo nyandwat;
Duong’ mar Nyasaye+ lich miwuoro.
23 Ok wanyal ng’eyo Ng’at Manyalo Duto e yo makare chuth;+
En gi teko mang’eny,+
Kendo ok onyal ng’ado bura ma ok kare,+ bende ok onyal weyo timo makare.+
38 Jehova nodwoko Ayub gie kalausi kowacho niya:+
2 “Ma to ng’a ma temo rocho puonjna
Kuom wuoyo e wi gik mokia?+
3 Ikri maber ka dichwo,
Mondo idwok weche ma adwaro penjigi.
4 Ne in kanye ka ne achueyo piny?+
Dwoka ane kiparo ni ing’eyo.
5 En ng’a ma ne opime? Dwoka ka be ing’eyo,
Koso en ng’a ma ne oywayo tol kipime?
6 Sirnine ne ogur e ang’o,
Koso en ng’a ma ne oketo kidi mar misene?+
8 En ng’ano ma ne oketo ne nam rangeye ma geng’e+
Ka ne omuomo kowuok e ich?
9 Ka ne aume gi boche polo
Mi aboye gi mudho mandiwa,
10 Ka ne aketo tong’ ne nam
Mi aketone rageng’ kod rangeye,+
11 Ka ne anyise ni, ‘Inichop kae, kendo ok nikal;
Apakani madongogo biro gik kae’?+
12 Be nyaka nene ne isegoloe chik ne piny mondo oru
Koso be ne isenyisoe kogwen* ka ma onego obedie,+ 13 Mondo okwak piny ngima
Mi oriemb jo maricho oa e iye?+
14 Piny lokore ma bed maber mana ka lowo ma jachuecho oketoe muhuri,
Kendo berne chalo nanga mogorie kido mabeyo beyo.
15 Jo maricho imayo ler,
Kendo lwetegi ma giting’o malo ituro.
16 Be isedhi nyaka e bwo nam ka ma pige wuokie
Koso be isewuotho minono nembe matut?+
18 Be ding’e kaka piny duto rom?+
Dwoka ane ka ing’eyo gigo duto.
19 Be ing’eyo ka ma ler aye?+
Koso be ing’eyo ku ma mudho wuokie,
20 Ma diduoke kuno
Mondo ing’e yo ma dhi e dalane?
21 Dibed ni ing’eyo mae nikech ne onyuoli chon
Kendo higni misedakgo bende ng’eny?
22 Be isedonjo kuonde mokanie theluji,+
Koso be iseneno kuonde mokanie pe,+
23 Ma asekano mondo atigo chieng’ masira,
Kendo ma aiko mondo akedgo e lweny?+
25 Ng’ano ma ne oloso yo ma kodh ataro luwo
Kendo ma ne oloso yo ma kodh ahiti ma chue gi mor polo luwo,+
26 Mondo ochwe ka ma onge ng’at modakie,
E thim ka ma onge dhano modakie,+
27 Mondo okel pi e piny motuo
Kendo omi lum otwi?+
29 Pe wuok e i ng’a,
To ng’ano ma nyuolo ong’ueng’o+ 30 Seche ma pi olokore mobedo ka kidi,
Kendo seche ma pi manie nembe obedo ka kidi?+
31 Be inyalo tueyo sulwe mag Kima gi tol,
Kata gonyo tol motwego sulwe mag Kesil?+
32 Be inyalo miyo sulwe mag Mazaroth owuog e kindene
Kata sembo sulwe mag Ash gi nyithindgi?
33 Be ing’eyo chike ma tayo chuech manie kor polo,+
Koso be dimi chikego oti e piny ka?
34 Be inyalo ting’o ne boche polo dwondi
Kikwayo mondo koth maduong’ ochwe?+
35 Be inyalo golo chik mondo polo omil?
Be ginyalo biro ma giwachni ni, ‘Eri wasechopo!’
37 Ng’ano mariek ma nyalo kwano boche,
Kendo ma nyalo leng’ogi mondo koth ochwe+
38 Seche ma buru chokore
Mi gibed pidhe pidhe?
39 Be didwar ne sibuor chiemo
Kata pidho nyithinde modenyo ma giyieng’+
40 Seche ma gipondo e gondegi
Kata sa ma gikiyo gimoro?
41 En ng’a ma miyo agak+ chiemo
Kinde ma nyithinde ywak ne Nyasaye mondo okonygi
Ka giluorore koni gi koni kendo gimanyo gima digicham?
39 “Be ing’eyo kinde ma diek mag gode nyuolie?+
Koso be isegang’iyo mwanda ka nyuol?+
2 Be ikwanoga dweche ma giting’ogo nyithindo e ich?
Koso ding’e kinde ma onego ginyuolie?
3 Giguom sa ma ginyuol,
Kendo muoch ma ne kayogi rumo gi kanyo.
4 Nyithindgi dongo kotegno e thim;
Giweyo minegi kendo ok gichak giduog irgi.
5 En ng’a ma ne oweyo punda mar thim oba abaya,+
Koso en ng’a ma ne ogonyo tondene?
6 An e ma asekete mondo odag e piny motwo
Kendo miye pewe motimo chumbi obed kar dakne.
7 Ochayo tungni man kuonde ma ji odakie;
Kendo ok owinj koko mag jodwar.
8 Owuotho awuotha e gode komanyo lege monyalo chiemoe;
Omanyo gimoro amora mang’ich mondo ocham.
Be iparo ni donind e kund jambi adier?
10 Be inyalo tweye e kwer mondo opurni puothi,
Koso be obiro yie luwi e hoho mondo opurni?
11 Be inyalo geno tekone mang’enyno
Mi ikete mondo otini tije mapek?
12 Be iparo ni onyalo kelo cham misekayo pacho,
Koso iparo ni onyalo chokonigi mi okelnigi kar dino?
13 Kata obedo ni udo nyalo kwadho buombene piyo piyo,
Be dipim buombene kata yie buombene gi mag ogungo?+
14 Oweyo tonge e lowo,
Kendo oweyogi kanyo mondo giyud liet.
15 Ok opar ni ng’ato nyalo nyonogi mi gitore
Kata ni le moro nyalo nyonogi.
16 Otimo ne nyithinde marach ka gima ok gin mage;+
Ok oluor ni tije matek biro dhi ka nono.
17 Nimar Nyasaye otuone* rieko
Kendo ok omiye ng’eyo moro amora.
18 Kata kamano, sa ma okwadho buombe koringo,
Onyiero faras gi ng’at moidhe.
19 Be in e ma ne imiyo faras tekone?+
Koso in e ma iketone yier manie ng’ute?
20 Be in e ma imiyo ochikore ka dede?
Ofuto* malich kendo obuogo ji.+
22 Onyiero anyiera kendo onge gima oluoro.+
Kata mana ligangla ok dimi olokre.
23 Asere rwadore e bathe,
Kendo tong’ bende mil malich.
24 En to omor ma dende tetni ateta sa ma odhi e lweny,
Ok doling’ mos ka owinjo tung’ ka ywak.
25 Sa ma tung’ ywak, ogoyo ni, ‘Aha!’
Ong’weyo lweny gi kuma bor,
Kendo owinjo koko mar jotend lweny kod milome mar lweny.+
26 Be riekoni e ma miyo koga huyo
Koyaro buombene kochomo yo milambo?
27 Koso chikni e ma miyo otenga huyo malo+
Kogero ode malo,+ 28 Kendo onindo gotieno e lwanda,
Kendo oloso ode e lak lwanda?
30 Nyithinde nyodho remo;
Kendo ka moro amora ma gimoro othoe, ibiro yude kanyo.”+
40 Jehova nomedo dwoko Ayub niya:
2 “Be jamany ketho owinjore opiem gi Ng’at Manyalo Duto?+
We ng’at ma dwaro rieyo Nyasaye mondo ochiw dwoko.”+
3 Ayub nodwoko Jehova niya:
4 “Ne! An ok awinjora.+
Be nitie gima dadwoki adier?
Aketo lweta e dhoga.+
5 Nimar asewacho dichiel to ok abi dwoko kendo;
Ee, nyadiriyo, to ok abi wuoyo kendo.”
6 Eka Jehova nodwoko Ayub gie kalausi niya:+
7 Ikri maber ka dichwo,
Mondo idwok weche ma adwaro penjigi.+
8 Itemo wacho ni ang’ado bura marach?
Koso idwaro wacho ni arach mondo inenri ni in ng’at maber?+
10 Kiyie, bidhri maber
Rwakri gi luor kod duong’.
11 Ol mirimbi mager;
Kendo many ng’ato ang’ata ma sungore mondo iduoke piny.
12 Many ng’ato ang’ata ma sungore kendo iduoke piny,
Kendo inyon jo maricho ka ma gintie.
13 Pandgi giduto e lowo;
Kendo ituegi* ka ma opondo,
14 Kitimo kamano, to an bende abiro yie
Ni badi ma korachwich nyalo resi.
15 Ne ane Behemoth* ma ne achueyo mana kaka ne achueyi.
Ochamo lum mana ka dhiang’.
16 Ne kaka oguche nigi teko
Kod kaka bund iye ojing’.
17 Yiwe ochikore tir ka yiend sida;
Kendo leche mag embene otegno malich.
18 Chokene otegno ka mula;
Kendo ogwendene chalo sirni mag chuma.
19 Kuom kit le ma ne Nyasaye ochueyo, en e ma olichie moloyo;
Jachuechne kende e ma nyalo sudo bute gi ligangla.
20 Nimar gode nyagone chiemo
Kuonde ma le duto mag bungu tugoe.
21 Onindo e tiend kudho,
Opondo e kind odundu manie pi.
22 Yiend kudho miye tipo,
Kendo opondo e i yiende ma twi e tiend aora.
23 Kata ka aora opong’ manade, ok oluor.
Kata ka pi Jordan+ muomore e dhoge, en chunye ng’ich ang’icha.
24 Be ng’ato nyalo make koneno,
Kata tucho ume gi olowu?
3 Be obiro hombi gi weche mang’eny,
Koso be dowuo kodi mos?
4 Be dulos kode winjruok
Mondo obed misumbani nyaka chieng’?
5 Be inyalo tugo kode kaka ditug gi winyo,
Koso be ditweye mondo nyithindi ma nyiri otug kode?
6 Be jo ohala digo nengone?
Koso be digiyang’e mondo gipogre ringe?
7 Be inyalo chwo pien dende gi tong’+
Koso be inyalo chwo wiye gi bidhi minegogo rech?
8 Tem ane kedo kode;
Wiyi ok nowil gi lwenyno mi ok nichak imule kendo!
9 Temo make en tich manono.
Nene anena kende biro goyi nyang’eng’.
10 Onge ng’ato ma dihedhre kwinye.
To koro ng’ano ma dichung’ e nyime?+
11 Be nitie ng’at mosemiya gimoro ma dwarore ni aduokne?+
Gimoro amora manie bwo polo en mara.+
12 Abiro wuoyo bende e wi tiendene,
Abiro wuoyo e wi tekone kod dende mochuere maber.
13 Ng’ano mosetemo dang’o piene?
Sa ma ong’amo dhoge, ng’ano ma ditem donjoe?
14 Be nitie ng’at ma diyaw dhoge?
Lekene moruowo lich miwuoro.
15 Dier ng’eye otimo kalagakla moriedo
Kendo gitwere kanyachiel.
16 Moro ka moro ochomore kuom wadgi matek
Ma kata mana muya ok nyal kadho e kindgi.
17 Moro ka moro opadore kuom nyawadgi;
Gimakore matek ma ok nyal poggi.
18 Ka ogir* to ler e ma rieny,
Kendo wengene chalo pilni mar ler mokinyi.
19 Ligek mach wuok e dhoge
Kod pilni mach ma kakni.
20 Yiro dhuolore ka wuok e ume,
Mana ka yich togo miwang’o.
21 Muche moko mach,
Kendo ligek mach wuok e dhoge.
22 Ng’ute tek ta,
Kendo ng’ato ang’ata moromo kode buok ahinya.
23 Pien bund iye otegno sidang’;
Ochalo chuma, kendo onge ng’at ma nyalo dang’e.
24 Chunye tek ka lwanda,
Ee, chunye tek mana ka pong’ rego.
25 Ka oa malo, kata mana jo ma rateke bedo maluor;
Sa ma okeyo pi, ogoyo ji nyang’eng’.
26 Onge ligangla ma nyalo chwoye;
Bed ni en tong’ kata asere.+
27 Chuma yom yomne mana ka tiang’,
Kendo mula be chalone mana ka yien motop.
28 Asere ok mi oringi;
Kendo kite mibayego chalone mana mihudhi.
29 Arungu to chalone mana tiang’,
Kendo ka ji baye gi tong’ to onyiero anyiera.
30 Bwoye chalo gi balategni ma bitho;
Oriere e chuodho mana ka gir dino bel.+
31 Omiyo nam yienyo mana ka dakuon;
Kendo omiyo opapni mana ka aguch mo.
32 Koringo e nam, ndache lokore rachar.
Kendo omiyo ng’ato paro ni pi otimo lwar.
33 Onge gima inyalo pimego e piny,
Nochueye mondo kik oluor gimoro amora.
34 Wang’e ok oluoro le duto ma roteke.
En e ruodh le duto mag bungu.”
42 Eka Ayub nodwoko Jehova niya:
2 “Koro ang’eyo ni onge gima nyalo tami timo
Kendo ni gimoro amora midwaro timo, inyalo timo.+
3 Isepenjo ni, ‘Ma to ng’a ma temo rocho puonjna kowuoyo e wi gik mokia?’+
Kuom adier, asewuoyo e wi gik ma ok ang’eyo
Asewuoyo e wi weche ma korgi tek ahinya kendo ma ok ang’eyo tiendgi.+
4 Ne iwacho ni, ‘Yie ichik iti mondo awuo.
Mondo idwok weche ma adwaro penjigi.’+
5 Ita to osewinjo humbi,
Kata kamano, sani to koro aneni gi wang’a.
6 Mano e momiyo amuonyo weche duto ma asewacho,+
Omiyo, aseyie ni ajaricho, kendo amienora gi lowo kod buru.”+
7 Bang’ ka Jehova ne osewacho ne Ayub wechegi, Jehova ne owacho ne Elifaz Ja-Teman niya:
“Akecho kodi kaachiel gi osiepeni ariyo,+ nikech ne ok uwacho adiera kuoma+ kaka jatichna Ayub notimo. 8 Omiyo, kaw ruedhi abiriyo gi yimbe abiriyo iter ne jatichna Ayub, mondo utimgo misango miwang’o nikech richo musetimo. Bang’ mano, jatichna Ayub biro lemonu.+ Mi anawinj kwayone kendo ok abi chulou kaluwore gi fupu, nimar ne ok uwacho adiera kuoma kaka jatichna Ayub notimo.”
9 Kuom mano, Elifaz Ja-Teman gi Bildad Ja-Shua gi Zofar Ja-Naamath ne odhi motimo kaka Jehova nowachonegi, kendo Jehova noyie timo kaka Ayub nokwaye.
10 Bang’ ka ne Ayub oselemo ne osiepene,+ Jehova notiekone masichene duto+ moduokone mwandune. Jehova nomiye gik ma ne en-go mokwongo nyadiriyo.+ 11 Owetene gi nyiminene duto kaachiel gi osiepene machon+ nobiro e ode mochiemo kaachiel kode. Ne gigoyone mos kendo ne gihoye nikech masiche duto ma Jehova ne oweyo mondo oyude. Moro ka moro kuomgi ne omiye pesa kod tere mar dhahabu.
12 Omiyo, Jehova noguedho higni ma achien mag ngima Ayub moloyo kaka ne oguedhe motelo.+ Mi Ayub nobedo gi rombe 14,000, gi ngamia 6,000, gi dhok 2,000, kod punde mamon 1,000.+ 13 Bende, ne ochako onyuolo yawuoyi abiriyo gi nyiri adek.+ 14 Ne ochako nyare makayo ni Jemima, to mar ariyo ni Kezia, to mar adek nochako ni Keren-hapuk. 15 E pinyno duto, onge nyiri ma ne beyo kaka nyi Ayub, kendo wuon-gi nomiyogi pok kaachiel gi owetegi.
16 Bang’ wechego duto, Ayub nomedo dak kuom higni 140 moneno nyithinde gi nyikwaye nyaka tieng’ mar ang’wen. 17 Gikone, Ayub ne otho ka hike oniang’ maber.
Tiende nyalo bedo “Ng’at ma Isando.”
Hibrania, “dhok ariyo ariyo e jok 500.”
Hibrania, “punde ma mon.”
Yo machielo ma Jo-Hibrania ne luongogo malaike.
Kata nyalo bedo ni polo e ma nogoyogi.
Yo machielo ma Jo-Hibrania ne luongogo malaike.
Kata, “adhonde.”
Wachore ni en nyang’ kata ondiek moro maduong’ modak e pi.
Kata, “joma otue.”
Kata, “jowuoth ma Jo-Sabea.”
Kata, “tweng’o.”
Hibrania, “Sheol.” Som Tiend Weche.
Kata, “jo mong’anjo ne Nyasaye.”
Nyalo bedo ni en ondieg nam.
Kata nyalo bedo, “ng’at miyalago.”
Hibrania, “Donge ne iola kaka chak, mimiyo apoto ka chak?”
Hibrania, “Sheol.” Som Tiend Weche.
Hibrania, “Oolo achaya kuom jo ma nigi teko.”
Samoro iwuoyo kuom Ayub.
Hibrania, “Sheol.” Som Tiend Weche.
Kata, “yamo mager mowuok ugwe.”
Tiende ni, ok onyal loth kendo.
Kata, “chunygi.”
Hibrania, “ngero.”
Kata, “joma ong’anyo ne Nyasaye.”
Hibrania, “Sheol.” Som Tiend Weche.
Hibrania, “Sheol.” Som Tiend Weche.
Kata nyalo bedo, “jo ma ok ler.”
Kata, “koling’o.”
Hibrania, “Gik ma ok mage.”
Ma en kit poda moro ma mako mach mapiyo ahinya, kendo sa ma oliel ogolo tik mager kendo marach.
Hibrania, “ma ok omwonyo.”
Kata, “githo ka diemo wang’,” tiende ni, githo mapiyo ma ok giwinjo rem.
Kata nyalo bedo, “gik maricho ma uchano timona.”
Kata, “gihun; giful.”
Kata, “buche.”
Kata nyalo bedo, “gibiyo mor zeituni e mtaro ma bethene oger gi kite.”
Hibrania, “Sheol.” Som Tiend Weche.
Hibrania, “Sheol.” Som Tiend Weche.
Kata, “Abadon.”
Kata, “koko.”
Kata nyalo bedo, “Masiche malit oketho denda.”
Kata, “ji opudh nyikwaya.”
Kata, “bura.”
Hibrania, “nyaka aa e i mamana.”
Kata nyalo bedo, “Ka po ni ne ang’eyo ni jobura riwa lwedo.”
Hibrania, “ring’o.”
Kata, “jadak.”
Kata, “Mae e sei mara.”
Chon ne iketo divai e chupni molos gi pien.
Kata, “dendo ng’ato gi nyinge mag telo.”
Kata, “liel.”
Hibrania, “nower.”
Kata nyalo bedo, “Kendo mano ne ok okonya.”
Kata, “ng’at mong’anyo ne Nyasaye.”
Kata nyalo bedo, “Wuonwa, we mondo otem Ayub.”
Nyalo bedo ni owuoyo e wi Nyasaye.
Kata, “ipam ne ng’ato lweti e yor ajara.”
Kata nyalo bedo, “mosekwero; mosedonjo ne.”
Hibrania, “mil polo.”
Kata nyalo bedo, “gima.”
Yo machielo ma Jo-Hibrania ne luongogo malaike.
Kata, “osirawende.”
Kata nyalo bedo, “Mil polo.”
Kata nyalo bedo, “dhano.”
Kata nyalo bedo, “pach dhano.”
Hibrania, “omiyo wiye owil gi rieko.”
Kata, “okudho.”
Hibrania, “umo wengegi.”
Nyalo bedo ni mano ne en rawo.
Nyalo bedo ni en nyang’.
Hibrania, “tol molos gi togo.”
Hibrania, “kudho.”
Kata, “ojir.”