Sula Mokwongo
Riwruok e Lamo Achiel Ndalowagi—Tiende en Ang’o?
1, 2. (a) Gima ber miwuoro masani dhi nyime e piny mangima en ang’o? (b) Joma chunygi ni kare nigi geno mane maber?
E PINY mangima, sani nitie gima ber miwuoro ma dhi nyime mamiyo ji riwore e lamo achiel. En gima riwo kanyachiel dhano tara gi tara mowuok e ogendini duto, dhoudi duto gi dhok duto. Jomoko pod imedo choko higa ka higa. Muma wacho ni jogi gin ‘joneno’ mag Jehova, kendo iluongogi ni “oganda mang’ongo.” Ogandani ‘tiyo ne Nyasaye odiechieng’ gotieno.’ (Isaiah 43:10-12; Fweny 7:9-15) Gitimo kamano nikech ang’o? En nikech giseng’eyo ni Jehova e Nyasaye makende mar adier. Mano jiwogi mondo gilok kit ngimagi mondo owinjore gi chike makare mag Nyasaye. Bende, gisepuonjore ni wadak e “ndalo mag giko” mar piny marachni, ni e ndalo mokayo machiegni, Nyasaye biro ketho pinyni, kendo kare obiro ketoe piny manyien mar paradis.—2 Timotheo 3:1-5, 13; 2 Petro 3:10-13.
2 Wach Nyasaye singo kama: “Nimar podi kinde matin, kendo ng’a marach obiro onge . . . To jo mamuol ginicham piny; Kendo ginimor moloyo kuom kwe mang’eny.” (Zaburi 37:10, 11) “Jo matir ginicham piny, mi ginidagie nyaka chieng’.” (Zaburi 37:29) “Nyasaye noywe pi wang’ duto e wengegi; tho ok nobedie kendo, kata ywak, kata nduru, kata rem ok nobedie, nikech gik machon osekadho.”—Fweny 21:4.
3. Riwo ji kanyachiel e lamo mar adier nyalore nikech ang’o?
3 Jogo masani iriwo kanyachiel e lamo mar adier, ema loso oganda mar jogo mabiro kwongo chako dak e piny manyienno. Gisepuonjore gima Nyasaye dwaro, kendo gitemo ahinya timo dwarono kaka ginyalo. Kowuoyo e wi gimomiyo mano dwarore, Yesu nowacho niya: “Mani e ngima mochwere, ni ging’eyi, in Nyasaye makende maradier, kod jal ma nioro, Yesu Kristo.” (Johana 17:3) Jaote Johana nondiko ni: “Piny kadho, gi gombone: to ng’a ma timo gi ma Nyasaye dwaro osiko nyaka chieng’.”—1 Johana 2:17.
Tiend Riwruok e Lamo Achiel
4. (a) Choko ji mathoth e lamo achiel ma dhi nyime e kindewagi nyiso ang’o kuom adier? (b) Muma wacho ang’o kuom wach tij choko ji madhi nyime sani?
4 Tij choko ji mathoth e lamo achiel ma dhi nyime e kindewagi nyiso ang’o? En gima nyiso maler ni wachiegni ahinya gi giko mar piny marachni, kendo ni mapiyo nono bang’ mano, Nyasaye biro kelo piny manyien. Waseneno kaka weche ma Muma ne okoro kuom wach choko ji, chopo sani. Achiel kuom weche ma ne okorgo wacho niya: “To e ndalo mag giko [ma wadakie sani] nobedi ni nochung’ got mar od Jehova [lamo mare madier moting’ore malo] e wi gode [e wi lamo mamoko duto], mi nobedi koting’ore moloyo gode duto; mi ogendini nonyulree. Kendo ogendini mang’eny nodhi ma giwacho, Biuruwa, waidh got Jehova, kendo ka od Nyasach Jakobo; mi enopuonjwa yorene, kendo wanawuothi e ndechene.’”—Mika 4:1, 2; Zaburi 37:34.
5, 6. (a) Ogendini biro ir Jehova e yo mane? (b) Gin penjo mage ma onego wapenjore wan wawegi?
5 Ok ni ji duto manie oganda ka oganda ema biro e lamo mar Jehova, to gin ji tara gi tara ma biro achiel achiel kowuok ei ogendinigo. Kaka gimedo ng’eyo dwaro mabeyo mag Jehova Nyasaye, kaachiel kod kido mabeyo ma en-go, e kaka wechego medo mulo chunygi ahinya. Gibolore mondo omi ging’e gima Nyasaye dwaro ni mondo gitim. Kwayo margi chalo gi mar jandik Zaburi ma nowacho niya: “Puonja timo gi midwaro; nimar in Nyasacha.”—Zaburi 143:10.
6 Be in iwuon ineno ka in achiel kuom jogo ma loso oganda mang’ongo ma Jehova sani choko kendo riwo kanyakla e lamo achiel? Be gima itimo bang’ yudo puonj mowuok ei Wach Nyasaye nyiso ni ihero kendo iyie chuth ni Jehova e Wuon puonjgo? To bende, ibiro ‘wuotho e yorene’ e okang’ maromo nade?
Kaka Riwruok e Lamo Achiel Bedoe
7. (a) Gikone, riwruok e lamo achiel biro timore e okang’ maromo nade? (b) Ang’o momiyo sani dwarore timo piyo mondo ng’ato obed ng’at malamo Jehova, to wanyalo konyo jomoko nade mondo otim kamano?
7 Dwaro mar Jehova en ni chwechne duto ma omiyo rieko mar paro, obedi e lamo achiel madier. To mano kaka warito neno kinde ma ji duto mangima nolam Nyasaye makende mar adier! (Zaburi 103:19-22) Kata kamano, kapok mano otimore, Jehova nyaka keth jogo duto matamore timo dwarone makare. Kuom ng’wonone, onyisowa gik ma obiro timo ka podi ok gitimore, mondo dhano duto kamoro amora oyud thuolo mar loko yoregi. (Isaiah 55:6, 7) Kuom mano, e ndalowagi, ikwayo “pinje duto, kod dhoudi duto, gi dhok duto, gi ogendini duto,” mondo otim piyo kama: “Luoruru Nyasaye, kendo miyeuru duong’, nikech sa mong’adoe bura osechopo; kendo lamuru jachuech polo gi piny gi nam gi sokini.” (Fweny 14:6, 7) Be isetimo kamano? Ka en kamano, kare in gi thuolo makende mar gwelo jomoko bende, mondo omi ging’e kendo gilam Nyasaye mar adier.
8. Bang’ ng’eyo puonj michako ng’eyogo Muma, en dongruok mane ma onego wabed gi kinda mar timo?
8 Jehova ok dwar mondo olame gi joma wacho ni giyie kuome, to gidhi nyime mana gi luwo yoregi giwegi. Dwarore mondo ji ‘ong’e chuth gima Nyasaye dwaro’ kendo ginyis mano e kit ngimagi. (Jo Kolosai 1:9, 10) Kuom mano, jogo mamor gi puonj michako ng’eyogo Muma, timo kinda mondo gibed Jokristo motegno. Gombo ma gin-go en ni mondo ging’e Jehova e yo maber, giwinj Wachne e yo malach kendo matut, kendo mondo giti gi Wachne e yo maber chuth e kit ngimagi. Gidwaro nyiso kido kaka mag Wuonwa manie polo, kendo neno gik moko kaka onenogi. Mano miyo gimanyo yore ma ginyalo tiyogo tij reso ngima ji, ma en tich ma Jehova ema miyo timore e piny kindewagi. Be mano e gombo ma in bende in-go?—Mariko 13:10; Jo Hibrania 5:12–6:3.
9. Winjruok madier bedo gima nyalore sani e yore mage?
9 Muma nyiso ni jogo matiyo ne Jehova nyaka bed joma oriwore e winjruok achiel. (Jo Efeso 4:1-3) Winjruokno en gima nyaka bedie sani kata obedo ni wadak e piny ma pogruok ng’enyie kendo podi wakedo gi richo koda nyawo ma nonyuolwago. Yesu nokwayo gi chunye duto ni mondo jopuonjrene duto obed ei achiel, ka gimor e winjruok achiel. Mano tiende nang’o? Mokwongo, ne gidhi bedo gi winjruok maber e kindgi gi Jehova kaachiel gi Wuode. Mar ariyo, ne gidhi bedo ei achiel ng’ato gi nyawadgi. ( Johana 17:20, 21) Mondo mano otimre, kanyakla mar Jokristo e riwruok ma Jehova tiyogo e puonjo joge.
Gin Gik Mage Mamiyo Winjruok Bedoe?
10. (a) Wabedo gi lony mar timo ang’o seche ma watiyo gi Muma e paro kendo dwoko penjo mamulo ngimawa? (b) Ne ane gik mamiyo Jokristo bedo e winjruok achiel, ka idwoko penjo ma ochan e paragrafni.
10 Gik moko abiriyo mamiyo winjruok e lamo achiel bedoe onyis piny kae. Seche ma idwoko penjo maluwogi, par ane kaka moro ka moro kuom wechego mulo winjruok manie kindi gi Jehova kaachiel gi Jokristo weteni. Paro kuom wechegi kendo somo ndiko moket to ok ondik wechene, biro konyi timo dongruok mar yudo rieko mowuok kuom Nyasaye, mondo ibed ng’at maparo e yo maber, molony kuom pogo weche—ma waduto dwarore wabedgo. (Ngeche 5:1, 2; Jo Filipi 1:9-11) Ng’i ane moro ka moro kuom wechegi.
(1) Wayie ni Jehova ema nigi ratiro mar keto chike manyiso gima ber kata gima rach. “Gen Jehova gi chunyi duto, kendo kik iketri kuom lony gi weche mayoreyore ma ingo iwuon. Yie kuome e yoreni duto, mi nomi yoreni bedo mochikore tir.”—Ngeche 3:5, 6.
Ang’o momiyo onego wadwar ng’eyo gima Jehova wacho seche ma wang’ado paro e wi gik moko? (Zaburi 146:3-5; Isaiah 48:17)
(2) Wach Nyasaye ema tayowa. “Ka ne uyudo Wach Nyasaye ma ne wakelonu, nurwake ok kaka wach dhano, to kaka Wach Nyasaye adier, ma tiyo e chunyu, un jo moyie.”—1 Jo Thessalonika 2:13.
Ang’o momiyo timo gik moko mana kaka wan wawegi “waneno” ok en gima kare? (Ngeche 14:12; Yeremia 10:23, 24; 17:9)
Ka ok wang’eyo gima Muma puonjo e wi wach moro, onego watim ang’o? (Ngeche 2:3-5; 2 Timotheo 3:16, 17)
(3) Waduto wagago e tawo achiel mar Wach Nyasaye. “Nyithindi duto nopuonjre wach Jehova.” (Isaiah 54:13) “Ng’ato ka ng’ato opar owadgi mondo wami hera gi timbe mabeyo omedre. Kik waweuru chokruokwa kaachiel, kaka jo moko timo, to wajiwreuru ng’ato gi ng’ato, moloyo to ka koro uneno ni Chieng’no [mar kelo kethruok] sudo machiegni.”—Jo Hibrania 10:24, 25.
Jogo ma konyore chuth kod chenro ma Jehova oketo mar ng’eyo yorene yudo ber machalo nade? (Isaiah 65:13, 14)
(4) Yesu Kristo e Jatendwa, to ok dhano moro. “Kik luongu ni Rabbi; nikech ng’at achiel e japuonju, to un duto un owete. Kik uluong ng’ato ni wuonu e piny ka; nikech ng’at achiel e Wuonu, manie polo. Bende kik luongu ni jotelo; nikech jatendu en ng’at achiel ma en Kristo.”—Mathayo 23:8-10.
Be ng’ato ang’ata kuomwa onego opar ni oduong’ moloyo jomoko? (Jo Rumi 3:23, 24; 12:3)
(5) Wan gi geno ni Pinyruodh Nyasaye kende e sirkal mabiro kelo ber madier ne dhano. “Un to lemuru kama eri: ‘Wuonwa manie polo, nyingi mondo obed maler, pinyruodhi mondo obi, gi midwaro mondo otimore e piny kaka e polo.’ Dwaruru mokwongo pinyruodhe, gi wachne makare.”—Mathayo 6:9, 10, 33.
Ere kaka dwaro wach ‘pinyruoth mokwongo,’ konyo e rito winjruokwa? (Mika 4:3; 1 Johana 3:10-12)
(6) Roho maler konyo jogo malamo Jehova e nyago kido mabeyo makonyo Jokristo mondo obed gi winjruok achiel. “Nyak mar Roho en hera, mor, kuwe, horuok, miwafu, ng’wono, bedo adiera, muolo, ritruok.”—Jo Galatia 5:22, 23.
Ang’o ma nyaka watim mondo omi roho mar Nyasaye onyag kido mabeyo kuomwa? (Tich Joote 5:32)
Bedo gi roho mar Nyasaye konyowa nade bedo gi winjruok e kindwa gi Jokristo wetewa? (Johana 13:35; 1 Johana 4:8, 20, 21)
(7) Jogo duto malamo Nyasaye gadier lando wach maber mar Pinyruodhe. “Wach Maberni mar pinyruoth nolandre e pinje duto, mondo obed ranyis ni ogendini duto; eka giko nobi.”—Mathayo 24:14.
Ang’o ma onego ojiwwa mondo wabed joma nigi gombo mar tiyo tij lendo gi chunywa duto? (Mathayo 22:37-39; Jo Rumi 10:10)
11. Ang’o matimore ka watiyo kod adiera mag Muma e ngimawa?
11 Lamo Jehova ka wan gi winjruok achiel miyo wamedo sudo machiegni kode, kendo miyo wabedo gi winjruok maber gi Jokristo wetewa. Zaburi 133:1 wacho niya: “Neuru kaka ber kendo long’o nadi ka owete odak kaachiel! ” En gima moro chunywa ahinya seche ma waweyo piny mopong’ gi guondo, anjawo, kod gero, to wadhi chokore gi jogo mohero Jehova gadier, kendo marito chikene.
Tamri Gik Makelo Pogruok
12. Ang’o momiyo onego wakwed kido mar bedo joma ok winj Nyasaye?
12 Mondo kik waketh winjruok ma wan-go maber mar piny mangima, nyaka watamre gik makelo pogruok. Achiel kuom gigo en bedo gi kido mar tamruok winjo Nyasaye kaachiel gi chikene. Jehova konyowa weyo timo kamano ka ofwenyonwa ng’at ma ne ochako timno, tiende ni Satan Jachien. (2 Jo Korintho 4:4; Fweny 12:9) Satan e ng’at ma ne omiyo Adam kod Hawa ochayo gima Nyasaye ne wacho negi, ma ging’ado paro e yo mopogore gi dwaro mar Nyasaye. Timo kamano ne okelo negi masira kaachiel koda wan bende. (Chakruok 3:1-6, 17-19) Pinyni opong’ gi ji ma ok winj Nyasaye kendo ok giluw chikene. Kuom mano, dwarore mondo wakwed chuny machalo kamano kik yudore e kindwa.
13. Ang’o mabiro nyiso ka be waikore kuom adier mar dak e piny manyien mar Nyasaye?
13 Kuom ranyisi, par ane geno maber ma Jehova miyowa mar golo piny marachni, ma kare oketie “polo manyien, gi piny manyien, ka ma wach makare odakie.” (2 Petro 3:13) Donge mano onego omi wachak bedo moikore dak e kindego ma timbe makare biro bedoe? Mani tiende ni onego wawinj puonj ma Muma chiwo maler kawacho: “Kik uher piny, kata gik manie piny. Ka ng’ato ohero piny, hera mar Wuoro ok ni e iye.” (1 Johana 2:15) Kuom mano, wakwedo kido mar pinyni—wich teko, bedo joma oherore kendgi giwegi, joma ohero anjawo kaachiel gi gero. Wabedo joma ohero winjo Jehova kendo mako chikene gi chunywa duto kata obedo ni waduto wan gi nyawo moko ma nonyuolwago. Kit ngimawa duto dwarore mondo onyis ratiro ni pachwa kaachiel gi gombo magwa en mar timo dwach Nyasaye.—Zaburi 40:8.
14. (a) Ang’o momiyo en gima ber tiyo gi thuolo manitie sani mondo wang’e yore mag Jehova kendo mondo waluwgi e ngimawa? (b) In iwuon ineno nade ndiko ma oketi e paragrafni?
14 Ka kinde ma Jehova oketo mar ketho piny marachni ochopo, kaachiel gi tieko jogo mohero kido maricho mag pinyni, ok obi deko timo kamano. Ok obi choro kata kowo odiechieng’no nyime, kata loko chikene ni eka mondo orwak jogo ma pod temo moro pinyni, to koni gitemo puonjore dwaro mar Nyasaye ka gin gi chuny ariyo. Magi e kinde mag kawo okang’ mowinjore! (Luka 13:23, 24; 17:32; 21:34-36) Kuom mano, en gima moro chunywa ahinya neno oganda mang’ongo ka tiyo gi thuolo majaberni, e dwaro gi chunygi duto puonj ma Jehova chiwo kokalo kuom Wachne kod riwruok mar oganda mare, kendo neno kaka giwuotho gi winjruok achiel e yorene ka gichomo piny manyien! Kaka wamedo puonjore kendo ng’eyo Jehova, e kaka wamedo here, kendo dwaro tiyone.
• Dwaro mar Jehova en ang’o korka wach lamo?
• Bang’ ng’eyo puonj michako ng’eyogo Muma, en dongruok mane ma onego wabed gi kinda mar timo?
• En ang’o ma wanyalo timo ng’ato ka ng’ato mondo omi wabed e winjruok achiel gi jo mamoko malamo Jehova?
[Penjo mag Puonjruok]
[Picha manie ite mar 4]
“Jo mamuol ginicham piny; Kendo ginimor moloyo kuom kwe mang’eny”