PENJO MIPENJO JOGO MA DWARO MONDO OBATISGI
Kare mar 2: Ngima Jakristo
Nikech osebed kipuonji Muma, koro iseng’eyo gik ma Jehova dwaro ni itim kod kaka inyalo dak ka luwore gi chikene makare. Nyaka bed ni weche misepuonjori osemiyo itimo lokruok moko e timbeni kendo e pachi ma miyo koro ineno ngima e yo mopogore. Nikech koro iseyiero dak ka luwore gi chike makare mag Jehova, in gi thuolo mar tiyo ne Nyasaye e yo moyiego kaka jatichne ma lando wach maber.
Nono weche ma luwogi biro konyi ng’eyo maler dwaro makare mag Jehova, kendo gibiro paroni moko kuom gik minyalo timo mondo mi ibed achiel kuom jotichne moyiego. Wechegi biro konyi neno gimomiyo dwarore ahinya mondo itim gik ma miyo Jehova duong’ ka in gi chuny maler ma ok ketni bura.—2 Kor. 1:12; 1 Tim. 1:19; 1 Pet. 3:16, 21.
Bang’ chopo e okang’ ma isechopoeni, nyaka bed ni koro in gi gombo mar ng’eyo migawo ma in-go e chenro ma Jehova oketo mondo ibolri e bwo lochne. Penjo ma luwogi kaachiel gi Ndiko moket biro konyi nono ka be ing’eyo tiend riwo lwedo chenro ma Jehova oketo e i kanyakla, e ngima mar joot, kod sirkande manie pinyni. Onge kiawa ni ibiro medo hero chenro ma Jehova oketo mondo opuonjgo joge kendo konyogi gibed gi winjruok maber kode. Chenrogo oriwo chokruoge mag kanyakla minyalo dhiyoe kendo chiwoe paro ka luwore gi thuolo kod nyalo mari.
E wi mago, kare mar ariyoni biro jiwi mondo ing’e gimomiyo onego ibed gi chenro mar yalo wach Pinyruoth pile ka pile kikonyo jomoko ng’eyo Jehova kod gigo ma sani otimo ne dhano. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Mogik, obiro konyi ng’eyo gimomiyo chiwo ngimani ne Jehova Nyasaye kod batiso ok gin gik monego ikaw mayot. Bed gadier ni Jehova mor gi kaka inyiso yie kuome bang’ yudo ng’wonone mogundho.
1. Chik moket ne Jokristo e wach kend en mane? Ka luwore gi Ndiko, en ang’o kende ma nyalo miyo ng’ato oketh kend chuth gi ng’at mokendorego?
• “Pok usomo ni kar chakruok jachuech nochueyo dichwo gi dhako mi nowacho niya: ‘Nikech mano, dichwo nowe wuon-gi gi min-gi, mi nomakre gi chiege, kendo ji ariyogo nobed ringruok achiel’? Omiyo, koro ok gin ji ariyo kendo, to gin ringruok achiel. Kuom mano, gima Nyasaye oseriwo, dhano moro amora kik opogi. . . . Ng’at ma ketho kend gi chiege mak mana nikech terruok, mi okendo machielo, ochodo.”—Mat. 19:4-6, 9.
2. Ang’o momiyo jo modak kanyachiel kaka dichwo gi dhako onego obed jo mokendore e yo makare ka luwore gi chik sirkal? Ka in ng’at ma nie kend, be in gadier ni sirkal opwodho kend maru?
• “Dhi nyime paronegi mondo gibolre ne sirkande kod jotelo, kendo giwinjgi.”—Tito 3:1.
• “Ji duto mondo omi kend luor, kendo otanda mar kend kik dwany, nimar Nyasaye biro ng’ado bura ne joterruok gi jochode.”—Hib. 13:4.
3. Ang’o ma Nyasaye dwaro ni itim e odu?
• “Wuoda, winj puonj mag wuonu, kendo kik icha puonj minu.”—Nge. 1:8.
• “Dichwo en wi chiege mana kaka Kristo en wi kanyakla . . . Un chwo, dhiuru nyime hero mondeu, mana kaka Kristo bende nohero kanyakla.”—Efe. 5:23, 25.
• “Un wuone, kik ubed ka uchwanyo chuny nyithindu, to dhiuru nyime pidhogi ka urieyogi kendo kupuonjogi kaka Jehova dwaro.”—Efe. 6:4.
• “Un nyithindo, winjuru jonyuolu e gik moko duto, nimar mano en gima ber ne Ruoth.”—Kol. 3:20.
• “Un mon, bolreuru ne chwou.”—1 Pet. 3:1.
4. Ang’o momiyo onego wami ngima luor?
• “[Nyasaye miyo] ji duto ngima, gi muya, kod gik moko duto. . . . Kokalo kuome wangima, wawuotho, kendo wantiere.”—Tich 17:25, 28.
5. Ang’o momiyo ok onego waneg ng’ato ang’ata, kata mana nyathi ma pod nie ich?
• “Ka po ni ji ariyo gore mi gihinyo dhako mayach kae to . . . achiel kuomgi [dhakono kata nyathine] otho, nyaka chul ngima kar ngima.”—Wuok 21:22, 23.
• “Ne inena ka pod ichueya e ich. E ndalo ma ne iloso fuondena, ne ondikgi duto e kitapi kata ka ne pok gichako betie.”—Zab. 139:16.
• ‘Jehova osin gi lwedo machuero remb jo ma onge ketho.’—Nge. 6:16, 17.
6. Chik Nyasaye e wi wach remo, en mane?
• “Uweru gi. . . remo, gi gik mode.”—Tich 15:29.
7. Ang’o momiyo onego waher Jokristo wetewa?
• “Amiyou chik manyien, ni ubed gi hera e kindu; mana kaka aseherou, un bende herreuru e kindu. Ma e ma nomi ji duto ong’e ni un jopuonjrena ka un gi hera e kindu uwegi.”—Joh. 13:34, 35.
8. Mondo kik land ne jo moko tuo ma landore kata ma nyalo neko: (a) Ang’o momiyo ng’at ma nigi tuono ok onego okaw okang’ mokwongo mar kwako kata nyodho ng’at machielo? (b) Ang’o momiyo ng’at ma nigi tuono ok onego one marach ka jo moko oyiero mondo kik gigwele e utegi? (c) Ang’o momiyo ng’at ma dwaro donjo e kend onego odhi opime ka pok ochako kisera gi ng’ato ang’ata? (d) Ang’o momiyo ng’at ma nigi tuono onego onyis jachan bura mar jodongo wachno ka pok obatise?
• “Kik ubed gi gop ng’ato, mak mana gop hera e kindu. . . . ‘Nyaka iher wadu kaka iherori iwuon.’ Ng’at ma nigi hera ok nyal timo gima rach ne wadgi.”—Rumi 13:8-10.
• “Kik ung’i mana gik ma kelonu ber un uwegi, to ung’i bende gik ma kelo ber ne jomamoko.”—Fil. 2:4.
9. Ang’o momiyo Jehova dwaro ni wawene jowetewa kethogi?
• “Ng’ato ka ng’ato mondo odhi nyime nano gi nyawadgi, kendo wereuru ketho e kindu gi chuny man thuolo kata ka ng’ato nigi wach moro gi nyawadgi. Mana kaka Jehova bende ne ni thuolo weyonu richou, un bende nyaka utim kamano.”—Kol. 3:13.
10. Ang’o monego itim ka owadu oketho nyingi kata omayi gimoro e yor wuond?
• “Ka owadu otimo richo, dhi inyise kethone kar kendu. Ka owinji, to iseyudo owadu. To ka otamore winji, dhi ire gi ng’at achiel kata ji ariyo mondo wach joneno ariyo kata adek onyis adiera mar wach. Ka ok owinjogi, to wuo gi kanyakla. To ka ok owinjo kata mana kanyakla, we obedni mana kaka ng’at moa e ogendni mamoko kendo kaka jasol osuru.”—Mat. 18:15-17.
11. Jehova neno nade richo ma luwogi?
▪ Terruok
▪ Lamo sanamu
▪ Chwo ma terore gi chwo wetegi kod mon ma terore gi mon wetegi
▪ Kuo
▪ Tuke mag loyo mich
▪ Mer
• “Kik wuondu. Joterruok, kata jo ma lamo sanamu, kata jochode, kata chwo ma yie mondo chwo wetegi oterre kodgi, kata chwo ma terore gi chwo wetegi, kata jokuoge, kata jo ma igi lach, kata jomer, kata joyenyo, kata jomecho, ok noyud pok e Pinyruodh Nyasaye.”—1 Kor. 6:9, 10.
12. Ing’ado mar timo ang’o kodok korka tim moro amora motudore gi wach nindruok oko mar kend?
• “Ringuru terruok!”—1 Kor. 6:18.
13. Ang’o momiyo ok onego wati gi yedhe duto ma mero kata ma wilo paro mak mana ka gin mondiknwa gi laktar?
• “[Chiwuru] ringreu kaka misango mangima, maler kendo ma Nyasaye oyiego, ka utiyone gi nyalou mar paro. Kendo weuru luwo kit pinyni, to lokreuru kuom miyo pachu obed manyien, mondo ung’e gadier dwaro maber mar Nyasaye, dwaro mowinjore, kendo malong’o chuth e wang’e.”—Rumi 12:1, 2.
14. Gin timbe mage mag juok ma Nyasaye okwerowa?
• “Kik yud jakor wach e kindu, kata jambofwa, kata jadil, kata jandagla, kata ajuok nyakalondo, kata japenj jochiende wach, kata ng’at ma penjo jo motho wach.”—Rap. 18:10, 11.
15. Ka ng’ato otimo richo maduong’ to odwaro kony mondo mi ochak obed gi winjruok maber gi Jehova, onego okaw okang’ mane ma ok odeko?
• “Ne ahuloni richona, ne ok apando kethona. Ne awacho niya: ‘Abiro hulo richona e nyim Jehova.’”—Zab. 32:5.
• “Be nitie ng’at ma tuo e kindu? Oluong jodongo mondo gilamne ka giwire gi mo e nying Jehova. Eka lamo mar yie biro miyo ng’at ma tuono owinj maber, kendo Jehova biro chunge malo. Bende, ka nitie richo moko mosetimo, ibiro wene.”—Jak. 5:14, 15.
16. Ka ing’eyo ni Jakristo wadu otimo richo maduong’, onego itim ang’o?
• “Ka ng’ato owinjo kilando ni ng’ato odhi ochiw neno e wi gimoro ma noneno, kata ma nowinjo, kata mong’eyo, to otamore hulo, mano en richo kendo ibiro kume.”—Lawi 5:1.
17. Ka oland ng’ato ni koro ok en achiel kuom Joneno mag Jehova, onego watim ang’o?
• “[Weuru] bedo kanyachiel gi ng’at moro amora miluongo ni owadwa to en jaterruok, kata ng’at ma iye lach, kata ng’at ma lamo sanamu, kata jayenyo, kata jamer, kata jamecho; kik uchiem kata gi ng’at ma kamano.”—1 Kor. 5:11.
• “Ka ng’ato ang’ata obiro iru to ok okel puonjni, kik urwake e uteu kata kik umose.”—2 Joh. 10.
18. Ang’o momiyo onego imak osiep mana gi jo ma ohero Jehova?
• “Ng’at ma wuotho gi jo mariek nobed mariek, to osiep jo mofuwo biro hinyore.”—Nge. 13:20.
• “Kik wuondu. Osiepe maricho ketho timbe mabeyo.”—1 Kor. 15:33.
19. Ang’o momiyo Joneno mag Jehova ok donjre e weche mag siasa?
• “Ok gin mag piny, mana kaka an [Yesu] ok an mar piny.”—Joh. 17:16.
20. Ang’o momiyo onego ichiw luor ne sirkal?
• “Ng’ato ka ng’ato mondo obolre ne joloch, nimar onge loch ma nitie mak mana moa kuom Nyasaye; Nyasaye e moketo loje ma nitieregi.”—Rumi 13:1.
21. Ang’o minyalo timo ka chike mag dhano tuomre gi mag Nyasaye?
• “Nyasaye e ma nyaka wawinj nikech en e jalochwa, kar winjo dhano.”—Tich 5:29.
22. Gin ndiko mage ma nyalo konyi bedo mopogore gi piny sa ma iyiero tich?
• “Oganda ok noting’ ligangla ne oganda machielo, ok ginichak gipuonjre lweny kendo.”—Mika 4:3.
• “Auru [kuom Babulon Maduong’], un joga, ka ok udwar riworu kode e richone, kendo ka ok udwar ni moko kuom masichene oyudu.”—Fwe. 18:4.
23. Gin yore mage mag manyo mor kata yweyo ma ibiro yiero, kata ma ibiro tamori?
• “Jehova . . . osin gi ng’ato ang’ata mohero timbe gero.”—Zab. 11:5.
• “Sinuru gi gik maricho; makreuru gi gik mabeyo.”—Rumi 12:9.
• “Gik moko duto madier, gik moko duto monego okaw mapek, gik moko duto makare, gik moko duto maler, gik moko duto ma jiwo hera, gik moko duto mipwoyo, gik moko duto malong’o, kod gik moko duto mowinjore oyud pak, dhiuru nyime keto pachu kuom magi duto.”—Fil. 4:8.
24. Ang’o momiyo Joneno mag Jehova ok riwre e lamo gi dinde mamoko?
• “Ok unyal chiemo e ‘mesa mar Jehova’ kendo e mesa mar jochiende.”—1 Kor. 10:21.
• “Jehova owacho niya: ‘[Pogreuru] kodgi, kendo weuru mulo gima ok ler’; ‘mi anarwaku iye.’”—2 Kor. 6:17.
25. Gin puonj mage mag Muma ma nyalo konyi ng’ado paro ka be inyalo dhi e nyasi moro?
• “Ne gikikore gi ogendnigo mi gichako luwo timbegi. Ne gilamo sanamu mag ogendnigo, kendo mano nobedonegi obadho.”—Zab. 106:35, 36.
• “Jo motho ok ong’eyo gimoro amora.”—Ekl. 9:5.
• “Ok gin mag piny, mana kaka an ok an mar piny.”—Joh. 17:16.
• “Ndalo mosekadho ne oromou timo dwaro mar ogendni, ka ne udonjo e timbe mag wang’-teko, owruok gi gombo, metho mokalo tong’, nyasi mopong’ gi koko, metho ma ji piemie, kod lamo sanambe makwero.”—1 Pet. 4:3.
26. Ere kaka ranyisi manie Muma nyalo konyi yiero ka be ibiro timo nyasi mar odiechieng’ ma ne onyuolie?
• “E odiechieng’ mar adek, Farao ne oloso ne jotichne nyasi mar parogo odiechieng nyuolne, mi nogonyo jatend jolos divai gi jatend joted makate e nyim jotichne. Eka ne oduoko jalos divaino e tije machon . . . To ne onego jatend joted makate.”—Cha. 40:20-22.
• “Ka ne itimo nyasi mar paro chieng’ nyuol Herode, nyar Herodia ne omiel e nyasino mi nomoro Herode sidang’. Omiyo, Herode nokuong’ore ni obiro miye gimoro amora mokwayo. Omiyo, nyakono notimo mana kaka min mare nonyise mokwayo kama: ‘Miya wi Johana Jabatiso e san.’ Omiyo, nooro wach mi ong’ad wi Johana e jela.”—Mat. 14:6-8, 10.
27. Ang’o momiyo diher luwo kaka jodongo tayi?
• “Luwuru kaka jo ma tayou chikou kendo ubolrunegi, nimar gisiko ka giritou kaka jo ma biro dwoko wach e bura, mondo giti tijno ka gin gi mor to ok gi chuny mapek, nikech mano nyalo kelonu hinyruok.”—Hib. 13:17.
28. Ang’o momiyo in kaachiel gi joodu onego usom kendo upuonjru Muma ma ok ubaru?
• “Omor gi chik Jehova, osome gi dwol ma piny odiechieng’ gotieno. Obiro chalo gi yath ma dongo e bath aora, ma nyago olemo e kinde mowinjore, kendo ma obokene ok ner. Gimoro amora motimo nodhi maber.”—Zab. 1:2, 3.
29. Ang’o momiyo ihero dhi e chokruoge kendo chiwo paro kuno?
• “Analand nyingi ne owetena; anapaki ka an e chokruok.”—Zab. 22:22.
• “Wadewreuru mondo wajiw hera kod timbe mabeyo, ma ok wajwang’ bedo e chokruogewa kanyachiel mana kaka jomoko osebet gi timno, to wajiwreuru, to moloyo sa muneno ni chieng’no medo sudo machiegni.”—Hib. 10:24, 25.
30. En tich mane maduong’ ma Yesu omiyowa mondo watim?
• “Kuom mano, dhiuru e ogendni duto mondo ulok ji obed jopuonjrena, kubatisogi . . . , kendo kupuonjogi timo gik moko duto ma asechikou.”—Mat. 28:19, 20.
31. Sa ma wagolo chiwo mondo osir tij Pinyruoth kata mondo okony owete gi nyiminewa, en chuny mane ma ka wagologigo to biro moro Jehova?
• “Mi Jehova duong’ gi mwanduni mabeyo.”—Nge. 3:9.
• “Ng’ato ka ng’ato otim mana kaka oseng’ado ei chunye, ok gi chuny matek kata e yor achune, nimar Nyasaye ohero ng’at ma chiwo gi ilo.”—2 Kor. 9:7.
32. Gin pek mage ma Jokristo nyalo romogo?
• “Jo mamor gin jo ma osesand nikech gik makare, nimar Pinyruodh polo en margi. Un jo mamor ka ji kwedou, kendo sandou, kendo wacho weche duto maricho mag miriambo kuomu nikech an. Moruru kendo beduru moil ahinya nimar pok maru duong’ e polo, nikech kamano e kaka ne gisando jonabi ma notelonu.”—Mat. 5:10-12.
33. Ang’o momiyo en thuolo makende ka obatisi kendo ibedo achiel kuom Joneno mag Jehova?
• “Wecheni nomiyo chunya mor gi ilo, nimar iluonga gi nyingi, A Jehova [Nyasaye].”—Jer. 15:16.