Nyiso Ni Idewe Ng’at Machielo

SAMA wapuonjo jomoko adiera mag Muma, dwarore ni watim mang’eny moloyo mana keto weche e pachgi. Nyaka wamul chunygi. Yo achiel mar timo kamano en nyiso ni wadewo jowinjowa gadier. Nyiso ni wadewo ji e yo ma kamano inyalo tim e yore mopogore opogore.

Ng’e Kaka Jowinjo Neno Wach Moro. Jaote Paulo noketo e paro chal mar jowinjo mage koda kaka ne gineno gik moko. Nolero niya: “Nabedo ka ja Yahudi ni jo Yahudi, mondo ayud jo Yahudi; nabedo ka ng’at manie bwo Chik ni jogo manie bwo Chik, mondo ayud jogo manie bwo Chik, kata obedo ni an awuon ok an e bwo Chik; nabedo ka ng’at maonge Chik ni jogo ma onge Chik, mondo ayud jogo ma onge Chik, (ok tiende ni aonge Chik mar Nyasaye, to chutho an e bwo Chik mar Kristo). Nabedo ng’at manyap ni jogo manyap, mondo ayud jo manyap; nabedo ngeche duto ni ji duto, mondo ares jo moko kod yore duto. Kendo atimo magi duto nikech Wach Maber, mondo adokie jakanyo.” (1 Kor. 9:20-23) Wanyalo timo nade mondo wabed “ngeche duto ni ji duto” e ndalowagi?

Kapo ni in gi thuolo kata mana matin, mar ng’iyo chal mar ji kapok ichako wuoyo kodgi, inyalo ng’eyo gik ma gihero kata chal margi. Be inyalo ng’eyo ni gitiyo tich mane? Be nitie gik manyiso din margi? Be nitie gima nyiso chal mar joodgi? Kaluwore gi gigo mineno, be inyalo timo lokruok e weche midwaro wuoyoe mondo wecheni omul jowinjoni e yo momedore?

Keto weche miwuoyoe obed mamulo jowinjoni e yo momedore dwaro ni ipar motelo kaka ibiro chako wuoyo gi joma nie alworau. Kuonde moko, mano oriwo paro motelo kaka ibiro chako wuoyo gi joma owuok e pinje moko. Kapo ni joma owuok e pinje mamoko odak e alworau, be isefwenyo yo maber mar lendonegi? Nikech dwaro mar Nyasaye en ni “ji duto okwo, kendo ging’e adiera chuth,” gima duong’ monego idwar chopo en lando Wach Pinyruoth e yo mamulo chuny ji duto miromogo.—1 Tim. 2:4.

Chik Iti Adimba. Kata obedo ni Jehova ong’eyo gik moko duto, ochiko ite ne jomoko. Janabi Mikaia noneno fweny moro ma ne nyiso Jehova kajiwo malaike mondo ochiw pachgi kuom kaka nonego olo wach moro. Kae to Nyasaye noyie ne malaika moro mondo oti gi paro ma malaikano nochiwo. (1 Ruo. 22:19-22) Kane Ibrahim onyiso kaka chunye ne chandore nikech bura ma nong’ad ne Sodom, Jehova nochikone ite e yo mang’won. (Chak. 18:23-33) Wanyalo luwo nade ranyisi mar Jehova mar chiko it sama wan e tijwa mar lendo?

Jiw jomoko mondo giwach gima nie pachgi. Penj penjo mowinjore, kae to iling’ moromo mondo imigi thuolo mar chiwo dwoko. Chik iti gadier. Chiko iti adimba biro miyo giwuo kodi ka gin thuolo. Kapo ni dwoko margi nyiso gimoro ma gidwaro ng’eyo, ti gi rieko e penjo weche momedore. Tem ng’eyo ng’atno maber maok ipenjo penjo modhuro kidonjo ahinya e ngimane. Ka owinjore, puogi nikech paro ma gichiwo. Kata obedo ni ok iyie kod yo ma ginenogo gimoro, nyis ng’wono e yo mikawogo weche ma giwachogo.—Kol. 4:6.

Dwarore ni wabed motang’ kik wakal tong’ kata obedo ni wadewo ji. Dewo jomoko ok miwa ratiro mar donjo ahinya e weche ma korka ng’ato. (1 Pet. 4:15) Onego wabed motang’ ni ng’wono mwanyiso ng’at ma dichwo kata ma dhako ok kaw e yo marach. Onego wati gi rieko nikech gima ikawo kaka dewo ng’ato e okang’ mowinjore opogore e piny ka piny kendo kata kuom ng’ato gi ng’ato.—Luka 6:31.

Timo ikruok en achiel kuom gik makonyo ng’ato ochik ite maber. Sama wang’eyo maler wach ma wadhi wuoyoe, mano konyowa bedo mogonyore kendo chiko itwa e yo mapile sama jomoko wuoyo. Mano miyo gibedo thuolo kendo nyalo miyo gidwar goyo mbaka kodwa.

Wanyiso ni wamiyo jomoko luor kuom chikonegi itwa. (Rumi 12:10) Mano nyiso ni wakawo mapek paro ma gin-go koda kaka giwinjo e chunygi. Mano nyalo kata miyo gichik itgi adimba ne gima wawachonegi. Omiyo, en gima owinjore ahinya mondo Wach Nyasaye opuonjwa niya: “Ng’ato mondo owinj mapiyo, oter mos kuom wuoyo.”—Jak. 1:19.

Kony Ji Otim Dongruok. Ka wadewo ji wabiro siko ka waparo jogo ma ne orwako wach kendo wabiro dok timo limbe mondo wapuonjgi adiera mag Muma mamulo chal margi. Sama ichano dok timo limbe, ket e paro weche ma ne ifwenyo kuom jalno e limbe mosekalo. Ik weche mamulo wich ma ng’atno diher wuoyoe. Nyise kaka wechego tiyo, kendo konye neno kaka gik ma opuonjore nyalo konye.—Isa. 48:17.

Kapo ni jawinjo onyisi chal moro kata wach moro machando chunye, ne mano kaka thuolo makende mar wuoyo kode e wi wach maber. Luw ranyisi mar Yesu ma ne oikore kinde duto hoyo chuny jogo ma ne chandore. (Mari. 6:31-34) Tamri donjo e obadho mar chiwo paro makonyo mana gie sano kata mar chiwo puonj mawiye wiye maok nyal tiyo. Mano nyalo miyo ng’atno opar ni ok idewe gadier. Kar mano, keche gi chuny mang’won. (1 Pet. 3:8) Kae to tim nonro kitiyo gi bugewa malero Muma, kendo wuo kode e wi weche majiwo chuny manyalo konye nyagore gi chal mare. Onge kiawa ni nikech ihero kendo idewo jawinjo mari, ok ibi nyiso jomoko wechene maling’ling’ monyisi mak mana ka nitie gimomiyo mano dwarore.—Nge. 25:9.

To ahinya, dwarore ni wanyis ni wadewo jogo mwatimogo puonjruok mar Muma. Ket e lamo dwaro mag japuonjre ka japuonjre, kendo ket dwarogo e paro sama itimo ikruok ne puonjruok kodgi. Penjri ane kama, ‘En okang’ mane madwarore ni okaw mondo odhi nyime timo dongruok?’ Kony japuonjre e yor hera mondo orwak gima Muma koda buge mogo gi “jatichno mogen, kendo mariek” wacho kuom gima chandeno. (Math. 24:45) Seche moko, lero wach kende ok oromo. Nyalo dwarore ni inyis japuonjre kaka puonj moro mar Muma tiyo, kendo utim gimoro kanyachiel manyiso kaka puonjno tiyo.—Joh. 13:1-15.

Sama wakonyo jomoko timo lokruok e ngimagi mondo giluw chike mag Jehova, ok onego wakal tong’ kendo dwarore ni wang’ad paro maber. Ji opon mopogore, nyalogi bende opogore; moko timo dongruok mapiyo piyo moko to mosmos. Bed gi paro mowinjore kuom dongruok midwaro ni jomoko otim. (Fili. 4:5) Kik ichun-gi timo lokruok e ngimagi. We Wach Nyasaye koda roho mare ema ochwalgi. Jehova dwaro ni ji otine nikech chunygi dwaro, to ok nikech achune. (Zab. 110:3) Tem kik imi ji paro magi iwuon kata ka gikwayi mondo ing’adnegi paro kuom weche mamulo ngimagi, tang’ kik itim kamano.—Gal. 6:5.

Tim Gik Makonyo. Kata obedo ni gima duong’ ma Yesu ne dwaro timo ne en konyo jowinjo mage obed gi winjruok maber gi Nyasaye, ne odewo chan mamoko ma bende ne gin-go. (Math. 15:32) Kata ka yutowa tin, nitie gik mang’eny mwanyalo timo mondo wakony jomoko.

Nikech wadewo ji mano biro miyo wadew chal margi. Kuom ranyisi, kapo ni kit yamo chando jawinjo mari, unyalo sudo kama owinjore kata inyalo timo chenro mondo udhi nyime gi mbakano kinde machielo. Kapo ni itimo limbe sama ok owinjore, inyalo kwaye mondo idog bang’e. Kapo ni ng’at modak machiegni kodi kata ng’at morwako wach maber tuwo kata nie osiptal, nyis ni idewe kuom orone kad, kata barua machuok, kata inyalo dhi lime. Ka owinjore, inyalo chiwo gago moro matin kata inyalo nyise ng’wono e yo machielo.

Kaka jopuonjre Muma medo timo dongruok, ginyalo winjo ka ging’ichno nikech koro ok gikaw seche mang’eny gi osiepegi machon. Bed osiepgi. Kaw thuolo iwuo kodgi bang’ timo puonjruok mar Muma kodgi koda gi e kinde mamoko. Jiwgi mondo gimak osiep gi joma timbegi beyo. (Nge. 13:20) Konygi chopo e chokruoge mag Jokristo. Bed kodgi e chokruoge ma kamago, kendo kapo ni gin-gi nyithindo, konygi mondo giduto giyud ber chuth mar program.

Nyis Kowuok e Chunyi ni Idewo. Nyiso ni wadewo ji, ok en lony moro madwarore ni ng’ato ong’e mong’ith, to en kido mawuok e chuny. Okang’ mwadewogo jomoko nenore e yore mang’eny. Onenore e yo mwachikogo itwa kendo e gima wawacho. Onenore e ng’wono mwanyiso jomoko. Kata ka ok wawacho kata ok watimo gimoro, okang’ mwadewogo jomoko nenore e chuny mwanyiso koda e chal mar wang’wa. Ka wadewo jomoko gadier, onge kiawa ni gibiro fwenyo mano.

Gima duong’ moloyo mamiyo wanyiso ni wadewo jomoko kowuok e chunywa, en ni timo mano nyiso ni waluwo ranyisi mar hera koda ng’wono mar Wuonwa me polo. Mano konyo jowinjowa sudo ir Jehova kendo rwako wach momiyowa mondo waland. Omiyo, sama iwuoyo gi jomoko e wi wach maber, tem ahinya mondo kik ibed jalno mang’iyo ‘mana gima konye owuon,’ to bed jal ma ‘paro gima konyo jomoko bende.’—Fili. 2:4, The Bible in Luo, 1976.