Jiwo Tiend Weche Kare

SAMA iwuoyo kata isomo gi dwol, gima dwarore ok en mana wacho weche achiel achiel kare, to bende onego ijiw weche madongo koda weche moting’o paro miwuoyoe e yo mamiyo puonj winjore maler.

Jiwo tiend weche kare oriwo timo mang’eny maloyo mana jiwo weche manok kata weche mang’eny. Nyaka jiw weche mowinjore ojiw. Kapo ni ojiw weche maok owinjore, tiend gima iwacho nyalo lal ne jowinjo, to mano nyalo miyo pachgi ochak tangni. Kata kapo ni weche miwuoyo kuomgi gin weche mabeyo, kaok ijiwo tiendgi e yo makare, gima iwacho ok bi miyo jowinjo okaw okang’ madwarore.

Nitie yore mopogore opogore manyalo konyo e jiwo tiend weche kare kendo thoth yorego nyalo tiyo kanyachiel, kaka: ting’o dwol, nyiso gi dwondi ni wechego donjoni gadier, tero mos goyiem, ling’ matin kapok iwacho gimoro kata bang’ wacho gimoro (kata tiyo gi yore ariyogi), kendo kuom tiyo kod ranyisi mag del koda wang’. E dhok moko, inyalo jiw tiend weche kuom dwoko dwol piny kata ting’o dwol malo. Non chal mar twagi koda chal mar jowinjo mondo ing’e yo maber moloyo mar jiwo tiend weche.

Sama iyiero weche monego ijiw, par weche maluwogi. (1) Ei sentens moro amora, weche monego ojiw ok luwre mana gi gima sentensno wuoyoe kende, to bende luwore gi weche molworo sentensno. (2) Inyalo jiw tiend weche sa chako paro manyien, bed ni en puonj maduong’ kata en mana lero paro moro e yo mopogore. Jiwo tiend wach bende nyalo konyo jowinjo ong’e sama itieko lero kor wach moro. (3) Jagol-twak nyalo jiwo tiend weche mondo onyis kaka oneno wach moro. (4) Jiwo tiend weche kare bende inyalo tigo e nyiso puonj madongo manie twak.

Jiwo tiend weche e yore ma kamago dwaro ni jagol-twak kata jal masomo e nyim ji, okwong ong’e maler tiend weche mowuoyoe kendo obed gi gombo mar neno ni wechego donjo ne jowinjone. Kuom chik ma ne ochiw e kinde Ezra, Nehemia 8:8 wacho ni: “Ne gisomo malong’o e kitabu, mana e chik Nyasaye; ne ginyiso tiende, mit ji nowinjo gi ma ne gisomonigi.” Nenore maler ni joma ne somo kendo lero Chik Nyasaye e kindeno nong’eyo gimomiyo ne dwarore ni gikony jowinjo maggi ong’e tiend gima isomonegi, gimak chikego, kendo gitigo.

Gima Nyalo Kelo Pek. E mbaka mapile, thoth ji wuoyo e yo mamiyo tiend gik ma giwacho winjore maler. Kata kamano, sama gisomo gima ng’ama chielo ema ondiko, ng’eyo kuonde monego gijiw bedonegi matek. Gimaduong’ madwarore en ng’eyo maler tiend wechego. Mano dwaro ni ng’ato opuonjre adimba weche mondikgo. Omiyo, ka omiyi migawo mar somo e chokruog kanyakla, onego itim ikruok adimba.

Jomoko jiwo weche kamoro amora maok gidewo, kar jiwo tiend weche kare. Gijiwo weche kinde ka kinde, bed ni onego ojiw wechego kata ooyo. Jomoko to jiwo mana kama gimoro timore kata jiwo e yo mokalo tong’ weche matudo moko. Jiwo wach e yo maok mi paro michiwo onere ayanga, nyalo bedo tim masiko chocho pach jowinjo.

Ka gitemo jiwo tiend weche, jogol-twak moko joting’o dwondgi malo e yo mamiyo jowinjo kawo ni idhawonegi. En adier ni timo kamano ok kony jowinjo. Ka jagol-twak ok jiw tiend weche e yo mapile, nyalo nenore ka gima ochayo jowinjone. Donge ber moloyo wuoyo kodgi e yor hera kendo konyogi mondo gine ni gima iwacho oa e Ndiko kendo en gima winjore gi paro makare!

Kaka Inyalo Medo Lony. Kinde mang’eny ng’at maok jiw tiend weche kaka dwarore ok ong’eyo ni en gi nyawono. Nyalo dwarore ni ng’at machielo ema onyise. Kapo ni dwarore ni imed lony kuom wachni, jarit-skul biro konyi. Bende bed thuolo kwayo ng’ato ang’ata ma en jagol-twak molony mondo okonyi. Kwaye mondo ochik ite adimba sama isomo kata iwuoyo kae to onyisi kuonde minyalo timoe dongruok.

Sama ichako, jal manoni nyalo kwayi mondo itiegri kitiyo gi Ohinga mar Jarito. Onge kiawa ni obiro nyisi mondo inon sentens ka sentens mondo ing’e weche ma ka ijiwo, to tiend wach biro winjore mayot. Onyalo paroni mondo ijiw e yo makende weche moko mondik konindo. Ng’e ni weche manie sentens tiyo kanyachiel. Thothne, onego ojiw weche ka gin kanyachiel, to ok mana wach achiel kende e igi. E dhok moko, inyalo jiw jopuonjre mondo onon adimba kaka alama mogwel manyiso kaka onego oluong nyukta chiko yo mijiwogo tiend weche kare.

Okang’ mar ariyo ma jal manoni nyalo jiwi mondo ikaw, en nono weche momedore molworo sentensno. Paro maduong’ miwuoyo kuome e paragraf mangima en mane? Ere kaka mano onego ochik weche monego ojiw e sentens ka sentens? Ng’i wi sula koda wiye matindo mondiki gi nyukta mapek. Magi chiko nade weche mibiro yiero jiwo? Magi duto gin weche monego inon. Kata kamano, tang’ mondo kik ijiw weche mang’eny ahinya.

Bed ni ibiro wuoyo maok ing’i ahinya weche mondiki kata ibiro somo kamoro, jal manoni nyalo jiwi mondo iwe kor wach ema ota kaka ibiro jiwo tiend weche. Onego ing’e kuonde ma wach moro maduong’ rumogo kata kama paro manyien chakorego. Ibiro konyo jowinjo ka yo migologo twak nyisogi kuonde machalo kamago. Inyalo timo kamano kuom jiwo weche kaka mokwongo chuth, bang’ mano, mogik, omiyo, koda kaluwore gi mano.

Jal manoni bende biro nyisi weche madwarore ni ijiw e yo makende. Mondo itim kamano, inyalo jiwo weche kaka ahinya, chutho chutho, ngang’, ok nyalre, gima duong’, kod kinde duto. Timo kamano nyalo chiko kaka jowinjoni biro kawo weche miwacho. Lony mar 11 mawacho ni, “Nyiso Chuny Madwarore” biro lero wachni matut.

Mondo imed lony mari e jiwo tiend weche kare, bende ibiro jiwi ing’e maber puonj madongo midwaro ni jowinjo opar. Lony mar 7, “Jiwo Puonj Madongo,” biro konyi jiwo tiend weche kare kodok korka somo e nyim ji, to Lony mar 37, “Keto Puonj Madongo Onere Ayanga,” biro konyi timo kamano korka wuoyo.

Ka itimo kinda mar medo lony e tij lendo, non e yo makende kaka isomo Ndiko. Pile penjri ni, ‘Ang’o momiyo asomo ndikoni?’ Kaka japuonj, wacho weche e yo makare kende ok oromo kinde duto. Kata somo Ndiko gi chuny madwarore pod nyalo rem. Kapo ni idwoko penjo moro kata ipuonjo adiera moro, ber jiwo weche manie ndiko masiro wach miwuoyo kuome. Ka ok itimo kamano to ng’at misomoneno nyalo ae nono.

Nikech jiwo tiend wach oriwo wacho weche moko e yo motegno, jagol-twak mapok olony nyalo jiwo weche ma kamago e yo mokalo tong’. Mano nyalo miyo wechene obed ka thum ma eka ng’ato puonjore goyo. Kaka ng’ato medo tiegore e kaka wuoyone bende medo bedo mamit.

Kiseng’eyo yore mokwongo mag jiwo weche, neno kaka jogol-twak molony wuoyo biro konyi. Bang’ kinde matin, ibiro ng’eyo kaka jiwo weche e okenge mopogore nyalo konyo e wuoyo. Kendo ibiro neno ber mar jiwo weche e yore mopogore mondo inyis maler tiend gima iwacho. Ng’eyo jiwo tiend weche kare biro miyo yo misomogo kendo miwuoyogo omed bedo maber moloyo.

Kik ipuonjri mana matin kuom wach jiwo tiend weche kare. Mondo iwuo e yo maber, dhi nyime puonjori nyaka chop kama ing’eyo maber chuth jiwo tiend weche kare kendo tiyo kod lonyno e yo mamiyo jomoko neno ni mano e wuoyoni mapile.